To‘ladan kelgan ayollarga yarashadigan ustki kiyimlar (foto)

Daryo

• Internet-nashr
• Tahririyat haqida
• Aloqa ma’lumotlari
• Foydalanish shartlari
• Maxfiylik siyosati
• Yangiliklar arxivi

• Instagram | Rasmiy
• Instagram | Lifestyle
• Instagram | Sport
• Facebook | Rasmiy
• OK | Rasmiy
• YouTube

• Daryo | Rasmiy — Asosiy kanal. Faqat muhim xabarlar
• Daryo | Live — Qisqa va tezkor yangiliklar
• Daryo | Lifestyle — O‘zbekiston va jahon shou-biznesi, salomatlik, moda bo‘yicha dolzarb va so‘nggi voqealar, maslahatlar
• Daryo | Sport24 — O‘zbekiston va jahon sport olamidagi eng so‘nggi yangiliklar va maqolalar
• Daryo | Rasmiy — Kirill alifbosida o‘qishni afzal ko‘rganlar uchun
• Daryo | Pul — O‘zbekistonda va jahonda biznes va iqtisodiyotga oid yangiliklar va tahliliy maqolalar

“Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

© «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2023

Yosh bo‘yicha cheklov

Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

O‘zbe A. Avloniy nomidag

Kiyimlar haqida ma’lumot
Kiyimlar mavsumiy (qishki, kuzgi, yozgi, bahorgi), tantanalarga va ko‘chaga
kiyiladigan, bolalar, ayollar, erkaklar, ichki va ustki, ishchi va maxsus kiyimlarga
bo‘linadi.
Mavsumiy kiyimlarni masalan, yozda yengil, namlikni +6 havoni o‘tkazishi,
chiroylilik bo‘lsa, qishda esa dag‘alroq bo‘lsa-da, issiq, yumshoq, namlikni
o‘tkazmaydigan yorug‘likni yutadigan, shamollarga chidamli bo‘lish talablari
qo‘yiladi.
Ishchi va maxsus kiyimlarga mustahkamlik, kir chirni bildirmaslik, yong‘in
(payvandchi) va issiqlikni o‘tkazmaslik (o‘t
o‘chiruvchi), havo va namlikni o‘tkazish
(mexanizator),
yomg‘irni
o‘tkazmaslik
(brezent, yomg‘ir push), go‘zallik va ranglar
uyg‘unligi
(raqqosalar),
vazminlik
va
salmoqlilik (rahbarlar) kabi talablar qo‘yiladi.
Bolalar va ichki kiyimlarda yumshoqlik,
go‘zallik, quyosh nuri va namlik, havo

