Кимга китоб, кимга эса интернет муҳим

Kitobni mutolaa qilish, asarlarning mazmun-mohiyati zamiriga etish insonni komillikka, zukkolikka va teran fikr sohibiga aylantirishi shubhasizdir.

KITOB VA KITOBXONLIK – INSON MA`NAVIYATINING KO`ZGUSI Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

kitobxonlik / kutubxona / president / Shavkat Mirziyoyev / tashabbus / yosh kitobxon / kitobxonlar bayrami / pergament / sopol / shoyi / reading / library / president / Shavkat Mirziyoyev / initiative / young reader / readers’ holiday / parchment / ceramics / silk

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Ismoilova Nurxon, Ikromjon Habibjonov

Ushbu maqola kitob yaratilish tarixi,hamda, kitob mutolaasi va uning foydalari haqida. Shuningdek maqolada kitobxonning yosh toifalari va ular bilan qanday ishlash haqida ma`lumotlar keltirilgan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям , автор научной работы — Ismoilova Nurxon, Ikromjon Habibjonov

BADIIY ADABIYOTLAR TARG‘IBOTI VA ULARNING INSON HAYOTIDAGI O‘RNI
“QUTADG’U BILIG” IKKI JAHONNI TUTISHGA OCHUVCHI YO’L
BESH MUHIM TASHABBUS – KELAJAKKA MUSTAHKAM POYDEVOR
BALET RAQS SAN’ATINING O’RNI VA TARIXIY TARAQQIYOTI
AKTYOR IJODIDA SO’ZLASHUV MUNOSABATLARINING O’RNI
i Не можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

BOOKS AND LIBRARY A MIRROR OF HUMAN SPIRIT

This article is about the history of book creation, as well as, book reading and its benefits. The article also provides information on the age categories of the reader and how to work with them

Текст научной работы на тему «KITOB VA KITOBXONLIK – INSON MA`NAVIYATINING KO`ZGUSI»

KITOB VA KITOBXONLIK – INSON MANAVIYATINING KOZGUSI

Ismoilova Nurxon Ikromjon Habibjonov

O’zbekiston davlat san’at va madaniyat institutining Farg’ona mintaqaviy filiali

Annotatsiya: Ushbu maqola kitob yaratilish tarixi,hamda, kitob mutolaasi va uning foydalari haqida. Shuningdek maqolada kitobxonning yosh toifalari va ular bilan qanday ishlash haqida malumotlar keltirilgan.

Kalit so’zlar: kitobxonlik, kutubxona, president, Shavkat Mirziyoyev, tashabbus, yosh kitobxon, kitobxonlar bayrami, pergament, sopol, shoyi.

BOOKS AND LIBRARY – A MIRROR OF HUMAN SPIRIT

Ismailova Nurxon Ikromjon Habibjonov

Fergana regional branch of the Uzbek State Institute of Arts and Culture

Abstract: This article is about the history of book creation, as well as, book reading and its benefits. The article also provides information on the age categories of the reader and how to work with them.

Keywords: reading, library, president, Shavkat Mirziyoyev, initiative, young reader, readers’ holiday, parchment, ceramics, silk.

Odamning ulug’vorligi uning bo’yi bilan o’lchanmaganidek, xalqning ulug’ligi ham, uning soni bilan o’lchanmaydi, yagona o’lchovi-uning aqliy kamoloti va axloqiy barkamolligidir.

Farzand tarbiyasidagi eng asosiy omillardan biri bu kitob mutolaasidir. “Kitob”, “kitobxonlik”, “kutubxona” so’zlarining o’zagi aslida arabchadan olingan va bir maqsadga, yani inson manaviyatini boyitishga xizmat qiladi. Yurtimizda yoshlarning kitobxonlik madaniyatini oshirish uchun amalga oshirilayotgan islohotlar ham bejizga emas, binobarin, kelajak avlodning kamoloti ilm olish, bilimli bo’lish bilan belgilanadi. Bu borada, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoev 2017 yilning 12 yanvar kuni “Kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirishga qaratilgan” farmoyish e’lon qildi. Bu esa o’z navbatida, yurtimizda kitobxonlik saviyasi oshishiga, yangidan-yangi sermazmun kitoblar chop etilishiga omil bo’luvchi muhim odimdir. Ana shunday imkoniyatlardan oqilona foydalanib, yangidan-yangi nashrdan chiqayotgan sermazmun asarlarni o’qib borish yoshlarning ongi o’sishi, tafakkuri

