Ona tili va adabiyot test savollari va javoblari

Bo’lishsizlik olmoshi so’roq olmoshlari va bir,narsa,nima so’zlari oldidan hech so’zi qo’llanishi natijasida hosil bo’ladi.
Hech kim,hech qachon,hech qanday,hech qancha,hech narsa.

Ona tili va adabiyot test savollari va javoblari

Fan: Ona tili va Adabiyoti fanidan

Sinf: 5-sinf uchun

Mavzu: noyabr

Muallif: Tayirova Iroda Urunboyevna

Test soni: 20 ta test

Vaqt bo`yicha cheklov: 20 daqiqa

Test soni bo`yicha cheklov: 15 ta test

TBO testlari bo`yicha izlash

T/R	Muallif	Sinf	Fan	Mavzu	Testlar soni	Davomiyligi	Test soni bo`yicha cheklov
1	Jumatova G	7-sinf	Ingliz tili	Sentabr oyi uchun	25	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
2	Jumatova G	7-sinf	Ingliz tili	Oktabr oyi uchun	23	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
3	Artikova M	7-sinf	Kimyo	Sentabr	25	25 daqiqa	15 ta test	Kirish
4	Tayirova I	5-sinf	Ona tili va Adabiyoti	Sentabr	30	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
5	Saparboyeva Y	9-sinf	Biologiya	Sentabr	53	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
6	Artikova M	7-sinf	Kimyo	Oktabr	25	25 daqiqa	15 ta test	Kirish
7	Saparboyeva Y	9-sinf	Biologiya	Oktabr	51	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
8	Atajanova M	7-sinf	Geografiya	Sentabr	30	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
9	Tayirova I	5-sinf	Ona tili va Adabiyoti	Oktabr	20	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
10	Yarimatova S	6-sinf	Ona tili va Adabiyoti	Sentabr	30	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
11	Saparboyeva Y	9-sinf	Biologiya	NOYABR	51	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
12	Atajanova M	7-sinf	Geografiya	Oktabr	32	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
13	Tayirova I	5-sinf	Ona tili va Adabiyoti	noyabr	20	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
14	Tayirova I	5-sinf	Ona tili va Adabiyoti	dekabr	20	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
15	Tayirova I	5-sinf	Ona tili va Adabiyoti	yanvar	27	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
16	Tayirova I	5-sinf	Ona tili va Adabiyoti	fevral	22	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
17	Tayirova I	5-sinf	Ona tili va Adabiyoti	mart	27	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
18	Tayirova I	5-sinf	Ona tili va Adabiyoti	aprel	22	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
19	Tayirova I	5-sinf	Ona tili va Adabiyoti	may	40	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
20	Artikova M	7-sinf	Kimyo	noyabr	25	25 daqiqa	15 ta test	Kirish
21	Atajanova M	7-sinf	Geografiya	noyabr	30	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
22	Atajanova M	7-sinf	Geografiya	dekabr	26	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
23	Artikova M	7-sinf	Kimyo	dekabr	25	25 daqiqa	15 ta test	Kirish
24	Artikova M	7-sinf	Kimyo	yanvar	25	25 daqiqa	15 ta test	Kirish
25	Atajanova M	7-sinf	Geografiya	yanvar	30	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
26	Saparboyeva Y	9-sinf	Biologiya	DEKABR	48	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
27	Atajanova M	7-sinf	Geografiya	fevral	25	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
28	Yarimatova S	6-sinf	Ona tili va Adabiyoti	Oktabr	30	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
29	Tayirova I	11-sinf	Ona tili va Adabiyoti	Sentabr	30	20 daqiqa	15 ta test	Kirish
30	Raximova Z	6-sinf	Fizika	Sentabr	29	20 daqiqa	15 ta test	Kirish

Ona tili va adabiyot test savollari va javoblari

Assalomu alaykum, Muxtasar Nizomiddinovaning ona tili adabiyotga móljallangan kanaliga hush kelibsiz

Milliy sertifikatga tayyorlanuvchilar u/n⤵️
https://t.me/milliy_sertifikat_ona_tilii

