Vijdon azobi: ta rifi, misollar. vijdon azobi

Кунлардан бир куни узок сафардан уйга кайтдим.Хамма хурсанд хамма мени кайтиб келганимни ешитиб,уйимга йигилишиб келди коплаб табриклар ешитдим.Орадан 1-хафта отди ва уйда бироз дам олганимдан кейин,кочага чикиб атрофни томоша килгим келди.Йошим 21-да айни йигитлик чогимда бундан 5-йил олдин бир киз билан танишиб,уни севиб колгандим у хам мени.

Виждон азоби

Ит ўлди. Виждон, инсоф, диёнат ҳам.
Аёл шуларни хотирлаб ўйга ботди. Мана чорак аср умр кўрибди. Кимнингдир дилини оғритган бўлса бордир. У ҳам ҳам ҳақгўйлиги, ҳалоллиги учун бўлган. Лекин руҳи ҳеч қачон ҳозиргидай азоб топмаган. Хаёлида фақат бир савол чарх уради: “Гуноҳи болаларига урса-я?”

Бўлмағур фикрларидан ўзи ҳам қаттиқ қўрқди. Ич-ичидан Худога ёлворди: “Эй, Тангрим! Биламан, яхши-ёмон ишларимиз учун жазоимиз тайин. Ўзим қандай балога гирифтор бўлсам ҳам майли. Фақат қилмишимнинг қасосини болаларимдан олмасанг, бас. Акс ҳолда. ”

Эшик тақиллади. Очса, синглиси экан. У синглисидан ҳеч қачон сир яширмаган. Ҳозир эса айтиш-айтмаслигини ўйланиб қолди.

– Бир гап айтсам, ҳеч кимга айтмайсанми? – деди охири иккиланиб.

– Тинчликми? – хавотирланди сингил.

– Қўшнимнинг ити — Шарик. ўлди.

– Яхши бўпти. Уйингизга бемалол келиб-кетадиган бўлибман. Қачон қарама, мени кўрди дегунча акиллаб югурарди. Қаёққа қочишимни билмай қолардим. Ўша қўшнингиз ҳам итини боғлаб қўйса, бир жойи камайиб қоладими! – куйиб-пишиб гапирарди синглиси.

Синглисининг гапларидан бир оз таскин топгандай бўлиб, деди:

– Кеча уй эшигим олдини ахлатга тўлдирибди. Уйга биров бемалол келиб-кетолмайди. Болаларимга югургани югурган. Тишлаб олса, ё бирор касал юқтирса нима бўларди? Қачонгача чидаш мумкин?! Эгаларининг бўлса парвойи палак, – деди гуноҳкорона.

– Шунга мотам тутиб ўтирибсизми? Ўлса ўлар, қутулибсиз қайтанга, – деди сингил опасига тасалли берган каби.

– Нима қилай, жон аччиғида увиллаб, ўзини уй эшигимизга ура-ура, қийналиб тинчиб қолганини унутолмаяпман, – деди ҳазин товуш билан.

– Нима, итлар увиллаб ўладими? – ҳайрон бўлди сингил. – Ё қутурганмикан?

– Қаёқда. Доридан ўлди.

– Биз. Поччанг иккимиз.

– Эсингиз жойидами? Ахир бу гуноҳ-ку!

– Бошқа иложимиз йўқ эди.

– Нега бўлмас экан?! Уни қишлоқдаги қариндошларимизга бериб юборсангиз ёки узоқроқ бирон жойга ташлаб келсанглар ҳам бўларди-ку. Сиз мен билган одамлар орасида энг ҳалоли эдингиз-ку! Наҳотки шу ишга қўл урдингиз-а? Худодан қўрқмадингизми? Болаларингиз бор, ахир!

– Худди мана шу мени азоблаяпти. Минг пушаймонман. Жонивор шунчалик қийналиб жон таслим қилишини билмаган эканман. У кўз олдимдан кетмаяпти.

– Энди бўлар иш бўлибди. Худо йўлига садақа қилиб, қилмишингиз учун тавба қилиб, Яратгандан кечирим сўранг.

– Шундай қиламан, – деди шоша-пиша. – Бугунги кунгача ўзимни кечиролмаслик даражасида ҳеч қандай иш қилмагандим. Мана, энг оғир гуноҳга ботиб ўтирибман.

– Бошқа бундай қилманг, опа.

