“Zahiriddin Muhammad Boburni xotirlab” deb nomlangan tadbir ishlanma to’liq malumot oling

20-maktabning boshlang’ich sinf o’qituvchisi Xidirova Marhabo Roziqovnaning “Zahiriddin Muhammad Boburni xotirlab” deb nomlangan tadbir ishlanmasi

1-o’quvchi

Navobaxsh  elimning  navobaxshi  siz,

Ta’rifingiz   qilmoqqa   ojizman  hazrat

Avlodingiz  bizlar  duo  qilamiz.

Ijodingiz  gulshani  turfa   gullari

Yillar   adog`ida  balq  urar  albat.

2-o`quvchi

Bu  aziz  yurtimning  aziz  o`g`loni,

Shoirsiz,  nosirsiz  buyuk  sarkarda.

Ohla  chekib  charxning  jafolaridan

Ko`nglingiz  shod  bo`lmadi  o`zga  yurtlarda.

Bu  turkiy  dunyoni  birlashtiray  deb

Umringiz  o`tdiku  jangu-xatarda

3-o`quvchi

Ul  zamondan  topolmay   tole’ingizni,

G`urbat  g`amin  to`kdingiz  zebu-zabarda.

Ruhingiz  qo`llasin  bizlarni  doim,

Xalqingiz  duosi  har  tong  saharda.

                                1-boshlovchi

Bobolar kalomi tilimda  doim,

Sen  uchun  yuragim  qo`limda  doim.

Sog`inganman  yurgan   yo`limda  doim,

Vatan  yagonasan   dilimda  doim.

                                2-boshlovchi

Bu   yorug`  olamning   jannatlari   bor,

Vatandan  bo`lagin    minnatlari  bor.

Joningga   jonimning   payvandlari   bor

Vatan  yagonasan  dilimda   doim.

Assalomu alaykum  hurmatli   ustozlar,   davramizga   tashrif    buyurgan   qadrli    mehmonlar.

“Zahirriddin   Muhammad   Boburni    xotirlab”   deb   nomlangan   tadbirimizni   ochiq   deb   e`lon   qilamiz.

                            1-boshlovchi

Bugun  bu  yerda  to`planishimizdan    maqsad,   buyuk    shoirimiz   she’riyat   daholaridan   biri  bo`lmish  Zahirriddin   Muhammad  Bobur  ruhini  bir  zumgina  bo`lsada  shod  etib,   xayolan  bo`lsada  Bobur  yaratgan  sheriyat  bog`lari  aro  sayr   aylab,  bir  zumgina  bo`lsa-da, Bobur  ijod  qilgan  nazmiy  asarlar  asosida  siz  azizlar  ila  muloqotda  bo`lishdir.  Endigi  navbat  bobomiz   hayoti  va  ijodi  haqidagi  ma`lumotlarga.

                                                  Ma`lumotlar

Z. M. Bobur  1483-yilning   14-fevralida  Andijonda  tug`ildi.  Otasi  Temuriyzoda  Umarshayx  Farg`ona    viloyatining   hukmdori   edi   Onasi  Qutlug`nigorxonim   Toshkent    hokimiYunusxonning  qizi   edi.

U go`zal    g`azallar   yozdi.   Ko`rgan,  kechirgan   voqealarini   haqida  ,,Boburnoma«   asarini       yozib    qoldirdi.  Uning  qalbi   musiqaga    oshno  edi.   U  sozni go’zal   chalgan. Ajoyib  musiqalar yaratgan. Musiqa haqida «Musiqa ilmi» nomli ilmiy kitob yozgan.

Bobur ruboiylari har jihatdan to`kis, mukammal she’riy asarlardir. Ularda Bobur hayotining manzaralari aks etadi.

U 1530 –yil 26-dekabrda Agrada vafot etdi. Keyinchalik uning xoki vasiyatiga  muvofiq Kobulga  ko`chirildi.

5.Bo’lajak shoir 12-yoshda edi. Otasi bevaqt vafot etib, Farg`ona hokimligi uning zimmasiga tushdi. 15-yoshida bobomeros Samarqandni zabt etadi.16-yoshida bu azim shaharni tashlab chiqishga majbur bo’ladi.

