8-9 sinf Iqtisodiy bilim asoslari fanidan testlar to plami

Скачивайте видео с YouTube в максимальном качестве! Поддержка форматов высокого разрешения: HD (720p), Full HD (1080p), Ultra HD (4K). Скачать с Ютуба в mp4 можно через сайт, расширение для браузера или с помощью даунлоадера под Windows — требуется только ссылка на видеоролик. Иногда загрузка в 1080p и выше невозможна в силу отсутствия источников с подходящим качеством на сервере видеохостинга.

2022/2023 o‘quv yilidan maktab bitiruvchilari shahodatnomalari elektron shaklda beriladi

Umumiy o‘rta ta’lim to‘g‘risidagi elektron shahodatnomalarni berish tartibi belgilandi.

Hukumat qarori bilan Umumiy o‘rta ta’lim to‘g‘risidagi elektron shahodatnomalarni berish tartibi haqidagi nizom tasdiqlandi.

Bitiruvchilarga quyidagi turdagi shahodatnomalar beriladi:

• – tayanch o‘rta ta’lim to‘g‘risida shahodatnoma (9-sinf);
• – tayanch o‘rta ta’lim to‘g‘risidagi a’lo darajali shahodatnoma (9-sinf);
• – umumiy o‘rta ta’lim to‘g‘risidagi shahodatnoma (11-sinf);
• – umumiy o‘rta ta’lim to‘g‘risida (kumush medal bilan) shahodatnoma (11-sinf);
• – umumiy o‘rta ta’lim to‘g‘risidagi a’lo darajali (oltin medal bilan) shahodatnoma (11-sinf);
• – psixik rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan maktabni (maktab-internat) tamomlaganlik to‘g‘risidagi sertifikat.

Shahodatnoma o‘zbek va ingliz tillarida shakllantiriladi. Buyurtma berish va shahodatnomani shakllantirish “Elektron shahodatnoma” axborot tizimi orqali amalga oshiriladi. Bunda har yili 1 dekabrgacha bitiruvchi haqida tegishli ma’lumotlar platformaga kiritilib, buyurtma shakllantiriladi.

Shahodatnomalar bitiruvchilarga har yili 20 iyunga qadar beriladi. Bitiruvchilar shahodatnomani elektron platformadan shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni kiritish orqali bepul yuklab oladi.

2022/2023 o‘quv yili yakunidan “Elektron shahodatnoma” axborot tizimiga bitiruvchilar haqidagi ma’lumotlar kiritib boriladi.

8-9 sinf Iqtisodiy bilim asoslari fanidan testlar to’plami

Mazkur sahifada 8-9 sinf Iqtisodiy bilim asoslari fanidan testlar to’plami faylni pastroqda Download tugmasi orqali ko’chirib olish imkoniyatiga egasiz. Ushbu material ZIP formatda bo’lib, 953.14 KB hajmga ega. Materiallar doimiy tarzda yangilanib boriladi. Fayl yangilanganda, bu haqida fayl versiyasi o’zgarganidan bilib olishingiz mumkin.

Bo’lim:	Testlar banki
Versiya:	1
Hajmi:	953.14 KB
Fayl turi:	application/zip
Ko’rishlar:	72 marotaba
Ko’chirishlar:	11 marotaba
Yuklovchi:	Ustoz
Yaratilgan:	05-08-2022
Yangilangan:	05-08-2022

Fayl hajmi: 953.14 KB

Sifat bizning ustunligimiz! 8-9 sinf iqtisodiy bilim asoslari fanidan testlar to’plami faylni onlayn, mutlaqo bepul, ro’yxatdan o’tmasdan, reklama kutmasdan va to’g’ridan-to’g’ri havola orqali yuklab oling. Shuningdek testlar banki bo’limida joylashgan boshqa materiallarni ham kuzatishingiz mumkin. Buning uchun bo’lim ismi ustiga bosing.

Dunyoda ikkita cheksiz narsa bor: Birinchisi koinot bo’lsa, ikkinchisi insonlarning ahmoqligi. Biroq, koinot haqida mening ishonchim komil emas. Istalgan inson bilishi mumkin, lekin bilish bilan tushunish o’rtasida ancha farq bor. Albert Einstein

Ilmiy tadqiqot turlari va uni olib borishning asosiy usullari

Ilmiy tadqiqot (izlanish) uchta tarkibiy qism:
insonning maqsadli faoliyati, ilmiy mehnat
predmeti va ilmiy mehnat vositalaridan
iboratdir.
Insonning maqsadli ilmiy faoliyati tadqiqot obyekti
haqida (bo‘yicha) yangi bilimlarga yoki obyekt haqidagi
(bo‘yicha) mavjud bilimlarni to‘ldirishga erishishda anglab
yetishni bilishning aniq usullaridan va ilmiy uskunalardan
(o‘lchov, hisoblash texnikalari) mehnat vositalaridan
foydalanishga tayanadi.

4.

Ilmiy mehnat predmeti tadqiqotining faoliyati
yo‘naltirilgan tadqiqot obyekti va u haqidagi (oldingi)
bugungacha bo‘lgan bilimlar. Tadqiqot obyektiga
moddiy dunyoning har qanday materiali (elektrotexnik
uskunalar, elektrlashtirilgan qurilmalar, mashina va
mexanizmlar), jarayonlar (texnologik, energetik,
agrotexnik, elektromagnit, moddiy materiallar
elementlari va h.k.lar) kiradi.
Ilmiy tadqiqotlar, ko‘zlangan maqsadi, tabiat yoki ishlab
chiqarish bilan bog‘liqlik darajasi, ilmiy ishning xarakteri va
chuqurligiga (qamroviga) qarab fundamental, amaliy va
ishlanmalarga bo‘linadi.

5.

