Fransuz Tili Referat

Zahiriddin Muhammad Bobur (1483—1530) Ulugʻ oʻzbek shoiri, mutafakkir, tarixchi va davlat arbobi; markazlashgan davlat va boburiylar saltanati asoschisi. Mundarija [yashirish]

3.1.1 Jonimdin o`zga yori vafodor topmadim …

3.1.2 Gʻurbatu hijrongʻa qoldim, oh ul jon ilgidin …

3.1.3 Yor yuzumni koʻrub dardu gʻamim bilsa kerak…

3.1.4 Sochining savdosi tushti boshima boshdin yana …

3.1.5 Koʻngulga boʻldi ajoyib balo qaro soching …

3.1.6 Baloyi ishqki, har dam manda jafoyedur …

3.1.7 Koʻzumda muttasil ul egma qosh kerak boʻlsa …

3.1.8 Ulki menga yori dilnavoz koʻrundu …

3.1.9 Ne koʻray toʻbini qaddi xushxiroming borida …

3.1.10 Sening ishqingda, ey nomehribon, bexonumon boʻldim …

3.1.11 Kim koʻrar xurshidni, ul mohsiymo boʻlmasa …

3.1.12 Yana koʻz uyida maʼvo qilibsen …

3.1.13 Jonima oʻt soldi ul ruxsorayi zebo yana …

3.1.14 Bir pariy men telbani husnigʻa moyil qilgʻudek …

3.1.15 Yangi oy yor yuzi birla koʻrub el shod bayramlar …

3.1.16 Tishing dur, labing marjon, xading gul, xating rayhon …

3.1.17 Ochilib ikki sochi yuziga yoyilmishlar …

3.1.18 Keltursa yuz baloni oʻshal bevafo manga …

3.1.19 Xati binafsha, xadi lola, zulfi rayhondur …

3.1.20 Soʻrma holimniki boʻldum burnogʻidin zorroq …

3.1.21 Kim koʻrubtur, ey koʻngul, ahli jahondin yaxshiligʻ…

3.1.22 Ne vafo umrumda ul jonu jahondin koʻrgamen …

3.1.23 Zaʼfdin goʻyo mening bu zor jismim noldur …

3.1.24 Sendek menga bir yori jafokor topilmas …

3.1.25 Oʻlum uyqusigʻa borib jahondin boʻldum osuda …

3.2 Nashr qilingan asarlari

3.3 Ilmiy adabiyot

Hayoti Oʻzbek Adabiyoti

Zahiriddin Muhammad Bobur Andijon (1483 y. 14 fevral)da tugʻilgan. Amir Temurning beshinchi avlodi, Fargʻona hukmdori Umarshayxning farzandi. Bobur 12 yoshda (1494) taxtga chiqdi. 1503—1504 yillarda Afgʻonistonni egalladi. 1519—1525 yillarda Hindistonga 5 marta yurish qiladi. Uch asrdan ortiq davom etgan (1526—1858 y.y.). boburiylar saltanatiga asos solgan, 26 dekabr 1530 yil Agra , Indiyada vafot etkan. Qabri keyinchalik vasiyatiga koʻra Qobulga koʻchirilgan.

Amir Temur (1370 – 1405)

Shohruh (1405 – 1447)

Ulug`bek (1447 – 1449)

Bobur (1449 – 1457)

Maxmud (1457 – 1459)

Abu Said (1459 – 1469)

Yadig`or Mohammad (1469 – 1470)

Xuseyn Bayqara (1470 – 1506)

Badi O`z-Zamon (1506)

Lirik merosi «Qobul devoni» (1519)ga, 1528-29 yillarda «Hind devoni» ga jamlangan. Toʻliq devon tuzgani haqida maʼlumot bor. Sheʼrlarining umumiy hajmi 400 dan ortadi. Shundan 119 gʻazal, 231 ruboiy va tuyuq, qitʼa, fard, masnaviy kabi janrlarda asarlar yaratgan. Sheʼrlarini mavzu jihatidan oshiqona, taʼlimiy, tasavvufiy, hasbi hol kabi turlarga ajratish mumkin. Bobur sheʼriyati intellektual qalb izhori sifatida arqoqlidir.

Bobur. Miniatyura 15 asr.

