Bolalar uchun yozgi qo shiqlar

Shirinliklar moʻl-u koʻl,

Bolalar folklori: qoʻshiqlar

Bola tarbiyasida qoʻshiqning roli juda katta. Qoʻshiq lirikaning eng qadimgi shakllaridan biri boʻlib, kuylashga moʻljallangan bir necha bandli sheʼrdan iboratdir. Qoʻshiqlar kuy-ohang bilan aytiladi. Baʼzan qoʻshiq oʻyin bilan birga ijro etiladi. Demak, qoʻshiq uchun sheʼr va kuy kerak. Qoʻshiq xalq ogʻzaki ijodining eng koʻp tarqalgan va ommalashib ketgan janrlaridan biri hisoblanadi. Ayniqsa, “Alla” qoʻshigʻi yetakchi oʻrinda turadi. Beshik qoʻshigʻi – allada kichkintoyning dastlabki tabassumi, ilk bor

qoʻl-oyoqlarini qimirlatishi, imo-ishorani tushunishi kuylanadi. Ona endigina olamga kelgan doʻmbogʻidan shod, xursand holda berilib alla aytadi. Garchand norasida allaning mohiyati nimadan iborat ekanligini hali uncha his etmasa-da, baribir ona alla aytaveradi. Ona oʻz allasida atrofni qurshab turgan olamni qoʻshib aytadi. Butun borliq kechasi uxlashi – dam olishi va shu jumladan, kichkintoyi ham uxlashi zarurligini berilib aytadi:

Yot, bolam, uxla, qoʻzim,

Uylarda oʻchdi chiroq.

Uxlar baliqlar tinchroq.

Koʻkda oy yarqiraydi,

Koʻzlaring yumgin, qoʻzim,

Yot, quvonchim, qunduzim!

Suv sepganday, uylar tinch…

Qorongʻi hujralar tinch…

Hech darvoza tiq etmas.

Koʻzlaringni yum, qoʻzim,

Qushcham gʻamsiz yashaydi,

Uning har dam vaqti chogʻ.

Shirinliklar moʻl-u koʻl,

Koʻpdir qiziq oʻyinchoq.

Bari sengadir, qoʻzim!

Yigʻlama, quvonchim, qunduzim!

Uxla qoʻzim, alla-yo.

Yum koʻzingni, yulduzim,

Yum-yum koʻzingni, qunduzim.

Ona uchun bolaning ovunishi, tinchligi, tabassumi kerak. Norasida chehrasida paydo boʻlgan dastlabki kulgu ona uchun katta shodlik, bayram hisoblanadi, uning butun vujudini nurga burkab yuboradi:

Dilimdagi himmatim, alla,

Ogʻzimdagi novvotim, alla.

Daryo suvga toʻlayotir, alla,

Oʻgʻlim menga kulayotir, alla.

Oʻgʻlim menga qarab kulsa, alla,

Koʻnglim nurga toʻlayotir, alla.

Ovuntirish – allani hamma – onalar, buvilar, bobolar aytishadi. Alla asta-sekin ommaviy qoʻshiqqa aylanadi. Qoʻshiqlar uzoq yillar mobaynida davom etadi. Aytaylik, chaqaloqni birinchi bor beshikka solayotganda aytiladigan qoʻshiqlarda, avvalo, beshikka taʼrif-tavsif beriladi. Aslida beshik yogʻoch-taxta. Paxta, par va matolar bilan burkanganda u yumshoq, har qanday murgʻakka huzurbaxsh joy boʻlishi har bir beshik qoʻshigʻida chiroyli ifodaga ega:

Chaqaloq beshikda maza qilib uxlab, orom olib boʻlgach, norasidani beshikdan olayotganda aytiladigan qoʻshiq ham nihoyatda muxtasar aytiladi. Alloh beshikdagi chaqaloqqa xotirjamlikni ato etganligini, shu sababli hech qanday sharpa – dushman uning uyqusini buza olmaganligini quyidagi toʻrtlikdan bilib olish qiyin emas:

Taqa-tuqi gavora boʻlsin,

Dushmani ovora boʻlsin.

Uyqusi beshikda qolsin,

Dushmani eshikda qolsin.

Xalqda chaqaloq uchun xavfli kunlar ham borligi alohida qoʻshiqlarda taʼkidlanadi. Toʻqqiz kunlik boʻldimi, tamom, u yashab qolishi, endilikda xavf-xatardan butunlay xoli boʻlib olganligi, doʻst ustiga doʻst orttirib, shu xonadonning haqiqiy aʼzosiga aylanib qolganligi mana bu qoʻshiqda toʻla-toʻkis ifoda etilgan:

Toʻqqizdan oʻtdi bu bola,

Endilikda oʻlmas bu bola.