Fundamental tadqiqotlar prinsipial yangi
bilimlarni (yaratish) barpo etish va oldinda mavjud
bilimlar sistemasini rivojlantirishga qaratiladi va
undan maqsad tabiatning yangi qonunlarini yaratish
(kashf etish) voqeliklar orasidagi bog‘liqliklarni
ochib berish va yangi nazoratlar yaratishdir.
(Masalan, elektromagnit maydon nazariyasi
agroinjeneriyada resurslar tejamkorligi ilmiy –
metodologiyasini yaratish, energiyani muhitda
harakatlanishi qonunini va h.k.lar).

6.

Ishlanmalar yoki loyiha-konstruktorlik ishlari
(LKI) amaliy tadqiqotlar natijalarini (masalan
texnika sohasida) texnik yechimlarni (mashina,
qurilma, material, mahsulot) ishlab chiqarish
texnologiyalarini tajriba nusxalarini yaratish va
sinab ko‘rish, yangiliklarni takomillashtirishda
foydalanishga qaratilgan ilmiy tadqiqotning
yakuniy qismidir. (Masalan, elektr maydoni
yordamida
urug‘lik
donlarni
saralash
texnologiyasini amalga oshiriuvchi texnik
qurilmani yaratish).

7.

2.1-rasmda keltirilgan sxemada loyihalash va
o‘zlashtirish bosqichlari bir vaqtning o‘zida fan va
texnika sohalariga tegishli hisoblanadi. Shuningdek,
fundamental tadqiqotlar va ishlab chiqarish oralig‘ida
o‘zaro bog‘langan bosqichlar: amaliy tadqiqotlar –
ishlanma – loyiha joylashgan.
Ilmiy tadqiqotlar strukturasi. Ilmiy izlanishlar
(tadqiqotlar) – obyektiv borliqni, qonuniyatlar va real
dunyo voqeliklari orasida bog‘liqlikni anglab yetish –
bilish jarayonidir.

8.

9.

Bilish – ilmiy izlanishlar (tadqiqotlar) yordamida
amalga oshiriladigan bilmaslikdan bilimga, chala yoki
noaniq bilimlardan to‘laroq va aniq bilimlarga inson
onggi va tafakkuri yo‘naltirilgan murakkab jarayondir.
Ilmiy tadqiqotlar bosqichma-bosqich amalga oshiriladi va texnika
yo‘nalishida ko‘pgina holatlarda 2.2-rasmda keltirilgan strukturaga
monand ketma-ketlikda tashkil etiladi. Ilmiy tadqiqotlar olib borishni har
bir bosqichida ilmiy muammoni (masalani) umumiy yechimi bilan bog‘liq
ilmiy izlanishlar olib boriladi. Ilmiy tadqiqotning birinchi bosqichida
nafaqat tadqiqot olib boriladigan muammo yoki masala shakllantiriladi,
balki ishning muvaffaqiyatli yakuni ko‘p tomonlama bog‘liq bo‘lgan ilmiy
tadqiqot vazifalari ham aniq shakllantiriladi.

10.

Ilmiy
muammoni
(masalani)
shakllantirishga
tadqiqot
olib
borilayotgan muammo yoki masalaga
o‘xshash masalalarning yechimlarini
texnik va nazariy usullari va vositalari,
hamda turdosh sohalardagi tadqiqot
natijalari haqida ma’lumotlar yig‘ish va
tahlil etish kabi muhim ilmlar kiradi.

11.

12.

Ilmiy muammoni (masalani) yechishning birlamchi gipotezasini
ilgari surish va asoslash aksariyat hollarda ilmiy tadqiqotning birinchi
bosqichida belgilangan ilmiy masalalar va tadqiqot mavzusiga oid
to‘plangan axborotlarning tahlili asosida shakllantiriladi. Muammoni
yoki ilmiy masalani yechishga erishish bo‘yicha shakllantirilgan bir
necha birlamchi gipotezalar orasida eng maqbuli tanlab olinadi.
Birlamchi ilmiy gipotezani ishonchliligini aniqlash maqsadida ayrim
hollarda birlamchi ekspertiza, ya’ni tajribalar o‘tkazish zaruriyati
ham tug‘iladi. Ilmiy tadqiqotlarning nazariy izlanishlar bosqichida
fundamental fanlardan olingan qonuniyatlarning tadqiqot obyektiga
bog‘lab analiz va sintez qilish va shuningdek, matematik
apparatlardan, nazariy elektrotexnika va boshqa nazariy bilimlardan
foydalanib hozirgacha ma’lum bo‘lmagan yangi qonuniyatlarni
ochishga erishish ko‘zda tutiladi.

13.

Nazariy tadqiqot qabul qilingan ilmiy
gipotezani analitik rivojlantiradi va tadqiqot olib
borilayotgan ilmiy muammoning nazariyasini
yaratilishiga olib kelishi kerak. Boshqacha
aytganda bilimlar tizimini tadqiqot olib
borilayotgan
muammo
doirasida
ilmiy
umumlashtirishdir. Yaratilgan ushbu nazariya
izlanishlar olib borilayotgan muammoga oid
voqelik va faktlarni oldindan belgilab va
tushintirib bera olish qobiliyatiga ega bo‘lishi
kerak.

14.

Eksperimental tadqiqotlar – ilmiy asosida
qo‘yilgan tajribadir. Eksperimental tadqiqotlardan
ko‘zlangan maqsad ilmiy muammo (masala)
yechimining to‘g‘riligini tekshirib ko‘rish bo‘lib, uning
natijasini tasdiqlashi yoki inkor etishi mumkin.
Tadqiqot olib borilayotgan obyekt (muammo yoki
masala) bo‘yicha fundamental izlanishlar olib
borilmagan yoki nazariy asoslari yetarli bo‘lmagan
hollarda
eksperimental
tadqiqotlar
natijalari
muammoni nazariy yechimlarini shakllantirishga
(topishga) asos yaratadi.