About

Blog

Apps

Platform

Ona tili va Adabiyot Testlari
5.31K subscribers

⛔️Test yakunlandi.
Test muallifi:
Muhtasar Nizomiddinova

Test kodi: 63917
Savollar soni: 30 ta

✅ Natijalar:

1. Daminova Risolat – 30 ta
2. Tursunov Shahboz – 29 ta
3. Roziyeva Mastura – 29 ta
4. Islomov Izzatillo – 29 ta
5. Bahromqulova Charos – 29 ta
6. Sa dullayeva Gulnora – 29 ta
7. Amirova Dilbar – 28 ta
8. Nurmamatova Shahrizoda – 28 ta
9. Muhammedova Komila – 28 ta
10. Akramova Gulsanamxon – 27 ta
11. Qobilova Mohiniso – 27 ta
12. Mominova Nodira005 – 27 ta
13. Matanova Gulnoza – 27 ta
14. Keldiyorova Nilufar – 26 ta
15. Nazarova Shahlo – 26 ta
16. Aliyev Vali – 26 ta
17. Sadinova Shaxzoda – 26 ta
18. Muzaffarova Adiba – 26 ta
19. Azamatova Muxlisa – 26 ta
20. Sodiqova Dilnoza – 26 ta
21. Abdulhamidova Muhabbat – 26 ta
22. Boymurodova E tiborxon – 25 ta
23. Kamandirova Dilzar – 25 ta
24. Qodirxonova Mashhura – 25 ta
25. Davlanova Dilorom – 25 ta
26. Mamatova Mohiniso – 24 ta
27. Nigina Jumayeva – 24 ta
28. Yasharbek – 24 ta
29. Abdumutaliboeva Nozimaxon – 24 ta
30. Iqbol Sodiqova – 24 ta
31. Oblaqulova Bahora – 23 ta
32. Qarshiboyeva Shahlo – 23 ta
33. Haydarova Sadoqat – 23 ta
34. Saida Komiljonvna – 23 ta
35. Ziyoviddinova Dilnavoz – 22 ta
36. Mehriddinov Akbarshoh – 22 ta
37. Ibragimov Shohjahon – 22 ta
38. Marjona Shodmonova – 22 ta
39. Murodova Nigora – 22 ta
40. Hasanova Dilnura – 22 ta
41. salohiddinova farzona – 21 ta
42. ÅŒrazboyeva Farangiz – 21 ta
43. Ravshanova Malika – 21 ta
44. Aliyev Vali – 21 ta
45. Sarvinoz Saydahmedova – 20 ta
46. c v – 20 ta
47. Abdumuxtorova Gulshoda – 20 ta
48. Oydinoy Obidjonova – 19 ta
49. Allaberganova Umida – 18 ta
50. abdurahmonova mashhura – 18 ta
51. Yuldasheva Durdona – 17 ta
52. Saydazimova Sayyora – 17 ta
53. Ezoza Hojiboyeva – 16 ta
54. Turganbaeva Dawletbiyke – 16 ta
55. Vaydullayeva Muhayyo – 15 ta
56. Abdisalimova Ruxshona – 14 ta
57. Xalillayeva Sharofat – 13 ta
58. Gulzor Safarova – 13 ta
59. Rustamova Madina – 12 ta
60. Sharofiddinova Umida – 12 ta
61. Ibrohimova Muhlisa – 11 ta
62. Mirzabdullayev Muxtorjon – 11 ta
63. Usmonov Alisher – 9 ta
64. Abdunabiyeva Rayhona – 8 ta

To g ri javoblar:
1.b 2.b 3.c 4.b 5.b 6.a 7.c 8.a 9.d 10.c 11.a 12.c 13.c 14.a 15.a 16.b 17.a 18.c 19.b 20.c 21.d 22.d 23.d 24.a 25.b 26.b 27.c 28.d 29.b 30.c

Testda qatnashganlarga rahmat.

Assalomu alaykum. Bugun 20:00 da attestatsiya testini ishlaymiz.
ATTESTATSIYA 2022. onlaynonatili_uz.pdf

Test boshlandi.