1503-yilda Amudaryoni kechib Xurosonga o`tdi. Kobul  va G`aznani qo`lga  kiritdi. So`ng 1526-yilda esa Hindistonni zabt etib katta saltanat o`rnatdi.U o`z adolati va jasorati bilan hind xalqi qalbidan joy oldi, ularning mehrini qozondi.

Boburning avlodlari hind diyorida 300-yildan ortiqroq hukmronlik qilgan.

Bobur   she`ri

Asli  naslim  so`rasangiz,

Men  o`zbek  farzandiman.

Farg`onaning  bo`lagi,

Andijon  farzadiman.

Amir  temur  bobakalonim,

Umarshayx  padari   buzrukvorim.

Toshkent  xoni  chin  Yunusxonim,

Qutlug`Nigor  tadbirkorim  onam.

Andijonda  tug`ildim,  o`sdim,

Hindistonda    bog`lar  yaratdim,

Mussavirlar   bo`lishdi  do`stim

Vatan  deya  qalam   tebratdim.

O’n ikkida  shoh  bo`ldim,

Sahroyu  tog`lar  oshdim.

Andijonu  Samarqand

Yo`llarida  adashdim

Goh  quvondim  o`rtandim.

Gohida yondim shoshdim

Men Zahiriddin  Muhammad Bobur.

Bir qo`limda qalam-u

Birida qilich tutdim.

Urushdim mag`lub bo`ldim,

Yutdimu g`azal bitdim.

Yurtim deya sarg`aydim,

Bu yo`lda gado bo`ldim

Men Zahiriddin  Muhammad Bobur.

                                               Boshlovchilar

Bobur Mirzo umrining yarmini ona yurtdan uzoqda Hindistonda o`tkazgan. Hindlar Bobur Mirzoni juda hurmat qilar edilar. Bobur Mirzo  Hindiston va Qobulda ko`plab bog`lar yaratgan. Xo`sh siz ularning qaysilarini bilasiz?

Qobulda ,,Bog`i nur`, ,,Bog`I behisht «,” Chorbog”, Hindistonda,,Zarafshon bog«, ,,Bog`i safo« kabi bog`larni yaratgan.

To`g`ri Qobulda va Hindistonda shunday ajoyib bog`lar yaratgan.Dunyoga mashhur Tojmahalni ham Bobur avlodlari qurdirgan.

                             Bobur g’azallaridan aytiladi.

                                       Boshlovchilar

Bobur shoirlarning shohi shohlarning shoiridir. Jahon adabiyotining yirik namoyondasi .Javohirlal Neru Boburga shunday ta`rif bergan.

Bobur dunyoni hayratga solgan yirik davlat arbobi , mohir sarkarda, donishmand, tarixchi,zakovatli olim va tarjimondir.

1.Hozirgi sahna ko`rinishi orqali bobomizning nechog`liq topqirliklarini anglab olamiz.

                                             Sahna ko`rinishi (Bobur va kabutar)

                                Boshlovchi

Endi  tengdoshlarimiz Bobur Mirzo  ruboiylaridan namunalar aytadilar.

1.Tole yo`q jonimg’a balolig` bo`ldi,

Har ishniki ayladim  xatolig’  bo`ldi.

O`z yerni qo`yib Hind sori yuzlandim,

Yo rab netayin, ne yuz qarolig’ bo`ldi.

2.Kim bor anga ilm tolibi ilm kerak,

O`rgangani ilm tolibi ilm kerak.

Men tolibi ilm-u tolibi ilme yo`q

Men bormen ilm-tolibi ilm  kerak.

3.Shod etmas emish kishini g`urbatda kishi,

Yod etmas emish ko`ngilni mehnatda kishi.

Ko`nglim bu g`ariblikdan shod bo`lmadi oh,

G`urbatda sevinmas albatda kishi.

Ko`pdin berkim yoru diyorim yo`qdir,

Bir lahzayu bir nafas qarorim yo`qdir.

Keldim bu sari o`z ixtiyorim birla

Lekin borurimdan ixtiyorim yo`qdur.

