Bo sh ish o rinlari

Misol uchun: yuqoridagi holatda o’g’il farzand ko’rish imkoniyatini oshirish uchun, 2 yil kutish kerak bo’ladi. Bunda erkak kishi 32 ga kiradi va qoni yangilanadi.

O’g’il ko’rish – sirlari, kalendari va homila jinsini aniqlash usullari

Tug’ilajak farzandning o’g’il bo’lishini istovchilar uchun bir qator ehtimoliy usullar mavjud. Bu usullardan foydalanib o’g’il ko’rish darajasi 100 %ga yaqinlashadi. Ammo, o’g’il ko’rish uchun aniq kafolatlangan hech qanday holatlar yo’q va bu inson xohish-istagiga bog’liq ham emas. Shuning uchun bolaning dunyoga kelishi mo’jizadir.

Shunday bo’lsa ham tug’ilajak farzandning o’g’il jinsida bo’lish ehtimolini oshiruvchi bir qator usullar bor, ular xalq tabobatida ham zamonaviy tibbiyotda ham o’z aksini topgan. Tug’ilajak farzand jinsi bir necha omillarga bog’​liq:

• ovulyatsiyaga;
• ota-onaning yoshiga;
• qo’shilish oyi, kuniga;
• qonga;
• EKO (sunʼiy urug’lantirishga);
• psixologik holatga, kayfiyatga.

Yuqorida sanab o’tilgan omillarning birinchi 4 tasi haqida quyida batafsil maʼlumot beramiz. EKO usuli esa farzand jinsini belgilashning eng ishonarli usuli hisoblansada, bir qator kamchiliklari bor, masalan:

• EKO usuli o’tkazish qimmat;
• Ko’pincha bepushtlik diagnozi qo’yilganda o’tkaziladi;
• Muolajadan oldin ayol kishi uzoq muddatli gormonterapiya qabul qiladi.

Bundan tashqari o’g’il farzand ko’rish uchun kuchli istak va psixologik kayfiyat ham katta ahamiyatga ega. Inson farzand ko’rishni rejalashtirishdan oldin ko’proq o’g’​il bolalar rasmini ko’rishi, hayolida o’g’il farzandli bo’lganini tasavvur etishi, ichida niyat qilishi tug’ilajak farzand o’g’il jinsida bo’lishini taʼminlashi mumkin.

• Ovulyatsiyaga asoslanib o’g’il farzand ko’rish usuli
• O’g’il ko’rish uchun parhez
• Bola jinsini qo’shilish vaqtiga qarab belgilash
• O’g’il farzand ko’rish kalendari
• Xitoy kalendari
• Qaysi kunlarda o’g’il farzand ko’rish ehtimoli yuqori?
• Farzand jinsini aniqlash uchun yapon jadvali
• Qon yangilanishi bo’yicha o’g’​il farzand ko’rishni aniqlash
• Qon guruhi va rezus-omil
• O’g’il ko’rish kalkulyatori

Ovulyatsiyaga asoslanib o’g’il farzand ko’rish usuli

Bu usul bilan tug’ilajak farzandning o’g’il bola bo’lishida, maktab darsliklarida o’qigan biologiyani eslaymiz, yaʼni ayol genotipi XX xromosomalardan, erkak genotipi esa XY xromosomalar bilan belgilanadi. Boshqacha qilib aytganda o’g’il bola bo’lishi uchun erkaklik xromosomasi, yaʼni Y xromosoma kerak bo’ladi.

Ayol kishi faqatgina X xromosomani o’zida saqlaydi, erkak kishi esa X va Y xromosomani. Farzandning jinsi erkak spermatozoidining qaysi biri tuxum hujayrani urug’lantirganligi bilan belgilanadi: X xromosomali spermatozoid yoki Y xromosomali spermatozoid.

Farzand o’g’il bo’lishi uchun Y xromosomali spermatozoid tuxum hujayrani urug’lantirishi kerak. Bunga erishish uchun quyidagi holatlarni eʼtiborga olish lozim:

• Y xromosomali spermatozoid harakatlanish tezligi X xromosomali spermatozoid tezligidan ko’proq;
• Y xromosomali spermatozoidlar X xromosomali spermatozoidlarga qaraganda kam yashovchan. X xromosoma saqlagan spermatozoid ko’proq muddat saqlanadi;
• Spermatozoidlar kislotali muhitda nobud bo’ladi, ishqoriy muhitda esa ularning aktivlik darajasi ortib ketadi;

Tuxum hujayra urug’lanishga har oyda bir marta tayyor bo’ladi. Bu esa hayz siklining ovulyatsiya davriga to’g’ri kelib, 16-48 soat davom etadi (baʼzi hollarda bir oyda ikki marta ham ovulyatsiya kuzatilishi mumkin).

Foto: Depositphotos

Yuqoridagi faktlarni inobatga olib, o’g’il farzand ko’rish uchun quyidagi chora tadbirlarni o’tkazish kerak:

Ovulyatsiya kunini maksimal darajada aniqlab, shu kunda qo’shilish kerak. Buning uchun maxsus test ham bor, masalan bazal haroratni o’lchash yoki UTT (UZI) tekshiruvi orqali ovulyatsiya kunini aniqlash. Sizdan talab qilinadigan narsa hayz siklining davrlarini aniqlashtirib olishdir;

Jinsiy aloqa ovulyatsiya kunida bo’lishi kerak. Y xromosoma saqlovchi spermatozoidlar yashovchalik qobiliyati past bo’lgani uchun tuxum hujayra urug’lanishga tayyor bo’lishi kerak. Bunda Y xromosoma saqlovchi spermatozoidlarning harakatlanish tezligi yuqori bo’lganligi sababli tuxum hujayrani urug’lantirish ehtimoli yuqori bo’ladi;

Ovulyatsiya kunidan 2-3 kun oldin jinsiy aloqaga kirishish kerak emas. Chunki X xromosomalar yashovchan bo’lganligi sababli, qinga tushgan spermatozoidlar tuxum hujayrani kutib turadi;

Jinsiy aloqa vaqtida holatni ham inobatga olish lozim. Bunda holat “chuqur kirib borish” pozasida bo’lishi (erkak kishining orqa tarafdaligi) spermatozoidlarning tuxum hujayraga kirib borishini osonlashtiradi;

Ovulyatsiya vaqtigacha uzoq muddat jinsiy aloqadan saqlanmang. Chunki X xromosomalar yashovchan bo’lganligi sababli Y xromosomalar miqdori kamaygan bo’ladi;

Kislota-ishqoriy muhit balansini saqlang. Kislotali muhit kuchayib ketgan sohadan faqatgina yashovchan spermatozoidlar o’ta oladi, bu X xromosomalarning tuxum hujayraga yetib borish darajasi yuqori deganidir. Qinning pH muhitini aniqlashda ginekologlar yordam bera oladi va muhitda kislotalilik darajasi oshgan bo’lsa davo muolajalari o’tkazishi ham mumkin;

Shuni ham inobatga olish kerak, ovulyatsiya vaqtida pH ko’rsatkich spermatozoidlar uchun qulay sharoitda yaʼni ishqoriy muhitda bo’ladi.

