Хикоя: Касдли дунйо

Хикоя: Касдли дунйо

Хикоя: Касдли дунйо
Хикоя: Касдли дунйо

Хикоямиз кахрамони — икки набирали айол.
Биттагина огли хотинининг гапига кириб, бошка жойга кочиб кетди-ю, алам нималиги, йолгизлик канчалик дахшатли еканини вужуд-вужуди билан хис етайотган Фарида опа ешигини коккан ози тенги еркакдан коз узолмай колди. «Худойим, менга нима болди? »

Ошанда ижарага уй кидириб юрган бу одамнинг хам икки кози остонада бир хил болиб турган уй сохибасида еди. У хам айолга аллатарз карар ва… номалум хисдан сархушланиб, тошдай котган ошикни еслатар еди холати. Нахот бир коришда ошику бекарор болди-колди?

— Одам койиб болгандим-да, — деди Фарида опа.

— Кечикибман-да?.. — шашти пасайди еркакнинг.

— Йош оилага бервордим. Сизга хам оилагами?

— Йок, ажрашганман. Турмушимиз охшамади, уйдан чикиб кетдим.

— Шунака денг… — опа келувчига бошдан-ойок разм соларкан, бир лахзада минг фикр бошидан отди. Коз онгида огли жонланди. «Ташлаб кетди-я, хотинини деб! Мен болсам, оглим бор-ку, деб кайрилиб карамабман бирор еркакка. Нима, тенгим топилмасмиди?.. Сен хам айолсан, Фарида… Шунча умринг отди боланг учун! У нима килди?!»

— Ичкарига киринг! — деди айол беихтийор.

Дастурхон йозилди. Конгилли, хузурбахш отди биринчи сухбат. Уй сохибаси «мехмон»ни йолаккача кузатиб койди.

Кейин-кейин бу еркак коп келадиган болди. Фарида опа йотса хам, турса хам уни ойларди.   «Сезяпман, у хам бефарк емас. Нахотки шу истарали, басавлат, барно кишининг хайотимга кириб келайотгани рост болса?..»

— качон никох окитамиз? — сораб колди бир куни еркак.

— Никох?! — хаяжонланиб кетди Фарида опа. — Дарров, а?

Айол ойга толди. Шошилмаяптими? Ахир ескилар «Сина, сораб-суриштир» дейишган. Аммо «Бир карашдаги мухаббат» деган гап хам бор-ку дунйода! Бир карашдаги мухаббатдан бахт топган, бир умр саодатли хайот кечирган одамлар озми?

* * *

кайнона-келиннинг чикишолмаслиги оила тинчини бузар, танг ахволда колган Фарход икки от орасида йонарди: онасини десинми, хотининими?

Охир-окибат бештагина азоси болган хонадон иккига болинди.

Фарход Чирчикдан уй сотиб олди. Янги иш топди. кулоги хам тинчлангандек болди-куя, лекин хайоли Тошкентда, йолгиз онасида еди. Йолгизгина онаси…

Ешитдики, онаси уйига бир оилани ижарага койибди. Яхшигина ижара хакиям оларкан. Лекин, ехтимол, у хам рухий исканжада: огли бор, келини, набиралар… Аммо бегоналар билан яшаяпти?

Ери автофалокат туфайли вафот етиб, бева колганида Фарида опа йигирма иккида еди. Хайотини йолгиз фарзандига багишлади. Окитди. Уйлантирди. Аммо… Фарход нима килди? Онаси жахл устида: «Йо мен, йо хотининг!» — деган еди, кимни танлади? Хотинини! Хотин азиз екан-да, онадан хам?!

каттик алам киларди Фарида опага: «Хотин топилади. Лекин она-чи?!»

«Онанинг мотабар зотлигини ким билмайди? — ойларди   Фарход. — Лекин келин ким? Чорими? У хам бировнинг ерка кизи, жигарбанди емасми? Шириндан-шакар иккита бола болса ортада. Сарсон-саргардон болишсинми улар? Йетимликнинг огир кунлиги малум. Тирик йетимлик ундан-да огир-ку?”

Бир куни галати хабар ешитди-ю, Фарходнинг ичида нимадир синди: «Ей, Худойим, ойим… ерга тегяпти?..»

«Нима бопти? — ичидан чикарди бир овоз. — Онанг ножоя иш килмабди, оила курмокчи, холос. Бошка турмуш куриш, хонадон саодатидан бахраманд болишга у хам хакли? Сабрига балли — биттагина боласини ойлаб, йигирма беш йил йолгиз яшади-я! Хоп… Лекин у еркак ким? канака одам?»

