Zahiriddin Muhammad Bobur. She’riyatidan namunalar
Boburning lirik merosi “Qobul devoni” (1519)ga, 1528-29 yillarda “Hind devoni” ga jamlangan. To‘liq devon tuzgani haqida ma’lumot bor. She’rlarining umumiy hajmi 400 dan ortadi. Shundan 119 g‘azal, 231 ruboiy va tuyuq, qit’a, fard, masnaviy kabi janrlarda asarlar yaratgan. She’rlarini mavzu jihatidan oshiqona, ta’limiy, tasavvufiy, hasbi hol kabi turlarga ajratish mumkin. Bobur she’riyati intellektual qalb izhori sifatida arqoqlidir. Uning asarlari samimiy, ravon, usluban tugal va mushakkaldir. Bobur ruboiy janrini turk adabiyotida yuksaklikka olib chiqqan shoirdir. Ulug‘ o‘zbek shoiri, mutafakkir, tarixchi va davlat arbobi; markazlashgan davlat — boburiylar saltanati asoschisi Zahiriddin Muhammad Bobur 1483 yilning 14 fevralida Andijonda tug‘ildi. Amir Temurning beshinchi avlodi, Farg‘ona hukmdori Umarshayxning farzandi. Bobur 12 yoshda (1494) taxtga chiqdi. 1503-1504 yillarda Afg‘onistonni egalladi. 1519-1525 yillarda Hindistonga 5 marta yurish qiladi. Uch asrdan ortiq davom etgan (1526-1858 y.y.). boburiylar saltanatiga asos soldi dekabrda Agra (1530 y. 26 dekabr)da vafot etdi. Qabri keyinchalik vasiyatiga ko‘ra Qobulga ko‘chirilgan. Boburning lirik merosi “Qobul devoni” (1519)ga, 1528-29 yillarda “Hind devoni” ga jamlangan. To‘liq devon tuzgani haqida ma’lumot bor. She’rlarining umumiy hajmi 400 dan ortadi. Shundan 119 g‘azal, 231 ruboiy va tuyuq, qit’a, fard, masnaviy kabi janrlarda asarlar yaratgan. She’rlarini mavzu jihatidan oshiqona, ta’limiy, tasavvufiy, hasbi hol kabi turlarga ajratish mumkin. Bobur she’riyati intellektual qalb izhori sifatida arqoqlidir. Uning asarlari samimiy, ravon, usluban tugal va mushakkaldir. Bobur ruboiy janrini turk adabiyotida yuksaklikka olib chiqqan shoirdir. “Bobirnoma”asosida qator badiiy asarlar ham yaratilgan. Flora Anna Stilning “Boburxon” (Parij, 1940), Fernard Grenardning “Bobur” (Parij, 1930), Harold Lembning “Bobur-yo‘lbars” (Nyu-York, 1961) romanlari, Vambek Gaskonining “Bobur va uning avlodlari yoki Buyuk mo‘g‘ullar” (Nyu-York, 1980) esse-romanlari shular jumlasidandir. Hindistonlik Muni La’l boburiylar tarixiga asoslanib 6 ta roman yozgan. O‘zbek adabiyotida Oybek, P.Qodirov, B.Boyqobilov, X.Sultonov Boburga bag‘ishlab roman, qissa va dostonlar yaratdilar.Xurshid Davron buyuk vatandoshimizga bag‘ishlangan “Samarqand xayoli” qissasini va ”Bobur sog‘inchi” pyesasini yozgan.Qissa 1991 yilda nashr etilgan. 1997 yilda yozilgan ”Bobur sog‘inchi” pyesasi Muqumiy nomidagi teatrida sahnalashtirildi (2003 yil).Ushbu asarlarni saytdagi tegishli sahifalarda mutolaa qilishingiz mumkin. BOBUR Otlar elar shiddatdan terlab, Otlar elar, Otlar elar og‘zi ko‘pirib, “Zahiriddin,qayga borursan, Zahiriddin, bu qanday savdo, Zahiriddin,ortga bir qara, Ot pishqirib to‘xtar, chavandoz Alam bilan yuragi urar, * * * Keltursa yuz baloni o‘shal bevafo manga, Netgayman ul rafiq bilakim,qilur base, Begona bo‘lsa aql meni tilbadin,ne tong, Ohu yoshimdin orta durur za’f, ey tabib, Dardim ko‘rub muolajada zoe’ etma umr, To yor kimni istaru ko‘ngliga kim yoqar, Bobur,bo‘lub turur ikki ko‘zum yo‘lida to‘rt, * * * O‘zni , ko‘ngul, aysh bilan tutmoq kerak, Ayshu tarab gulbunig‘a suv berib, Tiyra turur zuhd damidin ko‘ngul, Har nimag‘a g‘am ema,g‘am ko‘p turur, Qo‘yma mashaqqat aro,Bobur,ko‘ngul, * * * Ne xush bo‘lg‘ayki, bir kun uyquluq baxtimni uyg‘otsam, Gahi guldek yuzini ul shakar so‘zlukni islasam, Qani Shirin bila Layliki sendin noz o‘rgansa, Yoruq kunduz,qorong‘u kechada anjum kibi bo‘lgay, Ko‘zum ravshanlig‘ida bo‘lg‘ay,Bobur,base kamliq, * * * Sochining savdosi tushti boshima boshdin yana, Men xud ul tifli parivashg‘a ko‘ngul berdim, vale, Yuz yomonliq ko‘rub ondin telba bo‘ldung,ey ko‘ngul, Tosh urar atfol mani,uyida forig‘ ul pari, Oyog‘im etgancha Boburdek ketar erdim,netay, * * * Jonimdin o‘zga yori vafodor topmadim, Jonimdin o‘zga jonni dilafkor ko‘rmadim, Usruk ko‘ziga toki ko‘ngul bo‘ldi mubtalo, Nochor