Ionizatsiya potentsiali
| Maqola mundarijasi |
|---|
| Ionizatsiya potentsiali |
| Molekulalarning ionizatsiya potentsiali. |
| Hamma sahifa |
Ionizatsiya potentsiali
Ionizatsiya potentsiali (yoki, ionizatsion potentsial) deb, elektronning atom yoki molekuladan chiqib (uzoqlashib) ketishi uchun zarur bo‘lgan V potentsialga aytiladi. Ionizatsiya potentsialining voltlarda ifodalanuvchi son miqdoriy qiymati ionizatsiya energiyasiga (ya’ni elektronning atom yoki iondan chiqib ketishi uchun zarur energiyaga) teng va u elektrinvolt birligida ifodalanadi. Ionizatsiyaning birinchi potentsiali V0 ning son miqdoriy qiymati, elektronning neytral atomdan chiqib ketishi uchun zarur energiya miqdoriga teng. Keyingi, ikkinchi elektron endilikda neytral bo‘lmay qolgan atomdan chiqib ketadi, ya’ni undan avval chiqib ketgan birinchi elektronga ko‘ra atom, bir zaryadli musbat ionga aylanib qolgan bo‘ladi. Shu tufayli ionizatsiyaning ikkinchi potentsiali V2 birinchisidan katta bo‘ladi – (V2>V0). Uchinchi, to‘rtinchi va ho kazo elektronning mos ravishdagi ikki zaryadli, uch zaryadli va ho kazo iondan chiqib ketishi uchun muqobil miqdordagi yanada katta ionizatsiya potentsiali zarur bo‘ladi.
Quyidagi jadvalda 20 ta kimyoviy element uchun dastlabki to‘rt ionizatsiya potentsiallari keltiriladi:
|
№ |
Kimyoviy element |
V0 |
V2 |
V3 |
V4 |
||||
|
eV |
10-18 J |
eV |
10-18 J |
eV |
10-18 J |
eV |
10-18 J |
||
|
1 |
Alyuminiy |
5.984 |
9.587 |
18.82 |
30.15 |
28.44 |
45.56 |
119.96 |
192.18 |
|
2 |
Argon |
15.755 |
25.241 |
27.6 |
44.2 |
40.90 |
65.50 |
59.79 |
95.79 |
|
3 |
Azot |
14.54 |
23.3 |
29.6 |
47.42 |
47.426 |
75.980 |
77.45 |
124.08 |
|
4 |
Berilliy |
9.32 |
14.93 |
18.21 |
99.17 |
153.85 |
246.48 |
217.66 |
348.71 |
|
5 |
Bor |
8.296 |
13.291 |
25.15 |
40.29 |
37.92 |
60.75 |
259.30 |
415.42 |
|
6 |
Fosfor |
10.55 |
16.9 |
19.65 |
31.48 |
30.16 |
48.32 |
41.35 |
82.27 |
|
7 |
Ftor |
17.418 |
27.905 |
34.98 |
56.04 |
62.65 |
100.37 |
87.23 |
139.75 |
|
8 |
Geliy |
24.58 |
39.39 |
54.40 |
57.15 |
? |
? |
? |
? |
|
9 |
Kaliy |
4.339 |
6.951 |
31.81 |
50.96 |
45.9 |
73.6 |
61.1 |
97.9 |
|
10 |
Kaltsiy |
6.11 |
9.79 |
11.87 |
19.02 |
51.21 |
82.04 |
67.3 |
107.8 |
|
11 |
Kislorod |
13.614 |
21.81 |
35.15 |
56.31 |
54.93 |
88.03 |
77.39 |
123.98 |
|
12 |
Kremniy |
8.149 |
13.055 |
16.34 |
26.18 |
33.46 |
53.61 |
45.13 |
72.3 |
|
13 |
Litiy |
5.39 |
8.64 |
75.62 |
121.15 |
122.42 |
196.13 |
? |
? |
|
14 |
Magniy |
7.644 |
12.246 |
15.03 |
24.08 |
78.2 |
125.3 |
109.03 |
174.57 |
|
15 |
Natriy |
5.138 |
8.231 |
47.29 |
75.76 |
71.18 |
115.0 |
98.88 |
158.41 |
|
16 |
Neon |
21.559 |
34.539 |
41.07 |
65.8 |
63.6 |
101.7 |
97.16 |
155.66 |
|
17 |
Oltingigurt |
10.357 |
16.593 |
23.4 |
37.5 |
34.8 |
55.8 |
47.29 |
75.76 |
|
18 |
Uglerod |
11.264 |
18.046 |
24.376 |
39.052 |
47.86 |
76.68 |
64.48 |
103.3 |
|
19 |
Vodorod |
13.59 |
21.78 |
? |
? |
? |
? |
? |
? |
|
20 |
Xlor |
13.01 |
20.84 |
13.80 |
38.1 |
39.9 |
63.9 |
53.3 |
85.3 |
|
|
kеyingi > |
|---|
Fizika
Ionizatsiya potentsiali
Manba:orbita.uz