– Ҳеч қачон, ҳеч қачон бундай бўлмайди. Тавба қилдим. Оллоҳ яратган яхши-ёмоннинг ҳар қилиғига сабр қиламан.

. У тирик жонга озор бермасликка қасам ичди. Буёғига хотиржам яшаётгандай. Болалари ҳам тинчгина ўйнаяпти. Ҳув нарида нарида эса, қўшни бола итини эслаб кўзларини ёшлаяпти. Синглиси ҳам бемалол келиб-кетадиган бўлди. Чунки энди ит йўқ. У ўлди, ахир.

Ишдан ҳориб, чарчаб келмаганманми, хотинимнинг ярим кечаси инқиллаб қолгани оромимга сув сепди. Ой-куни яқин бўлганидан хавотирим ошди. – Доктор чақирайинми? – дедим ётган жойимдан туришни истамай. «Қўяверинг, ўтиб кетади» деса-ю, терс ўгирилиб ухлаворсам. Аксига олиб кутганим бўлмади.

Таҳририятга келган хатларни саралай туриб, тўққиз ёшли Баҳром деган бола номидан келган мактуб этиборимни тортди. Бизга ёш болалар хат ёзмагани учун қизиқиб ўқий бошладим: «. Онажон, биламан, агар иложингиз бўлганда, албатта, келиб мени олиб кетардингиз. Тарбиячимиз Фарида опам айтди, сиз ҳам менга ўхшаб юра олмас экансиз. Онажон, кела.

Усмонийлар империяси тарихида ақлан заиф подшолар ҳам яшаб, ҳукмронлик қилгани кўпчиликка аён. Шундайлардан бири султон Аҳмаднинг ўғилларидан бири Иброҳим эди. У болаликдаги жаллодлар ташрифидан қўрқиш туфайли ақлан заиф ҳолатга етган. Шунга қарамай, ягона меросхўр сифатида империя тахтини эгаллай олган. Султон Иброҳимнинг севимли канизакларидан.

Кунлардан бир куни узок сафардан уйга кайтдим.Хамма хурсанд хамма мени кайтиб келганимни ешитиб,уйимга йигилишиб келди коплаб табриклар ешитдим.Орадан 1-хафта отди ва уйда бироз дам олганимдан кейин,кочага чикиб атрофни томоша килгим келди.Йошим 21-да айни йигитлик чогимда бундан 5-йил олдин бир киз билан танишиб,уни севиб колгандим у хам мени.

Актам ва мен болалигимиздан улгайгунимизга кадар бир – биримизга душманлардек эдик. Онам рахматли: – Болаларим, сизлар кондошсизлар. Бошкалар сизларга мехрибон курингани билан, ака – укангиздек булишмайди! – деб такрор – такрор айтардилар.

1954 йили Япониянинг Токио аэропортида божхоначилар ғалати бир йўловчига тўқнаш келишди. У ҳужжат бўйича ҳам, ташқи кўриниши жиҳатидан ҳам оддий европалик эди. Бироқ паспорти қандайдир Торд республикасига тегишли экани малум бўлди. Божхоначилар ҳеч қачон бундай давлат ҳақида эшитишмаганди.

015 йилнинг 7 март куни араб мамлакатларидаги бази ахборот воситаларида Масжидун набавий гумбази қизил рангга киргани ҳақида миш-миш тарқатилди. Бизнинг юртда ҳам кўпчилик буни телефонига ёзиб олиб, таниш-билишларига тарқатиб юрибди. Ҳарамайн (икки Ҳарам) риёсати буни инкор қилиб, гумбаз ранги ўзгармагани, бу масжид минораларидан тушган чироқнинг.

Иномжон таниш дарвоза қаршисида тўхтаб, бир муддат нима қиларини билмагандек, қотиб турди. Кейин журатсизгина ёғоч эшикни бир-икки чертди. Ичкарига алланечук саросима ила қулоқ тутди. Жавоб бўлавермагач, яна бир-икки черткилади. Кейин эса ўғлининг отини айтиб чақирмоққа чоғланди.

Яқинда бир даврада ёши улуғроқ аёл «Нега оилавий муаммолар авж олиб кетаяпти, биласизларми? Биз — аёллар, оилада отанинг ўрнини йўқотиб қўяяпмиз», деди. Ҳақ гап. Зеро, отанинг оиладаги ўрни нафақат бўлак, юксак ҳамдир. Кўчада ўтинчи, уйда султон Қадимда бир ўтинчи бўлган экан.