Bogʻlarning gʻoʻrasi bu bola,

Bolalar joʻrasi bu bola.

Shu uyning toʻrasi bu bola,

Shams-u qamar-u sitora,

Hamrohidir shu bola.

Xalq hayotda hech qachon shoshilmaydi, shoshqaloqlikka yoʻl ham qoʻymaydi. Hamma narsa oʻz oʻrnida, oʻz yoʻlida bir meʼyorda davom etishini orzu qiladi. Bu gapning tasdigʻini oʻsha yangi olamga kelgan chaqaloq, u bilan bogʻliq boʻlgan rasm-rusum misolida bilib olish ham mumkin. Mana, bolaning tishi koʻrindi.

Bu voqea ota-ona uchun ham, shu oila aʼzolari-yu butun qavmqarindoshlar uchun ham katta voqea.

Bahor keldi, qish chiqdi,

Chaqaloqqa tish chiqdi.

Kichkintoy deb oʻylamang,

Unga ham yumush chiqdi.

Har kuni bir ish chiqdi.

Xuddi shuningdek, bola tetapoya qilib, birinchi bor qadam tashlaganda aytiladigan qoʻshiq ham juda jozibali:

Tikon shunga kirmasin.

Koʻzi qattiq bandalar,

Koʻzi shunga kirmasin.

Kiyim-lattaning umri qisqa, deyishadi keksalar. Bu gap xalq qoʻshiqlarida ham oʻz ifodasini topgan. Bolaga yangi kiyim kiydirilayotgan paytda aytiladigan qoʻshiqlarda xalq gapning loʻndasini aytib qoʻya qolgan:

Mingan otim oʻzdiray.

Sen – bir yillik,

Men – yuz yillik.

Yoqasi moyli boʻlsin,

Etagi loyli boʻlsin,

Mayli, bir yilda toʻzsin,

Oʻzi-chi, yuz yil kulsin!

Xalq qoʻshiqlarida rasm-rusumlar rang-barang. Hammasi oʻrinli. Hammasi zarur. Masalan, qizaloqning sochini ilk bor yuvib-taraganda aytiladigan qoʻshiqlarda sochning uzunligi, qalinligi, koʻrsakoʻrgudekligi, katta-kichikning havasini keltiradigan darajada koʻrkamligi obdan maqtaladi. Ayrim qoʻshiqlarda sochning taʼrifi oy-u quyosh bilan bogʻlab kuylanadi. Baquvvat sochning uzunligi choʻzsa oy va quyoshga ham yetib borishi quvnoq misralarda ifodalanadi:

Shu zaylda beshik qoʻshiqlari kenja avlod kamolotida oʻziga xos tarbiya rolini oʻtaydi. Kichkintoylar ota-onalaridan, bobomomolaridan chiroyli, taʼsirli alla, qoʻshiqlar tinglab, tillari biyron, oʻktam, ziyrak boʻlib ulgʻayar ekanlar endilikda oʻzlari ham hayot yoʻllarida qoʻshiq toʻqib, qoʻshiqlar qanotida oʻsib-ulgʻayishga harakat qiladilar. Bunday qoʻshiqlarning oliy namunasi “Chittigul” turkumiga kiradigan qoʻshiqlar boʻlishi mumkin. “Chittigul” da mavzu nihoyatda rang-barang va juda jozibali. Chunonchi:

Oq sholiga koʻk sholi,

Oq sholini oqlaylik,

Koʻk sholini koʻklaylik,

Yaxshi kunga saqlaylik,

singari misralarga nazar soladigan boʻlsak, turi, rangini eslatish orqali sholi hosili juda moʻl boʻlganligini; bu moʻl-koʻl sholini pala-partish qilib yeb tamomlamasdan, balki uni ehtiyotlab, tejamkorlik bilan ishlatish darkorligi bolalar tilidan chiroyli tasvirlangan. Bugungi kunda tejamkorlik, iqtisod haqida bolalarga koʻp gapiramiz. Yuqoridagi qoʻshiqdan ayon boʻlishicha, otabobolarimiz azaldan har bir narsani tejab-tergab ishlatishni oʻz farzandlariga qattiq oʻrgatib kelishgan. Endi mana bu misralarga razm soling:

Joʻxorilar boʻldi oq,

Qoʻnma, shum qorayaloq!

Agar qoʻnsang, urayin,

Boʻlar oyogʻing choʻloq.