teranlashib, o’zining mustaqil fikriga ega bo’lishiga imkon beradi. Yana shuni alohida e’tirof etish kerakki, prezidentimiz tomonidan ilgari surilgan 5 tashabbus bugungi kunda yoshlarni yanada qollab quvvatlovchi muhim omil bo’ldi. “Yoshlar manaviyatini yuksaltirish,ular o’rtasida kitobxonlikni keng targ’ib qilish bo’yicha tizimli ishlarni tashkil etish” muhim dasturiamal bolmoqda.

Kitob bilan tanishish,mutolaa qilish, insonga o’zgacha zavq beradi.kitobxon mutolaa qilar ekan kitob bilan yaqinroq tanishadi, uning ilmiy- badiiy qimmati haqida tasavvur hosil qila boshlaydi,fikrlaydi, mutolaa madaniyati yuksaladi.

Yurtboshimizni kitobxonlik madaniyatini yuksaltirishga qaratilayotgan alohida e’tibori tufayli umumtalim maktablarida, oliy o’quv yurtlarida, barcha talim maskanlaridagi o’tkazilayotgan “Yosh kitobxon”,”Kirobxonlar bayrami”, ko’rik tanlovlari, dam olish maskanlarida ochilayotgan zamonaviy kitob do’konlari va chekka qishloq larda ochilayotgan kutubxonalar yosh avlodni manaviy va intellektual ehtiyojini qondirishda, kitobga oshno bo’lishda muhim o’rin tutmoqda. Kitobning mohiyati mangudir. Bu mohiyat – tafakkurni abadiylashtiradi.

Mutolaa madaniyati kishining manbaani tolaqonli tushunishi,undan zavq olishi, muallif fikri va g’oyasini anglash hamda uni baholay olishi kabi xususiyatlarga ega bolishini taminlaydi. Kitob mutolaasi insonni bevosita amaliyotga kirishish, hayot bilan uyg’unlashish, manaviy foyda olishga yo’naltiradi. “Mutolaa” so’zi arabcha o’qish degan manoni anglatadi, bugungi kunda esa u kitob o’qishdan ko’ra kengroq tushuncha anglatadi.

Kitoblar insoniyat fikri durdonalarini to’plab avlodlarga etkazadi. Haqiqatdan ham hech bir manbaa kitob kabi inson kamolotini yuksaltira olmaydi.

Har bir kitobxon oz yosh toifasidan kelib chiqib badiiy asarlar yoki ilmiy asarlarni o’qishi, yoritilgan fikrlarni yanada teranroq anglab yetishiga imkon hosil boladi. Buning uchun ota- ona, bog’cha, maktab hamkorligida bolaning qiziqishlari tola qonli o’rganilishi kerak. Bir bolaga yeti mahalla ota- ona deganlaridek, farzand tarbiyasida,ularning manaviyatli madaniyatli bolib kamol topishida barcha birdek mas’ul hisoblanadi. Kitob o’qishni odat qilmagan oila – ma’naviy qashshoq oiladir deb bejizga aytishmagan. Shunday ekan faqat ota- ona emas balki kutubxona hodimlari ham oz kasbining yetuk mutaxasisi bo’lishi, kitobxonlarga, ularning qiziqishlarini inobatga olgan holda kitob to’g’ri kitob tanlab berishi kerak bo’ladi. Bolalar o’qishi pedagogikasida yoshiga qarab o’qishning o’sishi quyidagi bosqichlarga bo’linadi: bolalalik 6-9 yosh; bolalaikdan o’spirinlikka o’tish 10-11 yosh; o’spirinlik 12-13yosh; o’spirinlikdan o’smirlikka o’tish 14 yosh hisoblanadi. Bu toifadagilarning yosh chegarasi harakatchan boladi,yani kitibxonning ijtimoiy- psixologik sharoitining shakllanishiga ko’ra 10 yoshli bolaning o’ziga xos tipologik xususiyatiga qarab o’spirin kitobxon toifasiga qo’shish, 14 yoshlilarni esa o’spirinlikka o’tayotgan kitobxon toifasi tabiatidagilar qatoriga qo’shish mumkin boladi. Oqish -bolaning

