Qizil kitob (Jung) – The Red Book (Jung) – Wikipedia

Qizil kitob (Jung) – The Red Book (Jung) – Wikipedia

2009 yil oktyabr oyida Jung’ning ko’chmas mulki bilan hamkorlikda Qizil kitob tomonidan nashr etilgan V. V. Norton a faksimile nashr, inglizcha tarjimasi bilan to’ldirilgan, uchta ilova va 1500 dan ortiq tahririyat yozuvlari. [4] Tez orada yana bir nechta boshqa tillardagi nashrlar va tarjimalar paydo bo’ldi.

Qizil kitobning 5-nashri chiqadi: 33 mln. aholiga 1000 dona Qizil kitob

O‘zbekiston Respublikasining Qizil kitobi 5-nashri chop etilishga tayyor. Ushbu kitob 2 qismdan iborat bo‘lib, birinchisi noyob va yo‘qolib ketayotgan o‘simliklarga bag‘ishlangan bo‘lsa, ikkinchi qismida yo‘qolish xavfi ostidagi hayvonlar haqida ma’lumot berilgan. Yangi nashrga yo‘qolib ketish xavfi ostidagi 15 turdagi o‘simlik va 21 turdagi hayvonlar qo‘shilgan. Bu haqida Fanlar Akademiyasi rahbariyati va mas’ul xodimlari ishtirokida bo‘lib o‘tgan matbuot anjumanida aytib o‘tildi.

Nega hayvon va o‘simliklar kamayib ketayapti?

Akademik Jamoliddin Azimovning aytishicha, o‘simlik va hayvonlarning kamayib, bora-bora yo‘qolib ketishiga urbanizatsiya jarayonlari, iqlim o‘zgarishi, o‘simlik va hayvonot olamini yashash joylarining qisqarishi va ekologiyaning ifloslanishi sabab bo‘lmoqda.

Xavf ostidagi o‘simlik va hayvonlar soni doimiy oshib bormoqda

O‘zbekison Respublikasi Qizil kitobining birinchi nashri 1984-yilda chop etilgan va o‘z ichiga 163 tur o‘simlik va 61 tur hayvonni olgan. 1998-yildagi ikkinchi nashrga 301 tur kiritilgan. Uchinchi nashr 2006-yilda chop etilgan bo‘lib, 305 turdagi o‘simlik hamda 188 turdagi hayvon haqida ma’lumot beradi. 2009-yilda nashr qilingan Qizil kitobda esa 324 turdagi o‘simlik va 188 ta turdagi hayvon keltirilgan.

Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish qo‘mitasi kam kitob chiqardi

O‘zbekiston Fanlar Akademiyasi vakillari Qizil kitobning tarkibini tuzishda olimlarning katta mehnati talab qilinganiga qaramay, kitob juda kam nusxada chiqqanidan norozi.

“Qizil kitob deyarli har bir uyda, har bir maktab va bog‘chada bo‘lishi kerak. Shunda ogohlik darajasi oshadi, bilmasdan turib, noyob hayvon va o‘simliklarni nobud qilishnning oldi olinadi. Ammo 33 mln.dan ortiq aholi uchun Qizil kitob bor-yo‘g‘i 1000 tirajda chiqqan. Bu degani kitob aholining, hatto, 1 foiziga ham yetmaydi”, – deydi O‘zFA Zoologiya instituti bosh ilmiy xodimi, akademik Jamoliddin Azimov.

Qayd etish lozim, Qizil kitobni moliyalashtirish va chop ettirishga Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish qo‘mitasi mas’ul hisoblanadi. Xabardor.uz sayti muxbiri qo‘mita bilan bog‘langanida, bu borada hech bir izoh berilmadi.

Brakonyerlik qayerda avj olgan?

O‘zFA vakillarining aytishicha, brakonyerlar asosan bug‘u, jayron, qor barsi, sayg‘oq kabi hayvonlarni noqonuniy ravishda ovlaydi. Bu noyob hayvonlar Buxoro, Navoiy va Qoraqalpog‘istonda ko‘p uchraydi. Shuning uchun aynan shu hududlarda brakonyerlik kuchayib ketgan.

Ma’lumot o‘rnida, Qizil kitob – bu noyob va yo‘qolib ketish xavfi ostida turgan o‘simlik va hayvonot olami vakillarini himoyaga olish haqida ogohlantiruvchi signal.

Ushbu kitob – kamayib va yo‘qolib ketish xavfi ostida turgan o‘simlik va hayvonlar turlarining hozirgi holati to‘g‘risidagi ma’lumotlarni umumlashtiruvchi asosiy hujjatdir.