O‘QING: Homiladorlikni rejalashtirish – bosqichlari, tibbiy tekshiruvlar va foydali maʼlumotlar

O’g’il ko’rish uchun parhez

Bundan tashqari o’g’il farzand ko’rish istagida bo’lganlar ovqatlanish ratsionini ham o’zgartirishlari zarur. Bunda ishqoriy muhitni oshiruvchi mahsulotlar isteʼmolini ko’paytirish kerak, masalan:

• Pista, bodom;
• Quritilgan xurmo (finiki);
• Shaftoli;
• Limon;
• Kabachki;
• Qovoq;
• Dukkakli mahsulotlar;
• Shpinat.

Bola jinsini qo’shilish vaqtiga qarab belgilash

Albatta, barcha insonlar aniq bir kunda o’g’il farzand yoki qiz farzand ko’rish imkoni bo’lishini istagan bo’lar edilar. Ammo, bu obyektiv sabablarga ko’ra mavjud bo’la olmaydi: chunki ovulyatsiya muddatining o’zgarib turishi, qindagi pH muhit o’zgaruvchanligi, spermatozoidlarning yashovchanligi va harakatlanish tezligi farqlanishi kabi omillar mavjud. Shunday bo’lsa ham o’g’il farzand tug’ilish ehtimoli quyidagi hollarda oshishi mumkin:

• Ovulyatsiya vaqtiga yaqin kunlarda qo’shilish, farzandning o’g’il jinsida bo’lishini taʼminlaydi;
• Ovulyatsiya davridan boshqa paytlarda qo’shilish qiz farzand ko’rish ehtimolini oshirib yuboradi.

Hayz siklining ovulyatsiya davri, siklning 14 kuniga to’g’ri kelishini inobatga olib, juftingiz bilan qo’shilish va tug’iladigan farzandning o’g’il jinsida bo’lishi ehtimolini oshiruvchi kunlar 14, 13, 12 yoki 11 kunlardir.

Ovulyatsiya kunini aniqlash usullari haqida mana bu maqola orqali batafsil ma’lumot oling: Ovulyatsiya va homiladorlik (Ovulyatsiya haqida barcha zarur maʼlumotlar)

28 kun davom etadigan hayz sikliga ega ayollar uchun, tug’iladigan farzand jinsini ehtimoliy aniqlash maqsadida Budyanskiy usuli bor. Bu usulning mexanizmi: ayolning o’zi tug’ilishi uchun, uning ota onalari qaysi kunda qo’shilishgan, shuni bilib olib o’zingizda qo’shilish kuningizni belgilasangiz ham bo’ladi. Yaʼni hayz siklining ikki turi bor: toq va juft. Bo’​lajak ona farzandining jinsi anyan hayz siklining juft yoki toqligiga bog’liq.

• Agar siz o’zingiz juft siklda (yaʼni onangiz juft siklda) tug’ilgan bo’lsangiz, sizdan tug’iladigan farzand: jinsiy aloqaning juft siklda bo’lsa – qiz, toq siklda – o’g’il bola tug’ilish ehtimoli bor;
• Agar siz o’ziningiz toq siklda (yaʼni onangiz toq siklda) tug’ilgan bo’lsangiz, sizdan tug’iladigan farzand: jinsiy aloqaning juft siklida bo’lsa – o’g’il, toq siklda bo’lsa – qiz tug’ilish ehtimoli bor.

Bunday usulni qo’llash uchun quyidagilarni bilib olishingiz kerak:

• Ayolning o’zi tug’ilgan siklini aniqlab olishi kerak. Buning uchun tug’ilgan sanangizdan 266 kunni ayirishingiz (38 hafta) kerak;
• Jadval yordamida o’zingizni tekshirib oling.

Toq yil	Hayz oylari	Juft yil
Tip	Tip
Toq	1 yanvar – 28 yanvar	Juft
Juft	29 yanvar – 25 fevral	Toq
Toq	26 fevral – 25 mart	Juft
Juft	26 mart – 22 aprel	Toq
Toq	23 aprel – 20 may	Juft
Juft	21 may – 17 iyun	Toq
Toq	18 iyun – 15 iyul	Juft
Juft	16 iyul – 12 avgust	Toq
Toq	13 avgust – 9 sentyabr	Juft
Juft	10 sentyabr – 7 oktyabr	Toq
Toq	8 oktyabr – 4 noyabr	Juft
Juft	5 noyabr – 2 dekabr	Toq
Toq	3 dekabr – 31 dekabr	Juft

Masalan, ayol kishining tug’ilgan sanasi 10-avgust 1987-yilda bo’lsa, uning o’zi dunyoga kelishi uchun qo’shilishgan vaqt 15.11.1986-yilga to’g’ri keladi (bu esa juft yil). Endi pastdagi jadvalga qaraymiz va bunda ayol juft yil ustuni ostidan 15-noyabrga to’g’ri keladigan siklni topamiz, demak ushbu ayol – “toq” tipiga kiradi.

O’g’​il farzandni rejalashtirayotgan bo’lsangiz, agar o’zingiz “toq” tipiga mansub bo’lsangiz – juft siklni toping, agar siz “juft” tipdagi ayol bo’lsangiz, unda “toq” siklni toping.

Bu usul ayolning o’zining tug’ilgan muddati o’ziga xos bo’lsa – muddatidan avval yoki kech tug’ilganda, hayz siklining cho’zilishi yoki kamayishida samarasiz bo’ladi.