manaviy hayotiga mustaxkam kirib borishi uchun oldindan tasirchan-estetik tayyorgarlik ko’rish zarur. Kutubxonachining vazifasi kitobxon va kitobni yaxshi bilishdan iborat.

Bizning jonajon do’stimiz boTgan kitobning tarixiga nazar tashlasak, kitob hozirgi shaklga kelguncha uzoq yoTni bosib o’tgan. Bundan bir necha ming yillar ilgari qadimgi bobilliklar,ossuriyaliklar va boshqa qadimgi dunyo xalqlari kitob sifatida sopollardan foydalanganlar. Xitoyda esa dastlabki kiroblar bambuk daraxtidan qilingan plastinkalarda yozilgan. Keyinchalik Xitoyda shoyiga yozishni, eramizning I asrida esa, qog’ozga yozishni ixtiroqilishdi.

Qadimgi madaniyat beshklaridan biri boTgan Misrda dastlabki kitob matnlari tosh boTaklariga o’yib yozilgan.

Sharq xalqlari yuksak madiniyatining namunalaridan biri “Avesto” kitobi ham, dastlab 12 ming qoramol terisidan ishlangan pergamentga yozilgan.

Orta asrlarda pergament yoki papirus varoqlarini to’rt buklab, daftar (tetrad, yunoncha “to rtlik”) shkliga keltirilgan. Mana shunday daftarlarning bir nechtasini birlashtiririb yaratilgan kitoblar “Kodeks” deb atalgan. Kitobning hozirgi shakliga kelishida kodekslar dastlabki qadam boTgan . Milodiy 1-asr oxirida. pergament kodlari haqida birinchi eslatmalar paydo bo’ladi – aslida sahifalardan iborat kitoblar. Yozuvlardan ustun ustunligiga qaramay, ular faqat milodiy 3-asrga kelib keng tarqaldi.

Har yili dunyoda 755,755 ta yangi kitoblar nashr etiladi. 2017-yilning o’rtalaridan boshlab hozirgacha dunyo bo’yicha 134,399,411ta kitob nashr etilgan. Bu raqamlar shunchaki raqam emas, biz yoshlarni hartomonlama yetuk inson boTib yetishishimiz uchun qilinayotgan say harakatlar natijasidir.

“Kitob seni hali sen ko’rmagan dunyoga olib boradi, sen eshitmagan so’zlarni aytadi” deydi Geytsen. Darhaqiqat, kitob juda ko’plab sir – sinoatlarga boy dir. Uning boyliklari hech ado boTmaydi. Kitob insonga qanot bag’ishlaydi.

Xulosa o’rnida shuni aytish mumkinki, kitob eng yaqin do’stlardan biridir. Biz savollarga kitoblar orqali javoblar topamiz, kitoblar fikrlash uchun eng muhim ozuqadir. Kitoblar eng yaxshi intellektual dam olishga va tasavvurlar parvoziga taklif qiladi. Ernest Xemingueyning ta’biri bilan aytganda: Yaxshi kitob ayzbergga o’xshaydi, yeti-sakkiztasi suv ostida yashaydi.

1. Boltaboeva U., Sh U., Rahmonova N. CREATIVE PERSON-THE ROLE OF LIVE WORD IN EDUCATING AN ACTOR //European Journal of Arts. – 2019. – №№. 3.