15.

Ilmiy tadqiqotning navbatdagi bosqichi
eksperimental va nazariy tadqiqotlar
natijalarini solishtirib (taqqoslab) ko‘rib ularni
bir biriga mos kelishi (to‘g‘ri kelishi) haqida,
hamda ilgari surilgan ilmiy gipotezani
tasdiqlashi haqida uzul-kesil xulosa qilinadi.
Ayrim hollarda natijalar bir biridan ancha farq
qilsa yoki umuman to‘g‘ri kelmasa ilmiy
gipotezaga o‘zgartirish kiritish yoki gipotezani
inkor etishga to‘g‘ri keladi.

16.

Tadqiqot natijalariga yakun yasash, olingan
natijalar tadqiqot maqsadi va vazifalariga to‘la javob
berishi hamda umumiy xulosa va tavsiyalarni
shakllantirishi ilmiy izlanishning yakuniy bosqich
vazifalariga kiradi.
Texnika sohasida, jumladan, texnologik jarayonlarni
avtomatlashtirish va boshqarish sohasida tadqiqotlar
natijalarini o‘zlashtirish (amalda tadbiq etish) bosqichi
ham ko‘zda tutiladi. Bunda tadqiqot natijalarini yoki
texnologik
va
konstruktorlik
ishlanmalarini
iste’molchiga yetkazish ishlari amalga oshiriladi.

17.

Ilmiy tadqiqot turlari muayyan bir
ketma-ketlikda bosqichma-bosqich
amalga oshiriladi.
Fundamental
va
amaliy
tadqiqotlar quyidagi bosqichlardan
iborat bo‘ladi:

18.

1-bosqich. Tanlangan mavzuning dolzarbligini asoslash
va ifoda etish:
– bo‘lajak tadqiqotlarga taalluqli muammolar bilan mamlakat va
xorijiy adabiy manbalar bo‘yicha tanishish, uning dolzarbligini
asoslash;
– muammolar bo‘yicha tadqiqotlarning muhim yo‘nalishlarini
belgilash va tasniflash;
– mavzuni ifodalash va tadqiqot annotatsiyasini tuzish;
– texnikaviy topshiriqni ishlab chiqish va ilmiy tadqiqot ishlari
(ITI) umumiy kalendar rejasini tuzish;
– kutilayotgan iqtisodiy yoki boshqa foydali samarani oldindan
belgilash.

19.

2-bosqich. Tadqiqotning maqsadi va vazifasini
ifodalash:
– mamlakat va xorijiy nashrlar bibliografik ro‘yxatini
tanlash va tuzish (monografiya, darsliklar, maqolalar,
patentlar, kashfiyotlar va b.), shuningdek, tanlangan mavzu
bo‘yicha ilmiy-texnikaviy hisobot tuzish;
– mavzu bo‘yicha manbalar va referatlar annotatsiyasini
tuzish;
– mavzu bo‘yicha masalalarning ahvolini tahlil qilish;
– tadqiqot maqsad va vazifalarining bayonini tuzish.

20.

3-bosqich. Nazariy tadqiqotlar:
– obyekt va tadqiqot predmetini tanlash, fizik
mohiyatini o‘rganish va tadqiqot topshirig‘i
asosida ishchi farazni shakllantirish;
– ishchi farazga muvofiq modelni aniqlash va uni
tadqiq etish;
– tadqiq etilayotgan muammo nazariyasini ishlab
chiqish, tadqiqot natijalarini tahlil qilish.

21.

4-bosqich. Eksperimental tadqiqotlar (tasdiqlash,
to‘g‘rilash yoki nazariy tadqiqotlarni inkor etish
uchun):
– eksperimental tadqiqotlar maqsad va vazifalarini aniqlash;
– eksperimentni rejalashtirish va uni o‘tkazish metodikasini ishlab
chiqish;
– eksperimental qurilmalarni
vositalarini yaratish;
va
eksperimentning
boshqa
– o‘lchov usullarini asoslash va tanlash;
– eksperimental tadqiqotlar o‘tkazish va ularning natijalarini ishlab
chiqish.

22.

5-bosqich. Ilmiy tadqiqotlarni tahlil qilish va
rasmiylashtirish:
– nazariy va eksperimental tadqiqotlar natijalarini
taqqoslash, ularning farqlarini tahlil qilish;
– tadqiqot obyekti nazariy modelini aniqlashtirish va
xulosalar;
– ishchi farazni nazariyaga yoki uning raddiga aylantirish;
– ilmiy va ishlab chiqarish xulosalarini shakllantirish,
tadqiqot natijalarini baholash;
– ilmiy-texnikaviy hisobot tuzish va uni retsenziya
qildirish.

23.

6-bosqich. Joriy etish
iqtisodiy samaradorlik:
va
– tadqiqot natijalarini ishlab chiqarishga
joriy etish;
– iqtisodiy samarani belgilash.

24.

Ishlanmalarni, loyiha konstruktorlik ishlarini (LKI)
bajarish jarayoni quyidagi bosqichlardan iborat bo‘ladi:
1-bosqich. Dolzarblikni asoslash va mavzuni shakllantirish,
LKIning maqsad va vazifalarini shakllantirish (ITI 1-, 2bosqichlaridagi ishlar bajariladi).
2-bosqich. Texnikaviy topshiriq va taklif:
– eksperimental namunani loyihalashda texnikaviy topshiriqni
ishlab chiqish;
– texnikaviy-iqtisodiy asos;
– patentga loyiqlikni tekshirish.

25.

