5-sinf “Geografiya” darsligi takomillashtirilib qayta nashr etildi

15 Oy qaysi kunlari to’lin bo’ladi?

9-sinf uchun geografiyadan test

1.Jahon YaIM ning necha foizi “Sakkizlik mamlakatlari” hissasiga to’r’ri keladi?

1. A) 60% B) 74% C) 53% D) 86 %

2.Hozirgi kunda jahonda nechta ko’mir havzalari bor?

1. A) 20000 dan ortiq B) 36000 dan ortiq C) 47000 dan ortiq D) 55000 dan ortiq

3.Osiyoda iqtisodiy jihatdan eng past darajada rivojlangan mamlakatlar guruhiga qaysi davlatlar kiradi?

A)Afg’oniston, Vyetnam, Laos, Mongoliya B)Laos, Afg’oniston, Eron, Pokiston C) Laos, Nepal, Tailand D) Afg’oniston, Nepal, Bangladesh, Laos, Vyetnam

4.Mutloq monarxiya davlatlari guruhi qaysi bandda to’g’ri ko’rsatilgan?

1. A) Afg’oniston, Eron, Ummon, Qatar, Daniya B) BAA, Saudiya Arabistoni, Ummon, Bruney, Qatar C)Saudiya Arabistoni, Pokiston, Bruney, Tojikiston, D) Bruney, Quvayt, Eron, Daniya

5.”Podsholik, qiladi lekin idora qilmaydi” iborasi qaysi davlatlar uchun xos?

1. A) B.Britaniya, Norvegiya, Shvetsiya, Daniya, Belgiya, Niderlandiya, Ispaniya, Yaponiya B) Fransiya, Daniya , Polsha, Belgiya, BAA, Eron, Chexiya C) Belgiya, Italiya, Germaniya, Albaniya, Norvegiya, Shvetsiya, D) Ispaniya, Chexiya, Belgiya, Fransiya.
2. ……….. larda yagona qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi hokimiyat, davlat organlarining yagona tizimi, konstitutsiya mavjud bo’ladi?
3. A) Federativ davlat B) Unitar davlat C) Islom davlati D) Monarxiya davlati
4. Tugaydigan tabiiy resurslarga nimalar kiradi?
5. A) Quyosh, shamol energiyasi, tuproq o’simlik B) Shamol energiyasi, tuproq, mineral resurslar C)Tuproq, mineral, o’simlik, hayvonot, rekreatsiya resurslari D) Tuproq, shamol energiyasi, mineral resurslar

8.Tabiiy resurslarning barcha xillari bilan juda yaxshi ta’minlangan davlatlarni belgilang.

1. A) Rossiya, AQSH, Xitoy, Kanada, Braziliya, Avstraliya B) Yaponiya, Koreya, Norvegiya, Eron, Nepal C) Rossiya, Kanada, Chili, Argentina, Islandiya D) O’zbekiston, Hindiston, Qirg’iziston, Turkmaniston

9.Jahon yer flotining umumiy maydoni qancha?

1. A) 15 mlrd. ga B) 11 mlrd. ga C) 9.5 mlrd.ga D) 13.4 mlrd.ga

10.Jahonda ko’mir havzalarining asosiy qismi qayerda joylashgan?

1. A) Janubiy yarimsharda B) Shimoliy yarimsharda C) G’arbiy yarimsharda D) Sharqiy yarimsharda

11.Jahonda geologic zahirasi eng katta bo’lgan foydali qazilma qaysi?

1. A) Mis B) Neft C) Ko’mir D) Olmos

12.Qora va rangli metal xomashyosiga boy mamlakatlarni aniqlang?

1. A) Rossiya, Braziliya, Avstraliya, O’zbekiston B)Rossiya, AQSH, Kanada, Braziliya, Avstraliya, JAR, Xitoy, Qozog’iston C) JAR, Xitoy, Avstraliya, O’zbekiston, Qozog’iston D)Rossiya, Kanada, O’zbekiston, JAR, Xitoy

13.Turizmdan katta daromad oluvchi davlatni belgilang?

A)Xitoy B)Braziliya C) Ispaniya D) Misr

14.Noan’anaviy resurslarni aniqlang?

1. A) Energetika res.lar B) Biologik res.lar C) Geotermal res.lar D) Mineral res.lar

15.YUNEP ning bosh idorasi qaysi shaharda joylashgan?

1. A) Braziliya (Braziliya) B) Meksika (Mexiko) C) Shanxay (Xitoy) D) Nayrobi (Keniya)

16.Yevropada meridional yo’nalish bo’yicha eng uzun joylashgan davlat qaysi?

1. A) Buyuk Britaniya B) Finlandiya C) Italiya D) Norvegiya

17.Yevropaning yirik toshko’mir konlari qayerda joylashgan?