o‘tkazishga uyg‘unligi kuzatiladi. Bundan tashqari, bosh va oyoq kiyimlarga alohida
talablar: pishiqlik, quyoshga, namlikka, zarbaga chidamlilik kabi talablar qo‘yiladi.
Shuning uchun bunday kiyimlar uchun alohida material teri va uning o‘rindoshlari,
dag‘al materiallar (gazlamalar), rezinka, dermatin va boshqalar qo‘llaniladi.
Bundan tashqari gazlamalardan uy-ro‘zg‘orning boshqa jihozlari – ko‘rpa-
tushak, bezak buyumlari, pardalar, xalta-qop (kanop), to‘shama va qoplama
vositalar, tayyorlanadi.
Teri va mo‘ynalar quyon, qo‘y, qoramol va yovvoyi hayvonlar (tulki, ondatra,
nutriya, bo‘ri, qobon va h.k.) terilaridan olinadi.
Shuningdek patlar va parlar, tuyoq, shox, muguz, tish, suyaklar, timsoh va
ilon terilari, yurak va baliq pardalari (musiqa asboblarida) ham asosiy va
qo‘shimcha material sifatida foydalaniladi.
Sun’iy va sintetik materiallarning ishlatilish soxalari va afzalliklari
Umuman, olganda sun’iy va sintetik materiallar tabiiy materiallarning
xususiyatlari, sohalari, maqsad va vazifalarini o‘rindoshlik sifatida bajarish uchun
qo‘llaniladi. Ular nisbatan arzon, tugamaydigan, tejamli zahiralar hisoblanadi. Ba’zi
xollarda tabiiy materallar bajaradigan vazifalarni aslidan a’loroq ham bajaradilar.
Chunki, sun’iy va sintetik materiallarda zaruriy xossalar kuchaytirilishi
imkoniyatlari mavjud. Masalan, shisha shaffof bo‘lib, yorug‘lik nurini sindiradi,
shamol va yomg‘irlarni o‘tkazmaydi. Sintetik shisha esa, ushbu xususiyatlarni
saqlab qoladi va mo‘rtlikni (orasiga plenka o‘tkazish orqali) yo‘qotishi, go‘zallikni
oshirishi (idishlar tayyorlashda) hamda maxsus vazifalarni bajarishi (bir tomonlama
yorug‘likni o‘tkazishi zamonaviy binolarda va avtomobilsozlikda) mumkin.
GAZLAMA BILAN ISHLASH
Tolalardan to‘qilgan gazlamalar ikki guruhga bo‘linadi:
Tabiiy tolalar: paxta, zig‘ir, jun va tabiiy ipak gazlamalar;
Kimyoviy tolalar: sun’iy va sintetik gazlamalar;
Tabiiy tolalarga o‘simliklar (paxta, zig‘irdan), hayvonlar junidan olingan tolalar
va ipak kiradi. Bu gazlamalardan o‘z xususiyatiga ko‘ra kiyim, o‘rinbosh va
hakozolar tikiladi.
PAXTA TOLALARI
Dehqonlar yerta bahorda yerga chigit ekadilar, uni yoz bo‘yi parvarishlab,
o‘stiradilar, kuzda yetilgan paxtani yig‘ishtirib, paxta zavodlariga yuboradilar.
Paxtadan 70 xilga yaqin turli mahsulotlar olinadi.
Paxta asosan O‘rta Osiyoda ko‘p ekiladi. Paxtaning rangi oq bo‘lib, yumshoq,
mayin tolalardan iborat.
ZIG‘IR TOLALARI
Zig‘ir ham ekib yetishtiriladigan o‘simliklardan biridir. Zig‘ir asosan Rossiya,
Kostroma, Yaroslavl, Ukraina hamda Boltiqbo‘yi jumhuriyatlarining sersuv
tumanlarida yetishtriladi.
Ayollar kiyimlari tabiiy tolalardan to‘qilgan gazlamalardan paxta, ipak, zig‘ir
kabi havoni yaxshi o‘tkazuvchi nafis shtapel, chit, malmal, shakarsepdi, krepdeshin
kabi motolardan tikiladi.
Paxta gazlamalar bo‘z, chit, maya, satin, las, surp, vatist, markezitdan iborat
bo‘lib, chidamli va pishiqligi uchun havoni yaxshi o‘tkazadi. Namlik va issiqlikni

saqlaydi. Oson yuviladi
Zig‘ir gazlamalar
tekis. Havoni yaxshi
g‘ijimlanib oson dazmo
Sun’iy tolalar tab
sintezlab olinadi.
Sintetik tolalar
polimerlarni qayta ishla

Bo‘ylama va ko‘n
Eng oddiy to‘qi
almashadi. Bunday to‘q
Gazlamalar
Ip yo‘nalishi
Mi
Bo‘ylama ip

Ko‘ndalang ip
Gazlama parchasin
Gazlama parchasin
ko‘ring.
Gazlama parchasin
jarangsiz ovoz chiqishin
o‘tadi.
2. Gazlama bo‘yiga kam
3. Gazlama bo‘ylama ip
4. Gazlamalarning bo
80
di, tez quriydi.
ar cho‘zilmaydi, kirishmaydi, chidamli
hi o‘tkazadi, namni yaxshi shimadi,
ollanadi.
tabiiy materiallardan olingan tolalard
toshko‘mir, neft, echki suti, qor
hlangan eritmasidan olinadi.

BO‘Z TO‘QISh
ndalang iplar chatishib, gazlamalar hos
qish bo‘zning to‘qilishidir. Iplar har
qishda gazlamaning o‘ng va teskarisi bi
larning bo‘ylama va ko‘ndalang iplarin
Milki
Cho‘zilishi
Ovozi
Yo‘g‘