* * *

Фарход онасиникига борди. Гапни нимадан бошлашни билмай: «У одам…” — деганди, «Хотиржам бол, синадим”, — деди Фарида опа оглининг нима демокчилигини англаб.

— качон улгурдингиз? — киноя сезилди фарзанднинг созида.

— Хисоб беришим керакми? — онаси кошини чимирди. — Озлари хисоб берганмидилар?

— Ойи…

— Нима, ойи?!..

Деворга суянганча бехол-бемажол туриб колган Фарход изтиробини жиловлашга уриниб:

— Мен хам у билан якиндан танишай, кимлигини билай, — деди.

Онаси жеркиб берди:

— Айтдим-ку, кимлигини! Бир мусулмоннинг фарзанди. Топармон-тутармон. Ха, енди… иккита боласи бор екан биринчи хотинидан. Хеч нимани яширмади. Нима, турмуши охшамаганларнинг хаммаси йомонми? Кочадаги бетайинни уйга опкирмасам керак, онангдаям акл бор!

Фарходнинг лаблари озидан-ози титрай бошлади:

— Аклли она… касос олмайди фарзанддан. Бу йол билан оч олмайди!

— Тушунмадим, нима дединг? канака касос? Шунчаки… кетишинг билан у пайдо болди. Хайотимда озгариш болишини истадим мен хам. Биламан, бу сенга йокмайди!..

— Одамлар нима дейди?

— Ким нима деса, деяверсин! — тутакиб кетди Фарида опа. — Шунча умрим болам деб отди. Сени деб! кадримга йетдингми? Жодугарингни дединг! Ха, майли. Тушунаман сениям, усиз яшолмайсан. Аммо сен хам мени тушун! Хар кимга оз хайоти ширин екан. Мен хам озим учун бир яшай! У соз берди, умримнинг охиригача хафа килдириб коймайман, деб. Илтимос, йолимга гов болма.

— Ойлаб иш киляпсизми ози?? — жигибийрон болди   Фарход. — Тузукми, бузукми… Кочадаги бир огрими, фирибгарми боп чикмасин, тагин?   Кейин аттанг килиб колманг? каерлик екан?

— Болам, унака емас. Айтдим-ку, хотиржам бол, деб. Суриштирдим, таг-тугли, ози асли маргилонлик бойвачча!

— Маргилонлик бойвачча?.. — Фарход дардли пичирлади-да, чукур хорсиниб, бошини сарак-сарак киларкан «Бойвачча бошига урадими сизни, ойи? Манави уйга коз олайтирган у расво!» демокчи болди-ю, коксидаги фарйод канчалик кучли болмасин, тилини тийди.

— Ойижон! — йош коринди фарзанднинг козида.

— Мен бир тохтамга келдим, — деворга каради Фарида опа. Кейин оглига шундай караш килдики, козларидан хам худди оша гапни «Райидан кайтараман деб хомтама болма!» деган манони англаш кийин емасди.

Фарход бошашганича ташкарига чикди. Чирчикка кайтди. Лекин хайоли Тошкентда еди. «Онамга нима килган? У нима килмокчи?»

Тонгичи: «качон уйимизга кайтамиз?» — деб тиззасидан кучган еди, бакириб юборди:

— Оз уйимиздамиз-ку?

— Тошкентга кайтишни хохлайман, ада! Бувимни согиндим…

— Бувингни согингдингми, жанжалними? Зорга кутулдиг-у, болажоним? — деди Фарход ва козларини хотинига кадади:

— Шундаймасми, онажониси?

Сония нигохини олиб кочди.

Ха, енди Фарходнинг кулоги тинч. Жанжал йок… Аммо йелкасидан огир бир юк босгандай озини бехаловат сезар, ичини нимадир кемирарди: «Онам нима килмокчи менга касдма-касд?!»

Сония ийманибгина:

— Ойимлар яхшими? — деб соради.

Фарходнинг юзига тагин истехзо югураркан:

— Салом деб юборди! — дея овозини баландлатди.

Сония огилчасини йетаклаб ичкари уйга кириб кетди. Фарход егилган бошини коллари орасига олди. Бир ох урдики, йелкалари титраб кетди…

* * *

Келинда хам олдинги шашт йок. У секин бошини чангаллаб отирган ерининг йонига келди-да, пойига отирди. Тиззаларига бошини койиб:

— Мени деб изтироб чекяпсиз, дадаси, — деди титрок овозда.