2. Boltaboyeva U., Rakhmonova N., Usmonov S. Characteristics of speech Art: problems and solutions //ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. – 2020. – T. 10. – №. 4. – C. 559-567.

3. EornaSoeBa Y. HyTK caHtaTHHHHr y3ura xoc xycycutfraapu: MyaMMO Ba enuMnap //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. I (2).

4. Boltaboeva U. Using Oral Folk Art Methods in Improving Speech Technology //Eastern European Scientific Journal. – 2019. – №. 1.

5. Akbarova M., Tursunova G., Abdunazarov Z. Section 3. Theater art //European Journal of Arts. – C. 125.

6. YCMOHOB m. CAXHA^A TAmKH KHEOATA AKTEPHHHT MYHOCAEATH //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. II.

7. Ycmohob m. Hhm gaproxura 6up Ha3ap //Oriental Art and Culture. – 2019. -№. IV (1).

8. YMapoBa X. Ycmohob m. CaHtaTra SarurnnaHraH yMp //Oriental Art and Culture. – 2019. – №. IV (1).

9. Dehqonov R., Tursunova G., Abdunazarov Z. Pedagogical aproaches to the formation of musical literacy of students in the sytem of higher education //ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. – 2020. – T. 10. – №. 3. – C. 91-95.

10. Tursunova G., Karimov B. PEARLS OF UZBEK NATIONAL DANCE //International Engineering Journal For Research & Development. – 2020. – T. 5. – №. Conference. – C. 4-4.

11. A6gyHa3apoB 3. MHT-THH YHHHnAPHMHB HfflTHPOKH^A Em AKTEP.TAPHH TACABBYPH BA ^HKKATHHH ^APX^Am //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. III.

12. A6gyHasapoB 3. THMCO.T.TAP CHHMOCHHH ^PATHm //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. III.

13. Yuldasheva S., Madumarova M. TASKS AND CONTENT OF BIBLIOGRAPHIC WORKS //European Journal of Arts. – 2020. – №. 1. – C. 148-152.

14. ro^garneBa C. KHTo6-KyHrun nuporu //Oriental Art and Culture. – 2020. -№. I (2).

15. rongarneBa C. KHTO6 MyTonaacuHH maKHnnanrapHmga KyTySxoHanunHK ^aonuflTH //Oriental Art and Culture. – 2019. – №. IV (1).

16. Yunusov G., Juraev I., Ahmedov R. A LOOK AT THE REGIONAL SEASONAL FOLKLORE AND THEIR ORIGIN. THE ROLE AND IMPORTANCE OF FOLKLORE IN THE DEVELOPMENT OF DANCE ART //European Journal of Arts. – 2020. – №. 1. – C. 121-124.

17. Yunusov G. X., Juraev I., Ahmedov R. The European Journal of Arts, Issue 1/2020.

18. Talaboev A., Akbarov T., Haydarov A. The European Journal of Arts, Issue 1/2020.

19. Ахмедов Р. Миллий мусикий ижрочилик санъатига бир назар //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. I (2).

20. Юлдашев К., Эгамбердиев Х. Режиссура: кеча ва бугун //Oriental Art and Culture. – 2019. – №. IV (1).

21. Талабоев А. Маком санъатида сузнинг урни //Oriental Art and Culture. -2019. – №. IV (1).

22. Haydarov A. QOSHIQLAR ORQALI O’QUVCHILARDA VATANPARVARLIK TUYGUSINI SHAKLLANTIRISH //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. IV.

