7 sinf darsliklari biologiya

Ҳуҷайра ва бофтаҳои ҳайвон. Организми ҳайвонҳои бисёрҳуҷайра сохти гуногун дошта, аз ҳуҷайраҳое иборатанд, ки вазифаҳои гуногунро иҷро мекунанд. Ҳуҷайраҳои ҳайвонот шакли лӯнда, куб, тухм, ситора, мижгондор ва ғайра шуда метавонанд (расми 2). Ҳуҷайраҳои ба якдигар монанд ва иҷрокунандаи вазифаи якхела, бофтаҳо ва бофтаҳо органҳоро ҳосил мекунанд. Дар организми ҳайвонҳои якҳуҷайра ва серҳуҷайраи соддатарин бофтаҳо ва органҳо инкишоф наёфтаанд.

Zoologiya, 7 sinf, Mavlonov O., 2017

Siz O‘zbekistonimizning ko‘rar ko‘zlari, yorqin kelajagisiz. Biologiya darsligi sizni rang-barang va xilma-xil hayvonot dunyosiga olib kiradi. Darslik sizga hayvonlarning tuzilishi, hayot kechirishiga doir bilimlar beradi. Sizni faol bilim olish va mustaqil fikrlashga o‘rgatadi. Siz uni qunt bilan o‘qisangiz, hayvonlar hayotidan juda ko‘p narsalarni bilib olasiz. Bilganlaringiz esa sizga kelgusida kasb tanlashingizda yordam beradi. Hayvonot va o‘simliklar dunyosini yaxshi bilgan kishi uni sevadi va ardoqlaydi.
Ilm cho‘qqilari sari qadam tashlashingizda doimo omad yor bo‘lsin!

Zoologiya fani va uning vazifalari.
Zoologiya – hayvonlarni o‘rganadigan fan. Zoologiya (zoon – hayvon, logos – fan) – hayvonlarning tuzilishi, hayot kechirishi, ko‘payishi va rivojlanishini o‘rganadigan fan. Hayvonlarning xilma-xilligi va tarqalishi, tabiatda va inson hayotidagi ahamiyati, kelib chiqishini o‘rganish zoologiyaning vazifasiga kiradi.

Zoologiya bir qancha fanlardan tarkib topgan. Ulardan bir guruhi hayvonlarning tuzilishi, ko‘payishi, rivojlanishi, yer yuzida tarqalishini, boshqalari alohida guruhlarini o‘rganadi.

Zoologiya – eng qadimiy fan. Zoologiyaga oid eng qadimgi asarlarni eramizdan 4 asr oldin buyuk yunon olimi Arastu yozgan. Uning asarlarida 500 ga yaqin hayvon turiga tavsif berilgan. 16–17-asrlarda yashagan golland olimi Anton Levenguk mikroskopda ko‘rinadigan hayvonlarni kashf etgan. Shved olimi Karl Linney 18-asrda hayvonlarni tur, urug‘, turkum va sinflarga ajratib o‘rganishni taklif etgan. Ingliz olimi Ch. Darvin 19-asr o‘rtalarida hayvonlarni o‘rganish orqali o‘zining olamshumul evolyutsion ta’limotini yaratdi. Zoologiya tibbiyot, chorvachilik va xalq xo‘jaligining boshqa sohalari bilan bog‘liq.

