Quron Kitob O’qilishi

Эрталаб уйғонганда айтиладиган дуо الحَمْدُ لِلهِ الَّذِي أَحْيَانَا بَعْدَ مَا أَمَاتَنَا وَإِلَيْهِ النُّشُورُ Алҳамдулиллаҳиллазий баъда маа амаатана ва илайҳин нушуур Маъноси:

الحَمْدُ لِلهِ الَّذِي أَحْيَانَا بَعْدَ مَا أَمَاتَنَا وَإِلَيْهِ النُّشُورُ

Азон эшитганда айтиладиган дуо

Азон эшитганда айтиладиган дуо اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ وَالصَّلاةِ الْقَائِمَةِ آتِ مُحَمَّدًا الوَسِيلَةَ وَالْفَضِيلَةَ وَابْعَثْهُ مَقَامًا مَحْمُودًا الَّذِي وَعَدْتَه Аллоҳумма робба ҳаазиҳид даъватит тааъммати вассолатил қоимаҳ, аати муҳаммаданил васиилалата вал вазилаҳ вабаъзҳу мақоомам маҳмууданиллази вааъдтаҳ Маъноси: Эй бу комил дуонинг ва қоим бўлган намознинг эгаси – Аллоҳим, Муҳаммад (С.А.В) га васила ва фазилат бер, у зотни ваъда қилганинг мақтовли мақомда тирилтир.

اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ وَالصَّلاةِ الْقَائِمَةِ آتِ مُحَمَّدًا الوَسِيلَةَ وَالْفَضِيلَةَ وَابْعَثْهُ مَقَامًا مَحْمُودًا الَّذِي وَعَدْتَه

Маъноси: Эй бу комил дуонинг ва қоим бўлган намознинг эгаси – Аллоҳим, Муҳаммад (С.А.В) га васила ва фазилат бер, у зотни ваъда қилганинг мақтовли мақомда тирилтир.

Quron

Oli-Imron surasi _

Kitob ko’rinishida o’qish

الم Ma’nosi: Alif Lom Mim. (Hijo harflari haqida Baqara surasida batafsil to‘xtab o‘tilgan.) [Oli-Imron surasi 1-oyat]

1. Alif Lom Mim. (Hijo harflari haqida Baqara surasida batafsil to‘xtab o‘tilgan.)

اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ Ma’nosi: Alloh–Undan o‘zga ibodatga loyiq iloh yo‘q, tirik va qayyum zotdir. (Ushbu oyati karima tavhidni, Allohning yagonaligini xolis bayon qiladi. Alloh doim tirikdir, o‘lmaydi. U qayyum–bandalari ishlarining tadbirida doimo qoim turuvchidir.) [Oli-Imron surasi 2-oyat]

ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ

2. Alloh–Undan o‘zga ibodatga loyiq iloh yo‘q, tirik va qayyum zotdir. (Ushbu oyati karima tavhidni, Allohning yagonaligini xolis bayon qiladi. Alloh doim tirikdir, o‘lmaydi. U qayyum–bandalari ishlarining tadbirida doimo qoim turuvchidir.)

نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ Ma’nosi: U senga kitobni haq ila o‘zidan avvalgi narsani tasdiqlovchi qilib tushirdi hamda Tavrot va Injilni tushirdi. [Oli-Imron surasi 3-oyat]

ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ

3. U senga kitobni haq ila o‘zidan avvalgi narsani tasdiqlovchi qilib tushirdi hamda Tavrot va Injilni tushirdi.

مِن قَبْلُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَأَنزَلَ الْفُرْقَانَ ۗ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انتِقَامٍ Ma’nosi: Undan oldin odamlarga hidoyat qilib. Va Furqonni ham tushirdi. Allohning oyatlariga kufr keltirganlarga shiddatli azob bor. Alloh aziz va intiqom oluvchi zotdir. (Demak, Muhammad alayhissalomga tushgan kitobni ham Allohning O‘zi tushirgan, kitoblarning tushishi bashariyat uchun yangilik emas, Qur’on ham avvalgi tushgan ilohiy kitoblarning davomi. ) [Oli-Imron surasi 4-oyat]

ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ

4. Undan oldin odamlarga hidoyat qilib. Va Furqonni ham tushirdi. Allohning oyatlariga kufr keltirganlarga shiddatli azob bor. Alloh aziz va intiqom oluvchi zotdir. (Demak, Muhammad alayhissalomga tushgan kitobni ham Allohning O‘zi tushirgan, kitoblarning tushishi bashariyat uchun yangilik emas, Qur’on ham avvalgi tushgan ilohiy kitoblarning davomi. )

إِنَّ اللَّهَ لَا يَخْفَىٰ عَلَيْهِ شَيْءٌ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ Ma’nosi: Albatta, Alloh Unga yerda ham, osmonda ham hech narsa maxfiy qolmaydigan zotdir. [Oli-Imron surasi 5-oyat]

ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ

5. Albatta, Alloh Unga yerda ham, osmonda ham hech narsa maxfiy qolmaydigan zotdir.

هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ ۚ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ Ma’nosi: U sizlarni bachadonlarda xohlagan suvratga soladigan zotdir. Undan o‘zga ibodatga sazovor iloh yo‘q. U aziz va hakim zotdir. [Oli-Imron surasi 6-oyat]

ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ

6. U sizlarni bachadonlarda xohlagan suvratga soladigan zotdir. Undan o‘zga ibodatga sazovor iloh yo‘q. U aziz va hakim zotdir.

هُوَ الَّذِي أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ ۖ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ ۗ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ ۗ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا ۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ Ma’nosi: U senga kitobni tushirgan zotdir. Unda muhkam oyatlar ham bor va ular kitobning aslidir va mutashobih (oyat)lar ham bor. Qalblarida hidoyatdan og‘ish borlar fitna maqsadida va uni ta’vil qilish maqsadida undan mutashobih bo‘lganiga ergashadi. Uning ta’vilini Allohdan boshqa hech kim bilmas. Ilmda sobit bo‘lganlar esa, unga iymon keltirdik, barchasi Rabbimiz huzuridandir, derlar. Va faqat aql egalarigina eslaydilar. («Muhkam» so‘zi mahkam, ochiq-oydin, boshqa yoqqa burib bo‘lmaydigan, degan ma’noni anglatadi. «Mushtaboh» so‘zi esa, o‘xshash, birini biridan ajratish qiyin, bir necha ma’nolarni anglatadigan, degan ma’nolarni bildiradi. Qur’oni Karim oyatlari ham muhkam va mutashobihga bo‘linadi.) [Oli-Imron surasi 7-oyat]

ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ

7. U senga kitobni tushirgan zotdir. Unda muhkam oyatlar ham bor va ular kitobning aslidir va mutashobih (oyat)lar ham bor. Qalblarida hidoyatdan og‘ish borlar fitna maqsadida va uni ta’vil qilish maqsadida undan mutashobih bo‘lganiga ergashadi. Uning ta’vilini Allohdan boshqa hech kim bilmas. Ilmda sobit bo‘lganlar esa, unga iymon keltirdik, barchasi Rabbimiz huzuridandir, derlar. Va faqat aql egalarigina eslaydilar. («Muhkam» so‘zi mahkam, ochiq-oydin, boshqa yoqqa burib bo‘lmaydigan, degan ma’noni anglatadi. «Mushtaboh» so‘zi esa, o‘xshash, birini biridan ajratish qiyin, bir necha ma’nolarni anglatadigan, degan ma’nolarni bildiradi. Qur’oni Karim oyatlari ham muhkam va mutashobihga bo‘linadi.)

رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً ۚ إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ Ma’nosi: Ey Robbimiz, bizni hidoyat qilganingdan so‘ng qalblarimizni og‘dirmagin va bizga O‘z huzuringdan rahmat ato qilgin. Albatta Sening O‘zing ko‘plab ato qiluvchisan. [Oli-Imron surasi 8-oyat]

ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ

8. Ey Robbimiz, bizni hidoyat qilganingdan so‘ng qalblarimizni og‘dirmagin va bizga O‘z huzuringdan rahmat ato qilgin. Albatta Sening O‘zing ko‘plab ato qiluvchisan.

رَبَّنَا إِنَّكَ جَامِعُ النَّاسِ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيعَادَ Ma’nosi: Ey Robbimiz, albatta, sen odamlarni kelishiga shubha yo‘q kunda yig‘uvchisan. Albatta, Alloh va’daga xilof qilmas. [Oli-Imron surasi 9-oyat]

ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ

9. Ey Robbimiz, albatta, sen odamlarni kelishiga shubha yo‘q kunda yig‘uvchisan. Albatta, Alloh va’daga xilof qilmas.

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ Ma’nosi: Albatta, kufr keltirganlarning mollari ham, bolalari ham ulardan Alloh(azobi)dan biror narsa qaytara olmas. Ana o‘shalar, o‘zlari do‘zaxning yoqilg‘isidirlar. [Oli-Imron surasi 10-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ

10. Albatta, kufr keltirganlarning mollari ham, bolalari ham ulardan Alloh(azobi)dan biror narsa qaytara olmas. Ana o‘shalar, o‘zlari do‘zaxning yoqilg‘isidirlar.

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ ۗ وَاللَّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ Ma’nosi: Fir’avn ahlining va ulardan oldingilarning holiga o‘xshab oyatlarimizni yolg‘onga chiqardilar. Bas, gunohlari tufayli Alloh ularni tutdi. Va Alloh iqobi shiddatli zotdir. [Oli-Imron surasi 11-oyat]

ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ

11. Fir’avn ahlining va ulardan oldingilarning holiga o‘xshab oyatlarimizni yolg‘onga chiqardilar. Bas, gunohlari tufayli Alloh ularni tutdi. Va Alloh iqobi shiddatli zotdir.

قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَ ۚ وَبِئْسَ الْمِهَادُ Ma’nosi: Kufr keltirganlarga: «Tezda mag‘lub bo‘lursizlar va jahannamga yig‘ilursizlar, u qandoq ham yomon joy», deb ayt. (Kufrning oqibati ikki dunyoning mag‘lubiyatidir. Ushbu oyatda Alloh taolo ularning bu dunyoda tezda mag‘lub bo‘lishlarining, oxiratda ham jahannamga to‘planishlarining xabarini bermoqda.) [Oli-Imron surasi 12-oyat]

ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺﭻ ﭼ ﭽ ﭾ

12. Kufr keltirganlarga: «Tezda mag‘lub bo‘lursizlar va jahannamga yig‘ilursizlar, u qandoq ham yomon joy», deb ayt. (Kufrning oqibati ikki dunyoning mag‘lubiyatidir. Ushbu oyatda Alloh taolo ularning bu dunyoda tezda mag‘lub bo‘lishlarining, oxiratda ham jahannamga to‘planishlarining xabarini bermoqda.)

قَدْ كَانَ لَكُمْ آيَةٌ فِي فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا ۖ فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَأُخْرَىٰ كَافِرَةٌ يَرَوْنَهُم مِّثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ ۚ وَاللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَن يَشَاءُ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبْرَةً لِّأُولِي الْأَبْصَارِ Ma’nosi: «Sizga to‘qnashgan ikki firqada ibrat bor edi. Bir firqa Allohning yo‘lida urishadi. Boshqasi kofirdir. Ular o‘z ko‘zlari bilan (dushman) o‘zlariga ikki barobarligini ko‘rib turardilar. Va Alloh kimni xohlasa, o‘shani O‘z nusrati ila qo‘llar. Albatta, bunda aql egalari uchun ibrat bordir», deb ayt. (Ma’lumki, Badr urushida mushriklarning soni musulmonlarning adadidan uch barobar ko‘p edi. Shunga qaramay, Alloh taoloning nusrati bilan musulmonlar g‘olib keldilar.) [Oli-Imron surasi 13-oyat]

ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ

13. «Sizga to‘qnashgan ikki firqada ibrat bor edi. Bir firqa Allohning yo‘lida urishadi. Boshqasi kofirdir. Ular o‘z ko‘zlari bilan (dushman) o‘zlariga ikki barobarligini ko‘rib turardilar. Va Alloh kimni xohlasa, o‘shani O‘z nusrati ila qo‘llar. Albatta, bunda aql egalari uchun ibrat bordir», deb ayt. (Ma’lumki, Badr urushida mushriklarning soni musulmonlarning adadidan uch barobar ko‘p edi. Shunga qaramay, Alloh taoloning nusrati bilan musulmonlar g‘olib keldilar.)

زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ۗ ذَٰلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ Ma’nosi: Odamlarga ayollardan, bolalardan, to‘p-to‘p tillo va kumushdan, go‘zal otlardan, chorvadan, ekin-tekindan iborat shahvatlarning muhabbati ziynatlandi. Ular dunyo hayotining matohidir. Allohning huzurida esa, husnli qaytar joy bor. («Shahvat» so‘zi urfda jinsiy ma’noda ishlatib kelinadi. Aslida esa, shahvat «ishtaha» so‘zidan olingan bo‘lib, ko‘ngil tusashi, xohlashiga aytiladi. Ushbu oyati karimada odamlarning ko‘ngliga muhabbati ziynatlangan, ishtahalari doim tortib turadigan narsalar haqida so‘z ketmoqda.) [Oli-Imron surasi 14-oyat]

ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ

14. Odamlarga ayollardan, bolalardan, to‘p-to‘p tillo va kumushdan, go‘zal otlardan, chorvadan, ekin-tekindan iborat shahvatlarning muhabbati ziynatlandi. Ular dunyo hayotining matohidir. Allohning huzurida esa, husnli qaytar joy bor. («Shahvat» so‘zi urfda jinsiy ma’noda ishlatib kelinadi. Aslida esa, shahvat «ishtaha» so‘zidan olingan bo‘lib, ko‘ngil tusashi, xohlashiga aytiladi. Ushbu oyati karimada odamlarning ko‘ngliga muhabbati ziynatlangan, ishtahalari doim tortib turadigan narsalar haqida so‘z ketmoqda.)

قُلْ أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيْرٍ مِّن ذَٰلِكُمْ ۚ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ Ma’nosi: «O‘sha narsalaringizdan yaxshirog‘ining xabarini beraymi?! –deb ayt. Taqvo qilganlarga Robbilari huzurida ostidan anhorlar oqib turgan jannatlar bor. Unda abadiy qolurlar. Pokiza juftlar va Alloh tomonidan rozilik bor. Va Alloh bandalarni ko‘rib turuvchidir». (Hamma bu dunyoning matohiga o‘zini uradi. O‘shani deb ko‘plar gunohga botadi, dindan chiqadi. Holbuki, bu narsalar shuncha urinishga arzimaydigan narsalardir. Besh kunlik dunyoning o‘tkinchi orzu-havasi, xolos. Lekin boshqa tarafda undan yaxshi, abadiy ne’matlar bor. Alloh taolo ushbu oyatda Payg‘ambarimiz alayhissalomga xitoban: «O‘sha narsalaringizdan yaxshirog‘ining xabarini beraymi?! deb ayt», deb buyurmoqda. Oxirat ne’matlari bu dunyo matohidan naqadar ustun ekanligi shak-shubhasiz haqiqatdir. Ammo oxirat ne’matlarining yana bir o‘ziga xos imtiyozi bor. U ham bo‘lsa, ularning taqvodor bandalarga xosligidir, boshqalarga nasib qilmaydi.) [Oli-Imron surasi 15-oyat]

ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ

15. «O‘sha narsalaringizdan yaxshirog‘ining xabarini beraymi?! –deb ayt. Taqvo qilganlarga Robbilari huzurida ostidan anhorlar oqib turgan jannatlar bor. Unda abadiy qolurlar. Pokiza juftlar va Alloh tomonidan rozilik bor. Va Alloh bandalarni ko‘rib turuvchidir». (Hamma bu dunyoning matohiga o‘zini uradi. O‘shani deb ko‘plar gunohga botadi, dindan chiqadi. Holbuki, bu narsalar shuncha urinishga arzimaydigan narsalardir. Besh kunlik dunyoning o‘tkinchi orzu-havasi, xolos. Lekin boshqa tarafda undan yaxshi, abadiy ne’matlar bor. Alloh taolo ushbu oyatda Payg‘ambarimiz alayhissalomga xitoban: «O‘sha narsalaringizdan yaxshirog‘ining xabarini beraymi?! deb ayt», deb buyurmoqda. Oxirat ne’matlari bu dunyo matohidan naqadar ustun ekanligi shak-shubhasiz haqiqatdir. Ammo oxirat ne’matlarining yana bir o‘ziga xos imtiyozi bor. U ham bo‘lsa, ularning taqvodor bandalarga xosligidir, boshqalarga nasib qilmaydi.)

الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ Ma’nosi: Ular: «Robbimiz, albatta, biz iymon keltirdik, bizning gunohlarimizni mag‘firat qilgin va do‘zax azobidan saqlagin», deydiganlardir. [Oli-Imron surasi 16-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ

16. Ular: «Robbimiz, albatta, biz iymon keltirdik, bizning gunohlarimizni mag‘firat qilgin va do‘zax azobidan saqlagin», deydiganlardir.

الصَّابِرِينَ وَالصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَالْمُنفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ Ma’nosi: Sabr qiluvchilar, sodiqlar, doimiy toat qiluvchilar, nafaqa qiluvchilar va saharda istig‘for aytuvchilardir. [Oli-Imron surasi 17-oyat]

17. Sabr qiluvchilar, sodiqlar, doimiy toat qiluvchilar, nafaqa qiluvchilar va saharda istig‘for aytuvchilardir.

شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ ۚ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ Ma’nosi: Alloh adolat ila turib, albatta, Undan o‘zga iloh yo‘qligiga shohidlik berdi. Farishtalar va ilm egalari ham. Undan o‘zga iloh yo‘q. U aziz va hakim zotdir. [Oli-Imron surasi 18-oyat]

ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ

18. Alloh adolat ila turib, albatta, Undan o‘zga iloh yo‘qligiga shohidlik berdi. Farishtalar va ilm egalari ham. Undan o‘zga iloh yo‘q. U aziz va hakim zotdir.

إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ ۗ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ ۗ وَمَن يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ Ma’nosi: Albatta, Allohning huzuridagi din Islomdir. Kitob berilganlar faqat ularga ilm kelgandan so‘ng o‘zaro hasad qilishibgina ixtilof qildilar. Kim Allohning oyatlariga kufr keltirsa, bas, albatta, Alloh hisobni tezda qiluvchidir. (Allohning huzurida Islomdan boshqa din yo‘q. Yahudiy, nasroniy, buddiy yoki yana boshqa har xil dinlar Allohning huzurida e’tiborini yo‘qotgan dinlardir. Ularga e’tiqod va amal qilganlar bexuda yuribdilar hisob. Dunyoda Alloh yagona bo‘lganidan keyin, aqida ham yagona bo‘lishi kerak. U Islom aqidasidir. Ahli kitobning kelishmovchiligi ilmsizlikdan, johillikdan emas. Ularga Alloh tomonidan ilm kelgan edi. Ular Allohning yagonaligini, ibodatga sazovorlikda ham yagonaligini, bandalarning vazifasi nimadan iborat ekanligini yaxshi bilar edilar. Bilib turib, ixtilof qildilar.) [Oli-Imron surasi 19-oyat]

ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ

19. Albatta, Allohning huzuridagi din Islomdir. Kitob berilganlar faqat ularga ilm kelgandan so‘ng o‘zaro hasad qilishibgina ixtilof qildilar. Kim Allohning oyatlariga kufr keltirsa, bas, albatta, Alloh hisobni tezda qiluvchidir. (Allohning huzurida Islomdan boshqa din yo‘q. Yahudiy, nasroniy, buddiy yoki yana boshqa har xil dinlar Allohning huzurida e’tiborini yo‘qotgan dinlardir. Ularga e’tiqod va amal qilganlar bexuda yuribdilar hisob. Dunyoda Alloh yagona bo‘lganidan keyin, aqida ham yagona bo‘lishi kerak. U Islom aqidasidir. Ahli kitobning kelishmovchiligi ilmsizlikdan, johillikdan emas. Ularga Alloh tomonidan ilm kelgan edi. Ular Allohning yagonaligini, ibodatga sazovorlikda ham yagonaligini, bandalarning vazifasi nimadan iborat ekanligini yaxshi bilar edilar. Bilib turib, ixtilof qildilar.)

فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ ۗ وَقُل لِّلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْأُمِّيِّينَ أَأَسْلَمْتُمْ ۚ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوا ۖ وَّإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ ۗ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ Ma’nosi: Agar sen bilan tortishsalar, sen: «Men yuzimni Allohga taslim etdim va menga ergashganlar ham!» deb ayt. Va kitob berilganlarga va savodsizlarga: «Islomga kirdingizmi?» deb ayt. Agar Islomga kirsalar, bas, batahqiq, hidoyat topdilar. Agar yuz o‘girsalar, sening zimmangda yetkazish, xolos. Alloh bandalarni ko‘rib turuvchidir. (Yuz insonning eng oliy a’zosi hisoblanadi. Yuzni Allohga taslim qilish esa, o‘sha yuzning egasi butun vujudini Allohga topshirganini bildiradi. Payg‘ambar alayhissalomki o‘zlariga ushbu yo‘lni tanlabdilar, u kishiga ergashgan ummatlari ham albatta shu yo‘lni tanlaydilar. Bundan boshqa gap bo‘lishi mumkin emas.) [Oli-Imron surasi 20-oyat]

ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ

20. Agar sen bilan tortishsalar, sen: «Men yuzimni Allohga taslim etdim va menga ergashganlar ham!» deb ayt. Va kitob berilganlarga va savodsizlarga: «Islomga kirdingizmi?» deb ayt. Agar Islomga kirsalar, bas, batahqiq, hidoyat topdilar. Agar yuz o‘girsalar, sening zimmangda yetkazish, xolos. Alloh bandalarni ko‘rib turuvchidir. (Yuz insonning eng oliy a’zosi hisoblanadi. Yuzni Allohga taslim qilish esa, o‘sha yuzning egasi butun vujudini Allohga topshirganini bildiradi. Payg‘ambar alayhissalomki o‘zlariga ushbu yo‘lni tanlabdilar, u kishiga ergashgan ummatlari ham albatta shu yo‘lni tanlaydilar. Bundan boshqa gap bo‘lishi mumkin emas.)

إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَيَقْتُلُونَ الَّذِينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ Ma’nosi: Albatta, Allohning oyatlariga kufr keltiradiganlar, Payg‘ambarlarni nohaqdan o‘ldiradiganlar va odamlardan adolatga buyuradiganlarni o‘ldiradiganlarga alamli azobning bashoratini ber. [Oli-Imron surasi 21-oyat]

ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ

21. Albatta, Allohning oyatlariga kufr keltiradiganlar, Payg‘ambarlarni nohaqdan o‘ldiradiganlar va odamlardan adolatga buyuradiganlarni o‘ldiradiganlarga alamli azobning bashoratini ber.

أُولَٰئِكَ الَّذِينَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ Ma’nosi: Ana o‘shalar amallari bu dunyoyu oxiratda habata bo‘lganlardir va ularga yordam beruvchilar yo‘qdir. (Iymonlari yo‘qligi, Allohning oyatlariga kufr keltirganlari tufayli ba’zi qilgan yaxshi ishlari ham bekor ketadi. Ularga savob va najot keltirmaydi. Hamda boshlariga mushkul tushgan paytda yordamchilar yo‘qdir.) [Oli-Imron surasi 22-oyat]

ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ

22. Ana o‘shalar amallari bu dunyoyu oxiratda habata bo‘lganlardir va ularga yordam beruvchilar yo‘qdir. (Iymonlari yo‘qligi, Allohning oyatlariga kufr keltirganlari tufayli ba’zi qilgan yaxshi ishlari ham bekor ketadi. Ularga savob va najot keltirmaydi. Hamda boshlariga mushkul tushgan paytda yordamchilar yo‘qdir.)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُدْعَوْنَ إِلَىٰ كِتَابِ اللَّهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ يَتَوَلَّىٰ فَرِيقٌ مِّنْهُمْ وَهُم مُّعْرِضُونَ Ma’nosi: Kitobdan nasiba berilganlarga qaramaysanmi?! Oralarida hukm yuritish uchun Allohning kitobiga chaqirilganlarida ulardan bir guruhlari yuz o‘girib ortga qaytadilar. (Ibn Ishoq rivoyat qiladilarki, Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom Baytulmidrosda bir guruh yahudiylarni Allohning diniga chaqirganlarida, ulardan Nu’mon ibn Amr va Hars ibn Zayd deganlari: «Ey Muhammad, sen qaysi dindasan?» dedilar. U zot alayhissalom: «Ibrohim millati va dinidaman», dedilar. Ular: «Ibrohim yahudiy bo‘lgan, deyishdi. Shunda Payg‘ambar alayhissalom: «Undoq bo‘lsa, kelinglar, shu masalani Tavrotdan ko‘raylik», deganlarida, ular bosh tortdilar.) [Oli-Imron surasi 23-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ

23. Kitobdan nasiba berilganlarga qaramaysanmi?! Oralarida hukm yuritish uchun Allohning kitobiga chaqirilganlarida ulardan bir guruhlari yuz o‘girib ortga qaytadilar. (Ibn Ishoq rivoyat qiladilarki, Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom Baytulmidrosda bir guruh yahudiylarni Allohning diniga chaqirganlarida, ulardan Nu’mon ibn Amr va Hars ibn Zayd deganlari: «Ey Muhammad, sen qaysi dindasan?» dedilar. U zot alayhissalom: «Ibrohim millati va dinidaman», dedilar. Ular: «Ibrohim yahudiy bo‘lgan, deyishdi. Shunda Payg‘ambar alayhissalom: «Undoq bo‘lsa, kelinglar, shu masalani Tavrotdan ko‘raylik», deganlarida, ular bosh tortdilar.)

ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ ۖ وَغَرَّهُمْ فِي دِينِهِم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ Ma’nosi: Buning sababi–ularning: «Bizga sanoqli kunlardan boshqa hech o‘t tegmaydi», deganlaridadir. To‘qigan narsalari ularni dinlarida adashtirdi. [Oli-Imron surasi 24-oyat]

ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ

24. Buning sababi–ularning: «Bizga sanoqli kunlardan boshqa hech o‘t tegmaydi», deganlaridadir. To‘qigan narsalari ularni dinlarida adashtirdi.

فَكَيْفَ إِذَا جَمَعْنَاهُمْ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيهِ وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ Ma’nosi: Unda, bo‘lishida shubha yo‘q kunda ularni jamlaganimizda va har bir jon zulm qilinmasdan, qilganiga yarasha jazosini olganda, hollari qanday bo‘ladi? [Oli-Imron surasi 25-oyat]

ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ

25. Unda, bo‘lishida shubha yo‘q kunda ularni jamlaganimizda va har bir jon zulm qilinmasdan, qilganiga yarasha jazosini olganda, hollari qanday bo‘ladi?

قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَن تَشَاءُ وَتَنزِعُ الْمُلْكَ مِمَّن تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَاءُ ۖ بِيَدِكَ الْخَيْرُ ۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ Ma’nosi: Sen: «Ey barcha mulkning egasi Robbim! Xohlagan kishingga mulk berursan va xohlagan kishingdan mulkni tortib olursan, xohlagan kishingni aziz qilursan, xohlagan kishingni xor qilursan. Barcha yaxshilik Sening qo‘lingda. Albatta, Sen har bir narsaga qodirsan. [Oli-Imron surasi 26-oyat]

ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘﮙ ﮚ ﮛﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ

26. Sen: «Ey barcha mulkning egasi Robbim! Xohlagan kishingga mulk berursan va xohlagan kishingdan mulkni tortib olursan, xohlagan kishingni aziz qilursan, xohlagan kishingni xor qilursan. Barcha yaxshilik Sening qo‘lingda. Albatta, Sen har bir narsaga qodirsan.

تُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ ۖ وَتُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ ۖ وَتَرْزُقُ مَن تَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ Ma’nosi: Kechani kunduzga kiritursan va kunduzni kechaga kiritursan, o‘likdan tirikni chiqarursan va tirikdan o‘likni chiqarursan hamda xohlagan kishingga behisob rizq berursan», deb ayt. (Ko‘rinib turibdiki, bu ikki oyatda juda ham ulkan ma’nolar o‘z aksini topgan. Yagona Allohning faqat O‘ziga xos kamolot sifatlari jamlangan. Shuning uchun ham ushbu ikki oyatni kundalik vird-vazifa sifatida o‘qib yurish tavsiya qilinadi.) [Oli-Imron surasi 27-oyat]

ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ

27. Kechani kunduzga kiritursan va kunduzni kechaga kiritursan, o‘likdan tirikni chiqarursan va tirikdan o‘likni chiqarursan hamda xohlagan kishingga behisob rizq berursan», deb ayt. (Ko‘rinib turibdiki, bu ikki oyatda juda ham ulkan ma’nolar o‘z aksini topgan. Yagona Allohning faqat O‘ziga xos kamolot sifatlari jamlangan. Shuning uchun ham ushbu ikki oyatni kundalik vird-vazifa sifatida o‘qib yurish tavsiya qilinadi.)