23. Акбаров Т. ФОЛЬКЛОР ВА АНЪАНАВИЙ МУСИКА МАСАЛАЛАРИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. IV

24. Омоновна Д. С. ТАРИХИЙ КУЛЁЗМА МАНБАЛАРНИ КОНСЕРВАТЦИЯ-РЕСТАВРАЦИЯ КДЛИШ ЖАРАЁНЛАРИ ХУСУСИДА //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

25. Угли X. И. Т. ТИЛШУНОСЛИКДА СОЛИК-БОЖХОНА ТЕРМИНОЛОГИЯСИНИНГ ТАДКИКИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

26. Угли X. И. Т. УЗБЕК СОЛИК ТЕРМИНЛАРИНИНГ АФФИКСАЦИЯ УСУЛИ БИЛАН ЯСАЛИШИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

27. Мирзаева Н., Аскарова М. ЧУЛПОН ИЖОДИДА МИЛЛИЙ УЙГОНИШ ХАРАКАТИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

28. Турсунов Б. ЧОЛГУ ИЖРОЧИЛИГИ ТАРИХИГА БИР НАЗАР //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

29. Shermatova X. MUSIQA NAZARIYASINING O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARI //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

30. Гофурова Б. АКТЁРНИНГ НУЩИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШДА ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ АДАМИЯТИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

31. Пулатов Р. «МИРЗО УЛУГБЕК» ТРАГЕДИЯСИНИНГ ЯРАТИЛИШИ ТАРИХИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

32. Qurbonova M. СНЕТ EL MUSIQASI TARIXIGA BIR NAZAR //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

33. Маматкулов Б. ТЕАТРДА САДНАЛАШТИРУВЧИ РАССОМНИНГ КАСБ СИРЛАРИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

34. Ismoilova M. CHOLG’U IJROCHILIGIDA NOTAGA QARAB IJRO QILISH //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

35. O’Taganov R. J. TA’LIM USLUBINING ASOSIY AFZALLIKLARI //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

36. Mamatov J. BARKAMOL AVLODNI TARBIYALASHDA ERTAKLARNING AHAMIVATI //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

37. Haydarov A. QOSHIQLAR ORQALI O’QUVCHILARDA VATANPARVARLIK TUYGUSINI SHAKLLANTIRISH //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. IV.

38. Акбаров Т. ФОЛЬКЛОР ВА АНЪАНАВИЙ МУСЩА МАСАЛАЛАРИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. IV.

39. Аскарова М. УЗБЕК АДАБИЙ ТАЩИДИ ТАРА^^ИЁТИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

40. Turgunbaev R., Takada H. Co-WEB: A Peer-to-Peer Based, Partially Decentralized Framework for Collaborative Web-Content Publishing //2009 First International Conference on Advances in Future Internet. – IEEE, 2009. – С. 67-72

1. Boltaboeva U., Sh U., Rahmonova N. CREATIVE PERSON-THE ROLE OF LIVE WORD IN EDUCATING AN ACTOR //European Journal of Arts. – 2019. – №. 3.

2. Boltaboyeva U., Rakhmonova N., Usmonov S. Characteristics of speech Art: problems and solutions //ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. – 2020. – Т. 10. – №. 4. – С. 559-567.

3. Болтабоева У. Нутк санъатининг узига хос хусусиятлари: муаммо ва ечимлар //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. I (2).

4. Boltaboeva U. Using Oral Folk Art Methods in Improving Speech Technology //Eastern European Scientific Journal. – 2019. – №. 1.

5. Akbarova M., Tursunova G., Abdunazarov Z. Section 3. Theater art //European Journal of Arts. – С. 125.

6. Усмонов Ш. САХНАДА ТАШ^И ^ИЁФАГА АКТЁРНИНГ МУНОСАБАТИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. II.

7. Усмонов Ш. Илм даргохдга бир назар //Oriental Art and Culture. – 2019. -№. IV (1).

8. Умарова Х., Усмонов Ш. Санъатга багишланган умр //Oriental Art and Culture. – 2019. – №. IV (1).

9. Dehqonov R., Tursunova G., Abdunazarov Z. Pedagogical aproaches to the formation of musical literacy of students in the sytem of higher education //ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. – 2020. – Т. 10. – №. 3. – С. 91-95.

10. Tursunova G., Karimov B. PEARLS OF UZBEK NATIONAL DANCE //International Engineering Journal For Research & Development. – 2020. – Т. 5. – №2. Conference. – С. 4-4.