Bu video ko’rinishi uchun sizning brauzeringiz JavaScript’ni qo’llab quvvatlashi kerak

Qizil kitob (Jung) – The Red Book (Jung) – Wikipedia

Qizil kitob: Liber Novus bu shveytsariyalik psixiatr tomonidan tayyorlangan qizil teri bilan bog’langan folio qo’lyozma Karl Gustav Yung 1915 yildan 1930 yilgacha. U muallifning 1913-1916 yillarda o’tkazgan psixologik tajribalarini bayon qiladi va sharhlaydi va qo’lyozmalar (jurnallar) asosida tanilgan. Qora kitoblar, birinchi marta Jung tomonidan 1913–15 va 1917 yillarda tuzilgan. [1] [2] Jung ijodining markaziy asari sifatida ko’rsatilganiga qaramay, [3] 2009 yilgacha nashr qilinmagan yoki o’qish uchun boshqacha tarzda taqdim etilmagan.

2009 yil oktyabr oyida Jung’ning ko’chmas mulki bilan hamkorlikda Qizil kitob tomonidan nashr etilgan V. V. Norton a faksimile nashr, inglizcha tarjimasi bilan to’ldirilgan, uchta ilova va 1500 dan ortiq tahririyat yozuvlari. [4] Tez orada yana bir nechta boshqa tillardagi nashrlar va tarjimalar paydo bo’ldi.

2012 yil dekabr oyida Norton qo’shimcha ravishda asarning “Reader Edition” ni chiqardi; Ushbu kichik formatdagi nashr to’liq tarjima qilingan matnni o’z ichiga oladi Qizil kitob tomonidan tayyorlangan kirish va eslatmalar bilan birga Sonu Shamdasani, lekin u Jungning asl xattotlik qo’lyozmasining faksimil nusxasini chiqarib tashlaydi. [5]

Asar o’tgan yillarda tavsiflovchi tarzda “Qizil kitob” deb nomlangan bo’lsa-da, Jung teri bilan bog’langan folio umurtqa pog’onasiga rasmiy nom qo’ygan: u asarga shunday nom bergan. Liber Novus (lotin tilida “Yangi kitob”). Endi uning qo’lyozmasi tobora ko’proq keltirilgan Liber Novusva ushbu sarlavha ostida to’g’ridan-to’g’ri qizil charm folioga yozilgan, ammo hech qachon ko’chirilmagan qoralama materiallar mavjud. [6]

Mundarija

  • 1 Kontekst va kompozitsiya
  • 2 Yaratish va fizik tavsifi
  • 3 Nashr va namoyish
  • 4 Shuningdek qarang
  • 5 Adabiyotlar
  • 6 Bibliografiya
  • 7 Tashqi havolalar

Kontekst va kompozitsiya

Jung bilan bog’liq edi Zigmund Freyd 1907 yildan boshlanib, taxminan olti yil davomida. O’sha yillarda ularning munosabatlari tobora keskinlashib bordi. 1913 yilda munosabatlarning so’nggi tanaffusi bo’lganida, Jung o’zining shaxsiy va kasbiy yo’lini intensiv ravishda qayta ko’rib chiqish uchun ko’plab professional faoliyatlaridan chekindi. [7] Yaratgan ijodiy faoliyat Liber Novus bu davrda, 1913 yildan taxminan 1917 yilgacha kelgan.

Biograflar va tanqidchilar Jung hayotidagi bu yillarni “ijodiy kasallik”, introspektsiya davri, psixotik tanaffus yoki shunchaki aqldan ozish deb hisoblash kerakmi degan fikrga qo’shilmadilar. [8] Entoni Storr, Jungning o’zi tomonidan tahdid qilinganligi haqidagi hukmini aks ettirgan holda psixoz “bu vaqt ichida, davr psixotik epizodni ifodalaydi degan xulosaga keldi. [9] Ga binoan Sonu Shamdasani, Storrning fikri hozirda mavjud bo’lgan hujjatlar asosida inobatga olinmaydi. [10] Jungning o’zi ta’kidlagan: “Yuzaki kuzatuvchiga bu aqldan ozgandek ko’rinadi”. [11] Ko’rinib turibdiki, Jung Storr va (Yung biografisi) Pol Sternning dalillarini oldindan o’ylab topgan va Ripostda Storr va Stern tahlillarini yuzaki deb e’lon qilgan. [9]

Yung o’zining “tungi ishi” bilan shug’ullangan yillarda Liber Novus, u kunduzgi faoliyatida aniq bir buzilishsiz ishlashni davom ettirdi. [12] U band bo’lgan professional amaliyotni davom ettirdi, kuniga o’rtacha beshta bemorni ko’rdi. U ma’ruzalar o’qidi, yozdi va professional uyushmalarda faol bo’lib qoldi. [13] Bu davr mobaynida u ofitser sifatida ham xizmat qilgan Shveytsariya armiyasi va 1914 va 1918 yillar davomida bir necha uzoq vaqt davomida xizmatda bo’lgan Birinchi jahon urushi. [14]

Jung bu yillardagi xayoliy yoki xayoliy tashabbusini “mening eng qiyin tajribam” deb atadi. [15] Ushbu tajriba Yung keyinchalik “mifopoetik xayol” deb atagan narsaga qasddan jalb qilish orqali ongsiz ravishda ixtiyoriy to’qnashuvni o’z ichiga oladi. [16] [17] Uning kirish qismida Liber Novus, Shamdasani tushuntiradi:

“1913 yil dekabrdan boshlab u xuddi shu tartibda davom etdi: qasddan uyg’ongan holatda xayolotni uyg’otdi va keyin unga drama singari kirib bordi. Bu xayollarni tasviriy shaklda dramatizatsiya qilingan fikrlash turi deb tushunish mumkin . Orqaga nazar tashlasak, u o’zining ilmiy savoli ongni o’chirishda nima bo’lganini ko’rish kerakligini esladi: tushlar misolida fon faoliyati mavjudligini ko’rsatdi va bu paydo bo’lish imkoniyatini bermoqchi edi, xuddi xuddi olganda meskalin.” [18]

Dastlab Jung o’zining “tasavvurlari” yoki “xayollari” yoki “xayollari” ni yozib oldi – Jung uning faoliyatini tavsiflash uchun ishlatgan barcha atamalarni [19] – hozirda “” deb nomlanadigan oltita jurnalning bir qatoridaQora kitoblar “. [20] Ushbu jurnal yozuvlari 1913 yil 12-noyabrda boshlanadi va 1914 yil yozigacha intensivlik bilan davom etadi; keyingi yozuvlar kamida 1930-yillarda qo’shilgan. [21] Biograf Barbara Xanna, hayotining so’nggi o’ttiz yilligi davomida Jungga yaqin bo’lgan, Jungning jurnallarida aytilgan xayoliy tajribalarini va Menelaus bilan Proteus ichida Odisseya. Jung, “u nima uchun unga paydo bo’lganligini aytmaguncha, duch kelgan raqam yoki raqamlarni hech qachon tark etmaslikni qoida qilib qo’ydi” dedi. [22]

1914 yil avgustda Birinchi Jahon urushi boshlangandan so’ng, Jung o’zining ko’rgazmali tajribasi nafaqat shaxsiy ahamiyatga ega, balki hal qiluvchi madaniy lahzalar bilan bog’langanligini angladi. 1914 va 1915 yillarning oxirlarida u jurnallardagi tasavvurlarni, har bir hayoliy epizodga qo’shimcha sharhlarini qo’shib, dastlabki qo’lyozma shaklida to’pladi. Ushbu qo’lyozma boshlanishi edi Liber Novus. [23]

1915 yilda Jung ushbu qoralama matnni yoritilgan xattotlik hajmiga badiiy ravishda ko’chirishni boshladi, keyinchalik u ” Qizil kitob. 1917 yilda u “Scrutinies” deb nom olgan vizioner material va sharhlarning qo’shimcha qo’shimcha qo’lyozmasini tuzdi; aftidan bu uning “Qizil kitob” ning qizil folio jildiga transkripsiyasi uchun mo’ljallangan edi. [24] Jung o’n olti yil davomida ushbu qo’lyozma materiallari korpusini Qizil kitobning xattotlik foliosiga badiiy transkripsiyasi bilan shug’ullangan bo’lsa ham, u hech qachon bu vazifani bajarmagan. 1930 yilga kelib Jung qo’lyozma matnining atigi uchdan ikki qismi Qizil kitobga ko’chirildi, u o’zining qoralama materialini xattotlik bilan yozish bo’yicha ishni Qizil kitobga qoldirdi. [25] Ning nashr etilgan nashri Qizil kitob: Liber Novus Jungning tayyorlagan barcha qo’lyozma materiallarini o’z ichiga oladi Liber NovusMatnning nafaqat Jung tomonidan xattotlik qizil kitobining hajmiga ko’chirilgan qismi. [26]

1957 yilda, umrining oxiriga yaqin Jung suhbatlashdi Aniela Jaffe haqida Qizil kitob va buning natijasi bo’lgan jarayon; o’sha suhbatda u shunday dedi:

“Yillar . ichki qiyofani ta’qib qilganimda, hayotimning eng muhim davri edi. Qolganlarning hammasi bundan kelib chiqishi kerak. Bu o’sha paytda boshlangan va keyingi tafsilotlar endi ahamiyatsiz. Mening butun hayotim behushlikdan kelib chiqqan va meni jumboqli oqim singari suv bosgan va sindirish bilan tahdid qilgan narsalarni tushuntirishdan iborat edi. Bu faqat bitta hayot uchun materiallar va materiallar edi. Keyinchalik hamma narsa shunchaki tashqi tasnif, ilmiy ishlab chiqish va hayotga qo’shilish edi. Ammo hamma narsani o’z ichiga olgan raqamli boshlanish o’sha payt edi. ” [27]

1959 yilda, taxminan 30 yil davomida kitobni ozmi-ko’pmi tegmasdan qoldirganidan so’ng, Yung qisqa epilog yozdi: “Yuzaki kuzatuvchiga u aqldan ozgandek ko’rinadi”. [11]

Qiziqarli malumotlar
Qizil kitob (Jung) – The Red Book (Jung) – Wikipedia