Matematika fanidan Mantiqiy masalalar to plami
9. 10 ga bo’linish belgisi. Oxirgi raqami 0 bilan tugaydigan sonlar 10 ga qoldiqsiz bo’linadi.
Matematika formulalari
Matematika fanidan formulalar, misollar yordamida tushuntiriladi.
5/2/22
Bo’linish alomatlari
Bo’linish alomati deb bir sonning ikkinchisiga qoldiqsiz bo’linishini ko’rsatadigan shartga aytiladi.
a sonning b songa qoldiqsiz bo’linishini a፧b kabi belgilaymiz.
M-n, 15፧3 yozuv, 15 soni 3 ga qoldiqsiz bo’linadi degani.
1. 2 ga bo’linish belgisi. Oxirgi raqami 0;2;4;6;8 bilan tugaydigan sonlar 2 ga qoldiqsiz bo’linadi.
M-n, 12; 46; 310 sonlari 2 ga qoldiqsiz bo’linadi.
2. 3 ga bo’linish belgisi. Raqamlari yig’indisi 3 ga bo’linadigan son 3 ga qoldiqsiz bo’linadi, raqamlari yig’indisi 3 ga bo’linmaydigan son 3 ga qoldiqsiz bo’linmaydi.
M-n, 372 soni 3 ga bo’linadi. Chunki 3+7+2=12, 12፧3. Demak, 372፧3.
3. 4 ga bo’linish belgisi. Oxirgi ikki raqami 4 ga bo’linsa yoki 0 bo’lsa, bu son 4 ga qoldiqsiz bo’linadi.
M-n, a) 1692 soni berilgan. Oxirgi 2 ta raqami 92፧4. Demak, 1692፧4.
b) 3112300 soni berilgan. Oxirgi 2 ta raqami 0. Demak, 3112300፧4.
4. 5 ga bo’linish belgisi. Oxirgi raqami 0 yoki 5 bilan tugaydigan son 5 ga qoldiqsiz bo’linadi.
M-n, a) 13215, b) 6570 .
5. 6 ga bo’linish belgisi. Bir vaqtda 2ga ham, 3ga ham bo’linadigan son 6 ga qoldiqsiz bo’lnadi.
M-n, 138፧2 va 138፧3. Demak, 138፧6.
6. 7 ga bo’linish belgisi. Berilgan sondagi o’nlar xonasidagi sondan birlar xonasidagi raqamning ikkilangani ayrilib, ayirmasi 7 ga bo’linsa, bu son 7 ga bo’linadi.
M-n, a) 91 soni berilgan. 9-2⋅1=7; 7፧7. Demak, 91፧7.
b) 1134 soni berigan. 113-2⋅4= 105 , 10 -2⋅ 5 =0, 0 ፧7. Demak, 1134፧7.
7. 8 ga bo’linish belgisi. Oxirgi uchta raqami 8 ga bo’linsa yoki 0 bo’lsa, bu son 8 ga qoldiqsiz bo’linadi.
M-n, 5048 soni berilgan. Oxirgi uchta raqami 048፧8. Demak, 5048፧8.
2000 sonining oxirgi uchta raqami 0 demak, 2000፧8.
8. 9 ga bo’linish belgisi. Raqamlari yig’indisi 9 ga bo’linadigan son 9 ga qoldiqsiz bo’linadi.
M-n, 5058 soni berilgan. 5+0+5+8=18, 18፧9. Demak, 5058፧9.
9. 10 ga bo’linish belgisi. Oxirgi raqami 0 bilan tugaydigan sonlar 10 ga qoldiqsiz bo’linadi.
10. 11 ga bo’linish belgisi. Berilgan sondagi o’nlar xonasidagi sondan birlar xonasidagi raqam ayrilib, ayirmasi 11 ga bo’linsa, bu son 11 ga bo’linadi.
M-n, a) 121 soni berilgan. 12–1=11, 11፧11. Demak, 121፧11.
b) 1331 soni berilgan. 133–1=132, 13-2=11, 11፧11. Demak, 1331፧11.
Qolgan sonlarga bo’linish belgilari ularni tub ko’paytuvchilarga ajratish yo’li bilan topiladi. M-n, 45=3 2 ⋅5=9⋅5. Demak, 9 va 5 ga bo’lingan son 45 ga bo’linadi.
11. 12 ga bo’linish belgisi. 12=2 2 ⋅3=4⋅3. Bir vaqtda 3 va 4 ga bo’lnadigan son 12ga bo’linadi.
12. 13 ga bo’linish belgisi.
13. 14 ga bo’linish belgisi.
14. 15 ga bo’linish belgisi.
15. 16 ga bo’linish belgisi.
16. 17 ga bo’linish belgisi.
17. 18 ga bo’linish belgisi.
18. 19 ga bo’linish belgisi.
19. 20 ga bo’linish belgisi.
20. 21 ga bo’linish belgisi.
Matematika fanidan “Mantiqiy masalalar to’plami”
Quyida sizlar uchun Hayitboyev Jasur muallifligida 2014 yildan beri qo’llanilib kelinayotgan “Mantiqiy masalalar to’plami” ni taqdim qilmoqchiman. Mazkur masalalarni qo’shimcha mashg’ulot sifatida yoki tarqatma material sifatida darsda ishlatsa bo’ladi.
Attachment:
Ginnes.Uz
Facebook guruh:
При публикации информации из моего веб сайта на другие сайты обязательно указывать адрес сайта www.sadikov.uz. © Sadikov.Uz
Аудио, видео и документальная информация в моем сайте принадлежат своим владельцам. Они сохраняют свои авторские права. Информация размещена на сайте с целью ознакомления. Пожалуйста, уважайте работу авторов. Если Вы являетесь автором материала или обладателем авторских прав на него и против его использования или Ваше авторство не было указано на сайте, пожалуйста свяжитесь с по адресу uzbeknasim@yahoo.com
Предложения рекламы или обмен баннеров: @sadikov_uz
Для контактов: uzbeknasim@yahoo.com
Telegram: @sadikovuz
Qiziqarli malumotlar
Matematika fanidan Mantiqiy masalalar to plami