Uning asarlari samimiy, ravon, usluban tugal va mushakkaldir. Bobur ruboiy janrini turk adabiyotida dunyoga olib chiqqan shoirdir.

Boburning ulugʻ asari «Boburnoma» boʻlib, uni «Vaqoe» deb ham nomlaydilar. Buyuk memorial asarda 1494—1529 yillari Markaziy va Kichik Osiyoda, Yaqin va Oʻrta sharq mamlakatlarida kechgan voqealar bayon etilgan. «Boburnoma»ning oʻndan ortiq qoʻlyozma nusxalari bor. Asarni Qozonda N.I. Ilminskiy (1857), Londonda Beverij xonim nashr (1905) etgan. Oʻzbekistonda dastlab professor Fitrat 1928 yilda asardan parchalar eʼlon qildi. «Boburnoma»ning 1948—1949 yillarda ikki jildli; 1960, 1989 yillarda tuzatilgan, 2002 yilda toʻldirilgan qayta nashri amalga oshirildi.

Boburning nashr qilingan asarlari «Boburnoma»ni Abdurahim xoni xonon (1586) fors tiliga, Vitsen (1705) golland tiliga, J.Leyden (1826) va V.Erskin ingliz tiliga, Pavel de Kurteyl (1871) fransuz tiliga, Rashit Rahmati Arat (1940) turkchaga, Mixail Sale (1943) ruschaga tarjima qilganlar. 1826—1985 yillar davomida «Boburnoma» 4 marta ingliz (1826,1905,1921,1922), 3 marta fransuz (187, 1980, 1985), 1 marta nemis (1878) tiliga oʻgirilgan.

Yangi alifbo-“Xatti Boburiy”ni (1504) kashf qildi. Unda sheʼrlar yozdi va Qur’on koʻchirtirdi.

Boburning soliq ishlari haqida maʼlumot beruvchi «Mubayyinul-zakot» (1521), aruz vazni haqidagi «Risolai aruz» (1523-25) kabi asarlari bor. «Aruz risolasi»da turkiy aruzning tabiati, taraqqiyoti va sheʼriy asarlardagi koʻrinishlari; aruzning 272 vazni va 21 bahriga ilmiy sharhlar berilgan. Xoja Ahror Valining «Volidiya» asarini oʻzbekchaga sheʼriy tarjima qilgan. Boburning «Harb ishi», «Musiqa ilmi» nomli asarlar yaratgani haqida ham maʼlumot bor. Ammo, ular topilgan emas.

Boburnoma sahifasi. Hidiston karkisi.

Javohirlal Neru, M.Gandi, A.K.Singxa, B.A.Luniya kabi davlat va fan arboblari Bobur va boburiylarning Hindiston taraqqiyotidagi, jahon sivilizatsiyasidagi mavqeini haqqoniy eʼtirof etgan.

Bobur ijodi bilan xorijiy olimlardan U.Erskin, S.M.Edvards, A.Beverij, X. Beverij, R.M.Kaldekot, Ch.Stori, E.Xolden, L.U.King. F.J.Talbot, D.Ross, J.Elfiniston, I.Mano; F.Koʻprulu, Z.Mansuriy, A.K Singxa, R.Sharma, R.R.Arat, H.Boyir, Sh.Yorqin; N.Ilminskiy, N.Veselovskiy, A.Samoylovich, M.Sale, I.V.Stebleva; oʻzbek olimlari Fitrat, P.Shamsiev, H.Yoqubov, V.Zohidov, S.Azimjonova, A.Qayumov, A.Abdugʻafurov, Gʻ.Salomov, N.Otajonov, B.Qosimov, S.Hasanov, H.Boltaboev v.b. shugʻullanganlar. Oʻzbekiston Milliy universiteti olimlari Boburning sheʼriy mahorati, «Mubayyin» asari borasida tadqiqotlar olib borishmoqda.

Boburning ramziy qabri

«Bobirnoma» mavzusida qator badiiy asarlar ham yaratilgan. Flora Anna Stilning «Boburxon» (Parij, 1940), Fernard Grenardning «Bobur» (Parij, 1930), Harold Lembning «Bobur-yoʻlbars» (Nyu-York, 1961) romanlari, Vambek Gaskonining «Bobur va uning avlodlari yoki Buyuk moʻgʻullar» (Nyu-York, 1980) esse-romanlari shular jumlasidandir. Hindistonlik Muni Laʼl boburiylar haqida 6 ta roman yozgan. Oʻzbek adabiyotida Oybek, P.Qodirov, B.Boyqobilov, X.Sultonov, X.Davron Boburga bagʻishlab roman, qissa va dostonlar yaratdilar.

