Bolalar kiyimlari haqida ma’lumot

1965 yil – Yelizaveta II Germaniya Federativ Respublikasiga ilk tashrifini amalga oshiradi. Bu 1913 yildan keyin Birlashgan qirollik oila a’zosining Germaniyaga ilk tashrifi bo‘ladi.

Qiziqarli ma’lumot: Oy haqida biz bilmagan 20 ta fakt

Kechasi odam sayrga chiqar ekan, albatta osmonga nazar soladi. Osmondagi yulduzlar va oyga qarar ekan, ularning qayerdan paydo bo’lib qolgani haqida bosh qotiradi. Biz maktab darsliklaridan oy haqida bir muncha ma’lumotlarga egamiz, albatta. Ammo Yerning yo’ldoshi haqida biz bilmagam faktlar ham bor ekan va ularni bugun sizning e’tiborongizga havola etamiz.

1.Oy to’qnashuv natijasida vujudga kelgan

Oy to’qnashuv natijasida vujudga kelgan. Olimlarning fikricha, Oy Yerning parchalari va Mars kattaligidagi koinot ob’yektidan hosil bo’lgan.

2.206 ming 264 ta Oy

Kechasi ham huddi kunduz kunday yorug’ bo’lishi uchun 300 ga yaqin Oy kerak bo’ladi, shulardan 206 ming 264 tasi to’linoy davrida bo’lishi shart.

3. Odamlar doimo Oyning faqat bir tomoninigina ko’radilar

Odamlar doimo Oyning faqat bir tomoninigina ko’radilar. Yerning tortishish maydoni Oyning o’z o’qi atrofida aylanishini sekinlashtiradi, shuning uchun ham Yer yo’ldoshining o’z o’qi atrofida aylanishi Yerning atrofida aylanish vaqtiga teng.

4. Oyning teskari tomoni

Oyning orqa tomoni bizga ko’rinadigan tomonidan ko’ra tog’liklarga boydir. Yerning tortishish kuchi Oyning po’stlog’i yupqaroq tomoni bizga qarab qolishiga sababchidir.

5. Oydagi daraxtlarning urug’lari

Yer sayyoramizda o’sayotgan 400 tadan ortiq daraxtlar Oydan keltirilgan. Bu daraxtlarning urug’lari “Apollon 14” ekipaji tomonidan 1971 yilda olib kelingan edi. Bu ekipaj o’shanda Oyning orbitasida bo’lib, Yerga qaytgan edi.

6.Kruitni asteroidi

Yerning boshqa tabiiy yo’ldoshi ham bo’lishi mumkin. Kruitni asteroidi Yer bilan orbital rezonansda harakat qiladi va sayyoraning atrofini770 yilda to’liq aylanib o’tadi.

7. Oyning yuzasidagi kraterlar

Oyning yuzasidagi kraterlar meteoritlar tomonidan 4,1-3,8 mlr yil avval qoldirilib ketilgan. Geologik tomondan qaraganda Oy Yer kabi faol emas, shuning uchun bu kraterlar ko’rinib turadi.

8.Oyda suv bor

Ha, oyda suv bor. Yer yo’ldoshida atmosfera qobig’i yo’q, biroq kraterlar hamda Oy tuprog’ining ostida muzga aylangan suv bor.

9.Oy dumaloq shaklda emas

Oy aslida dumaloq shar ko’rinishida emas. U Yening tortishish kuchi sababli tuxumsimondir. Undan tashqari uning og’irlik markazi koinot ob’yektining o’rtasida emas, undan taxminan 2 km chetroqda joylashgan.

10.Oydagi kraterlarning nomi

Oydagi kraterlar taniqli olimlarning ham, mashhur rassomlarning ham, tadqiqodchilarning ham nomlari bilan atalgan , keyinchalik esa ularga amerikalik va rossiyalik kosmonavtlarning nomlari qo’yilgan.

11.Yer yo’ldoshi bo’lmish Oyda ham silkinish bo’lib turadi

Yer yo’ldoshi bo’lmish Oyda ham silkinish bo’lib turadi. Bu Yerning gravitatsiyasi sababli sodir bo’ladi. Silkinishlarning epitsentri Oy yuzasidan bir necha km ichkarida joylashgan.

12.Ekzosfera

Oyning atmosfera qobig’i bo’lib, u ekzosfera deb ataladi. U geliy, neon va argondan iboratdir.

13. Raqsga tushuvchi chang

Oyda raqsga tushuvchi chang mavjud. U Oyning sathida uchib yuradi, shuning uchun ham raqsga tushuvchi, deb ataladi. G’ubor zarralari elektromagnit kuchlar tufayli tepaga ko’tariladi.

14.Yer yo’ldoshi ko’proq sayyoraga o’xshaydi

Yer yo’ldoshi ko’proq sayyoraga o’xshaydi.Yer bilan Oy ikkita sayyora tizimiga o’xshaydi, huddi Pluton+Xaron kabi.

15. Yerdagi suv havzalari sathining ko’tarilishi va kamayishi Oyga bog’liq

Oy Yerdagi suv havzalari sathining ko’tarilishi va kamayishini keltirib chiqaradi. Oyning gravitatsion kuchi sayyoramizdagi okeanlarga ta’sir qiladi. Suv sathining eng baland ko’rsatgichi to’linoy yoki yangi oy chiqqan pallada ro’y beradi.

16. Oy Yerdan uzoqlashib bormoqda

Oy borgan sari Yerdan uzoqlashib bormoqda. Dastavval Oy Yerdan 22 000 km uzoqlikda joylashgan edi, hozirda esa ularning oraliqlaridagi masofa 400 000 km ni tashkil etadi.

17.Oyda havo harorati keskin o’zgarib turadi

Oyda harorat keskin ravishda o’zgarib turadi. Oy ekvatorida harorat kechasi minus 173 bo’lsa, kunduz kuni Selsiy bo’yicha 127 daraja issiq bo’ladi.

18.Oy kuni

Oydagi bir kun Yerdagi 29,5 kunga teng. Oyda Quyosh ufqni kesib o’tishi uchun esa Yerning 29,5 kuni kerak bo’ladi.

19.”Ares I” va “Ares V”

Insonlar Oyga qadam bosmaganlariga 40 yildan ortiq vaqt o’tdi. Shunga qaramasdan, NASA “Ares I” va “Ares V” nomli yangi raketalar ustida ish olib bormoqda. Bu raketalar Oyga qimmatli yukni olib borib, ortga qaytishlari mo’ljallangan.