Savollar soni: 40 ta
Test kodi: 64014

Javoblaringizni @e_test2_bot ga quyidagi ko’rinishlarda yuborishingiz mumkin:

64014*abcdabcd.
yoki
64014*1a2b3c4d5a.

64014#abcdabcd.
yoki
64014#1a2b3c4d5a.
Manba: @onlaynonatili_uz
☝️ Eslatma!
Javoblar aynan @e_test2_bot ga yuborilishi shart, boshqasiga emas.

⛔️Test yakunlandi.
Test muallifi:
MILLIY SERTIFIKAT ONA TILI kanali

Test kodi: 64014
Savollar soni: 40 ta

✅ Natijalar:

1. Tursunov Shahboz – 38 ta
2. Islomov Izzatillo – 36 ta
3. Murzayarov Zohir – 34 ta
4. Gulnoza Isroilova – 34 ta
5. ShahloJurayeva – 32 ta
6. Hamdamova Dilshoda – 31 ta
7. Mavzuna Shodiyeva – 30 ta
8. Hasanova Shahrizoda – 29 ta
9. Ergasheva Shahlo – 29 ta
10. Alloqov Farrux – 28 ta
11. Ubaydullayeva Aziza – 27 ta
12. Odinayev Rustam – 27 ta
13. Dilobar Javharova – 27 ta
14. Abdulhamidova Muhabbat – 26 ta
15. Valiyeva Xumora – 25 ta
16. Bahromqulova Charos – 25 ta
17. Gulnora Hamidova – 25 ta
18. Sadinov Xurshid – 24 ta
19. Aliyev Vali – 23 ta
20. Ziyoviddinova Dilnavoz – 22 ta
21. Farangiz Nasriyeva – 22 ta
22. Sodiqova Dilnoza – 21 ta
23. Mehriddinov Akbarshoh – 20 ta
24. Muxtasar Xamidova – 19 ta
25. salohiddinova farzona – 18 ta
26. Burxonova Zulayho – 14 ta
27. Choriyeva Aziza – 14 ta
28. bahodirov muhammyusuf – 13 ta
29. Sindarova Feruza – 11 ta
30. Yuldasheva Durdona – 11 ta

1.d 2.b 3.d 4.b 5.b 6.a 7.d 8.c 9.a 10.a 11.a 12.a 13.d 14.d 15.b 16.a 17.a 18.b 19.a 20.b 21.b 22.a 23.d 24.a 25.c 26.a 27.c 28.b 29.d 30.c 31.b 32.c 33.a 34.b 35.c 36.b 37.a 38.d 39.a 40.d

Testda qatnashganlarga rahmat.

✍ Yozuvlar haqida

Oʻzbek tili grammatikasida yozuvlarni va toʻgʻri yozish qoidalarini oʻrganuvchi boʻlim Orfografiya deb nomlanadi.
Ushbu boʻlim nomi orfo-toʻgʻri grafiya-yozaman yoki chizaman soʻzidan kelib chiqqan boʻlib,imlo me’yorlari va toʻgʻri yozish qoidalarini oʻrganadi.Oʻzbek tilida quyidagicha yozuv tamoyillari mavjud:
Fonetik yozuv tamoyili ushbu yozuv turi soʻzlarni qanday eshitsak xuddi shu holatda yozishga asoslanadi.Fonetik tamoyil asosida yozilgan soʻzlar tovush oʻzgarishiga uchragan soʻzlar hisoblanadi.Masalan: yurak+im=yuragim
Qishloq+im-=qishlogʻim
Terak+ga=terakka
Isi+q=issiq
Sovi+q=sovuq
Parvo+im=parvoyim
Shu kabi boshqa tovush oʻzgarishiga uchragan soʻzlar ham fonetik tamoyilga asoslanib yozilgan hisoblanadi
Morfologik tamoyil soʻzlarni eshitganimizdek emas,balki qonun qoidalariga muvofiq yozishga aytiladi.Bunda masalan:
goʻsh emas-goʻsht,
Toshken emas Toshkent,
kitop emas kitob kabi.
Ogʻzaki nutqda tovush oʻzgarishiga uchragan soʻzlarni yozma nutqda ssl qoidalariga muvofiq yozilishi fonetik tamoyilni yuzaga keltiradi.
Shakliy tamoyil chet tilidan oʻzlashgan soʻzlar chet tilida qanday yozilsa oʻzbek tilida aynan shunday yoziladi:
banka emas bank,
Istakon emas stakan,
Ustol emas stol kabi.
Tarixiy-an’anaviy tamoyil -bir soʻzning tarixan boshqacha hozirda boshqacha yozuv shakllari mavjuf boʻlib,ikkisidan qay birini yozsa ham xato hisoblanmydi:
kabutar-kaptar
Podsho-podishoh
Masjid-machit
Farqlash tamoyili Shaklan teng kelib qolgan soʻzlarni tutuq belgisi yoki urgʻu orqali bir-biridan ajratish:
She’r(poetik ijod namunasi)-sher(hayvonlar shohi)
Sava(ur)-sa’va(qush)
Tana(jism)-ta’na( ta’na qilmoq,tap tortmaslik)