Bobur nomida xalqaro ilmiy eksriditsiya mavjud boʻlib, uning aʼzolari Bobur qadamjolari boʻylab besh marta safar uyushtirdilar. Ekspeditsiya materiallari asosida «Bobur va uning jahon sivilizatsiyasida tutgan oʻrni» memorial muzeyi tashkil qilinib, uning jamgʻarmasida Bobur nomi bilan bogʻliq 500dan ortiq kitob va manbalar bor. Andijonda Bogʻi Bobur tashkil qilinib, buyuk shoirning hoki keltirilgan ramziy qabr bor, Ark ichi memorial kompleksi Bobur yashagan davr haqida maʼlumot beradi.

Fransuz tili referat

Oʻzbekistonda fransuz tili oʻqituvchilari Fransiyaning nufuzli universiteti bilan hamkorlikda tayyorlanadi.

Fransiyaning Serji-Pontuaz universiteti va Oʻzbekiston davlat jahon tillari universiteti oʻrtasida oʻzaro hamkorlik shartnomasi imzolandi. Bu haqda Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi matbuot xizmati xabar bermoqda.

Unga koʻra Serji-Pontuaz va Oʻzbekiston davlat jahon tillari universitetlari taʼlim dasturlarini ishlab chiqish, mutaxassislar tayyorlash va ilmiy tadqiqot sohalarida hamkorlik qilishadi.

Hamkorlik aloqalari boshlangʻich va oʻrta taʼlimda faoliyat yurituvchi fransuz tili oʻqituvchilarini tayyorlash va ularning malakasini oshirish hamda ikki muassasa xodimlari va talabalari oʻrtasida oʻzaro almashinuvlarni yoʻlga qoʻyish boʻyicha olib boriladi.

Do‘stlaringiz bilan bo‘lishing:

Tavsiya etamiz

“Qirgʻiziston – Oʻzbekiston” biznes-forumi ikki tomonlama hamkorlikning yangi qirralarini ochib berdi

Izohlar

Hozircha hech kim fikr bildirmagan. Balki Siz birinchilardan bo’larsiz?

Qiziqarli faktlar: Fransiya haqidagi qiziqarli ma’lumotlar

Istalgan davlat o’zining qiziqarli faktlari, afsonalari va an’analari bilan bunga tayyor bo’lmagan odamni lol qoldiradi. Fransiya bu borada eng tanilganlardandir. Dunyo mamlakatlaridagi odamlar Fransiyada ajoyib udumlar ko’pligini va ular ajoyibligidan xabardor.

Birinchi navbatda vaqt belbog’laridan boshlaymiz. Fransiya hududida 12 ta vaqt belbog’i bor. Hech qanday boshqa mamlakat bunday vaqt farqlari bilan maqtana olmaydi.

Fransiya biroz g’alatiroq urflarga ega. Ikki asr davomida 2012 yilga qadar Parijda hech bir qiz shim kiyishi mumkin emas edi. Lekin hech kim bu qonunga amal qilmagan. Shu sababdan bo’lsa kerak bu qonundan voz kechilgan. Fransiyada odamlar fransuz tilida gaplashadi to’g’rimi? Lekin bu tilda Afrikada undan ham ko’proq gaplashishadi

Har yili mamlakatga 80 million sayyoh tashrif buyuradi. Bu dunyoda birinchi o’rinnni egallagan. Ikkinchi o’rinda esa Amerika, unga 73 million kishi tashrif buyuradi. Yana bir fakt, Fransiya avval sayyoramizning 10% hududiga egalik qilgan. Faqatgina bu mamlakatda siz o’lgan odamga turmushga chiqishingiz mumkin, biroq avval prezidentga ariza yuborib, uni ko’rib chiqilishini kutishingiz kerak.