Уйнинг фариштаси. Сохиба уйига кайтаркан кучага кайнонасининг болаларга каттик гапириб кояётканини эшитиб жигибийрон булди. Болаларни хам уз холига куймайдия шу кайнонам деб ичкари кирди. Кайнонасига салом бериб, болалари билан саломлашиб хонасига кийимларини алмаштиргани кириб кетди. Ичкарида хам кайнонасини овозини эшитиб яна асабийлашди.

Vijdon azobi: ta’rifi, misollar. vijdon azobi

vijdon nima? Nima uchun har bir kishi xavfsiz, yashaydigan bir yomon narsa qilish yoki yaxshilik qilish mumkin emas, shunday emasmi? Nima uchun biz vijdon azobi bilan qo’lga qilasiz? Qanday ular bilan shug’ullanish uchun? uzoq vaqt davomida olimlar bu savollarga javob topa olmadi.

go’yoki peshonasiga joylashgan inson miya, ma’lum bir sohada mahsulotidir – Dastlab u vijdon azobi deb o’ylagan edi. U qaytib, sababi aslida kulrang masalada, balki genlar nafaqat bizning tanasi yotadi. Bundan tashqari, kuchli shaxs ta’lim, uning xarakterini ta’sir. Lekin bir tarzda vijdon kishanlaridan his yoki boshqa istisnosiz, barcha ega bo’ladi. Siz har birimiz bir marta hayotimda har qanday harakat uchun ta’na o’zimni boshladi rozilik bildirasiz. Biz bir necha marta u ko’proq ma’qul yo’l topish uchun bosh badbaxt vaziyatni aylantirilishi.

vijdon nima?

derlar, biz noto’g’ri amalga yomon narsa, qildim ekanini tushunib qachon vijdon, yoki, keyinchalik pushaymon damlarda bizga musibat. Bu fikr cheksiz oqimi shaklida keladi. Lekin u kun davomida bizga hamroh faqat odatdagidek fikrlar emas. Bu har bir kishi siz uchun hali ham to’g’ri bir imkoniyat bor, agar men uchun, “majbur” Va emas qanday yordam berishi mumkinligini bilib oladi, “Men boshqacha harakat bo’lsa, sodir bo’lar yomon hech narsa” Bu mening muammo emas “, nasos va zerikarli ifoda eydi? “va hokazo. Albatta, bir butun turli fikr, chunki, turli xil yo’llar bilan vijdon kishanlaridan kechirmoqda.

Ha, vijdon azobi – Ona tabiat tomonidan tashkil etilgan Shuning ovozi, ko’proq narsa inson ongi hali erta bosqichlarida hisoblanadi. Biz yomon yaxshi ajrata mumkin, shunday qilib, U yomondan, AQShda “yashaydi”. Faqat bitta tabiat ko’rib bo’lmaydi: Biz faqat amalga narsa keyin boshlanadi oqibatlari haqida o’ylash.

Ehtimol, bu bir mayoq, emas bizga zulm uchun jazo sifatida, to’g’ri tanlash qilish uchun imkoniyat berib? Barcha afsus so’ng ba’zan noqulaylik ko’p keladi. Va ulardan biri – boshqa narsa, lekin siz insofsiz yomon xulq haqida o’ylash mumkin emas. Vijdon bizni birinchi o’ylab, keyin, albatta, davom yordam beradi. Ammo, har bir kishi o’z xatolaridan saboq ega.

Uyat va vijdon – Shu narsa?

deb yana bir hazil haqida ota-onalarga tanbeh tinglash kerak edi, chunki bir bola, biz blush vaqtni eslang. o’sha daqiqalarda zumda qizarib duch. Biz xijolat bo’ldi. Biz vaqtda harakat uchun uzr bo’ladi – bu erda va hozir. Eng tez-tez, u faqat yaxshi ma’noda o’rgatish uchun harakat boshqa odamlar bosimi ostida, sodir, bizni pristyzhali.