11. A6gyHa3apoB 3. MHTTHH YHHHTAPHMH3 HfflTHPOKH^A Em AKTEPTAPHH TACABBYPH BA ^H^KATHHH ^APXTAm //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. III.

12. A6gyHa3apoB 3. THMCOTTAP CHHMOCHHH ^PATHm //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. III.

13. Yuldasheva S., Madumarova M. TASKS AND CONTENT OF BIBLIOGRAPHIC WORKS //European Journal of Arts. – 2020. – №. 1. – C. 148-152.

14. rongameBa C. KHTo6-KyHrnn Hnporn //Oriental Art and Culture. – 2020. -№. I (2).

15. rongarneBa C. KHTO6 MyTonaacHHH maKHnnanrapHmga KyTy6xoHaHHHHK ^aonHtfra //Oriental Art and Culture. – 2019. – №. IV (1).

16. Yunusov G., Juraev I., Ahmedov R. A LOOK AT THE REGIONAL SEASONAL FOLKLORE AND THEIR ORIGIN. THE ROLE AND IMPORTANCE OF FOLKLORE IN THE DEVELOPMENT OF DANCE ART //European Journal of Arts. – 2020. – №. 1. – C. 121-124.

17. Yunusov G. X., Juraev I., Ahmedov R. The European Journal of Arts, Issue 1/2020.

18. Talaboev A., Akbarov T., Haydarov A. The European Journal of Arts, Issue 1/2020.

19. AxMegoB P. Mnnnnn MycHKUH h^pohhhhk cantarara 6np Ha3ap //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. I (2).

20. ro^garneB K., 3raM6epgneB X. Pe^nccypa: Kena Ba 6yryH //Oriental Art and Culture. – 2019. – №. IV (1).

21. Tana6oeB A. MaspM caHtaraga cy3HHHr ypHH //Oriental Art and Culture. -2019. – №. IV (1).

22. Haydarov A. QOSHIQLAR ORQALI O’QUVCHILARDA VATANPARVARLIK TUYGUSINI SHAKLLANTIRISH //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. IV.

23. AK6apoB T. OOTEKTOP BA AHEAHABHH MYCH^A MACATATAPH //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. IV

24. OMOHOBHa X. C. TAPHXHH KY.TE3MA MAHEATAPHH KOHCЕPBATЦH£-PЕCTABPAЦH£ ^HTHm ^APAEHTAPH XYCYCH^A //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

25. Yon X. H. T. TH-mYHOCTHK^A COTH^-EO^XOHA TEPMHHOTOrH^CHHHHr TA^H^H //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

26. Yrnn X. H. T. Y3EEK COTHK TEPMHHTAPHHHHr AOOHKCAЦH£ YCYTH EHTAH ^CATHmH //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

27. Мирзаева Н., Аскарова М. ЧУЛПОН ИЖОДИДА МИЛЛИЙ УЙГОНИШ ХАРАКАТИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

28. Турсунов Б. ЧОЛГУ ИЖРОЧИЛИГИ ТАРИХИГА БИР НАЗАР //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

29. Shermatova X. MUSIQA NAZARIYASINING O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARI //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

30. Гофурова Б. АКТЁРНИНГ НУЩИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШДА ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ АХДМИЯТИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

31. Пулатов Р. «МИРЗО УЛУЕБЕК» ТРАГЕДИЯСИНИНГ ЯРАТИЛИШИ ТАРИХИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

32. Qurbonova M. CHET EL MUSIQASI TARIXIGA BIR NAZAR //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

i Не можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

33. Маматкулов Б. ТЕАТРДА САДНАЛАШТИРУВЧИ РАССОМНИНГ КАСБ СИРЛАРИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

34. Ismoilova M. CHOLG’U IJROCHILIGIDA NOTAGA QARAB IJRO QILISH //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

35. O’Taganov R. J. TA’LIM USLUBINING ASOSIY AFZALLIKLARI //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

36. Mamatov J. BARKAMOL AVLODNI TARBIYALASHDA ERTAKLARNING AHAMIVATI //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

37. Haydarov A. QOSHIQLAR ORQALI O’QUVCHILARDA VATANPARVARLIK TUYGUSINI SHAKLLANTIRISH //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. IV.