Aynan Fransiyada eng qisqa muddat hukumronlik qilgan qirol bo’lgan. Lui 19 atigi 20 minut hukmronlik qilgan. Yana biroz qirollar haqida. Ioann 1 rasmiy ravishda tug’ilishidan 5 oy oldin qirol deb e’lon qilingan. Biroq u atigi 5 sutka yashagan. Agar siz Fransiyada cho’chqa olib, unga Napoleon deb ism qo’ysangiz, sizga jarima solishlari mumkin. Ikkinchi Jahon urushi qizigan mahalda Gitler Parijga kelib turgan. Gitlerning kelishiga ayyor fransuzlar Eyfel minorasiga ko’tariladigan liftning kabellarini kesib qo’yishgan. Agar kimdir minora tepasiga ko’tarilmoqchi bo’lsa, piyoda yurishiga to’g’ri kelardi. Parijda joylashgan machit, urush vaqtida ko’plab yevreylarga boshpana bergan. XVIII asrda 25 yil davomida kartoshka mamlakatda ta’qiqlangan. XIX asrda 15 yil davomida mamlakat bayrog’i oq rangda bo’lgan.

Agar siz bolalar go’zallik konkursini tomosha qilmoqchi bo’lsangiz, Fransiyada buning iloji yo’q, chunki ta’qiqlangan. Ushbu mamalakatda birinchi bor avtomobillar uchun nomerlar paydo bo’lgan. Fransiyaning rasmiy hisoblangan ajoyib shiori bor. “Fluctuat nec mergitur”. Bu lotin tili. Agar tarjima qilasngiz “suzadi, lekin cho’kmaydi”.

IX-XI asrlarda Fransiya

Fransiya karolinglar imperiyasining bir bo’lagi
sifatida dunyoga keldi. Bu hodisa dastlab 843-yil
Karlning vorislari o’rtasidagi imzolangan
bitimdan tarix oldi.
Keyingi yillarda Fransiyaning o’z chegaralari
qardoshlari o’rtasida olib borilgan urushlar
natijasi sifatida nomoyan bo’ladi. Xususan, 870yil tuzilgan shartnomaga muofiq Fransiyaning
sharqiy chegaralari aniqlandi, unga ko’ra Masa
daryosidan Marsil va Ruangacha deb belgilandi.
Aim.Uz

3. Fransiyaning hududiga kiruvchi knyazliklar.

Luor markaziy va quyi qismida Bulu,Tilu va
Anju grafliklari.
Ularning janubiy qismida Puate Kapetinglar
yeri
Sharqda Shanpan grafligi va janubi-sharqda
Burgundiya joylashgan
Shimoli-g’arbdan Keltlar yashaydigan
Britaniya hududi bilan chegaralangan
Aim.Uz

4.

Puate va Taronniyning oralig’ida Akvitaniya.
Garoniy va Pireney oralig’ida Gaskask.
Uning sharqida Tuluza joylashgan.
Fransiyada Barselona grafligi bo’lgan. U IX asrda
ajralib chiqadi.
Aim.Uz

5. Fransiya xaritasi.

6. Fransiyaning oxirgi Karoling vakillari

Fransiyaning oxirgi
karoling vakillari
Neyistiriyning
janubi-g’arbidagi
Burgundiya
gersogligi edi.
Burgundiya
gersogligi (Apelat)
va Akvitaniya 933yil birlashdilar va
mustaqil qirollikka
aylandilar.
Aim.Uz

7. Fransiyaning mustaqillik uchun urushlari.

Butun X asr nemis va fransuzlar o’rtasida
janglar bilan o’tdi. Urushlarning yana bir
manbayi normanlar edi. Ular bilan
bo’ladigan janglarning asosiy sababi yer
uchun, yani karolinglarning hududlari
uchun kurash edi. Bu hujumlardan
faqatgina Parij grafligi o’zlarini yerlarini
saqlay oldilar. Ular Orleanni ham saqlab
qoldilar. Normanlar esa shimoli g’arbga
yani janubi Neystrega chekindilar va bu
yerda Normandiya gersogligiga asos
Aim.Uz
soldilar.

8. Fransiya taxti uchun kurash.

X asr davomida Parij
graflari (Robertinlar)
va oxirgi karolinglar
toj uchun kurash bilan
o’tdi. Lekin 987-yil
oxirlarida ko’chilik
feodallar
Robertinlardan
bo’lgan Gugo Kapetni
qirol deb tan oldilar.
Ularda qirollik toji
XVIII asrgacha qoldi.
Aim.Uz
Ludovik X.