3-bosqich. Texnikaviy loyihalash:
– texnikaviy loyihalar talqinlarini ishlab chiqish va samaralirog‘ini
tanlash;
– ayrim qism va bloklarni ishonchlilik ko‘rsatkichlarini tekshirish uchun
yaratish;
– texnikaviy daraja va sifatni belgilash, texnikaviy-iqtisodiy ko‘rsatkichlarni
hisoblash;
– texnikaviy loyihani kelishib olish.
4-bosqich. Ishchi loyihalash:
– ishchi loyihani ishlab chiqish;
– zarur konstruktorlik hujjatlarini tayyorlash.

26.

5-bosqich. Tajribaviy namuna tayyorlash:
– ishlab chiqarishni texnologik tayyorlash: texnologik
jarayonlarni ishlab chiqish, qurilmalarni, kesuvchi va
qo‘shimcha asbob-uskunalarni loyihalash va tayyorlash;
– tajribaviy namuna detallari, qismlari va bloklarini
tayyorlash, ularni yig‘ish;
– tajribaviy namunani aprobatsiya qilish, me’yoriga
yetkazish va sozlash;
– stendda va ishlab chiqarishda sinash.

27.

6-bosqich.
yetkazish:
Tajribaviy
namunani
me’yoriga
– tajribaviy namunaning qismlari, bloklari va uni to‘la ravishda
sinovdan keyin ishlashini tahlil qilish;
– ishonchlilik talablariga javob bermaydigan ayrim qismlar,
bloklar va detallarni almashtirish.
7-bosqich. Davlat sinovi:
– tajribaviy namunani davlat sinoviga topshirish;
– davlat sinovini o‘tkazish va sertifikatsiyalash.

28.

Shunday qilib, ilmiy tadqiqotlar qanday
maqsadga qaratilganligi va ilmiy chuqurligi
bo‘yicha uch asosiy turga tasniflanadi:
fundamental (nazariy), amaliy va tajriba,
konstruktorlik ishlanmalari. Fundamental va
amaliy ITI larning bajarilish jarayoni olti
asosiy bosqichni, tajriba konstruktorlik
ishlanmalari esa yetti bosqichni o‘z ichiga
oladi. Ilmiy tadqiqotning barcha turlari joriy
etish bilan yakunlanadi.

Iqtisodiyot: obzor, turlari va iqtisodiy ko’rsatkichlar

Iqtisodiyot – bu tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarish, taqsimlash va iste’mol qilish bilan bog’liq ijtimoiy fan. Unda odamlar, korxonalar, hukumatlar va davlatlar o’zlarining ehtiyojlari va ehtiyojlarini qondirish uchun resurslarni qanday taqsimlash to’g’risida qaror qabul qilishlari, ushbu guruhlar maksimal natijalarga erishish uchun harakatlarni qanday tashkil etish va muvofiqlashtirish kerakligini aniqlashga harakat qiladilar.

Iqtisodiyotni umuman iqtisodiyotning xatti-harakatlariga yo’naltirilgan makroiqtisodiyot va alohida iste’molchilar va korxonalarga yo’naltirilgan mikroiqtisodiyotga ajratish mumkin.

kalitlarni olish

• Iqtisodiyot – odamlar etishmaydigan resurslarni ishlab chiqarish, taqsimlash va iste’mol qilish uchun qanday qilib individual va jamoaviy ravishda ajratishini o’rganishdir.
• Iqtisodiyotning ikki asosiy turi mikroiqtisodiyot, individual iste’molchilar va ishlab chiqaruvchilarning xatti-harakatlariga qaratilgan va makroiqtisodiyot, ular mintaqaviy, milliy yoki xalqaro miqyosda umumiy iqtisodiyotni o’rganadilar.
• Iqtisodiyot, ayniqsa ishlab chiqarish va ayirboshlashning samaradorligi bilan bog’liq va samaradorlikni oshiradigan rag’batlantirish va siyosatni qanday yaratishni tushunish uchun modellar va taxminlardan foydalanadi.
• Iqtisodchilar yalpi ichki mahsulot (YaIM) va Iste’mol narxlari indeksi (CPI) kabi ko’plab iqtisodiy ko’rsatkichlarni shakllantiradilar va nashr etadilar.
• Kapitalizm, sotsializm va kommunizm iqtisodiy tizim turlari.

Iqtisodiyotni tushunish

Eng qadimgi qayd etilgan iqtisodiy mutafakkirlardan biri 8-asrda B.C. Yunonistonlik dehqon / shoir Xesiod, tanqislikni bartaraf etish uchun mehnat, materiallar va vaqtni samarali ajratish kerakligini yozgan. Ammo zamonaviy G’arbiy iqtisodning poydevori ancha keyinroq paydo bo’ldi, asosan Shotlandiya faylasufi Adam Smitning 1776 yildagi kitobi nashr etildi. Xalqlar farovonligining tabiati va sabablari haqida ma’lumot.

Iqtisodiyotning (va muammoning) printsipi shundan iboratki, odamlar cheksiz istaklarga ega va cheklangan vositalar dunyosiga ega bo’lishadi. Shu sababli, samaradorlik va samaradorlik tushunchalari iqtisodchilar tomonidan muhim o’rin tutadi. Ularning ta’kidlashicha, unumdorlikning oshishi va resurslardan oqilona foydalanish turmush darajasining ko’tarilishiga olib kelishi mumkin.

Ushbu qarashga qaramasdan, iqtisodiyot 1849 yilda Shotlandiya tarixchisi Tomas Karleyl tomonidan ishlab chiqilgan “noaniq fan” nomi bilan mashhurdir. U Jon Styuart Mill kabi zamonaviy iqtisodchilarning irqi va ijtimoiy tengligi haqidagi liberal qarashlarni tanqid qilishda foydalangan. Garchi ba’zi manbalar Karlyl aslida Tomas Robert Maltusning aholining o’sishi oziq-ovqat ta’minotidan oshib ketishi haqidagi g’amgin bashoratlarini tasvirlab bergan.

