TOʻLQINLAR

TOʻLQINLAR

TOʻLQINLAR — fazoda chekli tezlik bn tarqaluvchi modda yoki muhitning holat oʻzgarishlari. Toʻlqinlarning tarqalish jarayonida energiya fazoning bir nuqtasidan ikkinchi nuktasiga uzatiladi, ammo zarralari koʻchmaydi. Turli xil (mexanik, issiqlik, elektromagnit) holat oʻzgarishlariga turli xil Toʻlqinlar moye keladi. Elastik Toʻlqinlar, sirtiy Toʻlqinlar, elektromagnit Toʻlqinlar turlari keng tarkalgan. Elastik deformatsiyalarni gaz, suyuqlik va qattiq jismlarda tarqalishi elastik Toʻlqinlar deyiladi. Tovush T. i va Yer qobigʻidan seysmik Toʻlqinlar elastik Toʻlqinlarning xususiy xoli hisoblanadi. Ikki muhit chegarasi sirti boʻylab tarqaluvchi Toʻlqinlar sirtiy Toʻlqinlar dir. Elektromagnit toʻlqinlar — xususan radio toʻlqinlar, yorugʻlik T. i, ultrabinafsha Toʻlqinlar, rentgen va gamma T. — tarqalayotgan oʻzgaruvchi elektromagnit maydonlardan iborat. Bulardan tashqari gravitatsion toʻlqinlar ham mavjud. Toʻlqin jarayonlari fizik hodisalarning deyarli barcha sohalarida uchraydi. Toʻlqinlarni oʻrganish fizika va texnika fanlari uchun muhim.

Ensiklopediya.uz
TOʻLQINLAR