9. Fransiyada qirollar hayoti.

Birinchi Kopetinglar
sulolasidan chiqqan
qirollar feodallardan
farq qilmaganlar.
Ularning muqum
qarorgohlari
bo’lmaganlar.
O’zining dominida
ham qirol o’z
vassallari bilan
kurashardi.
Aim.Uz
Ludovik IX.

10. Fransuz xalqining shakillanishi va fransuz tili.

X asr davomida Frasiyaning siyosiy iqtisodiy
hayotida feodal munosabatlar o’rnatilishi
bilan kuchli o’zgarishlar ro’y berdi va ko’p
millatlilik barham topib yagona fransuz xalqi
shakillana boshladi.
Fransuz xalqi kompanentlari sifatida
germonlar va gall-rimliklarni ko’rsatishimiz
mumkin. Ularning zamirida shimoliy
fransiyaliklar va provnasliklar shakillandi.
Ularning oralig’idan Luor daryosi o’tardi.
Aim.Uz
Ular kelajakdagi fransuz
xalqining asosiy ajdodlari

11.

Normandiyaga asos
solgan normanlar tezda
fransuz tili va ijtimoiy
hayotidagi o’zgarishlarni
o’zlariga qabul qildilar.
Shimoliy Flandriya
grafligi va janubiy
fransiyaning bosh tili
fransuz tili bo’lsa,
shimoliy fransiya va
shimoli sharqiy fransiya
hududlarida yashagan
xalqlar german tillarida
so’zlashganlar.
Aim.Uz

12. Fransiyada IX-XI asrlarda ijtimoiy holat.

Qishloq xo’jaliklariga turli xildagi
takomillashgan mehnat qirollarini
yaratilishi munosabati bilan dehqonlar o’z
xo’jaliklarida tobora ko’proq mahsulotlar
yetishtirib olardilar. Feodallar uchun
dehqonlardan ular yomon ko’radigan
barishchino o’rniga mahsulot bilan obrok
olish foydaliroq edi. Ko’p senorlar o’z
yerlarini chek yerlarga bo’lib, foydalanish
uchun dehqonlarga berardilar.
Aim.Uz

13.

Krepostnoy senorning xususiy mulki edi. Uning
ustidan to’la hukumron bo’lib, o’zi sud qilgan.
Senorning yerida to’g’ilgan kripastnoy uning yerida
ishlashi shart bo’lgan. Kripastnoy yerda ishlash, yo’l
qurilishi, va boshqa majburiyatlarni bajarishi, undan
tashqari natural va pul ko’rinisjhidagi soliqlar
to’lashlari shart edi.
Aim.Uz

14. Fransiyada viloyatlar o’rtasida mehnat taqsimoti.

Normandiya-temir rudasi va tuz qazib
chiqarilar, otlarni urchitar edilar.
Shampan va Burgundiya-oliy nav vinolar
va zig’ir tolasidan surp to’qilar edi.
Aim.Uz

15.

Flandiriya-Angiliyadan keltiriladigan jundan
to’qiladigan movutlari bilan mashhur edi.
Savdogarlar.
Sadogarlar bu tavarlarni Sena va unung
irmoqlari orqali butun mamlakatga
tarqatardi. Shanpan grafligidagi
yarmarkaga olib borardilar. Parij butun
shimoli-sharqda hunarmandchilik va
savdo-sotiq markazi bo’lib qoldi
Aim.Uz

16. Fransiyada IX-XI asrlarda siyosiy vaziyat.

Qirol yerlari muhim savdo
yo’lalri ustida
jaylashganligi sababli, u
o’z xazinasini
savdogarlardan boj olish
hisobiga to’ldirardi.
Qirol daslab o’z yeridagi
vassalarini bo’ysidirdi.
Qirol o’z yerlarini qo’shni
yerlarni sotib olish yoki
bosib olish evaziga
kengaytirar edi.
Aim.Uz

17. Fransiyaning birlashivudagi asosiy raqiblar.

Normanlar Lo Mansh sohillarini egallagan
edilar. Ular X asr davomida va XI asr
boshilarida chegaralarini g’arbda Lo
Manshdan Britaniyagacha, sharqda
Samagacha va Men grafligigacha
yitkazdi.XI asrdayoq normanlar Angliyani
istilo qilib uni qiroli bo’lib oldi. Ularning
vorislari davrida Fransiyaning yarmidan
ko’p yeri ularning qo’liga o’tib ketdi.
Aim.Uz

18. Orta asrlarda retsarlik kiyimi

19.