Iqtisodiyot turlari

Iqtisodiyotni o’rganish odatda ikkita fanga bo’lingan.

• Mikroiqtisodiyot alohida iste’molchilar va firmalar qarorlarini qanday qabul qilishlariga qaratilgan; bu shaxslar yakka shaxs, uy xo’jaligi, korxona / tashkilot yoki hukumat agentligi bo’lishi mumkin. Mikroiqtisodiyot inson xatti-harakatlarining ayrim jihatlarini tahlil qilib, ular narxlarning o’zgarishiga qanday javob berishlarini va nima uchun ular muayyan narxlar darajasida nima qilishni talab qilishlarini tushuntirishga harakat qiladi. Mikroiqtisodiyot qanday qilib va ​​nima uchun turli xil tovarlar bir-biridan farq qilishini, jismoniy shaxslar qanday qilib moliyaviy qarorlar qabul qilishlarini va qanday qilib odamlar bir-birlari bilan savdo-sotiq qilish, muvofiqlashtirish va hamkorlik qilishni yaxshiroq tushuntirishga harakat qiladi. Mikroiqtisodiyot mavzulari talab va taklif dinamikasidan tortib, tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’lgan samaradorlik va xarajatlargacha; shuningdek, ular mehnatning qanday taqsimlanishi va taqsimlanishi, noaniqlik, xavf va strategik o’yin nazariyasini o’z ichiga oladi.
• Makroiqtisodiyot milliy va xalqaro miqyosda umumiy iqtisodiyotni o’rganadi. Uning diqqat markazida aniq geografik mintaqa, mamlakat, qit’a yoki hatto butun dunyo bo’lishi mumkin. O’rganilgan mavzularga tashqi savdo, davlatning soliq va pul-kredit siyosati, ishsizlik darajasi, inflyatsiya darajasi va foiz stavkalari, yalpi ichki mahsulot (YaIM) ning o’zgarishi natijasida ishlab chiqarilgan mahsulot ishlab chiqarish hajmining o’sishi va kengayishga olib keladigan biznes tsikllari kiradi. bumlar, tanazzullar va tushkunliklar.

Mikro va makroiqtisodiyot o’zaro bog’liqdir; Iqtisodchilar ma’lum hodisalar haqida tushunchaga ega bo’lishlari sababli, ular resurslarni ajratishda ko’proq ma’lumotga ega bo’lgan qarorlar qabul qilishimizga yordam beradi. Ko’pchilik, mikroiqtisodiyotning shaxslar va firmalarning jami holda ishlaydigan asoslari makroiqtisodiy hodisalarni tashkil etadi, deb hisoblashadi.

Iqtisodiy nazariya maktablari

Shuningdek, iqtisodiy fikr maktablari mavjud. Eng keng tarqalgan ikkitasi – monetarist va Keyns. Monetaristlar erkin bozorlarga umumiy nuqtai nazarga ega bo’lib, ular resurslarni taqsimlashning eng yaxshi usuli va barqaror pul-kredit siyosati iqtisodiyotni boshqarishning eng yaxshi yo’nalishi deb ta’kidlaydilar. Bundan farqli o’laroq, Keynsning fikriga ko’ra, bozorlar aksariyat hollarda o’z mablag’lariga mablag ‘ajratishda yaxshi ishlamaydi va bozor siyosatining beqarorligi va tanazzullarni boshqarish uchun faol hukumat tomonidan soliq siyosatiga yordam beradi.

Iqtisodiy tahlil ko’pincha deduktiv jarayonlar, shu jumladan matematik mantiq orqali rivojlanadi, bunda insonning muayyan faoliyatining ta’siri “vositalar” doirasida ko’rib chiqiladi. Iqtisodiy fikrning ba’zi sohalari tabiiy fanlar bilan bog’liq protsessual kuzatuvlar va soxtalashtirilgan sinovlardan foydalanishga urinadigan rasmiy mantiqiy emas, xususan, makroiqtisodiyot yoki Marshallian mikroiqtisodiyotiga emas, empirizmga urg’u beradi.

Iqtisodiyotda haqiqiy eksperimentlarni yaratish mumkin emasligi sababli, empirik iqtisodchilar taxminlarni soddalashtirishga va ma’lumotlarning retroaktiv tahliliga tayanadilar. Biroq, ba’zi iqtisodchilarning ta’kidlashicha, iqtisodiyot empirik testlarni o’tkazish uchun yaxshi mos kelmaydi va bunday usullar ko’pincha noto’g’ri yoki mos bo’lmagan javoblarni keltirib chiqaradi.

Iqtisodiyot 101

Mehnat, savdo va odamlarning xulq-atvori iqtisodiyoti

Iqtisodiyotning qurilish materiallari mehnat va savdoni o’rganishdir. Inson mehnatidan foydalanishning iloji boricha ko’p manbalari va mablag’larni jalb qilishning turli xil usullari mavjudligi sababli, qaysi usullar eng yaxshi natijalarga olib kelishini aniqlash qiyin.

Masalan, iqtisodiyot odamlar yoki kompaniyalarning o’ziga xos mehnat turlariga ixtisoslashishi va keyinchalik o’z ehtiyojlari yoki xohlaganlarini o’zlari ishlab chiqarishdan ko’ra boshqa ehtiyojlar yoki ehtiyojlar uchun savdo qilishi samaraliroq ekanligini namoyish etadi. Shuningdek, u ayirboshlash vositasi yoki pul orqali boshqarilganda savdo eng samarali ekanligini namoyish etadi.