لَّا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ ۖ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ إِلَّا أَن تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً ۗ وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ ۗ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ Ma’nosi: Mo‘minlar mo‘minlarni qo‘yib, kofirlarni do‘st tutmasinlar. Kim buni qilsa, bas, unga Allohdan hech narsa yo‘q. Magar ulardan saqlansangiz, Alloh sizlarni o‘z(azob)idan ogoh qiladir. Va qaytib borish Allohning O‘zigadir. (Islomda boshqa dindagilar bilan yaxshi aloqada bo‘lishga ruxsat bor. Lekin do‘st tutish, hamma narsani kofirga ishonib topshirib qo‘yish mumkin emas. Faqat bir holatdagina, istisno tariqasida, yuzaki ravishda o‘zini kofirga do‘st qilib ko‘rsatishi mumkin: «Magar ulardan saqlansangiz». Bunday tasarrufni «taqiyya» deb ataladi. Taqiyya bilan jonni, molni va nomusni dushmanlardan saqlab qolishga harakat qilinadi.) [Oli-Imron surasi 28-oyat]

ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱﯲ ﯳ ﯴ ﯵﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ

28. Mo‘minlar mo‘minlarni qo‘yib, kofirlarni do‘st tutmasinlar. Kim buni qilsa, bas, unga Allohdan hech narsa yo‘q. Magar ulardan saqlansangiz, Alloh sizlarni o‘z(azob)idan ogoh qiladir. Va qaytib borish Allohning O‘zigadir. (Islomda boshqa dindagilar bilan yaxshi aloqada bo‘lishga ruxsat bor. Lekin do‘st tutish, hamma narsani kofirga ishonib topshirib qo‘yish mumkin emas. Faqat bir holatdagina, istisno tariqasida, yuzaki ravishda o‘zini kofirga do‘st qilib ko‘rsatishi mumkin: «Magar ulardan saqlansangiz». Bunday tasarrufni «taqiyya» deb ataladi. Taqiyya bilan jonni, molni va nomusni dushmanlardan saqlab qolishga harakat qilinadi.)

قُلْ إِن تُخْفُوا مَا فِي صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ اللَّهُ ۗ وَيَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ Ma’nosi: Sen: «Agar qalbingizdagi narsani maxfiy tutsangiz ham, oshkor qilsangiz ham, Alloh biladir. Va osmonlardagiyu yerdagi narsalarni ham biladir. Alloh har bir narsaga qodirdir», deb ayt. (Oyati karima Alloh taolo bandalarining barcha ishlaridan ochiq-oydin xabardor ekanligini shubhaga hech o‘rin qo‘ymaydigan darajada bayon qilmoqda. Kim maxfiy ravishda kofirlarni do‘st tutsa ham, biladi. Bilganidan so‘ng, albatta, uning jazosini beradi.) [Oli-Imron surasi 29-oyat]

ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ ﰋ ﰌﰍ ﰎ ﰏ ﰐ ﰑ ﰒ ﰓ

29. Sen: «Agar qalbingizdagi narsani maxfiy tutsangiz ham, oshkor qilsangiz ham, Alloh biladir. Va osmonlardagiyu yerdagi narsalarni ham biladir. Alloh har bir narsaga qodirdir», deb ayt. (Oyati karima Alloh taolo bandalarining barcha ishlaridan ochiq-oydin xabardor ekanligini shubhaga hech o‘rin qo‘ymaydigan darajada bayon qilmoqda. Kim maxfiy ravishda kofirlarni do‘st tutsa ham, biladi. Bilganidan so‘ng, albatta, uning jazosini beradi.)

يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُّحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِن سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَدًا بَعِيدًا ۗ وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ ۗ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ Ma’nosi: Har bir jon qilgan yaxshi amalini hozir topadigan va yomon amalini esa, u bilan o‘zi orasida uzoq masofa bo‘lishini istaydigan kunda. Alloh sizlarni O‘z(azob)idan ogoh qiladir. Alloh bandalariga mehribon zotdir. (U kunda har bir jonning yaxshiligiyu yomonligi oxirigacha sarhisob qilinadi. Agar bandaning bu dunyodagi amallari yaxshi bo‘lsa, xursandchilikka, baxtga, saodatga erishadi. Yomon bo‘lsa, qani endi ushbu yomon amallar olis-olislarda bo‘lsa edi, menga yaqin bo‘lmasa edi, deb orzu qiladi.) [Oli-Imron surasi 30-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤﭥ ﭦ ﭧ ﭨﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ

30. Har bir jon qilgan yaxshi amalini hozir topadigan va yomon amalini esa, u bilan o‘zi orasida uzoq masofa bo‘lishini istaydigan kunda. Alloh sizlarni O‘z(azob)idan ogoh qiladir. Alloh bandalariga mehribon zotdir. (U kunda har bir jonning yaxshiligiyu yomonligi oxirigacha sarhisob qilinadi. Agar bandaning bu dunyodagi amallari yaxshi bo‘lsa, xursandchilikka, baxtga, saodatga erishadi. Yomon bo‘lsa, qani endi ushbu yomon amallar olis-olislarda bo‘lsa edi, menga yaqin bo‘lmasa edi, deb orzu qiladi.)

قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ Ma’nosi: Sen: «Agar Allohga muhabbat qilsangiz, bas, menga ergashing. Alloh sizga muhabbat qiladi va sizlarni gunohlaringizni mag‘firat qiladi», deb ayt. [Oli-Imron surasi 31-oyat]

ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ

31. Sen: «Agar Allohga muhabbat qilsangiz, bas, menga ergashing. Alloh sizga muhabbat qiladi va sizlarni gunohlaringizni mag‘firat qiladi», deb ayt.

قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ ۖ فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ Ma’nosi: Allohga va Rasulga itoat qiling. Bas, agar ortga qaytsangiz, Alloh, albatta, kofirlarga muhabbat qilmas. [Oli-Imron surasi 32-oyat]

ﭾ ﭿ ﮀ ﮁﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ

32. Allohga va Rasulga itoat qiling. Bas, agar ortga qaytsangiz, Alloh, albatta, kofirlarga muhabbat qilmas.

إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ Ma’nosi: Albatta, Alloh Odamni, Nuhni, Oli Ibrohimni, Oli Imronni olamlar ustidan tanlab oldi. [Oli-Imron surasi 33-oyat]

ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ

33. Albatta, Alloh Odamni, Nuhni, Oli Ibrohimni, Oli Imronni olamlar ustidan tanlab oldi.

ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِن بَعْضٍ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ Ma’nosi: Ba’zilari ba’zilariga zurriyotdir. Alloh eshituvchi, biluvchi zotdir. (Ushbu 33-oyatda Alloh taolo Odamni va Nuh alayhissalomlarning yolg‘iz o‘zlarini Ibrohim va Imron alayhissalomlarni esa, sulolalarini ham qo‘shib zikr qildi. Nega? Chunki Odam va Nuh alayhissalomlar yolg‘iz o‘zlari Payg‘ambar bo‘lganlar. Ibrohim va Imron alayhissalomlar zurriyotlaridan bevosita Payg‘ambarlar sulolasi tarqalgan. Bu nasab yoki qarindoshlik asosidagi Payg‘ambarlik sulolasi emas, balki aqida asosidagi suloladir. Bu haqiqat Ibrohim alayhissalom Allohga iltijo qilib, zurriyotlaridan ham Payg‘ambar chiqarishini so‘raganlarida bayon qilingan.) [Oli-Imron surasi 34-oyat]

ﮘ ﮙ ﮚ ﮛﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ

34. Ba’zilari ba’zilariga zurriyotdir. Alloh eshituvchi, biluvchi zotdir. (Ushbu 33-oyatda Alloh taolo Odamni va Nuh alayhissalomlarning yolg‘iz o‘zlarini Ibrohim va Imron alayhissalomlarni esa, sulolalarini ham qo‘shib zikr qildi. Nega? Chunki Odam va Nuh alayhissalomlar yolg‘iz o‘zlari Payg‘ambar bo‘lganlar. Ibrohim va Imron alayhissalomlar zurriyotlaridan bevosita Payg‘ambarlar sulolasi tarqalgan. Bu nasab yoki qarindoshlik asosidagi Payg‘ambarlik sulolasi emas, balki aqida asosidagi suloladir. Bu haqiqat Ibrohim alayhissalom Allohga iltijo qilib, zurriyotlaridan ham Payg‘ambar chiqarishini so‘raganlarida bayon qilingan.)

إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي ۖ إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ Ma’nosi: Imronning xotini: «Ey Robbim! Albatta, men qornimdagini xolis O‘zingga nazr qildim. Bas, mendan qabul et. Albatta, Sening O‘zing eshituvchi, biluvchi zotsan», deganini esla! [Oli-Imron surasi 35-oyat]

ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ

35. Imronning xotini: «Ey Robbim! Albatta, men qornimdagini xolis O‘zingga nazr qildim. Bas, mendan qabul et. Albatta, Sening O‘zing eshituvchi, biluvchi zotsan», deganini esla!

فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنثَىٰ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنثَىٰ ۖ وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ Ma’nosi: Uni (Maryamni) tuqqan choqda: «Ey Robbim, men buni qiz tug‘dim-ku!!» dedi. Holbuki, Alloh nima tuqqanini yaxshi biladi. «Va o‘g‘il qizdek emas. Va men unga «Maryam» deb nom qo‘ydim va, albatta, men sSndan unga va uning zurriyotiga shaytonir rojim sharridan panoh tilayman». [Oli-Imron surasi 36-oyat]

ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ

36. Uni (Maryamni) tuqqan choqda: «Ey Robbim, men buni qiz tug‘dim-ku!!» dedi. Holbuki, Alloh nima tuqqanini yaxshi biladi. «Va o‘g‘il qizdek emas. Va men unga «Maryam» deb nom qo‘ydim va, albatta, men sSndan unga va uning zurriyotiga shaytonir rojim sharridan panoh tilayman».

فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا ۖ كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقًا ۖ قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّىٰ لَكِ هَٰذَا ۖ قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ ۖ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ Ma’nosi: Bas, uni Robbi juda yaxshi qabul qilib, nihoyatda go‘zal o‘stirdi va Zakariyoni unga kafil qildi. Zakariyo har qachon uning oldiga, mehrobga kirganida, uning huzurida rizq ko‘rdi. U: «Ey Maryam, senga bu qaerdan?» dedi. Ul: «Bu Allohning huzuridan. Albatta, Alloh xohlagan kishisiga behisob rizq beradi», dedi. (Shunday qilib, Maryam alohida e’tibor ostida muborak bo‘lib o‘sa bordi. Alloh unga O‘zi inoyat ko‘rsatib turdi. Zakariyo alayhissalom Maryamning kafili sifatida, tabiiyki, uning oziq-ovqati, rizqidan doimo xabardor bo‘lib turishi lozim. Lekin ibodatxona mehrobida ibodat bilan mashg‘ul bo‘lib turgan Maryamning oldiga qachon kirsa, uning huzurida rizq turar edi.) [Oli-Imron surasi 37-oyat]

ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇﰈ ﰉ ﰊ ﰋ ﰌ ﰍﰎ ﰏ ﰐ ﰑ ﰒ ﰓ ﰔ ﰕ ﰖ

37. Bas, uni Robbi juda yaxshi qabul qilib, nihoyatda go‘zal o‘stirdi va Zakariyoni unga kafil qildi. Zakariyo har qachon uning oldiga, mehrobga kirganida, uning huzurida rizq ko‘rdi. U: «Ey Maryam, senga bu qaerdan?» dedi. Ul: «Bu Allohning huzuridan. Albatta, Alloh xohlagan kishisiga behisob rizq beradi», dedi. (Shunday qilib, Maryam alohida e’tibor ostida muborak bo‘lib o‘sa bordi. Alloh unga O‘zi inoyat ko‘rsatib turdi. Zakariyo alayhissalom Maryamning kafili sifatida, tabiiyki, uning oziq-ovqati, rizqidan doimo xabardor bo‘lib turishi lozim. Lekin ibodatxona mehrobida ibodat bilan mashg‘ul bo‘lib turgan Maryamning oldiga qachon kirsa, uning huzurida rizq turar edi.)

هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُ ۖ قَالَ رَبِّ هَبْ لِي مِن لَّدُنكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً ۖ إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاءِ Ma’nosi: Shu choqda Zakariyo Robbiga duo qilib: «Ey Robbim, menga O‘z huzuringdan yaxshi zurriyot bergin. Albatta, sen duoni eshituvchisan», dedi. [Oli-Imron surasi 38-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ

38. Shu choqda Zakariyo Robbiga duo qilib: «Ey Robbim, menga O‘z huzuringdan yaxshi zurriyot bergin. Albatta, sen duoni eshituvchisan», dedi.

فَنَادَتْهُ الْمَلَائِكَةُ وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرَابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيَىٰ مُصَدِّقًا بِكَلِمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَسَيِّدًا وَحَصُورًا وَنَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ Ma’nosi: Mehrobda namoz o‘qib turganida, farishtalar unga: «Albatta, Alloh senga Allohdan bo‘lgan kalimani tasdiqlovchi, boshliq, shahvati tiyilgan, solihlardan bo‘lgan Nabiy, Yah’yoning bashoratini bermoqda», dedilar. (Zakariyo alayhissalomning chin dildan qilgan duolari qabul bo‘ldi. Allohning farishtalari kelib u kishiga suyunchilik xabarini yetkazdilar. Alloh Zakariyo alayhissalomga o‘g‘il farzand berishni iroda qildi. ) [Oli-Imron surasi 39-oyat]

ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ

39. Mehrobda namoz o‘qib turganida, farishtalar unga: «Albatta, Alloh senga Allohdan bo‘lgan kalimani tasdiqlovchi, boshliq, shahvati tiyilgan, solihlardan bo‘lgan Nabiy, Yah’yoning bashoratini bermoqda», dedilar. (Zakariyo alayhissalomning chin dildan qilgan duolari qabul bo‘ldi. Allohning farishtalari kelib u kishiga suyunchilik xabarini yetkazdilar. Alloh Zakariyo alayhissalomga o‘g‘il farzand berishni iroda qildi. )

قَالَ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَقَدْ بَلَغَنِيَ الْكِبَرُ وَامْرَأَتِي عَاقِرٌ ۖ قَالَ كَذَٰلِكَ اللَّهُ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ Ma’nosi: U: «Ey Robbim, menga qandoq o‘g‘il bo‘lsin?! O‘zim ulug‘ yoshga kirgan bo‘lsam, xotinim tug‘mas bo‘lsa?!» dedi. U zot: «Shundoq, Alloh xohlaganini qiladi», dedi. [Oli-Imron surasi 40-oyat]

ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ

40. U: «Ey Robbim, menga qandoq o‘g‘il bo‘lsin?! O‘zim ulug‘ yoshga kirgan bo‘lsam, xotinim tug‘mas bo‘lsa?!» dedi. U zot: «Shundoq, Alloh xohlaganini qiladi», dedi.

قَالَ رَبِّ اجْعَل لِّي آيَةً ۖ قَالَ آيَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ إِلَّا رَمْزًا ۗ وَاذْكُر رَّبَّكَ كَثِيرًا وَسَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ Ma’nosi: U: «Ey Robbim, menga bir belgi tayinla», dedi. U zot: «Sening belging, uch kun odamlarga faqat ishora bilan gapirishingdir. Robbingni ko‘p esla va ertayu kech tasbih ayt!» dedi. [Oli-Imron surasi 41-oyat]

ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ

41. U: «Ey Robbim, menga bir belgi tayinla», dedi. U zot: «Sening belging, uch kun odamlarga faqat ishora bilan gapirishingdir. Robbingni ko‘p esla va ertayu kech tasbih ayt!» dedi.

وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ Ma’nosi: Farishtalarning: «Ey Maryam, albatta, Alloh seni tanlab oldi, pokladi va olamdagi ayollardan ustunligingni ixtiyor qildi. [Oli-Imron surasi 42-oyat]

ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭﮮ

42. Farishtalarning: «Ey Maryam, albatta, Alloh seni tanlab oldi, pokladi va olamdagi ayollardan ustunligingni ixtiyor qildi.

يَا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَاسْجُدِي وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ Ma’nosi: Ey Maryam, Robbingning ibodatida bardavom bo‘l, Unga sajda qil va ruku’ qiluvchilar bilan ruku’ qil», deganlarini esla. (Bu yerda, Maryamni Alloh tanlab olganini, boshqalar kabi oddiy emasliklarini bayon etilmoqda. Shu bilan birga, u kishining, nasorolar da’vo qilayotganidek, «ona xudo» yoki «xudoning xotini» ham emasliklarini bilvosita ta’kidlamoqda.) [Oli-Imron surasi 43-oyat]

43. Ey Maryam, Robbingning ibodatida bardavom bo‘l, Unga sajda qil va ruku’ qiluvchilar bilan ruku’ qil», deganlarini esla. (Bu yerda, Maryamni Alloh tanlab olganini, boshqalar kabi oddiy emasliklarini bayon etilmoqda. Shu bilan birga, u kishining, nasorolar da’vo qilayotganidek, «ona xudo» yoki «xudoning xotini» ham emasliklarini bilvosita ta’kidlamoqda.)

ذَٰلِكَ مِنْ أَنبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ ۚ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يُلْقُونَ أَقْلَامَهُمْ أَيُّهُمْ يَكْفُلُ مَرْيَمَ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يَخْتَصِمُونَ Ma’nosi: Bu g‘ayb xabarlardan bo‘lib, senga vahiy qilmoqdamiz. Ular qaysilari Maryamning kafili bo‘lishiga qalamlarini tashlashayotganlarida, oldilarida emasding va tortishayotganlarida ham oldilarida emasding. (Bibi Maryamning onalarining ismi Hinna edi. U kishi Maryamni tuqqanlaridan keyin, va’dasiga vafo aylab, yangi yo‘rgaklangan chaqaloqni yahudiylarning «Haykal» ibodatxonasiga olib kelib, u yerdagi diniy xodimlarning oldiga qo‘yibdi va: «Bu nazr qilingan qizni olinglar», debdi. Shunda ular, men olaman-men olaman, deb talashib ketibdilar. Chunki qizcha boshliqlari hazrati Imronning qizi edi-da. Ular qalamlarini qur’a sifatida daryoga tashlab, kafilni aniqlashibdi. Albatta bu ishlar Muhammad alayhissalomga qorong‘i, g‘ayb ishlar edi. Bu ma’lumotni faqat Qur’on keltirgan xabardan bilmoqdalar.) [Oli-Imron surasi 44-oyat]

ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ

44. Bu g‘ayb xabarlardan bo‘lib, senga vahiy qilmoqdamiz. Ular qaysilari Maryamning kafili bo‘lishiga qalamlarini tashlashayotganlarida, oldilarida emasding va tortishayotganlarida ham oldilarida emasding. (Bibi Maryamning onalarining ismi Hinna edi. U kishi Maryamni tuqqanlaridan keyin, va’dasiga vafo aylab, yangi yo‘rgaklangan chaqaloqni yahudiylarning «Haykal» ibodatxonasiga olib kelib, u yerdagi diniy xodimlarning oldiga qo‘yibdi va: «Bu nazr qilingan qizni olinglar», debdi. Shunda ular, men olaman-men olaman, deb talashib ketibdilar. Chunki qizcha boshliqlari hazrati Imronning qizi edi-da. Ular qalamlarini qur’a sifatida daryoga tashlab, kafilni aniqlashibdi. Albatta bu ishlar Muhammad alayhissalomga qorong‘i, g‘ayb ishlar edi. Bu ma’lumotni faqat Qur’on keltirgan xabardan bilmoqdalar.)

إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِّنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ Ma’nosi: Farishtalar: «Ey Maryam, albatta, Alloh senga O‘zidan bo‘lgan so‘zning bashoratini bermoqda, uning ismi Masih, Iyso ibn Maryam bu dunyoyu oxiratda obro‘li va yaqin bandalardandir. (Oyatda kelgan «so‘z»dan murod Iyso alayhissalomdir.»So‘z» arabchada kalima deyiladi. Iyso alayhissalomning bir nomlari «Kalimatulloh»dir. Chunki u kishining dunyoga kelishigi Allohning «Bo‘l» degan so‘zi, kalimasi sabab bo‘lgan.) [Oli-Imron surasi 45-oyat]

ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ

45. Farishtalar: «Ey Maryam, albatta, Alloh senga O‘zidan bo‘lgan so‘zning bashoratini bermoqda, uning ismi Masih, Iyso ibn Maryam bu dunyoyu oxiratda obro‘li va yaqin bandalardandir. (Oyatda kelgan «so‘z»dan murod Iyso alayhissalomdir.»So‘z» arabchada kalima deyiladi. Iyso alayhissalomning bir nomlari «Kalimatulloh»dir. Chunki u kishining dunyoga kelishigi Allohning «Bo‘l» degan so‘zi, kalimasi sabab bo‘lgan.)

وَيُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَمِنَ الصَّالِحِينَ Ma’nosi: U odamlarga beshikda ham, qarigan chog‘ida ham gapiradi va solihlardandir», deganlarini esla. (Odatda qiz bola o‘zidan o‘zi homilador bo‘lmaydi. Lekin Alloh taolo Maryamga uning homilador bo‘lib, Allohning kalimasi tufayli Masih Iyso ibn Maryam degan farzand ko‘rishini farishtalar orqali bildirmoqda. Shu bilan birga, uning boshqa sifatlarini ham sanab o‘tmoqda.) [Oli-Imron surasi 46-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ

46. U odamlarga beshikda ham, qarigan chog‘ida ham gapiradi va solihlardandir», deganlarini esla. (Odatda qiz bola o‘zidan o‘zi homilador bo‘lmaydi. Lekin Alloh taolo Maryamga uning homilador bo‘lib, Allohning kalimasi tufayli Masih Iyso ibn Maryam degan farzand ko‘rishini farishtalar orqali bildirmoqda. Shu bilan birga, uning boshqa sifatlarini ham sanab o‘tmoqda.)

قَالَتْ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي وَلَدٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ ۖ قَالَ كَذَٰلِكِ اللَّهُ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ ۚ إِذَا قَضَىٰ أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ Ma’nosi: U: «Ey Robbim, menga bashar qo‘l tekkizmagan bo‘lsa, qanday qilib bolam bo‘ladi?!» dedi. U zot: «Shunday, Alloh xohlaganini qiladir. Bir ishni iroda qilsa, «Bo‘l!» deyishi kifoya, bo‘laveradir», dedi. [Oli-Imron surasi 47-oyat]

ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ

47. U: «Ey Robbim, menga bashar qo‘l tekkizmagan bo‘lsa, qanday qilib bolam bo‘ladi?!» dedi. U zot: «Shunday, Alloh xohlaganini qiladir. Bir ishni iroda qilsa, «Bo‘l!» deyishi kifoya, bo‘laveradir», dedi.

وَيُعَلِّمُهُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ Ma’nosi: Va unga kitobni, hikmatni, Tavrot va Injilni o‘rgatadir. (Alloh Maryamning bo‘lajak Masih Iyso ibn Maryam deb nomlangan o‘g‘liga hikmat, Tavrot va injilni ham o‘rgatishi xabar qilinmoqda.) [Oli-Imron surasi 48-oyat]

48. Va unga kitobni, hikmatni, Tavrot va Injilni o‘rgatadir. (Alloh Maryamning bo‘lajak Masih Iyso ibn Maryam deb nomlangan o‘g‘liga hikmat, Tavrot va injilni ham o‘rgatishi xabar qilinmoqda.)

وَرَسُولًا إِلَىٰ بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ ۖ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُم مِّنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ ۖ وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْيِي الْمَوْتَىٰ بِإِذْنِ اللَّهِ ۖ وَأُنَبِّئُكُم بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ Ma’nosi: Bani Isroilga Payg‘ambar qiladir. U: «Albatta, men sizga Robbingizdan oyat-mo‘jiza keltirdim, men sizlarga loydan qushga o‘xshash suvrat yasayman, unga puflasam, Allohning izni bilan qush bo‘ladi. Alloh izni bilan tug‘ma ko‘r va peslarni tuzataman va o‘likni tiriltiraman. Sizlarga nimani yemoqdasizu, nimani uyingizda saqlayapsiz–xabarini beraman. Agar mo‘min bo‘lsangiz, albatta, bunda sizga oyat-belgi bordir. [Oli-Imron surasi 49-oyat]

ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ

49. Bani Isroilga Payg‘ambar qiladir. U: «Albatta, men sizga Robbingizdan oyat-mo‘jiza keltirdim, men sizlarga loydan qushga o‘xshash suvrat yasayman, unga puflasam, Allohning izni bilan qush bo‘ladi. Alloh izni bilan tug‘ma ko‘r va peslarni tuzataman va o‘likni tiriltiraman. Sizlarga nimani yemoqdasizu, nimani uyingizda saqlayapsiz–xabarini beraman. Agar mo‘min bo‘lsangiz, albatta, bunda sizga oyat-belgi bordir.

وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعْضَ الَّذِي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ ۚ وَجِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ Ma’nosi: Va o‘zimdan avvalgi Tavrotni tasdiqlovchi bo‘lib, sizga harom qilinganning ba’zisini halol qilish uchun keldim. Sizga Robbingizdan oyat-mo‘’jiza bilan keldim. Allohga taqvo qiling va menga itoat eting. [Oli-Imron surasi 50-oyat]

ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ

50. Va o‘zimdan avvalgi Tavrotni tasdiqlovchi bo‘lib, sizga harom qilinganning ba’zisini halol qilish uchun keldim. Sizga Robbingizdan oyat-mo‘’jiza bilan keldim. Allohga taqvo qiling va menga itoat eting.

إِنَّ اللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ ۗ هَٰذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ Ma’nosi: Albatta, Alloh mening Robbim va sizning Robbingizdir. Bas, Unga ibodat qiling. Bu–siroti mustaqimdir», deydir. (Iyso alayhissalomning: «. o‘zimdan avvalgi Tavrotni tasdiqlovchi bo‘lib. » deganlaridan, yana bir bor, u kishining Bani Isroilga Payg‘ambar bo‘lib, Muso alayhissalom shariatiga amal qilib kelganlari bilinmoqda.) [Oli-Imron surasi 51-oyat]

ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ

51. Albatta, Alloh mening Robbim va sizning Robbingizdir. Bas, Unga ibodat qiling. Bu–siroti mustaqimdir», deydir. (Iyso alayhissalomning: «. o‘zimdan avvalgi Tavrotni tasdiqlovchi bo‘lib. » deganlaridan, yana bir bor, u kishining Bani Isroilga Payg‘ambar bo‘lib, Muso alayhissalom shariatiga amal qilib kelganlari bilinmoqda.)

فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَىٰ مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنصَارِي إِلَى اللَّهِ ۖ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ Ma’nosi: Iyso ulardan kofirlikni sezib qolganda: «Kimlar Alloh yo‘lida menga yordamchi bo‘ladi?!» dedi. Havoriylar: «Biz Allohning yordamchilarimiz, Allohga iymon keltirdik va bizning musulmonligimizga guvoh bo‘l. («Havoriy» degani holis, yaqin, ishonchli do‘st deganidir. Iyso alayhissalomning ham shunday kishilari bor edi. Ular Payg‘ambarning da’vatlariga darhol labbay deb javob berdilar. Allohning dini yo‘lida yordamchi bo‘lishga tayyor ekanliklarini e’lon qilishlari bilan birga, Allohga keltirgan iymonlarini ham zikr qilmoqdalar. Chunki iymon eng asosiy narsa hisoblanadi. Havoriylar yana Iyso alayhissalomdan o‘zlarining musulmonliklariga guvoh bo‘lishlarini ham so‘rashmoqda. Ya’ni, Allohning amriga bo‘ysunganliklari, Allohning diniga va Payg‘ambariga yordam berganliklariga guvoh bo‘lishni so‘rashmoqda.) [Oli-Imron surasi 52-oyat]

ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ

52. Iyso ulardan kofirlikni sezib qolganda: «Kimlar Alloh yo‘lida menga yordamchi bo‘ladi?!» dedi. Havoriylar: «Biz Allohning yordamchilarimiz, Allohga iymon keltirdik va bizning musulmonligimizga guvoh bo‘l. («Havoriy» degani holis, yaqin, ishonchli do‘st deganidir. Iyso alayhissalomning ham shunday kishilari bor edi. Ular Payg‘ambarning da’vatlariga darhol labbay deb javob berdilar. Allohning dini yo‘lida yordamchi bo‘lishga tayyor ekanliklarini e’lon qilishlari bilan birga, Allohga keltirgan iymonlarini ham zikr qilmoqdalar. Chunki iymon eng asosiy narsa hisoblanadi. Havoriylar yana Iyso alayhissalomdan o‘zlarining musulmonliklariga guvoh bo‘lishlarini ham so‘rashmoqda. Ya’ni, Allohning amriga bo‘ysunganliklari, Allohning diniga va Payg‘ambariga yordam berganliklariga guvoh bo‘lishni so‘rashmoqda.)

رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ Ma’nosi: Ey Robbimiz! Sen tushirgan narsaga iymon keltirdik va Payg‘ambarga ergashdik. Bas, bizni guvohlik beruvchilar qatoriga yozgin», dedilar [Oli-Imron surasi 53-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ

53. Ey Robbimiz! Sen tushirgan narsaga iymon keltirdik va Payg‘ambarga ergashdik. Bas, bizni guvohlik beruvchilar qatoriga yozgin», dedilar

وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ ۖ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ Ma’nosi: Makr qildilar. Alloh ham makr qildi. Alloh makr qiluvchilarning «zo‘ri»dir. (Bani Isroil Iyso alayhissalomni xochga osishni va o‘ldirishni xohlab, qo‘llaridan kelgan makr-hiylalarni qildilar. Alloh esa u kishini qutqarishni va O‘ziga ko‘tarishni iroda qildi. Allohning tadbiri amalga oshdi. Makkor yahudiylarning hiylasi o‘tmadi.) [Oli-Imron surasi 54-oyat]

54. Makr qildilar. Alloh ham makr qildi. Alloh makr qiluvchilarning «zo‘ri»dir. (Bani Isroil Iyso alayhissalomni xochga osishni va o‘ldirishni xohlab, qo‘llaridan kelgan makr-hiylalarni qildilar. Alloh esa u kishini qutqarishni va O‘ziga ko‘tarishni iroda qildi. Allohning tadbiri amalga oshdi. Makkor yahudiylarning hiylasi o‘tmadi.)

إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَىٰ إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ ۖ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ Ma’nosi: Alloh: «Ey Iyso, Men seni vafot qildiruvchi va O‘zimga ko‘taruvchiman hamda kufr keltirganlardan seni poklovchiman va qiyomat kunigacha senga ergashganlarni kufr keltirganlardan ustun qo‘yuvchiman. So‘ngra qaytish joyingiz O‘zimga, bas, ixtilof qilgan narsalaringiz bo‘yicha orangizda O‘zim hukm chiqaraman», deganini esla! [Oli-Imron surasi 55-oyat]

ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ

55. Alloh: «Ey Iyso, Men seni vafot qildiruvchi va O‘zimga ko‘taruvchiman hamda kufr keltirganlardan seni poklovchiman va qiyomat kunigacha senga ergashganlarni kufr keltirganlardan ustun qo‘yuvchiman. So‘ngra qaytish joyingiz O‘zimga, bas, ixtilof qilgan narsalaringiz bo‘yicha orangizda O‘zim hukm chiqaraman», deganini esla!

فَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَأُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ Ma’nosi: Bas, kufr keltirganlarni bu dunyoyu u dunyoda shiddatli azob ila azoblayman. Ularga yordam beruvchilar yo‘qdir. [Oli-Imron surasi 56-oyat]

ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ

56. Bas, kufr keltirganlarni bu dunyoyu u dunyoda shiddatli azob ila azoblayman. Ularga yordam beruvchilar yo‘qdir.

وَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ ۗ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ Ma’nosi: Iymon keltirgan va yaxshi amallar qilganlarning ajrini to‘liq beradi. Va Alloh zolimlarni xush ko‘rmas. [Oli-Imron surasi 57-oyat]

ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ

57. Iymon keltirgan va yaxshi amallar qilganlarning ajrini to‘liq beradi. Va Alloh zolimlarni xush ko‘rmas.

ذَٰلِكَ نَتْلُوهُ عَلَيْكَ مِنَ الْآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيمِ Ma’nosi: Bu senga tilovat qilib berayotganimiz oyatlar va hakim eslatmadandir. [Oli-Imron surasi 58-oyat]

ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ

58. Bu senga tilovat qilib berayotganimiz oyatlar va hakim eslatmadandir.

إِنَّ مَثَلَ عِيسَىٰ عِندَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ ۖ خَلَقَهُ مِن تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُن فَيَكُونُ Ma’nosi: Albatta, Allohning huzurida Iysoning misoli xuddi Odamning misoliga o‘xshaydi. Uni tuproqdan yaratib, so‘ngra unga «Bo‘l!» dedi, bas, bo‘ldi. (Ahli kitoblar Odam alayhissalomning tuproqdan yaratilganini, Allohning puflashi oqibatida jon kirganini yaxshi bilishadi. Bu haqda hech qanday ixtilof qilishmaydi. Yo‘q yerdan Odam alayhissalomni yaratgan zot Iyso alayhissalomni tirik yurgan Maryamdan otasiz holda yarata olmaydimi?! Allohning har bir narsaga qodir ekanligiga ishongan esi bor odam bo‘lsa, albatta bunga iqror bo‘ladi.) [Oli-Imron surasi 59-oyat]

ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ

59. Albatta, Allohning huzurida Iysoning misoli xuddi Odamning misoliga o‘xshaydi. Uni tuproqdan yaratib, so‘ngra unga «Bo‘l!» dedi, bas, bo‘ldi. (Ahli kitoblar Odam alayhissalomning tuproqdan yaratilganini, Allohning puflashi oqibatida jon kirganini yaxshi bilishadi. Bu haqda hech qanday ixtilof qilishmaydi. Yo‘q yerdan Odam alayhissalomni yaratgan zot Iyso alayhissalomni tirik yurgan Maryamdan otasiz holda yarata olmaydimi?! Allohning har bir narsaga qodir ekanligiga ishongan esi bor odam bo‘lsa, albatta bunga iqror bo‘ladi.)

الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُن مِّنَ الْمُمْتَرِينَ Ma’nosi: Bu haqiqat Robbingdandir, bas, shak keltiruvchilardan bo‘lma. [Oli-Imron surasi 60-oyat]

ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ

60. Bu haqiqat Robbingdandir, bas, shak keltiruvchilardan bo‘lma.

فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ Ma’nosi: Senga kelgan ilmdan keyin, kim sen bilan u haqida tortishsa: «Kelinglar, bizning bolalarimizni va sizning bolalaringizni, bizning ayollarimizni va sizning ayollaringizni, biz o‘zimizni, siz o‘zingizni chaqiramiz-da, so‘ngra yolborib, yolg‘onchilarga Allohning la’nati bo‘lishini so‘raymiz», deb aytgin. ( Oli Imron surasining avvalidan to sakson nechanchi oyatigacha Payg‘ambarimiz huzurlariga Najron nasorolari kelib, din haqida, Maryam va Iyso haqida tortishgan vaqtda nozil bo‘lgan. Islomning haqligi ochiq-oydin bo‘lib qolganda ham, raqib taraf qaysarlik bilan, o‘zimniki to‘g‘ri, deb turib olgan. Shunda Alloh taolo Payg‘ambar alayhissalomga ularni mubohalaga, ya’ni, bolalar va ayollarni to‘plab, o‘zlari ham qo‘shilib, ikki taraf ham: «Shu masalada kim yolg‘on gapirayotgan bo‘lsa, o‘shanga Allohning la’nati bo‘lsin», deb duo qilishga chaqirishni buyurdi.) [Oli-Imron surasi 61-oyat]

ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ

61. Senga kelgan ilmdan keyin, kim sen bilan u haqida tortishsa: «Kelinglar, bizning bolalarimizni va sizning bolalaringizni, bizning ayollarimizni va sizning ayollaringizni, biz o‘zimizni, siz o‘zingizni chaqiramiz-da, so‘ngra yolborib, yolg‘onchilarga Allohning la’nati bo‘lishini so‘raymiz», deb aytgin. ( Oli Imron surasining avvalidan to sakson nechanchi oyatigacha Payg‘ambarimiz huzurlariga Najron nasorolari kelib, din haqida, Maryam va Iyso haqida tortishgan vaqtda nozil bo‘lgan. Islomning haqligi ochiq-oydin bo‘lib qolganda ham, raqib taraf qaysarlik bilan, o‘zimniki to‘g‘ri, deb turib olgan. Shunda Alloh taolo Payg‘ambar alayhissalomga ularni mubohalaga, ya’ni, bolalar va ayollarni to‘plab, o‘zlari ham qo‘shilib, ikki taraf ham: «Shu masalada kim yolg‘on gapirayotgan bo‘lsa, o‘shanga Allohning la’nati bo‘lsin», deb duo qilishga chaqirishni buyurdi.)

إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ ۚ وَمَا مِنْ إِلَٰهٍ إِلَّا اللَّهُ ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ Ma’nosi: Albatta, bu o‘zi haq qissadir. Allohdan o‘zga hech bir iloh yo‘q. Albatta, Alloh, Uning O‘zi aziz va hakim zotdir. (Ya’ni, Iyso haqida senga kelgan qissalar haqdir. Hech qanday shubhaga o‘rin yo‘q. Nasorolarning Iyso ham «xudo» deyishlari noto‘g‘ri. Allohdan o‘zga ibodatga sazovor zot yo‘q. Allohning O‘zi aziz, hammadan g‘olib, birov Unga qarshi chiqa olmaydi. U hakim–har bir ishni o‘z o‘rnida, hikmat bilan qiladi.) [Oli-Imron surasi 62-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ

62. Albatta, bu o‘zi haq qissadir. Allohdan o‘zga hech bir iloh yo‘q. Albatta, Alloh, Uning O‘zi aziz va hakim zotdir. (Ya’ni, Iyso haqida senga kelgan qissalar haqdir. Hech qanday shubhaga o‘rin yo‘q. Nasorolarning Iyso ham «xudo» deyishlari noto‘g‘ri. Allohdan o‘zga ibodatga sazovor zot yo‘q. Allohning O‘zi aziz, hammadan g‘olib, birov Unga qarshi chiqa olmaydi. U hakim–har bir ishni o‘z o‘rnida, hikmat bilan qiladi.)

فَإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِالْمُفْسِدِينَ Ma’nosi: Agar yuz o‘girib ketsalar, bas, albatta, Alloh fasod qiluvchilarni biluvchidir. [Oli-Imron surasi 63-oyat]

63. Agar yuz o‘girib ketsalar, bas, albatta, Alloh fasod qiluvchilarni biluvchidir.

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَىٰ كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللَّهِ ۚ فَإِن تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ Ma’nosi: Sen: «Ey ahli kitoblar! Bizga ham, sizga ham barobar so‘zga keling: Allohdan o‘zgaga ibodat qilmaylik, Unga hech narsani sherik qilmaylik va Allohni qo‘yib, ba’zimiz ba’zimizni Robb qilib olmaylik», degin. Bas, agar yuz o‘girsalar: «Guvoh bo‘linglar, biz, albatta, musulmonlarmiz», deb aytinglar. [Oli-Imron surasi 64-oyat]

ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ

64. Sen: «Ey ahli kitoblar! Bizga ham, sizga ham barobar so‘zga keling: Allohdan o‘zgaga ibodat qilmaylik, Unga hech narsani sherik qilmaylik va Allohni qo‘yib, ba’zimiz ba’zimizni Robb qilib olmaylik», degin. Bas, agar yuz o‘girsalar: «Guvoh bo‘linglar, biz, albatta, musulmonlarmiz», deb aytinglar.

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَمَا أُنزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنجِيلُ إِلَّا مِن بَعْدِهِ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ Ma’nosi: Ey ahli kitoblar, nimaga Ibrohim haqida talashasizlar. Holbuki, Tavrot ham, Injil ham undan keyin tushgan-ku! Aql yuritmaysizlarmi?! [Oli-Imron surasi 65-oyat]

ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗﮘ ﮙ ﮚ ﮛ

65. Ey ahli kitoblar, nimaga Ibrohim haqida talashasizlar. Holbuki, Tavrot ham, Injil ham undan keyin tushgan-ku! Aql yuritmaysizlarmi?!

هَا أَنتُمْ هَٰؤُلَاءِ حَاجَجْتُمْ فِيمَا لَكُم بِهِ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاجُّونَ فِيمَا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ ۚ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ Ma’nosi: Hoy sizlar, haligilar! O‘zingiz bilgan narsada-ku talashdingiz, endi nimaga o‘zingiz bilmagan narsada talashmoqdasiz?! Alloh biladi, siz esa bilmaysiz. (Payg‘ambar alayhissalom bilan Iyso haqida, shuningdek, Tavrot va Injilda kelgan ba’zi masalalar haqida tortishishgan edi. Bu masalalarda ularning ozmi-ko‘pmi ilmlari bor edi. Tortishib, o‘z fikrini aytsa bo‘lar edi. Ammo Tavrot va Injildan oldin o‘tgan hodisalar, o‘zlari bilmaydigan narsalar haqida tortishib nima qilardilar? Faqat, talashdi degan gap uchunmi? U narsalarni, xususan, Ibrohimning kimligini «Alloh biladi, siz esa bilmaysiz!».) [Oli-Imron surasi 66-oyat]

ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ

66. Hoy sizlar, haligilar! O‘zingiz bilgan narsada-ku talashdingiz, endi nimaga o‘zingiz bilmagan narsada talashmoqdasiz?! Alloh biladi, siz esa bilmaysiz. (Payg‘ambar alayhissalom bilan Iyso haqida, shuningdek, Tavrot va Injilda kelgan ba’zi masalalar haqida tortishishgan edi. Bu masalalarda ularning ozmi-ko‘pmi ilmlari bor edi. Tortishib, o‘z fikrini aytsa bo‘lar edi. Ammo Tavrot va Injildan oldin o‘tgan hodisalar, o‘zlari bilmaydigan narsalar haqida tortishib nima qilardilar? Faqat, talashdi degan gap uchunmi? U narsalarni, xususan, Ibrohimning kimligini «Alloh biladi, siz esa bilmaysiz!».)

مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَٰكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ Ma’nosi: Ibrohim yahudiy ham, nasroniy ham bo‘lmagan edi. Lekin u haq yo‘ldan toymagan musulmon edi. Va mushriklardan ham bo‘lmagan. [Oli-Imron surasi 67-oyat]

ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ

67. Ibrohim yahudiy ham, nasroniy ham bo‘lmagan edi. Lekin u haq yo‘ldan toymagan musulmon edi. Va mushriklardan ham bo‘lmagan.

إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَٰذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا ۗ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ Ma’nosi: Albatta, odamlarning Ibrohimga haqlirog‘i unga ergashganlar, mana bu Nabiy va iymon keltirganlardir. Alloh mo‘minlarning valiysidir. (Avvalo, «Albatta, odamlarning Ibrohimga haqlirog‘i unga ergashganlar», ya’ni o‘zlari hayot davrlarida u kishiga iymon keltirib, yo‘lidan yurganlar va u kishi o‘tganlaridan keyin ham ergashganlar. Yana keyin odamlarning Ibrohim alayhissalomga haqlirog‘i Payg‘ambar Muhammad sollallohu alayhi vassalam va u zotga iymon keltirgan mo‘minlardir.) [Oli-Imron surasi 68-oyat]

ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ

68. Albatta, odamlarning Ibrohimga haqlirog‘i unga ergashganlar, mana bu Nabiy va iymon keltirganlardir. Alloh mo‘minlarning valiysidir. (Avvalo, «Albatta, odamlarning Ibrohimga haqlirog‘i unga ergashganlar», ya’ni o‘zlari hayot davrlarida u kishiga iymon keltirib, yo‘lidan yurganlar va u kishi o‘tganlaridan keyin ham ergashganlar. Yana keyin odamlarning Ibrohim alayhissalomga haqlirog‘i Payg‘ambar Muhammad sollallohu alayhi vassalam va u zotga iymon keltirgan mo‘minlardir.)

وَدَّت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يُضِلُّونَكُمْ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ Ma’nosi: Ahli kitoblardan bir toifalari sizni adashtirishni xohlaydilar. O‘zlaridan boshqani adashtirmaydilar va lekin sezmaslar. [Oli-Imron surasi 69-oyat]

ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ

69. Ahli kitoblardan bir toifalari sizni adashtirishni xohlaydilar. O‘zlaridan boshqani adashtirmaydilar va lekin sezmaslar.

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ Ma’nosi: Ey ahli kitoblar, nimaga o‘zingiz guvoh bo‘lib turib, Allohning oyatlariga kufr keltirasiz?! [Oli-Imron surasi 70-oyat]

ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ

70. Ey ahli kitoblar, nimaga o‘zingiz guvoh bo‘lib turib, Allohning oyatlariga kufr keltirasiz?!

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ Ma’nosi: Ey ahli kitoblar, nimaga haqni botilga aralashtirasizlar va bilib turib haqni yashirasizlar?! (Ahli kitoblar Islomning haqligini biladilar. Ularning ilohiy kitoblarida bu sobit bo‘lgan. Lekin ular havoyu nafslariga uchib, kufr keltiradilar. Ko‘rib-bilib turib, Islomdek haq narsani botilga aralashtiradilar va shu bilan Islomning haqiqatini berkitmoqchi, yo‘qotib yubormoqchi bo‘ladilar. Uzoq muddat mobaynida Alloh taoloning O‘zi saqlagani uchun Qur’onga o‘z botillarini qo‘sha olmadilar, lekin boshqa hamma narsaga qo‘shdilar va qo‘shmoqdalar. Ular bu g‘araz ila Islom tarixi, hadis, Qur’on tafsiri, kishilar siyrati kabi ilmlarga hiyla-nayrang orqali turli botillarni qo‘shib keldilar. Hozirgi kunda ham turli ilmiy nomlar bilan o‘sha qadim ishlarini qilmoqdalar. Alloh taolo mehribon, doimo ularning bu kirdikorlarini fosh etib, botillarini ajratib-chiqarib turadigan ulamolarni musulmon ummatiga berib turadi.) [Oli-Imron surasi 71-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ

71. Ey ahli kitoblar, nimaga haqni botilga aralashtirasizlar va bilib turib haqni yashirasizlar?! (Ahli kitoblar Islomning haqligini biladilar. Ularning ilohiy kitoblarida bu sobit bo‘lgan. Lekin ular havoyu nafslariga uchib, kufr keltiradilar. Ko‘rib-bilib turib, Islomdek haq narsani botilga aralashtiradilar va shu bilan Islomning haqiqatini berkitmoqchi, yo‘qotib yubormoqchi bo‘ladilar. Uzoq muddat mobaynida Alloh taoloning O‘zi saqlagani uchun Qur’onga o‘z botillarini qo‘sha olmadilar, lekin boshqa hamma narsaga qo‘shdilar va qo‘shmoqdalar. Ular bu g‘araz ila Islom tarixi, hadis, Qur’on tafsiri, kishilar siyrati kabi ilmlarga hiyla-nayrang orqali turli botillarni qo‘shib keldilar. Hozirgi kunda ham turli ilmiy nomlar bilan o‘sha qadim ishlarini qilmoqdalar. Alloh taolo mehribon, doimo ularning bu kirdikorlarini fosh etib, botillarini ajratib-chiqarib turadigan ulamolarni musulmon ummatiga berib turadi.)

وَقَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ وَاكْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ Ma’nosi: Ahli kitoblardan bir toifalari: «Iymon keltirganlarga tushgan narsaga kunning avvalida iymon keltiringlar va kunning oxirida kufr keltiringlar, shoyadki qaytsalar. [Oli-Imron surasi 72-oyat]

ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ

72. Ahli kitoblardan bir toifalari: «Iymon keltirganlarga tushgan narsaga kunning avvalida iymon keltiringlar va kunning oxirida kufr keltiringlar, shoyadki qaytsalar.

وَلَا تُؤْمِنُوا إِلَّا لِمَن تَبِعَ دِينَكُمْ قُلْ إِنَّ الْهُدَىٰ هُدَى اللَّهِ أَن يُؤْتَىٰ أَحَدٌ مِّثْلَ مَا أُوتِيتُمْ أَوْ يُحَاجُّوكُمْ عِندَ رَبِّكُمْ ۗ قُلْ إِنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ Ma’nosi: Va diningizga ergashganlardan boshqalarga ishonmanglar, toki birortaga sizga berilganga o‘xshash narsa berilmasin yoki Robbingiz huzurida siz bilan hujjat talashmasin», deydilar. Sen: «Albatta, haqiqiy hidoyat Allohning hidoyatidir», deb ayt. Sen: «Albatta fazl Allohning qo‘lida–xohlagan kishisiga beradi. Alloh keng qamrovli, biluvchi zotdir. [Oli-Imron surasi 73-oyat]

ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ

73. Va diningizga ergashganlardan boshqalarga ishonmanglar, toki birortaga sizga berilganga o‘xshash narsa berilmasin yoki Robbingiz huzurida siz bilan hujjat talashmasin», deydilar. Sen: «Albatta, haqiqiy hidoyat Allohning hidoyatidir», deb ayt. Sen: «Albatta fazl Allohning qo‘lida–xohlagan kishisiga beradi. Alloh keng qamrovli, biluvchi zotdir.

يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ Ma’nosi: O‘z rahmatini xohlagan kishisigaxos qiladi va Alloh ulug‘ fazl egasidir», deb ayt. (Bunday usul hozir ham davom etmoqda. Ahli kitob sanalgan yahudiy va nasroniylar haqida, ular bir narsani chuqur tushunmasa, amal qilmaydi, degan tushuncha keng tarqalgan. Shu bois ulardan birortasi Islomga kirsa, butun musulmon olami quvonchdan terisiga sig‘may ketadi. Ular orasida Islomga xolis kirib, hidoyat topib ketayotganlari ko‘p, lekin yuqorida bayon etilganidek, hiyla qilib, Islomga zarar yetkazish maqsadida kunning avvalida iymonga kelib, oxirida kufrga qaytayotganlari ham yo‘q emas.) [Oli-Imron surasi 74-oyat]

ﮑ ﮒ ﮓ ﮔﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ

74. O‘z rahmatini xohlagan kishisigaxos qiladi va Alloh ulug‘ fazl egasidir», deb ayt. (Bunday usul hozir ham davom etmoqda. Ahli kitob sanalgan yahudiy va nasroniylar haqida, ular bir narsani chuqur tushunmasa, amal qilmaydi, degan tushuncha keng tarqalgan. Shu bois ulardan birortasi Islomga kirsa, butun musulmon olami quvonchdan terisiga sig‘may ketadi. Ular orasida Islomga xolis kirib, hidoyat topib ketayotganlari ko‘p, lekin yuqorida bayon etilganidek, hiyla qilib, Islomga zarar yetkazish maqsadida kunning avvalida iymonga kelib, oxirida kufrga qaytayotganlari ham yo‘q emas.)

وَمِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِن تَأْمَنْهُ بِقِنطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَمِنْهُم مَّنْ إِن تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لَّا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ Ma’nosi: Ahli kitoblardan, agar hisobsiz molni omonat qo‘ysangiz, uni senga ado qiladiganlari bor va bir dinorni omonat qo‘ysang, ustida turib olmaguningcha, senga ado qilmaydiganlari ham bor. Bu ularning, omiylar uchun bizning ustimizga yo‘l yo‘q, deyishlaridandir. Ular bilib turib Alloh haqida yolg‘on so‘zlaydilar. [Oli-Imron surasi 75-oyat]

ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ

75. Ahli kitoblardan, agar hisobsiz molni omonat qo‘ysangiz, uni senga ado qiladiganlari bor va bir dinorni omonat qo‘ysang, ustida turib olmaguningcha, senga ado qilmaydiganlari ham bor. Bu ularning, omiylar uchun bizning ustimizga yo‘l yo‘q, deyishlaridandir. Ular bilib turib Alloh haqida yolg‘on so‘zlaydilar.

بَلَىٰ مَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِ وَاتَّقَىٰ فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ Ma’nosi: Yo‘q! Balki kim ahdiga vafo qilsa va taqvodor bo‘lsa. Bas, Alloh taqvodorlarni xush ko‘radi. [Oli-Imron surasi 76-oyat]

ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ

76. Yo‘q! Balki kim ahdiga vafo qilsa va taqvodor bo‘lsa. Bas, Alloh taqvodorlarni xush ko‘radi.

إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَٰئِكَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ Ma’nosi: Allohning ahdini va o‘z qasamlarini arzon bahoga sotadiganlar, albatta, ana o‘shalarga oxiratda nasiba yo‘qdir, qiyomat kuni Alloh ularga gapirmas, nazar solmas va poklamas. Ularga alamli azoblar bor. [Oli-Imron surasi 77-oyat]

ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ

77. Allohning ahdini va o‘z qasamlarini arzon bahoga sotadiganlar, albatta, ana o‘shalarga oxiratda nasiba yo‘qdir, qiyomat kuni Alloh ularga gapirmas, nazar solmas va poklamas. Ularga alamli azoblar bor.

وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقًا يَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُم بِالْكِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْكِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ Ma’nosi: Ulardan bir guruhlari borki, sizlar kitobdan bo‘lmagan narsani kitobdan deb o‘ylashingiz uchun, kitobni tillarini burib o‘qirlar. Va: «U Allohning huzuridandir», derlar. Holbuki, u Allohning huzuridan emas. Ular bilib turib Alloh haqida yolg‘on so‘zlarlar. [Oli-Imron surasi 78-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ

78. Ulardan bir guruhlari borki, sizlar kitobdan bo‘lmagan narsani kitobdan deb o‘ylashingiz uchun, kitobni tillarini burib o‘qirlar. Va: «U Allohning huzuridandir», derlar. Holbuki, u Allohning huzuridan emas. Ular bilib turib Alloh haqida yolg‘on so‘zlarlar.

مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِبَادًا لِّي مِن دُونِ اللَّهِ وَلَٰكِن كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِمَا كُنتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَبِمَا كُنتُمْ تَدْرُسُونَ Ma’nosi: Bir kishiga Alloh kitobni, hukmni va Payg‘ambarlikni berganidan so‘ng, u odamlarga: «Allohni qo‘yib menga banda bo‘linglar», deyishi aslo mumkin emas. Lekin odamlarga: «Kitobni o‘rgatganingiz va o‘zingiz o‘rganganingiz asosida Robboniylar bo‘ling», deydir. (Ma’lumki, nasorolar Alloh ularga yuborgan Payg‘ambar Iyso alayhissalomni «xudo» deb e’tiqod qilganlar va qiladilar. Ularga, nimaga Iysoni xudo deysizlar? deyilsa, o‘zi aytgan, bizni ibodatini qilishimizga buyurgan, deyishadi. Ahli kitoblar bilan bo‘lgan tortishuvlarda bu masala ham qo‘zg‘algan bo‘lishi turgan gap. Bu maqomda haqiqat nimada ekanligini ushbu oyat bayon qilyapti.) [Oli-Imron surasi 79-oyat]

ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ

79. Bir kishiga Alloh kitobni, hukmni va Payg‘ambarlikni berganidan so‘ng, u odamlarga: «Allohni qo‘yib menga banda bo‘linglar», deyishi aslo mumkin emas. Lekin odamlarga: «Kitobni o‘rgatganingiz va o‘zingiz o‘rganganingiz asosida Robboniylar bo‘ling», deydir. (Ma’lumki, nasorolar Alloh ularga yuborgan Payg‘ambar Iyso alayhissalomni «xudo» deb e’tiqod qilganlar va qiladilar. Ularga, nimaga Iysoni xudo deysizlar? deyilsa, o‘zi aytgan, bizni ibodatini qilishimizga buyurgan, deyishadi. Ahli kitoblar bilan bo‘lgan tortishuvlarda bu masala ham qo‘zg‘algan bo‘lishi turgan gap. Bu maqomda haqiqat nimada ekanligini ushbu oyat bayon qilyapti.)

وَلَا يَأْمُرَكُمْ أَن تَتَّخِذُوا الْمَلَائِكَةَ وَالنَّبِيِّينَ أَرْبَابًا ۗ أَيَأْمُرُكُم بِالْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ Ma’nosi: U sizlarni farishtalar va Payg‘ambarlarni Robb qilib olishingizga buyurmaydi. U sizni musulmon bo‘lganingizdan keyin kufrga buyurarmidi?! [Oli-Imron surasi 80-oyat]

ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ

80. U sizlarni farishtalar va Payg‘ambarlarni Robb qilib olishingizga buyurmaydi. U sizni musulmon bo‘lganingizdan keyin kufrga buyurarmidi?!

وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ النَّبِيِّينَ لَمَا آتَيْتُكُم مِّن كِتَابٍ وَحِكْمَةٍ ثُمَّ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مُّصَدِّقٌ لِّمَا مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنصُرُنَّهُ ۚ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَىٰ ذَٰلِكُمْ إِصْرِي ۖ قَالُوا أَقْرَرْنَا ۚ قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَكُم مِّنَ الشَّاهِدِينَ Ma’nosi: Alloh Nabiylardan: «Sizlarga kitob va hikmat berganim uchun, ketingizdan sizlardagi narsani tasdiqlovchi Payg‘ambar kelganda, albatta unga iymon keltirasiz va yordam berasiz, –deb ahdu paymonlarini olib turib: –Iqror bo‘ldingizmi? Bu haqda ishonchli ahdu paymonimni qabul qildingizmi?» deganini esla. Ular: «Iqror bo‘ldik», deyishdi. U: «Bas, guvoh bo‘linglar, men ham guvoh bo‘luvchilardanman», dedi. (Ushbu oyati karimada ajoyib bir ko‘rinish vasf etilmoqda: hamma Payg‘ambarlar Alloh taoloning huzurida to‘planishgan. Bu ulkan yig‘ilishda Alloh subhonahu va taolo Payg‘ambarlarning o‘zlarini guvoh qilib turib, o‘zi ham bu guvohlikka qo‘shilib turib, ulardan ishonchli, ta’kidlangan ahdu paymon olmoqda. Demak, Payg‘ambar alayhissalomlar o‘z ummatlarini o‘zlaridan keyin keladigan Payg‘ambarga iymon keltirish va unga yordam berish ruhida tarbiyalab kelishgan. Ularning barchalari bir silsilaning xalqlaridir.) [Oli-Imron surasi 81-oyat]

ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕﯖ ﯗ ﯘﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟﯠ

81. Alloh Nabiylardan: «Sizlarga kitob va hikmat berganim uchun, ketingizdan sizlardagi narsani tasdiqlovchi Payg‘ambar kelganda, albatta unga iymon keltirasiz va yordam berasiz, –deb ahdu paymonlarini olib turib: –Iqror bo‘ldingizmi? Bu haqda ishonchli ahdu paymonimni qabul qildingizmi?» deganini esla. Ular: «Iqror bo‘ldik», deyishdi. U: «Bas, guvoh bo‘linglar, men ham guvoh bo‘luvchilardanman», dedi. (Ushbu oyati karimada ajoyib bir ko‘rinish vasf etilmoqda: hamma Payg‘ambarlar Alloh taoloning huzurida to‘planishgan. Bu ulkan yig‘ilishda Alloh subhonahu va taolo Payg‘ambarlarning o‘zlarini guvoh qilib turib, o‘zi ham bu guvohlikka qo‘shilib turib, ulardan ishonchli, ta’kidlangan ahdu paymon olmoqda. Demak, Payg‘ambar alayhissalomlar o‘z ummatlarini o‘zlaridan keyin keladigan Payg‘ambarga iymon keltirish va unga yordam berish ruhida tarbiyalab kelishgan. Ularning barchalari bir silsilaning xalqlaridir.)

فَمَن تَوَلَّىٰ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ Ma’nosi: Kim bundan keyin yuz o‘girib ketsa, bas, ana o‘shalar, fosiqlardir. (Ha, Muhammad alayhissalomdan, Islom dinidan faqat fosiqlargina, Allohning toatidan chiqqanlargina yuz o‘giradilar.) [Oli-Imron surasi 82-oyat]

ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ

82. Kim bundan keyin yuz o‘girib ketsa, bas, ana o‘shalar, fosiqlardir. (Ha, Muhammad alayhissalomdan, Islom dinidan faqat fosiqlargina, Allohning toatidan chiqqanlargina yuz o‘giradilar.)

أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَيْهِ يُرْجَعُونَ Ma’nosi: Allohning dinidan boshqani xohlaydilarmi?! Axir xohlasayu xohlamasa, osmonlaru yerdagi barcha jonzotlar Allohga bo‘ysunib turibdi-ku?! Hamda Unga qaytariladilar-ku. (Allohning dini bitta. Hamma Payg‘ambarlar shu din bilan kelganlar. Bir-birlarini tasdiqlab, bir-birlariga yordam berib, Allohning diniga o‘z davrlarida xizmat qilib kelganlar.) [Oli-Imron surasi 83-oyat]

ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ

83. Allohning dinidan boshqani xohlaydilarmi?! Axir xohlasayu xohlamasa, osmonlaru yerdagi barcha jonzotlar Allohga bo‘ysunib turibdi-ku?! Hamda Unga qaytariladilar-ku. (Allohning dini bitta. Hamma Payg‘ambarlar shu din bilan kelganlar. Bir-birlarini tasdiqlab, bir-birlariga yordam berib, Allohning diniga o‘z davrlarida xizmat qilib kelganlar.)

قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ عَلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَالنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ Ma’nosi: Sen: «Allohga va bizga tushirilgan narsaga, Ibrohim, Ismoil, Ishoq, Ya’qub va asbotlarga tushirilgan narsaga, Muso, Iyso va Nabiylarga Robbilaridan berilgan narsaga iymon keltirdik, ulardan birortasini ajratmaymiz va biz Ungagina musulmonmiz!» deb ayt! («Ibrohim, Ismoil, Ishoq, Ya’qub va asbotlarga tushirilgan narsaga». Ya’ni, sahifa va vahiylarga iymon keltirdik. «Asbot» degani Ya’qub alayhissalomning avlodlari, deganidir.) [Oli-Imron surasi 84-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ

84. Sen: «Allohga va bizga tushirilgan narsaga, Ibrohim, Ismoil, Ishoq, Ya’qub va asbotlarga tushirilgan narsaga, Muso, Iyso va Nabiylarga Robbilaridan berilgan narsaga iymon keltirdik, ulardan birortasini ajratmaymiz va biz Ungagina musulmonmiz!» deb ayt! («Ibrohim, Ismoil, Ishoq, Ya’qub va asbotlarga tushirilgan narsaga». Ya’ni, sahifa va vahiylarga iymon keltirdik. «Asbot» degani Ya’qub alayhissalomning avlodlari, deganidir.)

وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ Ma’nosi: Kim Islomdan boshqa dinni xohlasa, bas, undan bu hargiz qabul qilinmas va u oxiratda ziyon ko‘rguvchilardan bo‘ladir. (Allohning huzurida maqbul bo‘lgan yagona Islom dinining oxirgi va mukammal ko‘rinishi Muhammad alayhissalomga yuborilgan haqiqiy Islom dinidir. Endi undan boshqa dinni istab, o‘sha boshqa dinda yurganlardan u dinlari hargiz-hargiz qabul qilib yurilmaydi. Ular oxiratda ziyon ko‘ruvchilar bo‘ladi. Alloh ularni hidoyatga solmaydi, balki la’natlaydi.) [Oli-Imron surasi 85-oyat]

ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ

85. Kim Islomdan boshqa dinni xohlasa, bas, undan bu hargiz qabul qilinmas va u oxiratda ziyon ko‘rguvchilardan bo‘ladir. (Allohning huzurida maqbul bo‘lgan yagona Islom dinining oxirgi va mukammal ko‘rinishi Muhammad alayhissalomga yuborilgan haqiqiy Islom dinidir. Endi undan boshqa dinni istab, o‘sha boshqa dinda yurganlardan u dinlari hargiz-hargiz qabul qilib yurilmaydi. Ular oxiratda ziyon ko‘ruvchilar bo‘ladi. Alloh ularni hidoyatga solmaydi, balki la’natlaydi.)

كَيْفَ يَهْدِي اللَّهُ قَوْمًا كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ وَشَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ ۚ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ Ma’nosi: Alloh iymonidan, Payg‘ambarning haqligiga guvohlik berganidan va ularga ochiq bayonotlar kelganidan keyin kufr ketgan qavmni qanday qilib hidoyatga soladi. Alloh zolim qavmlarni hidoyatga solmas. [Oli-Imron surasi 86-oyat]

ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ

86. Alloh iymonidan, Payg‘ambarning haqligiga guvohlik berganidan va ularga ochiq bayonotlar kelganidan keyin kufr ketgan qavmni qanday qilib hidoyatga soladi. Alloh zolim qavmlarni hidoyatga solmas.

أُولَٰئِكَ جَزَاؤُهُمْ أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ Ma’nosi: Ana o‘shalarning jazosi, ularga Allohning, farishtalarning va barcha odamlarning la’nati bo‘lishidir. (Bunday la’natga qolish katta badbaxtlik emasmi?! Bu dunyo-yu u dunyoning barcha-barchasidan bo‘ladigan la’natni o‘ziga qaratish–juda ham ulkan jazo! Darhaqiqat, Islomga kirish imkoni bo‘lib turib kirmaganlar shunday jazoga loyiqdirlar.) [Oli-Imron surasi 87-oyat]

ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ

87. Ana o‘shalarning jazosi, ularga Allohning, farishtalarning va barcha odamlarning la’nati bo‘lishidir. (Bunday la’natga qolish katta badbaxtlik emasmi?! Bu dunyo-yu u dunyoning barcha-barchasidan bo‘ladigan la’natni o‘ziga qaratish–juda ham ulkan jazo! Darhaqiqat, Islomga kirish imkoni bo‘lib turib kirmaganlar shunday jazoga loyiqdirlar.)

خَالِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ Ma’nosi: Unda abadiy qolurlar. Ulardan azob yengillatilmas va ularga nazar ham solinmas. [Oli-Imron surasi 88-oyat]

ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ

88. Unda abadiy qolurlar. Ulardan azob yengillatilmas va ularga nazar ham solinmas.

إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَٰلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ Ma’nosi: Magar shundoq bo‘lgandan keyin tavba qilib, yaxshi amallarni qilganlar bo‘lsa, bas, Alloh mag‘firat qiluvchi va rahmlidir. [Oli-Imron surasi 89-oyat]

ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ

89. Magar shundoq bo‘lgandan keyin tavba qilib, yaxshi amallarni qilganlar bo‘lsa, bas, Alloh mag‘firat qiluvchi va rahmlidir.

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَّن تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الضَّالُّونَ Ma’nosi: Albatta, iymonlaridan keyin kufr keltirib, so‘ngra kufri ziyoda bo‘lganlarning tavbasi hech-hech qabul qilinmas. Ana o‘shalar adashganlardir. [Oli-Imron surasi 90-oyat]

ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ

90. Albatta, iymonlaridan keyin kufr keltirib, so‘ngra kufri ziyoda bo‘lganlarning tavbasi hech-hech qabul qilinmas. Ana o‘shalar adashganlardir.

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَن يُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِم مِّلْءُ الْأَرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَىٰ بِهِ ۗ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ Ma’nosi: Albatta, kufr keltirib, kofir holida o‘lganlarning birortasidan, agar yer yuzi to‘la oltin fido qilsa ham, aslo qabul qilinmas. Ana o‘shalarga alamli azob bor. Va ularga yordamchilar yo‘q. (Imomi Buxoriy, Muslim va Ahmadlar Payg‘ambar alayhissalomdan quyidagi hadisi shariflarni rivoyat qilganlar: «Qiyomat kuni do‘zax ahllaridan biriga: «Agarchi yer yuzi to‘la narsang bo‘lganda, o‘zingni qutqazishga fido qilarmiding?» deyiladi. U, ha, deydi. Shunda Alloh taolo unga: «Men sendan undan ko‘ra ozroq narsa so‘ragan edim. Otang Odamning zohiridaligingda Menga hech narsani shirk keltirmasligingga ahd olgan edim. Sen bo‘lsang, shirk keltirding», deydi». Vaqti o‘tgandan keyin, har qancha sarflangan moldan foyda yo‘q. Unday sarflashga hojat ham yo‘q. Yaxshisi, molni Alloh taolo rozi bo‘ladigan yo‘lda sarflash kerak.) [Oli-Imron surasi 91-oyat]

ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ

91. Albatta, kufr keltirib, kofir holida o‘lganlarning birortasidan, agar yer yuzi to‘la oltin fido qilsa ham, aslo qabul qilinmas. Ana o‘shalarga alamli azob bor. Va ularga yordamchilar yo‘q. (Imomi Buxoriy, Muslim va Ahmadlar Payg‘ambar alayhissalomdan quyidagi hadisi shariflarni rivoyat qilganlar: «Qiyomat kuni do‘zax ahllaridan biriga: «Agarchi yer yuzi to‘la narsang bo‘lganda, o‘zingni qutqazishga fido qilarmiding?» deyiladi. U, ha, deydi. Shunda Alloh taolo unga: «Men sendan undan ko‘ra ozroq narsa so‘ragan edim. Otang Odamning zohiridaligingda Menga hech narsani shirk keltirmasligingga ahd olgan edim. Sen bo‘lsang, shirk keltirding», deydi». Vaqti o‘tgandan keyin, har qancha sarflangan moldan foyda yo‘q. Unday sarflashga hojat ham yo‘q. Yaxshisi, molni Alloh taolo rozi bo‘ladigan yo‘lda sarflash kerak.)

لَن تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ ۚ وَمَا تُنفِقُوا مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ Ma’nosi: O‘zingiz suygan narsadan nafaqa qilmaguningizcha, hargiz yaxshilikka erisha olmassiz. Nimani nafaqa qilganingizni Alloh biluvchidir. (Imom Buxoriy rahmatullohi alayhi rivoyat qiladilarki, Hazrati Umar:»Ey Allohning Rasuli, mening Xaybardagi ulushimdan ko‘ra yaxshiroq narsam yo‘q. Nima qilishga buyurasiz?» dedilar. U zoti bobarakot: «Aslini ushlab turginda, tushgan foydani sadaqa qilib tur», dedilar. Musulmonlar asrlar davomida Allohning roziligini tilab, yaxshi ko‘rgan molu mulklarini nafaqa qilib kelganlar.) [Oli-Imron surasi 92-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ

92. O‘zingiz suygan narsadan nafaqa qilmaguningizcha, hargiz yaxshilikka erisha olmassiz. Nimani nafaqa qilganingizni Alloh biluvchidir. (Imom Buxoriy rahmatullohi alayhi rivoyat qiladilarki, Hazrati Umar:»Ey Allohning Rasuli, mening Xaybardagi ulushimdan ko‘ra yaxshiroq narsam yo‘q. Nima qilishga buyurasiz?» dedilar. U zoti bobarakot: «Aslini ushlab turginda, tushgan foydani sadaqa qilib tur», dedilar. Musulmonlar asrlar davomida Allohning roziligini tilab, yaxshi ko‘rgan molu mulklarini nafaqa qilib kelganlar.)

كُلُّ الطَّعَامِ كَانَ حِلًّا لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسْرَائِيلُ عَلَىٰ نَفْسِهِ مِن قَبْلِ أَن تُنَزَّلَ التَّوْرَاةُ ۗ قُلْ فَأْتُوا بِالتَّوْرَاةِ فَاتْلُوهَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ Ma’nosi: Tavrot tushishidan oldin Isroil o‘ziga harom qilgandan boshqa hamma taom Bani Isroilga halol edi. Sen: «Agar rostgo‘ylardan bo‘lsangiz, Tavrotni keltirib o‘qinglar», deb ayt! [Oli-Imron surasi 93-oyat]

ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻﭼ

93. Tavrot tushishidan oldin Isroil o‘ziga harom qilgandan boshqa hamma taom Bani Isroilga halol edi. Sen: «Agar rostgo‘ylardan bo‘lsangiz, Tavrotni keltirib o‘qinglar», deb ayt!

فَمَنِ افْتَرَىٰ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ مِن بَعْدِ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ Ma’nosi: Shundan keyin ham, kimki Alloh haqida yolg‘on to‘qisa, bas, ana o‘shalar zolimlardir. [Oli-Imron surasi 94-oyat]

ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ

94. Shundan keyin ham, kimki Alloh haqida yolg‘on to‘qisa, bas, ana o‘shalar zolimlardir.

قُلْ صَدَقَ اللَّهُ ۗ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ Ma’nosi: Alloh rost aytdi. Ibrohimning yo‘ldan toymagan millatiga ergashing. U mushriklardan bo‘lmagan edi. [Oli-Imron surasi 95-oyat]

ﮉ ﮊ ﮋﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ

95. Alloh rost aytdi. Ibrohimning yo‘ldan toymagan millatiga ergashing. U mushriklardan bo‘lmagan edi.

إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِّلْعَالَمِينَ Ma’nosi: Odamlarga muborak, olamlarga hidoyat qilib qo‘yilgan birinchi uy Bakkadagi uydir. [Oli-Imron surasi 96-oyat]

ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ

96. Odamlarga muborak, olamlarga hidoyat qilib qo‘yilgan birinchi uy Bakkadagi uydir.

فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ ۖ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا ۗ وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا ۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ Ma’nosi: Unda ochiq alomatlar va maqomi Ibrohim bor. Kim unga kirsa, tinch bo‘ladir. Odamlardan yo‘lini topganlariga Alloh uchun baytni haj qilmoq burchdir. Kimki kufr keltirsa, Alloh odamlardan behojatdir. (Ushbu ikki oyatda Alloh taolo Baytullohning fazlini, qibla bo‘lishga eng haqli joy shu yer ekanini bayon qilyapti. Namoz vaqtida u tomonga yuzlanishdan tashqari, imkon topganlar uni haj qilishi ham farz bo‘lganini e’lon etyapti. «Bakka»–Makkai Mukarramaning ismlaridan biridir. «Bakka» so‘zining lug‘oviy ma’nosi, «taqillatib urmoq» bo‘lib, Makkada har qanday mag‘rurning ham bo‘yni egiladi, shuning uchun uni «Bakka» ham deb ataladi.) [Oli-Imron surasi 97-oyat]

ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ

97. Unda ochiq alomatlar va maqomi Ibrohim bor. Kim unga kirsa, tinch bo‘ladir. Odamlardan yo‘lini topganlariga Alloh uchun baytni haj qilmoq burchdir. Kimki kufr keltirsa, Alloh odamlardan behojatdir. (Ushbu ikki oyatda Alloh taolo Baytullohning fazlini, qibla bo‘lishga eng haqli joy shu yer ekanini bayon qilyapti. Namoz vaqtida u tomonga yuzlanishdan tashqari, imkon topganlar uni haj qilishi ham farz bo‘lganini e’lon etyapti. «Bakka»–Makkai Mukarramaning ismlaridan biridir. «Bakka» so‘zining lug‘oviy ma’nosi, «taqillatib urmoq» bo‘lib, Makkada har qanday mag‘rurning ham bo‘yni egiladi, shuning uchun uni «Bakka» ham deb ataladi.)

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا تَعْمَلُونَ Ma’nosi: Ey ahli kitoblar, nega Allohning oyatlariga kufr keltirasizlar?! Holbuki, Alloh qilayotganlaringizga guvoh-ku. [Oli-Imron surasi 98-oyat]

ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ

98. Ey ahli kitoblar, nega Allohning oyatlariga kufr keltirasizlar?! Holbuki, Alloh qilayotganlaringizga guvoh-ku.

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ تَبْغُونَهَا عِوَجًا وَأَنتُمْ شُهَدَاءُ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ Ma’nosi: Ey ahli kitoblar! Nega iymon keltirganlarni Allohning yo‘lidan to‘sib, qaytarasiz?! O‘zingiz shohid bo‘lib turib, u(yo‘l)ning qing‘ir bo‘lishini xohlaysiz?! Alloh qilayotgan ishlaringizdan g‘ofil emasdir. [Oli-Imron surasi 99-oyat]

ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ

99. Ey ahli kitoblar! Nega iymon keltirganlarni Allohning yo‘lidan to‘sib, qaytarasiz?! O‘zingiz shohid bo‘lib turib, u(yo‘l)ning qing‘ir bo‘lishini xohlaysiz?! Alloh qilayotgan ishlaringizdan g‘ofil emasdir.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تُطِيعُوا فَرِيقًا مِّنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ يَرُدُّوكُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ كَافِرِينَ Ma’nosi: Ey iymon keltirganlar! Agar kitob berilganlar toifasiga itoat qilsangiz, iymoningizdan keyin sizni kofirlikka qaytaradi. (Alloh taolo bu ummatni botil, buzilgan dinlar va tuzumlarning zulmidan Islomning adolatiga chaqirish uchun, dunyoning torligidan oxiratning kengligiga chaqirish uchun yubordi. Shunday sifatlarga ega bo‘lgan ummat qanday qilib yo‘ldan adashgan ahli kitoblarga ergashishi mumkin?! Agar ahli kitoblarga ergashsalar, ulkan baxtu saodatdan ajrab, iymondan chiqib, yana kofirlikka qaytadilar.) [Oli-Imron surasi 100-oyat]

ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ ﰋ ﰌ ﰍ ﰎ ﰏ

100. Ey iymon keltirganlar! Agar kitob berilganlar toifasiga itoat qilsangiz, iymoningizdan keyin sizni kofirlikka qaytaradi. (Alloh taolo bu ummatni botil, buzilgan dinlar va tuzumlarning zulmidan Islomning adolatiga chaqirish uchun, dunyoning torligidan oxiratning kengligiga chaqirish uchun yubordi. Shunday sifatlarga ega bo‘lgan ummat qanday qilib yo‘ldan adashgan ahli kitoblarga ergashishi mumkin?! Agar ahli kitoblarga ergashsalar, ulkan baxtu saodatdan ajrab, iymondan chiqib, yana kofirlikka qaytadilar.)

وَكَيْفَ تَكْفُرُونَ وَأَنتُمْ تُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ آيَاتُ اللَّهِ وَفِيكُمْ رَسُولُهُ ۗ وَمَن يَعْتَصِم بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِيَ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ Ma’nosi: Allohning oyatlari sizga tilovat qilinib turgan bo‘lsa-yu, Uning Rasuli ichingizda bo‘lsa-yu, qanday qilib kufr keltirasiz?! Kim Allohni mahkam tutsa, shubhasiz, to‘g‘ri yo‘lga hidoyat topgan bo‘ladi. [Oli-Imron surasi 101-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ

101. Allohning oyatlari sizga tilovat qilinib turgan bo‘lsa-yu, Uning Rasuli ichingizda bo‘lsa-yu, qanday qilib kufr keltirasiz?! Kim Allohni mahkam tutsa, shubhasiz, to‘g‘ri yo‘lga hidoyat topgan bo‘ladi.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ Ma’nosi: Ey iymon keltirganlar! Allohga haqiqiy taqvo ila taqvo qiling. Va faqat musulmon holingizdagina bu dunyodan o‘ting. (Ya’ni, Islomni o‘lguningizcha mahkam tuting. Demak, ikki asosning biri–dunyoda iymon bilan, taqvodor bo‘lib, Islomga to‘liq amal qilib o‘tmoqdir.) [Oli-Imron surasi 102-oyat]

ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ

102. Ey iymon keltirganlar! Allohga haqiqiy taqvo ila taqvo qiling. Va faqat musulmon holingizdagina bu dunyodan o‘ting. (Ya’ni, Islomni o‘lguningizcha mahkam tuting. Demak, ikki asosning biri–dunyoda iymon bilan, taqvodor bo‘lib, Islomga to‘liq amal qilib o‘tmoqdir.)

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ۚ وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ Ma’nosi: Barchangiz Allohning ipini mahkam tuting va bo‘linib ketmang. Va Allohning sizga bergan ne’matini eslang: bir vaqtlar dushman edingiz, bas, qalblaringizni ulfat qildi. Uning ne’mati ila birodar bo‘ldingiz. Olovli jar yoqasida edingiz, undan sizni qutqardi. Shunday qilib, Alloh sizga O‘z oyatlarini bayon qiladi. Shoyadki hidoyat topsangiz. (Oyati karimadagi «Allohning ipi» degan iboradan Qur’oni Karim tushuniladi. Jarga qulash xavfidagi inson ip-arqonni mahkam ushlasa, qutilib qolganidek, do‘zax tubiga qulamaslikning ham birdan-bir chorasi–Qur’oni Karimni mahkam ushlashlikdir. Shundagina najot topadi. Musulmon ummati najot topishi uchun barcha bir bo‘lib Allohning kalomi Qur’oni Karimni mahkam tutishlari lozimdir. Bu oyatning ushbu jumlalari musulmon olamini birlashtirish shioridir. Qur’oni Karim Allohning ipi-arqoni ekanligi haqida juda ham ko‘p hadislar kelgan.) [Oli-Imron surasi 103-oyat]

ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ

103. Barchangiz Allohning ipini mahkam tuting va bo‘linib ketmang. Va Allohning sizga bergan ne’matini eslang: bir vaqtlar dushman edingiz, bas, qalblaringizni ulfat qildi. Uning ne’mati ila birodar bo‘ldingiz. Olovli jar yoqasida edingiz, undan sizni qutqardi. Shunday qilib, Alloh sizga O‘z oyatlarini bayon qiladi. Shoyadki hidoyat topsangiz. (Oyati karimadagi «Allohning ipi» degan iboradan Qur’oni Karim tushuniladi. Jarga qulash xavfidagi inson ip-arqonni mahkam ushlasa, qutilib qolganidek, do‘zax tubiga qulamaslikning ham birdan-bir chorasi–Qur’oni Karimni mahkam ushlashlikdir. Shundagina najot topadi. Musulmon ummati najot topishi uchun barcha bir bo‘lib Allohning kalomi Qur’oni Karimni mahkam tutishlari lozimdir. Bu oyatning ushbu jumlalari musulmon olamini birlashtirish shioridir. Qur’oni Karim Allohning ipi-arqoni ekanligi haqida juda ham ko‘p hadislar kelgan.)

وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ Ma’nosi: Sizlardan yaxshilikka chaqiradigan, amri ma’ruf–nahyi munkar qiladigan bir ummat bo‘lsin. Ana o‘shalar, o‘zlari najot topguvchilardir. (Ya’ni, ummatingiz Allohga haqiqiy iymon keltirgan va uning yo‘lida haqiqiy birodar bo‘lgan jamoa yaxshilikka chaqiradigan, amri ma’ruf-nahyi munkar qiladigan ummatga aylansin. Yahshilikka chaqirib turuvchi jamoa bo‘lmasa, dunyoda ezgulik qolmaydi. Ma’rufga, ya’ni, fazilat, haqiqat, yaxshilik va adolatga buyurib, munkardan, ya’ni razilat, botillik, zulm va yomonlikdan qaytarib turadigan jamoa bo‘lmasa, hech bir qavm, hech bir ummat najot topa olmaydi.) [Oli-Imron surasi 104-oyat]

ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ

104. Sizlardan yaxshilikka chaqiradigan, amri ma’ruf–nahyi munkar qiladigan bir ummat bo‘lsin. Ana o‘shalar, o‘zlari najot topguvchilardir. (Ya’ni, ummatingiz Allohga haqiqiy iymon keltirgan va uning yo‘lida haqiqiy birodar bo‘lgan jamoa yaxshilikka chaqiradigan, amri ma’ruf-nahyi munkar qiladigan ummatga aylansin. Yahshilikka chaqirib turuvchi jamoa bo‘lmasa, dunyoda ezgulik qolmaydi. Ma’rufga, ya’ni, fazilat, haqiqat, yaxshilik va adolatga buyurib, munkardan, ya’ni razilat, botillik, zulm va yomonlikdan qaytarib turadigan jamoa bo‘lmasa, hech bir qavm, hech bir ummat najot topa olmaydi.)

وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ ۚ وَأُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ Ma’nosi: O‘zlariga ochiq bayonotlar kelganidan keyin bo‘linib ixtilofga tushganlarga o‘xshash bo‘lmaganlar, ana o‘shalarga ulug‘ azob bordir. [Oli-Imron surasi 105-oyat]

ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ

105. O‘zlariga ochiq bayonotlar kelganidan keyin bo‘linib ixtilofga tushganlarga o‘xshash bo‘lmaganlar, ana o‘shalarga ulug‘ azob bordir.

يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ ۚ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ Ma’nosi: Yuzlar oq va yuzlar qora bo‘ladigan kunda yuzlari qora bo‘lganlarga: «Iymoningizdan keyin kofir bo‘ldingizmi?! Kufr keltirgan bo‘lganingiz uchun azobni tatib ko‘ring», deyilur. [Oli-Imron surasi 106-oyat]

ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ

106. Yuzlar oq va yuzlar qora bo‘ladigan kunda yuzlari qora bo‘lganlarga: «Iymoningizdan keyin kofir bo‘ldingizmi?! Kufr keltirgan bo‘lganingiz uchun azobni tatib ko‘ring», deyilur.

وَأَمَّا الَّذِينَ ابْيَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِي رَحْمَةِ اللَّهِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ Ma’nosi: Yuzlari oq bo‘lganlar esa, bas, Allohning rahmatidadirlar. Ular unda abadiy qolurlar. [Oli-Imron surasi 107-oyat]

ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ

107. Yuzlari oq bo‘lganlar esa, bas, Allohning rahmatidadirlar. Ular unda abadiy qolurlar.

تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ ۗ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِّلْعَالَمِينَ Ma’nosi: Bular Allohning oyatlaridir. Ularni senga haq ila tilovat qilmoqdamiz. Alloh odamlarga zulmni xohlamas. [Oli-Imron surasi 108-oyat]

ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ

108. Bular Allohning oyatlaridir. Ularni senga haq ila tilovat qilmoqdamiz. Alloh odamlarga zulmni xohlamas.

وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۚ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ Ma’nosi: Osmonlaru yerdagi narsalar Allohnikidir. Ishlar Allohga qaytarilajak. (Modomiki osmonlaru yerdagi jamiki narsalar Allohniki ekan, ularni qanday xohlasa, shunday tasarruf qiladi. Buning ustiga, barcha ishlar Allohning O‘ziga qaytariladi. Demak, bu dunyo va oxiratning yagona hokimi Allohning O‘zidir.) [Oli-Imron surasi 109-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ

109. Osmonlaru yerdagi narsalar Allohnikidir. Ishlar Allohga qaytarilajak. (Modomiki osmonlaru yerdagi jamiki narsalar Allohniki ekan, ularni qanday xohlasa, shunday tasarruf qiladi. Buning ustiga, barcha ishlar Allohning O‘ziga qaytariladi. Demak, bu dunyo va oxiratning yagona hokimi Allohning O‘zidir.)

كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ ۗ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُم ۚ مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ Ma’nosi: Siz odamlar uchun chiqarilgan eng yaxshi ummat bo‘ldingiz. Amri ma’ruf qilasiz, nahyi munkar qilasiz va Allohga iymon keltirasiz. Agar ahli kitoblar iymon keltirganlarida, o‘zlariga yaxshi bo‘lar edi. Ulardan mo‘minlari bor. Ko‘plari fosiqdirlar. (Islom ummati o‘zi haqida bilib qo‘yishi zarur bo‘lgan haqiqatlardan biri–bu ummatning odamlar uchun chiqarilgan eng yaxshi ummat ekanligidir. Bu haqiqatni hozir o‘zini bu ummatga nisbat berayotganlar yaxshi tushunib olmoqlari lozim. Ajdodlarimiz xuddi shu haqiqatni to‘liq tushungan chog‘larida butun dunyoga ustoz bo‘lganlar. Dunyo xalqlarining peshqadami bo‘lib, ularni ortlaridan ergashtirganlar. Boshqalarga tobe’ bo‘lmaganlar. Boshqalarning ortidan ko‘r-ko‘rona ergashmaganlar. Boshqalar huzurida o‘zlarini xoru zor tutmaganlar.) [Oli-Imron surasi 110-oyat]

ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ

110. Siz odamlar uchun chiqarilgan eng yaxshi ummat bo‘ldingiz. Amri ma’ruf qilasiz, nahyi munkar qilasiz va Allohga iymon keltirasiz. Agar ahli kitoblar iymon keltirganlarida, o‘zlariga yaxshi bo‘lar edi. Ulardan mo‘minlari bor. Ko‘plari fosiqdirlar. (Islom ummati o‘zi haqida bilib qo‘yishi zarur bo‘lgan haqiqatlardan biri–bu ummatning odamlar uchun chiqarilgan eng yaxshi ummat ekanligidir. Bu haqiqatni hozir o‘zini bu ummatga nisbat berayotganlar yaxshi tushunib olmoqlari lozim. Ajdodlarimiz xuddi shu haqiqatni to‘liq tushungan chog‘larida butun dunyoga ustoz bo‘lganlar. Dunyo xalqlarining peshqadami bo‘lib, ularni ortlaridan ergashtirganlar. Boshqalarga tobe’ bo‘lmaganlar. Boshqalarning ortidan ko‘r-ko‘rona ergashmaganlar. Boshqalar huzurida o‘zlarini xoru zor tutmaganlar.)

لَن يَضُرُّوكُمْ إِلَّا أَذًى ۖ وَإِن يُقَاتِلُوكُمْ يُوَلُّوكُمُ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ Ma’nosi: Ular sizlarga ozor berishdan o‘zga hech qanday zarar yetkaza olmaslar. Agar sizlarga qarshi urush qilsalar, ortga qarab qocharlar. So‘ngra ularga yordam berilmas. [Oli-Imron surasi 111-oyat]

ﭸ ﭹ ﭺ ﭻﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ

111. Ular sizlarga ozor berishdan o‘zga hech qanday zarar yetkaza olmaslar. Agar sizlarga qarshi urush qilsalar, ortga qarab qocharlar. So‘ngra ularga yordam berilmas.

ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِّنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ الْأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوا وَّكَانُوا يَعْتَدُونَ Ma’nosi: Alloh ipi bo‘lmasa yoki odamlar ipi bo‘lmasa, ularga qaerda bo‘lsalar ham, xorlik bitildi. Ularga Allohning g‘azabi lozim bo‘ldi va miskinlik bitildi. Bunday bo‘lishligi ularning Allohning oyatlariga kufr keltirishlari va Nabiylarni nohaqdan o‘ldirishlari sababidandir. Bunday bo‘lishligi osiy bo‘lganlari va haddan oshganlari sababidandir. [Oli-Imron surasi 112-oyat]

ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ

112. Alloh ipi bo‘lmasa yoki odamlar ipi bo‘lmasa, ularga qaerda bo‘lsalar ham, xorlik bitildi. Ularga Allohning g‘azabi lozim bo‘ldi va miskinlik bitildi. Bunday bo‘lishligi ularning Allohning oyatlariga kufr keltirishlari va Nabiylarni nohaqdan o‘ldirishlari sababidandir. Bunday bo‘lishligi osiy bo‘lganlari va haddan oshganlari sababidandir.

لَيْسُوا سَوَاءً ۗ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ Ma’nosi: Ular barobar emaslar. Ahli kitoblardan Allohning oyatlarini sajda qilgan hollarida kechasida tilovat qiladigan yaxshi toifalari ham bor. [Oli-Imron surasi 113-oyat]

ﮫ ﮬ ﮭﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ

113. Ular barobar emaslar. Ahli kitoblardan Allohning oyatlarini sajda qilgan hollarida kechasida tilovat qiladigan yaxshi toifalari ham bor.

يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَٰئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ Ma’nosi: Ular Allohga, oxirat kuniga iymon keltirarlar, amri ma’ruf va nahyi munkar qilarlar va yaxshiliklarga shoshilarlar. Ana o‘shalar ahli solihlardandir. [Oli-Imron surasi 114-oyat]

ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ

114. Ular Allohga, oxirat kuniga iymon keltirarlar, amri ma’ruf va nahyi munkar qilarlar va yaxshiliklarga shoshilarlar. Ana o‘shalar ahli solihlardandir.

وَمَا يَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَلَن يُكْفَرُوهُ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ Ma’nosi: Yaxshilik qilsalar, hargiz inkor etilmaslar. Alloh taqvodorlarni yaxshi biluvchi zotdir. (Ya’ni, ular yaxshilik qilsalar, hech qachon zoe ketmaydi. Ushbu oyatlarda ahli kitoblardan iymonga kelgan mo‘minlarning ajoyib sifatlari zikr qilinmoqda. Ular iymonlilar safidan munosib o‘rin olib, iymon taqozosi ila harakat qilib ulkan baxt-saodatga erishdilar.) [Oli-Imron surasi 115-oyat]

ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ

115. Yaxshilik qilsalar, hargiz inkor etilmaslar. Alloh taqvodorlarni yaxshi biluvchi zotdir. (Ya’ni, ular yaxshilik qilsalar, hech qachon zoe ketmaydi. Ushbu oyatlarda ahli kitoblardan iymonga kelgan mo‘minlarning ajoyib sifatlari zikr qilinmoqda. Ular iymonlilar safidan munosib o‘rin olib, iymon taqozosi ila harakat qilib ulkan baxt-saodatga erishdilar.)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا ۖ وَأُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۚ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ Ma’nosi: Albatta, kufr keltirganlardan mollari ham, bolalari ham hargiz Alloh azobidan hech narsani qaytara olmas. Ana o‘shalar do‘zax egalaridir. Ular unda abadiydirlar. [Oli-Imron surasi 116-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜﭝ ﭞ ﭟ ﭠﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ

116. Albatta, kufr keltirganlardan mollari ham, bolalari ham hargiz Alloh azobidan hech narsani qaytara olmas. Ana o‘shalar do‘zax egalaridir. Ular unda abadiydirlar.

مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِي هَٰذِهِ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَثَلِ رِيحٍ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ ۚ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَٰكِنْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ Ma’nosi: Ularning bu dunyo hayotida qiladigan nafaqalari misoli o‘ziga zulm qilgan bir qavmning ekinini urib halok qilgan sovuq shamolga o‘xshaydi. Alloh ularga zulm qilmadi. Lekin ular o‘zlariga zulm qildilar. (Yaxshi ekinzor bor. Ko‘rgan odam xursand bo‘ladi. Ammo ekinzorning egasi zulm qildi, gunohkor bo‘ldi. Shu sababdan sovuq shamol kelib, ekinlarini sovuq urib ketdi. Ekinzor halok bo‘ldi. Hech narsa qolmadi. Kofirlarning bu dunyoda qilgan xayr-ehsonlari ham xuddi shunga o‘xshaydi. Sirtdan ko‘rgan odamga savobli ish. Yaxshilikka pul-mol sarflayapti. Ammo egasining iymoni yo‘q. Bu esa, katta gunoh. Iymon bo‘lmasa, hech qanday xayr-ehson qabul bo‘lmaydi. Unga savob berilmaydi. Sovuq shamol ekinzorni halok qilganidek, ularning kofirligi ham ehsonlarini befoyda qiladi.) [Oli-Imron surasi 117-oyat]

ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ

117. Ularning bu dunyo hayotida qiladigan nafaqalari misoli o‘ziga zulm qilgan bir qavmning ekinini urib halok qilgan sovuq shamolga o‘xshaydi. Alloh ularga zulm qilmadi. Lekin ular o‘zlariga zulm qildilar. (Yaxshi ekinzor bor. Ko‘rgan odam xursand bo‘ladi. Ammo ekinzorning egasi zulm qildi, gunohkor bo‘ldi. Shu sababdan sovuq shamol kelib, ekinlarini sovuq urib ketdi. Ekinzor halok bo‘ldi. Hech narsa qolmadi. Kofirlarning bu dunyoda qilgan xayr-ehsonlari ham xuddi shunga o‘xshaydi. Sirtdan ko‘rgan odamga savobli ish. Yaxshilikka pul-mol sarflayapti. Ammo egasining iymoni yo‘q. Bu esa, katta gunoh. Iymon bo‘lmasa, hech qanday xayr-ehson qabul bo‘lmaydi. Unga savob berilmaydi. Sovuq shamol ekinzorni halok qilganidek, ularning kofirligi ham ehsonlarini befoyda qiladi.)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِّن دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ ۚ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ ۖ إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ Ma’nosi: Ey iymon keltirganlar, o‘zingizdan boshqadan sirdosh tutmang. Ular sizga yomonlik qilishini qo‘ymaslar. Mashaqqatda qolishingizni xohlarlar. Dushmanliklari og‘izlaridagi (so‘zlari)dan bilinib turibdi. Dillarida maxfiy turgani yana ham kattaroq. Agar aql yuritadigan bo‘lsangiz, biz sizlarga oyat-belgilarni bayon qilib bo‘ldik. [Oli-Imron surasi 118-oyat]

ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ

118. Ey iymon keltirganlar, o‘zingizdan boshqadan sirdosh tutmang. Ular sizga yomonlik qilishini qo‘ymaslar. Mashaqqatda qolishingizni xohlarlar. Dushmanliklari og‘izlaridagi (so‘zlari)dan bilinib turibdi. Dillarida maxfiy turgani yana ham kattaroq. Agar aql yuritadigan bo‘lsangiz, biz sizlarga oyat-belgilarni bayon qilib bo‘ldik.

هَا أَنتُمْ أُولَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا يُحِبُّونَكُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْكِتَابِ كُلِّهِ وَإِذَا لَقُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَيْظِ ۚ قُلْ مُوتُوا بِغَيْظِكُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ Ma’nosi: Hoy sizlar! Ularni yaxshi ko‘rasizlar-u, ular sizni yaxshi ko‘rmaydilar. Sizlar kitobning hammasiga iymon keltirasizlar-u, ular sizlarni ko‘rganda, iymon keltirdik, derlar, ammo holi qolganlarida, sizlarga bo‘lgan qattiq achchiqlaridan barmoq tishlarlar. Sen: «Achchiqlaring bilan o‘lib ketinglar», deb ayt. Albatta, Alloh dillarni egallagan narsalarni biluvchidir». (Musulmonlar soddaliklari uchun o‘zlaridan boshqalar ularga chiroyliroq muomala qilib, bir oz maqtab qo‘ysa, bo‘ldi, muhabbat qo‘yaveradilar, ularni o‘zlariga sirdosh qilib olaveradilar. Bu xato ishdir, chunki qarshi taraf hech qachon musulmonlarni yaxshi ko‘rmaydi. Musulmonlar Allohdan tushgan hamma kitoblarga, jumladan, o‘zlariga dushmanlik qilayotganlarga tushgan kitoblarga ham iymon keltiradilar. Bu xato emas, balki musulmonlik burchidir.) [Oli-Imron surasi 119-oyat]

ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓﯔ ﯕ ﯖ ﯗﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ

119. Hoy sizlar! Ularni yaxshi ko‘rasizlar-u, ular sizni yaxshi ko‘rmaydilar. Sizlar kitobning hammasiga iymon keltirasizlar-u, ular sizlarni ko‘rganda, iymon keltirdik, derlar, ammo holi qolganlarida, sizlarga bo‘lgan qattiq achchiqlaridan barmoq tishlarlar. Sen: «Achchiqlaring bilan o‘lib ketinglar», deb ayt. Albatta, Alloh dillarni egallagan narsalarni biluvchidir». (Musulmonlar soddaliklari uchun o‘zlaridan boshqalar ularga chiroyliroq muomala qilib, bir oz maqtab qo‘ysa, bo‘ldi, muhabbat qo‘yaveradilar, ularni o‘zlariga sirdosh qilib olaveradilar. Bu xato ishdir, chunki qarshi taraf hech qachon musulmonlarni yaxshi ko‘rmaydi. Musulmonlar Allohdan tushgan hamma kitoblarga, jumladan, o‘zlariga dushmanlik qilayotganlarga tushgan kitoblarga ham iymon keltiradilar. Bu xato emas, balki musulmonlik burchidir.)

إِن تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِن تُصِبْكُمْ سَيِّئَةٌ يَفْرَحُوا بِهَا ۖ وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا ۗ إِنَّ اللَّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ Ma’nosi: Sizga yaxshilik yetsa, ularga yomon bo‘lar. Sizlarga musibat yetsa, ular xursand bo‘larlar. Agar sabr va taqvo qilsangiz, ularning makri sizga hech zarar qilmas. Albatta, Alloh qilayotgan ishlarini ihota qilguvchidir. [Oli-Imron surasi 120-oyat]

ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ

120. Sizga yaxshilik yetsa, ularga yomon bo‘lar. Sizlarga musibat yetsa, ular xursand bo‘larlar. Agar sabr va taqvo qilsangiz, ularning makri sizga hech zarar qilmas. Albatta, Alloh qilayotgan ishlarini ihota qilguvchidir.

وَإِذْ غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِكَ تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِينَ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ Ma’nosi: Ahlingdan ertalab chiqib, mo‘minlarni urush joylariga turg‘izganingni esla! Alloh eshituvchi va biluvchi zotdir. [Oli-Imron surasi 121-oyat]

ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾﯿ ﰀ ﰁ ﰂﰃ

121. Ahlingdan ertalab chiqib, mo‘minlarni urush joylariga turg‘izganingni esla! Alloh eshituvchi va biluvchi zotdir.

إِذْ هَمَّت طَّائِفَتَانِ مِنكُمْ أَن تَفْشَلَا وَاللَّهُ وَلِيُّهُمَا ۗ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ Ma’nosi: Sizlardan ikki toifa qo‘rqib zaiflashmoqchi bo‘lganini esla! Alloh ularning valiysidir. Mo‘minlar faqat Allohning O‘ziga tavakkal qilsinlar. (Bu oyati karima Hazraj qabilasiga mansub Bani Salama urug‘i va Avs qabilasiga mansub Bani Horisa urug‘i haqida tushgan. Ular munofiqlarning boshlig‘i Abdulloh ibn Ubay ibn Salul xafa bo‘lib: «Mening aytganimni qilmay, yosh bolalarning aytganini qildi», deb jangchilarning uchdan birini olib Uhud yo‘lidan qaytganida, uning fitnasiga uchishlariga sal qolgan edi. Bu esa, musulmonlar safining yanada zaiflashishiga, ruhiy va ma’naviy tushkunlik keltirishga sabab bo‘lishi mumkin edi. Hali urush boshlanmay turib bunday ishlarning bo‘lishi juda ham noqulay vaziyatni vujudga keltirar edi. Lekin bu toifalarni Alloh taoloning O‘zi saqlab qoldi, inoyatiga oldi.) [Oli-Imron surasi 122-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ

122. Sizlardan ikki toifa qo‘rqib zaiflashmoqchi bo‘lganini esla! Alloh ularning valiysidir. Mo‘minlar faqat Allohning O‘ziga tavakkal qilsinlar. (Bu oyati karima Hazraj qabilasiga mansub Bani Salama urug‘i va Avs qabilasiga mansub Bani Horisa urug‘i haqida tushgan. Ular munofiqlarning boshlig‘i Abdulloh ibn Ubay ibn Salul xafa bo‘lib: «Mening aytganimni qilmay, yosh bolalarning aytganini qildi», deb jangchilarning uchdan birini olib Uhud yo‘lidan qaytganida, uning fitnasiga uchishlariga sal qolgan edi. Bu esa, musulmonlar safining yanada zaiflashishiga, ruhiy va ma’naviy tushkunlik keltirishga sabab bo‘lishi mumkin edi. Hali urush boshlanmay turib bunday ishlarning bo‘lishi juda ham noqulay vaziyatni vujudga keltirar edi. Lekin bu toifalarni Alloh taoloning O‘zi saqlab qoldi, inoyatiga oldi.)

وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنتُمْ أَذِلَّةٌ ۖ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ Ma’nosi: Batahqiq, Badrda oz bo‘lsalaringizlar ham, Alloh sizlarga nusrat berdi. Bas, Allohga taqvo qiling, shoyadki shukr qilsangiz. [Oli-Imron surasi 123-oyat]

ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ

123. Batahqiq, Badrda oz bo‘lsalaringizlar ham, Alloh sizlarga nusrat berdi. Bas, Allohga taqvo qiling, shoyadki shukr qilsangiz.

إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيَكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلَاثَةِ آلَافٍ مِّنَ الْمَلَائِكَةِ مُنزَلِينَ Ma’nosi: Mo‘minlarga: «Sizga Robbingiz tushirilgan uch ming farishtalar ila madad bermog‘i kifoya qilmaydimi?!» deganingni esla! [Oli-Imron surasi 124-oyat]

ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ

124. Mo‘minlarga: «Sizga Robbingiz tushirilgan uch ming farishtalar ila madad bermog‘i kifoya qilmaydimi?!» deganingni esla!

بَلَىٰ ۚ إِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا وَيَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَٰذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِّنَ الْمَلَائِكَةِ مُسَوِّمِينَ Ma’nosi: «Ha (kifoya qiladi)! Agar sabr va taqvo qilsangiz, ular shu payt kelib qolsalar ham, Robbingiz sizga belgili besh ming farishta ila madad beradi». [Oli-Imron surasi 125-oyat]

ﭹﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ

125. «Ha (kifoya qiladi)! Agar sabr va taqvo qilsangiz, ular shu payt kelib qolsalar ham, Robbingiz sizga belgili besh ming farishta ila madad beradi».

وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَىٰ لَكُمْ وَلِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِ ۗ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِندِ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ Ma’nosi: Alloh buni faqat sizga suyunchilik va qalbingiz taskin topishi uchungina qildi. Aslida, nusrat aziz va hakim Allohning huzuridandir. [Oli-Imron surasi 126-oyat]

ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ

126. Alloh buni faqat sizga suyunchilik va qalbingiz taskin topishi uchungina qildi. Aslida, nusrat aziz va hakim Allohning huzuridandir.

لِيَقْطَعَ طَرَفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَوْ يَكْبِتَهُمْ فَيَنقَلِبُوا خَائِبِينَ Ma’nosi: Kufr keltirganlarning bir tarafini kesish uchun yoki xorlash uchun, toki noumid bo‘lib qaytsinlar. (Badr g‘azotida mushriklarning boshliqlaridan yetmishtasi halok bo‘ldi. Bu ularning bir tarafidan katta kesilish edi. Shuningdek, ularning kattalaridan yetmishtasi asirga tushdi, xoru zor bo‘ldi. Qolganlari esa, sharmandalarcha, kelgan joyiga qaytdi.) [Oli-Imron surasi 127-oyat]

ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ

127. Kufr keltirganlarning bir tarafini kesish uchun yoki xorlash uchun, toki noumid bo‘lib qaytsinlar. (Badr g‘azotida mushriklarning boshliqlaridan yetmishtasi halok bo‘ldi. Bu ularning bir tarafidan katta kesilish edi. Shuningdek, ularning kattalaridan yetmishtasi asirga tushdi, xoru zor bo‘ldi. Qolganlari esa, sharmandalarcha, kelgan joyiga qaytdi.)

لَيْسَ لَكَ مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ أَوْ يُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَالِمُونَ Ma’nosi: Bu sening ishing emas! Yoki ularning tavbasini qabul qiladi, yoki azoblaydi. Bas, ular zolimlardir. [Oli-Imron surasi 128-oyat]

ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ

128. Bu sening ishing emas! Yoki ularning tavbasini qabul qiladi, yoki azoblaydi. Bas, ular zolimlardir.

وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۚ يَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ Ma’nosi: Osmonlaru yerdagi narsalar Allohnikidir. Xohlagan kishini mag‘firat qiladi va xohlagan kishini azoblaydi. Alloh gunohni mag‘firat qiluvchi va rahmli zotdir. [Oli-Imron surasi 129-oyat]

ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ

129. Osmonlaru yerdagi narsalar Allohnikidir. Xohlagan kishini mag‘firat qiladi va xohlagan kishini azoblaydi. Alloh gunohni mag‘firat qiluvchi va rahmli zotdir.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا الرِّبَا أَضْعَافًا مُّضَاعَفَةً ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ Ma’nosi: Ey iymon keltirganlar! Riboni bir necha barobar qilib yemang. Allohga taqvo qiling, shoyadki najot topsangiz. (Hofiz ibn Kasir rahmatillohi alayhi rivoyat qilishlaricha, berilgan qarzning muddati tugab qolganda qarz beruvchi qarzdorga: «Yoki qarzingni to‘la yoki riboni ko‘paytir», der ekan. To‘lasa, to‘ladi, bo‘lmasa, qarz muddatini cho‘zish evaziga riboning miqdorini ham ko‘paytirar ekan. Har yili shunday bo‘lavergandan keyin ribo bir necha barobarga ko‘payib ketarkan. Ushbu oyati karimada o‘sha holat muolaja qilinmoqda.) [Oli-Imron surasi 130-oyat]

ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ

130. Ey iymon keltirganlar! Riboni bir necha barobar qilib yemang. Allohga taqvo qiling, shoyadki najot topsangiz. (Hofiz ibn Kasir rahmatillohi alayhi rivoyat qilishlaricha, berilgan qarzning muddati tugab qolganda qarz beruvchi qarzdorga: «Yoki qarzingni to‘la yoki riboni ko‘paytir», der ekan. To‘lasa, to‘ladi, bo‘lmasa, qarz muddatini cho‘zish evaziga riboning miqdorini ham ko‘paytirar ekan. Har yili shunday bo‘lavergandan keyin ribo bir necha barobarga ko‘payib ketarkan. Ushbu oyati karimada o‘sha holat muolaja qilinmoqda.)

وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ Ma’nosi: Va kofirlar uchun tayyorlab qo‘yilgan olovdan qo‘rqing. [Oli-Imron surasi 131-oyat]

131. Va kofirlar uchun tayyorlab qo‘yilgan olovdan qo‘rqing.

وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ Ma’nosi: Allohga va Rasuliga itoat eting. Shoyadki rahm qilinsangiz. [Oli-Imron surasi 132-oyat]

132. Allohga va Rasuliga itoat eting. Shoyadki rahm qilinsangiz.

وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ Ma’nosi: Robbingizdan bo‘lgan mag‘firatga va kengligi osmonlaru yercha bo‘lgan, taqvodorlar uchun tayyorlab qo‘yilgan jannatga shoshiling. [Oli-Imron surasi 133-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ

133. Robbingizdan bo‘lgan mag‘firatga va kengligi osmonlaru yercha bo‘lgan, taqvodorlar uchun tayyorlab qo‘yilgan jannatga shoshiling.

الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ Ma’nosi: Ular yengillikda ham, og‘irlikda ham nafaqa qiladiganlar, g‘azabini yutadiganlar va odamlarni avf qiladiganlardir. Alloh yaxshilik qiluvchilarni yoqtiradi. [Oli-Imron surasi 134-oyat]

ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ

134. Ular yengillikda ham, og‘irlikda ham nafaqa qiladiganlar, g‘azabini yutadiganlar va odamlarni avf qiladiganlardir. Alloh yaxshilik qiluvchilarni yoqtiradi.

وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلَىٰ مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ Ma’nosi: Va ular fohisha ish yoki o‘zlariga zulm qilgan chog‘larida Allohni eslab, gunohlarini mag‘firat qilishni so‘raydilar, gunohlarini Allohdan o‘zga kim ham mag‘firat qilardi? Va ular, bilib turib, qilgan gunohlarida bardavom bo‘lmaslar. (Demak, bir marta, bilmasdan yoki zaiflik tutib, gunoh qilib qo‘ygan odam darrov tavba qilsa va gunohdan to‘xtasa, shundagina tavbasi qabul ekan. Bu qoida va mag‘firat bobidagi bir oyat va hadislarga tegishlidir. Ba’zi nafsi buzuq odamlar o‘ylaganidek, og‘zida tavba qildim deb qo‘yib, qayta-qayta gunoh qilaveradiganlar bu hukmga kirmaydilar.) [Oli-Imron surasi 135-oyat]

ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ

135. Va ular fohisha ish yoki o‘zlariga zulm qilgan chog‘larida Allohni eslab, gunohlarini mag‘firat qilishni so‘raydilar, gunohlarini Allohdan o‘zga kim ham mag‘firat qilardi? Va ular, bilib turib, qilgan gunohlarida bardavom bo‘lmaslar. (Demak, bir marta, bilmasdan yoki zaiflik tutib, gunoh qilib qo‘ygan odam darrov tavba qilsa va gunohdan to‘xtasa, shundagina tavbasi qabul ekan. Bu qoida va mag‘firat bobidagi bir oyat va hadislarga tegishlidir. Ba’zi nafsi buzuq odamlar o‘ylaganidek, og‘zida tavba qildim deb qo‘yib, qayta-qayta gunoh qilaveradiganlar bu hukmga kirmaydilar.)

أُولَٰئِكَ جَزَاؤُهُم مَّغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ Ma’nosi: Ana o‘shalarning mukofotlari Robbilaridan bo‘lgan mag‘firat va ostidan anhorlar oqib turgan jannatlar bo‘lib, ular unda abadiy qolurlar. Amal qiluvchilarning ajri qanday ham yaxshi! [Oli-Imron surasi 136-oyat]

ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ

136. Ana o‘shalarning mukofotlari Robbilaridan bo‘lgan mag‘firat va ostidan anhorlar oqib turgan jannatlar bo‘lib, ular unda abadiy qolurlar. Amal qiluvchilarning ajri qanday ham yaxshi!

قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ Ma’nosi: Sizdan oldin sunnatlar qolgan. Bas, yer yuzida yurib yolg‘onga chiqaruvchilarning oqibati qanday bo‘lganiga nazar solinglar. [Oli-Imron surasi 137-oyat]

ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ

137. Sizdan oldin sunnatlar qolgan. Bas, yer yuzida yurib yolg‘onga chiqaruvchilarning oqibati qanday bo‘lganiga nazar solinglar.

هَٰذَا بَيَانٌ لِّلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ Ma’nosi: Bu odamlar uchun bayon va taqvodorlar uchun hidoyat va mav’izadir. [Oli-Imron surasi 138-oyat]

138. Bu odamlar uchun bayon va taqvodorlar uchun hidoyat va mav’izadir.

وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ Ma’nosi: Bo‘shashmanglar! Xafa bo‘lmanglar! Sizlar, agar mo‘min bo‘lsalaringiz, ustunsizlar. (Ey musulmonlar! Hech bo‘shashmanglar, zaiflashmanglar, sizga yetgan musibatlarga, boshingizga tushgan og‘irliklarga xafa bo‘lmanglar. Sizlar dunyoda hammani hidoyatga da’vat qiluvchilarsiz. Ular zulmatga, zalolatga chaqiruvchilardir. Sizlar ikki dunyo saodatiga egasiz. Ular ikki dunyo badbaxtligiga egadirlar.) [Oli-Imron surasi 139-oyat]

ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ

139. Bo‘shashmanglar! Xafa bo‘lmanglar! Sizlar, agar mo‘min bo‘lsalaringiz, ustunsizlar. (Ey musulmonlar! Hech bo‘shashmanglar, zaiflashmanglar, sizga yetgan musibatlarga, boshingizga tushgan og‘irliklarga xafa bo‘lmanglar. Sizlar dunyoda hammani hidoyatga da’vat qiluvchilarsiz. Ular zulmatga, zalolatga chaqiruvchilardir. Sizlar ikki dunyo saodatiga egasiz. Ular ikki dunyo badbaxtligiga egadirlar.)