Ishning tartibi:
sini olib bo‘ylama va ko‘ndalang iplarini
sini cho‘zib ko‘ring, uning qaysi tomong
sini tez-tez tortib ko‘rib, qaysi vaqtda
hini aniqlang.
Gazlama p
qarab,
bo‘ylam
iplarining ko‘rin
Gazlamadagi
belgilari:
1.
Gazlama
(tanda) ip mil
am, ko‘ndalangiga ko‘proq cho‘ziladi.
iplari bo‘yicha tez tortilganda jarangli o
o‘ylama ipi ingichkaroq va silliq,
li bo‘lib, yuzasi yaltiroq
di, oson yuviladi. Tez
rdan sun’iy yo‘l bilan
ora qarag‘ay daraxti,
osil bo‘ladi.
ar bir yo‘nalishda o‘rin
bir xil bo‘ladi.
rini aniqlash
‘g‘onligi
Silliqligi

ini belgilang.
nga ko‘proq cho‘zilishini
a jarangli, qaysi vaqtda
parchasiga lupa orqali
lama
va
ko‘ndalang
rinishini aniqlang.
iplar
yo‘nalishining

to‘qilishidagi
asosiy
ilkda bo‘ylama bo‘lib
i ovoz chiqaradi.
, ko‘ndalang ipi yesa

yo‘g‘onroq va tukliroq bo‘ladi. Bular lupada ko‘rinadi.
GAZLAMANI YONDIRIB KO‘RISH
Gazlama Yaltirashi G‘ijimlanishi
Ipning uzilishi
Yondirib ko‘rish
Paxta

Zig‘ir
kanop
Uncha
emas

Ko‘proq
Ip uchi paxta
momig‘i kabi
buralgan
Ip uchi
sochilgan to‘g‘ri
Yaxshi
yonadi,
ko‘k
rangli kul hosil bo‘lib,
kuygan
qog‘oz
hidi
keladi.
Och sariq rangli olov
yonib, ko‘k rang kul
hosil bo‘ladi, yongan
qog‘oz hidi keladi.

1-ish. Tabiiy tolali gazlamalar, ularning xususiyati, gazlama to‘qish turlari,
gazlamaning o‘ng va teskari tomonlarini orasidagi o‘xshashlik va farqlarni
guruhlarda ishlab chiqish.
GAZLAMANING O‘NG VA TESKARISINI ANIQLASH

Gazlamalar
Gazlamning tomonlari
O‘ngi
Teskarisi
Gul bosilgan

Arqog‘i har xil rangli

Asbob va moslamalar: gazlamalarning parchalari, daftar yoki albom, yelim,
cho‘tka, hisobot namunasi
Ishning tartibi.
1. Rangli gazlama parchalarini bir-biridan farqlang.
2. Gazlamaning o‘ng va teskari tomonini aniqlang.
3. Gazlama parchasini ikkiga bo‘lib, albomga yopishtiring (1-o‘ngi, 2-teskarisi).
4. Hisobot na’munasini to‘ldiring.

3-ish: Taqdimotlar
4-ish: O‘qituvchining taqdimotlar bo‘yicha tahlili

Mashq

Mazkur mavzuni o‘zlashtirish, o‘zlashtirilgan bilimlarni
tekshirish, mustahkamlash uchun beriladigan turli xil savol,
mashq, topshiriq va testlar

Mavzu bo‘yicha olgan bilimlaringizni quyidagi topshiriqlarni bajarish
orqali tekshirib ko‘ring.

1. Gazlamalarga ishlov berish ketma-ketligini aniqlang.

Bosqichlar
Qo‘ying
Tanlang
Birinchi

Tikish
Bichish
Material tanlash
O‘lchov olish
Andoza tayyorlash
Ikkinchi

2. Bo‘ylama va ko‘ndalang iplar chatishib . lar hosil bo‘ladi. Nuqtalar
o‘rniga tegishli so‘zni qo‘ying.

mato
gazlama
tola
material

3.3-mavzu: Mehnat ta’limida qishloq xo‘jalik sohalarini o‘rgatishning
xususiyatlari metodikasi

Mazkur mavzuda O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligi sohalari,
tuproqshunoslik, o‘simlikshunoslik, sabzavotchilik, mevachilik, texnika ekinlari,
chorvachilik, parrandachilik, yilqichilik, qishloq xo‘jaligi mexanizasiyasi, ekin
ekish, yerga ishlov berish, mahsulotlarni tashish, qayta ishlash agregatlari,
O‘zbekiston Respublikasida qishloq xo‘jaligini rivojlantirish borasida amalga
oshirilayotgan ishlar haqidagi ma’lumotlar beriladi.
Mavzu yakunida siz O‘zbekiston Respublikasida qishloq xo‘jaligi sohalari,
ularning taraqqiyoti haqidagi ma’lumotlarga ega bo‘lasiz.

Mavzuni o‘qib chiqishdan oldin quyidagi savol haqida
o‘ylab ko‘ring.
O‘zbekiston Respublikasida qishloq xo‘jaligining qanday
tarmoqlari mavjud?