Iqtisodiyot inson harakatlariga qaratilgan. Aksariyat iqtisodiy modellar odamlar oqilona xulq-atvor bilan harakat qiladigan, foyda yoki foyda uchun eng maqbul darajani qidiradigan taxminlarga asoslanadi. Ammo, albatta, insonning xatti-harakati oldindan aytib bo’lmaydigan yoki nomuvofiq bo’lishi mumkin va shaxsiy, subyektiv qadriyatlarga asoslanishi mumkin (iqtisodiy nazariyalar ko’pincha empirik testlarga yaxshi mos kelmasligining yana bir sababi). Bu shuni anglatadiki, ba’zi iqtisodiy modellar ishlamay qolishi yoki imkonsiz bo’lishi yoki haqiqiy hayotda ishlamasligi mumkin.

Shunday bo’lsa-da, ular moliya bozorlari, hukumatlar, iqtisodiyotlar va ushbu sub’ektlarning insoniy qarorlarini tushunish uchun asosiy tushunchalarni taqdim etadi. Iqtisodiy qonunlar, odatda, juda umumiy bo’lib, insonni rag’batlantirishni o’rganish yo’li bilan shakllantirilgan: iqtisod, foyda, yangi raqobatchilarni bozorga kirishga undaydi, yoki soliqlar xarajatlarni yashirmaydi deb aytishi mumkin.

Iqtisodiy ko’rsatkichlar

Iqtisodiy ko’rsatkichlar – bu ma’lum bir sohada mamlakatning iqtisodiy ko’rsatkichlarini batafsil yoritadigan hisobotlar. Ushbu hisobotlar odatda davlat idoralari yoki xususiy tashkilotlar tomonidan vaqti-vaqti bilan e’lon qilinadi va ular chiqarilgandan so’ng aksiyalar, barqaror daromadlar va valyuta bozorlariga sezilarli ta’sir ko’rsatadi. Shuningdek, ular sarmoyadorlar uchun iqtisodiy sharoitlarning bozorlarni qay tarzda harakat qilishi va investitsiya qarorlarini boshqarishda baho berishlari uchun juda foydali bo’lishi mumkin.

Quyida AQShning asosiy iqtisodiy hisobotlari va fundamental tahlil uchun ishlatiladigan ko’rsatkichlar keltirilgan.

Yalpi ichki mahsulot (YaIM)

Ko’pchilik tomonidan yalpi ichki mahsulot (YaIM) mamlakat iqtisodiy ko’rsatkichlarining eng keng o’lchovi deb hisoblanadi. Ushbu mamlakatda ma’lum bir yil yoki boshqa davrda ishlab chiqarilgan barcha tayyor mahsulotlar va xizmatlarning umumiy bozor qiymatini aks ettiradi (Iqtisodiy tahlil byurosi har oyning ikkinchi yarmida muntazam hisobot beradi). Savdogarlar aslida yalpi ichki mahsulotning yakuniy hisobotiga emas, balki bir necha oy oldin chiqarilgan ikkita hisobotga: YaIMning dastlabki hisoboti va dastlabki hisobotga e’tibor qaratmaydilar. Buning sababi YaIMning yakuniy ko’rsatkichi tez-tez orqada qoladigan ko’rsatkich deb hisoblanadi, bu tendentsiyani tasdiqlashi mumkin, ammo tendentsiyani bashorat qila olmaydi. Qimmatbaho qog’ozlar bozori bilan taqqoslaganda, yalpi ichki mahsulot to’g’risidagi hisobot jamoat shirkatining yil oxiridagi daromadlari to’g’risida hisobotiga o’xshaydi.

Chakana savdo
Savdo vazirligi tomonidan har oy o’rtalarida e’lon qilingan chakana savdo hisoboti diqqat bilan kuzatiladi va do’konlarda sotilgan barcha mahsulotlarning tushumlari yoki dollar qiymatini o’lchaydi. butun mamlakat bo’ylab chakana sotuvchilardan olingan ma’lumotlar – bu iste’mol xarajatlari darajasining proksi bo’lib xizmat qiladi. Iste’mol xarajatlari YaIMning uchdan ikki qismidan ko’prog’ini tashkil etganligi sababli, ushbu hisobot iqtisodiyotning umumiy yo’nalishini aniqlash uchun juda foydali. Bundan tashqari, hisobotning ma’lumotlari oldingi oydagi sotuvlarga asoslanganligi sababli, bu o’z vaqtida ko’rsatkich. Chakana savdo to’g’risidagi hisobot tarkibidagi narsa bozorda yuqori darajadagi o’zgaruvchanlikni keltirib chiqarishi mumkin va hisobotdagi ma’lumotlar Fed stavkalariga ta’sir qiladigan inflyatsion bosimni o’lchash uchun ham ishlatilishi mumkin.

Sanoat ishlab chiqarish
Federal Rezerv tomonidan har oyda e’lon qilinadigan sanoat ishlab chiqarishi to’g’risidagi hisobotda AQShdagi fabrikalar, shaxtalar va kommunal ishlab chiqarishdagi o’zgarishlar to’g’risida hisobot Bu hisobotga kiritilgan diqqat bilan ko’rib chiqilgan choralardan biri bu quvvatning foydalanish koeffitsienti bo’lib, uning ulushini hisoblab chiqadi. Iqtisodiyotda to’xtab qolishdan ko’ra foydalanilayotgan ishlab chiqarish quvvati, ishlab chiqarishning o’sishi va quvvatdan foydalanishning yuqori ko’rsatkichlarini ko’rish yuqori bo’lishi kerak. Odatda, 82-85% oralig’ida quvvatdan foydalanish “tor” hisoblanadi va yaqin kelajakda narxlarning oshishi yoki etkazib berishning etishmasligi ehtimolini oshirishi mumkin.80% dan past darajalar odatda iqtisodiyotdagi “sustlik” ni aks ettiradi deb talqin qilinadi, bu esa retsessiya ehtimolini oshirishi mumkin.