38. Акбаров Т. ФОЛЬКЛОР ВА АНЪАНАВИЙ МУСЩА МАСАЛАЛАРИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. IV.

39. Аскарова М. УЗБЕК АДАБИЙ ТАЩИДИ ТАРА^^ИЁТИ //Oriental Art and Culture. – 2020. – №. V.

40. Turgunbaev R., Takada H. Co-WEB: A Peer-to-Peer Based, Partially Decentralized Framework for Collaborative Web-Content Publishing //2009 First International Conference on Advances in Future Internet. – IEEE, 2009. – С. 67-72

Кимга китоб, кимга эса интернет муҳим

Бугунги ҳаётимизни замонавий ахборот технологиялари, жумладан, интернетсиз тасаввур этиш қийин. Айни пайтда юртимизда 15 миллиондан зиёд киши ушбу халқаро тармоқдан фойдаланишининг ўзи фикримизга далил.

Кейинги пайтларда “Китоб афзалми ёки интернет?” тарзидаги баҳс-мунозаралар тез-тез қулоққа чалинмоқда. Бизнингча бу икки воситани ўзаро қарши қўйиш тўғри бўлмайди. Зеро, китоб орқали илм ўрганиш ва интернет тармоғи воситасида илмни такомиллаштириш кетма-кетликда бўлади. Ўрни келганда бири иккинчисини тўлдиради.

Бугунги кунда ёшларимизнинг китобдан кўра кўпроқ интернет тармоғидан фойдаланаётгани “ўтиш даври”га ўхшайди. Бу жараёнда уларни ўз вақтида назорат қилиб бориш, тармоқдан тўғри фойдаланишни тушунтириш, турли салбий иллатларни тарғиб қилувчи сайтлардан узоқ бўлишга ўргатиб бориш зарур. Бу даврда ислоҳотчи, асосан, ота-она ва устозлар ҳисобланади.

Китоб – бу таълим олиш, хусусан, дарс тайёрлаш учун асосий манба. Виртуал оламдаги электрон дарслик, электрон луғат, турли видео ёки аудио материаллар, ранг-баранг слайд ва жадваллар билан босма шаклдаги дарслик ёки китоб ўрнини тўлдириб бўлмайди. Дарс эса шундай жараёнки, унда ҳам худди муқаддас ибодат сингари илм олиш нияти, сокинлик, озодалик, диққатни бир жойга жамлаш, атрофдаги турли воқеа ва ҳодисаларга чалғимаслик кабилар талаб қилинади. Фарзандларимиз эндигина кириб бораётган виртуал оламда ўзларини нималар кутаётганидан бехабар бўлади. Тармоқдаги “ажойибот”ларни, ҳали ҳеч нигоҳи тушмаган “гўзаллик”ларни кўриб, йўлдан адашиб қолишлари турган гап.

Зеро, бугун ёшлар тугул, ҳатто ёши катталарнинг ҳам “ўргимчак тўри”га “илиниб” қолаётгани, вақтини беҳуда сарф этаётгани ҳеч кимга сир эмас.

Шунга мувофиқ, ёшларнинг интернет тармоғидан ўринли фойдаланишларини назорат қилиб бориш, аввало, ота-она, сўнг эса устоз-мураббийлар зиммасидаги муҳим вазифа ҳисобланади. Акс ҳолда уларни айрим номаъқул ва номақбул йўллардан, одатлардан қайтариб олиш анча қийин кечиши тайин.

Ўрни келганда, аждодларимиз ва уларнинг улкан мероси ҳақида фахрланиб гапирамиз. Дунёга донғи кетган Имом Бухорий, Мирзо Улуғбек, Алишер Навоий каби даҳоларимиз борки, улар мероси башарият манфаати учун хизмат қилмоқда. Уларнинг барчаси илмни на интернет, на компьютер бўлмаган пайтларда, китоб орқали ўрганганлар, ижод қилганлар, шуҳрат топганлар.