Va nima Keyingi ergashdilar? Oh, hech narsa! Biz butunlay barcha muammolar va ota-onalar suiiste’mol haqida unutmang. salbiy his-tuyg’ular bir asar qolmaydi. Noqulaylik etarlicha tez o’tdi. Bilasizmi, deb Axir, uyat, biz boshqa odamlar bilan sodir va xijolat – o’zicha. xato ota-onasi bilan qilingan bo’lsa. Kattalar shunchaki emas, balki tushuntirish uchun ko’proq, sharmanda. Ular to’la javonlar ustida hamma narsani qo’yildi Balki agar, biz faqat sharmanda, lekin vijdoni his bo’lmaydi. Va bundan buyon unga o’xshash hech narsa sodir bo’lmaydi edi.

Shunga asoslanib, biz ikki tushunchalar orasidagi farq bir qator topishingiz mumkin. Uyat, odatda, jinoyat keyin darhol bo’ladi. Man uzr tiklab harakat qiladi. U xotirjam, hatto g’urur ortidan vaziyatni hal qilish mumkin bo’lgan hamma narsani qiladi. Tavba, deb xotirjam, va ba’zan kutilmaganda keladi. Ba’zan bir odam, chunki bir hafta oldin sodir bo’lgan vaziyatni vijdon kishanlaridan qarshi qo’zg’oturmiz boshlaydi. Nima uchun bu voqea?

Yuqorida aytilganidek, u o’z aybini tan shaxsni majbur jamiyati hisoblanadi. miya signal berilgan, chunki, etiket qoidalariga ko’ra, u uzr so’radi va muammo haqida unutib – “. Barcha ochiq” Aslida hech qanday shikoyat: biz uchun mag’firat xotirjamlikka rolini o’ynash. miya ham bir uzr va mag’firat deb “anglamaydilar”, yoki ular, albatta, ta’qib bo’lmagan bo’lsa vijdon azobi faqat holda paydo bo’ladi.

inson tanasida vijdon “Manzil”

Bir necha kishi bilaman, lekin juda qiziqarli nazariya bor. Uning so’zlariga ko’ra, har bir tana fiziologik tashqari, shuningdek, ruhiy vazifasi bor. Masalan, yurak rostlayapti uchun javobgar bo’ladi. u chiqdi, deb quloq kasalliklari, aslida paydo boshqalardan etishmovchiligi va tanqidlarga sezgir bir kishi, deb. Bu tajriba “yuqoriga so’rilib” bilan birga bir vaqtning o’zida oshqozon, oziq-ovqat hazm qilish. Va inson tanasining go’yo mas’ul buyrak vijdon uchun.

tananing ma’naviy va fiziologik vazifalari o’xshash juft bo’ladi. jismoniy darajada, buyrak toksinlar tanadan tozalaydi. Ma’naviy, ular shu kabi barcha yomon zahar aqlimizni “olib” harakat qilmoqda. Bu har doim olingan emas.

Nima uchun vijdoni korozyona?

Biz sizga keyin his hasrat xato sodir, va eshitib qadar va’da qilgan aniq: “. Men sizlarni mag’firat” Lekin nima uchun bir odam o’zi oldin oqlandi? Nima uchun biz faqat bir kobus bo’lib mojaro haqida unutish mumkin emas va bosh biron bema’ni kirib bo’lmaydi? Hamma narsa osonlik bilan izohlanadi: vijdon kishanlaridan – bu biz tinchlantirishga uchun, o’zimiz uchun to’qib uzr emas. Biz xafa qilgan kishilar uchun javobgarlik haqida bormoqda.

Bu, albatta, atrofida ham o’z “master” adolat, ishonch hosil qilish uchun kerak, shunday qilib, inson miya mo’ljallangan. Shuning uchun, nima bo’ldi haqida o’yladim – asab solishi va vijdon ba’zan bu zerikarli ta’na qutilish uchun bir yo’l, lekin hech narsa emas. Afsuski, bahona va aybsizlik dalil izlab saqlab bo’lmaydi.

Qanday vijdon azobi bilan shug’ullanish uchun?

Bu aql deb atalmish ovozi, hatto uni mensimaslik, quloq mumkin emas ekan. Bizning miya ayrim hollarda, shuning uchun qiladi. Misol uchun, qachon inson aqli bir alohida sinchkovlik haqida o’z-o’zini urish muhimroq o’yladi. Qanday vijdon azobi qutilish uchun? Bu o’zlarini hurmat o’rganish faqat bir narsa bo’lishi kerak. Bir kishi o’ziga past baho bo’lsa, barcha so’ng, u noto’g’ri narsa, albatta, qo’rqib bo’ladi. Binobarin, individual beixtiyor teshiklari o’zimizni eslatib davom etadi.