MUNDARIJA.
So‘zboshi.
I BOB. Hayvonlar to‘g‘risida umumiy ma‘lumot.
1-§. Zoologiya fani va uning vazifalari.
2-§. Hayvon organizmining tuzilishi, hayvonlarni klassifikatsiya qilish.
II BOB. Bir hujayralilar, ya’ni sodda hayvonlar.
3-§. Soxta oyoqlilar sinfi.
4-§. Xivchinlilar sinfi.
5-§. Infuzoriyalar va sporalilar sinflari.
1-laboratoriya mashg‘uloti. Tufelkaning tuzilishi, harakatlanishi va ta’sirlanishi.
III BOB. Ko‘p hujayrali hayvonlar: bo‘shliqichlilar tiði.
6-§. Gidroid poliðlar sinfi: chuchuk suv gidrasi.
7-§. Dengiz bo‘shliqichlilari.
IV BOB. Yassi va to‘garak chuvalchanglar tiðlari.
8-§. Yassi chuvalchanglar tiði: kiðrikli chuvalchanglar sinfi.
9-§. Yassi chuvalchanglar tiði: so‘rg‘ichlilar va tasmasimon chuvalchanglar sinflari.
10-§. To‘garak chuvalchanglar tiði: odam askaridasi.
11-§. Parazit chuvalchanglarning xilma-xilligi.
V BOB. Halqali chuvalchanglar tiði.
12-§. Yomg‘ir chuvalchangining tashqi tuzilishi, nerv sistemasi va rivojlanishi.
13-§. Yomg‘ir chuvalchangining ichki tuzilishi.
2-laboratoriya mashg‘uloti. Yomg‘ir chuvalchangining tashqi tuzilishi, harakatlanishi va refleks hosil qilishi.
VI BOB. Mollyuskalar tiði.
14-§. Qorinoyoqli mollyuskalar sinfi.
15-§. Ikki pallali va boshoyoqli mollyuskalar sinfi.
VII BOB. Bo‘g‘imoyoqlilar tiði.
7.1. Qisqichbaqasimonlar sinfi.
16-§. Daryo qisqichbaqasining tashqi tuzilishi va ko‘payishi.
17-§. Daryo qisqichbaqasining ichki tuzilishi.
7.2. O‘rgimchaksimonlar sinfi.
18-§. Butli o‘rgimchakning tuzilishi va hayot kechirishi.
19-§. O‘rgimchaksimonlarning xilma-xilligi.
7.3. Hasharotlar sinfi.
20-§. Yashil bronza qo‘ng‘izining tashqi tuzilishi.
21-§. Yashil bronza qo‘ng‘izining ichki tuzilishi.
3-laboratoriya mashg‘uloti. Hasharotlarning tashqi tuzilishi.
22-§. Hasharotlarning ko‘payishi va rivojlanishi.
23-§. Chala o‘zgarish bilan rivojlanadigan hasharotlar.
24-§. To‘liq o‘zgarish bilan rivojlanadigan hasharotlar: tangachaqanotlilar turkumi.
25-§. Pardaqanotlilar turkumi: asalarilar.
26-§. Ikki qanotlilar turkumi.
27-§. Hasharotlarning kelib chiqishi va ahamiyati.
VIII BOB. Xordalilar tiði.
28-§. Lansetnik – tuban tuzilgan xordali hayvon.
8.1. Baliqlar.
29-§. Tashqi tuzilishi, skeleti, suzgich pufagi.
4-laboratoriya mashg‘uloti. Baliqlarning tashqi tuzilishi va harakatlanishi.
30-§. Baliqlarning ichki tuzilshi.
31-§. Nerv sistemasi va sezgi organlari.
32-§. Baliqlarning ko‘payishi va rivojlanishi.
33-§. Baliqlarning xilma-xilligi: tog‘ayli baliqlar sinfi.
34-§. Suyakli baliqlar sinfi: asosiy sistematik guruhlari va ahamiyati.
8.2. Suvda hamda quruqlikda yashovchilar sinfi.
35-§. Ko‘l baqasining tashqi tuzilishi, skeleti va muskullari.
36-§. Ko‘l baqasining ichki tuzilishi. 123
37-§. Suvda hamda quruqlikda yashovchilarning ko‘payishi, rivojlanishi va xilma-xilligi.
8.3. Sudralib yuruvchilar sinfi.
38-§. Ildam kaltakesakning tuzilishi, ko‘payishi va rivojlanishi.
39-§. Sudralib yuruvchilar xilma-xilligi: tangachalilar turkumi.
40-§. Toshbaqalar va timsohlar turkumlari.
8.4. Qushlar sinfi.
41-§. Ko‘k kaptarning tashqi tuzilishi.
42-§. Ko‘k kaptarning skeleti va muskullari.
5-laboratoriya mashg‘uloti. Qushlarning tashqi tuzilishi va pat qoplami.
43-§. Qushlarning ichki tuzilishi va sezgi organlari.
44-§. Qushlarning ko‘payishi, rivojlanishi va kelib chiqishi.
45-§. Qushlarning mavsumiy hodisalarga moslashishi.
46-§. Qushlarning xilma-xilligi: voha va cho‘l qushlari.
47-§. Suv havzalari va sohil qushlari.
48-§. Yirtqich qushlar.
49-§. Parrandachilik.
8.5. Sutemizuvchilar sinfi.
50-§. Itning tashqi tuzilishi, skeleti va muskullari.
51-§. Itning ichki tuzilishi.
52-§. Sutemizuvchilarning ko‘payishi, rivojlanishi va kelib chiqishi.
53-§. Sutemizuvchilarning xilma-xilligi: tuxum qo‘yuvchilar, xaltalilar, yo‘ldoshlilar.
54-§. Qo‘lqanotlilar va kemiruvchilar turkumlari.
55-§. Yirtqich sutemizuvchilar turkumi.
56-§. Dengiz sutemizuvchilari: kurakoyoqlilar va kitsimonlar turkumlari.
57-§. Tuyoqli sutemizuvchilar.
58-§. Primatlar turkumi. Sutemizuvchilarning ahamiyati.
59-§. Sutemizuvchilar sinfiga mansub chorva mollari.
Topishmoqlar javoblari.
Zoologiya terminlari ko‘rsatkichi (*-rasmlarga havola).