Talablarga binoan Milliy sertifikatga tayyorlanmoqchi bo’lgan abituriyentlar va ustozlar uchun yangi guruh ochilmoqda.

Haftada 4 kun darslar olib boriladi
♻️2 kun ona tili va essega tayyorlov

♻️2 kun adabiyot bóyicha tayyorlanamiz

Dars narxi 200 ming

⚡️25kishi qabul qilinadi
(14 ta joy band qilingan)

Namuna dars so’raganlar uchun:
@namuna_dars_1

Darslarimiz haqida beriladigan savollarga qisqacha javoblarni olish uchun pastdagi havolani bosing
https://t.me/milliy_sertifikat_ona_tilii/2313

4.1K views edited 05:50
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM

•Ona tili fanidan Milliy Sertifikat olib ustamani qólga kiritmoqchimisiz?
• Óquvchilaringizni tayyorlamoqchimisiz?
• Oliy ta’lim muassasalariga yuqori ball bilan kirmoqchisiz?

Lekin Milliy Sertifikat haqida to’liq ma’lumotga, va tayyorlanish(tayyorlash) uchun ma’lumotlar bazasiga egamasmisiz?

Unda bizning 2 oylik tezlashtirilgan onlayn darslarimizda qatnashing.

:
Dushanba: Mumtoz adabiyot
Chorshanba: Badiiy asarlar
Juma: Grammatika va esse
Yakshanba: 2 ta variant diagnostik test
Yuqoridagi video orqali darsimizdan #namuna kórishingiz mumkin

Tólov: 200 ming sóm
(1 oy uchun)

25 kishi qabul qilinadi

Darsdan namuna kórish:
@namuna_dars_1

GAP BO‘LAKLARI SO‘ROQLARI

EGA – KIM?, NIMA?, QAYER?

KESIM – NIMA BO‘LMOQ?, NIMA BO‘LMOQ?

ANIQLOVCHI – QANDAY?, QANAQA?, QAYSI? KIMNING?, NIMANING?, QAYERNING?

TO‘LDIRUVCHI – KIMNI?, NIMANI?, QAYERNI?, KIMDAN?, NIMADAN?, QAYERDAN?, KIMDA?, NIMADA?, QAYERDA?, KIM BILAN?, NIMA BILAN?

HOL – QANDAY?, QANAQA?, QACHON? QAYERDA?, QAY HOLATDA, QAY MAQSADDA? VA H.K.

Soz birikmalarida tobe soz vazifasiga kora uch turga bolinadi.
✅Aniqlovchili birikma
✅Toldiruvchili birikma
✅Holli birikma
Aniqlovchili birikma – tobe soz sifatlovchi yoki qaratqichli aniqlovchi vazifasida keladi: vatan beshiging1 izlari chizilgan2 zamindir.
Toldiruvchili birikma – tobe soz vositali yoki vositasiz toldiruvchi shaklda keladi.
Birinchi bor vahorni tanigan, birinchi varrakni uchirgan, birinchi marta xayitlik olgan,

birinchi oqituvchi, birinchi muhabvatingni tanigan zamin – vatandir.
Holli birikma – tobe soz hol vazifasida keladi:

Uyga shoshib kirdi (ikkita holli birikma) uyga kirdi, shoshib kirdi.