Ba’zi o’zini ularning fikricha, tutganda ularni qutqarishi mumkin, yolg’on asos ixtiro qilish xususiyatga ega. Lekin u erda edi! Axir, bir bahona izlaydi bir o’ng oxirida amalga o’girib hech qachon. Shuning uchun, u tozalik ixtirolar va qanday, ularning harakatlari uchun o’zlarini tanqid sabablarini bartaraf etish uchun zarur.

Va adabiy belgilar bir vijdon bor .

mashhur adabiy belgilar hayotida vijdon azobi – juda keng tarqalgan. Bir daraja ularning ko’pchiligi yoki boshqa uning harakatlari to’g’riligini haqida hayron o’zlariga oqladi yoki o’zi chaynash davom etdi. Rossiya adabiyoti eng halol belgi Raskolnikov hisoblanadi. Bir faqat birinchi u, sudlash zavodi qatnashdi istaydi, deb aslida haqida raved qanday eslash ega. qahramon ham hayo emas edi. Kabi, eski moneylender o’zim aybdor. Raskolnikov o’zi bir o’ylab emas, balki “jirkanch jonzot.” U to’g’ri odamlarni yashashga oldini olish uchun kerak bo’lgan kimsalar o’ldirish “to’g’ri”, deb o’zini ishontirdi. Lekin jinoyat keyin o’zgardi. Vijdon azobi u tom ma’noda boshladi bunday darajada uni burchakli aqldan borish uchun. Va men u kampirning qotillik uchun loyiq nima bor qadar qadar dam bermadi.

Anna Karenina – boshqa halol belgi. Bu erda faqat bir ayol o’ldirish emas, balki o’zini malomat, lekin erining xiyonat uchun. Ayol o’zini azob tanladi – poezdda ostida o’zini tashladi.

Shunday qilib, psixologik mantiq asosida o’z asarlarida, ham, mualliflar qanday hamma bir xil qo’rqinchli narsani ko’rsatadi – bir vijdon. Uning tanqidlar o’z joniga qasd qilish olib, aql bilan porlashni ega. Shuning uchun, bu sizga azob noqulay bo’ladi, buning uchun o’sha harakatlarni amalga oshirish uchun zarur emas.

Vijdon azobi: ta’rif, misollar. Tavba

Vijdon nima? Nega har bir inson yomon ish qilgan yoki yaxshilik qilmagan holda tinch-totuv yashay olmaydi? Nega bizda pushaymonlik bor? Ular bilan qanday kurashish kerak? Uzoq vaqt davomida olimlar bu savollarga javob topa olmadilar.

Dastlab, vijdon azobi inson miyasining peshonada joylashgan ma’lum bir sohasi faoliyatining mahsulidir, deb ishonilgan. Ma’lum bo’lishicha, sabab haqiqatan ham bizning tanamizda: nafaqat kulrang moddada, balki genlarda ham. Bundan tashqari, shaxs tarbiyasi, uning xarakteri kuchli ta’sir ko’rsatadi. Ammo har bir kishi, istisnosiz, u yoki bu tarzda vijdon haqoratlarini his qilishga qodir. Qabul qiling, har birimiz hayotida kamida bir marta har qanday xatti-harakat uchun o’zimizni haqorat qila boshladik. Biz bundan maqbulroq yo’l topish uchun boshimizdagi baxtsiz vaziyatni qayta-qayta takrorladik.

Vijdon nima?

Vijdon yoki ular aytganidek, kech pushaymonlik, biz yomon ish qilganimizni, noto’g’ri ish qilganimizni anglagan paytlarda bizni bosib oladi. U cheksiz fikrlar oqimi shaklida keladi. Ammo bu kun davomida bizga hamroh bo’ladigan oddiy fikrlar emas. Bular ovqatlanish, tushkunlik va bezovta qiluvchi iboralar: “Agar men boshqacha harakat qilganimda, hech qanday yomon narsa bo’lmasdi”, “Bu mening muammolarim emas, hamma qo’lidan kelganini qila oladi, men yordam berishim shart emas”, “Va agar bo’lsa. uni tuzatish uchun hali ham imkoniyat bormi? ” va boshqalar. Albatta, har kim vijdon azobini turlicha boshdan kechiradi, chunki har kimning fikrlashi har xil.