furqati bila xo‘y etmisham, netay, Bore boray eshigiga bu navbat, ey ko‘ngul, Bobur, o‘zungni o‘rgatako‘r yorsizki, men * * * Ko‘ngulga bo‘ldi ajoyib balo qaro soching, Muyassar o‘ldi junun mulki, ey junun ahli, Soching shikastida bordur shikasta ko‘ngullar, Ochildi ko‘ngli, chu ochting sochingni, Boburning, * * * Baloyi ishqki, har dam manda jafoyedur, Xati labig‘a tutash bo‘lsa, ey ko‘ngul, ne ajab, Yarar bu xasta ko‘ngul dardig‘a o‘qin yarasi, Bahor fasliduru may havosi boshimda, Ul oy raqibg‘a bo‘ldi rafiqu Boburning * * * Sening ishqingda, ey nomehribon, bexonumon bo‘ldim, Labing gar bermasa bo‘sa nechuk jon elta olg‘aymen, So‘rub ul oy labidin og‘zining ramzini angladim, Nechakim qoshi yolar ishqida tuzlukni ko‘rsattim, Kular erdim burun Farhodi miskin dostonig‘a, Visoling davlatig‘a yetmasam Bobur kibi, ne tong, * * * O‘lum uyqusig‘a borib jahondin bo‘ldum osuda, Nekim taqdir bo‘lsa, ul bo‘lur tahqiq bilgaysiz, O‘zungni shod tutqil, g‘am yema dunyo uchun zinhor Zamona ahli ichra, ey ko‘ngul, oyo topilg‘aymu, Ulusdin tinmadim umrimda hargiz lahzaye, Bobur, * * * Tishing dur, labing marjon, xading gul, xating rayhon, Tafohur ko‘zum, ko‘nglum qilurlar magar bordur, Tafakkur necha qilsam topilmas sening misling, Balodur manga hajring, davodur manga vasling, Chu Bobur sanga quldur nazar qil anga zinhor, * * * Qayg‘ungni cheka-cheka qaribdur Bobur, * * * Har kimki vafo qilsa, vafo topqisidur, * * * Yod etmas emish kishini mehnatga kishi, * * * Hijron aro yod etib meni shod ayla, * * * Ul xatki, anda seni men yod etgaymen, * * * Nomangki tirikligim nishoni erdi, * * * Tuz oh,Zahiriddin Muhammad Bobur, * * * Sen gulsenu men haqir bulbuldirmen, Vasldin so‘z derga yo‘q yoro manga, * * * Ulki, har ko‘zi g‘azoli Chindurur, * * * Meni behol aylagan yor oydurur — * * * Ishq ahli ishq dardini taning, * * * Mehrkim, ko‘kka qilur ohang tong, * * * Kel, qilay jonni nisoring, o yorim, * * * Sen kibi bir dilraboni bilmanam, * * * To chiqardi xat uzori pokidin, * * * To ko‘ngul berdim o‘shal qoysorig‘a, * * * Shah, supuray ostoning yuz ila, * * * Ne balo biyikturur davlat tog‘i, * * * Jong‘a soldi daf g‘urbat norini, * * * Qaddimni firoq mehnati yo qildi, Tutmag‘il, ey gul, ravokim, ishqing ichra har g‘arib, * * * Yor ko‘b bemehrdur, tole’ base noi’tamid, * * * Kelki, bormay, seni ko‘rmay yuz tuman armon bila, * * * Necha mehrsizliktin hijron yo‘lig‘a borg‘ay? * * * Abdussamadi Tarxon, ishrat bila bo‘l beg‘am, * * * Xayol etsam ul belni, hol eltadur, * * * Ey xush ulkim, qilsa g‘amdin ko‘nglini ogoh, ishq, * * * Safar azmini qilding, men boraolmay turub qoldim, * * * Seni ko‘rmaslik ko‘ngulga g‘am edi, jonimg‘a xam, * * * Qadi furqati meni duto qilur, * * * G‘urbat tug‘i yopqon ruhi zardimnimu dey? * * * Ishvang bila g‘amzangaiyu nozingnimu dey? * * * Ko‘zum uyi yuzidin musavvar bo‘ldi, * * * Xattingni ko‘rub, ko‘ngulga hayrat bo‘ldi, * * * Ey payk, borib sano bila qulluq, de! * * * Nomangki, tirikligim nishoni erdi, * * * Hajringda bu tun ko‘ngulda qayg‘u erdi, * * * Hajringda, agarchi jong‘a bedod erdi, * * * Xotirg‘a xutur etti bu so‘z yongla, axiy, * * * Eshitsa kishi bu sho‘ru shevan, ne degay? * * * Ishqingda ko‘ngul harobdur, men ne qilay? * * * Shoxim, sanga ma’lum emastur, ne qilay? * * * Boshimni tufayl ul saromadqa qilay, * * * Yetsam sanga, qullug‘umni cho‘q arz qilay, * * * Hijron aro necha noma tahrir qilay, * * * Mening tilagim budurki, to zinda bo‘lay, Ey alarkim, bu Hind kishvaridin * * * Davron g‘ami bila sitamini unutgurur * * * Bobur niyozu madhini yetkurgil, ey sabo, * * * Eyki, targ‘ib qilursen chog‘ir ichmakka meni, * * * Noumid bo‘ldum, ey Mo‘g‘ul, sendin, * * * Qolmadi hurmat ahli olamda, * * * Muyassar o‘lsa agar yor vasli g‘urbatta, * * * Ne sud andin poy dar gillig‘im, * * * Tamomi husn eli sog‘u hushyor ekanda, * * * Ne qilayin sening bila, ey til, * * * Ul sarvning harimig‘a gar yetsang, ey sabo, * * * Bu viloyatka muqayyad bo‘lmag‘il, * * * Yo‘qturur nozingdin