Ishga oid ma’lumotlar
Mehnat statistikasi byurosi (BLS) har oyning birinchi juma kunidagi ish haqi hisoboti deb nomlangan hisobotda ish bilan bandlik ma’lumotlarini e’lon qiladi .. Umuman olganda, ish bilan bandlikning keskin o’sishi farovon iqtisodiy o’sishni anglatadi. Shunga o’xshab, agar sezilarli pasayish yuzaga kelsa, potentsial qisqarishlar ham yuz berishi mumkin. Bular umumiy tendentsiyalar bo’lsa-da, iqtisodiyotning hozirgi holatini hisobga olish muhimdir. Masalan, ish bilan bandlik to’g’risidagi ma’lumotlar, agar mamlakat yaqinda iqtisodiy tanqisliklarga duch kelgan bo’lsa, valyutani qadrlashga olib kelishi mumkin, chunki o’sish iqtisodiy sog’lik va tiklanishning belgisi bo’lishi mumkin. Aksincha, haddan tashqari qizib ketgan iqtisodiyotda bandlikning yuqori darajasi inflyatsiyaga olib kelishi mumkin, bu esa valyutani pastga tushirishga imkon beradi.

Iste’mol narxlari indeksi (CPI))
Shuningdek, BLS tomonidan chiqarilgan Iste’mol narxlari indeksi (CPI) chakana narxlarning o’zgarishi (iste’molchilar to’laydigan xarajatlar) darajasini o’lchaydi va inflyatsiyani o’lchash mezoni hisoblanadi. Iqtisodiyotda tovarlar va xizmatlarning vakili bo’lgan savatchadan foydalanib, CPI narx o’zgarishini oydan oyga va yildan-yilga taqqoslaydi.Hisobot mavjud eng muhim iqtisodiy ko’rsatkichlardan biridir va uning chiqarilishi o’zgaruvchanlikni oshirishi mumkin. kapital, belgilangan daromad va valyuta bozorlari. Narxlarning kutilganidan kattaroq o’sishi inflyatsiyaning belgisi sifatida qabul qilinadi, bu asosiy valyutaning qadrsizlanishiga olib kelishi mumkin.

Iqtisodiy tizimlarning turlari

Iqtisodiy tizimlar mahsulot qanday ishlab chiqarilishi yoki odamlarga qanday taqsimlanishi bilan belgilanadi. Masalan, ibtidoiy agrar jamiyatlarda odamlar o’zlarining barcha ehtiyojlari va ehtiyojlarini uy xo’jaligi yoki qabila darajasida ishlab chiqarishga intilishadi. Oila a’zolari o’z turar joylarini quradilar, ekinlarni etishtiradilar, o’z o’yinlarini ovlaydilar, o’z kiyimlarini tikadilar, o’zlarining nonlarini pishiradilar va hokazo. Bu o’zini o’zi ta’minlaydigan iqtisodiy tizim juda kam mehnat taqsimoti bilan belgilanadi va o’zaro kelishuvga asoslanadi. boshqa oila yoki qabila a’zolari bilan almashish. Bunday ibtidoiy jamiyatda xususiy mulk tushunchasi odatda mavjud emas edi, chunki jamiyat ehtiyojlari hamma tomonidan hamma uchun ishlab chiqarilgan edi.

Keyinchalik tsivilizatsiya rivojlanib borgan sari feodalizm va quldorlik kabi ijtimoiy sinf tomonidan ishlab chiqarishga asoslangan iqtisodiyotlar vujudga keldi. Qullik shaxsiy erkinlik va huquqlarga ega bo’lmagan va o’z egasining mulki sifatida mavjud bo’lgan qullar tomonidan ishlab chiqarishni o’z ichiga olgan. Feodalizm – bu lordlar deb ataladigan zodagonlar sinfi barcha erlarga egalik qilgan va dehqonlar dehqonlarga o’z ishlab chiqarishlarining katta qismini xo’jayinga topshirish uchun kichik er uchastkalarini ijaraga berishgan. Buning evaziga xo’jayin dehqonlarga nisbatan xavfsizlik va xavfsizlikni, shu jumladan yashash joyi va ovqatlanishni taklif qildi.

Kapitalizm

Kapitalizm sanoatlashtirish rivojlanishi bilan paydo bo’ldi. Kapitalizm – bu ishlab chiqarish tizimi bo’lib, unda biznes egalari (kapitalistlar) shaxsiy iste’mol uchun emas, foyda olish uchun sotiladigan mahsulot ishlab chiqaradilar. Kapitalizmda kapitalistlar ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan vositalarni, shuningdek tayyor mahsulotni o’z ichiga olgan biznesga egadirlar. Ishchilar ish haqi evaziga yollanadilar va ishchi ishlab chiqarish jarayonida ishlatadigan vositalariga va u tugaganidan keyin tayyor mahsulotga ega emas. Agar siz poyabzal fabrikasida ishlasangiz va kun oxirida uyga bir juft poyabzal olib borsangiz, garchi ularni o’z qo’llaringiz bilan yasagan bo’lsangiz ham, bu o’g’irlanmoqda. Buning sababi, kapitalistik iqtisodlar xususiy mulk tushunchasiga, kim qonuniy egalik qilishini farqlash uchun tayanadi.

Kapitalistik ishlab chiqarish sotish uchun ishlab chiqarilgan tovarlarni taqsimlash va taqsimlash uchun bozorga tayanadi. Bozor – bu xaridor va sotuvchilarni birlashtiradigan va kim nima va qanchasini olishini aniqlaydigan narxlar belgilanadigan joy. AQSh va bugungi kunda rivojlangan dunyoning aksariyat qismini kapitalistik bozor iqtisodiyoti deb ta’riflash mumkin.