5.Ey oy yuzing oldida quyo`sh sarmanda,

 Shirin so`zi yaxshi xulqingga men banda.

Hijronda necha noma bilan so`zlashlaring

Yo sen beri kel, yo men borayin anda.

Hijron qafasida jon qushi dam qiladur.

G`urbat bu aziz umrni kam qiladur.

Ne nav bitay firoqu g`urbat shahrin,

Kim ko`z yoshi nomaning ko`zin nam qiladur.

Beqayd menu xarobi siym emas men,

Ham mol yig`ishtirur laim ermasmen.

Qobulda iqomat etdi Bobur dersiz,

Andoq demangizlarkim muqim ermasmen.

Ey yel borib ahboda nomini degil

Har kim meni bilsa ham paymonimni degil.

Mendin demagin gar unitilgan bo`lsam

Har kimki meni so`rsa salomimni degil.

9.Jismida isitma kunda mahkam bo`ladur.

Ko`zdin uchadir uyqu chu oqshom bo`ladur.

Har ikkalasi g`anim birla sabrimdek,

Borg`on sari ortadur ul kam bo`ladur.

Yo qahr-u g`azab birla meni tufroq qil

Yo bahri inoyatingda mustag`roq qil

Yo  rab ,sendadur yuzim qaro gar oq qil

Har nav, sening rizong erur andoq qil.

                          Boburning she`ri

Ey  sevimli  aziz  avlodim,

Bog`  yaratdim  hamda  betakror.

Boburnoma  mendanda  yodgor,

Tanim  qolur  hind  tuprog’ida.

G`azalimga  kuylar  bastalang

Jonim  chiqar   qalbimda  dodim,

Ruhim  uchun  sokinlik  tilang.

                                      Boshiovchi

Mana bobomizning  so`nggi  so`zlaridan  bilib  oldikki,  u  kishi  o`zning  g`azallarini el  orasida   kuylanishini   juda  xohlaganlar. O`zbekiston  xalq  artisti  O.Nazarbekov  bobomizning  “Binafsha”  nomli  g’azalini    yangicha  talqinda  juda  zo`r  mahorat  bilan  ijro  etganlar.   Hozir  shu  g`azalni  e`tiboringizga  hovola  etamiz….

                               Raqs “  Binafsha”

                        1-boshlovchi

Buyuk bobokalonimiz shoh va shoir Bobur Mirzo bir umr Vatan ishqida kuyib, yonib, o`rtanib yashadi. Shunday ekan biz yoshlar bu jannatmakon Vatanimizning qadriga yetib, berilgan imkoniyatlardan foydalanib, osoyishta hayot kechiraylik.

                                      2- boshlovchi

Vatanni sotishga, bir qarich yerini bo`lsada begonalarga berishga hech kimning haqqi yo`q, chunki Amir Temur, Mirzo Ulug`bek, Alisher Navoiy, Ibn Sino,Mirzo Bobur kabi buyuk shaxslarni voyaga yetkazgan, bu ona zaminda ajdodlarimizning va tug`ilajak kelajak avlodni ham haqlari bordir.

                                     1-boshlovchi

Kelinglar aziz tengdoshlar,biz ham buyuk bobokalonlarimizga izdosh bo`lib, elim deb yurtim  deb yonib yashaylik. Muhtaram yurtboshimizning ishonchlarini oqlaylik.

                                      Anda jon qoldi

Andijon  shahridan  uchib  bir  yulduz,

Hindiston  tojiga  gavhardek  qo`ndi.

Otash  yuragida  aylanar  bir  so`z,

Anda jon  qoldi-ki,  anda jon  qoldi.

Xalqing   buyuk  o`g`ling,  buyuk  sholi  o`g`ling,

Boburning  qalbida   bir  armon  qoldi.

Nolasi  kuydurar  to  abad    bag`ring,

Anda jon  qoldi-ki,  anda jon  qoldi.

Dunyo  charxpalagi  tinmay aylanar,

Talato`p  zamonlar  o’taveradi.

Asrlar  qa’ridan   bir  so`z  ingranar,

Anda jon  qoldi-ki,  anda jon  qoldi.