Fransiya va Angliya o’rtasidagi kurash
Fransiyaning g’olib chiqishi bilan tugadi.
Shu bilan Fransiya markazlashivi tugadi.
Aim.Uz

20. Fransiyada IX-XI asrlarda qishloq xo’jaligi.

Shaharlarning rivojlanishi bilan
dehqonlar savdo-sotiq ishlariga ortildi.
Hunarmadlarning mahsulotlarini sotib
olish uchun feodallar dehqonlardan
soliqni pul ko’rinishida ola boshladi.
Krepostnoylarning shaxsiy qaramligi
bo’shashdi.
Katta pul evaziga dehqonlar o’z
ozodliklarini sotib oldilar.
Aim.Uz

21. Dehqonlar qarshiligini o’sishi to’g’risida xronika.

butun okrukda senorlarini titroq bosdi ;
ular tekkan daromadlariga rozi bo’lib
yashashlariga majbur bo’ldilar. Bu axmoq
beintizom xalq befaximlikning cho’qqisiga
chiqdi. ular graf va shahzodalarga yaqin
dehqonlar g’azabining oqibatlarini sezishni
xohlamasalar o’zlarining fuqarolari bilan
yumshaq momila qilishi kerakligini ayt
kunlardashga botindilar.
Aim.Uz

22. Dehqon qo’zg’olonlaridan biri.

dehqon qo’zg’olonlaridan biri.
977-yilda zulimdan to’ygan dehqonlar
Normandiyani egallab o’zlarining oldingi
xaq-huquqlarini talab qildilar. 1024-yilda
Bretaniyada ham shunday qo’zg’olonlardan
biri bo’ldi. O’sha davr salnomachilarining
yozishicha, ular “boshsiz va qurolsiz”
edilar. Lekin retsarlik otriadlariga qarshilik
ko’rsata olganlar.
Aim.Uz

23. Lyudovik VI (1108-1137) mamlakatni markazlashtirishdagi qarshiliklar

LYUDOVIK VI (1108-1137)
MAMLAKATNI
MARKAZLASHTIRISHDAGI
QARSHILIKLAR
Aim.Uz

24. Fransiyada IX-XI asrlarda hunarmandchilik sohasi.

Buyuk Karl zamonidayoq mohir hunarmandlar
mavjud bo’lib ular endi qishloq xo’jalikda band
qilinmagan.
Ayni shu vaqtlarda elma-el kezib yuruvchi sayyor
hunarmandlar ham paydo bo’la boshladi.
Ular aslida dehqonlar bo’lib ,ular bu ishni
qishloq xo’jaligi mavsumi bo’lmagan paytlarda
bajarar edilar.
Ilk O’rta asrlardagi mol ayirboshlash (savdo
qilish ) pomestyelarning yoki dehqonlarning
ehtiyojlarini qondirgandan keyin ortib qolgan
mahsulotlarni bozorga chiqarib sotishdan iborat
bo’lardi.
Aim.Uz

25.

Pomistyelar to’g’risidagi Kapitulyari va
karolininglar davrining boshqa ba’zi
hujjatlarida bozorlar bo’lganligini ko’proq
eslatib o’tadi.
Ilk Orta asr davrida cherkov va monastrlar
huzurida an’annaviy yarmarkalar bo’lardi.
Ammo, bu joylarda mahaliy sotuvchilar
kam bo’lardi.
Asosiy savdogarlar Lanbardiyaliklar,
yahudiylar, suriyaliklar, arablar,
vazantiyaliklardan iborat kelgindi
savdogarlar edi.
Aim.Uz

26. Hunarmandchlikning qishloq xo’jalikdan ajralib chiqishi

Ishlabchiqaruvchi kuchlarning o’sishi,
hunarmandchilik texnikasiga
nisbatdan talabning kuchayishi tufayli
hunarmandchilik asta-sekin alohida
bir kasbga, kishilar ayrim
gruppasining asosiy mashg’ulotiga
aylandi.
Endilikda hunarmand o’z vaqtini
butunlay hunarga sarflaydigan bo’ldi.
Aim.Uz

27.