Kapitalizm alternativalari

Kapitalistik ishlab chiqarishga alternativalar mavjud. Eng muhimlaridan ikkitasi 19-asrda kapitalizmning buzilishi sifatida ko’rilgan narsalarga javob sifatida rivojlandi.

Sotsializm – bu barcha ishlarga xususiy mulkni saqlab qolgan va shunchaki ish haqi evaziga ishchilarni yollaydigan ishbilarmonlarga ega bo’lish o’rniga, ishchilar birgalikda biznes, ishlab chiqarish vositalari, tayyor mahsulot va daromadni taqsimlaydigan ishlab chiqarish tizimi. Sotsialistik ishlab chiqarish ko’pincha foyda keltiradi va bozordan tovarlar va xizmatlarni tarqatishda foydalanadi. AQShda ishchilar kooperatsiyasi keng kapitalistik tizim ostida tashkil etilgan sotsialistik ishlab chiqarishga misoldir.

Kommunizm – bu xususiy mulk yo’q bo’lib, jamiyat odamlari ishlab chiqarish vositalariga birgalikda egalik qiladigan ishlab chiqarish tizimi. Kommunizm bozor tizimidan foydalanmaydi, aksincha ishlab chiqarishni tashkil qiluvchi (qaysi ishda ishlaydigan odamlarga aytadi) va ehtiyojlar asosida tovarlar va xizmatlarni iste’molchilarga tarqatadigan markaziy rejalashtiruvchiga tayanadi. Ba’zan bu buyruq iqtisodiyoti deb ataladi.

Бесплатно скачать видео с Ютуба и других сервисов

Онлайн-сервис uniDownloader позволяет скачать mp4 видео как с YouTube, так и с сотен прочих видеохостингов. Или поможет скачать mp3 — в случае, если нужен файл с аудио.

Как скачать видео с Ютуба по ссылке?

Нередко возникает ситуация, когда нужно скачать видео с YouTube без установки программ. Например, если под рукой только смартфон, а видеофайл требуется срочно. Или нет желания устанавливать софт на компьютер. Причин может быть много. Сервис uniDownloader создан, чтобы скачивание видео с YouTube происходило онлайн, бесплатно и быстро.

Шаг 1. Cкопируйте ссылку на видео (URL-адрес).

• В браузере достаточно выделить адрес страницы, нажать по нему правой кнопкой мыши и выбрать «Копировать».
• В мобильном приложении Ютуба вам поможет кнопка «Поделиться» под видео. Далее выбирайте пункт «Копировать ссылку».

Шаг 2. Вставьте ссылку в поле ввода сайта unidownloader, нажмите кнопку и немного подождите 🙂

Шаг 3. Выберите подходящее качество и нажмите кнопку «Скачать», чтобы загрузить Ютуб-видео в mp4 формате на ваше устройство.

Как быстро скачать видео с Ютуба

В адресной строке браузера напишите uuu перед youtube и вас перенаправит на страницу загрузки для данного ролика. Выберите подходящее качество скачиваемого видео и наслаждайтесь просмотром офлайн без рекламы 🙂

Если подвести небольшой итог, то на нашем сайте вы можете скачать видео с YouTube без регистрации, в хорошем качестве и полностью бесплатно — при этом без каких-либо программ. Не за этим ли вы сюда пришли?

Видео в хорошем качестве

Скачивайте видео с YouTube в максимальном качестве! Поддержка форматов высокого разрешения: HD (720p), Full HD (1080p), Ultra HD (4K). Скачать с Ютуба в mp4 можно через сайт, расширение для браузера или с помощью даунлоадера под Windows — требуется только ссылка на видеоролик. Иногда загрузка в 1080p и выше невозможна в силу отсутствия источников с подходящим качеством на сервере видеохостинга.

Музыка в mp3

Загружайте музыку с YouTube в несколько кликов. При онлайн скачивании через сайт поддерживаются форматы webm и m4a. Более того, можно скачать mp3 с Ютуба — так же просто, как и видео. С этим поможет программа UDL Client, в которую встроен конвертер видео с Ютуба в мп3. Для извлечения аудио с наилучшим битрейтом потребуется всего несколько секунд ожидания.

Бесплатно и без регистрации

Используйте сайт удобно и безопасно: у нас можно скачать видео и музыку без регистрации, без подтверждения в виде смс, без подписки на назойливые уведомления. Максимально прозрачная загрузка без уловок и ограничений – при этом совершенно бесплатно для каждого. На сайте тот минимум рекламы, который необходим для поддержания работоспособности сервиса.

Без установки программ

Сайт uniDownloader – полноценный онлайн загрузчик видео и музыки с Ютуба и других ресурсов. Мы не принуждаем пользователей к установке дополнительных программ — везде, где это технически возможно, вы получаете желаемые файлы напрямую. Если вы хотите скачать видео с Ютуба без вирусов и квестов, то мы предлагаем надёжный и быстрый способ это сделать.

Как скачать видео с Ютуба на телефон?

Сервисы uniDownloader можно использовать не только на компьютере. На нашем сайте есть возможность скачать видео с Ютуба на телефон вне зависимости от системы, на которой он работает. Загрузку можно осуществить на смартфоне с установленным и рабочим браузером. Вы можете скачать с Ютуба совершенно бесплатно как на андроид, так и на айфон. Если вы хотите смотреть видеоролики без рекламы в них, скачивание на устройство — лучший выбор.

Наши пользователи могут скачать с сайта YouTube на телефон клипы, фильмы, мультики и любые другие видеоролики. Нет никаких ограничений, выбор между компьютером и смартфоном зависит исключительно от вашего удобства. Если вы используете мобильный браузер, копируйте ссылку на страницу видеоролика. Есть возможность скачать также и через приложение YouTube. Для этого нажмите на кнопку «Поделиться» и «Копировать ссылку», а затем используйте ее из буфера обмена.