O’g’il farzand ko’rish kalendari

Qadimgi Xitoy va Yapon xalqining farzand dunyoga kelishida, oyning kirishi va chiqishiga asoslanib, farzand jinsini belgilash uchun maʼlum bir kunlarni hisoblab chiqishgan. Albatta bularning barchasi ehtimoliy nazariyalardir.

Xitoy kalendari

Xitoyda tuzilgan taqvim bo’yicha nafaqat farzand jinsi, balki uning sog’lomlik darajasi ham belgilangan. Ular qayd etishicha farzand jinsi oy kuni va ayolning yoshiga bog’liq bo’lar ekan. Aynan shu kunlarda, erkaklarning X va Y xromosomalaridan birini tuxum hujayra “tanlash” imkoniyati yuqori bo’lar ekan.

O‘QING: Homiladorlikni rejalashtirish – bosqichlari, tibbiy tekshiruvlar va foydali maʼlumotlar

O’g’il farzand ko’rish uchun avvalambor ayol kishi, o’zining oy yoshini aniqlab olishi kerak. Bu esa oddiy sanalardan farq qiladi.

Sharq mamlakatlarida endigina dunyoga kelgan farzand bir yoshga kirgan hisoblanadi, chunki ona qornida ham bolaning o’sishi va rivojlanishi kechgan bo’ladi.

Usulning mexanizmi:

• Ayol yoshi tug’ilgan kundan boshlab emas, uning ota-onasi qo’shilgan sanadan boshlab belgilanadi;
• Ayolning yoshi uning tug’ilgan kunida emas, balki oy kalendari bo’yicha kelgan Xitoy yangi yilidan keyin 1 yoshga oshadi;

Masalan, 1987-yil avgust oyida tug’ilgan ayolning “oy yoshi”ni aniqlash:

• Ota-onasining qo’shilgan sana: 1986-yil – 0 yosh;
• Xitoy yangi yili 1987-yilda: 29-yanvar – 1 yoshu 1 oy;
• Tug’ilgan oyi: 1987-yil avgustda – 1 yoshu 9 oy (yaxlitlaganda ayol 2 yoshda);
• Xitoy yangi yili 1988-yilda: 17-fevral – 3 yosh;
• Xitoy yangi yili 2016-yilda: 8-fevral – 31 yosh.

Shunday qilib ayolning 2016-yildagi passport bo’yicha yoshi 28 da, uning oy yoshi esa 31 da.

Homiladorlik boshlangan oy

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

Oʻ — oʻgʻil
Q — qiz

Yuqoridagi jadaval asosida siz uchun, o’g’il farzand ehtimoli yuqori bo’lgan “oy kunlari” 1, 3 va 12 oylardir. Bu yanvar (1), mart (3) va dekabr (12) oyalari degani emas, oy kalendari bo’yicha hisoblanganda 1, 3 va 12-oylar maʼnosida. Masalan, 2016-yilda Xitoy yangi yili 8-fevralda boshlangan bo’lsa, 1-oy fevral, 3-oy esa aprelga to’gri keladi, 12- oy esa yanvarga to’g’ri keladi.

Qaysi kunlarda o’g’il farzand ko’rish ehtimoli yuqori?

Qadimgi Xitoy tabobatida tug’ilajak farzandning jinsini o’g’il yoki qiz ekanligini belgilashning ehtimoliy yana bir usuli bor. Bunda ayol kishining yoshi – juft yoki toqligi inobatga olinadi.

Masalan:

• 28 yoshli ayol – juft yoshda. U uchun o’g’il farzanda ko’rish imkoniyati, toq oylarda yuqori bo’ladi: 1, 3, 5, 7, 9 va 11.
• 25 yoshli ayol – toq yoshda. U uchun o’g’il farzand ko’rish imkoniyati juft oylarda yuqori bo’ladi: 2, 4, 6, 8, 10 va 12.

Farzand jinsini aniqlash uchun yapon jadvali

Yana bir qadim sharqiy mamlakat Yaponiya ham o’zining farzand ko’rish kalendari bilan mashxur. Yaponlarning boshqa mamlakatlardan farqi, ular tug’ilajak farzandning qanday jinsda bo’lishida otaning ham o’rnini muhim hisoblashadi. Bunda ota-onaning tug’ilgan sanasiga asoslanib, o’g’il yoki qiz farzand ko’rish uchun eng qulay bo’lgan vaqt belgilanadi, yaʼni X va Y xromosomaning eng aktiv davrlarini hisobga olib.

O‘QING: Homiladorlikni rejalashtirish – bosqichlari, tibbiy tekshiruvlar va foydali maʼlumotlar

O’g’il farzand ko’rish uchun:

I.

• Quyidagi jadvaldan ayolning tug’ilgan oyini tanlang;
• Keyin erkakning tug’ilgan oyini tanlang;
• To’g’ri chiziqlar kesishmasida (gorizontal va vertikal) mos keluvchi raqamni toping;
• Ushbu raqamni eslab qoling
• Masalan, ayol kishi avgust oyida tug’ilgan, erkak kishi esa sentabrda. Jadval bo’yicha bunday holatga to’g’ri keladigan son 12.

Onaning tugʻilgan oyi	Otaning tugʻilgan oyi
	yan	fev	mar	apr	may	iyun	iyul	avg	sen	okt	noy	dek
yan	1	5	9	1	5	9	1	5	9	1	5	9
fev	10	2	6	10	2	6	10	2	6	10	2	6
mar	7	11	3	7	11	3	7	11	3	7	11	3
apr	4	8	12	4	8	12	4	8	12	4	8	12
may	1	5	9	1	5	9	1	5	9	1	5	9
iyun	10	2	6	10	2	6	10	2	6	10	2	6
iyul	7	11	3	7	11	3	7	11	3	7	11	3
avg	4	8	12	4	8	12	4	8	12	4	8	12
sen	1	5	9	1	5	9	1	5	9	1	5	9
okt	10	2	6	10	2	6	10	2	6	10	2	6
noy	7	11	3	7	11	3	7	11	3	7	11	3
dek	4	8	12	4	8	12	4	8	12	4	8	12

II.

Endi ikkinchi jadvalga o’tamiz:

• Birinchi jadvalda mos kelgan raqamni ikkinchi jadvaldagi ustunlardan qidirib topamiz.
• Keyin vertikal ravishda mos keluvchi oylar misolida ko’rib chiqamiz.​
• Masalan, yuqoridagi holatda (12) o’g’il farzand ko’rish uchun imkoniyati yuqori bo’lgan oylar – mart oyi (X.lar soni o’g’il bola tarafda juda ko’p), biroz kam imkoniyat – iyulda, sentyabr-oktyabr oylarida ham o’g’il farzand ko’rish ehtimoli ham bor.

