Vitaminlar nima va ularning organizimidagi vazifalari

Vitaminlar nima

Vitaminlar organizmning normal ishlashi uchun zarur bo’lgan organik birikmalar bo’lib, ular organizm tomonidan ishlab chiqarilmaydi. Quyida inson tanasining sog’lom bo’lishi uchun zarur bo’lgan muhim vitaminlar ro’yxati keltirilgan:

• A vitamini (retinol)
• Vitamin B1 (tiamin)
• Vitamin B2 (riboflavin)
• Vitamin B3 (nikotinik kislota)
• Vitamin B5 (pantotenik kislota)
• Vitamin B6 (piridoksin)
• Vitamin B7 (biotin)
• Vitamin B9 (foliy kislotasi)
• B12 vitamini (kobalamin)
• C vitamini (askorbin kislotasi)
• D vitamini (kalsiferol)
• E vitamini (tokoferol)
• K vitamini (filoquinon)

Har bir vitaminning o’ziga xos funktsiyalari va sog’liq uchun foydalari bor va inson tanasi uchun muhimdir. Balansli va sog’lom ovqatlanish ko’pchilikni kerakli vitaminlar bilan ta’minlashga yordam beradi.

Vitaminlarning odam organizimidagi vazifalari

Vitaminlar inson tanasining normal faoliyati uchun zarur bo’lgan organik birikmalardir. Quyida inson tanasining sog’lom bo’lishi uchun zarur bo’lgan muhim vitaminlarning turlari va qisqacha tavsifi keltirilgan:

A vitamini (Retinol): Yaxshi ko’rish, terining salomatligi, suyaklarning rivojlanishi va immunitet tizimi uchun zarur.

Vitamin B1 (tiamin): metabolizmni qo’llab-quvvatlaydi, asab tizimining sog’lig’ini himoya qiladi va energiya ishlab chiqarishga yordam beradi.

Vitamin B2 (riboflavin): Hujayralarga energiya ishlab chiqarishga yordam beradi, ko’z salomatligi va teri salomatligi uchun zarurdir.

Vitamin B3 (nikotinik kislota): energiya ishlab chiqarishga yordam beradi, xolesterin darajasini tartibga soladi va asab tizimining sog’lig’ini himoya qiladi.

Vitamin B5 (pantotenik kislota): energiya ishlab chiqarishda yordam beradi, gormonlar ishlab chiqarishni tartibga soladi va asab tizimining sog’lig’ini himoya qiladi.

Vitamin B6-(piridoksin): Proteinlar sintezi, asab tizimining salomatligi va immunitet tizimining funktsiyalari uchun zarur.

Vitamin B7 (biotin): Soch, teri va tirnoq salomatligi uchun muhim va energiya ishlab-chiqarishga yordam beradi.

Vitamin B9 (foliy kislotasi): DNK sintezi, qon hujayralari ishlab chiqarish va homila rivojlanishi uchun zarur.

Vitamin B12 (kobalamin): Asab tizimining salomatligi, DNK sintezi va qizil-qon hujayralari ishlab chiqarish uchun zarur.

C vitamini (askorbin kislotasi): immunitet tizimi, terining salomatligi va temirning so’rilishi uchun zarur.

D vitamini (Kalsiferol): Kalsiy va fosforning so’rilishini tartibga soladi, suyak salomatligi va immunitet tizimi funktsiyalari uchun zarurdir.

E vitamini (tokoferol): antioksidant xususiyatlarga ega va hujayra shikastlanishining oldini oladi, immunitet tizimining funktsiyalarini qo’llab-quvvatlaydi.

K vitamini (Filoquinone): Bu qon ivishini ta’minlaydi va suyak salomatligi uchun zarurdir.

Har bir vitaminning o’ziga xos funktsiyalari va sog’liq uchun foydalari bor va inson tanasi uchun muhimdir. Balansli va sog’lom ovqatlanish ko’pchilikni kerakli vitaminlar bilan ta’minlashga yordam beradi.

Vitamin istemol qilish uchun kimga murojat qilish kerak

Vitaminni qabul qilish uchun birinchi navbatda shifokor yoki ovqatlanish mutaxassisi bilan bog’lanish tavsiya etiladi. Ushbu mutaxassislar insonning yoshi, jinsi, sog’lig’i, turmush tarzi va boshqa omillarga qarab, qaysi vitaminlar va qancha ichish kerakligi haqida ko’rsatmalar berishi mumkin. Shuni ham ta’kidlash kerakki, ma’lum bir kasallik yoki sog’liq holati bo’lgan odamlar maxsus vitamin rejimini talab qilishi mumkin. Shifokor yoki ovqatlanish mutaxassisi odamning hozirgi ovqatlanishini ko’rib chiqishi va kerak bo’lganda uni o’zgartirishi yoki vitamin qo’shimchalarini tavsiya qilishi mumkin. Biroq, sog’lom odam odatdagi ovqatlanish bilan ko’pincha kerakli vitaminlarni olishi mumkin.