Insonparvarlik haqida
Insonparvarlik haqida
DO`STLARGA ULASHING:
Odamlar, insonparvar bo‘ling! Bu sizning birinchi burchingiz.
J.J. RUSSOInson odamlarni sevishi kerak. Agar u odamlarni sevsa, yashashi oson bo‘ladi, quvnoqroq yashaydi, chunki jahonda hech kim odamovilardek miskin umr kechirmaydi.
M. I. KALININBarcha kamchiliklaridan qat’iy nazar, odamlar har narsadan ham ko‘ra ko‘proq mehrga loyiq.
I. GYoTEOdamlarga mehr — bu shunday qanotdirki, u bilan inson eng yuksakka parvoz qiladi.
M. GORKIYMenimcha, inson to tirik ekan, u sevadi, agar u odamlarni sevmasa, uning nima keragi bor!
M. GORKIYOdamning hayoti uning sahovati bilan teppateng.
R. EMERSONYo‘qlik qa’riga ketgan xalqlar va taraqqiyotdan qolgan yagona meros — ehtimol insonparvarlikdir, bu demak — kitoblar, xalq naqllari, marmar obidalar va me’morchilik yodgorliklaridir.
L. N. TOLSTOYEl g‘ussasini singurmaging maqsud et,
Bu sheva bilan oqibating mahmud et.
A. NAVOIYDavron elining jismida ham jon bo‘lg‘il,
Ham jonlariga moyai darmon bo‘lgil.
A. NAVOIYNekim o‘z qoshingda erur noravo,
Ulusqa oni ko‘rma aslo ravo.
A. NAVOIYNaf’ing agar xalqqa beshak erur,
Balki bu naf o‘zingga ko‘prak erur.
A. NAVOIYOdamzodning tabiiy intilishlarini oddiygina xulosa qilib, ikki og‘iz so‘z bilan: «Hamma ham yaxshi yashasin», deya ifodalash mumkin.
N. A. DOBROLYuBOV
Hayotimining abadiy va oliy maqsadi – ezgulikdir. Yaxshilikni biz qanday tushunmaylik, hayotimizning o‘zi yaxshilikka intilishdan boshqa narsa emas.
L.N.TOLSTOYInson tani uchun sihat-salomatlik qanchalik zarur bo‘lsa, qalb uchun ezgulik ham shunchalik muhim: ezguliging bo‘lsa, u har ishda muvaffaqiyat keltirsa, uni sezmaysan ham.
L. N. TOLSTOYUlug‘ muhabbat teran aql bilan uzviy bog‘langan; aqlning kengligi qalbning teranligiga teng. Shuning uchun ham insonparvarlik cho‘qqisini buyuk qalb egalari zabt etadilar: chunki ular — buyuk aql egalari hamdirlar.
I. A. GONChAROVMen ezgulikdan boshqa biror afzallikni bilmayman.
L. BETXOVENEzgulikni nafrat yoki, ayniqsa, adovat bilan yuzaga chiqarib bo‘lmaydi. U faqat muhabbatdan tug‘iladi.
J. RESKINInson qanchalik dono va saxovatli bo‘lsa, u kishilardagi yaxshilikni shunchalik ko‘proq payqaydi.
B. PASKALBaxtli onlarimizda biz hamisha saxovatlimiz, lekin yaxshilik qilganimizda hamisha ham baxtiyor bo‘lavermaymiz.
O. UAYLDKim chinakam qalb egasi bo‘lmasa, u ezgulik qilishga qodir emas: faqat xushfe’l bo‘la olishi mumkin.
N. ShAMFOREzgulik — hech eskirmaydigan birdan-bir libosdir.
G. TOROYaxshilik — ko‘p bo‘lsa ham zarar keltirmaydigan fazilatdir.
J. GOLSUORSIEzgulik — shunday bir lisonki, u orqali soqovlar tilga kirib, karlar eshitishi mumkin.
K. BOUVIBiror-bir kimsaga yaxshilik qilsang, shuni bilki, sening saxovatingdan u behad shod bo‘lgani kabi, senga ham shunchalik zavq nasib etadi.