Яна ўқинг: Намунали оилавий поликлиника ташкил қилинди

Интернет тармоғи ҳозирда дунё замонавий ахборот технологиясининг ноёб намунаси сифатида тан олинган. Унинг бугунги кундаги аҳамияти барчамиз учун беқиёс. Бироқ, билим олиш, илм ўрганиш маълум бир устоз ёки устозлар орқали, маълум бир аниқ манба ёки манбалар орқали амалга оширилади. Компьютер хотирасидаги биргина электрон шаклдаги 200-300 саҳифалик асарни ўқиб чиқиш қанчалик мураккаб, асабни толиқтирувчи ҳолатни юзага келтиради. Аммо қоғоз шаклидаги, муқоваланган шу асарни ўқиб тугатиш енгиллигини кўпчилигимиз тажрибадан ўтказганмиз.

Умуман олганда, ҳаётнинг ҳар бир дақиқаси барчамиз учун қадрли неъмат. Замонавий ахборот технологияларидан фойдаланиш оқиллик билан иш тутилгандагина, ҳаётимиздаги оғир юкларни енгил қилгандагина қимматли ҳисобланади. Агар бугунги кун ёшлари учун ота-она – ўқитувчи-мураббий – маҳалла фаоллари тизими ҳамкорлиги тўғри йўлга қўйилса, ёшларимиз ўз муаммоларини дунёга достон қилиб, маслаҳат учун тажрибасиз, илми ҳаминқадар “дўстлар”га эҳтиёж сезишмайди.

Бир сўз билан айтганда халқимиз орасида китоб мутолаасини кенг ёйиш, ёшларни дуру гавҳарлар хазинасидан баҳраманд этишда бир тану бир жон бўлиб ҳаракат қилишимиз лозим.

Отабек ШУКУРОВ,

Қарши давлат университети катта ўқитувчиси

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
ICHKI ISHLAR VAZIRLIGI

Kitob — insonning eng yaqin do’sti va maslahatchisi, aql qayrog’i va bilim manbaidir. Kitob fikrlash quroli, xazinalar kaliti, tafakkur manbai bo’lgani uchun ham xalqimiz uni nonday aziz, mo”tabar va muqaddas deb hisoblagan. Shuning uchun kitobga bo’lgan muhabbat, uni qadrlash, o’qishga ishtiyoq xalqimizning qon-qoniga singib ketgan. Insonning madaniyati uning kitobida aks etadi.

Ichki ishlar organlari tizimida ham Prezidentimizning 2021 yil 2 apreldagi PQ-5050 qarori va Ichki ishlar vazirligining «Ichki ishlar organlari xodimlari o’qishi uchun tavsiya etiladigan adabiyotlar ro’yxatini tasdiqlash to’g’risidagi» buyrug’ini ijrosini ta’minlash maqsadida xodimlarning ma’naviy-intellektual salohiyati, ongu tafakkuri va dunyoqarashini yuksaltirish, kitobxonlik madaniyatini oshirish hamda kitoblarni mutolaa qilishlari va sotib olishlari uchun Vazirlikning Malaka oshirish institutida Kitob yarmarkasi tashkil etildi.

Yarmarkada mashhur adiblarimizning badiiy, tarixiy asarlari, jahon adabiyoti durdonalari, bestseller kitoblar hamda barcha kodekslarning yangi tahrirdagi kitoblar taqdim etildi.

Yarmarkada kitobsevar ichki ishlar organlari xodimlari o’zlari yoqtirgan sevib mutolaa qiladigan yozuvchi va adiblarning asarlarini sotib oldilar.

Kitobni mutolaa qilish, asarlarning mazmun-mohiyati zamiriga etish insonni komillikka, zukkolikka va teran fikr sohibiga aylantirishi shubhasizdir.

IIV Malaka oshirish instituti