ozore manga, * * * Qilmasa ul oy nazar manga, ne tong? Holimni sanga aytib, xajr o‘tig‘a o‘rtondim, * * * Sanbo‘sa sening ko‘nglung gar istasa, andoq qil, * * * Qutulmoq firoqingdin oson emas, * * * Darding o‘lsa, ilojni netayin? * * * Mehrubon istab, baloi bevafog‘a uchradim, * * * Bo‘ldum yana oshufta, devona dag‘i bormen, * * * Koshki el birla ul mahvash hikoyat qilmasa, * * * Ko‘nglum visolidin xushu ko‘zumda nurdur, * * * Bo‘lmadi hargiz, netay, ul bevafo yorim mening, * * * Yorning ag‘yorg‘a meh_ru vafosin angladim, * * * Qadin ko‘z jo‘yborig‘a ul oy bexost keltursa, * * * Ne osig‘ ishq aro man’ aylamak oxu fig‘onimni * * * Sengakim, arzi holimni ado men notavon qildim, * * * Mushtoqdurur xasta ko‘ngul vaslinga bisyor, * * * Eyki, la’li jonfizoing nuqlu maydin yaxshidur, * * * Kelki, onda furqatingdin dog‘i hirmon qolmasun, * * * Ishqing mayidin, ey jonkim, mastu bexabarmen, * * * Ko‘zum yorug‘lug‘iyu xasta ko‘nglum xushlig‘i sensen, * * * Senga holimni yozdim, sajda qildim, * * * Meni yo‘q e’tiqodi deb, bori el ichra yod etma, * * * Jahon chun bevafodur, nechakim andisha Bobur qil, * * * Mehr ila xursand etarsen, javr ila pomol ham, * * * Ko‘rmas jahonda hargiz ko‘nglini shod Bobur, * * * Bu ko‘zaki, bo‘ynumg‘a qo‘yub kelmisham oni, * * * Yod aylamading hargiz, munchaki yolinibmen, * * * Xati birla ul oy xaddi: biri — mohu biri — hola, * * * Ulfatim el birla ozdur, ko‘bdur el javri menga, * * * Bahor mavsumi yettiyu xush xavo o‘tti, * * * Bodadin ishrat uyini doim obod etgasen, * * * Yo Rab, xavos jam’ida Boburni xos qil, * * * O‘zga hamdam istabon, jonimg‘a mahram naylayin? * * * Ochildi ko‘nglum o‘shal gul’uzor kelganidin, * * * Bir fikru bir havodadurur har nafas ko‘ngul, * * * Visol shavqidamen, ishtiyoq ko‘rsatma, * * * Necha boshimg‘a yog‘durg‘ay jafo toshini ul mahvash? * * * May xumoridin o‘lur har nafas afzun dardim * * * Jafoni qo‘y, vafo tarkini tutma, * * * Senga oshiq emasmenkim, menga javr etgasen doim, * * * Gar ko‘zungdin tushtum ersa, ko‘rdum oni bodadin, * * * Chun zarurat bo‘ldi, qildim sendin ayru mayli jom, * * * Tasavvur qilmag‘ilkim, sendin, ey jon, o‘zga qilg‘aymen, * * * Bormakim, ko‘nglumda vasling ishtiyoqidur hanuz, * * * Eshikishta boshim qo‘ymoq uchun har dam itob etma, * * * Yana oshuftaroq ko‘rdum o‘shal nomehrubonimni, * * * Hajr ila qo‘nglumni buzding, vasl birla tuz meni, * * * O‘tgan oqshom va’da aylab, ul pariro‘ kelmadi, * * * Ichib chog‘irni, ishim telbalikka yovushti, * * * Go‘shaye tutsam, jahonning elidin g‘am ko‘rmasam, * * * Bizga chun mehring yo‘q, elga mehrubonlig‘ qilmag‘il, * * * Jahon birla jahonning ahlidin behad malolim bor, * * * Jonni fido qilib senga, bormen dag‘i yomon, * * * Ey sabo, sharh aylagil hijronda avqotim mening, * * * Bo‘ldi hajring do‘zaxining bartaraf bo‘lmoq chog‘i * * * Ham husnining binafshayu gul banda-bardasi, * * * Tani zorimni de, gulshanda shoxi notavon ko‘rsang, * * * Boburdurur bu ikki varaqning muharriri, * * * Bormu erkin hech nima olamda hijrondin yomon, * * * Base, firoqida ichsam chog‘ir, yig‘im keladur, * * * Tutmagil, ey gul, ravokim, ishqing ichra bir g‘arib, * * * Zuhd sahrosig‘a tushtum ishq yo‘lidin ozib, * * * Ul ikki labi ramzi dard ahlig‘a qilmaydur, * * * Bor archi boisi yuz sho‘ru yuz gunoh chog‘ir, * * * Firoqingdin yovushtum o‘lgali, ey yor, kelgaysen! * * * Ul pariruhsora hargiz notavonliq ko‘rmasun! * * * Sendin ayru naylagaymen ayshu sahbo xushlug‘in, * * * Sening uchun vatanim ko‘hu dasht bo‘lg‘usidur, * * * Yor qadrin bilmadim to yordin ayrilmadim, * * * Ko‘rub hijron g‘amin, jonong‘a yettim, * * * Meni hijronda kuydursang, ko‘ngul sendin sovutmasmen, * * * Qovun birla uzumning hajrida ko‘nglumda g‘am har so‘, * * * Jahon eliyu jahon borcha gar adam bo‘lsa, * * * Istaram yetsam quyundek gul’uzorim qoshig‘a, * * * Garchi olamda visol ayyomi dilkashdur, axiy, * * * Mehribon sog‘ing‘onim nomehribon ermish, netay? * * * Necha ul yor yod etmay, meni ag‘yor sog‘ing‘ay, * * * Bu