Ha, tavba – inson ongi shakllanishining dastlabki bosqichlarida ona tabiat qo‘ygan aql ovozidan boshqa narsa emas. Yomonni yaxshidan, to’g’rini noto’g’ridan ajrata olishimiz uchun U bizda “yashaydi”. Faqat tabiat hisobga olinmadi: biz biror narsa qilganimizdan keyingina oqibatlari haqida o’ylay boshlaymiz.

Ehtimol, bu bizga to’g’ri tanlov qilish imkoniyatini beradigan mayoq emas, balki noto’g’ri tanlov uchun jazodir? Axir, pushaymonlik ba’zida juda ko’p noqulayliklarni keltirib chiqaradi. Va ulardan biri sizning insofsiz jinoyatingizdan boshqa hech narsa haqida o’ylay olmaslikdir. Vijdon bizga bundan buyon avval o’ylashga, keyin esa buni qilishga yordam beradi. Biroq, hamma ham o’z xatolaridan qanday saboq olishni bilmaydi.

Uyat va vijdon bir narsami?

Keling, bolaligimizda ota-onamizning yana bir hazil haqida haqoratlarini tinglashimiz kerakligi sababli qizarib ketganimizni eslaylik. O’sha daqiqalarda yuz bir zumda bo’yoqqa to’ldi. Biz uyaldik. Biz o’z qilmishimizdan afsusdamiz – bu erda va hozir. Ko’pincha, bu boshqa odamlarning bosimi ostida sodir bo’ldi, ular donolikni o’rgatmoqchi bo’lib, bizni sharmanda qildilar.

Keyinchalik nima bo’ldi? Hech qisi yo’q! Biz ota-onamizning barcha muammolarini va haqoratlarini butunlay unutdik. Salbiy his-tuyg’ulardan asar ham yo’q edi. Noqulaylik etarlicha tez o’tdi. Axir o‘zingga ma’lumki, biz boshqalarning oldida uyalamiz, o‘zimiz oldida uyalamiz. Ota-onalar masalasida xatoga yo’l qo’yilgan. Kattalar tushuntirish o’rniga shunchaki uyaldilar.Ehtimol, agar ular hamma narsani javonlarga batafsil qo’yganlarida, biz nafaqat uyat, balki vijdon ham his qilardik. Kelajakda esa bunday ish qilmasdilar.

Shunga asoslanib, siz ushbu ikki tushuncha o’rtasidagi bir qator farqlarni topishingiz mumkin. Odatda amaldan keyin darhol sharmandalikka aylanadi. Erkak uzr so’rash bilan o’zini tuzatishga harakat qilmoqda. U vaziyatni hal qilish uchun hamma narsani qiladi, shundan keyin xotirjamlik yoki hatto mag’rurlik keladi. Tavba sezilmas va ba’zan hatto kutilmaganda ham keladi. Ba’zida odam bir hafta oldin sodir bo’lgan vaziyat tufayli vijdon azobi bilan bezovta qila boshlaydi. Nima uchun bu sodir bo’ladi?

Yuqorida aytib o’tilganidek, jamiyat shaxsni o’z aybini tan olishga majbur qiladi. Odob qoidalariga ko’ra, u uzr so’raydi va muammoni unutadi, chunki miyaga signal berilgan – “go’shtni qo’ying”. Kechirimlilik biz uchun xotirjamlik rolini o’ynaydi: axir, hech qanday shikoyat yo’q. Afsuslanish faqat miya kechirim va kechirim borligini “tushunmagan” yoki ular haqiqatan ham amal qilmaganida paydo bo’ladi.

Inson tanasida vijdonning “yashash joyi”

Kam odam biladi, lekin juda qiziq bir nazariya bor. Uning so’zlariga ko’ra, har bir organ fiziologikdan tashqari, ruhiy funktsiyaga ham ega. Masalan, yurak ruhiy og’riq uchun javobgardir. Quloq kasalliklari, ma’lum bo’lishicha, odam boshqa odamlarning rad etishlari va haqoratlarini og’riqli qabul qilishi sababli paydo bo’ladi. Shu bilan birga, oshqozon, ovqat hazm qilish, u bilan birga taassurotlarni “singdiradi”. Buyraklar esa inson tanasida vijdon uchun javobgardir.

Ushbu juftlashgan organning ruhiy va fiziologik funktsiyalari o’xshashdir. Jismoniy darajada buyraklar toksinlar va toksinlar tanasini tozalaydi. Ma’naviy darajada, ular xuddi shunday, bizning ongimizni zaharlab, eng yomon narsalarni “tashqariga chiqarishga” harakat qilishadi. To’g’ri, bu har doim ham ish bermaydi.

Nega vijdon kemiradi?

Huquqbuzarlik qilganimizdan keyin va “Men sizni kechiraman” degan so’zlarni eshitmagunimizcha, biz pushaymon bo’lishimiz aniq. Lekin nima uchun odam o’zini oqlashi kerak? Nega biz mojaroni yomon tush sifatida unutib, har xil bema’ni gaplar bilan bezovta qilolmaymiz? Hamma narsa oson tushuntiriladi: vijdon azobi tinchlanish uchun o’zimiz uchun o’ylab topadigan bahona emas. Bu xafa bo’lganlar oldidagi javobgarlik haqida.

Inson miyasi shunday tuzilganki, u hamma narsaga, hatto o’z “xo’jayini”ning to’g’riligiga ishonch hosil qilishi kerak. Shuning uchun, nima sodir bo’lganligi haqida o’ylash, vijdonning zerikarli va ba’zan zerikarli tanbehlaridan xalos bo’lishdan boshqa narsa emas. Afsuski, odamni uzr so‘rab, o‘z aybsizligiga dalil izlab qutqarib bo‘lmaydi.

Vijdon azobi bilan qanday kurashish mumkin?

Ma’lum bo’lishicha, siz hatto aql deb atalmish ovozni tinglay olmaysiz, unga e’tibor bermaysiz. Bizning miyamiz ba’zi hollarda shunday qiladi. Misol uchun, odamning boshida ma’lum bir qiziquvchanlik haqida o’zini-o’zi qoralashdan ko’ra muhimroq fikrlar mavjud bo’lganda. Qanday qilib vijdon azobidan qutulish mumkin? Siz shunchaki o’zingizni hurmat qilishni o’rganishingiz kerak. Axir, agar odam o’zini past baholasa, u noto’g’ri ish qilishdan qo’rqadi. Shunday qilib, odam doimiy ravishda ponksiyonlar haqida o’zini beixtiyor eslatib turadi.

Ba’zilar o’zlari uchun yolg’on bahonalar to’qishga moyil bo’lishadi, bu ularning fikricha, pushaymonlikdan xalos bo’lishi mumkin. Ammo u erda yo’q edi! Axir uzr izlaganlar oxir-oqibat hech qachon haqli emas. Shuning uchun, aybsizlik sabablarini ixtiro qilishni va qilgan ishingiz uchun o’zingizni qanday qoralashni istisno qilish kerak.

Va adabiy qahramonlarning vijdoni bor .

Mashhur adabiy qahramonlar taqdirida vijdon azobi juda tez-tez uchraydi. Ularning ko’plari, u yoki bu darajada, o’z harakatlarining to’g’riligi haqida o’yladilar, o’zlarini bahona qildilar yoki o’zlarini kemirishda davom etdilar. Raskolnikov haqli ravishda rus adabiyotidagi eng vijdonli qahramon hisoblanadi. Avvaliga u qanday qilib uni qo’lga olishni, qamoqqa tashlashni va qo’lga olishni xohlayotganini eslash kerak. Qahramon hatto uyalmadi. Xuddi lombard kampirning o’zi aybdor.Raskolnikov o’zini “qaltiraydigan mavjudot” deb hisoblamadi. U o’zini munosib odamlarning hayotiga aralashayotganlarni o’ldirishga “huquqi bor” deb ishontirdi. Ammo amaldan keyin hammasi o’zgardi. Vijdon azobi uni shunday burchakka haydab yubordiki, u tom ma’noda aqldan ozishni boshladi. Va u kampirni o’ldirgani uchun munosib bo’lganini olmaguncha tinchlanmadi.

Anna Karenina – yana bir vijdonli qahramon. Faqat u o’zini qotillik uchun emas, balki eriga xiyonat qilgani uchun qoraladi. Ayol o’z jazosini tanladi – u o’zini poezd ostiga tashladi.

Xullas, mualliflar psixologizmga asoslangan asarlarida vijdon qanday dahshatli narsa ekanligini ko‘rsatadilar. Uning tanbehlari aqldan ozish, o’z joniga qasd qilishga qodir. Shuning uchun, siz qattiq uyaladigan xatti-harakatlarni qilishingiz shart emas.