Sil kasalligining dastlabki belgilari

Silning dastlabki belgilari ba’zan juda engil va boshqa ko’plab nafas olish kasalliklariga o’xshash bo’lishi mumkin. Biroq, sil kasalligining eng ko’p uchraydigan dastlabki belgilari quydagilar:

• Surunkali yo’tal (3 haftadan ortiq davom etadigan)
• Balg’amdagi qon yoki shilimshiq
• Ko’krak og’rig’i
• Nafas qisilishi
• Ishtahaning yo’qolishi
• Isitma va terlash (kechasi terlash)
• Charchoq va zaiflik

Bu alomatlar sil kasalligining o’pkaga ta’siridan kelib chiqadi. Shu bilan birga, sil tananing boshqa qismlariga tarqalishi va turli alomatlar paydo bo’lishi mumkin. Masalan, sil kasalligi buyraklarda og’riq, siydikda qon ketishi, isitma va vazn yo’qotishiga olib kelishi mumkin. Silning boshqa belgilari tomoq og’rig’i, shishgan limfa tugunlari, yo’tal va nafas qisilishi bo’lishi mumkin. Agar silning dastlabki belgilari kasallikning boshqa belgilarini keltirib chiqarmasdan oldin sezilsa, uni davolash mumkin va jiddiy asoratlarni oldini olishga yordam beradi.

Sil kasalligi belgilari bo’lsa kimga murojat qilish kerak?

Agar siz sil kasalligi belgilaridan shubhalansangiz, darhol tibbiy yordam ko’rsatuvchi xodimlaga murojaat qilishingiz kerak. Silni erta tashxislash va davolash jiddiy asoratlarni oldini olishga yordam beradi.

Siz murojaat qilishingiz mumkin bo’lgan sog’liqni saqlash tashkilotlari quyidagilarni o’z ichiga olishi mumkin:

Sizning oilaviy shifokoringiz: Sizning alomatlaringizni oilaviy shifokor tomonidan baholaganingiz ma’qul.

Sog’liqni saqlash markazlari yoki poliklinikalar: Sog’liqni saqlash markazlari yoki poliklinikalar sil kasalligini tashxislash va davolash uchun murojaat qilishingiz mumkin bo’lgan joylardir.

Kasalxonalar: Sil kasalligining og’ir holatlarida shifoxonalar qo’shimcha diagnostika va davolash usullarini taklif qilishlari mumkin.

Sil kasalligini tashxislash uchun shifokoringiz birinchi navbatda sizning alomatlaringiz va sog’lig’ingiz haqida so’rashi mumkin. Keyin u qon testlari, balg’am testlari, rentgen nurlari yoki boshqa vizual tekshiruvlar kabi diagnostika usullaridan foydalangan holda sil kasalligini tashxislashi mumkin.

Sil kasalligi davolash mumkin bo’lgan kasallikdir. Davolash uzoq vaqt davomida antibiotiklardan foydalanishni o’z ichiga oladi. Agar davolanishni erta boshlasangiz, sil kasalligini davolash samaraliroq bo’lishi mumkin.

Sil kasalligi bo’yicha statistika

Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti (JSST) ma’lumotlariga ko’ra, sil kasalligi hali ham butun dunyo bo’ylab muhim sog’liq muammosi va o’lim sababidir. Sil kasalligi bo’yicha statistikasi:

• 2020 yilda butun dunyo bo’ylab 10 million sil kasali qayd etilgan.
• Sil kasalligi butun dunyo bo’ylab o’limning asosiy 10 sababidan biridir. 2020 yilda 1,5 millionga yaqin odam sil kasalligidan vafot etdi.
• Sil kasalligi eng ko‘p qayd etilgan davlatlar Hindiston, Indoneziya, Xitoy, Nigeriya, Pokiston va Janubiy Afrikadir.
• OIV infektsiyasi bo’lgan odamlarda sil kasalligi xavfi yuqori. 2020 yilda OIV bilan kasallangan har uchinchi odam sil bilan kasallangan.
• 2020 yilda sil kasalligi bilan kasallanganlarning qariyb 85% Osiyo (45%), Afrika (25%) va Lotin Amerikasi (15%) kabi past va oʻrta daromadli mamlakatlarda sodir boʻlgan.
• Sil kasalligi butun-dunyo bo’ylab antibiotiklarga qarshilik ko’rsatadigan infektsiyalardan biridir. 465 000 ga yaqin odam silning chidamli shtammlari, masalan, ko’p yo’nalishli chidamli sil (MDR-TB) yoki keng spektrli chidamli sil (XDR-TB) bilan kasallangan.

Ushbu statistik ma’lumotlar sil kasalligi hali ham global sog’liq muammosi ekanligini ko’rsatadi. Butun dunyodagi sog’liqni saqlash tashkilotlari va hukumatlari sil kasalligini yaxshiroq tashxislash, davolash va nazorat qilish uchun sil kasalligi tarqalishini kamaytirishga harakat qilmoqda.