dunyodin farah yo‘qtur meni mahzung‘a jononsiz, * * * Do‘stluqni gar tilarsen aylasang isbot kel, * * * Xush ul burunqi zamonlarki, o‘tgiyu bordi, * * * Murod vasling erur — ayla yod Boburni, * * * Ko‘zumning nurisen, ko‘nglum huzuri, * * * Sabzayu gullar bila jannat bo‘lur Kobul bahor, * * * G‘ayrg‘a necha ul oy vafo qilur, * * * Qadi firoqi meni duto qilur, * * * Zahri hijron ichmisham, ber boda taryoki manga, * * * Bog‘ necha xo‘b esa, ko‘yicha yo‘qtur, * * * Ag‘yorg‘a o‘q urubon, dardig‘a davo qiladur, * * * Bormoqqa ne maskan muyassar, * * * Biling muni davlat, gar o‘lsa muyassar * * * Ishqni har kimki qilur ixtiyor, * * * Shayxu mullo Shihobu Xondamir, * * * Jamolingdin quyosh asru bot o‘totlig‘, * * * Vahmu usrattin amone toptuq, * * * Kel, ey rafiqi gulro‘y, ketur raqiqi gulrang, * * * Yashurdi otini g‘ayr ittifoqi birla ul qamdam, * * * Ishq yuki ayladi sipehri a’loni ham, * * * Raqib yo‘ldoshu men hajrdin duto o‘ldum, * * * Boshim qadam qilibon visolinga yetayin, * * * Haj yo‘lig‘a kir, ko‘ngul, himmat bila, * * * G‘am yuzini ko‘rma, bo‘lsang jur’ayu jome bila, * * * Ne malak andoq erur, ne erur oncha kishi, * * * Har kimki, bo‘yunni qo‘ymas, oni tiygay, * * * Qading jannat riyozining niholi, * * * Hajr shomi sochi savdosi chekar har yon meni, * * * Ko‘pu ozg‘a Tengridur berguchi, Sabo, ul gul harimig‘a guzar qil, Salomim yetkur ul oromi jong‘a, «Yuzungni ko‘rsatib, ko‘nglumni olding, Degil dildorlig‘ mundoq bo‘lurmu? Seni mundoq tasavvur qilmas erdim, Seni deb barcha olamdin kechibmen, Zamone qilmadim sendin farog‘at, Meni avval o‘zungga h.amdam etting, So‘zungkim, Xizr suyidin nishondur, Ne, ya’ni muncha bizdin so‘z yoshurmoq, Birovningkim, birovdin ko‘ngli qolur, Ajabkim, mendin, ey dildor, to‘ydung, Uzatma muncha ham, Bobur, so‘zungni, Agarchi ko‘p so‘zung bor, muxtasar qil, Gar ul so‘zkim, yoshurdung, aytmassen, Sening sevmasligingni jazm etarmen, Agar botroq yibormassen javobim, * * * Ey payki sabo, qotimg‘a kelgil! Yeldek yetib ul quyosh qoshig‘a, Yuz hasratu ishtiyoq birla, Mendin tobug‘ida bo‘yla arz et, «K-ey podshahi viloyati husn! Sen husn sariri podshohi! Hajru g‘aming etti zulmu bedod, Oyrilg‘ali, ey nigor, sendin, Ko‘zumda, agarchi, yo‘q jamoling, Fikrim budururki, senga yetsam! Bormadi ko‘nguldin ul sochu yuz, Chun yo‘q qoshinga yetarga haddim, Zulfung girihig‘a bastadurmen, To oq yuzung yiroq tushti, Lutf etki, harob bo‘ldi holim, Xush ulki, yuzungni yona ko‘rsam, O‘psam ayog‘ing qo‘yub yuzumni, Bo‘ynungg‘a qo‘lum hamoyil etsam, Gah ilkima g‘abg‘abingni olsam, Ko‘zumni ko‘tarmasam ko‘zungdin, Yuzumni ko‘tarmasam yuzungdin. Gah og‘zimg‘a tilingni olsam, Hosilki, agar qoshingg‘a yetsam, Yuzung yana ko‘rsam erdi, ey jon, Yuz muncha xayollar qilurmen, Men ushbu xayollar bila shod, Mahjur ko‘ngulni shod qilmay, Yolg‘on so‘z ila itob etarsen, Gar yolyuni bo‘lsa zohir, ey do‘st! Yuz hursifat qoshimg‘a kelsa, Ko‘nglumda hanuz o‘shal vafodur! Fikrim o‘shalu xayol o‘shaldur! Gar munda taraddud etsa oyim, Hol ul edikim, hikoyat ettim, Har neki ko‘ngulda erdi — dedim, Har ishta shitob qilmag‘aysen! Qolgon ko‘nglumni olg‘asen bot, Gar yaxshiyu gar yamon qilursen, To daxrdurur, salomat o‘lg‘il! Xushvaqtlig‘ing mudom bo‘lsun! manba:kh-davron.uz/yangiliklar/muborak-kin/zahiriddin-muhammad-bobur-14-02-1483-26-12-1530.htmlZahiriddin Muhammad Bobur. She’riyatidan namunalar
DO`STLARGA ULASHING:
Boburning ulug‘ asari “Boburnoma” bo‘lib, uni “Vaqoye” deb ham nomlaydilar. Buyuk memorial asarda 1494-1529 yillari Markaziy va Kichik Osiyoda, Yaqin va O‘rta sharq mamlakatlarida kechgan voqealar bayon etilgan. “Boburnoma”ning o‘ndan ortiq qo‘lyozma nusxalari bor. Asarni Qozonda N.I. Ilminskiy (1857), Londonda Beverij xonim nashr (1905) etgan. O‘zbekistonda dastlab professor Fitrat 1928 yilda asardan parchalar e’lon qildi. “Boburnoma”ning 1948-1949 yillarda ikki jildli; 1960, 1989 yillarda tuzatilgan, 2002 yilda va keyingi yillarda to‘ldirilgan qayta nashrlari amalga oshirildi.