O‘zbe A. Avloniy nomidag

Kiyimlar haqida ma’lumot
Kiyimlar mavsumiy (qishki, kuzgi, yozgi, bahorgi), tantanalarga va ko‘chaga
kiyiladigan, bolalar, ayollar, erkaklar, ichki va ustki, ishchi va maxsus kiyimlarga
bo‘linadi.
Mavsumiy kiyimlarni masalan, yozda yengil, namlikni +6 havoni o‘tkazishi,
chiroylilik bo‘lsa, qishda esa dag‘alroq bo‘lsa-da, issiq, yumshoq, namlikni
o‘tkazmaydigan yorug‘likni yutadigan, shamollarga chidamli bo‘lish talablari
qo‘yiladi.
Ishchi va maxsus kiyimlarga mustahkamlik, kir chirni bildirmaslik, yong‘in
(payvandchi) va issiqlikni o‘tkazmaslik (o‘t
o‘chiruvchi), havo va namlikni o‘tkazish
(mexanizator),
yomg‘irni
o‘tkazmaslik
(brezent, yomg‘ir push), go‘zallik va ranglar
uyg‘unligi
(raqqosalar),
vazminlik
va
salmoqlilik (rahbarlar) kabi talablar qo‘yiladi.
Bolalar va ichki kiyimlarda yumshoqlik,
go‘zallik, quyosh nuri va namlik, havo

o‘tkazishga uyg‘unligi kuzatiladi. Bundan tashqari, bosh va oyoq kiyimlarga alohida
talablar: pishiqlik, quyoshga, namlikka, zarbaga chidamlilik kabi talablar qo‘yiladi.
Shuning uchun bunday kiyimlar uchun alohida material teri va uning o‘rindoshlari,
dag‘al materiallar (gazlamalar), rezinka, dermatin va boshqalar qo‘llaniladi.
Bundan tashqari gazlamalardan uy-ro‘zg‘orning boshqa jihozlari – ko‘rpa-
tushak, bezak buyumlari, pardalar, xalta-qop (kanop), to‘shama va qoplama
vositalar, tayyorlanadi.
Teri va mo‘ynalar quyon, qo‘y, qoramol va yovvoyi hayvonlar (tulki, ondatra,
nutriya, bo‘ri, qobon va h.k.) terilaridan olinadi.
Shuningdek patlar va parlar, tuyoq, shox, muguz, tish, suyaklar, timsoh va
ilon terilari, yurak va baliq pardalari (musiqa asboblarida) ham asosiy va
qo‘shimcha material sifatida foydalaniladi.
Sun’iy va sintetik materiallarning ishlatilish soxalari va afzalliklari
Umuman, olganda sun’iy va sintetik materiallar tabiiy materiallarning
xususiyatlari, sohalari, maqsad va vazifalarini o‘rindoshlik sifatida bajarish uchun
qo‘llaniladi. Ular nisbatan arzon, tugamaydigan, tejamli zahiralar hisoblanadi. Ba’zi
xollarda tabiiy materallar bajaradigan vazifalarni aslidan a’loroq ham bajaradilar.
Chunki, sun’iy va sintetik materiallarda zaruriy xossalar kuchaytirilishi
imkoniyatlari mavjud. Masalan, shisha shaffof bo‘lib, yorug‘lik nurini sindiradi,
shamol va yomg‘irlarni o‘tkazmaydi. Sintetik shisha esa, ushbu xususiyatlarni
saqlab qoladi va mo‘rtlikni (orasiga plenka o‘tkazish orqali) yo‘qotishi, go‘zallikni
oshirishi (idishlar tayyorlashda) hamda maxsus vazifalarni bajarishi (bir tomonlama
yorug‘likni o‘tkazishi zamonaviy binolarda va avtomobilsozlikda) mumkin.
GAZLAMA BILAN ISHLASH
Tolalardan to‘qilgan gazlamalar ikki guruhga bo‘linadi:
Tabiiy tolalar: paxta, zig‘ir, jun va tabiiy ipak gazlamalar;
Kimyoviy tolalar: sun’iy va sintetik gazlamalar;
Tabiiy tolalarga o‘simliklar (paxta, zig‘irdan), hayvonlar junidan olingan tolalar
va ipak kiradi. Bu gazlamalardan o‘z xususiyatiga ko‘ra kiyim, o‘rinbosh va
hakozolar tikiladi.
PAXTA TOLALARI
Dehqonlar yerta bahorda yerga chigit ekadilar, uni yoz bo‘yi parvarishlab,
o‘stiradilar, kuzda yetilgan paxtani yig‘ishtirib, paxta zavodlariga yuboradilar.
Paxtadan 70 xilga yaqin turli mahsulotlar olinadi.
Paxta asosan O‘rta Osiyoda ko‘p ekiladi. Paxtaning rangi oq bo‘lib, yumshoq,
mayin tolalardan iborat.
ZIG‘IR TOLALARI
Zig‘ir ham ekib yetishtiriladigan o‘simliklardan biridir. Zig‘ir asosan Rossiya,
Kostroma, Yaroslavl, Ukraina hamda Boltiqbo‘yi jumhuriyatlarining sersuv
tumanlarida yetishtriladi.
Ayollar kiyimlari tabiiy tolalardan to‘qilgan gazlamalardan paxta, ipak, zig‘ir
kabi havoni yaxshi o‘tkazuvchi nafis shtapel, chit, malmal, shakarsepdi, krepdeshin
kabi motolardan tikiladi.
Paxta gazlamalar bo‘z, chit, maya, satin, las, surp, vatist, markezitdan iborat
bo‘lib, chidamli va pishiqligi uchun havoni yaxshi o‘tkazadi. Namlik va issiqlikni

saqlaydi. Oson yuviladi
Zig‘ir gazlamalar
tekis. Havoni yaxshi
g‘ijimlanib oson dazmo
Sun’iy tolalar tab
sintezlab olinadi.
Sintetik tolalar
polimerlarni qayta ishla

Bo‘ylama va ko‘n
Eng oddiy to‘qi
almashadi. Bunday to‘q
Gazlamalar
Ip yo‘nalishi
Mi
Bo‘ylama ip

Ko‘ndalang ip
Gazlama parchasin
Gazlama parchasin
ko‘ring.
Gazlama parchasin
jarangsiz ovoz chiqishin
o‘tadi.
2. Gazlama bo‘yiga kam
3. Gazlama bo‘ylama ip
4. Gazlamalarning bo
80
di, tez quriydi.
ar cho‘zilmaydi, kirishmaydi, chidamli
hi o‘tkazadi, namni yaxshi shimadi,
ollanadi.
tabiiy materiallardan olingan tolalard
toshko‘mir, neft, echki suti, qor
hlangan eritmasidan olinadi.