Maktabga piyoda jonadik (ikkita holli birikma) maktabga jonadik, piyoda jonadik.

Ta’did to‘g‘risidagi ma’lumotlarni klassik poetika haqidagi manbalarning ko‘plarida uchratish mumkin. Bu ma’lumotlarda u turli nomlar bilan yuritilgan. Masalan, siyoqat-ul a’dod («Aruzi Humoyun», «Badoye’ us-sanoe’», «Latoyif at-tavoif», «Jamoi muxtasar», «Rahnamoyi adabiyoti forsiy»), ta’zil («Ba-doye’ us-sanoe’»), shumur («San’athoyi bade’yi dar she’ri tojikiy»), e’dod, ta’did, te’dod («Ilmi bade’ dar zaboni forsiy») shular jumlasidandir.
Bu usulning go‘zal namunalarini so‘z ustalarining deyarli barchasida uchratish mumkin. Jumladan, Ahmad Yassaviy o‘zining badiiy niyatini alohida ta’kidlash uchun shu san’atdan foydalanadi:
Dardga to‘lding, g‘amga to‘lding, telba bo‘lding,
Ishq dardini so‘rsang hargiz darmoni yo‘q.
Birinchi misraga e’tibor berilsa, xuddi birinchidan, ikkinchidan, uchinchidan tarzidagi sanoq ohangi seziladi. Ayni
Ta’didning muhim xususiyatlaridan biri shuki, u fikriy rivojni, ketma-ketlikni, tadrijiylikni anglatadi:
O‘qi bu Lutfiy mungluq niyoznomasini,
Savob-u olqish-u yuz ming duo kerak bo‘lsa.
Bu o‘rinda Lutfiy savob, olqish, duo so‘zlarini ketma-ket sanash orqali ushbu san’atni hosil qilyapti.
Ta’didda, asosan, sanoq sonlar ishtirok etib, tartib sonlar nisbatan kam qo‘llanadi, shuningdek, bu vazifani sanoq va tartibni ko‘rsatuvchi son, olmosh va ravishlar ham bajaradi.
Ta’did grammatik o‘zaro bog‘lanishlarning bir xil turidan ketma-ket foydalanish orqali ham yuzaga chiqishi mumkin:
Ta’lim gulchehra nargis ko‘zlilar bor,
Shakar dudog‘li, shirin so‘zlilar bor.
(Xorazmiy)
Bugina emas, bir xil grammatik o‘zaro bog‘lanishlar takrori ko‘pincha she’riy musiqani kuchaytirib yuboradi. Hozirgi misolimizda ham bu holat kuzatiladi. Unda to‘ldiruvchilar tilingni, ko‘zingni, bo‘g‘uzni so‘zlari o‘ziga xos ichki qofiyalarga yaqinlashadi, kesimlar esa (ko‘dazgil) radif vazifasini ado etyapti. Bu ichki qofiya va radiflar baytning ritmik ohangdorligini yoki boshqacha qilib aytsak, musiqiy bo‘yog‘ini ta’minlayapti.

ONA TILI | MILLIY SERTIFIKAT

O’zbek tili va adabiyoti fanidan milliy sertifikat imtihonlariga tayyorlanayotganlar uchun maxsus.
Onlayn kurs qabuli
@OnaTiliMilliySertifikat_bot

Olmoshlarning ma’no turlari

Kishilik olmoshlari uch shaxsdan biriga ishora qiluvchi olmoshlardir.
men,sen,u;biz,siz(sizlar),ular.

Kishilik olmoshlari o’rnida qo’llanilib,ko’pincha shaxsni,ba’zan predmetni ko’rsatuvchi o’z so’zi o’zlik olmoshi hisoblanadi.
O’zing,o’zim va boshqalar.