إِن يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِّثْلُهُ ۚ وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَيَتَّخِذَ مِنكُمْ شُهَدَاءَ ۗ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ Ma’nosi: Agar sizga jarohat yetgan bo‘lsa, u qavmga ham shunga o‘xshash jarohat yetgan. Bunday kunlarni odamlar orasida aylantirib turamiz. Toki Alloh iymon keltirganlarni bilishi uchun va ulardan shahidlarni chiqarib olishi uchun. Va Alloh zolimlarni sevmaydi. (Ya’ni, bir unday, bir bunday bo‘lib turadi. Agar ish bir xilda turaversa, dunyoning qizig‘i qolmaydi. Doimo musulmonlar g‘olib kelaversa, hamma o‘zini musulmon deb e’lon qilib yuboradi. Oqibatda hamma aralashib ketib, kim haqiqiy mo‘min-musulmon, kim yuzaki ekanini odamlar bila olmay qoladilar. Qiyinchilik, og‘ir holatlarda mo‘minlar munofiqlardan ajrab chiqadilar. Shu bilan birga, mo‘minlar ichida yanada olimaqomlari–shahidlari ham ajrab chiqadilar. («Shahid»larning ikkinchi ma’nosi guvohlardir.)) [Oli-Imron surasi 140-oyat]

ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ

140. Agar sizga jarohat yetgan bo‘lsa, u qavmga ham shunga o‘xshash jarohat yetgan. Bunday kunlarni odamlar orasida aylantirib turamiz. Toki Alloh iymon keltirganlarni bilishi uchun va ulardan shahidlarni chiqarib olishi uchun. Va Alloh zolimlarni sevmaydi. (Ya’ni, bir unday, bir bunday bo‘lib turadi. Agar ish bir xilda turaversa, dunyoning qizig‘i qolmaydi. Doimo musulmonlar g‘olib kelaversa, hamma o‘zini musulmon deb e’lon qilib yuboradi. Oqibatda hamma aralashib ketib, kim haqiqiy mo‘min-musulmon, kim yuzaki ekanini odamlar bila olmay qoladilar. Qiyinchilik, og‘ir holatlarda mo‘minlar munofiqlardan ajrab chiqadilar. Shu bilan birga, mo‘minlar ichida yanada olimaqomlari–shahidlari ham ajrab chiqadilar. («Shahid»larning ikkinchi ma’nosi guvohlardir.))

وَلِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَيَمْحَقَ الْكَافِرِينَ Ma’nosi: Toki Alloh mo‘minlarni poklashi va kofirlarni halok qilishi uchun. [Oli-Imron surasi 141-oyat]

141. Toki Alloh mo‘minlarni poklashi va kofirlarni halok qilishi uchun.

أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنكُمْ وَيَعْلَمَ الصَّابِرِينَ Ma’nosi: Yoki Alloh sizlardan jihod qilganlarni bilmasdan va sabrlilarni bilmasdan turib, jannatga kiraveramiz, deb hisoblaysizmi?! [Oli-Imron surasi 142-oyat]

ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ

142. Yoki Alloh sizlardan jihod qilganlarni bilmasdan va sabrlilarni bilmasdan turib, jannatga kiraveramiz, deb hisoblaysizmi?!

وَلَقَدْ كُنتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِن قَبْلِ أَن تَلْقَوْهُ فَقَدْ رَأَيْتُمُوهُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ Ma’nosi: Duchor bo‘lmasingizdan oldin o‘limni orzu qilgan edingiz. Endi uni ko‘rib, nazar solib turibsiz. (Bu xitob Uhud urushi chog‘idagi va undan oldingi holatni musulmonlarning yodiga solish uchundir. Ma’lumki, Badr urushida ko‘pchilik qatnasha olmay qolgan edi. Badrdagi g‘alaba, unda shahid bo‘lganlarga va’da qilingan oliy darajalarni bilgandan so‘ng, yana g‘ozot bo‘lsa edi, biz ham savobga erishar edik, shahid bo‘lsak, ushbu oliy darajalarga erishar edik, degan orzu ko‘pchilikning xayolini qamrab olgan edi.) [Oli-Imron surasi 143-oyat]

ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ

143. Duchor bo‘lmasingizdan oldin o‘limni orzu qilgan edingiz. Endi uni ko‘rib, nazar solib turibsiz. (Bu xitob Uhud urushi chog‘idagi va undan oldingi holatni musulmonlarning yodiga solish uchundir. Ma’lumki, Badr urushida ko‘pchilik qatnasha olmay qolgan edi. Badrdagi g‘alaba, unda shahid bo‘lganlarga va’da qilingan oliy darajalarni bilgandan so‘ng, yana g‘ozot bo‘lsa edi, biz ham savobga erishar edik, shahid bo‘lsak, ushbu oliy darajalarga erishar edik, degan orzu ko‘pchilikning xayolini qamrab olgan edi.)

وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ ۚ أَفَإِن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَىٰ أَعْقَابِكُمْ ۚ وَمَن يَنقَلِبْ عَلَىٰ عَقِبَيْهِ فَلَن يَضُرَّ اللَّهَ شَيْئًا ۗ وَسَيَجْزِي اللَّهُ الشَّاكِرِينَ Ma’nosi: Muhammad ham bir Payg‘ambar, xolos. Undan avval ham Payg‘ambarlar o‘tgan. Agar u o‘lsa yoki qatl qilinsa, orqangizga qaytasizmi?! Kimki orqasiga qaytsa, Allohga hech zarar keltira olmas. Va Alloh shukr qiluvchilarni mukofotlar. (Kimki Islomning ulug‘ ne’mat ekanini tushunib yetsa, shukr qilsa, ya’ni, Islomni o‘ziga hayot yo‘li qilib olib, Allohga bu ne’mat uchun hamdu sano aytsa, Alloh taolo unga mukofot beradi. Uhud g‘azotida bo‘lib o‘tgan bu hodisa va uning bayoni bo‘lib tushgan ushbu oyat orqali Alloh taolo musulmonlarni Paygambar alayhissalomning shaxslariga ortiqcha yopishishdan qaytarib, asosiy manba’ga qarashga odatlantirishni xohlagan. Musulmonlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri Allohning o‘ziga murojaat qilishni o‘rgansinlar. Ular Allohning oldida o‘zlarini mas’ul ekanliklarini sezsinlar.) [Oli-Imron surasi 144-oyat]

ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ

144. Muhammad ham bir Payg‘ambar, xolos. Undan avval ham Payg‘ambarlar o‘tgan. Agar u o‘lsa yoki qatl qilinsa, orqangizga qaytasizmi?! Kimki orqasiga qaytsa, Allohga hech zarar keltira olmas. Va Alloh shukr qiluvchilarni mukofotlar. (Kimki Islomning ulug‘ ne’mat ekanini tushunib yetsa, shukr qilsa, ya’ni, Islomni o‘ziga hayot yo‘li qilib olib, Allohga bu ne’mat uchun hamdu sano aytsa, Alloh taolo unga mukofot beradi. Uhud g‘azotida bo‘lib o‘tgan bu hodisa va uning bayoni bo‘lib tushgan ushbu oyat orqali Alloh taolo musulmonlarni Paygambar alayhissalomning shaxslariga ortiqcha yopishishdan qaytarib, asosiy manba’ga qarashga odatlantirishni xohlagan. Musulmonlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri Allohning o‘ziga murojaat qilishni o‘rgansinlar. Ular Allohning oldida o‘zlarini mas’ul ekanliklarini sezsinlar.)

وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تَمُوتَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ كِتَابًا مُّؤَجَّلًا ۗ وَمَن يُرِدْ ثَوَابَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَن يُرِدْ ثَوَابَ الْآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْهَا ۚ وَسَنَجْزِي الشَّاكِرِينَ Ma’nosi: Hech bir jon Allohning iznisiz o‘lmas. Bu yozilgan ajaldir. Kim bu dunyoning savobini xohlasa, unga o‘shandan beramiz. Kim oxiratning savobini xohlasa, unga o‘shandan beramiz. Va shukr qiluvchilarni mukofotlaymiz. [Oli-Imron surasi 145-oyat]

ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨﮩ ﮪ ﮫ ﮬ

145. Hech bir jon Allohning iznisiz o‘lmas. Bu yozilgan ajaldir. Kim bu dunyoning savobini xohlasa, unga o‘shandan beramiz. Kim oxiratning savobini xohlasa, unga o‘shandan beramiz. Va shukr qiluvchilarni mukofotlaymiz.

وَكَأَيِّن مِّن نَّبِيٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُوا ۗ وَاللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ Ma’nosi: Qanchadan qancha Payg‘ambarlar bilan birga ko‘plab robboniylar jang qilganlar. Ular Alloh yo‘lida yetgan musibatdan bo‘shashmaganlar, zaiflashmaganlar va bo‘ysunmaganlar. Alloh sabrlilarni sevadi. [Oli-Imron surasi 146-oyat]

ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ

146. Qanchadan qancha Payg‘ambarlar bilan birga ko‘plab robboniylar jang qilganlar. Ular Alloh yo‘lida yetgan musibatdan bo‘shashmaganlar, zaiflashmaganlar va bo‘ysunmaganlar. Alloh sabrlilarni sevadi.

وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ Ma’nosi: Ular: «Ey Robbimiz! Bizning gunohlarimiz va ishimizdagi isrofimizni O‘zing kechirgin, sobitqadam qilgin va kofir qavmlar ustidan bizga nusrat bergin», degan gapdan o‘zga gapni aytmaganlar. [Oli-Imron surasi 147-oyat]

ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ

147. Ular: «Ey Robbimiz! Bizning gunohlarimiz va ishimizdagi isrofimizni O‘zing kechirgin, sobitqadam qilgin va kofir qavmlar ustidan bizga nusrat bergin», degan gapdan o‘zga gapni aytmaganlar.

فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ ۗ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ Ma’nosi: Bas, Alloh ularga bu dunyo savobini va oxiratning go‘zal savobini berdi. Alloh go‘zal amal qiluvchilarni sevadi. [Oli-Imron surasi 148-oyat]

ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ

148. Bas, Alloh ularga bu dunyo savobini va oxiratning go‘zal savobini berdi. Alloh go‘zal amal qiluvchilarni sevadi.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُمْ عَلَىٰ أَعْقَابِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خَاسِرِينَ Ma’nosi: Ey iymon keltirganlar! Agar kufr keltirganlarga itoat qilsangiz, orqangizga qaytarurlar. Bas, ziyon ko‘rguvchilarga aylanib qolasiz. (Ma’lumki, musulmonlar Uhud g‘azotida qisman mag‘lubiyatga uchradilar. Bu ish Madinai Munavvarada ular bilan birga yashab turgan kofir va munofiqlarga ig‘vo uchun katta bahona bo‘ldi. Badr g‘azotidagi g‘alabadan so‘ng hamma musulmonlarga havas bilan qarab, ular bilan hisob-kitob qiladigan bo‘lib qolgan edi. Ammo Uhuddan keyin barcha ish teskarisiga aylandi. Kofir va munofiqlar musulmonlarga past nazar bilan qaraydigan, ularga nasihat qiladigan va o‘zlaricha «to‘g‘ri yo‘l» ko‘rsatadigan bo‘lib qoldilar.) [Oli-Imron surasi 149-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ

149. Ey iymon keltirganlar! Agar kufr keltirganlarga itoat qilsangiz, orqangizga qaytarurlar. Bas, ziyon ko‘rguvchilarga aylanib qolasiz. (Ma’lumki, musulmonlar Uhud g‘azotida qisman mag‘lubiyatga uchradilar. Bu ish Madinai Munavvarada ular bilan birga yashab turgan kofir va munofiqlarga ig‘vo uchun katta bahona bo‘ldi. Badr g‘azotidagi g‘alabadan so‘ng hamma musulmonlarga havas bilan qarab, ular bilan hisob-kitob qiladigan bo‘lib qolgan edi. Ammo Uhuddan keyin barcha ish teskarisiga aylandi. Kofir va munofiqlar musulmonlarga past nazar bilan qaraydigan, ularga nasihat qiladigan va o‘zlaricha «to‘g‘ri yo‘l» ko‘rsatadigan bo‘lib qoldilar.)

بَلِ اللَّهُ مَوْلَاكُمْ ۖ وَهُوَ خَيْرُ النَّاصِرِينَ Ma’nosi: Yo‘q! Alloh xo‘jangizdir. Va U yordam beruvchilarning yaxshisidir! (Yo‘q, ular sizga yordam ham bera olmaydi, homiy ham bo‘la olmaydi. Balki Alloh taolo sizning xo‘jangiz va valiyingizdir. Haqiqiy yordam beruvchilarning yaxshisi ham yolg‘iz Udir.) [Oli-Imron surasi 150-oyat]

150. Yo‘q! Alloh xo‘jangizdir. Va U yordam beruvchilarning yaxshisidir! (Yo‘q, ular sizga yordam ham bera olmaydi, homiy ham bo‘la olmaydi. Balki Alloh taolo sizning xo‘jangiz va valiyingizdir. Haqiqiy yordam beruvchilarning yaxshisi ham yolg‘iz Udir.)

سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا ۖ وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ ۚ وَبِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِينَ Ma’nosi: Tezda kufr keltirganlarning qalbiga, Allohga hujjatsiz narsani shirk keltirganlari uchun, qo‘rquvni solamiz. Ularning qarorgohi do‘zaxdir. Zolimlarning joyi qanday ham yomon! (Agar mo‘minlar haqiqiy iymon egalari bo‘lsalar, ular har qachon kofirlar bilan to‘qnashganlarida, Alloh taolo kofirlar qalbiga qo‘rquvni solib qo‘yadi. Chunki kofirlar hujjatsiz, quvvatsiz, imkonsiz narsalarga tayanadilar.) [Oli-Imron surasi 151-oyat]

ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳﭴ ﭵ ﭶﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ

151. Tezda kufr keltirganlarning qalbiga, Allohga hujjatsiz narsani shirk keltirganlari uchun, qo‘rquvni solamiz. Ularning qarorgohi do‘zaxdir. Zolimlarning joyi qanday ham yomon! (Agar mo‘minlar haqiqiy iymon egalari bo‘lsalar, ular har qachon kofirlar bilan to‘qnashganlarida, Alloh taolo kofirlar qalbiga qo‘rquvni solib qo‘yadi. Chunki kofirlar hujjatsiz, quvvatsiz, imkonsiz narsalarga tayanadilar.)

وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُم بِإِذْنِهِ ۖ حَتَّىٰ إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَعَصَيْتُم مِّن بَعْدِ مَا أَرَاكُم مَّا تُحِبُّونَ ۚ مِنكُم مَّن يُرِيدُ الدُّنْيَا وَمِنكُم مَّن يُرِيدُ الْآخِرَةَ ۚ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ ۖ وَلَقَدْ عَفَا عَنكُمْ ۗ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ Ma’nosi: Batahqiq, Alloh va’dasi ustidan chiqdi. Siz Uning izni bilan ularni qira boshladingiz. Toki zaiflashib, amr haqida ixtilof qilib va siz suygan narsani ko‘rsatganidan so‘ng isyon qilguningizcha. Orangizda dunyoni xohlaydigan kimsalar bor va orangizda oxiratni xohlaydigan kimsalar bor. So‘ngra sizlarni imtihon qilish uchun ulardan burdi. Batahqiq, sizni afv etdi. Alloh mo‘minlarga fazl egasi bo‘lgan zotdir. (Uhud jangida g‘olib kelib turgan musulmonlar birdan mag‘lubiyatga uchrashlari isyon, sustkashlik va Payg‘ambar alayhissalomning amrlariga xilof qilishoqibatida yuzaga keldi. Holbuki, Badr g‘azotida musulmonlar sonlari, qurollari oz bo‘lsa ham, g‘olib kelgan edilar. Bu esa, o‘z navbatida, Allohning mo‘minlarga nusrat berishiga va’dasi mo‘minlarning Allohning amriga to‘liq amal qilishlariga bog‘liq ekanligini ko‘rsatadi.) [Oli-Imron surasi 152-oyat]

ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞﮟ ﮠ ﮡ ﮢﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ

152. Batahqiq, Alloh va’dasi ustidan chiqdi. Siz Uning izni bilan ularni qira boshladingiz. Toki zaiflashib, amr haqida ixtilof qilib va siz suygan narsani ko‘rsatganidan so‘ng isyon qilguningizcha. Orangizda dunyoni xohlaydigan kimsalar bor va orangizda oxiratni xohlaydigan kimsalar bor. So‘ngra sizlarni imtihon qilish uchun ulardan burdi. Batahqiq, sizni afv etdi. Alloh mo‘minlarga fazl egasi bo‘lgan zotdir. (Uhud jangida g‘olib kelib turgan musulmonlar birdan mag‘lubiyatga uchrashlari isyon, sustkashlik va Payg‘ambar alayhissalomning amrlariga xilof qilishoqibatida yuzaga keldi. Holbuki, Badr g‘azotida musulmonlar sonlari, qurollari oz bo‘lsa ham, g‘olib kelgan edilar. Bu esa, o‘z navbatida, Allohning mo‘minlarga nusrat berishiga va’dasi mo‘minlarning Allohning amriga to‘liq amal qilishlariga bog‘liq ekanligini ko‘rsatadi.)

إِذْ تُصْعِدُونَ وَلَا تَلْوُونَ عَلَىٰ أَحَدٍ وَالرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ فِي أُخْرَاكُمْ فَأَثَابَكُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِّكَيْلَا تَحْزَنُوا عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا مَا أَصَابَكُمْ ۗ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ Ma’nosi: Payg‘ambar ortingizdan chaqirib tursa ham, hech kimga qaramay tirqirab qochganingizni eslang. O‘tgan narsaga va yetgan musibatga xafa bo‘lmasligingiz uchun sizga g‘am ustiga g‘am berdi. Alloh qilayotgan amallaringizdan xabardor zotdir. (Alloh taolo Uhud urushida sizga g‘am ustiga g‘am berdi. Avvalo jarohat yetdi; ko‘pchilik qatl bo‘ldi; mushriklardan mag‘lub bo‘ldilar; o‘ljadan quruq qoldilar; g‘alabani qo‘ldan chiqardilar va eng ulkan g‘am–Rasulullohni og‘ir holda tashlab qochishlari va u zotning boshlari yorilib, tishlari sinib, yonoqlariga temir halqalarning kirishi bo‘ldi. Mana shu oxirgi g‘am hamma o‘tgan narsalarni va yetgan musibatlarni unutdirib yubordi.) [Oli-Imron surasi 153-oyat]

ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ

153. Payg‘ambar ortingizdan chaqirib tursa ham, hech kimga qaramay tirqirab qochganingizni eslang. O‘tgan narsaga va yetgan musibatga xafa bo‘lmasligingiz uchun sizga g‘am ustiga g‘am berdi. Alloh qilayotgan amallaringizdan xabardor zotdir. (Alloh taolo Uhud urushida sizga g‘am ustiga g‘am berdi. Avvalo jarohat yetdi; ko‘pchilik qatl bo‘ldi; mushriklardan mag‘lub bo‘ldilar; o‘ljadan quruq qoldilar; g‘alabani qo‘ldan chiqardilar va eng ulkan g‘am–Rasulullohni og‘ir holda tashlab qochishlari va u zotning boshlari yorilib, tishlari sinib, yonoqlariga temir halqalarning kirishi bo‘ldi. Mana shu oxirgi g‘am hamma o‘tgan narsalarni va yetgan musibatlarni unutdirib yubordi.)

ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّن بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُّعَاسًا يَغْشَىٰ طَائِفَةً مِّنكُمْ ۖ وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ ۖ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ الْأَمْرِ مِن شَيْءٍ ۗ قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ ۗ يُخْفُونَ فِي أَنفُسِهِم مَّا لَا يُبْدُونَ لَكَ ۖ يَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ مَّا قُتِلْنَا هَاهُنَا ۗ قُل لَّوْ كُنتُمْ فِي بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ إِلَىٰ مَضَاجِعِهِمْ ۖ وَلِيَبْتَلِيَ اللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ Ma’nosi: So‘ngra, g‘amdan keyin, sizdan bir toifangizni qamrab olgan mudroqni omonlik qilib tushirdi. Boshqa toifa esa, o‘zi bilan ovora bo‘lib, Alloh haqida nohaq, johiliyat gumonini qilib: «Bizning qo‘limizda nima ish bor edi», deyishdi. Sen: «Ishning barchasi Allohdandir», deb ayt! Senga oshkor qilmagan narsalarini ichlarida maxfiy tutarlar. Ular: «Agar qo‘limizda bir ish bo‘lganida, bu yerda qatl qilinmas edik, derlar. Sen: «Agar uylaringizda bo‘lsangiz ham, qatl bo‘lish taqdirida yozilganlar o‘z o‘lim joylariga chiqar edilar. Bu, Alloh ko‘ksingizdagi narsani sinashi va qalbingizdagini yaxshilab poklashi uchundir. Alloh ko‘krakdagi narsani ham biluvchi zotdir», deb ayt. (Musulmonlar Uhud urushida yengilib qocha boshlaganlarida, Alloh taolo ularga mudroqni omonlik qilib yuborib, hatto falokatdan, butunlay tor-mor bo‘lishdan saqlab qoldi. Bir oz mudrab, so‘ng o‘ziga kelgan musulmonlar Payg‘ambar alayhissalom atroflarida to‘planishdi va tog‘ning balandroq, qulayroq joyiga chiqib joylashishdi. Buni ko‘rgan mushriklar oxirigacha hujum qilishga yuraklari dov bermay, ortga qaytdilar. Mo‘minlardan bir toifasi bu ish bilan ovora bo‘lib turgan bir paytda: Bu toifa–iymoni zaif toifa, qalbida fidokorlik tuyg‘usi o‘rnashmagan toifa. Shu boisdan Alloh uchun ovora bo‘lmaydi, dinu diyonat uchun ovora bo‘lmaydi, Payg‘ambar uchun ovora bo‘lmaydi, musulmonlar uchun ovora bo‘lmaydi. Boshlariga zarba yetganda, iymoni zaiflar, munofiqlar doimo shunday qiladilar. Boshliqlarga osilib, hamma aybni ularga to‘nkab odamlarni ulardan aynitishga o‘tadilar. Ba’zi qatl bo‘lganlar haqida ham: «Agar bizning ixtiyorimiz bilan ish bo‘lganida, bunday bo‘lmas edi», deydilar. Qur’oni Karim ularning bu noto‘g‘ri vasvasalarini ham to‘g‘rilab, o‘lim va hayot ortidagi, sinovlar zamiridagi hikmatlarni bayon qiladi.) [Oli-Imron surasi 154-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ

154. So‘ngra, g‘amdan keyin, sizdan bir toifangizni qamrab olgan mudroqni omonlik qilib tushirdi. Boshqa toifa esa, o‘zi bilan ovora bo‘lib, Alloh haqida nohaq, johiliyat gumonini qilib: «Bizning qo‘limizda nima ish bor edi», deyishdi. Sen: «Ishning barchasi Allohdandir», deb ayt! Senga oshkor qilmagan narsalarini ichlarida maxfiy tutarlar. Ular: «Agar qo‘limizda bir ish bo‘lganida, bu yerda qatl qilinmas edik, derlar. Sen: «Agar uylaringizda bo‘lsangiz ham, qatl bo‘lish taqdirida yozilganlar o‘z o‘lim joylariga chiqar edilar. Bu, Alloh ko‘ksingizdagi narsani sinashi va qalbingizdagini yaxshilab poklashi uchundir. Alloh ko‘krakdagi narsani ham biluvchi zotdir», deb ayt. (Musulmonlar Uhud urushida yengilib qocha boshlaganlarida, Alloh taolo ularga mudroqni omonlik qilib yuborib, hatto falokatdan, butunlay tor-mor bo‘lishdan saqlab qoldi. Bir oz mudrab, so‘ng o‘ziga kelgan musulmonlar Payg‘ambar alayhissalom atroflarida to‘planishdi va tog‘ning balandroq, qulayroq joyiga chiqib joylashishdi. Buni ko‘rgan mushriklar oxirigacha hujum qilishga yuraklari dov bermay, ortga qaytdilar. Mo‘minlardan bir toifasi bu ish bilan ovora bo‘lib turgan bir paytda: Bu toifa–iymoni zaif toifa, qalbida fidokorlik tuyg‘usi o‘rnashmagan toifa. Shu boisdan Alloh uchun ovora bo‘lmaydi, dinu diyonat uchun ovora bo‘lmaydi, Payg‘ambar uchun ovora bo‘lmaydi, musulmonlar uchun ovora bo‘lmaydi. Boshlariga zarba yetganda, iymoni zaiflar, munofiqlar doimo shunday qiladilar. Boshliqlarga osilib, hamma aybni ularga to‘nkab odamlarni ulardan aynitishga o‘tadilar. Ba’zi qatl bo‘lganlar haqida ham: «Agar bizning ixtiyorimiz bilan ish bo‘lganida, bunday bo‘lmas edi», deydilar. Qur’oni Karim ularning bu noto‘g‘ri vasvasalarini ham to‘g‘rilab, o‘lim va hayot ortidagi, sinovlar zamiridagi hikmatlarni bayon qiladi.)

إِنَّ الَّذِينَ تَوَلَّوْا مِنكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوا ۖ وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ Ma’nosi: Ikki to‘p to‘qnashgan kuni sizlardan yuz o‘girib qochganlarni ba’zi qilgan ishlari tufayli shayton yo‘ldan urdi, xolos. Batahqiq, Alloh ularni afv qildi. Albatta, Alloh mag‘firatli va rahmli zotdir. [Oli-Imron surasi 155-oyat]

ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ

155. Ikki to‘p to‘qnashgan kuni sizlardan yuz o‘girib qochganlarni ba’zi qilgan ishlari tufayli shayton yo‘ldan urdi, xolos. Batahqiq, Alloh ularni afv qildi. Albatta, Alloh mag‘firatli va rahmli zotdir.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَّوْ كَانُوا عِندَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذَٰلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ ۗ وَاللَّهُ يُحْيِي وَيُمِيتُ ۗ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ Ma’nosi: Ey iymon keltirganlar! Kufr keltirganlarga va yer yuzida yurgan va g‘oziy bo‘lgan birodarlari haqida, agar bizning huzurimizda bo‘lganlarida o‘lmas edilar va qatl qilinmas edilar, deydiganlarga o‘xshamang. Buni Alloh qalblarida hasrat qilishi uchun aytadilar. Alloh tiriltiradi va o‘ldiradi, Alloh qilgan amallaringizni ko‘ruvchi zotdir. [Oli-Imron surasi 156-oyat]

ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺﯻ ﯼ ﯽ ﯾﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ

156. Ey iymon keltirganlar! Kufr keltirganlarga va yer yuzida yurgan va g‘oziy bo‘lgan birodarlari haqida, agar bizning huzurimizda bo‘lganlarida o‘lmas edilar va qatl qilinmas edilar, deydiganlarga o‘xshamang. Buni Alloh qalblarida hasrat qilishi uchun aytadilar. Alloh tiriltiradi va o‘ldiradi, Alloh qilgan amallaringizni ko‘ruvchi zotdir.

وَلَئِن قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَحْمَةٌ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ Ma’nosi: Garchi Alloh yo‘lida qatl qilinsangiz ham yoki o‘lsangiz ham, Allohdan bo‘ladigan mag‘firat va rahmat ular jamlaydigan narsadan yaxshidir. [Oli-Imron surasi 157-oyat]

ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ ﰋ ﰌ ﰍ ﰎ ﰏ ﰐ ﰑ ﰒ ﰓ

157. Garchi Alloh yo‘lida qatl qilinsangiz ham yoki o‘lsangiz ham, Allohdan bo‘ladigan mag‘firat va rahmat ular jamlaydigan narsadan yaxshidir.

وَلَئِن مُّتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ Ma’nosi: Garchi o‘lsangiz ham yoki qatl qilinsangiz ham, albatta, Alloh huzurida yig‘ilursiz. [Oli-Imron surasi 158-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ

158. Garchi o‘lsangiz ham yoki qatl qilinsangiz ham, albatta, Alloh huzurida yig‘ilursiz.

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ ۖ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ ۖ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ Ma’nosi: Allohning rahmati ila ularga muloyim bo‘lding. Agar qo‘pol, qalbi qattiq bo‘lganingda, atrofingdan tarqab ketar edilar. Bas, ularni afv et. Ularga istig‘for ayt va ular bilan ishlarda mashvarat qil. Azmu qaror qilganingdan so‘ng Allohga tavakkal qil. Albatta, Alloh tavakkal qiluvchilarni sevadir. (Alloh taolo ushbu amr ila Payg‘ambar alayhissalomni qalbi kenglikda, muloyimlikda–kishilarni atroflarida jamlovchi oliy sifatlarda bardavom bo‘lishga chaqirib, ayblar o‘tgan bo‘lsa xam, musulmonlarni afv etishga buyurmoqda.) [Oli-Imron surasi 159-oyat]

ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ

159. Allohning rahmati ila ularga muloyim bo‘lding. Agar qo‘pol, qalbi qattiq bo‘lganingda, atrofingdan tarqab ketar edilar. Bas, ularni afv et. Ularga istig‘for ayt va ular bilan ishlarda mashvarat qil. Azmu qaror qilganingdan so‘ng Allohga tavakkal qil. Albatta, Alloh tavakkal qiluvchilarni sevadir. (Alloh taolo ushbu amr ila Payg‘ambar alayhissalomni qalbi kenglikda, muloyimlikda–kishilarni atroflarida jamlovchi oliy sifatlarda bardavom bo‘lishga chaqirib, ayblar o‘tgan bo‘lsa xam, musulmonlarni afv etishga buyurmoqda.)