Shuningdek,Xurshid Davron Mirzo Bobur ruboiylariga sharhlar (ular “Ma’rifat” gazetasida bosilgan) va buyuk bobomizga bag‘ishlangan bir necha she’rlar yozgan.Ushbu o‘rinda ulardan birini keltiramiz.
(1981)
Yangrar xatar to‘la taqalar,
Hurkib ko‘kka sapchir,patirlab,
Tun uyqusi — qora qarg‘alar.
Tillarang xazon
Suvoriylar uzra sochilar,
Elas-elas yangraydi azon —
Tog‘lar uzra osmon ochilar.
Uyg‘otgancha mudroq yo‘llarni,
Go‘yo to‘gon bandin o‘pirib,
Toshqin quvib kelar ularni.
Bobong yurtin,taxtini tashlab?!
Qora taqdir seni qul kabi
Qayonlarga ketmoqda boshlab?!
Qora hijrat sari yuz tutmoq?
Yuragingni etar-ku ado,
Tirik turib,Vatandan ketmoq?!
Ortga boq,ey,sheri sargardon,
Axir,keyin tushlaringda ham,
Bu tuproqni ko‘rmog‘ing gumon”.
Uzangiga tirar oyogin
Va bo‘g‘ziga to‘plar beovoz
Vujudiga to‘lgan ingrogin.
Shivirlaydi titroq lablari:
“Hamma yerdan ko‘rinib turar
Samarqandning minorlari”.MIRZO BOBUR
IJODIDAN NAMUNALAR
G‘azallar
Kelsun agar yuzumni evursam,balo manga.
Mehru vafo raqibg‘a, jabru jafo sanga.
Chun bo‘ldi ul parisifatim oshno manga.
Bildim yarashmas emdi bu obu havo manga.
Kim,jonda dardi ishq durur bedavo manga.
Tashvish bejihat durur oxir sango,manga.
Kelsa ne bo‘ldi qoshima bir-bir mango manga.
Bizni unutqonni unutmoq kerak.
G‘ussa niholini qurutmoq kerak.
Ishq o‘ti birla yorutmoq kerak.
Aysh bila o‘zni unutmoq kerak.
O‘zni farog‘at bila tutmoq kerak.
Kechalar tori mo‘yidek belig‘a chirmashib yotsam.
Gahi shakkar kibi ul yuzi gulning la’lidin totsam.
Qani Farhodu Majnunkim, alarg‘a ishq o‘rgatsam.
Chekib gar oh dudini ko‘ngul o‘tini tutratsam.
Agar qoshi bila yuzun hilolu kunga o‘xshatsam.
Tiyra bo‘ldi ro‘zg‘orim ul qaro qoshdin yana.
Xonumonim nogahon buzulmag‘ay boshdin yana.
Yaxshilig‘ni ko‘z tutarsen ul parivashdin yana,
Telbalardek qichqirurmen har zamon toshdin yana.
Sochining savdosi tushti boshima boshdin yana.
Ko‘nglumdin o‘zga mahrami asror topmadim.
Ko‘nglum kibi ko‘ngulni giriftor topmadim.
Hargiz bu telbani yana hushyor topmadim.
Chun vaslig‘a o‘zumni sazovor topmadim.
Nechaki borib eshigiga bor topmadim.
Istab jahonni muncha qilib yor topmadim.
Shikasta ko‘ngluma ermish qaro balo soching.
Nisori ashkni emdi bu kun mango soching.
Ko‘ngullar ochilur, ochilsa ul qaro soching.
Ne ayb, agar desa dilbandu dilkusho soching.
Bu ishdin kecha olmon ajab baloyedur.
Ki Xizr chashmayi hayvong‘a rahnamoyedur.
Magarki har yarasi yorning davoyedur.
Ayoq tut menga soqiyki, xush havoyedur.
Rafiqu hamdami hajrinda ohu voyedur.
Deman bexonumon ovvorayi ikki jahon bo‘ldum.
Bu yo‘ldakim, adam sahrosig‘a emdi ravon bo‘ldum.
Bir og‘iz so‘z bila ko‘rungki muncha xo‘rdadon bo‘ldum.
Vale oxir malomat o‘qlarig‘a-o‘q nishon bo‘ldum.
Bu Shirindurki oning birla-o‘q hamdoston bo‘ldum.
Ki hajring mehnatida asru zoru notavon bo‘ldum.
Meni istasangiz, ey do‘stlar, ko‘rgaysiz uyquda.
Erur jangu jadal, ranju riyozat barcha behuda.
Ki, bir dam g‘am yemakka arzimas dunyoyi farsuda.
Seningdek dard paymovu meningdek dard paymuda.
Magar o‘lsam bu olam ahlidin bo‘lg‘aymen osuda.
Yuzung xur, soching anbar, so‘zung mul, menging meynon.
Meynon menging, so‘zing mul, anbar soching, yuzung xur,
Rayhon xating, xading gul, marjon labing, tishing dur.
Ko‘zunga ko‘ngul vola, yuzunga ko‘zum hayron.
