Astronomiya

Munajjimlar bashorati haqida

от

Munajjimlar bashorati haqida Munajjimlar bashorati haqida Deyarli hamma tijorat gazetalarini varaqlasangiz, unda albatta «Munajjimlar bashorati» rukniga ko‘zingiz tushadi. Qolaversa, radio va televideniyeda ham bunday «bashoratlar« tez-tez berib boriladi. Xo‘sh, bunday «bashorat«lar aslida qanchalik o‘rinli? Ularga ishonish mumkinmi? Keling, oldinga o‘tib darhol gapni po‘stkallasini aytib qo‘ya qolay: munajjimlar bashorati aslida uydirmadan boshqa narsa emas! Ishonmasangiz, ushbu … Читать далее

Kichik yashil odamcha, yoki pulsarlardan signallar

от

Kichik yashil odamcha, yoki pulsarlardan signallar Kichik yashil odamcha, yoki pulsarlardan signallar 1967-yilda Kembrij tashqarisida o‘rnatilgan ulkan radioteleskop koinotdan kelayotgan qat’iy davriy impulsli signallarni qayd etdi. Albatta, o‘sha paytda bu signallarni o‘zga sayyoraliklar jo‘natishmoqda degan fikr hech kimning aqliga sig‘magan. Lekin, teleskopni tasarruf qiluvchi mutaxassislar bu signallarni aynan o‘zga galaktikalardan ongli mavjudotlar yuborishmoqda degan g‘oya … Читать далее

Boshqa sayyoralarda Quyosh qanday ko‘rinadi?

от
boshqa sayyoralarda quyosh qanday korinadi 660ef2e77a5dd

Boshqa sayyoralarda Quyosh qanday ko‘rinadi? Boshqa sayyoralarda Quyosh qanday ko‘rinadi? Siz Quyosh ufqda chiqishi va botishini ko‘p bora kuzatgan bo‘lsangiz kerak. Ayrimlarga romantik kayfiyat bag‘ishlovchi tong otishidagi shafaq va kun botishidagi ufq qizarishlari, sayyoramizning o‘z o‘qi atrofida aylanishi tufaylidir. Lekin, hech tasavvur qilib ko‘rganmisiz, boshqa sayyoralarda tong otishi qanday bo‘larkin? Bezakchi-rassom Ron Miller uzoq yillardan … Читать далее

Samoviy yo‘qlama

от

Samoviy yo‘qlama Samoviy yo‘qlama (Ayzek Azimovdan tarjima) Tarjimon izohi: Maqola — longrid turkumidan. Ya’ni juda uzun va ko‘p sahifada. Unda Quyosh tizimidagi obyektlarning nomlari va nima uchun aynan shunday nomlanganiligi haqida so‘z yuritilgan. Maqola 1965-yilda yozilgan bo‘lib, shu sababli, undan keyingi o’tgan 51 yil mobaynia amalga oshirilgan e’tiborga molik astronomik kashfiyotlar va ularning nomlarining izohi … Читать далее

Orbital stansiyalar

от

Orbital stansiyalar Orbital stansiyalar XX-asrning 60-yillari oxirida NASA Oyni o‘zlashtirish bilan mashg‘ul ekan, SSSR kosmik dasturlari o‘z oldidagi ustuvor maqsadlarni qayta ko‘rib chiqdi. Sobiq Ittifoq kosmik muhandislarining fikricha, basharti odamzot koinotni o‘zlashtirishni maqsad qilgan ekan, unda, koinotning shafqatsiz sharoitlarida yashashni o‘rganishi va ko‘nikishi lozim edi. Shu maqsadda, 1971-yilda tarixda ilk kosmik stansiya orbitaga chiqarildi. U … Читать далее

Astronomik arqon tortish koeffitsienti…

от

Astronomik arqon tortish koeffitsienti… Astronomik arqon tortish koeffitsienti… Astronomiyaga oid kitoblarda Quyosh tizimidagi sayyoralar haqida imkon qadar batafsil ma’lumot keltirishga qaratilgan turli jadvallar albatta mavjud bo‘ladi. Bunday jadvallardagi asosiy ma’lumotlar — sayyoraning o‘lchamlari, massasi, uning Quyoshdan uzoqligi, tabiiy yo‘ldoshlari soni, Quyosh atrofini aylanib chiqish davri, o‘z o‘qi atrofini aylanib chiqish davri, albedo, zichlik va ho … Читать далее

Koinotdagi orollar

от

Koinotdagi orollar Koinotdagi orollar Somon Yo‘lining xira tutunsimon yog‘dusi aslida son-sanoqsiz yulduzlarning bir joyda o‘zaro yaqin g‘uj bo‘lishidan hosil bo‘lishini Galiley ham kuzatgan edi. Uilyam Gershel esa ushbu yulduzlarni xaritalashtirish asnosida, ular ulkan tekis disk hosil qilishini payqadi va bu singari yulduzlar g‘uj bo‘lgan ulkan kosmik obyektlarni «Galaktika» deb nomlay boshladi. Bizning Quyosh tizimimiz — … Читать далее

«Apollon» loyihasi

от

«Apollon» loyihasi «Apollon» loyihasi 1961-yil 12-aprelda ilk marta inson koinotga parvoz qildi. Bu rus yigiti Yuriy Gagarin edi. Ushbu buyuk tarixiy hodisa, SSSR koinotni o‘zlashtirishda AQSHdan ancha ilgarilab ketganligidan dalolat berardi. Sovuq urush holatida ikki qarama-qarshi siyosiy qutblar, hamma soha qatori koinotga parvozlar borasida ham o‘zaro kuchli raqobatlashar edi. SSSRning kosmik parvozlar yuzasidan qo‘lga kiritgan … Читать далее

Yulduzlarning tasniflanishi

от

Yulduzlarning tasniflanishi Yulduzlarning tasniflanishi XX-asr boshiga kelib, astronomlar yulduzlarni faqat joylashuvi va yorqinligiga qarab emas, balki, yana boshqa ko‘plab parametrlariga ko‘ra taqqoslash va farqlashni o‘rganib olgan edilar. Sababi, bu paytga kelib, yulduzlar haqidagi bilimlar ancha kengayib, to‘plangan ma’lumotlar ham anchayin salmoqli bo‘lib qolgandi. Chunonchi, Uilyam Gershel zamonasidan beri, yulduzlar kattaligini birinchidan oltinchigacha bo‘lgan shkala asosida … Читать далее

Yer o‘qining og‘ish burchagi hamda Gomerning «Odisseya»si

от

Yer o‘qining og‘ish burchagi hamda Gomerning «Odisseya»si Yer o‘qining og‘ish burchagi hamda Gomerning «Odisseya»si Qadimgi yunon shoiri Gomerning ikkita eng mashhur asari bor. Birinchisi — «Iliada« dostoni bo‘lsa, ikkinchisi Iliada dostonidir. Ushbu asarlarning ikkalasi ham qahramonlik eposi bo‘lib, asarlar yunon mifologiyasi asosida yaratilgan, Iliada va Odisseya shunchaki she’rlar, hikoya yoki, rivoyatlar to‘plamigina emas, balki, real … Читать далее