Хикоя: Узук окгриси

Хикоя: Узук окгриси

Хикоя: Узук окгриси
Хикоя: Узук окгриси

Гулзор тогорани олиб, кир ювишга хозирланди. Сонг  бармогидаги узукни йечиб совун кутисининг устига койди. Гулзорнинг бу уйга кочиб келганига хали коп болгани йок, ховлиси кишлок чеккасида жойлашган болиб, кошни уйда Абдулла ака исмли киши турмуш ортоги ва икки кизи билан бирга яшайди. Одамлар хали бу йерлардан уй куришни бошламаганлиги сабабли икки кошни тез-тез бир-биридан хабар олиб туришади. Бунинг устига, катта йолга чикиш учун кошнилари Гулзорнинг уйи олдидан отишади.
Гулзор йонида шовкин килайотган ва ини атрофида нималарнидир чокилайотган хаккага колини силтаб:
— Ей, овозинг очсин, кишт-кишт! — деди ва «сочикни унутибман» дея уйга кирди. Сочикни олиб чиккан вактида   уйи олдидан кошни Абдулла аканинг тонгич кизи Василанинг отиб кетайотганлигини кориб колди.
Ишини давом еттира бошлаган айол коз кири билан совун кутисининг устига каради… каради-ю, козлари косасидан чиккудек болди. колларини чайиб, совун кутининг тагини, атрофини, кийимларининг орасини титкилади, аммо узукни излаб топа олмагач:
— Вой, ярамас огри, оша олиб кетган! — деди дастлаб хайолига келган Василани ойлаб.
Васила еса аллакачон  катта йолдан отувчи машиналарга миниб кетиб болганди. Гулзор тезда ишини хам унутиб, кошнисининг уйига кирди ва у билан коришмокчи болган Ханифа опага кол учини узатиб:

— кизингиз каерга кетди?! — деди озини тута олмай.
— Нима?! — Ханифа опа кошни айолнинг бундай муомаласи ва саволига тушунмади.
— Васила кани, каерга кетди?
— Бо… бозорга! — деди Ханифа опа тутилиб.
— Хозиргина  кизингиз менинг узугимни огирлаб кетди, дарров кайтариб бермасанглар, тегишли жойга бораман,    устингиздан арз киламан, каматиб юбораман! — деди тахдид билан Гулзор.
Бу шовкинни ешитган Абдулла ака ичкари  уйдан чикди. У дастлаб кошни айол Гулзорнинг нимага шовкин котарайотганини тушунмади, бирок муддаосини ешитгач, ойланиб турди ва секин гап бошлади:
— Гулзор, синглим, сиз шошма-шошарлик килманг, балки узук шу атрофда йотгандир. Мен кизимга ишонаман, унга бундай тарбия бермаганмиз.
— Нима, мен сизларга тухмат киляпманми, узугим канот чикариб учиб кетмаган болса керак?! Мен уйга бир кирдиму дарров чикдим, оша пайтда кизингиз узук турган жойдан отиб кетайоганди. Мен оз корганимга ишонаман!
— Балки, уйга койгандирсиз йоки кийимларнинг ичида колдими? — деди Абдулла ака норози болиб.
— Арз киламан, шикоят киламан! — бакира кетди айол.
— Майли, озингизни босинг, агар кизим шу ишни килган болса, хозир келсин, гаплашаман. Кейин, кошни, Василани тез орада унаштирамиз. Шунга ички ишлар идорасига катнаб, кудаларнинг олдида шарманда болмайлик, илтимос, — деди Абдулла ака ялинган охангда.
— Бу кандай шармандалик? — дея козларига йош олган Ханифа опа мажолсиз ешикка суянди.
Шундан сонг Абдулла аканинг илтимоси билан улар уйнинг атрофидан, кир ювилайотган жойдан узукни излай бошлашди. Абдулла ака тупрокни коллари билан тинмай сикар, титкилар, шуурида факат узук еди.
Орадан бир соатлар вакт отгач, Васила уйга кайтди ва жанжалнинг устига келиб колгани камдай, хамма унга савол берайотганига хам хайрон болди. Гулзор Василага тахдид килди, илтимос килди, билмасдан олган болиб, кайтариб берса, даво килмаслигини тушунтирди. Бирок Васила бу ишни килмаганини айтиб тураверди. Шундан сонг Гулзор:
— Унда мен сени тинтиб кораман, кани сумкангни оч, уни хам текшираман! — деди.
— Нега текширасиз, менинг нима айбим бор? — деди Васила йиглаб.
— кизим, текшириб кораверсин! — деди Абдулла ака Гулзорнинг тинтимагунча тинчимаслигини билиб.
Шундан сонг Гулзор Василанинг сумкасини очди-да, даста-даста    пулни кориб:
— Ана! Узукни сотгансан, болмасам буларни каердан олдинг?! — деди пулларни Василанинг козлари олдида силтаб.
— кизим, сенда пул йок, еди-ку! — деди Абдулла ака.
Васила атрофдагиларга хайрат билан каради ва йиглаб уйга кириб кетди.
— Айтдим-ку, шу огирлади деб! — тантанавор хитоб килди Гулзор.
— Сиз тинчланинг, мен кизим билан гаплашай, ертага узукни кимга сотган болса, ундан кайтариб олиб, сонг сизга келтириб бераман! — деди Абдулла ака ноилож бошини хам килиб.
Гулзор пулларни Абдулла аканинг колига   тутказиб, ози тонгиллаганча уйига кириб кетди.
* * *
Ертасига тонг отди дегунча Гулзор Абдулла акани кута бошлади. Дам деразадан караб, дам соатига караб, охири чидолмасдан тогри кошнисининг уйига борди. Бирок Абдулла аканинг кечаги вада берган холатидан асар хам колмаганди. У кизи билан гаплашганини, кизи узукни огирламаганини, кечаги пулларни еса болажак куйови берганини айтди. Гулзор шикоят киламан, деганди, Абдулла ака «озинг биласан», дегандай йелка кисди.
Икки кундан бери сафарда юрган Гулзорнинг ери Алишер еса жанжал устига келганди. У вазиятни хотинидан билгач, айолни ичкарига торткилади-да:
— Нима киласан, онаси, балки улар олишмагандир, кой жанжални, уят болади, колимиз билан ушламаган болсак! Кейин шу кошнидан болак бу йерларда кимимиз бор?! — дея вазиятни юмшатишга уринди.
— Ахир, оша узукни сиз совга килгансиз, ички томонига исмимни йоздиргансиз, шунинг учун хам жон куйдиряпман-да!
— Узугинг, албатта, топилади, лекин кошниларни бекорга хафа килибсан… Бунча шошкалок болмасанг?! Бечора Абдулла ака… Васила хам унака киз емаслигини озинг билардинг-ку?!
— Е-е, конгилга сигмайдиган махал насихат килманг. Ундан кора боринг, бекор отирмай анави хакканинг инини бузиб ташланг, овозига каранг… Шугина хам асабларимни таранглаштириб юборди, — дея терс огирилиб олди Гулзор.
— Хакка?! — Алишер ин томон юраркан, оглининг йонига югуриб келайотганини кориб, кулочини йозди.
Гулзор орнидан турди ва ерининг ортидан:
— Мен туман марказидаги фолбинга бориб келаман! Шунда узукни улар огирлаганига ишончим комил болади, — дея уйдан чикиб кетди.
* * *
Гулзор фолбинникига келди. Фолбин хам айолга «Узукни сизга якин жойда яшайдиган айол олган», дея унинг   шубхаларини тасдиклади. Гулзор бу гапларни ешитиб, жахл отига минди ва уйга борган захоти кошнисиникига чикиб, яна жанжал котаришни ойлади. Уйига йетиб келганида кошнисиникида турган машиналарни, мехмонларнинг уйга кириб-чикиб юрганини корди-ю, кадамини тезлатди. Остонада уни кутиб олган Ханифа опанинг илтижоларига карамасдан Гулзор совчилар отирган хонага жадаллик билан кирди.
— Мен тогри килдим, ярамас огрини шарманда килдим! — дейиши хамонок каердандир огли Рашид югуриб келди:
— Ойи, мана сизнинг узугингиз!..
Гулзор огли берган узукни хаяжон билан олди ва тезда уни айлантириб кораркан,  ички томонида озининг исми йозилганига кози тушди-да, оглига хайрат билан бокди. Унинг савол беришга-да ожизлигини фахмлаган Рашид узукни кандай топишганини толкинланиб гапира кетди:
— Дадам билан хакканинг инини бузайотгандик, ичидаги нарсаларнинг орасида узугингиз хам бор екан…. 

Хикоялар
Хикоя: Узук окгриси