U qishloq bilan butunlay aloqasini uzib, ishlab
chiqarish sharoitlari (xomashyosi bor va
ishlangan molni bozorga chiqarib sotish
imkoniyati ,hayoti va mol mulki ma’lum darajada
xavf-xatarsiz ham aloqa yo’llari bilan qulay va
hokazo) eng qo’l keladigan yangi, doimiy joyga
ko’chib bordi.
X-XI asrlarda Yevropaga turli hunarlar orasidan
mustaqil kasb sifatida ikkitasi ajralib chiqqan: Temir buyumlar yasash (tug’ulib kelayotgan
metlurgiya) -Movut to’qish (jun, gazlamalar
ishlash) ayniqsa katta ahamiyat kasb etgan edi.
Aim.Uz

28. Fransiyada IX-XI asrlarda xalqaro savdo.

Savdo-sotiq
munosabatlari shahar
bilan qishloq
doirasidan chiqib,
shaharlar aro keng
savdo-sotiq
munosabatlariga
aylandi.
Bu shaharlar o’zaro
munosabatlaridan
tashqari, Vizantiya va
Arab Sharqining ayrim
savdo markazlari bilan
savdo-sotiq aloqalari
bog’ladilar.
Aim.Uz

29. Fransiyada IX-XI asrlarda xalqaro savdodagi hamkorlari.

•O’rta dengiz savdosida ayniqsa Italiyaning
Genduya, Amalfi, Piza, Venesiya shaharlari alohida
ajralib turardi.Sharq bilan savdo-sotiq ishlarini
rivojlantirishda Janubiy Fransiya shaharlari: Marsel,
Arel, Narbonna ham asosiy rol o’ynadi. Katoloniya
markazi Barselona ham muhim o’rin egalladi
•.Shimoliy dengiz bo’yida Niderlandiya ham ajralib
turdi. Niderlandiya va Germaniyada -Gent, Bryugge,
Ilr, Arras, Bryusel, Kyolin shaharlari, Italiyada Milan
va Florensiya shaharlari savdo-sotiqda yetakchilik
rolini o’ynadilar.
Aim.Uz

30. O’rta dengiz shahrlari doimiy, hatto XII asrlargacha yetakchilik qilib keldilar. Eng qimmatbaho buyumlar G’arbiy Yevropaga

Sharq mamlakatlaridan kelar edi.
Aim.Uz

31. Dengiz savdo yo’llarida qaroqchilar bilan to’qnashuv.

32. Fransiyada IX-XI asrlarda qurilish va memorchiligida romon uslubi namunasi

33. O’rta asr Fransiya shaharlarining ko’rinishi.

34.

Fransiyada gotika uslubi XII asr Shimoliy
Fransiyada paydo bo’lib, XIII asrning
I yarmida eng rivojlangan davriga chiqqan.
Gotika (ital. gotiko-german qabilalarida
gotlar nomidan) uslubi G’arbiy, Markaziy,
Sharqiy Yevropa mamlakatlarida o’rta asrlar
san’atida hukmron badiy uslub bo’lgan.
Gotika termini uyg’onish davrida qo’llanilgan.
XII asrlarda Romon uslubi o’rniga kelgan
bo’lib, bu uslubdagi ibodatxonalar
quydagicha ko’rinishda bo’lgan.
Aim.Uz

35. Fransiyada gotika uslubidagi XII asr monastir ichki ko’rinishi.

36. Bosh tarzi uchli raboqli va gumbazlari qobirg’ali, og’irligi akbutanlar orqali tashqari devor va tayanch ustunlarga o’tkazilgan

sinchli tuzilma. Ustun
oralaridagi yirik oynalar vetrajlar bilan
bezatilgan. Ichki ba tashqi haykallar va
nafis tosh o’ymakori bezaklar bilan
bezatilgan.
Aim.Uz

37. Gotika uslubidagi inshiotlar.

1.
Bibi Maryam ibodatxonasi.
(1163-1257).
2. Shartr (1194-1260).
3. Reyms (1211-1311).
4. Amen (1220-1288)
Aim.Uz

Qiziqarli malumotlar
Fransuz tili referat