1. A) Polsha,Italiya, Ukraina B) Ukraina, Fransiya, Germaniya C) Ukraina, B.Britaniya, Germaniya D) Estoniya, B.Britaniya, Germaniya

18.Yevropaning qaysi hududlarida temir rudasining yirik konlari mavjud?

A)Polsha, Germaniya, Italiya B) Shvetsiya, Fransiya, Ukraina C) Ukraina, Albaniya, Gretsiya D) Fransiya, Ispaniya, Bolgariya

19.Buyuk Britaniyada yo’lovchilar tashishning 80% i qaysi transport turiga to’g’ri keladi?

1. A) Temiryo’l B) Havo yo’llari C) Avtomobil D) Dengiz transporti

20.Monarxiya tipidagi davlatni aniqlang?

1. A) Norvegiya B) Germaniya C) Italiya D) Avstriya

21.Quyidagi toponimik nomlardan qaysi biri Norvegiya davlatiga tegishli?

1. A) Madeyra B) Timor C) Shpisbergen D) Komondor

22.GFR va GDR davlatlari qachon birlashdi?

A)1986-yil oktabrda B)1989-yil oktabrda C) 1989-yil dekabrda D) 1985-yil oktabrda

23.Yevropaga jahon miqyosida YAMD ning necha foizi to’r’ri keladi?

1. A) 30% B) 45% C) 47% D) 39 %

24.Yevropada aholi soni eng ko’p bo’lgan davlatni toping?

A)Fransiya B) Germaniya C) Bolgariya D) Ispaniya

25.Yevropada qaysi davlat avtomobil transportining rivojlanishi va mashinalar soni bo’yicha 1-o’rinda turadi?

1. A) Fransiya B) Germaniya C) B.Britaniya D)Chexiya

5-sinf test Geografiya

1Geografiya so’zi qanday ma’noni bildiradi.

1. A) Yunoncha;geo;-yer;grafo;-chizaman
2. B) Inglizcha so’zidan olingan bo’lib chizaman degan ma’noni bildiradi.
3. C) Fransuzcha ;grafo; so’zidan olingan bo’lib yozaman.

2 Birinchi dunyo xaritasini nechanchi asrda qaysi olim tuzgan.

1. A) 2 asrda Ptolemey
2. B) Eramizdan avvalgi 3 asrda Eratosfen
3. C) 10 asr Abu Rayhon Beruniy.

3 Qadimgi odamlar bundan necha ming yil yerning shaklini chizishga va tasdiqlashga harakat qilganlar

1. A) 4 ming
2. B) 8 ming
3. C) 7 ming

4 Mahmud Qoshg’ariy o’zining qaysi asarida geografig terminlarda izoh yozgan.

1. A) Sherlar to’plamida
2. B) ,,Devoni lug’ati turk ‘’ asarida
3. C) Muxammaslaridan birida

5 Nosir Xisrav o`zining sayohatida necha ming kilometr yo`lni bosgan

1. A) 9ming B) 12ming C) 15ming

6 Fernan Magellan boshchiligidagi ekspeditsiya dunyoni qayer bilan aylanib chiqdi

1. A) Suv orqali B) Tinch okeani orqali C) Quriqlik orqali

7 Rus dengizlari nechanchi yili Antarktidani kashf qilishdi?

1. A) 1814-yil B) 1818-yil C) 1821-yil

1. A) 1 yo’nalish orasidagi burchak
2. B) 2 yo’nalish orasidagi burchak
3. C) 4 yo’nalish orasidagi burchak

9) Azimut nima bilan o’lchanadi?

A Metr bilan B) Soat bilan C) Kompas bilan

10 Masofa nima bilan o’lchanadi?

1. A) Metr,ruletka B) Qadamlab C) Santimetr

11 Foydali qazilmalar xaritalarda nimalar bilan tasvirlanadi?

1. A) O’simliklar tasvirlanadi B) Dengiz ostidagi tog’lar,qirlar,tekisliklar tasvirlanadi
2. C) Ko’mir,neft,gaz,temir rudasi va boshqalar ko’rsatiladi