Qon yangilanishi bo’yicha o’g’​il farzand ko’rishni aniqlash

Farzand jinsini ehtimoliy belgilashning yana bir usuli, organizmda qonning butunlay yangilanish muddatidan kelib chiqib, qo’shilishdir. Inson organizmida qon: erkaklarda – har 4 yilda, ayollarda – har 3 yilda butunlay yangilanib turadi.

O’g’il farzand ko’rish uchun ota qoni, ona qonidan kechroq yangilangan bo’lishi kerak. Quyidagi jadvalda inson balog’at yoshidan boshlab yangi qon qachon hosil bo’lishi ko’rsatilgan. Jadval yordamida sizda va juftingizda oxirgi marta qachon qon yangilanganligini bilib olishingiz mumkin.

Misol uchun, ushbu holatda ayol kishi 26 yoshga kirgan, erkak kishi esa 30 yoshda.

Jadvaldan yoshga yaqin bo’lgan sonni topamiz. Bunda ayol uchun 24, erkak uchun esa 28 yosh to’g’ri keladi.

Hozirgi yosh va qon yangilangan yosh farqini topamiz. Misol uchun, 26-24=2 ayol kishi uchun, 30-28=2 erkak kishi uchun, demak har ikki jins vakillarida ham qoni 2 yil oldin yangilangan.

Qaysi jins vakillarida farq kam bo’lsa, tug’ilajak farzand jinsi ham shunday bo’lish ehtimoli bor. Agar yuqoridagi holat kabi farqlar teng bo’lib qolsa, unda aniq oylar ham rol o’ynaydi.

Misol uchun, ayol kishi hozir 26 yosh va 3 oy, erkak kishi esa 30 yosh va 11 oy. Ko’rinib turibdiki ayol kishining qoni kechroq yangilangan (2 yil 3 oy oldin), erkak kishi qoni esa ertaroq (2 yil 11 oy). Demak farzand jinsi – qiz bo’lish ehtimoli yuqoriroq.

Quyida qon yangilanishi bo’yicha farzand jinsini aniqlashni osonlashtirish uchun soddalashtirilgan holatda jadval taqdim etamiz.

• Bu jadvaldan ayolning yoshini tanlang;
• Keyin erkakning yoshini tanlang;
• Va to’g’ri chiziqlar kesishmasida (gorizontal va vertikal) mos keluvchi jinsni aniqlang. ( M (o’g’il) / Д (qiz) )

Agar o’g’il ko’rish istagida bo’lsangiz, yuqoridagi kabi sizning qoningiz yangi bo’lsa, eringizning keyingi qon yangilanish siklini kuting.

Misol uchun: yuqoridagi holatda o’g’il farzand ko’rish imkoniyatini oshirish uchun, 2 yil kutish kerak bo’ladi. Bunda erkak kishi 32 ga kiradi va qoni yangilanadi.

Bu usuldan foydalanayotganda bir qator holatlarga eʼtibor qaratish zarur:

• Agar qon yo’qotishlar, operatsiyalar, tug’ruqlar, homila tashlash holatlari kuzatilgan bo’lsa, hisoblashni shu vaqtdan boshlash kerak;
• Agar ayol rezus manfiy qon guruhiga mansub bo’lsa, bunday holatda farzand jinsi qon yangilanishi vaqtliroq kuzatilgan jins vakiliniki kabi bo’lish ehtimoli yuqori (yaʼni yuqoridagining teskarisi);
• Agar qon yangilanish vaqti ikkala jins vakillarida ham bir xil chiqsa, egizaklar tug’ilish ehtimoli bor.

Bu usulning hech qanday ilmiy jihatdan isbotlangan holatlari yo’q, lekin usuldan foydalangan ayrim juftliklar uning samarasi haqida ijobiy fikr bildirishgan.

Qon guruhi va rezus-omil

Quyidagi usul ota-onaning qon guruhi va rezus omiliga asoslanadi. Bunda jadvalning kesishmasida olingan natija juftliklarda qay bir jinsdagi farzand dunyoga kelishi ehtimoli ko’proq bo’lishini aks ettiradi.

Ota-onalarnig o’g’il yoki qiz farzandli homiladorlikka erishishlarining imkoniyati 50/50 hisoblanadi.

Qon guruhi	Otaning
Onaning	I	II	III	IV
I	Qiz	Oʻgʻil	Qiz	Oʻgʻil
II	Oʻgʻil	Qiz	Oʻgʻil	Qiz
III	Qiz	Oʻgʻil	Oʻgʻil	Oʻgʻil
IV	Oʻgʻil	Qiz	Oʻgʻil	Oʻgʻil

Rezus-omil	Otaning
Onaning	+	—
—	Qiz	Oʻgʻil
+	Oʻgʻil	Qiz

O’g’il ko’rish kalkulyatori

Internet olamidan bir necha onlayn kalkulyatorlar topsa bo’ladi, ularga tug’ilgan kuningiz, qon guruhingiz, hayz siklining muddati va shunga o’xshash maʼlumotlar kiritsangiz, ular sizga o’g’il farzand ko’rish imkoniyati qachon yuqori bo’lishini taxmin qilib berishadi.

Shunday bo’lsa ham bu kalkulyatorlarda hech qanday yangi mexanizm yo’q, ularning barchasi yuqorida sanab o’tilgan usullarning algoritmi xolos.

Yuqorida sanab o’tilgan usullardan tashqari, xalq tomonidan o’ylab topilgan ayrim maʼlumotlar ham o’g’il farzand tug’ilish ehtimolini oshirishi mumkin:

• Osmonda yangi oy chiqqan bo’lishi;
• Agar jinsiy aloqa dushanba, seshanba, payshanba yoki shanba kunlari bajarilsa yaxshiroq bo’ladi;
• Ayol kishi boshi shimol tarafda bo’lishi;
• Erkak kishi aktivroq bo’lishi;
• Qo’shilishdan oldin go’sht, kartoshka, qo’ziqorin, quritilgan xurmo, hamda kaliyga boy mahsulotlar isteʼmol qilish, sut mahsulotlaridan esa cheklanish zarur.