Hayron ko‘zum yuzunga, vola ko‘ngul ko‘zunga,
Bordur magar, qilurlar ko‘nglum, ko‘zum tafohur.
Pariydek seni ko‘rdum emassen magan inson.
Inson magar emassen, ko‘rdum seni pariydek,
Misling sening topilmas qilsam necha tafakkur.
Itobing manga ofat, hadising manga darmon.
Darmon manga hadising, ofat manga itobing,
Vasling manda davodur, hajring manga balodur.
Topilmas yana bir qul aningdek sanga, ey jon.
Ey jon sanga aningdek, bir qul yana topilmas,
Zinhor anga nazar qil, quldur sanga chu Bobur.Ruboiylar
Rahm aylaki, o‘zidin boribdur Bobur.
Noranj yubordi sangakim, bilmagaysen,
Ya’niki, bu nav’ sarg‘oribdur Bobur.
Har kimki jafo qilsa, jafo topqisidur,
Yaxshi kishi ko‘rmagay yomonlig‘ hargiz,
Har kimki yomon bo‘lsa, jazo topqisidur.
Shod etmas emish ko‘ngulni g‘urbatga kishi.
Ko‘nglum bu g‘ariblikta shod o‘lmadi hech,
G‘urbatga sevunmas emish, albatta, kishi.
Mahjur ko‘ngulni g‘amdin ozod ayla,
Bu xatni aning uchun bitdim munda,
Ko‘rgan Soyi xatimni, meni yod ayla.
Ko‘z oqida koshki savod etgaymen,
Kifriklardan anga qalam rost qilib,
Ko‘z qarosidin anga midod etgaymen.
Har satri hayoti jovidoni erdi,
Har lafzida oshkor yuz xarfi vafo,
Har harfida yuz mehr nihoniy erdi.
Yuz oh, Zahiriddin Muhammad Bobur,
Sarrishtai ayshdin ko‘ngulni zinhor
Uz oh, Zahiriddin Muhammad Bobur.
Sen shu’lasen,ul shu’lag‘a men kuldirmen.
Nisbat yo‘qdur,deb ijtinob aylamakim,
Shohmen elga,vale senga quldurmen.Tuyuqlar
Hajr aro rahm aylagil, yoro, manga.
O‘qung etti ko‘p yomon yoro manga,
Marxami lutfung bila yoro manga.
Qoshida payvayeta oning chindurur.
Chunki ko‘p yolgon aytti ul manga,
Gar desam yolg‘onchi oni chindurur.
Kim, oning vasli menga yoroydurur.
Gar visoli bo‘lmasa, ketar yerim
Yo Xuroson, yo Xitoy, yo Roydurur.
Ko‘p yomondur, dardi ishqidin taning.
Har necha ko‘zum och ersa, ko‘z to‘yor
Gar ochilsa siymdek nozik taning.
Ollida bo‘lsa, emas berang tong.
Xoliyu ikki labidek bo‘lmag‘ay,
Hindu ar keltursa shakkar tang-tang.
Naqdi jonni bormu sendin oyorim?!
Bo‘sa bersang gar tamom og‘zing bila,
Kunji og‘zingdin oloyin oyorim.
Oshiki sodikki derlar, bil, manam,
Qil tasavvur ko‘z yoshimni bir tengiz,
O‘zga oshiq ashki yanglig‘ bilmanam.
Gul yuzi ozurda bo‘ldi pokidin.
Istar erdi el burun yuz mehr ila,
Emdi ul yuz mehri ketti pokidin.
Borgonini bilmadim qoy sorig‘a.
Do‘stlar, yorg‘a meni sog‘indurung,
Solsangiz nogah quloq qoysorig‘a.
Tiymanakdin necha uray yuz ila,
Ikki yuzluk muddaiydin ne g‘amim,
Gar ishim tushsa alardin yuzila?!
Ko‘yi g‘amni ne bilur davlat tog‘i.
Himmate tut, dog‘i davlat istagil,
Ximmating bo‘lsa, bo‘lur davlat tog‘i.
Ko‘z yoshim bo‘ldi mo‘g‘ulning norini.
Bu aroda men degandek bo‘lmasa,
Ko‘zlay Issig‘ko‘lu andin norini
Ko‘nglum g‘amu anduh o‘tig‘a yoqildi.
Holimni sabog‘a aytib erdim, ey gul,
Bilmon, sanga sharh qilmadi yo qildi?!To‘rtliklar
Yerga bosh qo‘yg‘ay xazon yafrog‘i yanglig‘ sarg‘arib.
Shaxrdin bezor bo‘lsa, ne ajab, bezar kishi,
Ishq aro bemor bo‘lsa, tong emas, bemar g‘arib.
Vahki, kun-kundin bo‘lurmen o‘z-o‘zimdin noumid.
Vasl borgondek ko‘nguldin, bordi ilgimdin ko‘ngul,
Ne menga andin xabardur, ne anga mundin navid.
Maqdamingda naqdi umrum sarf aylay jon bila.
Necha istarsen mening dardimg‘a darmon, ey tabib,
Ishq dardi yaxshi bo‘lg‘aymu ekin darmon bila?
Kim bu yo‘ldin, ey ko‘ngul, ul quyoshni qaytarg‘ay?
Hech eshitmayin so‘zni, g‘amga soldilar o‘zni,
Yo ko‘ngulni, yo qo‘zni, — qaysi birisin qarg‘ay?
Abdussamadi Tarxon, ishrat bila bo‘l xurram.
El xamdami bo‘lg‘anda, ishqingda g‘amu mehnat,
Abdussamadi Tarxon, ishrat bila bo‘l hamdam.
Meni beli sori xayol eltadur.