Koʻrinib turibdiki, kattalarning mehnati bilan joʻxori ekilgan. Bugungi kunda u hosilga kirgan. Agar joʻxori qoʻriqlanmaydigan boʻlsa, qargʻa, quzgʻunlar yeb, ekinni barbod qiladi. Bu ish kenja avlod – bolaga topshirilgan. Bolaning gʻayrat-shijoati, ekinni saqlab qolish uchun urinishi, oʻylaymizki, bugungi bolalarga ham namuna boʻladi. “Agar qoʻnsang, urayin, boʻlar oyogʻing choʻloq” deyishi qaysi bolani kattalarning mehnatiga koʻmaklashishga daʼvat etmaydi deysiz! Lekin bolalarni qushlarga don berishga, in qurishga ham oʻrgatish kerak.

Yuqorida koʻrib oʻtganimizdek, goʻshiqlar bolalarning nafosatini oʻstirishga, ularni hayot va mehnatga muhabbat, vatanparvarlik, doʻstlik, insonparvarlik kabi oliyjanob fazilatlar ruhida tarbiyalashga yordam beradi.

Mamasoli JUMABOYEV

“Bolalar adabiyoti” (Oʻqituvchi” nashriyot-matbaa ijodiy uyi, Toshkent, 2013) darsligidan

Bolalar uchun yozgi qo’shiqlar

Ahh, yoz! Orqaga tekkizish va dam olish, bir nechta kitoblarni o’qish va hovuzda o’ynash, okean bo’ylab chiqish va quyoshdan bahramand bo’lish vaqti. Bu erda mavsum uchun ajoyib musiqa, bolalar uchun ajoyib yozgi qo’shiqlar ro’yxati.

“Kikboard, chaqaloq, ha” – Justin Roberts

Courtesy Xolida maydoni rekordlari

Agar “The Beach Boys” bolalar uchun musiqa yaratgan bo’lsa (ular ham shundaymi?), Bu Justin Robertsning 2008-yilgi Pop Fly albomidagi bu uyg’unlik bilan to’lgan pop-gumbazga o’xshar edi. Yozgi tovushlar Chikagodagi mahalliy Robertsning sevimli hovuz jihozlariga bergan hurmatidan kelib chiqadi.

“Kickboard, Baby, Yeah” ning namunasini tinglang

“Suzish, suzish, suzish!” – Odam va divanda kartoshka

Nozik odam Selzer

Ushbu quvonchli akustik ohang butun kunni hovuzga sarflashning dahshatli hodisasini e’lon qiladi. Odam Selzer va uning Nashvilda yashaydigan kanti kartoshkalari «Suzish, suzish, suzish!» Deb yozilgan. ularning bolalar musiqa debyut albomi uchun One Size All .

“Suzish, suzish, suzish” namunasini tinglang

“Yozning yashil o’ti”

Nogironlik bo’yicha itni portlatish

“Yozning yashil o’ti” ning ajoyib pastoral pop va kosmik qo’shiqlari faqatgina “It On Fleas” (Nyu-Yorkdagi Hudson vodiysida joylashgan) musiqachilar jamoasidan kelib chiqqan bo’lishi mumkin. “Bu kichik mo”jiza” dan “Men kichik vaqt” deb nomlangan .

“Yozning yashil o’ti” namunasini tinglang

“Buyuk to’lqinlar Ridin” – Charity va JAMband

Qimmatbaho meros Kahn

Bu erda nimaga erishilgani, asosan, ba’zi bir twangy surf-roklarga o’rnatiladigan keyingi qo’shiqning qo’shiqidir. Charity Kahn va uning San-Fransisko shtab-guruhida bu yerda eman ekiladigan sariyog’ va JAM dan pindlin, chillin chiqadi va droppin bo’ladi.

“Ridin”, “Big Waves” ning namunasini tinglang

“Uning ovozi quyoshli” – The Dreamtree Shakers

Nozik Dreamtree Shakers

“The Sound of Sunshine” (“Uning ovozi – quyoshli”) yoz oyining boshidan kechirayotgan his-tuyg’asini uyg’otadi. Chikagoning Dreamtree Shakers kompaniyasi ushbu musiqani o’zining ” Dream” va “You Will See” albomidan, pishirishni yoqtiradigan mol haqida yozdi. Albatta, nima uchun bunday emas!

“Uning ovozi quyoshli”

“Surfer Shake” – The Baby Grands

Noqulay Backspace Records

Agar siz “Ramones” akustik versiyasini aktyor Djek Jonson bilan o’z aktyorlari sifatida tasavvur qilsangiz, “Surfer Shake”, har qanday narsaga qahr-g’azablantiradigan energiyaga ega bo’lasiz. Atlanta shahrida joylashgan “Baby Grands” kompaniyasi “Surfer Shake” ni o’zlarining “bolalar” musiqiy debyutida chiqardi.