Quyidagi “Mehnat ta’limida qishloq xo‘jalik sohalarini
o‘rgatishning xususiyatlari metodikasi” mavzusini o‘qib
o‘rganib chiqing.

Mehnat ta’limida qishloq xo‘jalik sohalarini o‘rgatishning xususiyatlari
metodikasi
Qishloq xo‘jaligi xalq xo‘jaligining muhim
ishlab chiqarish tarmog‘i hisoblanadi. Unda
qishloq xo‘jaligining o‘ziga xos xususiyati va

sohalari;
dehqonchilik va chorvachilikni rivojlantirish istiqbollari, agronomiya asoslari,
qishloq xo‘jaligini mexanizasiyalash va meliorasiya asoslari; ilg‘or texnologiyalar;
fermerlik va mulkdorlikning boshqa turlari; qishloq xo‘jaligida tadbirkorlik;
mahsulotlar bozori haqida tushunchalar; madaniy ekinlarning kelib chiqishi,
tarqalishi, o‘sishi va rivojlanishi; tuproqning tuzilishi, unumdorligi; yerga ishlov
berish va bunda qo‘llaniladigan mashina, mehnat qurollari, moslamalar va ularning
umumiy tuzilishi hamda ishlash jarayonlari va ularga qo‘yiladigan agrotexnik
talablar; o‘g‘it

turlari, o‘g‘itlash muddati va unda ishlatiladigan mashinalar;
urug‘larni tayyorlash va ularga ishlov berish; urug‘ va ko‘chat ekish usullari; urug‘
va ko‘chat ekish mashina turlari, tuzilishi, ishlashi va ularga qo‘yiladigan agrotexnik
talablar; g‘alla, don, dukkakli, tugunakli va ildiz-mevali ekinlar; sabzavot, poliz,
meva, moyli, tolali va ziravor ekinlar yetishtirishda ishlatiladigan mehnat qurollari
va mashinalar majmuasi; yopiq joylarda (issiqxonalarda) ekin yetishtirishning
ahamiyati, istiqboli, xususiyatlari va ularda ishlatiladigan kichik o‘lchamli
mashinalar; yetishtirilgan hosilni yig‘ib-terib olish, birlamchi ishlov berish va
saqlash.
Chorva
mollari;
chorvachilik
biologiyasi;
qoramolchilik,
qo‘ychilik,
echkichilik, yilqichilik, tuyachilik, parrandachilik, baliqchilik, asalarichilik,
quyonchilik, cho‘chqachilik, mo‘ynachilik va boshqalar; chorvachilikda naslchilik;
ozuqabop ekinlar; chorvachilikda sanitariya-gigiyena talablari, zootexnika,
zooveterinariya asoslari; chorvachilikda mahsuldorlikni oshirish usullari; inkubator–
parrandachilik
majmualari;
chorvachilikda
tadbirkorlik
asoslari;
ilg‘or
texnologiyalarni joriy etish istiqbollari va ularda iqtisodiy masalalar; qishloq
xo‘jaligi sohalari bo‘yicha ommaviy kasb-hunar turlari haqida bilim, ko‘nikma va
malakalar o‘zlashtiriladi.
5-SINF
Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi bilimlarga
ega bo‘lishlari kerak:
-mahalliy hududda yetishtiriladigan ekinlar va ularning turlarini, ekin navlari va
ularning hosildorligini, urug‘chilik va ko‘chat tayyorlash asoslarini, urug‘larning
sifatini aniqlash usullarini, ekilgan urug‘ning unib chiqish tezligi va unga ta’sir
etuvchi omillarni, turli ekinlarni parvarish qilish qoidalarini, mahalliy qishloq
xo‘jalik ekinlari ro‘yxatini tuzishni, ularning urug‘ va ko‘chatlarini tayyorlashni,
ekish va parvarish qilish qoidalarini, tuproqqa ishlov berish va o‘g‘itlash
texnologiyasini bilish.
– texnik ma’lumotlarni, tuproqqa ishlov berishni, o‘g‘it solishni, urug‘, ko‘chat
ekishni, o‘simliklarni parvarish qilishni va hosilni yig‘ishtirishda foydalaniladigan
qishloq xo‘jalik mashina va uskunalarni, ularning asosiy qismlari va ishlash
jarayonlarini, tuproqqa ishlov beradigan, o‘g‘it soladigan, urug‘ ekadigan, ko‘chat
o‘tkazadigan, o‘simliklarni parvarish qilish mexanizmlari va moslamalarini, qishloq
xo‘jalik texnikasini ta’mirlash ustaxonasida, dalada qishloq xo‘jalik mashinalarining
umumiy tuzilishi va ishlash jarayonini bilish.
– qishloq xo‘jaligida ishlatiladigan yerga ishlov beruvchi mashinalarning
turlarini va asosiy qismlarini, erga ishlov beruvchi mashinalarning ishchi qismlarini