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Zoologiya, 7 sinf, Mavlonov O., 2017 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу

7 sinf darsliklari biologiya

Powered by Phoca Download

Saytimiz rivojiga hissa

Uzcard: 8600 5504 8563 9786

© 2004-2020 – Ziyo istagan qalblar uchun! Saytda taqdim etilgan elektron manbalardan faqatgina shaxsiy mutolaa maqsadida foydalanish mumkin. Tijoriy maqsadlarda foydalanish (sotish, chop etish, ko‘paytirish, tarqatish) qonunan taqiqlanadi. Saytdan materiallar olib chop etilganda manzilimiz koʻrsatilishi shart.

• Bosh sahifa
• Portal haqida
  • Portal tarixi
  • Sayt xaritasi
  • Muallif haqida
  • Tafakkur gulshani
  • Mumtoz faylasuflar hikmati
  • Ibratli hikoyatlar
  • Jahon xalqlari maqollari
  • Jadid matbuoti
  • Sovet davri matbuoti
  • Qayta qurish davri matbuoti
  • Mustaqillik matbuoti
  • Hozirgi davr matbuoti
  • Tarix
    • O‘zbekiston hukmdorlari
    • Temuriy malikalar
    • Yurt bo‘ynidagi qilich.
    • Qomusiy olimlar, sarkardalar
    • O‘zbek xalq og‘zaki ijodi
      • O‘zbek xalq maqollari
      • O‘zbek xalq ertaklari
      • O‘zbek xalq topishmoqlari
      • O‘zbek mumtoz adabiyoti
      • Zamonaviy o‘zbek she’riyati
      • Muxlislar ijodidan
      • Barcha kitoblar
      • Ziyouz jurnalxonasi
      • Ziyouz audiokutubxonasi
      • Mobil kutubxona
      • Maktab darsliklari
      • Oliy va OMTM darsliklari
      • Durdona to‘plamlar
      • Android uchun kitoblar
      • Videogalereya
      • Узбекская библиотека
      • Islomiy sahifamiz
      • Forum
      • Kross-shou
      • Foydali sahifalar
      • Saytdan qidirsh
      • Ziyouz viktorinasi arxivi

      Зоология, 7 синф, Мавлонов О., 2017

      Учебник по зоологии для 7 класса на таджикском языке.

      Шумо чашми бино ва ояндаи Ӯзбекистони соҳибистиқлол ҳастед. Китоби дарсии «Биология» («Зоология») Шуморо ба олами ҳайвоноти басо рангорангу мароқовар мебарад. Китоб ба Шумо дар бораи сохти ҳайвонот, тарзи ҳаёти онҳо маълумот медиҳад. Шуморо ба донишомузи фаъол гирифтаи ва мустақилона фикр кардан меомузад. Агар бодиккат китобро омузед, оид ба ҳаёти ҳайвонот маьлумоти бисёр мегиред. Маьлумоту донишҳо ҳангоми интихоби касб ба Шумо ёрй мерасонанд. Шахсе, ки олами ҳайвонот ва набототро хуб медонад, онро дуст медорад ва эҳтиёт мекунад.