Ko’rsatish olmoshi-oldingi gap,gapdagi biron-bir so’z,so’z birikmasi o’rnida qo’llanilib,unga ishora qiluvchi yoki biror so’zni aniqlab keluvchi olmoshlar.
ana,mana bu,mana shu kabilar.

Belgilash olmoshlari-to’pdan ajratilgan yoki jamlab ko’rsatilgan shaxs,narsa,belgi,harakat-holatlarni ifodalaydigan
olmoshlar.
Hamma,barcha,har kim
kabilar.

So’roq olmoshlari- shaxs,narsa-hodisa,belgi-xususiyat,miqdor,sabab,maqsad,o’rin,payt haqida so’roqni bildiruvchi olmoshlar.
Kim?nima?ne?qanday?qaysi?
qayerda?qachon? kabilar.

Gumon olmoshi- shaxs,narsa va belgi bildiruvchi so’zlar o’rnida qo’llanilib,uning ma’nosini taxminlab,gumonlab keluvchi olmoshlar.
kimdir,nimadir,allakim,allaqaysi,qaysidir.

Bo’lishsizlik olmoshi so’roq olmoshlari va bir,narsa,nima so’zlari oldidan hech so’zi qo’llanishi natijasida hosil bo’ladi.
Hech kim,hech qachon,hech qanday,hech qancha,hech narsa.

Ko’chirib olish mumkin emas.

✍Ar qo’shimchasi 4 turda omonim qo’shimcha bo’lib, omonimlik faqat fe’l turkumi orasida kuzatiladi.

1. Ar – so’z yasovchi. Bunda ar qo’shimchasi sifatlardan fe’l yasaydi:
Ko’k+ar=ko’kar
Oq+ar=oqar

2. Ar – qo’shimchasi orttirma nisbat shaklini hosil qiladi. Bunda faqat ikki so’z: chiqar va qaytar so’zlarida ar qo’shimchasi orttirma nisbat shaklini hosil qiladi va barajuvchining ta’siri ostida yuzaga kelgan ish harakatni ifodalaydi: pulni chiqar, qarzni qaytar, urib ko’zi ni chiqardi, do’stini to’g’ri yo’lga qaytardi.
Bu holatda ar nisbat shakli, asosan, tushum kelishigi dagi so’zni o’ziga tobelantirib keladi.

3. Ar qo’shimchasi fe’lning sifatdosh shaklini hosil qiladi. Bunda u gap ichida ismga bog’lanib, aniqlovchi bo’lib keladi yoki gap oxirida edi, ekan, emish, emas to’liqsiz fe’llari bilan qo’shilib fe’l kesim bo’lib keladi:
Qaytar dunyo, chiqar yeri.
U har kuni shu yo’ldan qaytardi.
U har kuni shu bekatga chiqardi
Ar sifatdosh bo’lib kelganda to’liqsiz fe’llarni tiklash mumkin: chiqar edi – chiqardi

4. Ar- kelasi zamonni tahminlab bildiradi va u gap oxirida keladi: Balki, ertaga o’qishga kelar.

♻️ORFOGRAFIYA TAMOYILLARI♻️

1⃣ FONETIK TAMOYIL

Bunga koʻra soʻzlar va qoʻshimchalar qanday aytilsa shunday yoziladi
✅Yosh + a = Yasha

2⃣ MORFOLOGIK TAMOYIL

Soʻz va qoʻshimchalar talaffuziga qarab emas , qabul qilingan qoidalar asosida yoziladi .Bu yozuv asos va qoʻshimchalarni aynan yozishni talab qiladi
✅Ketti emas❌ Ketdi✅

3⃣ ShAKLIY TAMOYIL

Boshqa tillardan kirgan soʻzlar qanday yozilgan boʻlsa, shu shakl saqlanadi
✅ Ustol emas❌ Stol ✅

4⃣ TARIXIY – AN’ANAVIY TAMOYIL

Bunga koʻra soʻzlar tarixan qanday yozilgan boʻlsa , bugungi kunda ham shunday yoziladi.
✅ Germaniya – Olmoniya
Yevropa – Ovroʻpa

5⃣ FARQLASH TAMOYILI

Bu tamoyil soʻz ma’nolarining
tutuq belgisi va urgʻu yordamida farqlanishini tushuntiradi.
✅Sa’va- sava
San’at -sanat

This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM

Odamlarning telefonga qanchalik bog’lanib qolganligi haqida kichik rolik

Siz kuningizni necha soatini telefon bilan vaqt o’tkazasiz?

