Horijiy olimlar

Karolina Lukretsiya Gershel (1750-1848)

от
karolina lukretsiya gershel 1750 1848 660eea174751b

Karolina Lukretsiya Gershel (1750-1848) Karolina Lukretsiya Gershel (1750-1848) Biz foydalanadigan yulduzlar xaritalari aksariyat hollarda real voqe’likka unchalik ham to‘g‘ri kelmaydi: chunki, odatda biz samoni faqat tunda va qurollanmagan ko‘z bilan kuzatamiz. Aslida esa, har soniya, har lahzada koinotda ulkan, favqulodda ulkan miqyosli tomoshalar ijro etiladi: o‘ta yangi yulduzlar portlaydi; qora tuynuklar materiyani o‘z komiga tortadi; … Читать далее

Lui Paster

от
lui paster 660ed840b00b0

Lui Paster Lui Paster (1822-1895) Zamonaviy mikrobiologiya asoschilaridan biri, odamzotni uzoq asrlar mobaynida dahshatga solib kelgan infeksion kasalliklar ustidan g‘alaba qozonishida mislsiz ulkan xizmatlar ko‘rsatgan olim Lui Paster 1822-yilning 27-dekabrida Fransiyaning Yura departamenti, Dol shahrida tug‘ilgan. U tug‘ilgan paytda, otasi allaqachon iste’foga chiqqan harbiy bo‘lib, kichikroq teri oshlash korxonasini boshqargan. Paster oilasi katta va ahil … Читать далее

«Buyuk San’at»

от

«Buyuk San’at» Maqola mundarijasi «Buyuk San’at» Stsipion del Ferro Nikkolo Tartalya. Jerolamo Kardano Kardano va Tartalya. Luidji Ferrari. «Ulug‘ san’at». Ferrari va Tartalya. Qa?ramonlarning keyingi taqdiri ?otima. Hamma sahifa Maqolaning 1 sahifasi, jami 10 sаhifа «Buyuk San’at» 1545-yili Jerolamo Kardanoning (lotincha «Arsmagna» deb nomlangan) kitobi bosilib chiqdi. Kitob asosan 3-va 4-darajali tenglamalarni yechishga bag‘ishlangan edi. … Читать далее

Xristian Gyugens. Qadimgilar ko’rmagan egri chiziq haqida

от

Xristian Gyugens. Qadimgilar ko’rmagan egri chiziq haqida Xristian Gyugens. Qadimgilar ko’rmagan egri chiziq haqida Xristian Gyuygens (1629-1695) fanda bevosita Galileyning izdoshi edi. Lagranjning so‘zi bilan aytganda Galileyning muhim kashfiyotlarni mukammalashtirish va rivojlantirish Gyuygensga nasib etdi. Gyuygens birinchi marta Galileyning g‘oyalari bilan qanday tanishgani haqida hikoya mavjud: 17 yoshli Gyuygens yuqoriga otilganjism parabola boʻylabharakat qilishini isbotlamoqchi boʻladi, ammo Galileyning kitobida isbotini ko‘rib, “Gomerdan so‘ng “Iliada”ni yozishni” istamadi. Galileyning ilmiy yo‘li, qiziqishlari Gyuygensga qanchalik yaqinligi kishini hayratga soladi. Ba’zan yoshargan Galiley o‘zining kuzatish trubasini mukammallashtirayotgandek, qirq yil oldin to‘xtatilgan astronomik kuzatishlarni davom ettirayotgandek tuyuladi. U ancha kuchli teles­kop yordamida … Читать далее

Blez Paskal

от
blez paskal 660f06dce1155

Blez Paskal Blez Paskal Paskal qalbida tubsiz uyurma olib yurar edi. Sh. Bodler Blez Paskalga Uyg‘onish davri uchun xarakterli bo‘lgan, ammo XVII-asrda deyarli tugab ketgan, ajoyib har tomonlilik mansub edi. Hali tabiiy fanlar (aytaylik fizika va matematika) ning to‘la ajralish vaqti yetmagan, ammo odatda gumanitar va ilmiy-tabiiy mashg‘ulotlar qo‘shib olib borilmas edi. Tabiatshunoslik tarixiga Paskal … Читать далее

Nikolay Kopernik

от
nikolay kopernik 660f059ec9f17

Nikolay Kopernik Nikolay Kopernik (1473-1543) Nikolay Kopernik 1473-yilning 19-fevralida Polshaning Toruni shahrida tavallud topdi. Uning otasi savdogar bo‘lib, bu shaharga Germaniyadan ko‘chim kelishgan edi. Nikolay Kopernik oilada to‘rtinchi farzand bo‘lgan. o‘n yoshgacha Nikolay Kopernik farovon va to‘qchilikda hayot kechirdi. Uning baxtiyor bolaligi, bo‘lajak olim roppa rosa o‘n yoshga to‘lgan vaqtda to‘satdan qayg‘uli yillarga almashindi. Yevropaning … Читать далее

Barbara Mak-Klintok

от

Barbara Mak-Klintok Barbara Mak-Klintok (1902 — 1992) Barbara Mak-Klintok genetika sohasining eng yuksak ilmiy salohiyatga ega olima va tadqiqotchisi bo‘lib, u genetika sohasidagi ilmiy izlanishlari natijasida 1983-yilda fiziologiya va tibbiyot yo‘nalishlaridagi  Nobel mukofotiga loyiq topilgan.   Barbara Mak-Klintok 16-mart 1902-yilda AQSHning Konnektikut shtati, Xartford shahri tavallud topgan. Keyinchalik ularning oilasi Nyu Yorkka ko‘chib o‘tdi va … Читать далее

A.S. Popov

от

A.S. Popov A.S. Popov   Siz qaysi radioni eshitasiz? — «O‘zbekiston»nimi, «Mash’al»nimi, yoki, «Vodiy sadosi»nimi? balki «Yoshlar»ni eshitarsiz? Hozir tinglovchi o‘z didiga munosib radiokanalni topishi oson. Radiokanallar soni ham ko‘p, ularning efir vaqti ham kechayu-kunduz. Lekin o‘sha sevimli radioingizni tingalyotganingizda hech o‘ylab ko‘rganmisiz, shunday ajoyib ixtiro — radioning muallifi kim ekan deb? G‘arbning ba’zi g‘arbparsat … Читать далее

Fransua Viet

от

Fransua Viet Fransua Viet (1540-1603) «Vietning barcha asarlaridan uning yuksak zakovati toshib, sizib chiqib turar edi…« V.V. Seyten Fransua Viet — mashhur farang matematigi, u algebraik shakl almashtirishlarning zamonaviy ko‘rinishiga asos solgan bo‘lib, tenglamalar uchun umumiy formulalarni harflar orqali ifodalashning asoschilaridan biri. Viet tenglamadagi noma’lumlarnigina emas, balki, berilganlarni ham harfiy ifodalashni birinchi bo‘lib fanga joriy … Читать далее

Iogann Kepler

от

Iogann Kepler Iogann Kepler (1571-1630) Nikolay Kopernik asos solgan astronomik kuzatuvlar uslubi va astronomik jadvallarning Ptolomey zamonidan beri, ya’ni deyarli ikki ming yil davomida qo‘llanilgan jadvallardan sifat va aniqlik bobida ancha ustun bo‘lgani haqida yuqorida ta’kidlagan edik. Kopernikning vafotidan keyin, butun Yevropa bo‘ylab uning jadvallari keng tarqaldi va barcha astronom olimlar Kopernik usuli va jadvallari … Читать далее