— Нима?..

— Хотинингизнинг гапига кириб, шу болдими ахволингиз? Шуми алохида яшаш? — Сониянинг гамгин ва хижолатомуз нигохи йерда еди. У бошини пастрок егиб йигламсираган койи давом етди:

— Тушунишга харакат килмадим ойимни! Бир гапдан колмадим… Болаларниям коряпсиз. качон кайтамиз, деявериб… Дадаси, кетайлик?

— кайокка?..

— Конглингиздан нималар кечайотганини билиб турибман, Фарход ака. кай юз билан остона хатлаймиз, деб азобдасиз.

Фарход отирган жойида бир кимирлади: «Конглимдан нималар кечайотганини билмайсан, Сония. Янгиликдан хабаринг йок!»

— Кетамиз. Кетамиз оз уйимизга, Фарход ака!

— Бунинг иложи йок!

— Нахот?!

— кайокка кетамиз?! У уйнинг ешиги енди берк. Биз учун ешиклар йопилган, Сония!

— Гунохим шунчалик огирми? — Сония йиглаб юборди.

— Айбдор — еринг, — тасирланган Фарход Сониянинг коз йошини артди-да, унинг йонига чокка тушди. — Хаммасига сабабчи онасини йолгиз ташлаб кетган худбин огил!

* * *

Фарходнинг кол телефони жиринглади.

— Болам…

Галати ешитилган овоз Фарходни довдиратиб койди.

— Ха, ойи? Тинчликми? Тузукмисиз?

— Тузукман, хавотирланма… — зорга пичирлади Фарида опа.

— Яширманг, нима болди? Ким хафа килди?

— Болам, хак болиб чикдинг!

— Нима?..

* * *

Фарида опа корпа-тушак килиб йотар, азои-бадани калтирарди.

— Ким келди, дедингиз?

— Икки милитсионер ва бир айол.

— Айол? Хотини еканми? — газаби жунбушга келарди Фарходнинг.

— Янгиси. Торт ойча олдин бечоранинг ишончини козониб, уйига жойлашволиб, уйланишгаям улгуриб… Кейин нима килибди, биласанми?

— Омариб кетибдими бор нарсани?

— Айол ишдан кайтса, уй бом-бошмиш. Унинг кунига тушишимга сал колди, болам! Йер ютсин икки набирали болиб хам, еси кирмаган, дуч келганга ешигини очиб берган     онангни! Худо олсин бу ярамасни!

— Ойи, унака деманг. У…

— кидирувда екан, колга тушибди. Шунга карамай мендан хам алламбало корсатмалар олишди. Йер йорилмади-ю, йерга кириб кетмадим, Фарход! Бир озингиз турасизми, бола-чакангиз йокми, деб сорашди…

— Сизни йолгиз колдирган бу мен — ношуд фарзандингиз! Менга ланат!

— Йо мен, йо хотининг, деб огир шарт койган беандиша онанг-ку!

— Хош, кейин нима килди «андишали» оглингиз? Ташлаб кетиши керакмиди онасини? Менинг енг катта хатом — газаб устида бир озингизни ташлаб кетганим, йолгиз колдирганим! Анави кириб келармиди мен шу йерда болсам? Хадди сигармиди? Ха, майли. Болган иш бопти. Сиз енди озингизни колга олинг…

Фарида опа шифтга караганча хайол сурар — оглининг козларига карашга ботинолмасди. Фарход хам озини бехаловат сезар, вужуди оловланарди: «Унака айол емасди менинг онам. Лекин алам… Аламзадалик! Уни шу койга солган мен — оглимасми?!»

— Набираларимниям сарсон килдим…

Гарибона йотган Фарида опа шундай деди-ю, ешик очилиб, набиралари кириб келишди:

— Сизни согиндик, бувижон! Жудаям согиндик!

— Болажонларим! — козлари чакнаган Фарида опа орнидан туриб кетди. У набираларини багрига босар, хаяжондан ентикарди.

«Яна кимдир келиши керак!» — айол умидвор козларини ешикка тиккан еди, остонада келини пайдо болди. Чехраси йоришиб кетди Фарида опанинг.

Сония козларини айбдоргина жавдиратиб турар, калбига иликлик инган турмуш ортоги еса унга миннатдор бокарди…

Хикоялар
Хикоя: Касдли дунйо