12 Xaritada 200 m gacha bo’lgan pasttekisliklar qanday rangda bo’yaladi?

1. A) Yashil B) Jigari C) Ko’k

13 Xaritada qanday ob’ektlar strelka bilan tasdiqlanadi?

1. A) Hodisalar harakati B) Dengiz oqimlari shamol yo’nalishlari C) Oqimlar harorati

14 Quyosh atrofida nechta sayyora aylanib turadi?

1. A) 11 ta B) 16 ta C) 9 ta

15 Oy qaysi kunlari to’lin bo’ladi?

1. A) 14-15 chi kuni B) 10-11 kuni C) 15-16 kuni

16 Yer bir sutkada necha soat G’arbdan SHarqqa tomon bir marotaba aylanadi?

1. A) 30 soat B) 26 soat C) 24 soat

17 Parallellar deb nimaga aytiladi?

1. A) Aylana chiziqlar B) To’g’ri chiziqlar C) Yer ekvatoriga parallel chizilgan chiziqlar

18 Quyosh bilan Yer oralig’idagi masofa necha mln km

1. A) 163 mln km B) 149 mln km C) 198 mln km

19 Yer diametrining uzunligi qancha?

1. A) 15600 km B) 12750 km C) 16440 km

20 Yozgi quyosh tutilish kuni nechanchi sanaga to’g’ri keladi?

1. A) 28-may B) 22-iyun C) 23-avgust

21 Yer po’sti necha qavat tog’ jinslaridan iborat?

1. A) 3 qavat B) 6 qavat C) 8 qavat

22 Yer mantiyasining qalinligi necha ming kmga teng?

1. A) 3600 km B) 2200 km C) 2900 km

23 Yer mantiyasidagi harakat necha gradusga ega?

1. A) 2000 0 c B) 200 o c C) 3000 0 c

24 Yer yadrosining radiusi necha km ni tashkil etadi?

1. A) 2600 km B) 3500 km C) 1800 km

25 Yer po’sti okeandagi necha qavat tog’ jinslaridan iborat?

1. A) 6 qavat B) 5 qavat C) 2 qavat

5-sinf “Geografiya” darsligi takomillashtirilib qayta nashr etildi

Takomillashtirilgan oʻquv dasturi asosida 5-sinf “Geografiya (Tabiiy geografiya boshlangʻich kursi)” qayta nashr etildi.

Unda asosiy eʼtibor STEAM taʼlim dasturi asosida darslikni xalqaro standartlarga moslashtirishga qaratildi.

5-sinf “Geografiya (Tabiiy geografiya boshlangʻich kursi)” darsligidagi oʻzgarishlarni kitobni qoʻlga olgan zahoti sezish mumkin. Darslikning muqovasidan tortib mavzulardagi koʻplab illyustratsiyalargacha zamonaviy rasmlar bilan almashtirilgan.

Avvalgi darslikka nisbatan nazariy mavzular soni 8 ta kamaydi va amaliy mavzular soni 8 taga ortdi.

Geografik kashfiyotlar va hozirgi zamon geografiyasi, joy balandligi, tabiat zonalari geografik koordinatalar kabi yangi mavzular kiritildi.

Asosiy eʼtibor oʻquvchilarni olgan bilim, koʻnikma va malakalarini amalda qoʻllay olishlariga qaratildi. Jumladan, darslik ufq tomonlarini joyda turib, yulduzlar va quyoshga qarab aniqlash, azimutni kompas yordamida aniqlash, berilgan koordinatalarga qarab xaritadan geografik obyektlarni topish, havo harorati va bosimi, havoning sutkalik, oylik va yillik amplitudasini, shamolning yoʻnalishi va kuchini aniqlash, havo namligi va namlanish darajasini hisoblay olish kabi amaliy koʻnikmalarni shakllantiradi.

Har bir mavzu yakunida beriladigan savol va topshiriqlar qismida PISA, TIMSS xalqaro baholash tadqiqotlarga asoslangan amaliy topshiriqlar kiritildi.

Shuningdek, darslikka favqulodda vaziyatlarda toʻgʻri harakat qilish hamda atrofdagilarga oʻz vaqtida yordam berishdan iborat “Hayot xavfsizligi asoslari” kursi singdirildi.

Ushbu darslik milliylik va zamonaviylikni bir vaqtning oʻzida mujassamlashtirganligini unga tanlangan dizayn va illyustratsiyalar, qahramonlar misolida koʻrish mumkin. Darslikda qiziqarli maʼlumotlar “Laylakvoy”, savol va topshiriqlar “Sayyoh”, tayanch soʻz va tushunchalar esa oʻquvchi qiz nomidan beriladi. Bu esa, albatta, oʻquvchilarning qiziqishini yana-da oshiradi.

Shu bilan birgalikda darslikdagi 17 ta mavzuga QR-kod belgilari oʻrnatilgan boʻlib, ularni skanerlash orqali mavzuga oid maʼlumotlar, multimedia materiallarini yuklab olib, foydalanish mumkin.

Darslikdagi oʻlcham birliklari nomi va belgilanishi xalqaro oʻlchamlar tizimi (SI) ga muvofiqlashtirildi. Masalan, avvalgi nashrdagi “sm” oʻrniga “cm”, “50%” emas “50 %” , “gr” oʻrniga “g” belgisi, “mm sim. ust” esa “mm Hg” bilan almashtirildi.