Qadining xayolin ko‘z asrab magar,
Ko‘ngul ravzasig‘a nix,ol eltadur?
Aylasa beg‘amlig‘ining qissasin ko‘tox, ishq.
Vah, ne kun bo‘lg‘ayki, qovlab aqlu donish xaylini,
Bo‘lsa jon birla ko‘ngulning kishvarida shoh ishq.
Nazar lutfini qilding mendinu men telmurub qoldim.
Aningdek tund surdi xajr raxshin ul qaroko‘zluk,
Yiroqtin yuz alam birla qarosini ko‘rub qoldim.
G‘ayrning ko‘rmakligi bo‘ldi alam uzra alam.
Yo sening ko‘rmakligingdin g‘ayr bo‘lsa erdi daf’,
Yo seni ko‘rmaydururmen, g‘ayrni xam ko‘rmasam.
Qoshi xajri qomatimni yo qilur,
Necha g‘ayrg‘a ul oy vafo qilur?
Necha jonima mening jafo qilur?
Yo hajr chiqargon ohi sardimnimu dey?
Holing nedurur? Bilurmusen dardimni?
Holingai so‘raymu, yo‘qsa dardimnimu dey?!
Javrung bila so‘zunggu gudozingnimu dey?
So‘zung, qilig‘ing, navozishingmu aytay?
Ovozu usulingniyu sozingaimu dey?
Bu vajh bila ko‘ngul munavvar bo‘ldi.
Yuz shukrki, Bobur kibi oshiqlikda,
Har neki tilab edim — muyassar bo‘ldi.
She’ring eshitib, jong‘a musarrat bo‘ldi.
Bu necha mahal tag‘oful etting, demagil,
Tole’ yo‘q ediki, muncha g‘aflat bo‘ldi.
Yer o‘p, dog‘i qo‘p, ado bila qulluq, de!
Gar yor meni xastani so‘rsa zinhor,
Mendin yuqunub, duo bila qulluq, de!
Har satri hayoti jovidoni erdi.
Har lafzida oshkor yuz harfi vafo,
Har harfda yuz mehr nihoni erdi.
Vaslingg‘a yetishmadim — jihat bu erdi:
Ohim tutuni birla ko‘zumning yoshidin
Yo‘l balchiq edi, kecha qarong‘u erdi!
Sensiz manga yuz fig‘onu faryod erdi.
Fikringdin erdi, valek, xursandlig‘im,
Zikring bila bu xasta ko‘ngul shod erdi.
Aytay senga, sen quloq solib ongla, axiy.
Umrungni bu kun xush kechir ahbob ilakim,
Topilmagusidur ushbu kun tongla, axiy.
Doim bu tariyq ichkuni ko‘rgan ne degay?
Dushman so‘ziga kirma, eshit do‘st so‘zin,
Eshitmasa so‘zni do‘st, dushman ne degay?
Hajringda ko‘zum purobdur, men ne qilay?
Jismim aro pechutobdur, men ne qilay?
Jonimda ko‘p iztirobdur, men ne qilay?
Ohim sanga ma’lum emastur, ne qilay?
Men yuzu qoshing dermenu sen — badru hilol,
Mohim, sanga ma’lum emastur, ne qilay?
Jonimni fido o‘shal sihi qadqa qilay.
Bu xasta ko‘ngul bila xamida qadni
Ko‘zi bila zulfig‘a aning sadqa qilay.
Sen yetsangu men desamki, yo‘q arz qilay.
Ko‘ptur so‘zumu mahram emas hech kishi,
Ruhsat etsa, tobug‘ungda-o‘q arz qilay.
Xoma tili birla hol taqrir qilay.
Xush ulkim, so‘zum sanga desam vositasiz,
Sen andayu men munda — ne tadbir qilay?
Qar qanda esang, banda dog‘i anda bo‘lay.
Ne xulq edi, yona ko‘nglum olding so‘z ila,
Shirin so‘zu yaxshi xulqungga banda bo‘lay!Qit’alar
Bordingiz anglab o‘zga ranju alam.
Kobulu xush havosini sog‘inib,
Hinddin garm bordingiz ul dam.
Ko‘rdingiz — toptingiz ekin anda
Ishratu aysh birla nozu niam?
Biz dog‘i o‘lmaduq, bihamdilloh,
Garchi ko‘p ranj edi-yu, behad g‘am.
Hazzi nafsiy, mashaqqati badaniy,
Sizdin o‘tti-yu, o‘tti bizdin ham.
Ul sabzchehra yor xayoli aladdavom.
Hijronida xayol eta olmon, bu turfakim,
Vaslida ham xayol agar bo‘lsa, borcha xom.
Vasfida xomlik agar o‘lsa, ne g‘amdurur,
Chun daf’ etar xayoli g‘amu g‘ussani tamom.
Chun yori rozdor qilurman seni xayol,
Asror fosh aylama zinhor, vassalom!
Ul shahzoda Nosir olijanobqa.
Bo‘l oyu yil farog‘atu xushboshlig‘ bila
Bo‘lguncha mohu sol oyu oftobqa.
Hijron cho‘lida jahd bila po‘yalar urub,
Istab ziloli vasl, yetishtim sarobqa.
Chun xost mundoq erdiki, hajringni chekkamen,
Bexost raj’at aylamisham Andarobqa.
Sozu xonanda bila soqiyu saxbo bormu?
Bovujudiki, o‘tubtur chog‘ir ichmak vaqti,
Majlis asbobini, bilmonki, muhayyo bormu?
To eshitgimki, Andijon bording.
Aytg‘on so‘zga keldim, ammo, sen
Yaxshi kelding demay, yamon bording.
Olamu olam ahdidin yuv ilik!
Boburo, ikki podsholig‘din
Yaxshiroq bu zamonda bir beklik.