“Surfer Shake” ning namunasini tinglang

“Yoz / quyoshli” – Rebecka Frezza & Big Truck

Nozik Buyuk yuk mashinalari musiqasi

Mandolinlar va akustik gitaralar uchuvchisiz so’zlar oqimlari bilan birga dangasa yoz kunlarining tuyg’usini uyg’otadi. “Yoz / Quyosh” maxsus kunida , Nyu-Jersining Rebekka Frezza tomonidan yaratilgan to’rtinchi bolalar albomi.

“Yoz / quyoshli” namunasini tinglang

“Meri Enn” – Otasi Goose

Haqiqatdan ham besh yillik tanlov

Xavier Cugat, Burl Ives va Terri Gilkyson va The Easy Riders tomonidan mashhur populyatsiyaning sozlanishi. The Meditations-dan Ansel Cridland “Mama Ann” ning bu versiyasida Jamaikalik boshqa Otasi Goosega qo’shiladi, bu Bam Bam Diddly!

“Meri Enn” ning namunasini tinglang

“Sunny Day” – Ernie & Neal

Ernie va Nealning mulohazalari

“Sunny Day” – Ernie & Nealning ” Rock & Roll Band ” CD-dagi to’rtinchi raqami va “Grand Funk Railroad” bolalar musiqa musiqasi marshrutiga chiqqani kabi, gornik tanaffus va gitara yakkaxonligi bilan to’la. Philly / g’arbiy Nyu-Jersining boshi bangin duosining qoshiq, qoshiq rokkani quyoshli yoz kunlarining cheksiz imkoniyatlarini o’rganadi.

“Quyoshli kun” namunasini tinglang

“Sohilda bir kun” – Bari Koral

Nozik Loopytunes

Bari va uning guruhlari “Sohil bo’yida bir kunni” o’tkazishmoqchi, qirg’ovchilar, serserlar, to’lqinlar va qumlarni. Bu twangy rocker NYC-ga asoslangan Bari 6-qo’shiq EP Family Rock Bandda topish mumkin .

“Sahar kunida” namunasini tinglang

“Shine On Me” – D. Jey

Nozik Dennis King

Nyu-Jersidagi D. Jey (Dennis King) o’zining “Folk-stomp” musiqiy uslubi bilan yoz kunining ajoyibligini nishonlaydi. Buggi balo D. Jeyning qattiq akustik gitarasi va issiq vokallari tomonidan ta’kidlangan “Shine On Me” musiqasini taqdim etadi.

“Shine On Me” misolini tinglang

“Quyoshga salom ayting” – Kati Heller

Naqshli Canopy Tree Records

Har bir yoz uchun ajoyib mantrani: atrofingizdagi barcha narsalarni e’tiborga oling, sekinlashtiring va eslab qoling, “Quyoshga salom ayting”. Ushbu shov-shuvli pop musiqasi Kaliforniyaning janubiy qismidagi Cathy Hellerning bolalar musiqa debyutida bosh rolini ijro etadi.

“Quyoshga salom ayting” namunasini tinglang

Kitob haqida bolalar qo’shiqlari

Kitob Haqida Bolalar Qo Shiqlari

Мортал Комбат Х Смех Хищника

Углинг Урга Кетар Кизинг Кирга Кетар

Revenge Freestyle Hex Blaise

Sound Effect Jojo

Օ Ինչ Հրաշք Մեծություն Ես

Метехи Чемо Сакартвело

Жылдызбек Чыңгыз Кудайбердиев Автордун Аткаруусунда

Асадуллох Урганчи Онам

Пісня Дитяча Про Весну

Leli Li Leli La Remix

Максим Галкин Яички Должны Висеть Правильно

La Viene La Vieja

Дарёдан Окиб Келоди Шода Шода Марварид

Melodic Techno Progressive House Mix

Gigi 11 Januari Live Concert Harmoni Karya Terbaik Gigi Music On Vidio

Jaane Dil Mein Pt 2 Lata Mangeshkar Sonu Nigam

Pamir Maddo Акназари Аловат Маддо

Тирикчилик Деб Болам

When Johnny Comes Marching Home Instrumental

6 Lieder Op 23 Excerpts No 6 O Lust O Lust Carolyn Sampson Joseph

Maneater Ost Bioelectric

Жетісу Арнасы Ән Шырқайық Бағдарламасы

Leli Li Leli La

Цыгани Это Сила

Xoroz Jangi Islom Janjal