BO‘Z TO‘QISh
ndalang iplar chatishib, gazlamalar hos
qish bo‘zning to‘qilishidir. Iplar har
qishda gazlamaning o‘ng va teskarisi bi
larning bo‘ylama va ko‘ndalang iplarin
Milki
Cho‘zilishi
Ovozi
Yo‘g‘

Ishning tartibi:
sini olib bo‘ylama va ko‘ndalang iplarini
sini cho‘zib ko‘ring, uning qaysi tomong
sini tez-tez tortib ko‘rib, qaysi vaqtda
hini aniqlang.
Gazlama p
qarab,
bo‘ylam
iplarining ko‘rin
Gazlamadagi
belgilari:
1.
Gazlama
(tanda) ip mil
am, ko‘ndalangiga ko‘proq cho‘ziladi.
iplari bo‘yicha tez tortilganda jarangli o
o‘ylama ipi ingichkaroq va silliq,
li bo‘lib, yuzasi yaltiroq
di, oson yuviladi. Tez
rdan sun’iy yo‘l bilan
ora qarag‘ay daraxti,
osil bo‘ladi.
ar bir yo‘nalishda o‘rin
bir xil bo‘ladi.
rini aniqlash
‘g‘onligi
Silliqligi

ini belgilang.
nga ko‘proq cho‘zilishini
a jarangli, qaysi vaqtda
parchasiga lupa orqali
lama
va
ko‘ndalang
rinishini aniqlang.
iplar
yo‘nalishining

to‘qilishidagi
asosiy
ilkda bo‘ylama bo‘lib
i ovoz chiqaradi.
, ko‘ndalang ipi yesa

yo‘g‘onroq va tukliroq bo‘ladi. Bular lupada ko‘rinadi.
GAZLAMANI YONDIRIB KO‘RISH
Gazlama Yaltirashi G‘ijimlanishi
Ipning uzilishi
Yondirib ko‘rish
Paxta

Zig‘ir
kanop
Uncha
emas

Ko‘proq
Ip uchi paxta
momig‘i kabi
buralgan
Ip uchi
sochilgan to‘g‘ri
Yaxshi
yonadi,
ko‘k
rangli kul hosil bo‘lib,
kuygan
qog‘oz
hidi
keladi.
Och sariq rangli olov
yonib, ko‘k rang kul
hosil bo‘ladi, yongan
qog‘oz hidi keladi.

1-ish. Tabiiy tolali gazlamalar, ularning xususiyati, gazlama to‘qish turlari,
gazlamaning o‘ng va teskari tomonlarini orasidagi o‘xshashlik va farqlarni
guruhlarda ishlab chiqish.
GAZLAMANING O‘NG VA TESKARISINI ANIQLASH

Gazlamalar
Gazlamning tomonlari
O‘ngi
Teskarisi
Gul bosilgan

Arqog‘i har xil rangli

Asbob va moslamalar: gazlamalarning parchalari, daftar yoki albom, yelim,
cho‘tka, hisobot namunasi
Ishning tartibi.
1. Rangli gazlama parchalarini bir-biridan farqlang.
2. Gazlamaning o‘ng va teskari tomonini aniqlang.
3. Gazlama parchasini ikkiga bo‘lib, albomga yopishtiring (1-o‘ngi, 2-teskarisi).
4. Hisobot na’munasini to‘ldiring.

3-ish: Taqdimotlar
4-ish: O‘qituvchining taqdimotlar bo‘yicha tahlili

Mashq

Mazkur mavzuni o‘zlashtirish, o‘zlashtirilgan bilimlarni
tekshirish, mustahkamlash uchun beriladigan turli xil savol,
mashq, topshiriq va testlar

Mavzu bo‘yicha olgan bilimlaringizni quyidagi topshiriqlarni bajarish
orqali tekshirib ko‘ring.

1. Gazlamalarga ishlov berish ketma-ketligini aniqlang.

Bosqichlar
Qo‘ying
Tanlang
Birinchi

Tikish
Bichish
Material tanlash
O‘lchov olish
Andoza tayyorlash
Ikkinchi

2. Bo‘ylama va ko‘ndalang iplar chatishib . lar hosil bo‘ladi. Nuqtalar
o‘rniga tegishli so‘zni qo‘ying.

mato
gazlama
tola
material

3.3-mavzu: Mehnat ta’limida qishloq xo‘jalik sohalarini o‘rgatishning
xususiyatlari metodikasi

Mazkur mavzuda O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligi sohalari,
tuproqshunoslik, o‘simlikshunoslik, sabzavotchilik, mevachilik, texnika ekinlari,
chorvachilik, parrandachilik, yilqichilik, qishloq xo‘jaligi mexanizasiyasi, ekin
ekish, yerga ishlov berish, mahsulotlarni tashish, qayta ishlash agregatlari,
O‘zbekiston Respublikasida qishloq xo‘jaligini rivojlantirish borasida amalga
oshirilayotgan ishlar haqidagi ma’lumotlar beriladi.
Mavzu yakunida siz O‘zbekiston Respublikasida qishloq xo‘jaligi sohalari,
ularning taraqqiyoti haqidagi ma’lumotlarga ega bo‘lasiz.

Mavzuni o‘qib chiqishdan oldin quyidagi savol haqida
o‘ylab ko‘ring.
O‘zbekiston Respublikasida qishloq xo‘jaligining qanday
tarmoqlari mavjud?

Quyidagi “Mehnat ta’limida qishloq xo‘jalik sohalarini
o‘rgatishning xususiyatlari metodikasi” mavzusini o‘qib
o‘rganib chiqing.