إِن يَنصُرْكُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ ۖ وَإِن يَخْذُلْكُمْ فَمَن ذَا الَّذِي يَنصُرُكُم مِّن بَعْدِهِ ۗ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ Ma’nosi: Agar sizga Alloh nusrat bersa, sizdan g‘olib keluvchi yo‘q. Agar sizni tashlab qo‘ysa, Undan o‘zga kim ham yordam berar edi. Mo‘minlar faqat Allohgagina tavakkal qilsinlar. [Oli-Imron surasi 160-oyat]

ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ

160. Agar sizga Alloh nusrat bersa, sizdan g‘olib keluvchi yo‘q. Agar sizni tashlab qo‘ysa, Undan o‘zga kim ham yordam berar edi. Mo‘minlar faqat Allohgagina tavakkal qilsinlar.

وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَغُلَّ ۚ وَمَن يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۚ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ Ma’nosi: Payg‘ambarga xiyonat hech to‘g‘ri kelmas. Kimki xiyonat qilsa, qiyomat kuni xiyonat qilib olgan narsasi bilan keladi. So‘ngra har bir jon kasbiga yarasha to‘liq oladi. Ularga zulm qilinmas. (Birinchi marta musulmonlar Badr urushida o‘lja oldilar. O‘sha o‘lja haqida munofiqlar ig‘vo tarqatishdi. Bu ig‘volar orasida shunday yolg‘on xabar ham bor ediki, u bo‘xtonga ko‘ra, go‘yo Payg‘ambarimiz alayhissalom o‘ljalarni g‘alul sifatida, ya’ni, maxfiy ravishda, berkitib olganmishlar. Jumladan, Badr urushida tushgan o‘ljadan bir to‘p oltin yo‘qolganida ham Payg‘ambar alayhissalomni ayblashdi, u kishidan gumon qilishdi. Uhud urushida esa, kamonchilarning joylarini tashlab ketishlariga o‘lja dardi sabab bo‘lgan edi. Ushbu oyatda mazkur tuhmatomuz shubha-gumonlar juda keskinlik ila rad etilmoqda. Nafaqat Muhammad alayhissalom, balki umuman barcha Payg‘ambarlarga xiyonat butkul yot xislat ekani ochiq aytilmoqda:) [Oli-Imron surasi 161-oyat]

ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ

161. Payg‘ambarga xiyonat hech to‘g‘ri kelmas. Kimki xiyonat qilsa, qiyomat kuni xiyonat qilib olgan narsasi bilan keladi. So‘ngra har bir jon kasbiga yarasha to‘liq oladi. Ularga zulm qilinmas. (Birinchi marta musulmonlar Badr urushida o‘lja oldilar. O‘sha o‘lja haqida munofiqlar ig‘vo tarqatishdi. Bu ig‘volar orasida shunday yolg‘on xabar ham bor ediki, u bo‘xtonga ko‘ra, go‘yo Payg‘ambarimiz alayhissalom o‘ljalarni g‘alul sifatida, ya’ni, maxfiy ravishda, berkitib olganmishlar. Jumladan, Badr urushida tushgan o‘ljadan bir to‘p oltin yo‘qolganida ham Payg‘ambar alayhissalomni ayblashdi, u kishidan gumon qilishdi. Uhud urushida esa, kamonchilarning joylarini tashlab ketishlariga o‘lja dardi sabab bo‘lgan edi. Ushbu oyatda mazkur tuhmatomuz shubha-gumonlar juda keskinlik ila rad etilmoqda. Nafaqat Muhammad alayhissalom, balki umuman barcha Payg‘ambarlarga xiyonat butkul yot xislat ekani ochiq aytilmoqda:)

أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ كَمَن بَاءَ بِسَخَطٍ مِّنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ ۚ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ Ma’nosi: Allohning roziligini izlagan odam, Allohning g‘azabiga duchor bo‘lgan va borar joyi jahannam bo‘lgan odamga o‘xsharmidi?! Va u qanday ham yomon joy. [Oli-Imron surasi 162-oyat]

ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔﯕ ﯖ ﯗﯘ

162. Allohning roziligini izlagan odam, Allohning g‘azabiga duchor bo‘lgan va borar joyi jahannam bo‘lgan odamga o‘xsharmidi?! Va u qanday ham yomon joy.

هُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ Ma’nosi: Ularning Allohning huzuridagi darajalari turlicha. Alloh qilayotgan amallarini ko‘rib turuvchi zotdir. [Oli-Imron surasi 163-oyat]

ﯙ ﯚ ﯛ ﯜﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ

163. Ularning Allohning huzuridagi darajalari turlicha. Alloh qilayotgan amallarini ko‘rib turuvchi zotdir.

لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ Ma’nosi: Batahqiq, Alloh mo‘minlarga o‘zlaridan Payg‘ambar yuborib, ne’mat berdi. U alarga Allohning oyatlarini tilovat qilib beradir, ularni poklaydir, kitob va hikmatni o‘rgatadir. Garchi oldin ochiq-oydin adashuvda bo‘lsalar ham. [Oli-Imron surasi 164-oyat]

ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ

164. Batahqiq, Alloh mo‘minlarga o‘zlaridan Payg‘ambar yuborib, ne’mat berdi. U alarga Allohning oyatlarini tilovat qilib beradir, ularni poklaydir, kitob va hikmatni o‘rgatadir. Garchi oldin ochiq-oydin adashuvda bo‘lsalar ham.

أَوَلَمَّا أَصَابَتْكُم مُّصِيبَةٌ قَدْ أَصَبْتُم مِّثْلَيْهَا قُلْتُمْ أَنَّىٰ هَٰذَا ۖ قُلْ هُوَ مِنْ عِندِ أَنفُسِكُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ Ma’nosi: Sen: «Sizga musibat yetgan paytda, holbuki o‘zingiz hamikki baravarini yetkazgan edingiz, bu qaerdan, deysizmi?! Bu o‘zingizning huzuringizdan!» deb ayt. Albatta, Alloh hamma narsaga qodirdir. (Ya’ni, o‘zingiz sustkashlik qildingiz, zaiflashdingiz, o‘zingiz Allohning shartini buzdingiz, o‘zingiz Payg‘ambarning amriga xilof qildingiz, endi kelib, «Bu qaerdan?» deysizmi?! Bilib qo‘ying, bu musibatni o‘zingiz o‘zingizga chaqirib oldingiz.) [Oli-Imron surasi 165-oyat]

ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ ﰋﰌ ﰍ ﰎ ﰏ ﰐ ﰑ ﰒ ﰓ

165. Sen: «Sizga musibat yetgan paytda, holbuki o‘zingiz hamikki baravarini yetkazgan edingiz, bu qaerdan, deysizmi?! Bu o‘zingizning huzuringizdan!» deb ayt. Albatta, Alloh hamma narsaga qodirdir. (Ya’ni, o‘zingiz sustkashlik qildingiz, zaiflashdingiz, o‘zingiz Allohning shartini buzdingiz, o‘zingiz Payg‘ambarning amriga xilof qildingiz, endi kelib, «Bu qaerdan?» deysizmi?! Bilib qo‘ying, bu musibatni o‘zingiz o‘zingizga chaqirib oldingiz.)

وَمَا أَصَابَكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَلِيَعْلَمَ الْمُؤْمِنِينَ Ma’nosi: Ikki jamoa to‘qnashgan kuni sizga musibat Allohning izni bilan va mo‘minlarni bilish uchun. [Oli-Imron surasi 166-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ

166. Ikki jamoa to‘qnashgan kuni sizga musibat Allohning izni bilan va mo‘minlarni bilish uchun.

وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ نَافَقُوا ۚ وَقِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا قَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوِ ادْفَعُوا ۖ قَالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَّاتَّبَعْنَاكُمْ ۗ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِيمَانِ ۚ يَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِم مَّا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ ۗ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يَكْتُمُونَ Ma’nosi: Va munofiqlik qilayotganlarni bilish uchun yetdi. Va ularga: «Kelinglar, Allohning yo‘lida urush qilinglar yoki mudofaa qilinglar», deyildi. Ular «Agar jang bo‘lishini aniq bilsak, sizga ergashardik», dedilar. Ular o‘sha kunda iymondan ko‘ra kufrga yaqinroq edilar. Tillari bilan dillarida yo‘q narsani aytadilar. Alloh berkitayotgan narsalarini yaxshi biluvchi zotdir. [Oli-Imron surasi 167-oyat]

ﭛ ﭜ ﭝﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ

167. Va munofiqlik qilayotganlarni bilish uchun yetdi. Va ularga: «Kelinglar, Allohning yo‘lida urush qilinglar yoki mudofaa qilinglar», deyildi. Ular «Agar jang bo‘lishini aniq bilsak, sizga ergashardik», dedilar. Ular o‘sha kunda iymondan ko‘ra kufrga yaqinroq edilar. Tillari bilan dillarida yo‘q narsani aytadilar. Alloh berkitayotgan narsalarini yaxshi biluvchi zotdir.

الَّذِينَ قَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ وَقَعَدُوا لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا ۗ قُلْ فَادْرَءُوا عَنْ أَنفُسِكُمُ الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ Ma’nosi: Ular o‘z birodarlariga va (urushga chiqmay) o‘tirganlarga: «Agar bizga itoat qilganlarida qatl qilinmas edilar», deyishdi. Sen: «Agar gapingiz rost bo‘lsa, o‘zingizdan o‘limni qaytarib ko‘ring-chi», deb ayt. (Munofiqlar o‘z birodarlariga va urushga chiqmay uyda o‘tirganlarga o‘zlarini haq ko‘rsatib, aybni jang qilganlarga ag‘dara boshladilar. Ularning fikricha, Payg‘ambar alayhissalomning amrlariga itoat qilganlari xatolik bo‘lgan. Agar munofiqlarga itoat qilganlarida to‘g‘ri bo‘lar emish. Bu da’vo tagida hamma narsa Allohning irodasi bilan bo‘lishini inkor etish yotadi.) [Oli-Imron surasi 168-oyat]

ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ

168. Ular o‘z birodarlariga va (urushga chiqmay) o‘tirganlarga: «Agar bizga itoat qilganlarida qatl qilinmas edilar», deyishdi. Sen: «Agar gapingiz rost bo‘lsa, o‘zingizdan o‘limni qaytarib ko‘ring-chi», deb ayt. (Munofiqlar o‘z birodarlariga va urushga chiqmay uyda o‘tirganlarga o‘zlarini haq ko‘rsatib, aybni jang qilganlarga ag‘dara boshladilar. Ularning fikricha, Payg‘ambar alayhissalomning amrlariga itoat qilganlari xatolik bo‘lgan. Agar munofiqlarga itoat qilganlarida to‘g‘ri bo‘lar emish. Bu da’vo tagida hamma narsa Allohning irodasi bilan bo‘lishini inkor etish yotadi.)

وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا ۚ بَلْ أَحْيَاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ Ma’nosi: Allohning yo‘lida qatl bo‘lganlarni o‘liklar deb hisoblamanglar. Balki ular tirik, Robbilari huzurida rizqlanmoqdalar. [Oli-Imron surasi 169-oyat]

ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡﮢ

169. Allohning yo‘lida qatl bo‘lganlarni o‘liklar deb hisoblamanglar. Balki ular tirik, Robbilari huzurida rizqlanmoqdalar.

فَرِحِينَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَيَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِم مِّنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ Ma’nosi: Ular Alloh O‘z fazlidan bergan narsalardan xursandlar va hali ortlaridan o‘zlariga qo‘shilmagan birodarlariga, ularga xavf yo‘qligini hamda xafa ham bo‘lmasliklarining xushxabarini bermoqdalar. [Oli-Imron surasi 170-oyat]

ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖﯗ

170. Ular Alloh O‘z fazlidan bergan narsalardan xursandlar va hali ortlaridan o‘zlariga qo‘shilmagan birodarlariga, ularga xavf yo‘qligini hamda xafa ham bo‘lmasliklarining xushxabarini bermoqdalar.

يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِينَ Ma’nosi: Ular Allohdan bo‘lgan ne’mat va fazlning hamda, albatta, Alloh mo‘minlarning ajrini zoe qilmasligining xushxabarini bermoqdalar. (Ushbu oyatlar Alloh yo‘lida jihod qilib qurbon bo‘lgan bandalari maqomlarining bayonidir. Ularni «o‘liklar» deb hisoblamaslikka amr, ular tirik ekanliklari va Robbilari huzurida rizqlanayotganlarining xabaridir. Demak, shahidlar haqidagi tasavvur shunday bo‘lishi kerak.) [Oli-Imron surasi 171-oyat]

ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣﯤ

171. Ular Allohdan bo‘lgan ne’mat va fazlning hamda, albatta, Alloh mo‘minlarning ajrini zoe qilmasligining xushxabarini bermoqdalar. (Ushbu oyatlar Alloh yo‘lida jihod qilib qurbon bo‘lgan bandalari maqomlarining bayonidir. Ularni «o‘liklar» deb hisoblamaslikka amr, ular tirik ekanliklari va Robbilari huzurida rizqlanayotganlarining xabaridir. Demak, shahidlar haqidagi tasavvur shunday bo‘lishi kerak.)

الَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِن بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ ۚ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيمٌ Ma’nosi: Ular jarohat yetgandan keyin ham Alloh va Payg‘ambar chaqirig‘iga javob beradiganlardir. Ulardan yaxshilik va taqvo qilganlariga ulug‘ ajrlar bordir. [Oli-Imron surasi 172-oyat]

ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ

172. Ular jarohat yetgandan keyin ham Alloh va Payg‘ambar chaqirig‘iga javob beradiganlardir. Ulardan yaxshilik va taqvo qilganlariga ulug‘ ajrlar bordir.

الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ Ma’nosi: Ularga kishilar: «Albatta, odamlar sizga qarshi kuch to‘pladilar, ulardan qo‘rqinglar», deganda, iymonlari ziyoda bo‘ldi va: «Bizga Allohning O‘zi yetarli va U qanday ham yaxshi vakil», dedilar. (Ya’ni, o‘sha mo‘minlarga ba’zi kishilar kelib, qurayshliklarning ularga qarshi ko‘p kuch to‘plaganlarini aytib, ulardan qo‘rqinglar, deganida, mo‘minlar qo‘rqish o‘rniga, iymonlari ziyoda bo‘ldi. Shu bilan birga, «Bizga Allohning O‘zi yetarli va U qanday ham yaxshi vakil», dedilar. Imom Ahmad ibn Hanbal va boshqa muhaddislar rivoyat qilgan hadisda Payg‘ambar (s. a. v.) o‘z sahobalaridan biriga: «Boshingga og‘ir ish tushganda, «Hasbiyallohu va ne’mal vakiyl» degin», deganlar.) [Oli-Imron surasi 173-oyat]

ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ

173. Ularga kishilar: «Albatta, odamlar sizga qarshi kuch to‘pladilar, ulardan qo‘rqinglar», deganda, iymonlari ziyoda bo‘ldi va: «Bizga Allohning O‘zi yetarli va U qanday ham yaxshi vakil», dedilar. (Ya’ni, o‘sha mo‘minlarga ba’zi kishilar kelib, qurayshliklarning ularga qarshi ko‘p kuch to‘plaganlarini aytib, ulardan qo‘rqinglar, deganida, mo‘minlar qo‘rqish o‘rniga, iymonlari ziyoda bo‘ldi. Shu bilan birga, «Bizga Allohning O‘zi yetarli va U qanday ham yaxshi vakil», dedilar. Imom Ahmad ibn Hanbal va boshqa muhaddislar rivoyat qilgan hadisda Payg‘ambar (s. a. v.) o‘z sahobalaridan biriga: «Boshingga og‘ir ish tushganda, «Hasbiyallohu va ne’mal vakiyl» degin», deganlar.)

فَانقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَّمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ Ma’nosi: Bas, Allohning ne’mati va fazli ila, ularga yomonlik yetmasdan qaytdilar va Allohning roziligiga erishdilar. Alloh ulug‘ fazl egasidir. (Ular Allohga tavakkal qilib, Uni o‘zlariga kofiy vakil bilib chiqqan edilar. Bas, bu urushdan ziyon ko‘rmasdan, Allohning ne’mati, fazli va roziligiga sazovor bo‘lgan holda qaytdilar.) [Oli-Imron surasi 174-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ

174. Bas, Allohning ne’mati va fazli ila, ularga yomonlik yetmasdan qaytdilar va Allohning roziligiga erishdilar. Alloh ulug‘ fazl egasidir. (Ular Allohga tavakkal qilib, Uni o‘zlariga kofiy vakil bilib chiqqan edilar. Bas, bu urushdan ziyon ko‘rmasdan, Allohning ne’mati, fazli va roziligiga sazovor bo‘lgan holda qaytdilar.)

إِنَّمَا ذَٰلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ Ma’nosi: Albatta, bunday bo‘lishingiz shaytondandir, u o‘z yaqinlaridan qo‘rqitadi. Bas, agar mo‘min bo‘lsangiz, ulardan qo‘rqmanglar, mendan qo‘rqinglar. (Ya’ni, odamlar sizga qarshi kuch to‘pladilar, ulardan qo‘rqinglar, degan xabardan qo‘rqinchga tushsangiz, bu holingiz shaytondandir. U sizlarni o‘z yaqinlaridan qo‘rqitadi. Shayton o‘ziga ergashganlarni sizning ko‘zingizga kuchli bo‘lib ko‘rinishini istaydi. Agar haqiqiy mo‘min bo‘lsangiz, ulardan qo‘rqmanglar, ularning qo‘lidan hech narsa kelmaydi.) [Oli-Imron surasi 175-oyat]

ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ

175. Albatta, bunday bo‘lishingiz shaytondandir, u o‘z yaqinlaridan qo‘rqitadi. Bas, agar mo‘min bo‘lsangiz, ulardan qo‘rqmanglar, mendan qo‘rqinglar. (Ya’ni, odamlar sizga qarshi kuch to‘pladilar, ulardan qo‘rqinglar, degan xabardan qo‘rqinchga tushsangiz, bu holingiz shaytondandir. U sizlarni o‘z yaqinlaridan qo‘rqitadi. Shayton o‘ziga ergashganlarni sizning ko‘zingizga kuchli bo‘lib ko‘rinishini istaydi. Agar haqiqiy mo‘min bo‘lsangiz, ulardan qo‘rqmanglar, ularning qo‘lidan hech narsa kelmaydi.)

وَلَا يَحْزُنكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ ۚ إِنَّهُمْ لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا ۗ يُرِيدُ اللَّهُ أَلَّا يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِي الْآخِرَةِ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ Ma’nosi: Kufrga oshiqayotganlar seni xafa qilmasin. Albatta, ular hargiz Allohga biror zarar yetkaza olmaslar. Alloh ularga oxiratda nasiba qilmaslikni xohlaydir. Ularga ulkan azob bordir. [Oli-Imron surasi 176-oyat]

ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ

176. Kufrga oshiqayotganlar seni xafa qilmasin. Albatta, ular hargiz Allohga biror zarar yetkaza olmaslar. Alloh ularga oxiratda nasiba qilmaslikni xohlaydir. Ularga ulkan azob bordir.

إِنَّ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْكُفْرَ بِالْإِيمَانِ لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ Ma’nosi: Albatta, kufrni iymonga sotib olganlar Allohga hargiz biror zarar yetkaza olmaslar. Ularga alamli azob bordir. [Oli-Imron surasi 177-oyat]

ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ

177. Albatta, kufrni iymonga sotib olganlar Allohga hargiz biror zarar yetkaza olmaslar. Ularga alamli azob bordir.

وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِّأَنفُسِهِمْ ۚ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا ۚ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ Ma’nosi: Kufr keltirganlar ularni tek qo‘yganimizni o‘zlari uchun yaxshi deb hisoblamasinlar. Biz ularni faqat gunohlari ko‘payishi uchungina tek qo‘yamiz. Ularga xorlovchi azob bordir. [Oli-Imron surasi 178-oyat]

ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ

178. Kufr keltirganlar ularni tek qo‘yganimizni o‘zlari uchun yaxshi deb hisoblamasinlar. Biz ularni faqat gunohlari ko‘payishi uchungina tek qo‘yamiz. Ularga xorlovchi azob bordir.

مَّا كَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَىٰ مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتَّىٰ يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ ۗ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِن رُّسُلِهِ مَن يَشَاءُ ۖ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ ۚ وَإِن تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌ Ma’nosi: Alloh mo‘minlarni siz turgan holda, pokidan nopokini ajratmasdan qo‘yib qo‘ymas. Alloh sizlarni g‘aybdan xabardor qilib qo‘ymas. Lekin Alloh O‘z Payg‘ambarlaridan kimni xohlasa, tanlab oladi. Bas, Allohga va Uning Payg‘ambarlariga iymon keltiringlar. Agar iymon keltirsangiz va taqvo qilsangiz, sizlarga ulug‘ ajr bordir. (Ushbu oyatda Alloh taolo mo‘minlarni munofiqlarga aralash bo‘lib yuraverishlariga qo‘yib qo‘ymasligini, balki haqiqiy mo‘minni munofiqdan ajratib olishni aytmoqda. Odatda, bunday paytlarda sinov, imtihon usuli ishga solinadi. Uhud urushi ham ana shunday: pokni nopokdan, haqiqiy mo‘minni munofiqdan ajratib olish uchun sinov, imtihon bo‘ldi.) [Oli-Imron surasi 179-oyat]

ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥﯦ ﯧ ﯨ ﯩﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ

179. Alloh mo‘minlarni siz turgan holda, pokidan nopokini ajratmasdan qo‘yib qo‘ymas. Alloh sizlarni g‘aybdan xabardor qilib qo‘ymas. Lekin Alloh O‘z Payg‘ambarlaridan kimni xohlasa, tanlab oladi. Bas, Allohga va Uning Payg‘ambarlariga iymon keltiringlar. Agar iymon keltirsangiz va taqvo qilsangiz, sizlarga ulug‘ ajr bordir. (Ushbu oyatda Alloh taolo mo‘minlarni munofiqlarga aralash bo‘lib yuraverishlariga qo‘yib qo‘ymasligini, balki haqiqiy mo‘minni munofiqdan ajratib olishni aytmoqda. Odatda, bunday paytlarda sinov, imtihon usuli ishga solinadi. Uhud urushi ham ana shunday: pokni nopokdan, haqiqiy mo‘minni munofiqdan ajratib olish uchun sinov, imtihon bo‘ldi.)

وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ هُوَ خَيْرًا لَّهُم ۖ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَّهُمْ ۖ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۗ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ Ma’nosi: Alloh O‘z fazlidan bergan narsaga baxillik qilganlar buni o‘zlariga yaxshilik deb hisoblamasinlar. Aksincha, bu ularga yomonlikdir. Qiyomat kuni baxillik qilgan narsalari ila bo‘yinlari o‘ralur. Osmonlaru yerning merosi Allohgadir. Va Alloh qilayotgan amallaringizdan xabardordir. (Islom dini ta’limoti bo‘yicha, insonning qo‘lidagi mol unga Alloh O‘z fazlidan bergan omonatdir. Shuning uchun u mazkur molning haqiqiy egasi Allohning roziligi yo‘lida sarflashi kerak. Ammo baxillik qilib, molni sarflamay to‘plasa, o‘zining ko‘ziga yaxshi bo‘lib ko‘ringani bilan, aslida yaxshilik bo‘lmaydi. Kim baxillik bilan to‘plagan molini yaxshilik deb hisoblasa, noto‘g‘ri o‘ylagan bo‘ladi.) [Oli-Imron surasi 180-oyat]

ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉﰊ ﰋ ﰌ ﰍ ﰎﰏ ﰐ ﰑ ﰒ ﰓ ﰔ

180. Alloh O‘z fazlidan bergan narsaga baxillik qilganlar buni o‘zlariga yaxshilik deb hisoblamasinlar. Aksincha, bu ularga yomonlikdir. Qiyomat kuni baxillik qilgan narsalari ila bo‘yinlari o‘ralur. Osmonlaru yerning merosi Allohgadir. Va Alloh qilayotgan amallaringizdan xabardordir. (Islom dini ta’limoti bo‘yicha, insonning qo‘lidagi mol unga Alloh O‘z fazlidan bergan omonatdir. Shuning uchun u mazkur molning haqiqiy egasi Allohning roziligi yo‘lida sarflashi kerak. Ammo baxillik qilib, molni sarflamay to‘plasa, o‘zining ko‘ziga yaxshi bo‘lib ko‘ringani bilan, aslida yaxshilik bo‘lmaydi. Kim baxillik bilan to‘plagan molini yaxshilik deb hisoblasa, noto‘g‘ri o‘ylagan bo‘ladi.)

لَّقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَنَحْنُ أَغْنِيَاءُ ۘ سَنَكْتُبُ مَا قَالُوا وَقَتْلَهُمُ الْأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَنَقُولُ ذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ Ma’nosi: Batahqiq, Alloh: «Albatta, Alloh kambag‘al va biz boymiz», deganlarning gapini eshitdi. Aytganlarini va Nabiylarni nohaq o‘ldirganlarni yozib qo‘yamiz va: «Kuydiruvchi azobni tatib ko‘ring!» deymiz. (Yahudiylar doimo Alloh taolo to‘g‘risida yomon tasavvurda, nohaq aqidada bo‘lganlar. Ular mo‘’tabar hisoblaydigan kitoblarida ham bu narsa o‘z aksini topgan. Bo‘lmasa, Alloh kambag‘al, biz boymiz, deyisharmidi? Alloh ularning bu beodob gaplarini eshitmaydi deb o‘ylashadi. Ammo ular noto‘g‘ri o‘ylashadi. Qiyomat kuni farishtalar Allohning nomidan ularga: «Kuydiruvchi azobni tatib ko‘ring!» deydilar.) [Oli-Imron surasi 181-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ

181. Batahqiq, Alloh: «Albatta, Alloh kambag‘al va biz boymiz», deganlarning gapini eshitdi. Aytganlarini va Nabiylarni nohaq o‘ldirganlarni yozib qo‘yamiz va: «Kuydiruvchi azobni tatib ko‘ring!» deymiz. (Yahudiylar doimo Alloh taolo to‘g‘risida yomon tasavvurda, nohaq aqidada bo‘lganlar. Ular mo‘’tabar hisoblaydigan kitoblarida ham bu narsa o‘z aksini topgan. Bo‘lmasa, Alloh kambag‘al, biz boymiz, deyisharmidi? Alloh ularning bu beodob gaplarini eshitmaydi deb o‘ylashadi. Ammo ular noto‘g‘ri o‘ylashadi. Qiyomat kuni farishtalar Allohning nomidan ularga: «Kuydiruvchi azobni tatib ko‘ring!» deydilar.)

ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ Ma’nosi: Bundoq bo‘lishligi, sizning o‘z qo‘lingiz ila qilganingiz tufaylidir. Albatta, Alloh bandalariga zulm qiluvchi emas. [Oli-Imron surasi 182-oyat]

ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ

182. Bundoq bo‘lishligi, sizning o‘z qo‘lingiz ila qilganingiz tufaylidir. Albatta, Alloh bandalariga zulm qiluvchi emas.

الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّىٰ يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ ۗ قُلْ قَدْ جَاءَكُمْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِي بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالَّذِي قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ Ma’nosi: «Albatta, Alloh bizdan o‘tda kuyadigan qurbonlik keltirmagan Payg‘ambarga ishonmasligimizga ahd olgan», deydiganlarga, sen: «Mendan oldin ham sizlarga Payg‘ambarlar ochiq-oydin bayonotlar va siz aytgan narsa bilan kelganlar. Agar rostgo‘y bo‘lsalaringiz, nimaga ularni o‘ldirdingiz?» deb ayt. (Ya’ni, hozir Payg‘ambar alayhissalomdan mo‘’jiza keltirishni so‘rashyapti. Mo‘’jizani keltirsalar, u kishiga iymon keltirishga va’da qilmoqdalar. Lekin Qur’oni Karim ularni o‘zlarining boshidan o‘tgan voqe’lik bilan yuzma-yuz qo‘ymoqda. Payg‘ambarga (s. a. v.) xitob etib, ularga: «Mendan oldin ham sizlarga Payg‘ambarlar ochiq-oydin bayonotlar va siz aytgan narsa (ya’ni, mo‘’jizalar) bilan kelganlar. Agar (mo‘’jizani ko‘rsak, iymon keltiramiz deganingizda) rostgo‘y bo‘lsalaringiz, nimaga ularni o‘ldirdingiz?» deb ayt». deydi.) [Oli-Imron surasi 183-oyat]

ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ

183. «Albatta, Alloh bizdan o‘tda kuyadigan qurbonlik keltirmagan Payg‘ambarga ishonmasligimizga ahd olgan», deydiganlarga, sen: «Mendan oldin ham sizlarga Payg‘ambarlar ochiq-oydin bayonotlar va siz aytgan narsa bilan kelganlar. Agar rostgo‘y bo‘lsalaringiz, nimaga ularni o‘ldirdingiz?» deb ayt. (Ya’ni, hozir Payg‘ambar alayhissalomdan mo‘’jiza keltirishni so‘rashyapti. Mo‘’jizani keltirsalar, u kishiga iymon keltirishga va’da qilmoqdalar. Lekin Qur’oni Karim ularni o‘zlarining boshidan o‘tgan voqe’lik bilan yuzma-yuz qo‘ymoqda. Payg‘ambarga (s. a. v.) xitob etib, ularga: «Mendan oldin ham sizlarga Payg‘ambarlar ochiq-oydin bayonotlar va siz aytgan narsa (ya’ni, mo‘’jizalar) bilan kelganlar. Agar (mo‘’jizani ko‘rsak, iymon keltiramiz deganingizda) rostgo‘y bo‘lsalaringiz, nimaga ularni o‘ldirdingiz?» deb ayt». deydi.)

فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ جَاءُوا بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَالْكِتَابِ الْمُنِيرِ Ma’nosi: Agar seni yolg‘onchi qilsalar, sendan oldin ochiq-oydin bayonotlar, hikmatli kitoblar va nurli kitoblar bilan kelgan Payg‘ambarlarni ham yolg‘onchi qilganlar. [Oli-Imron surasi 184-oyat]

ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ

184. Agar seni yolg‘onchi qilsalar, sendan oldin ochiq-oydin bayonotlar, hikmatli kitoblar va nurli kitoblar bilan kelgan Payg‘ambarlarni ham yolg‘onchi qilganlar.

كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ۗ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۖ فَمَن زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ ۗ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ Ma’nosi: Har bir jon o‘limni totguvchidir. Qiyomat kuni ajrlaringizni to‘lig‘icha olursiz. Kim do‘zaxdan uzoqlashtirilsa va jannatga kiritilsa, shubhasiz, yutibdi. Bu dunyo hayoti g‘urur matohidan o‘zga narsa emas. (Qiyomat kunida zarracha yaxshilik ham, zarracha yomonlik ham hisob-kitob qilinadi. Har bir insonga qilganiga yarasha mukofot yoki jazo to‘lig‘icha beriladi. Ana o‘shanda haqiqiy yutuqqa erishgan kimu mag‘lubiyatga uchragan kim ekani ma’lum bo‘ladi.) [Oli-Imron surasi 185-oyat]

ﮞ ﮟ ﮠ ﮡﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ

185. Har bir jon o‘limni totguvchidir. Qiyomat kuni ajrlaringizni to‘lig‘icha olursiz. Kim do‘zaxdan uzoqlashtirilsa va jannatga kiritilsa, shubhasiz, yutibdi. Bu dunyo hayoti g‘urur matohidan o‘zga narsa emas. (Qiyomat kunida zarracha yaxshilik ham, zarracha yomonlik ham hisob-kitob qilinadi. Har bir insonga qilganiga yarasha mukofot yoki jazo to‘lig‘icha beriladi. Ana o‘shanda haqiqiy yutuqqa erishgan kimu mag‘lubiyatga uchragan kim ekani ma’lum bo‘ladi.)

لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِيرًا ۚ وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ Ma’nosi: Albatta, molu jonda sinovga uchraysiz. Albatta, sizdan oldin kitob berilganlardan va shirk keltirganlardan ko‘plab ozor eshitasiz. Agar sabr qilsangiz va taqvo qilsangiz, albatta, bu salmoqli ishlardandir. (Barcha aqida va da’vatlarda, albatta, balo-ofat va sinovlar bo‘lishi shartdir. Dushmanlardan ozor eshitish va jafo ko‘rish ham bor narsa. Bunday paytlarda sabr-toqatli, chidamli bo‘lish va Alloh taologa taqvo qilish zarurdir. Chunki bu yo‘l oliy maqsad yo‘lidir. Jannat yo‘lidir. Jannat yo‘li doimo tikanlar bilan o‘ralgan bo‘ladi. Do‘zax esa, shahvoniy ishlar, lazzatlar bilan o‘ralgan bo‘ladi.) [Oli-Imron surasi 186-oyat]

ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ

186. Albatta, molu jonda sinovga uchraysiz. Albatta, sizdan oldin kitob berilganlardan va shirk keltirganlardan ko‘plab ozor eshitasiz. Agar sabr qilsangiz va taqvo qilsangiz, albatta, bu salmoqli ishlardandir. (Barcha aqida va da’vatlarda, albatta, balo-ofat va sinovlar bo‘lishi shartdir. Dushmanlardan ozor eshitish va jafo ko‘rish ham bor narsa. Bunday paytlarda sabr-toqatli, chidamli bo‘lish va Alloh taologa taqvo qilish zarurdir. Chunki bu yo‘l oliy maqsad yo‘lidir. Jannat yo‘lidir. Jannat yo‘li doimo tikanlar bilan o‘ralgan bo‘ladi. Do‘zax esa, shahvoniy ishlar, lazzatlar bilan o‘ralgan bo‘ladi.)

وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ وَاشْتَرَوْا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۖ فَبِئْسَ مَا يَشْتَرُونَ Ma’nosi: Alloh kitob berilganlardan, albatta, uni odamlarga bayon qilasiz va berkitmaysiz, deb ahd olganini esla. Bas, uni ortlariga qaratib otdilar va arzon narxga sotdilar. Sotib olgan narsalari qanday ham yomon! (Oyati karimada ahli kitoblarning, xususan, yahudiylarning ahdni buzib, xiyonat qilishlari o‘ziga xos uslub ila bayon etilyapti. Aslida, Alloh ularga kitob berayotgan paytda, bu kitobni albatta, odamlarga bayon qilasiz va berkitmaysiz, deb ahd olgan edi. Jumladan, ular kelishining xabari o‘z kitoblarida berilgan Muhammad alayhissalomning vasflari va u kishi haqidagi ma’lumotlarni berkitmasdan odamlarga bayon qilishlari kerak edi. Ular rozi bo‘lib, ahd berib olgan bo‘lsalar ham, ahdni buzdilar.) [Oli-Imron surasi 187-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ

187. Alloh kitob berilganlardan, albatta, uni odamlarga bayon qilasiz va berkitmaysiz, deb ahd olganini esla. Bas, uni ortlariga qaratib otdilar va arzon narxga sotdilar. Sotib olgan narsalari qanday ham yomon! (Oyati karimada ahli kitoblarning, xususan, yahudiylarning ahdni buzib, xiyonat qilishlari o‘ziga xos uslub ila bayon etilyapti. Aslida, Alloh ularga kitob berayotgan paytda, bu kitobni albatta, odamlarga bayon qilasiz va berkitmaysiz, deb ahd olgan edi. Jumladan, ular kelishining xabari o‘z kitoblarida berilgan Muhammad alayhissalomning vasflari va u kishi haqidagi ma’lumotlarni berkitmasdan odamlarga bayon qilishlari kerak edi. Ular rozi bo‘lib, ahd berib olgan bo‘lsalar ham, ahdni buzdilar.)

لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَفْرَحُونَ بِمَا أَتَوا وَّيُحِبُّونَ أَن يُحْمَدُوا بِمَا لَمْ يَفْعَلُوا فَلَا تَحْسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٍ مِّنَ الْعَذَابِ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ Ma’nosi: Qilganlariga xursand bo‘lib, qilmaganlariga maqtalishni suyadiganlarni azobdan najotda deb hisoblama. Ularga alamli azob bor! [Oli-Imron surasi 188-oyat]

ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ

188. Qilganlariga xursand bo‘lib, qilmaganlariga maqtalishni suyadiganlarni azobdan najotda deb hisoblama. Ularga alamli azob bor!

وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ Ma’nosi: Osmonlaru yerning mulki Allohnikidir. Va Alloh har bir narsaga qodirdir. [Oli-Imron surasi 189-oyat]

ﭾ ﭿ ﮀ ﮁﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ

189. Osmonlaru yerning mulki Allohnikidir. Va Alloh har bir narsaga qodirdir.

إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِّأُولِي الْأَلْبَابِ Ma’nosi: Albatta, osmonlaru yerning yaratilishida va kecha-kunduzning almashinishida aql egalari uchun belgilar bor. (Osmonga nazar solib, aqlini ishlatgan odam, yerga nazar solib, aqlini ishlatgan odam, kechayu kunduzning almashishiga nazar solib, aqlini ishlatgan odam, albatta, Allohning yagonaligiga, qudratiga, yaratuvchiligiga qoil qolmasdan iloji yo‘q.) [Oli-Imron surasi 190-oyat]

ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ

190. Albatta, osmonlaru yerning yaratilishida va kecha-kunduzning almashinishida aql egalari uchun belgilar bor. (Osmonga nazar solib, aqlini ishlatgan odam, yerga nazar solib, aqlini ishlatgan odam, kechayu kunduzning almashishiga nazar solib, aqlini ishlatgan odam, albatta, Allohning yagonaligiga, qudratiga, yaratuvchiligiga qoil qolmasdan iloji yo‘q.)

الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَٰذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ Ma’nosi: Allohni tik turgan, o‘tirgan va yonboshlagan hollarida eslaydigan, osmonlaru yerning yaratilishini tafakkur qiladiganlar: «Robbimiz, buni bekorga yaratganing yo‘q, O‘zing poksan, bizni o‘t azobidan saqlagin. [Oli-Imron surasi 191-oyat]

ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ

191. Allohni tik turgan, o‘tirgan va yonboshlagan hollarida eslaydigan, osmonlaru yerning yaratilishini tafakkur qiladiganlar: «Robbimiz, buni bekorga yaratganing yo‘q, O‘zing poksan, bizni o‘t azobidan saqlagin.

رَبَّنَا إِنَّكَ مَن تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ ۖ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ Ma’nosi: Robbimiz, albatta, sen kimni do‘zaxga kiritsang, batahqiq, uni sharmanda qilibsan. Va zolimlarga yordam beruvchilar yo‘q. [Oli-Imron surasi 192-oyat]

ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ

192. Robbimiz, albatta, sen kimni do‘zaxga kiritsang, batahqiq, uni sharmanda qilibsan. Va zolimlarga yordam beruvchilar yo‘q.

رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًا يُنَادِي لِلْإِيمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا ۚ رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ Ma’nosi: Robbimiz biz nido qiluvchining, Robbingizga iymon keltiring, deb nido qilayotganini eshitdik va iymon keltirdik. Robbimiz, bizning gunohlarimizni kechirgin va yomonliklarimizni o‘chirgin hamda yaxshilar bilan birga o‘ldirgin. [Oli-Imron surasi 193-oyat]

ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ

193. Robbimiz biz nido qiluvchining, Robbingizga iymon keltiring, deb nido qilayotganini eshitdik va iymon keltirdik. Robbimiz, bizning gunohlarimizni kechirgin va yomonliklarimizni o‘chirgin hamda yaxshilar bilan birga o‘ldirgin.

رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ Ma’nosi: Robbimiz, bizga Payg‘ambarlaringga va’da qilgan narsalaringni bergin va bizni qiyomat kuni sharmanda qilmagin. Albatta, Sen va’daga xilof qilmaysan», derlar. (Ushbu oyati karimalardan ko‘rinib turibdiki, Allohning biru borligi hamda cheksiz qudrati va boshqa komil sifatlarini to‘la anglab yetish uchun ibodat va tafakkur lozim ekan. Biri bo‘lib ikkinchisi bo‘lmasa ham, ish bitmas ekan. Allohni tik turgan, o‘tirgan va yonboshlagan hollarda eslash darajasi ulug‘ daraja bo‘lib, inson ibodatga oliy maqomga erishgandagina ushbu darajaga ko‘tariladi. Shunday darajada tafakkur qilgan odam qalbi sof holga keladi va duo qilsa, ijobat bo‘ladigan maqomga yetadi.) [Oli-Imron surasi 194-oyat]

ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ

194. Robbimiz, bizga Payg‘ambarlaringga va’da qilgan narsalaringni bergin va bizni qiyomat kuni sharmanda qilmagin. Albatta, Sen va’daga xilof qilmaysan», derlar. (Ushbu oyati karimalardan ko‘rinib turibdiki, Allohning biru borligi hamda cheksiz qudrati va boshqa komil sifatlarini to‘la anglab yetish uchun ibodat va tafakkur lozim ekan. Biri bo‘lib ikkinchisi bo‘lmasa ham, ish bitmas ekan. Allohni tik turgan, o‘tirgan va yonboshlagan hollarda eslash darajasi ulug‘ daraja bo‘lib, inson ibodatga oliy maqomga erishgandagina ushbu darajaga ko‘tariladi. Shunday darajada tafakkur qilgan odam qalbi sof holga keladi va duo qilsa, ijobat bo‘ladigan maqomga yetadi.)

فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لَا أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ ۖ بَعْضُكُم مِّن بَعْضٍ ۖ فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِّنْ عِندِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ Ma’nosi: Robbilari ularning (duolarini) istijobat qilib: «Men sizlardan erkagu ayol amal qiluvchining amalini zoe qilmayman. Ba’zingiz ba’zingizdansiz. Hijrat qilganlar, diyorlaridan chiqarilganlar, Mening yo‘limda aziyat chekkanlar, jang qilganlar va qatl bo‘lganlarning yomonliklarini o‘chiraman hamda ularni, albatta, ostidan anhorlar oqib turgan jannatlarga kiritaman, bu Allohning huzuridan savobdir. Va Alloh–huzurida go‘zal savob bor zotdir», dedi. (Ushbu oyati karimada Alloh taolo tafakkuringizni, xayolingizni, niyatingizni yoki gapu so‘zingizni zoe qilmayman, degani yo‘q. Balki, amalingizni zoe qilmayman, demoqda. Demak, Allohning o‘lchovida eng e’tiborga sazovor narsa amaldir. Yaxshilik yo‘lida qilingan amal, Islom dini nazarida, ibodat darajasiga ko‘tariladi. Amal qiluvchi iymonli bo‘lsa bo‘ldi. Uning kimligidan qat’iy nazar, amali zoe bo‘lmaydi.) [Oli-Imron surasi 195-oyat]

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝﭞ ﭟ ﭠ ﭡﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ

195. Robbilari ularning (duolarini) istijobat qilib: «Men sizlardan erkagu ayol amal qiluvchining amalini zoe qilmayman. Ba’zingiz ba’zingizdansiz. Hijrat qilganlar, diyorlaridan chiqarilganlar, Mening yo‘limda aziyat chekkanlar, jang qilganlar va qatl bo‘lganlarning yomonliklarini o‘chiraman hamda ularni, albatta, ostidan anhorlar oqib turgan jannatlarga kiritaman, bu Allohning huzuridan savobdir. Va Alloh–huzurida go‘zal savob bor zotdir», dedi. (Ushbu oyati karimada Alloh taolo tafakkuringizni, xayolingizni, niyatingizni yoki gapu so‘zingizni zoe qilmayman, degani yo‘q. Balki, amalingizni zoe qilmayman, demoqda. Demak, Allohning o‘lchovida eng e’tiborga sazovor narsa amaldir. Yaxshilik yo‘lida qilingan amal, Islom dini nazarida, ibodat darajasiga ko‘tariladi. Amal qiluvchi iymonli bo‘lsa bo‘ldi. Uning kimligidan qat’iy nazar, amali zoe bo‘lmaydi.)

لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي الْبِلَادِ Ma’nosi: Kufr keltirganlarning yurt kezishlari seni aldab qo‘ymasin. [Oli-Imron surasi 196-oyat]

ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ

196. Kufr keltirganlarning yurt kezishlari seni aldab qo‘ymasin.

مَتَاعٌ قَلِيلٌ ثُمَّ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۚ وَبِئْسَ الْمِهَادُ Ma’nosi: Bu ozgina matohdir. So‘ngra o‘rinlari jahannamdir. U qanday ham yomon yotoq! (Bu dunyoning qiziq ishlaridan biri shuki, mo‘minlar, abrorlar azob-uqubatga duchor bo‘lib, yurtlaridan hijrat qilib chiqib yoki haydab chiqarilib yoki qamoqlarga tashlanib, Allohning yo‘lida aziyatlar chekib turgan bir paytda, kofirlar kibru havo, dabdabayu tantana bilan yurt kezadilar. Hammaga o‘zlarini ko‘z-ko‘z qiladilar. Bu holat mo‘minlarni xafa qilib, nimaga bunday bo‘ladi, degan savolni ko‘ngliga solib, adashtirib, aldab qo‘yishi mumkin. Ushbu oyat ana shunaqa aldovga berilib qolmaslikni mo‘minlarga Payg‘ambar (s. a. v.) orqali tayinlamoqda.) [Oli-Imron surasi 197-oyat]

ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌﮍ ﮎ ﮏ ﮐ

197. Bu ozgina matohdir. So‘ngra o‘rinlari jahannamdir. U qanday ham yomon yotoq! (Bu dunyoning qiziq ishlaridan biri shuki, mo‘minlar, abrorlar azob-uqubatga duchor bo‘lib, yurtlaridan hijrat qilib chiqib yoki haydab chiqarilib yoki qamoqlarga tashlanib, Allohning yo‘lida aziyatlar chekib turgan bir paytda, kofirlar kibru havo, dabdabayu tantana bilan yurt kezadilar. Hammaga o‘zlarini ko‘z-ko‘z qiladilar. Bu holat mo‘minlarni xafa qilib, nimaga bunday bo‘ladi, degan savolni ko‘ngliga solib, adashtirib, aldab qo‘yishi mumkin. Ushbu oyat ana shunaqa aldovga berilib qolmaslikni mo‘minlarga Payg‘ambar (s. a. v.) orqali tayinlamoqda.)

لَٰكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نُزُلًا مِّنْ عِندِ اللَّهِ ۗ وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ لِّلْأَبْرَارِ Ma’nosi: Lekin Robbilariga taqvo qilganlar uchun ostidan anhorlar oqib turgan jannatlar bo‘lib, unda abadiy qolurlar. Bu Allohdan ziyofatdir. Alloh huzuridagi narsa abrorlar uchun yaxshidir. [Oli-Imron surasi 198-oyat]

ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ

198. Lekin Robbilariga taqvo qilganlar uchun ostidan anhorlar oqib turgan jannatlar bo‘lib, unda abadiy qolurlar. Bu Allohdan ziyofatdir. Alloh huzuridagi narsa abrorlar uchun yaxshidir.

وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَمَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْكُمْ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْهِمْ خَاشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشْتَرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۗ أُولَٰئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ Ma’nosi: Albatta, ahli kitoblardan Allohga, sizlarga tushirilgan narsaga, ularga tushirilgan narsaga iymon keltiradiganlari, Allohga o‘zini xor tutib bo‘yin egadiganlari, Allohning oyatlarini arzon bahoga sotmaydiganlari bordir. Ana o‘shalarga Robbilari huzurida ajr bordir. Albatta, Alloh tezhisob zotdir. [Oli-Imron surasi 199-oyat]

ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ

199. Albatta, ahli kitoblardan Allohga, sizlarga tushirilgan narsaga, ularga tushirilgan narsaga iymon keltiradiganlari, Allohga o‘zini xor tutib bo‘yin egadiganlari, Allohning oyatlarini arzon bahoga sotmaydiganlari bordir. Ana o‘shalarga Robbilari huzurida ajr bordir. Albatta, Alloh tezhisob zotdir.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ Ma’nosi: Ey iymon keltirganlar! Sabr qiling. Sabr ila g‘olib keling. Kurashga bel bog‘lab turing. Allohga taqvo qiling. Shoyadki yutuqqa erishsangiz. (Sabr ila g‘olib kelish muhim narsa, chunki qarshi taraf ham o‘ziga yarasha sabrlidir. Demak, ikki tomonning sabrlari kurashida mo‘minlarning sabri g‘olib kelishi kerak. Buni shar’iy istilohda «musobara» deyiladi. Biz «kurashga bel bog‘lab turing» deb tarjima qilgan ibora esa, «murobata» deyilib, ibodat joyida yoki musulmonlarni dushmandan himoya qilish joyida bardavom bo‘lish ma’nosini beradi.) [Oli-Imron surasi 200-oyat]

ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ

200. Ey iymon keltirganlar! Sabr qiling. Sabr ila g‘olib keling. Kurashga bel bog‘lab turing. Allohga taqvo qiling. Shoyadki yutuqqa erishsangiz. (Sabr ila g‘olib kelish muhim narsa, chunki qarshi taraf ham o‘ziga yarasha sabrlidir. Demak, ikki tomonning sabrlari kurashida mo‘minlarning sabri g‘olib kelishi kerak. Buni shar’iy istilohda «musobara» deyiladi. Biz «kurashga bel bog‘lab turing» deb tarjima qilgan ibora esa, «murobata» deyilib, ibodat joyida yoki musulmonlarni dushmandan himoya qilish joyida bardavom bo‘lish ma’nosini beradi.)

Quron Kitob

УШБУ ҚУРЪОН ПОРАЛАРИНИ ФОНДА МУСИҚАСИЗ ЭШИТИШ УЧУН ПАСТДАГИ ЛИНКГА ЎТИИНГ .

1 месяц назад

Allohni qahriga uchraganlar. Shvetsiyada Qur’oni Karim kitobini yoqib yuborishdi. We are all one

There is no hint of hostility or oppression in this video. We urge people to be kind В этом видео нет намека на враждебность .

1 год назад

Qur’on kitobi qanday tanlanadi.

1 год назад

Qur’on kitob xarid qilayotganda nimalarga diqqat qilishlik kerak?

Kanalimiz rivojiga o’z hissangizni qo’shmoqchi bo’lsangiz Abdulaziz Muhammad YouTube kanaliga obuna bo’lish .

2 года назад

QUR`ONI KARIM O’ZBEKCHA TARJIMA | 1-QISM |

1 месяц назад

DIQQAT TEZKOR . QURON KITOBINI YANA YOQISHDI

DIQQAT TEZKOR . QURON KITOBINI YANA YOQISHDI #yangiliklar #tezkor #shoshilinch #xabarlar #fox #foxuz #kunuz .

6 лет назад

Мишари рашид аль-афаси Аль -Коран (полный 30 Juz)

9 месяцев назад

Quron, Quron haqida malumot, Qur’oni Karim.

8 месяцев назад

O’rta Osiyodagi eng qimmatbaho Qur’on kitobi

1 месяц назад

HAMZAT CHIMAYEV QURON KITOBINI YOQGAN IFLOSGA JAVOB BERDI!

2 600 000 СУМ БОНУСНИ ҚУЛГА КИРИТИНГ! ПРОМОКОД: DAXSHATMMA РЕГЕСТРАТЦИЯ УЧУН ССЫЛКА .

3 года назад

Ruchkali Qur’on kitob

Assalomu alaykum, aziz do’stlar! “Ruchkali Qur’on” kitoblar endi e’tiboringizda . Ushbu ruchkali Qur’on kitobi bilan siz Qur’on .

2 года назад

Allohni qahriga uchraganlar. Shvetsiyada Qur’oni Karim kitobini yoqib yuborishdi. We are all one

There is no hint of hostility or oppression in this video. We urge people to be kind В этом видео нет намека на враждебность .

1 год назад

Tahoratsiz telefonda qur’on o’qish mumkinmi ?

Quron #Tahorat #telefon #Muhammadayyubxon #domla Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf xazratlarining shogirdi .

1 месяц назад

Qur’on kitoblar narxlari 2023-yil #hadiya #sovga #musofir #onajonim

2 года назад

Qimmatbaxo Qur’on kitoblar 2-qism (Oilaviy meros Qur’on kitoblar)

Kanalimiz rivojiga o’z hissangizni qo’shmoqchi bo’lsangiz Abdulaziz Muhammad YouTube kanaliga obuna bo’lish .

8 месяцев назад

46. ER XOTINNING XONASIDA QUR’ON TURSA BO‘LADIMI? | IS’HOQ MUHAMMAD

islom #ilmnuri #shayx #savoljavoblar #abdullohdomla #abrormuxtoraliy #ikromsharif #hanafiy #raddiya #ummat .

2 года назад

Qimmatbaxo Qur’on kitoblar 1-qism (bunaqasini hali ko’rmagansiz)

Kanalimiz rivojiga o’z hissangizni qo’shmoqchi bo’lsangiz Abdulaziz Muhammad YouTube kanaliga obuna bo’lish .

1 год назад

Bepulga Quron kitob beramiz

Quron #Bepul #ZamZamTv #shorts.

10 месяцев назад

Куръони карим китоблари (ручкали куръон) нархлари 999051767 QURONI KARIM KITOBLARI NARXI

quroni_karim #курон #kitoblar 999051767.

5 месяцев назад

Qur’on kitob narxlari Sentabr oyi 2022 sovg’alar, qur’on kitoblar, suvenirlar #moskow #sovga #hadiya

2 года назад

QUR’ON KITOBI QANDAY NASHR ETILISHINI KO’RGANMISIZ?!

3 года назад

#1 Ruchkali Qur’on kitobning qanday ishlatilishi. How to use Quran Pen reader. 이슬람교 쿠란

Biz Faqat Karerada sotamiz. qolganlar O’zbekistondan ham xuddi shundan topishila mumkun ! Ruchkali Qur’on kitob qanday .

2 года назад

Qur’on kitobining turlari va farqlari

Kanalimiz rivojiga o’z hissangizni qo’shmoqchi bo’lsangiz Abdulaziz Muhammad YouTube kanaliga obuna bo’lish .

1 месяц назад

MUNOSABAT – QURON KITOBINI YOQISHMOQDA ABROR MUXTOR ALIY DOMLA / БУ НИМАСИ Курон китобини йокишмокда

MUNOSABAT – QURON KITOBINI YOQISHMOQDA ABROR MUXTOR ALIY DOMLA / БУ НИМАСИ Курон китобини йокишмокда .

4 месяца назад

Abdulaziz Domla – dunyodagi uzbek quron g‘oliblari

Like bosishni unutmang! ✓ • #абдулазиз_домла #abdulaziz_domla #abdulaziz_domla_yuldashev .

1 год назад

Qur’oni karim, joynamoz, tasbeh. murojaat uchun. +998 90 766 1700

HOJI BOBO kitoblar

eng yaxshi va go’zal sovğalar.

1 год назад

RUCHKALI QURON NARXLARI 2022

RUCHKALI QURON NARXLARI 2022 BARCHA TURDAGI QURON KITOB JOYNAMOZLARNI YETKAZIB BERAMIZ MUROJAR .

3 года назад

Қуръони карим

1 год назад

2-Dars Qur’on saboqlari (Baqara Surasi) QUR’ON OQİSHNİ ORGANAMİZ.

3 года назад

QURON KITOBNI YOZGAN INSON

9 месяцев назад

RUCHKALI QURON KITOB NARXLARI ARZON DOSTAVKA O‘ZBEKISTON BO‘YLAB BEPUL

Murojaat uchun telfon : +998915739292.

2 года назад

UYQU UCHUN MAYIN QUR’ON!

O’zingiz yoki farzandingiz uchun tinchlantiruvchi quron surasi.

6 месяцев назад

QURON KITOBI TOPILDI

Namangan IIB I Rasmiy

Chortoq tumani “Sulton Uvays Qaraniy” ziyoratgohidagi nomaʼlum shaxslar tomonidan o’g’irlab ketilgan Qurʼoni Karim .

1 год назад

Bunaqa Qur’on kitob ko’rmagansiz

1 месяц назад

QURON KITOBINI YOQDI ORADAN OZ MUDDAT UTIB OLLOH JAZOSINI BERDI

quron #kitobni #yoqqanlar.

1 год назад

Qur’oni karimni kirill yoki lotin alifbosida o’qib, xatm qilsa bo’ladimi?

AlQuranuz – Shayx Alijon qori sahifasi

Videodan har qanday maqsadda foydalanish taqiqlanadi. Agar videolarni ko’pchilikka yetib borishini hoxlasangiz like bosing .

5 месяцев назад

Dunyoni Hamma Ilmini Yig’ib Olgan KITOB. #rustamjondomla #islam_uz #islom #namoz #quron #jannat

Assalomu aleykum iymon ahli! “Islam_uz”kanaliga obuna bo’lib, islomiy videolarimizni kuzatib boring. #islam_uz #islom .

2 года назад

Eng qimmat Qur’on kitoblar 1-qism

Kanalimiz rivojiga o’z hissangizni qo’shmoqchi bo’lsangiz Abdulaziz Muhammad YouTube kanaliga obuna bo’lish .

6 месяцев назад

Ruchkali Quron kitoblari ☎️335481616 Dostavka bepul Ручкали Курон китоби

курон #quron #kitoblar 335481616 Telegramda https://t.me/RizoSavdo.

1 год назад

GOLD RUCHKALI QURON KITOBI. harid qilish silkasi apesaniyada

TOP Tavari Dastavka bepul

Mahsulot haqida GOLD RUCHKALI QURʼON KITOB! ✓ Mashxur 21 qorilar qiroati.tafsirlar. ✓ Salovatlar. ✓ Elektron qalam, Usb .

Qiziqarli malumotlar
Quron kitob o’qilishi