✨ILMIY USLUB✨

Ilmiy uslub tabiat va ijtimoiy hayotdagi barcha narsa hamda hodisalar to‘g‘risida aniq, asoslangan, izchil ma’lumot berishda qo‘llanadi. Unda narsa-hodisa mohiyatini ta’riflash, tahlil qilish, sababini aniqlab, dalillar bilan isbotlash va asosli natijalarni ba­yon etish muhim hisoblanadi. Maxsus atamalar bu uslubning leksikasini tashkil qiladi, unda adabiy me’yorga qat’iy rioya etilgani holda majhul nisbatdagi fe’llar va murakkab qurilishli gaplar keng ishlatiladi.
Ilmiy uslub bilimning turli sohalariga qarab, shuningdek, kimga mo‘ljallanganligiga nisbatan o‘zaro farqlanadi. Masalan, fan sohalari muayyan shartli belgilar, formulalar, bayon qilish materiali bilan ajralib turadi. Bu uslub xulosalarga asoslanuvchi, har bir fan sohasining o‘ziga xos atamalariga tayanuvchi, fikrni aniq va mantiqiy izchil shaklda bayon qiluvchi uslub sanaladi.
Daliliy ma’lumotlar asosida chiqarilgan ilmiy xulosalarga (ta’rif-qoidalarga) asoslanuvchi, har bir fan sohasining o‘ziga xos atamalariga tayanuvchi, fikrni aniq va mantiqiy izchil shaklda bayon qiluvchi uslub ilmiy uslub hisoblanadi.
Ilmiy uslubga mantiqlilik, aniqlik, ilmiy atamalarning keng qo‘llanilishi xos bo‘lib, barcha ilmiy asarlar, jumladan, maktab darsliklari ham shu uslubda yozilgan.

Ilmiy uslub ham o‘z ichida ikki guruhga bo‘linadi:

1) sof ilmiy uslub;
2) ilmiy-ommabop uslub.

Sof ilmiy uslub muayyan fan sohasidagi kishilarga nisbatangina qo‘llaniladi. Shuning uchun bu uslubda fanning ma’lum sohasiga doir atamalar keng qo‘llaniladi.
Keng jamoatchilikka tushunarli bo‘lgan, tasvir bayonida emotsionallik, obrazlilik mavjud bo‘lgan uslub ilmiy ommabop uslub sanaladi. Ko‘pchilikka mo‘ljallangan ma’ruzalar, risola va darsliklar shu uslubning ko‘rinishlaridir. Ilmiy-ommabop uslubda maxsus atamalar kam ishlatiladi (ishlatilganda esa izohi beriladi), fikr­lar qiziqarli tilda tushuntiriladi, bayonda obrazlilikni ta’minlovchi badiiy tasvir usullaridan foydalaniladi.
Shuning uchun bunday uslub publitsistik uslubga yaqinroq bo‘ladi. Ma’lum fan sohasiga doir atamalar qo‘llanilsa ham, lekin bu atamalar xalqqa tushunarli bo‘lishi uchun izohlanadi.
Sof ilmiy uslubning o‘zi ham fan tarmoqlari bo‘yicha bir-biridan farqlanadi. Masalan, matematika uslubi bilan tarix yoki ada­biyotshunoslik uslubi bir xil emas. Tarix va adabiyotshunoslik uslubi publitsistik uslubga yaqinroq tursa, matematika fanining bayon qilish uslubida eng yuqori darajadagi mavhumlashtirish, turli xil formulalar, shakliy ifodalar orqali ilmiy xulosalarni bayon qilish kuchli bo‘ladi.

Bizdan uzoqlashmang