Mehnat ta’limida qishloq xo‘jalik sohalarini o‘rgatishning xususiyatlari
metodikasi
Qishloq xo‘jaligi xalq xo‘jaligining muhim
ishlab chiqarish tarmog‘i hisoblanadi. Unda
qishloq xo‘jaligining o‘ziga xos xususiyati va

sohalari;
dehqonchilik va chorvachilikni rivojlantirish istiqbollari, agronomiya asoslari,
qishloq xo‘jaligini mexanizasiyalash va meliorasiya asoslari; ilg‘or texnologiyalar;
fermerlik va mulkdorlikning boshqa turlari; qishloq xo‘jaligida tadbirkorlik;
mahsulotlar bozori haqida tushunchalar; madaniy ekinlarning kelib chiqishi,
tarqalishi, o‘sishi va rivojlanishi; tuproqning tuzilishi, unumdorligi; yerga ishlov
berish va bunda qo‘llaniladigan mashina, mehnat qurollari, moslamalar va ularning
umumiy tuzilishi hamda ishlash jarayonlari va ularga qo‘yiladigan agrotexnik
talablar; o‘g‘it

turlari, o‘g‘itlash muddati va unda ishlatiladigan mashinalar;
urug‘larni tayyorlash va ularga ishlov berish; urug‘ va ko‘chat ekish usullari; urug‘
va ko‘chat ekish mashina turlari, tuzilishi, ishlashi va ularga qo‘yiladigan agrotexnik
talablar; g‘alla, don, dukkakli, tugunakli va ildiz-mevali ekinlar; sabzavot, poliz,
meva, moyli, tolali va ziravor ekinlar yetishtirishda ishlatiladigan mehnat qurollari
va mashinalar majmuasi; yopiq joylarda (issiqxonalarda) ekin yetishtirishning
ahamiyati, istiqboli, xususiyatlari va ularda ishlatiladigan kichik o‘lchamli
mashinalar; yetishtirilgan hosilni yig‘ib-terib olish, birlamchi ishlov berish va
saqlash.
Chorva
mollari;
chorvachilik
biologiyasi;
qoramolchilik,
qo‘ychilik,
echkichilik, yilqichilik, tuyachilik, parrandachilik, baliqchilik, asalarichilik,
quyonchilik, cho‘chqachilik, mo‘ynachilik va boshqalar; chorvachilikda naslchilik;
ozuqabop ekinlar; chorvachilikda sanitariya-gigiyena talablari, zootexnika,
zooveterinariya asoslari; chorvachilikda mahsuldorlikni oshirish usullari; inkubator–
parrandachilik
majmualari;
chorvachilikda
tadbirkorlik
asoslari;
ilg‘or
texnologiyalarni joriy etish istiqbollari va ularda iqtisodiy masalalar; qishloq
xo‘jaligi sohalari bo‘yicha ommaviy kasb-hunar turlari haqida bilim, ko‘nikma va
malakalar o‘zlashtiriladi.
5-SINF
Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi bilimlarga
ega bo‘lishlari kerak:
-mahalliy hududda yetishtiriladigan ekinlar va ularning turlarini, ekin navlari va
ularning hosildorligini, urug‘chilik va ko‘chat tayyorlash asoslarini, urug‘larning
sifatini aniqlash usullarini, ekilgan urug‘ning unib chiqish tezligi va unga ta’sir
etuvchi omillarni, turli ekinlarni parvarish qilish qoidalarini, mahalliy qishloq
xo‘jalik ekinlari ro‘yxatini tuzishni, ularning urug‘ va ko‘chatlarini tayyorlashni,
ekish va parvarish qilish qoidalarini, tuproqqa ishlov berish va o‘g‘itlash
texnologiyasini bilish.
– texnik ma’lumotlarni, tuproqqa ishlov berishni, o‘g‘it solishni, urug‘, ko‘chat
ekishni, o‘simliklarni parvarish qilishni va hosilni yig‘ishtirishda foydalaniladigan
qishloq xo‘jalik mashina va uskunalarni, ularning asosiy qismlari va ishlash
jarayonlarini, tuproqqa ishlov beradigan, o‘g‘it soladigan, urug‘ ekadigan, ko‘chat
o‘tkazadigan, o‘simliklarni parvarish qilish mexanizmlari va moslamalarini, qishloq
xo‘jalik texnikasini ta’mirlash ustaxonasida, dalada qishloq xo‘jalik mashinalarining
umumiy tuzilishi va ishlash jarayonini bilish.
– qishloq xo‘jaligida ishlatiladigan yerga ishlov beruvchi mashinalarning
turlarini va asosiy qismlarini, erga ishlov beruvchi mashinalarning ishchi qismlarini

sozlash qoidalarini bilish.
– chorvachilikka sohalari: qoramolchilik, qo‘ychilik, parrandachilik va boshqa
uy hayvonlarini parvarish qilishga doir boshlang‘ich ma’lumotlarni, uy hayvonlarini
parvarish qilishni, parrandachilik, qo‘ychilik va qoramolchilik fermalaridagi ish
jarayonlarini bilish.

YERNI EKISHGA TAYYORLASH

Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi
ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari kerak:
– mahalliy qishloq xo‘jalik ekinlarining urug‘ va ko‘chatlarini tayyorlay olish.
– qishloq xo‘jalik mashinalari va uskunalaridan xavfsizlik texnika qoidalariga
amal qilgan holda foydalana olish.
– chorvachilik sohalari: qoramolchilik, qo‘ychilik, parrandachilik va boshqa uy
hayvonlarini parvarish qila olish;
Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi malakalarga
ega bo‘lishlari kerak:
– mahalliy hududda yetishtiriladigan turli ekinlarni parvarish qilish qoidalariga
amal qilish.
– tuproqqa ishlov berish va o‘g‘itlash texnologiyasidan amaliy ish faoliyatida
qo‘llash.
– tuproqqa ishlov beradigan, o‘g‘it soladigan, urug‘ ekadigan, ko‘chat
o‘tkazadigan, o‘simliklarni parvarish qilish mexanizmlari va moslamalaridan
xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilgan holda foydalanish.
– chorvachilikka sohalari: qoramolchilik, qo‘ychilik, parrandachilik va uy
hayvonlarini parvarish qilish.

6-SINF
Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi

ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari kerak:
– tuproqning turi, sifati va hosildorligini aniqlay olish.
– o‘simlikliklarning o‘sish tezligi va sog‘lomligini nazorat qilish usullarini
egallay olish.
– qishloq xo‘jaligida ishlatiladigan erga ishlov beruvchi qo‘l va
mexanizasiyalashtirilgan qurollardan ish jarayonida qo‘llay olish.
– mahalliy hududda keng tarqalgan asosiy yo‘nalishlar (bog‘dorchilik,
uzumchilik, gulchilik va boshqalar) faoliyatining ish usullarini egallay olish.
– chorvachilikda (mahalliy hudud asosida) quyonlar, baliqchilik xo‘jaliklaridagi
ish jarayoni, parvarishlash usullarini egallay olish.
Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi malakalarga
ega bo‘lishlari kerak:
– mahalliy tuproq hosildorligi aniqlash.
– qishloq xo‘jaligida ishlatiladigan texnika turlaridan ish faoliyatida qo‘llash.
– mahalliy hududda kengroq tarqalgan qishloq xo‘jalik yo‘nalishlar bo‘yicha
amaliy ishlarni bajarish.
– chorvachilik, otlar, quyonlar o‘stirish, baliqchilik xo‘jaliklaridagi ish
jarayonlarini boshqarish.
– ish, mahsulot va hayvonlarni parvarishlashda sanitariya-gigiena talablari va
xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilish.

7-SINF
Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi bilimlarga
ega bo‘lishlari kerak:
– qishloq xo‘jalik ekinlari kasalliklari, uchraydigan zararkunandalarning turlari
va ularga qarshi kurashish usullarini, mahalliy hududda uchraydigan qishloq
xo‘jalik ekinlari kasalliklari va zararkunandalarining ro‘yxatini tuzishni, ularga
qarshi kurashish tadbirlarini bilish.
– o‘g‘it solish, urug‘larni ekish, hosilni yig‘ishtirish, tashish va tozalash
mashinalarini, ekinlarni ekish usullarini va ko‘chat o‘tqazishni, organik va mineral
o‘g‘itlar solish mashinalarining turlarini, o‘g‘itlashni, donli va moyli ekinlarni,
ekinlarni ekishni, sug‘orishni va parvarish qilishning ilg‘or usullarini, urug‘larni
ekish seyalkalarining tuzilishini, organik va mineral o‘g‘itlarni sochuvchi
moslamalar va sug‘orish mashina agregatlarini, ekinlarga ishlov berish, parvarish
qilishni bilish.
– hayvonlarni boqish va ularni parvarishlashni, quyonlar, qo‘ylar, qoramollar va
uy hayvonlari, asalari, parranda, baliq, ipak qurtini parvarish qilish qoidalarini,
qishloq xo‘jaligi hayvonlarining mahsuldorligiga ta’sir etuvchi omillarni, chorva
ozuqalarini tayyorlashning mexanik, issiqlik, kimyoviy, bakteriologik usullarini,
ularning iqtisodiy samaradorligini, ozuqalarni qayta ishlash texnologik jarayonlarini,
jonivorlarni boqish rasionini bilish.
– traktorlar, mashinalar va ish agregatlarini, traktor va mashinaning elektr
ta’minotini, yoritish tizimini, traktor va mashina bilan ishlashdagi xavfsizlik texnika
qoidalari va yo‘llarda harakatlanish qoidalarini, traktor va mashinaning boshqaruv
qismlari, dvigateli, traktor va mashinalarga texnik qarovlarini bilish.

Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi
ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari kerak:
– mahalliy hududda uchraydigan qishloq xo‘jalik ekinlari kasalliklari va
zararkunandalariga qarshi kurashish usullaridan foydalana olish.
– organik va mineral o‘g‘itlar solish, mashinalarda o‘g‘itlashning ilg‘or
usullarini qo‘llay olish.
– urug‘lar, ekinlar ekish, ko‘chat o‘tqazish, sug‘orish va parvarish qilish, hosilni
yig‘ishtirishning ilg‘or usullarini amaliyotda qo‘llay olish.
– traktor va mashina bilan ishlashdagi xavfsizlik texnika qoidalari va yo‘llarda
harakatlanish belgilari asosida bajara olish.
– uy hayvonlarini (quyonlar, qo‘ylar, qoramollar, asalari, parranda, baliq, ipak
qurti) parvarish qilishda jonivorlarni boqish rasionini qo‘llay olish.

Qishloq xo‘jalik asoslari yo‘nalishi bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi malakalarga
ega bo‘lishlari kerak:
– mahalliy hududda uchraydigan qishloq xo‘jalik ekinlari kasalliklari va
zararkunandalarga qarshi kurashish tadbirlarini amalga oshirish.
– organik va mineral o‘g‘itlar solish.
– urug‘lar, ekinlar ekish, ko‘chat o‘tqazish.
– sug‘orish va parvarish qilish, hosilni yig‘ishtirishning ilg‘or usullarini
bajarish.
– uy hayvonlarini parvarish qilish.

8-SINF
Mazkur yo‘nalish bo‘yicha o‘quvchilar quyidagi bilimlarni egallashlari zarur:
–
qishloq
xo‘jalik
asoslari
yo‘nalishi
bo‘yicha
ishlab
chiqarish
texnologiyasining mohiyatini, ishlab chiqarishni tayyorlashga oid texnologik
hujjatlar ro‘yxatini, ularning mazmunini, texnologik hujjatlarning yagona tizimini,
uning Davlat standartlarini, mahsulot sifatini nazorat qilishni, ishlab chiqarishdagi
asbob-uskunalar va moslamalarni, mahsulot ishlab chiqarishni nazorat qilishni,
o‘lchash va taqqoslash texnologiyasini, tabiatni ishlab chiqarishning zararli
ta’sirlaridan muhofaza qilishni bilish; ishlab chiqarishni mexanizasiyalashtirish va
avtomatlashtirishni, ishlab chiqarishning unumdorligi, samaradorligi, sifatini
oshirishda mashina va avtomatlardan foydalanishni bilish; asosiy iqtisodiy
atamalarning ma’nolarini bilish; asosiy mulkchilik shakllarini, ularning o‘zaro
farqlari va rivojlanish omillarini tahlil qilishni bilish; mehnat unumdorligini
hisoblashni, ish joyini ilmiy tashkil qilish usullarini egallashni bilish; har xil
muhitlarda ishlatiladigan materiallarning asosiy turlarni, xususiyatlarini bilish.
– kasb tanlashda onglilik va mustaqillikni; o‘z o‘zini tarbiyalash, kasb
tanlashning mohiyatini; kasblarning murakkablik omillarini tahlil qilishni; o‘zini
xoxlagan kasbga yaroqli ekanligini aniqlash o‘z ruhiyatidagi kasbga moyillikni
tarbiyalash usullarini; kasbga yo‘naltirish markazlari, o‘quv yurtlarining tasnifini
bilish. Diagnostik kasb maslahatidan foydalanishni, akademik lisey va kasb-hunar
kollejlarini bir-biridan farqini bilish.

70 yildan buyon taxtda: 95 yoshli Yelizaveta II haqida qiziqarli ma’lumotlar

Yelizaveta II taxtga o‘tirgandan buyon ko‘p voqealar bo‘lib o‘tdi. Buyuk Britaniya qo‘l ostida bo‘lgan aksariyat hududlar mustaqil bo‘ldi. SSSR va G‘arb o‘rtasida sovuq urush bo‘lib o‘tdi. Inson kosmosga parvoz qildi, Oyga qadami yetdi. Televideniye rivojlandi va internet paydo bo‘ldi. Dunyo davlatlarining siyosiy va iqtisodiy holatlari o‘zgardi. Yelizaveta II esa hamon Buyuk Britaniya taxtida o‘tiribdi va uni bugun dunyoning turli burchaklarida yashayotgan millionlab insonlar o‘z qirolichasi deb biladi.

Yelizaveta II ning qisqacha tarjimayi holi

Yelizaveta II 1926 yilda Buyuk Britaniya qiroli Georg VI oilasida tug‘iladi. 1947 yilda Edinburg gersogi Filippga turmushga chiqadi. 1952 yil 6 fevral kuni otasining vafotidan so‘ng Buyuk Britaniya qirolichasi bo‘ladi. Toj kiydirish marosimi 1953 yil 2 iyun kuni bo‘lib o‘tadi.

Yelizavetaga toj kiydirish marosimi. 1953 yil 2 iyun
Foto: sei80.com

Yelizaveta II va Filipp 4 nafar farzand ko‘rishgan. Shahzoda Charlz (1948 yilda tug‘ilgan), malika Anna (1950 yilda tug‘ilgan), shahzoda Endryu (1960 yilda tug‘ilgan), shahzoda Eduard (1964 yilda tug‘ilgan).

Yelizaveta II ning turmush o‘rtog‘i Filipp ham qirolicha kabi uzoq umr ko‘rdi va 2021 yilda 99 yoshida vafot etdi.

Yelizavetta II va Filipp / Foto: www.alamy.com

Qirolichaning 8 nafar nabirasi bor. Ular orasidan shahzoda Charlz va malika Diananing ikki o‘g‘li – shahzodalar Uilyam hamda Harri doim omma e’tiborida. Shuningdek, Yelizaveta II ning bir necha nafar evaralari bor.

Yelizaveta II haqida qiziqarli ma’lumotlar

Yelizaveta II insoniyat tarixida eng uzoq taxtda o‘tirgan monarx hisoblanadi. U dunyo davlatlari rahbarlari orasida eng keksa hukmdor hisoblanadi. Yelizaveta II ning katta buvisi qirolicha Viktoriya ham uzoq umr ko‘rgan va Buyuk Britaniyani 63 yil boshqargan. U bu rekordni 2015 yilda yangiladi.

Yelizavetta II dunyo bo‘ylab sayohatda. 1954 yil.
Foto: www.scoopnest.com

1976 yil 26 mart kuni Yelizaveta II Malverndagi telekommunikatsiya tadqiqotlari markaziga tashrif buyuradi va elektron maktub yozadi. Uning maktubi ARPANET (Internetning muqobili) tarmog‘idan foydalanuvchilarning barchasiga yo‘llanadi.

2019 yilda qirolicha hayvon terisi hamda mo‘ynasidan tikilgan kiyimlardan foydalanishni to‘xtatganini rasman e’lon qiladi.

2007 yilda Amerikaning Vogue jurnali tomonidan Yelizaveta II dunyoning eng jozibali 50 nafar ayoli ro‘yxatiga kiritilgan.

Buyuk Britaniya qonunlariga ko‘ra qirolicha bilan qo‘l berib so‘rashish mumkin emas. Ammo bir qancha davlat rahbarlari u bilan qo‘l berib so‘rashishgan.

Yelizaveta II Buyuk Britaniyada pasporti yo‘q yagona shaxs hisoblanadi. Bu davlatda pasportlar qirolicha nomidan beriladi. Qirolicha esa o‘ziga pasport taqdim eta olmaydi.

Yelizaveta II ning shaxsiy xodimi Anjyela Kellining so‘zlariga ko‘ra qirolicha Bukingem saroyidagi 775 ta xonaning bor-yo‘g‘i oltitasidan foydalanadi.

Bukingem saroyi / Foto: www.alamy.com

Har kuni Yelizaveta II ga dunyoning turli burchaklaridan minglab maktublar keladi va ularning har biriga javob yoziladi.

Moliyaviy holati

Yelizaveta II ancha boy hisoblanadi. Shotlandiyadagi Balmoral qasri, Norfolkdagi saroy, Lankaster gersogligi unga tegishli.

Bundan tashqari, qirolicha toj egasi sifatida ko‘plab yer-mulklarga egalik qiladi. Qirolichaning toj egasi sifatidagi yer-mulklarining bozor narxi 18 milliard dollardan oshadi va ularni Buyuk Britaniya parlamentiga hisob beradigan Crown Estate korporatsiyasi boshqaradi.

Qirolicha Kornoull gersogligi foydasini ham oladi. (Bu gersoglikni uning o‘g‘li Charlz boshqaradi).

Yelizaveta II Buyuk Britaniya g‘aznasiga soliq to‘lashdan ozod qilingan. Ammo u 1993 yildan buyon ixtiyoriy ravishda soliq to‘lab keladi.

1989 yildan buyon Sunday Times gazetasi tomonidan har yili muntazam tarzda tuzib kelinadigan Buyuk Britaniyaning eng boy odamlari ro‘yxatida Yelizaveta II 350 million funt sterling shaxsiy boylik bilan 300-350-o‘rinlarda qayd etib kelinadi. Forbes tomonidan tuziladigan milliarder boylar ro‘yxatiga u kirmaydi.

Yelizaveta II Nyu-York shahrida qimmatbaho turar joyga egalik qiladi. Mazkur turar joy 900 metr kvadrat bo‘lib, uning loyihasini chizgan arxitektor 1990 yilda qirolichadan ritsarlik unvonini olgan.