sozlash qoidalarini bilish.
– chorvachilikka sohalari: qoramolchilik, qo‘ychilik, parrandachilik va boshqa
uy hayvonlarini parvarish qilishga doir boshlang‘ich ma’lumotlarni, uy hayvonlarini
parvarish qilishni, parrandachilik, qo‘ychilik va qoramolchilik fermalaridagi ish
jarayonlarini bilish.

YERNI EKISHGA TAYYORLASH

Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi
ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari kerak:
– mahalliy qishloq xo‘jalik ekinlarining urug‘ va ko‘chatlarini tayyorlay olish.
– qishloq xo‘jalik mashinalari va uskunalaridan xavfsizlik texnika qoidalariga
amal qilgan holda foydalana olish.
– chorvachilik sohalari: qoramolchilik, qo‘ychilik, parrandachilik va boshqa uy
hayvonlarini parvarish qila olish;
Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi malakalarga
ega bo‘lishlari kerak:
– mahalliy hududda yetishtiriladigan turli ekinlarni parvarish qilish qoidalariga
amal qilish.
– tuproqqa ishlov berish va o‘g‘itlash texnologiyasidan amaliy ish faoliyatida
qo‘llash.
– tuproqqa ishlov beradigan, o‘g‘it soladigan, urug‘ ekadigan, ko‘chat
o‘tkazadigan, o‘simliklarni parvarish qilish mexanizmlari va moslamalaridan
xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilgan holda foydalanish.
– chorvachilikka sohalari: qoramolchilik, qo‘ychilik, parrandachilik va uy
hayvonlarini parvarish qilish.

6-SINF
Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi

ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari kerak:
– tuproqning turi, sifati va hosildorligini aniqlay olish.
– o‘simlikliklarning o‘sish tezligi va sog‘lomligini nazorat qilish usullarini
egallay olish.
– qishloq xo‘jaligida ishlatiladigan erga ishlov beruvchi qo‘l va
mexanizasiyalashtirilgan qurollardan ish jarayonida qo‘llay olish.
– mahalliy hududda keng tarqalgan asosiy yo‘nalishlar (bog‘dorchilik,
uzumchilik, gulchilik va boshqalar) faoliyatining ish usullarini egallay olish.
– chorvachilikda (mahalliy hudud asosida) quyonlar, baliqchilik xo‘jaliklaridagi
ish jarayoni, parvarishlash usullarini egallay olish.
Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi malakalarga
ega bo‘lishlari kerak:
– mahalliy tuproq hosildorligi aniqlash.
– qishloq xo‘jaligida ishlatiladigan texnika turlaridan ish faoliyatida qo‘llash.
– mahalliy hududda kengroq tarqalgan qishloq xo‘jalik yo‘nalishlar bo‘yicha
amaliy ishlarni bajarish.
– chorvachilik, otlar, quyonlar o‘stirish, baliqchilik xo‘jaliklaridagi ish
jarayonlarini boshqarish.
– ish, mahsulot va hayvonlarni parvarishlashda sanitariya-gigiena talablari va
xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilish.

7-SINF
Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi bilimlarga
ega bo‘lishlari kerak:
– qishloq xo‘jalik ekinlari kasalliklari, uchraydigan zararkunandalarning turlari
va ularga qarshi kurashish usullarini, mahalliy hududda uchraydigan qishloq
xo‘jalik ekinlari kasalliklari va zararkunandalarining ro‘yxatini tuzishni, ularga
qarshi kurashish tadbirlarini bilish.
– o‘g‘it solish, urug‘larni ekish, hosilni yig‘ishtirish, tashish va tozalash
mashinalarini, ekinlarni ekish usullarini va ko‘chat o‘tqazishni, organik va mineral
o‘g‘itlar solish mashinalarining turlarini, o‘g‘itlashni, donli va moyli ekinlarni,
ekinlarni ekishni, sug‘orishni va parvarish qilishning ilg‘or usullarini, urug‘larni
ekish seyalkalarining tuzilishini, organik va mineral o‘g‘itlarni sochuvchi
moslamalar va sug‘orish mashina agregatlarini, ekinlarga ishlov berish, parvarish
qilishni bilish.
– hayvonlarni boqish va ularni parvarishlashni, quyonlar, qo‘ylar, qoramollar va
uy hayvonlari, asalari, parranda, baliq, ipak qurtini parvarish qilish qoidalarini,
qishloq xo‘jaligi hayvonlarining mahsuldorligiga ta’sir etuvchi omillarni, chorva
ozuqalarini tayyorlashning mexanik, issiqlik, kimyoviy, bakteriologik usullarini,
ularning iqtisodiy samaradorligini, ozuqalarni qayta ishlash texnologik jarayonlarini,
jonivorlarni boqish rasionini bilish.
– traktorlar, mashinalar va ish agregatlarini, traktor va mashinaning elektr
ta’minotini, yoritish tizimini, traktor va mashina bilan ishlashdagi xavfsizlik texnika
qoidalari va yo‘llarda harakatlanish qoidalarini, traktor va mashinaning boshqaruv
qismlari, dvigateli, traktor va mashinalarga texnik qarovlarini bilish.

Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi
ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari kerak:
– mahalliy hududda uchraydigan qishloq xo‘jalik ekinlari kasalliklari va
zararkunandalariga qarshi kurashish usullaridan foydalana olish.
– organik va mineral o‘g‘itlar solish, mashinalarda o‘g‘itlashning ilg‘or
usullarini qo‘llay olish.
– urug‘lar, ekinlar ekish, ko‘chat o‘tqazish, sug‘orish va parvarish qilish, hosilni
yig‘ishtirishning ilg‘or usullarini amaliyotda qo‘llay olish.
– traktor va mashina bilan ishlashdagi xavfsizlik texnika qoidalari va yo‘llarda
harakatlanish belgilari asosida bajara olish.
– uy hayvonlarini (quyonlar, qo‘ylar, qoramollar, asalari, parranda, baliq, ipak
qurti) parvarish qilishda jonivorlarni boqish rasionini qo‘llay olish.

Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi malakalarga
ega bo‘lishlari kerak:
– mahalliy hududda uchraydigan qishloq xo‘jalik ekinlari kasalliklari va
zararkunandalarga qarshi kurashish tadbirlarini amalga oshirish.
– organik va mineral o‘g‘itlar solish.
– urug‘lar, ekinlar ekish, ko‘chat o‘tqazish.
– sug‘orish va parvarish qilish, hosilni yig‘ishtirishning ilg‘or usullarini
bajarish.
– uy hayvonlarini parvarish qilish.

8-SINF
Mazkur yo‘nalish bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi bilimlarni egallashlari zarur:
–
qishloq
xo‘jalik
asoslari
yo‘nalishi
bo‘yicha
ishlab
chiqarish
texnologiyasining mohiyatini, ishlab chiqarishni tayyorlashga oid texnologik
hujjatlar ro‘yxatini, ularning mazmunini, texnologik hujjatlarning yagona tizimini,
uning Davlat standartlarini, mahsulot sifatini nazorat qilishni, ishlab chiqarishdagi
asbob-uskunalar va moslamalarni, mahsulot ishlab chiqarishni nazorat qilishni,
o‘lchash va taqqoslash texnologiyasini, tabiatni ishlab chiqarishning zararli
ta’sirlaridan muhofaza qilishni bilish; ishlab chiqarishni mexanizasiyalashtirish va
avtomatlashtirishni, ishlab chiqarishning unumdorligi, samaradorligi, sifatini
oshirishda mashina va avtomatlardan foydalanishni bilish; asosiy iqtisodiy
atamalarning ma’nolarini bilish; asosiy mulkchilik shakllarini, ularning o‘zaro
farqlari va rivojlanish omillarini tahlil qilishni bilish; mehnat unumdorligini
hisoblashni, ish joyini ilmiy tashkil qilish usullarini egallashni bilish; har xil
muhitlarda ishlatiladigan materiallarning asosiy turlarni, xususiyatlarini bilish.
– kasb tanlashda onglilik va mustaqillikni; o‘z o‘zini tarbiyalash, kasb
tanlashning mohiyatini; kasblarning murakkablik omillarini tahlil qilishni; o‘zini
xoxlagan kasbga yaroqli ekanligini aniqlash o‘z ruhiyatidagi kasbga moyillikni
tarbiyalash usullarini; kasbga yo‘naltirish markazlari, o‘quv yurtlarining tasnifini
bilish. Diagnostik kasb maslahatidan foydalanishni, akademik lisey va kasb-hunar
kollejlarini bir-biridan farqini bilish.