Yodda tuting, farzandning qiz yoki o’g’il bo’lishi to’​laqonli inson xohishiga bog’liq emas, shunchaki berilgan farzand kabi neʼmatdan quvonish va uning qadriga yetish kerak. Agar juda ham istayotgan bo’lsangiz yana bir bor urinib ko’ring. Salomat bo’ling!

Mavzuga aloqador maqolalar:

• Homiladorlikni rejalashtirish – bosqichlari, tibbiy tekshiruvlar va foydali maʼlumotlar
• Homiladorlik kalendari
• Follikula – turlari, oʻlchami, miqdori, yetilishi va yetilmasligi
• Dyufaston – qoʻllash boʻyicha yoʻriqnoma (Mutaxassislar uchun)

Homiladorlik davridagi oʻzgarishlarni kuzatib borish, foydali maslahat va tavsiyalardan koʻproq bahramand boʻlishni istasangiz, homilador ayollar uchun moʻljallangan “Lalu – Homiladorlik maktabi” mobil ilovasini telefoningizga oʻrnatib olishingizni maslahat beramiz.

Bu ilova homiladorlik uchun zarur boʻlgan, homiladorlik kalendari, ratsional ovqatlanish, homilaning oʻlchamlari va embrionning haftalik rivojlanish illyustratsiyalari, Kegel mashqi va boshqa koʻplab muhim imkoniyatlarga ega.

Bo’sh ish o’rinlari

Gyote instituti jamoat birlashmasi Germaniya Federativ Respublikasining butun dunyoda faoliyat yuritayotgan madaniyat institutidir. Biz chet elda nemis tili bilimlarini rivojlantiramiz va madaniyat sohasida xalqaro hamkorlikni qo’llab-quvvatlaymiz.

Zum 06.02.2023 sucht das Goethe-Institut Taschkent eine/n

Mitarbeiter/in für den Empfang/Telefonzentrale mit Bürotätigkeiten des Goethe-Instituts Taschkent
100% (40 Std./Woche)

• Telefonvermittlung;
• Kundenorientierter Empfangsdienst;
• Auskunftserteilung persönlich, per E-Mail und per Telefon allgemeiner Art, zum Sprachkursangebot, zu Aktivitäten und Angeboten des Instituts;
• Auskunftserteilung über die Zuständigkeiten im Institut und Weiterleitung der Besucher;
• Kundenfreundlicher Besucherempfang und Anmeldung von Besuchern im Haus;
• Verwaltungsaufgaben;
• Mithilfe bei der Kurseinschreibung;
• Mitwirkung bei der Organisation von Veranstaltungen.

• Fließende Usbekisch- und Russischkenntnisse in Wort und Schrift;
• Gute Deutschkenntnisse in Wort und Schrift;
• Kundenorientierte Umgangsformen, insbesondere freundliches kommunikatives Verhalten am Telefon;
• EDV-Kenntnisse von MS Office-Produktion, wie Word und Outlook;
• Teamfähigkeit und soziale Kompetenz;
• Sorgfalt, Genauigkeit und hohe Belastbarkeit;
• Bereitschaft zur Aneignung guter Kenntnisse der Organisationsabläufe im Hause.

Die Vergütung und Sozialleistungen richten sich nach dem Vergütungsschema des Goethe-Instituts Taschkent für Ortskräfte.

Weitere Informationen über unsere Arbeit auf www.goethe.de/taschkent

Ihre Bewerbung mit Motivationsschreiben, Lebenslauf und Referenzen senden Sie bitte in elektronischer Form bis 07.02.2023 an bewerbungen.taschkent@goethe.de, z. H. Hrn. Walter Sabiel.

Nemis tili kafedrasi

1965 yili Qarshi davlat pedagogika institutida Xorijiy tillardan malakali mutaxassislar tayyorlash maqsadida ingliz, nemis filologiyasi yo‘nalishlariga talabalar qabul qilina boshlandi. Ularga sifatli va yuksak saviyada bilim berish uchun va Respublikamiz janubida Xorijiy tillardan ilmiy salohiyatni oshirish, hamda rivojlantirish uchun 1967 yilda xorjiy tillar kafedrasi bazasidan nemis filologiyasi kafedrasi alohida mustaqil kafedra sifatida ajralib chiqdi.

Kafedraga 1970 – 1972 yillarda katta o‘qituvchi Sh.Abdunazarov, 1973 yildan 1975 yilgacha katta o‘qituvchi L.Kojenkova, 1976 yildan 1990 yilga qadar filologiya fanlari nomzodi, dotsent N.Elmurodovlar rahbarlik qilganlar. Kafedraga 1990 yildan 2009 yilga qadar filologiya fanlari nomzodi, dotsent G‘.Xo‘jayev, 2009 yildan 2014 yilgacha filologiya fanlari nomzodi, katta o‘qituvchi K.Marqayev, 2015 yildan 2021 yilgacha filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), katta o‘qituvchi A.Maxmudovlar mudirlik qilgan. 2021 yil iyun oyidan boshlab filologiya fanlari nomzodi, katta o‘qituvchi K.Marqayev,mudirlik qilib kelmoqda.

Kafedrada 1 nafar filologiya fanlari nomzodi, 2 nafar filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), 1 nafar dotsent, 4 nafar katta o‘qituvchi va 6 nafar assistent o‘qituvchi faoliyat olib bormoqda. Ilmiy salohiyat – 29%.

Kafedra professor-o‘qituvchilari Respublikamiz va xorijiy davlatlar tomonidan e’lon qilingan nufuzli tanlovlarda ishtirok etib, grant sovrindorlari sifatida xorijiy mamlakatlarning yetakchi oliy ta’lim maskanlarida o‘z malakalarini oshirib qaytdilar. 2010 yilda katta o‘qituvchi A.Mahmudov O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning “Iste’dod” jamg‘armasi granti sohiblari bo‘lishib Xitoy Xalq Respublikasining Shanxay universitetida, shuningdek katta o‘qituvchi A.Maxmudov Germaniyaning Myugelzeye ta’lim markazida, 2011 yilda A.Axmedov Berlin Gyote institutida, 2013 yilda kafedra o‘qituvchilaridan Sh.Kuvanova Germaniyaning Shvebish-Hall Gyote institutida, N.Mahmudova Berlin Gyote institutida o‘z malakalarini oshirib qaytdilar.