Qirolicha va bosh vazirlar

Yelizaveta II taxtga o‘tirganidan buyon hozirgacha Buyuk Britaniyada 14 nafar bosh vazir ishladi. U qirolicha bo‘lgan paytda Buyuk Britaniya bosh vaziri Uinston Cherchill edi, hozirgisi Boris Jonson.

Yelizaveta II va Cherchill / Foto: www.alamy.com Yelizaveta II va Buyuk Britaniyaning amaldagi bosh vaziri Boris Jonson
Foto: www.alamy.com

4 nafar bosh vazir Yelizaveta II taxtga o‘tirganidan keyin dunyoga kelgan. Bular, Toni Bler (1953 yilda tug‘ilgan, 1997-2007-yillarda bosh vazir bo‘lgan), Tereza Mey (1956 yilda tug‘ilgan, 2016-2019-yillarda bosh vazir bo‘lgan), Boris Jonson (2019 yil yildan boshlab amaldagi bosh vazir), Devid Kemeron (1966 yilda tug‘ilgan, 2010-2016-yillarda bosh vazir bo‘lgan).

Televideniye va kino

Yelizaveta II 100 dan ortiq televizon shoular, telefilm va kinofilmlar qahramoni hisoblanadi. Britaniyalik komik Rouen Atkinson (mister Bin) o‘z filmlarida ko‘p marotaba qirolichani hajv qilib chiqqan. Yelizaveta II uning hazillaridan xafa bo‘lmasligini aytgan.

2013 yilda Yelizaveta II televideniye va kino san’atiga qo‘shgan hissasi uchun Britaniya kino va televideniye san’ati akademiyasining mukofoti bilan taqdirlangan. U 2012 yilda London olimpiadasining ochilish marosimi uchun maxsus ishlangan rolikda Deniel Kreyg bilan birga suratga tushgan. Qirolicha ushbu roli uchun «Jyeyms Bondning eng yaxshi ayol sherigi» deb topilgan.

2016 yilda ITV telekanalida «Yelizaveta: oila tarixi» filmi namoyish etiladi. Unda Yelizaveta II va uning oila a’zolari qatnashishadi va filmda oila tarixi hikoya qilinadi.

2018 yilda BBC1 telekanalida «Toj kiyish marosimi» filmi namoyish etiladi. Unda qirolichaning o‘zi qatnashib, 1953 yil 2 iyunda o‘tkazilgan toj kiydirish marosimlari tafsilotlarini gapirib beradi.

Bundan tashqari, 2018 yilda ITV1 telekanali «Qirolichaning yashil olami» hujjatli filmini ommaga taqdim etadi. Filmda qirolicha iqlim o‘zgarishlari, atrof-muhitning ifloslanishi muammolari haqida so‘z yuritadi.

Qiziqishlari

Qirolicha kamera qarshisida bo‘lishni yoqtiradi. Bundan tashqari ot poygalarini kuzatadi. So‘nggi 30 yilda qirolichaning otlari turli musobaqalarda g‘olib chiqib, unga 6,7 million funt sterling mablag‘ ishlab bergan.

Qirolicha otda / Foto: www.alamy.com

Yelizaveta II itlarni juda yoqtiradi. U doim saroyda it saqlaydi va hayoti davomida o‘ttiztacha it boqqan.

Qirolicha itlari bilan / Foto: m.lenta.ru

Mashina boshqarish qirolichaning sevimli mashg‘uloti bo‘lgan. Garchi haydovchilik guvohnomasi bo‘lmasa-da Yelizaveta II 93 yoshigacha avtomobil boshqargan.

Yelizaveta II 93 yoshigacha mashina boshqargan
Foto: Getty Images

An’anaga ko‘ra Buyuk Britaniya parlamentining sessiyalarini har doim Yelizaveta II ochib beradi. Bu an’ana ikki marta, qirolicha homiladorlik ta’tilida bo‘lganda buzilgan.

Yelizaveta II Qirollik oila a’zolari orasida eng birinchi armiya xizmatiga borgan shaxs hisoblanadi. U 1945 yilda Britaniya armiyasining ayollar bo‘limida xizmat qilgan va yuk mashinasini boshqargan.

Yelizaveta II armiyada / Foto: www.science-a2z.com

Qirolicha sayohat qilishni yoqtiradi. U shu paytgacha dunyoning ko‘plab mamlakatlarida bo‘lgan. Yelizaveta II SSSRga ko‘p marta taklif etishganiga qaramasdan, Rossiya imperatori Nikolay II Romanovni qatl etgan davlatga bormasligini aytgan. Yelizaveta II ning otasi Georg VI bilan Nikolay II yaqin qarindosh (xolavachcha) bo‘lgan. Yelizaveta II SSSR parchalanib ketganidan so‘ng Rossiyaga 1994 yilda bir marta kelgan.

Yelizaveta II ona tilidan tashqari fransuz tilida ham erkin gaplasha oladi. U Fransiyaga yoki fransuz tilida so‘zlashuvchi mintaqalarga (masalan, Kanadaning fransuzlar yashaydigan provinsiyasiga) borganda tarjimon xizmatidan foydalanmaydi va mezbonlar bilan fransuz tilida muloqot olib boradi.

Hamdo‘stlik davlatlari

Bir paytlar Buyuk Britaniya dunyoning eng qudratli imperiyasi bo‘lgan va yer yuzining barcha qismida uning hududlari bo‘lgan. Keyinchalik, 19-20 asrlarga kelib vaziyat tubdan o‘zgardi Britaniya qo‘l ostida bo‘lgan mustamlakalar birin-ketin mustaqil bo‘la boshladi.

Buyuk Britaniya hududlarni yo‘qotar ekan, ularning aksariyatiga iqtisodiy va siyosiy «do‘stlik»ni saqlab qolishni taklif etadi. Shu tariqa Birlashgan qirollik boshchiligidagi «Millatlar Hamdo‘stligi» ittifoqi barpo bo‘ladi.

Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdo‘stlik ittifoqiga a’zo davlatlar
Foto: vikipediya

Bugungi kunda mazkur ittifoqqa 54 ta davlat a’zo. Ular orasida dunyoning yirik davlatlaridan biri Hindistondan tortib, kuchli yettilikka kiruvchi Kanadagacha bor.

Bu davlatlarning 14 tasi rasmiy ravishda Yelizaveta II ni o‘z qirolichasi deb biladi. Ularning bir qismi o‘tgan asrning 50-yillaridan boshlab o‘z pul birliklarida ham qirolichani tasvirlab kelishadi.