QOBUSBoshqalarga shodlik ato etish — eng noyob shodlikdir.
J. LABRUERYaxshilik qilgan chog‘ingda ko‘ksing qandaydir tog‘dek ko‘tarilib, qonuniy g‘ururlanasan, sof vijdonli odamdagina shunday bo‘ladi.
M. MONTENBirovga qilingan yaxshilik kishinn shunisi bilan rom etadiki, u shafaqqa o‘xshab oxiri o‘chib ketmaydi, qaytaga yanada yorqinlashib o‘zimizga qaytib keladi.
V. GYuGOBoshiga kulfat tushgan odamga yaxshi so‘z bilan tasalli berish — ko‘pincha temir yo‘ldagi ko‘rsatkichni vaqtida to‘g‘rilab qo‘yishdek muhimdir: ravon va xavfsiz hayot yo‘lini atigi bir qarichgina masofa ajratib turadi.
G. BIShERBoshqalarni deb jon kuydirib yurgan kishi o‘zining adolat uchun kurashayotganiga qat’iyan ishonadi; o‘zi uchun nimanidir tilagan odam esa xuddi gadoydek orlanib, uyatga qoladi.
J. LABRUERYaxshilik qilish har qanday yuksaklik sari tashlangan qadamdir; ezgulik qilmasang, bir kunmas-bir kun tubanlik seni o‘z qa’riga tortadi, yaxshilik o‘rniga yomonlik qilasan.
J.RESKIN.Qaysidir bir odamning muayyan baxtsizligiga sherik bo‘la olgan kishigina ko‘pchilik g‘amini ham his qila oladi.
F. E. DZERJINSKIYVatanning shodligi va qayg‘usini ko‘ngliga yaqin olgan kishi har qanaday odamning qayg‘u va shodligiga ham befarq qaray olmaydi.
V. A. SUXOMLINSKIYAyrim kishilarning qalbi suvqog‘ozga o‘xshaydi: yaqin kishilarining ko‘z yoshi ularga singmay, dumalab tushib ketaveradi.
P. A. VYaZEMSKIYYaxshilik qilishni biladigan odam emas, birovga yomonlikni ravo ko‘rmaydigan kishi saxovat egasidir.
V. O. KLYuChEVSKIYEzgu ish mashaqqat mahsuli, lekin bu bir necha bor takrorlansa ko‘nikmaga aylanadi.
L. N. TOLSTOYHaqiqiy insonparvarlik eng avvalo adolatdir.
V. A. SUXOMLINSKIYPayti kelganda qattiqqo‘l bo‘lishga qurbi yetadigan odamgina ezguligi uchun maqtovga sazovardir: aks holda, irodaning bo‘shligi yoki faolsizligidan kelib chiqadigan muloyimlik ham ezgulik bo‘lib tuyulishi mumkin.
F. LAROShFUKOShunday odamlar borki, ularga odamday muomala qila boshlasang, maxluqqa aylanib ketadilar.
V. O. KLYuChEVSKIYEzgulik — ilm emas, u faoliyatdir.
R. ROLLANO‘ylagan ishing yaxshilikka olib kelmasa, barcha ezgu orzularing behudadir.
J. JUBERKo‘rsatma bo‘yicha qilingan yaxshilik — yaxshilik emas.
I. S. TURGENEVMajburan qilingan yaxshilikning qimmati yo‘q.
D. I. PISAREVYasama ezgulikdan yomoni yo‘q. Oshkora yomonlikdan ko‘ra odam yasama ezgulikdan ko‘proq nafratlanadi.
L. N. TOLSTOYSaxiylik ko‘p ehson berishda emas, balki uni o‘z vaqtida berishdadir.
J. LABRUERKimki yaxshilik qilaman deb haddan tashqari uzoq muhokama yuritsa, yaxshilik qilishga vaqti qolmaydi.
R. TAGOREzgu ishni hech qachon keyinga qoldirmaslik kerak: har qanday paysalga solish bema’nilik va ko‘pincha xavflidir.
M. SERVANTESziyouz.uz
Insonparvarlik haqida