      Сохти организми ҳайвон ва таснифи ҳайвонот.
      Монандӣ ва фарқияти ҳайвонот аз наботот. Организми ҳайвон ба монанди растанӣ аз ҳуҷайраҳо ташкил ёфтааст. Ҳуҷайраҳо аз мембранаи ҳуҷайра (пуст), дар ситоплазмаи дохилии он вакуолаҳо, дигар органоидҳо ва ядро иборатанд. Таркиби кимиёвии ҳуҷайраҳои ҳайвонот ва наботот монанд мешаванд. Ҳуҷайраҳои ҳайвонот бо пусти нафиси худ аз наботот фарқ мекунанд. Дар ҳуҷайраҳои ҳайвонот хлоропласте, ки ба наботот ранги сабзро медиҳад, мавҷуд нест. Ҳайвонот фотосинтез намекунанд; ҳайвонот модцаҳои органикиеро, ки растаниҳо ҳосил мекунанд, истеъмол мекунанд. Аммо дар байни ҳайвонҳои якҳуҷайраи сохги содца ҳайвонҳое низ вомехӯранд, ки ҳамчун растанй дорой хусусияти фотосинтез мебошанд.

      Аксари ҳайвонот органҳои махсуси ҳаракаткунӣ доранд, вале ҳайвощои муқимӣ ва паразит ҳаракат намекунанд. Дар байни растаниҳо хламидомонада бо ёрии қамчинак фаъолона ҳаракат мекунад.

      Ҳуҷайра ва бофтаҳои ҳайвон. Организми ҳайвонҳои бисёрҳуҷайра сохти гуногун дошта, аз ҳуҷайраҳое иборатанд, ки вазифаҳои гуногунро иҷро мекунанд. Ҳуҷайраҳои ҳайвонот шакли лӯнда, куб, тухм, ситора, мижгондор ва ғайра шуда метавонанд (расми 2). Ҳуҷайраҳои ба якдигар монанд ва иҷрокунандаи вазифаи якхела, бофтаҳо ва бофтаҳо органҳоро ҳосил мекунанд. Дар организми ҳайвонҳои якҳуҷайра ва серҳуҷайраи соддатарин бофтаҳо ва органҳо инкишоф наёфтаанд.