Qirolicha surati Yamayka pul birligida / Foto: www.ebay.com Qirolicha surati Gibraltar pul birligida / Foto: Twistedsifter.com

Yelizaveta II hayotidagi muhim va qiziqarli hodisalar

1965 yil – Yelizaveta II Germaniya Federativ Respublikasiga ilk tashrifini amalga oshiradi. Bu 1913 yildan keyin Birlashgan qirollik oila a’zosining Germaniyaga ilk tashrifi bo‘ladi.

1966 yil – Uelsdagi Aberfan qishlog‘ida tog‘ ko‘chadi va 20 uyni bosib qoladi. Oqibatda 144 kishi vafot etadi. O‘shanda Yelizaveta II halokat yuz bergan joyga oradan 8 kun o‘tib boradi va tanqidlar ostida qolib ketadi. Keyinchalik, u Aberfenga zudlik bilan yetib bormagani hayotida sodir bo‘lgan eng katta xato ekanligini aytgan.

1969 yilda qirollik oilasining kundalik hayoti haqida film suratga olinadi. O‘sha paytda film tomoshabinlar tomonidan iliq kutib olinadi. Ammo filmda qirollik oilasi tomonidan uyushtirilgan kechalar, dam olish sahnalari borligi uchun oilaning ayrim a’zolari uning namoyish etilishidan norozi bo‘lishadi. Garchi film Qirollik oilasining mavqeyi oshishiga xizmat qilgan bo‘lsa ham, 1970 yilda uni omma uchun ko‘rsatish taqiqlab qo‘yiladi.

1986 yilda Yelizaveta II turmush o‘rtog‘i Filipp bilan Xitoyga tashrif buyuradi. Tashrif davomida Butunjahon yovvoyi tabiatni asrash fondining yig‘ilishida nutq so‘zlagan Filipp «Xitoyliklar to‘rtta oyog‘i bor jonzotlardan stulni, ikkita qanoti bor uchadiganlardan samolyotni, suvda suzadiganlardan kemalarni yemaydi. Qolgan barcha narsani yeydi», deydi. Uning bu hazilini xitoyliklar noto‘g‘ri tushunishadi va oxir-oqibat ikki davlat o‘rtasidagi aloqalar sovuqlashadi.

Oiladagi ixtiloflar

Yelizaveta II ning oilasida uzoq yillar davomida jiddiy kelishmovchiliklar bo‘lmagan. Ammo shahzoda Charlz va malika Diananing ajrashishi ortidan muammolar paydo bo‘la boshlaydi. Diana kelib chiqishi misrlik bo‘lgan Dodi al Fayod bilan tanishadi va u bilan do‘stona aloqada bo‘ladi. Bu Yelizaveta II ga yoqmaydi.

Malika Diana va Dodi al Fayod / Foto: 24tv.ua

1997 yil 31 avgust kuni Parijda malika Diana bilan Dodi al Fayod birga mashinada ketayotganida paparatssilar ta’qib qilishadi. Haydovchi ulardan qochib ketish uchun tezlikni oshiradi va mashina halokatga uchraydi. Oqibatda, Dodi al Fayod va haydovchi o‘sha zahoti halok bo‘lishadi. Malika Diana esa shifoxonada vafot etadi.

Keyinchalik, 2007 yilda Skotland-Yard o‘sha kuni haydovchi mast holda mashina boshqargani va uning xatosi tufayli halokat sodir bo‘lgani haqidagi hisobotni e’lon qiladi. Ammo Diananing o‘limiga sabab bo‘lgan halokatni MI-6 uyushtirgan degan gaplar ham tarqaladi. Yelizaveta II ning sobiq kelini bilan nizolashib qolgani bunday gaplarning urchishiga sabab bo‘ladi.

Yelizaveta II ning oilaviy mojarolari keyin ham davom etdi. Malika Diananing ikki nafar o‘g‘li shahzoda Uilyam va shahzoda Harrilar ulg‘aygach, qirollik oilasida mojarolar avjiga chiqdi.

Malika Diana o‘g‘illari Uilyam va Henri bilan / Foto: ca.hellomagazine.com

Avvaliga shahzoda Uilyam va Keyt Midltonning nikohiga amallab chidagan qirolicha, shahzoda Harrining qonida habashlar qoni oqayotgan amerikalik kinoaktrisaga uylanmoqchi bo‘lganini hazm qila olmadi. Shu tariqa ular o‘rtasida kelishmovchiliklar boshlanadi.

2018 yil 19 may kuni shahzoda Harri va Megan Marklning nikoh to‘yi bo‘lib o‘tdi. Shundan so‘ng 2020 yilda ular qirollik oilasi a’zolari maqomidan chiqishlarini e’lon qilishdi.

Qirolicha, shahzoda Henri va Megan Markl / Foto: www.alamy.com

Oradan ko‘p o‘tmay, 2021 yil 7 mart kuni shahzoda Harri va Megan Markl amerikalik mashhur teleboshlovchi Opra Uinfriga shov-shuvli intervyu berishdi. Intervyuda ularning har ikkalasi qirollik oilasida o‘zi duch kelgan muammolarni aytib o‘tadi.

Yelizaveta II ning britaniyaliklarga favqulodda murojaatlari

Yelizaveta II har yili odatiy tarzda Rojdestvo munosabati bilan britaniyaliklarga murojaat qiladi. Shuningdek, qirolicha turli hodisalar munosabati bilan o‘z fuqarolariga besh marta favqulodda murojaat qilgan:

• 1991 yil 24 fevral kuni Buyuk Britaniya armiyasi xalqaro koalitsiya qo‘shinlari tarkibida Iroqqa qarshi urush boshlaganda;
• 1997 yilda malika Diana fojiali halok bo‘lganda;
• 2002 yil 30 martda onasi Yelizaveta Bouz-Layonning vafoti munosabati bilan (Yelizaveta Bouz-Layon 1900 yilda tug‘ilgan bo‘lib, uzoq umr ko‘radi va 2002 yil 30 mart kuni 102 yoshida vafot etadi);
• 2012 yilda taxtga o‘tirganining 60 yillik tantanalari chog‘ida;
• 2020 yil 6 aprel kuni dunyoda koronavirus pandemiyasi tarqalishi munosabati bilan.

G‘ayrat Yo‘ldosh tayyorladi