Kafedra Germaniya yelchixonasi, Germaniya yelchixonasi qoshidagi DAAD (nemis akademik almashuv xizmati) tashkiloti, Germaniyaning Toshkentdagi Gyote instituti filiali, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi Til va adabiyot instituti, O‘zDJTU, SamDCHTI, O‘zbek tili va adabiyoti universiteti, O‘zbekiston Milliy universiteti, SamDU, BuxDU, QarMII, Qashqadaryo VXTO‘MOQTM hamda viloyatdagi xorijiy tillarga ixtisoslashgan umumiy o‘rta ta’lim maktablari, akademik litseylar bilan ilmiy hamkorlik olib borilmoqda. Ular bilan hamkorlikda tashkil etilayotgan turli mavzudagi tadbir, seminar,treninglarda faol ishtirok etib kelmoqda.

Kafedra katta o‘qituvchisi M.S.Qiyomovaning 5-sinflar uchun yaratilgan ”Deutsch” nemis tili darsligi, o‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanmasi yana qayta nashr etildi va oliy o‘quv yurtlarining nofilologik fakultet talabalari uchun yaratilgan ”Deutsch” nemis tili darsligi yaratildi. Kafedra katta o‘qituvchisi Sh.Kuvanovaning abituriyent loyihasi bo‘yicha ”Nemis tilidan leksik minimum” o‘quv qo‘llanmasi, testlar to‘plami, ”Nemis tili grammatikasidan universal qo‘llanma”, ”Nemis tilidan ma’lumotnoma”, ”Nemis tilida qo‘shma gaplar tahlili”, “Nemis tili grammatikasidan universal qo‘llanma”, “Nemis tili fanidan mukammal qo‘llanma” kabi o‘quv qo‘llanmalari nashr etildi. Kafedra o‘qituvchilaridan A.Maxmudovning ”Lessing ijodida Sharq madaniyati talqini” monografiyasi, A.Mahmudovning ”Nemischa-o‘zbekcha tematik lug‘at” o‘quv qo‘llanmasi, K.Marqayev va N.Maxmudovalar hamkorlikda yaratgan uch tilli ”Sprichworter, Poslovitsi, Maqollar” qo‘llanmasi, K.Marqayevning “Tilshunoslik” o‘quv-uslubiy qullanmasi, “O‘zbek yetnonimlari” monografiyasi yaratildi. Y.Raximova, M.Shirovalarning filologiya fakulteti talabalari uchun yaratilgan ”Deutsch Topics” qo‘llanmasi, dotsent G‘.K.Xo‘jayev va o‘qituvchi Sh.Ashurovaning ”Deutsch” nomli o‘quv qo‘llanmasi bugungi kunda kafedradagi ilmiy, ilmiy-uslubiy ishlarning yuqori saviyada olib borilayotganligidan darak beradi.

Kafedra Respublikamizdagi qator oliy o‘quv yurtlarining turdosh kafedralari, O‘zbekiston Milliy universiteti, O‘zDJTU, SamDCHTI bilan ilmiy, ilmiy uslubiy sohalarda hamkorlik aloqalarini o‘rnatgan.

M.S.Qiyomovaning 2011 yil ”Noshir” nashriyotida chop etilgan ”Deutsch” nemis tili darsligi 2014 yilda e’lon qilingan ”Yilning eng yaxshi darslik muallifi” nominatsiyasi bo‘yicha 2- o‘rinni olishga muvaffaq bo‘ldi.

Nemis tili yo‘nalishi IV-kurs talabasi Shaxnoza Nazarova ”A.Navoiy nomidagi davlat stipendiyasi” sohibasi bo‘ldi. III- kurs talabasi Yovqochdiyev Yahyo Germaniyada bir oylik stipendiyali o‘qish grantini qo‘lga kiritdi va o‘qib sertifikat olib keldi. Nemis tili va adabiyoti kafedrasi katta o‘qituvchisi Kuvanova Shahnoza tarjimonlik bo‘yicha Gernaniyada o‘tkazilgan seminarlarda ishtirok etib kelmoqda.

Kafedra ilmiy yo‘nalishi: “Nemis tilshunosligi, adabiyotshunosligi va o‘quv uslubiyati”.

Kafedrada tayyorlanayotgan ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklar:

60230100 – Filologiya va tillarni o‘qitish (nemis tili) yo‘nalishi bo‘yicha kadrlar tayyorlaydi. Mazkur yo‘nalish bo‘yicha hozirda 154 nafar talaba tahsil olmoqda.

Kafedrada o‘qitiladigan fanlar:

Bakalavriat:

Til ko‘nikmalari integratsiyasi

O‘qish va yozish amaliyoti

Til amaliyoti aspektlari

Rejalari – bu reja . Misol. Tematik reja. dars rejasi

o’qituvchilar maktablarda ehtiyot o’z faoliyatini rejalashtirish va talabalar faoliyatini talab ishlaydi. Bu shu davr mobaynida ta’lim samaradorligini haqida xulosaga olib keladi.

Mohiyati va maqsadi rejalashtirish

o’qituvchining ish o’quvchilar bilim va ko’nikmalarini da shakllantirish bo’yicha tartibga solingan faoliyati rivojlanishini o’z ichiga oladi. Rejalari – ta’lim maqsadli funktsiyasi asosidir. Bu tayyorlangan chunki o’quv jarayonini boshqarish aniq amalga oshiriladi. Ish rejasi – samaradorligini oshirishga qaratilgan o’qituvchilar, direktor va uning muovini, tartibini faoliyat bir loyiha o’quv faoliyati, talaba bajarish, umuman prognozlash maktab ish. Bundan tashqari, u sinfda ishlarning asosiy usullarini aniqlash imkonini beradi. ish rejasi sinf va qo’shimcha-o’quv faoliyati, xususiy mashg’ulotlar, ko’rik-tanlovlar va musobaqalar chastotasini bildiradi. Shunday qilib, u yozma ifodalangan o’quv jarayonini maqsadi hisoblanadi.

Asosiy rejalashtirish maqsadlari:

• ta’lim vazifalarni shakllantirish.
• o’quv jarayoni muammolarni bayonoti.
• maktab pedagogik faoliyatining istiqbollari.
• Professional rivojlantirish o’quv provayderlari.
• talabalar va o’qituvchilar ijtimoiy muhofaza qilish bazasini shakllantirish.
• o’quv jarayoni samaradorligini aniqlash.

ta’lim istiqbollari aniqlash

yil rejasi ta’lim muassasasi tomonidan belgilangan asosiy vazifalarni ko’rsatadi. Bu turli yoshdagi o’quvchilar istiqbollari bildirdi. Rejalari – innovatsiyalarni joriy etish, kadrlar o’zgarishlar va qayta qurish bashorat derslik, o’qituvchilar professional uskunalar darajasini yaxshilash uchun qobiliyatidir.

istiqbollarini aniqlash asosi ta’lim sohasidagi qoida va qonunlar yolg’on, sanoatda axborot, monitoring va tahlil qilish bilan qo’lga kiritilgan. aniq maqsadga, ota-onalar va o’quvchilar o’rtasida ta’lim xodimlari harakatlar, muvofiqlashtirish talab qiladi rejasini qilish uchun. Siz xarajatlar byudjetini bilish kerak.

rejalar maktab kengashi yoki boshqa o’quv yurtlarida shug’ullanadi. U umumiy yig’ilishida deyilgan. resurslari mavjud xronologik kesish, vazifalari, rejasi shakllantirishda talab hidoyat.

ta’lim muassasalari rivojlanishi

Maktab rivojlantirish rejasi eng yangi yordamida talabalar bilim darajasini oshirish maqsad usullari va nasihat vositalarini. zamonaviy o’quv ta’limot, ta’lim standartlari – qalbida.

rivojlanish rejalashtirish asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:

• pedagogika yangiliklrga Yo’llanma.
• Talabalarda qadriyatlar Muallif: fuqarolik, ma’naviy, axloqiy.
• javobgarlik, o’ziga ishonish, tashabbusi, qarz hissini oshirish.
• , Ta’lim va o’quvchilar tarbiyasi, salomatligi saqlash texnologiyasi so’nggi usullarini joriy etish, talaba-markazli ta’lim ta’limotining tomonidan hidoyat aniq maqsadlarni, o’rnatishingiz kerak o’qituvchilar uchun rivojlanish rejasi qismi sifatida.
• Maktab ma’muriyati o’qituvchilari metodikasi va texnologiyalar, malaka bilan, bilim va ko’nikmalarini sotib vositalarini ta’minlash uchun javobgar bo’ladi. asosiy vazifasi – o’quv jarayonining me’yoriy bazasini tizimlashtirish.

rivojlanish rejalashtirish natija bo’lishi kerak: bilim va talabalar ko’nikmalarini takomillashtirish o’quvchining individual rivojlanishi, innovatsion texnologiyalarni joriy etish uchun shart-sharoitlar yaratish.

Uzoq muddatli rejalashtirish

tasniflash uchun asosiy mezon vaqti ramka bo’ladi. uzoq muddatli va qisqa muddatli: Shunday qilib, ikki asosiy turlari mavjud.

maqsadi uzoq vaqt davomida birinchi ko’rsatmalarni ishlab chiqish. Bosh sahifa vaqti birligi – o’quv yili. Nima muhokama qilinmoqda?

• Qanday maktabga amalga oshirish uchun.
• tashkilot ota-onalari bilan ishlaydi.
• tibbiy va oliy ta’lim muassasalari bilan hamkorlik.
• Qanday faoliyati tashqari bolalar shaxsini rivojlantirish.

uzoq muddatli rejalashtirish qiymati nima? Bu maktab va uning xodimlari global muammoni aks ettiradi. Keng maqsadlari sezilarli oqibatlarga jalb, shuning uchun bu rejasi ko’rish mas’uliyat yaqinlashib lozim.

qisqa interval rejalashtirish

Qisqa muddatli rejalashtirish ko’proq nishonga. Bu umuman ta’lim jarayoni emas qaratilgan, va har bir o’quvchining shaxsi. Biz rejasi misol oladigan bo’lsak, u turli yosh guruhlari, individual bolalar ehtiyojlarini belgilangan, biz ko’rasiz. Misol uchun, bu alohida-alohida maxsus talabalar bilan ishlash taqdim. Bu faoliyat maqsadi – hisobga idrok, xotira, diqqat xususiyatlarini hisobga olgan holda, Talabaning bilim darajasini oshirish.

qisqa muddatli rejalashtirish vaqt birligi – ta’lim kun, bir hafta, bir chorak, bir dars. hisobga talabalar yoshi guruhi, atrof-muhit sharoitlari (iqlim, ob-havo, mavsumda), muayyan talabasi holatini, gol oling.

Agar off-soat davrida talabalar uchun mashg’ulotlar haqida o’ylash imkonini beradi, bir yoz ish rejalashtirish: salomatlik va sog’lom turmush, va o’yin-kulgi.

tematik rejalashtirish

Bu ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan dastur asosida amalga oshiriladi. Kalendar va tematik rejalashtirish – maktab yili semestr, choragida, ma’lum bir intizom tushunish uchun bir asoslarini ishlab chiqish. Davlat darajasida uning qoidalarini tartibga solish qoidalarini ishlab chiqish.

Tematik reja vaqt va maqsad va muammolarni belgilash, kursni o’rganish uchun harakat ma’lum investitsiyalarni beradi. Bu talaba o’zlashtirish kerak asosiy ko’nikmalar amalga yozilganligiga. Rejalari – har bir mavzu soat mo’ljallangan qator uchun o’rganish kerak, unga muvofiq tuzilgan hujjatlar bor. Bu dastur o’qituvchi o’zi emas, va albatta bajarilishi ta’lim va rivojlanish maqsadlarga erishish darajasini aniqlash uchun hisoblanadi.

Maktab ma’muriyati vazifasi – mavzu va vaqt uchun qo’shimcha ravishda o’rganish qo’llanmalar berilgan, rejasi, amalga oshirish monitoringini. Rejalari – ta’lim vositalari va sinfda ularning foydalanish uchun qoidalarni belgilash usuli.

ish rejalashtirish

rejalari tayyorlashda eng kichik birligi – har bir dars uchun harakat qilish uchun hidoyat. majlisining belgilangan maqsadlar, ta’lim vositalari dars turi va uning asosiy bosqichlar, ta’lim natijalari.

Dars rejasi mavzuda o’quv dasturi, shuningdek, tematik rejaga muvofiq bo’lishi kerak. uning qiymati bir o’qituvchi mavzularda vaqt ajratish qobiliyatiga ega, deb aslida hisoblanadi. Qo’llanma? Birinchidan, dastur. Ikkinchidan, mavzu murakkabligi. Ba’zi muammolar batafsil ko’rikdan va ko’proq vaqt talab qiladi. Uchinchidan, muayyan sinf o’quvchilari idrok individual xususiyatlari.

o’rganish maqsadlari nima?

Bu erda uch tomonlama maqsadga tushunchasi asosiy hisoblanadi:

• Informatsion. Bu talabalar bir saboq o’zlashtirish kerak darajasi, sifati va bilim miqdorini belgilaydi. Bu san’at va ilm. Bilim mazmunli, chuqur, asosiy bo’lishi kerak. Masalan, tarix tayyorlash jarayonida ish rejalashtirish mavzusida bilim assimilyatsiya talaba o’zlashtirish kerak sanalar, tarixiy shaxslar, tushunchalar, ro’yxatini o’z ichiga oladi.
• Ta’lim. shaxsining shakllanishi buyon – maktab vazifalaridan biri, ish rejalashtirish belgi fazilatlar qorachig’i tomiziladi lozim nima belgilaydi. misol, vatanparvarlik, o’rtoqlariga hurmat, burch tuyg’usi, bag’rikenglik uchun.
• Rivojlanayotgan – eng qiyin. hissiy, yurtimizda g’oyaviy, avtomobil, nutq, va yana: Bu ko’p tomonlama talaba rivojlantirish bo’lishi kerak.

Maqsad faqat rejasi amalga yozilganligiga kerak emas. Bu darsning oxirida erishilgan natijalar sifatini tekshirish uchun zarur. bilim va ko’nikmalarini – – o’qituvchi moddiy o’rganish sifati nazorat amalga bo’lsa, bunday ish bilan samarali deb hisoblash mumkin emas.

darslar nima?

Rejalashtirish dars turini aniqlash o’z ichiga oladi. Ular qaysilar? tasniflash uchun asosiy mezon maqsadimizdir. uning relizlar darslarida qarab:

• ilgari o’rganilgan emas olish bilim. foydalanish usullari o’qituvchi tomoshabinlar, muayyan mavzu sohada yoshga bog’liq.
• ko’nikmalarni o’zlashtirish – bu asarning yangi turlarini sinovdan o’tkazilmoqda ibrat bordir. misol, laboratoriya yoki amaliy uchun.
• Tizimlashtirish va bilimlarni mustahkamlash – o’zlashtirilgan ilgari mustahkamlashga.
• KK o’zlashtirilgan. Sodda qilib ish nazorat, lekin uni amalga oshirish shakllari turli bo’lishi mumkin – og’zaki yoki yozma, individual yoki old.
• Birlashgan – eski materiallar o’rganish va yangi, va mustahkamlashga o’z ichiga oladi ibrat.

ikkinchisi turi tez-tez uchraydi – solishi va ba’zi o’quv vazifalarni hal mumkin.

mustaqil operatsiyalarni o’tkazish ma’ruzalar, suhbatlar, ta’limning texnika vositalaridan foydalanish, o’tkazish orqali yangi bilimlarni puxta egallash. ko’nikmalarini muassasa yoki mustahkamlash sayr, laboratoriya ishlari, seminar davomida amalga oshirilishi mumkin. Tizimlashtirish va bilim nazorat yozma test va mustaqil ish, tadqiqotlar frontal yoki individual turlarini o’z ichiga oladi.

Har bir turi solayotgan belgilangan muayyan tuzilishga ega dars vazifalarni. rejasiga muvofiq ta’lim gol tutib va bajaruvchi, u yanada samarali moddiy berish mumkin va talabalar bu hazm qilish osonroq bo’ladi.

dars rejalarini yaratish?

Rejalari – bu o’qituvchi faoliyatida bir zarurat hisoblanadi. Ular bo’lishi kerak – lekin rasmiy talab emas. Agar oldindan barcha ma’lumotlarni, deb o’ylayman, chunki rejasi tufayli, ish, oson bo’ladi.

Bu erda bir misol ibrat rejasi mavzusida “Ikkinchi jahon urushi” haqida hikoya.

Bilim maqsadi: talabalar tushunchasi “blitzkrieg”, “haqoratli”, “anti-Gitler koalitsiya”, “” jadallashtirish va asosiy xurmo o’rganishimiz kerak.

Ta’lim: urush qahramonlari qahramonliklari uchun vatanparvarlik va hurmat hissi shakllantirish.

Rivojlanayotgan: xronologik bilan ishlash uchun, uning fikrlarini oqlashga shartlarini va tushunchalarni, tarixiy xaritalar ishlating qobiliyatini mustahkamlash, hodisalarni sinxronlashtirish.

Learning Asboblar: xaritasi, tutorials, test notebook.

1. Xush kelibsiz talabalar.

Malumot (a sinf usuli bilan suhbat) 2. yangilash:

• XX asrning oxirlarida 30-yillarida Germaniyada ichki siyosiy vaziyat qanday edi? Va SSSRda?
• Xalqaro munosabatlar tizimini tushuntiring. Qaysi tashkilotlar tashkil etildi? nima davlat yilda Versal-Vashington tizimi bo’ldi?
• Qaysi davlatlar 1939 va nima rahbarlari, deb atash mumkin?

reja bo’yicha yangi materiallar 3. Study:

• Polsha haqida Germaniyaning hujum.
• SSSR qarshi hujum.
• urush dastlabki bosqichi.
• Yil sinish: Stalingrad va Kursk.
• Ushlamoq strategik tashabbus. Sovet Ittifoqi hujumga emas. hududlar ozodlik.
• Yaponiya kampaniyasi.
• harbiy harakatlar oqibatlari.

usul yozilgan so’rovnoma – 4. orttirgan bilim ta’minlash. muammolar maxsus notebook-kitob test topshiriqlar.

5. Natijalar (Topshiriq, tasnifi).

o’rniga xulosa

maktabda ta’lim faoliyati to’g’ri rejalashtirish – sifatli kaliti, talabalar kuchli bilim. Bu o’quvchilar ta’lim darajasini aniqlash imkonini beradi. Rejalashtirish – ta’lim maqsadi-belgilash vazifasi muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun asosiy hisoblanadi. pourochnye, tematik, yillik direktivalari o’quv faoliyatini tashkil yordamida – reja tuzish asosiy manbai o’quv dasturi hisoblanadi.