      МУНДАРИҶА.
      Сарсухан.
      БОБИ I. Маълумоти умумй дар бораи олами ҳайвонот.
      §1. Фанни зоология ва вазифаҳои он.
      §2. Сохти организми ҳайвон ва таснифоти ҳайвонот.
      БОБИ II. Якҳуҷайраҳо, яъне ҳайвонҳои соддатарин.
      §3. Синфи сохтапойҳо.
      §4. Синфи қамчинақцорон.
      §5. Синфҳои инфузорияҳо ва спорадорҳо.
      Машғулияти якуми лаборатори. Сохти патак, ҳаракатноки ва таъсириазири.
      БОБИ III. Ҳайвоноти серҳуҷайра: типи рӯдаковокҳо.
      §6. Полипҳои гидроиди, гидраи оби гуворо.
      §7. Рудаковокҳои баҳри.
      БОБИ IV. Типҳои паҳнкирмҳо ва лӯндакирмҳо.
      §8. Типи паҳнкирмҳо: синфи паҳнкирмҳои муяқдор.
      §9. Типи паҳнкирмҳохинфҳои кирмҳои макканда ва тасмакирмҳо.
      §10. Типи лундакирмҳо: аскаридаи одам.
      §11. Гуногуншаклии кирмҳои паразит.
      БОБИ V. Типи ҳалқакирмҳо.
      §12. Сохти беруни, системам асаб ва инкишофи кирми лойхурак.
      §13. Сохти дохилии кирми лойхурак.
      Машғулияти дуюми лаборатори. Сохти берунаи кирмакҳои лойхӯрак, ҳаракатноки ва ҳосилкунии рефлекс.
      БОБИ VI. Типи нармбаданҳо.
      §14. Синфи нармбаданҳои шикампо.
      §15. Синфи нармбаданҳои дутабақа ва сарпо.
      БОБИ VII. Типи бандпоён.
      7.1. Синфи харчангшаклон.
      §16. Сохти берунии харчанги дарёи ва афзоиши он.
      §17. Сохти дохилии харчанги дарёи.
      7.2. Синфи тортанакшаклон.
      §18. Сохти тортанак ва тарзи ҳаёти он.
      §19. Гуногуншаклии тортанакшаклон.
      7.3. Синфи ҳашаротҳо.
      §20. Сохти берунии гамбуски биринҷии сабз.
      §21. Сохти дохилии гамбуски биринҷии сабз.
      Машғулияти сеюми лаборатори. Сохти берунаи ҳашаротҳо.
      §22. Афзоиш ва инкишофи ҳашаротҳо.
      §23. Ҳашаротҳои инкишофи табдили нокомил.
      §24. Ҳашаротҳои инкишофи табдили комил: қатори пулакчаболҳо.
      §25. Қатори пардаболҳо: занбӯрҳои асал.
      §26. Қатори дуболаҳо.
      §27. Пайдоиши ҳашаротҳо ва аҳамияти онҳо.
      БОБИ VIII. Типи хордадорон.
      §28. Нештаршакл — ҳайвони хордадори сохти соддатарин.
      8.1. Моҳиён.
      §29. Сохти беруни, скелет, пуфаки шиновари.
      Машғулияти чоруми лаборатори. Сохти беруна ва ҳаёти моҳиҳо.
      §30. Сохти дохилии моҳиён.
      §31. Системаи асаб ва аъзоҳи ҳис.
      §32. Афзоиш ва инкишофи моҳиён.
      §33. Гуногуншаклии моҳиён: синфи моҳиёни тағоякдор.
      §34. Синфи моҳиёни устухондор: гурӯҳи асосии таснифоти ва аҳамияти он.
      8.2. Синфи обхокиҳо.
      §35. Сохти беруни ва скелети қурбоққаи кул.
      §36. Сохти дохилии қурбоққаи кул.
      §37. Афзоиш, инкишоф ва гуногуншаклии обхокиҳо.
      8.3. Синфи хазандагон.
      §38. Сохти берунй, афзоиш ва инкишофи калтакалоси чобук.
      §39. Гуногуншаклии хазандагон: қатори пулакчадорон.
      §40. Қатори сангпупггон ва тимсоҳон.
      8.4. Синфи паррандагон.
      §41. Сохти берунии кабӯтари кабуд.
      §42. Скелет ва мушакҳои кабӯтари кабуд.
      Машғулияти панҷуми лабораторй. Сохти беруни ва рӯйкаши пати паррандагон.
      §43. Сохти дохили ва аъзоҳои эҳсоси паррандагон.
      §44. Афзоиш, инкишоф ва пайдоиши паррандагон.
      §45. Мутобиқати паррандагон ба ҳодисаҳои мавсимй.
      §46. Гуногуншаклии паррандагон: паррандагони воҳа ва биёбон.
      §47. Паррандагони обӣ ва соҳилӣ.
      §48. Паррандагони ваҳшӣ (соҳибчангол).
      §49. Паррандапарварй.
      8.5. Синфи ширхурон.
      §50. Сохти беруни, скелет ва мушакҳои саг.
      §51. Сохти дохилии саг.
      §52. Афзоиш, инкишоф ва пайдоиши ширхурон.
      §53. Гуногуншаклии ширхурон: тухмзо, халтадорон ва ҳамроҳцорон.
      §54. Қатори болдастон ва хояндагон.
      §55. Қатори ширхурони дарранда.
      §56. Ширхурони бахри: қатори белпойҳо ва китшаклҳо.
      §57. Ширхурони сумдор.
      §58. Қатори приматҳо. Аҳамияти ширхурон.
      §59. Ҳайвоноти хонагии мансуби синфи ширхурон.
      Ҷавоби чистонҳо.
      Нишондиҳандаи истилоҳоти зоология (*-дар расмҳо ҳавола).

      Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
      Скачать книгу Зоология, 7 синф, Мавлонов О., 2017 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

      Скачать pdf
      Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу