МУҲАББАТ ЙЎҚ ЭКАН ДУНЁДА…
Қуёш уфққа бош қўйиб, дарахтлар устида қуш бозори бошланган маҳал Тилаволди қизғиш рангга бўялган темир дарвозадан анча нарида турар, ҳовлига кириб чиқаётганларни зимдан кузатарди. Карнай ҳар ғат-ғут қилганда ичининг аллақаерида томирчаси узилаётган каби танасига игналар санчиларди…
Тилаволди шу тахлит бир неча ўн дақиқалар туриб қолди. Кўнглидаги ғашлик тумани тобора қуюқлашса қуюқлашдики, тарқай қолмади. Тиззалари худди ўғирлик қилиб қўлга тушган бола каби дағ-дағ титраб, оромини бузаверди…
У қалби йиғлай-йиғлай, аста ҳовлига қадам қўйди.
Ҳовлини хотин-халаж босибди. Аммалари, холалари, узоқроқ қариндошлар бир гапириб ўн кулганча уёқдан буёққа чопишмоқда.
Тилаволди улар билан саломлашишга тутинди. Афсуски, уни пайқашмади. Ҳатто, қараб қўйишга-да ярашмади…
Қизиқ, анави Фарзи аммасига қанча яхшиликлар қилганди. Бошига ташвиш тушдими, дарров Тилаволдининг олдига келарди. Кўз ёш қилиб турволарди. Нима қилсин? Жигар экан-да. Пул сўраса пул берарди, бўлмаса муаммосини ҳал қилиб берарди.
Ҳозир эса шу аммаси ҳам юзини терс бурмоқда. Тилаволди шунчалар оғир гуноҳга йўл қўйдими? Шунинг учун ҳаммалари юзкўрмас бўлишдими?..
Йўғ-э, нималар деяпти? Ахир…
Тилаволди шундагина ўзининг ўлганини ёдга олди.
Ахир, у аварияга учраб ўлганди-ку! Машинаси «КАМАЗ»нинг тагига кириб кетганди. Кейин нима бўлганини эслай олмайди. Ҳушига келганда, мана, ўз уйи ҳовлисида турганига гувоҳ бўлди…
Нимага булар йиғилиб хурсандчилик қилишмоқда унда?..
Шу саволни кўнглидан ўтказди ҳамки, ўнг елкасига аллақандай оғир юк тушгандек бўлди. Сўнгра кимдир қулоқлари остида оҳиста шивирлади.
— Хотининг Нилуфар турмушга чиқяпти-ку! Билмасмидинг? Ёдингдан чиқдими? Куни кеча эслатдим. Шунинг учун келдинг-ку бу ерга!..
— С-сен кимсан? — сўради Тилаволди беихтиёр ортга тисланиб. — Нега елкамга ўтирволдинг? Туш пастга!
— Мен қўриқчи фариштангман, — дея жавоб қилди юк эгаси. — Қўрқма. Мен сени балолардан асраб тураман.
— Балолардан асрармиш, — юзини терс буриб ғудранди Тилаволди. — Авария бўлганимда қаердайдинг? Асрамадинг-ку жонимни!
— Ўзинг айбдорсан, — деди фаришта. — Худойимнинг ғазабини қўзғамаслигинг керак эди. Тириклигингда на намоз ўқидинг, на Оллоҳни ёдга олдинг, на унинг ғазабидан қўрқдинг. Ўша куни ҳам зиёфатдан келаётгандинг. Молдек бўкиб ароқ ичгандинг. Хўш, шундаям мендан, Оллоҳдан паноҳ кутганмидинг? Қурони Каримни, пайғамбар ҳадисларини ўқиш керак эди. Бандачиликни эсдан чиқармаслик керак эди. Жон бечораликда умр кечириш керак эди, эркак…
* * *
Тилаволди фариштага жавобан ҳеч нарса демади. Дегани билан барибир яна ўзини айблайди…
Демак, ҳамма айб ўзида экан. Ким қўйибди худонинг хоҳишига қарши боришга? Йўқ, нега унда арши алода эмас? Ўлганлар Оллоҳнинг ҳузурига кетишмайдими? Ҳа-я, эшитгани бор. Оллоҳнинг ҳузурига тақвода бўлганлар, пайғамбари, Яратганнинг хоҳиш-иродасини унутмаганлар, жаноза ўқилганлар борса керак. Бундан чиқди унга жаноза ҳам буюрмабди. Шунинг учун икки дунё оралиғида қолиб кетибди…
— Фаришта, — беихтиёр қичқириб юборди Тилаволди ичкаридан бошига узун оқ рўмол ташлаганча уч-тўрт хотин-халаж қуршовида ҳовлига чиқиб келган хотини Нилуфарга кўзи тушгани ҳамоно. — Хотиним нимага бировга турмушга чиқади? У менинг хотиним-ку! Нега менга хиёнат қиляпти?..
Фариштадан жавоб бўлмади. Тилаволди силкина-силкина фариштани қидирди.
Йўқ, ўнг елкаси енгиллабди. Демак, фаришта уни тарк этибди…
— Худойим, — дея кўкка боқиб нола қиларди Тилаволди ҳануз хотин-халаж қуршовида кўча юзида турган юк машинаси томон оҳиста юриб бораётган Нилуфарнинг ортидан қолмай. — Нимага Нилуфарим бошқага тегиб кетяпти? Қачон қараса, қулоғимга «Сиздан бошқаси мен учун ҳаром», дея тавалло қиларди-ку! Айтганлари ёлғонмиди? Ё менинг пулларимга учгандими? Шунинг учун хотин бўлиб юрганмиди? Нимага хиёнатга қўл уряпти? Нима учун сен жазосини бермаяпсан? Нега мени шундай шармандаликка тик қаратиб қўйиб ўзинг сукутга толдинг?..
Ҳа-а, энди англамоқдаман. Ёруғ дунёда берилган вадалар, солинган аюҳаннослар, тиз чўкиб тазим қилишлар, кетма-кет ҳадя этилган бўсалар, лаззатли онларнинг бари дунёнинг ўзига ўхшаб ёлғон экан-да!?.
У ҳолда нега муҳаббатни яратдинг? Мендайларнинг олдига похол солиш, аҳмоқ қилиш учунми?..
Ишон, бир мулладан эшитганим бор. Нимаймишки, эр-хотиннинг бири ўлса, тирик қолганига ҳаром ҳисобланармиш. Буни ҳам ўша мулланинг миясига ўзинг қуйганмидинг, эй худо?..
Ахир… Ўзинг эмасмидинг муҳаббат абадий дея мен шўрликка уқтирган? Қани ўша абадий муҳаббат? Ана, қара, жондан севган хотиним, менсиз бир қултум сув ҳам томоғидан ўтмаган хотиним бошқанинг этагидан тутганча кетмоқда! Нима қилай? Йўлини тўсайми? Тўса олмайман. Негаки, сен мени аллақачон арвоҳга айлантириб қўйгансан. У мени кўрмайди, эшитмайди, ҳис этмайди. Ғамига ҳам келмайди. Эрининг қўйнига киради-ю, дунёни унутади…
Эссиз! Мен энди-энди англаб етяпман. Илгари кўзларим кўр, қулоқларим кар бўлган экан. Ёлғончи, қасамхўрларнинг ошёнига айланган ёлғон дунёнинг жозибасига учганча яшабман. Севаман дейишса, гўё еттинчи осмонга қанот бойлаб учибман…
Адашибман! Қаттиқ адашибман! Мен… Мен энди бу дунёсига қайтмас бўлдим.
Кўнгилгинам куйиб кетди, худойим! Бундан буён хотиржамлик ато эт! Арвоҳга айлантирган, гулдек хотинимга мени ҳаром қилган ҳам ўзинг! Энди хотиржамлик ато эт! Боқий дунёимни бер!..
Ёруғ дунёйингда муҳаббат йўқ экан. Бу дунёингда садоқат, меҳр-оқибатнинг бир пулчалик қиммати йўқ экан…
Мени олиб кет бу хилқатлардан, худойим! Олиб кетки, ҳеч қачон бу ёлғонга қоришиқ қалбларга, саробимга тўйинган бағирларга қайтмайин!
Ўзинг билан қолайин! Фақат ўзингга юкинайин! Ёлғиз ўзингга топинайин! Биргина ўзингни севайин, суяйин, ишонайин! Фақатгина ўзингдан умид қилайин!..
Тилаволди ҳайқира-ҳайқира юк машинаси то кўздан ғойиб бўлиб кетгунча чопиб борди. Сўнгра бирдан тўхтади.
Бир муддат бошини эгганча ер чизиб турди-да, қулочини ёзди.
Шу заҳоти уни фаришталар ердан юқорига кўтариб олишди.
Тилаволди худди оппоқ булут шаклига кирди ва осмон-у фалакка сингиб кетди.
Хикоялар
МУҲАББАТ ЙЎҚ ЭКАН ДУНЁДА…