Vatanni ne qilayu o‘z diyor nega kerak?
Yibordi yor manga yodgor deb xatini,
Manga habib kerak, yodgor nega kerak?!
Chu al do‘stlardin ul oy yub emish.
O‘zin forig‘u bizni qilgon asir-
Kim, ermish bu yanglig‘ ul Ayyub emish.
Durushtu tund agar bo‘lsalar, bilingki, yeridur.
Chog‘ir kerakki, ichib, bazm bo‘lsa, barcha yigitlar,
Chog‘ir ketur, bori xublar chog‘irga tushkularidur.
Jihatingdin mening ichim qondur!
Necha yaxshi desang bu hazl ila she’r,
Birisi fahshu biri yolg‘ondur.
Gar desang kuymayin bu jurm bila,
Jilavingni bu arsadin yondur!
Bergil bu hajr xastasidin yod ko‘ngliga.
Rahm aylabon sog‘inmadi Boburni, bor umid,
Solgoy Xudoy rahmni Fo‘lod ko‘ngliga.
Kel, Xuroson jonibig‘a azm qil!
Gar borur bo‘lsang, erurmen hamrahing,
V-ar turarsen, men borurmen jazm qil!
Noz agar qilsang manga matlubdur.
Xoh ko‘rsat lutfu xohi javr qil,
Har ne voqe’ bo‘lsa sendin xubdur.
Tengri tole’ chun manga yorotmadi.
O‘qi yorar erdi ko‘nglum dardini,
Netayin, ko‘nglum uchun yor otmadi.Fardlar
Ey yor, yamon qildim, har neki dedim — yondim.
Sanbo‘sa kerak bo‘lsa, san bo‘sa inoyat qil.
Yetishmak visolingg‘a imkon emas.
Sensizin taxtu tojni netayin?
Bevafo ermish, Xudoyim, ne balog‘a uchradim?
Go‘yoki bu fursatta oshiq bo‘lub o‘xshormen.
Yo hikoyat qilg‘anini el rivoyat qilmasa.
Ko‘z ravshani, ko‘ngul xushi Abdushukurdur.
Gar menga yor o‘lsa ul, bo‘lg‘ay Xudo yorim mening.
Notavon ko‘nglumga ham javru jafosin angladim.
Oyog‘idin ko‘tarmay boshni, Tangri rost keltursa.
Ki, men barbod bermishmen bu yo‘lda xonumonimni.
Muborak xotiringg‘a noxush-ar kelsa, yomon qildim.
Yorim kecha kelgilki, xabar topmasun ag‘yor.
Kelgil ushbu kecha, yuz ko‘rsatki, oydin yaxshidur.
Qolmasun g‘amda ko‘ngul, ko‘nglumda armon qolmasun.
Gohi o‘zumda yo‘qmen, gohi o‘zumda bormen.
Badanda jonsenu jonning dag‘i dilkashlig‘i sensen.
Aytqilkim, ne yozdim, ne yongildim?
Otin og‘zimg‘a oldim ersa, tortar tig‘i kin ul mah,
Meni agar o‘lturur bo‘lsa bu yozuq birla, bismillah.
Xudoy uchun bori elni o‘zungdek e’tiqrd etma.
O‘zungni podshoxi jumlai olam tasavvur qil.
Bir zamon g‘amgin qilursen, bir zamon xushhol xam.
Topmas murodi dilni, ey nomurod Bobur.
Har kim bu chog‘ir ichmasa, o‘z bo‘ynig‘a qoni.
Sen meni sog‘inmaysen, men seni sog‘inibmen.
Yuzi birla aning qaddi: biri — sarvu biri — lola.
Ne mening tavrim yoqar elga, ne el tavri menga.
Tag‘oful aylama soqiyki, o‘tti, hr, o‘tti.
Har qachonkim, boda no‘sh etsang, meni yod etgasen.
Yoxud avom tafriqasidin xalos qil.
Menmenu ul oy xayoli, o‘zga hamdam naylayin?
Nechukki, g‘uncha ochilg‘ay bahor kelganidin.
Har lahza bir havas qiladur bulhavas ko‘ngul.
Xudoy uchun menga asru firoq ko‘rsatma.
Necha sabr aylay oning javrig‘akim, o‘tdi haddin tosh?
Soqiyo, kel, bir ayoq berki, ilikdin bordim.
Unutmasmen seni, sen ham unutma.
Sening nozingni kim tortar, mening sendin ne parvoim?
Bo‘ldi taqsir emdi sen o‘tkor meni uftodadin.
Har chog‘irkim, ichmasam yoding bila, bo‘lsun harom.
Ko‘ngul ul, fikr xam uldur, ne imkon o‘zga qilg‘aymen?
Kelki, vasling ishtiyoqi menda boqidur hanuz.
Bosh olib ketgum oxir eshikingdin, iztirob etma.
Ne ish qildim? Ne taqsir o‘ldi? Bilmasmen gunohimni.
Bordingu o‘lturdung oxir, kel, dag‘i tirguz meni.
«Ko‘zlarimga kecha tong otquncha uyqu kelmadi».
Nechuk tahammul etay, ichimga o‘t tushti.
Istaram el ko‘rmasa meniyu men ham ko‘rmasam.
Yaxshilig‘ chun qilmading, bore yomonlig‘ qilmag‘il.
Biridin qat’ etib, ul birga qotilmas xayolim bor.
Qilg‘an hamondurur dog‘iyu qilmag‘an hamon.
O‘tsa ul shahning tobug‘ida agar otim mening.
Kim, visolingning dalilidur ko‘zumning uchmog‘i.
Ham sarv erur chamanda bir ozodkardasi.
Sarig‘ yuzumni sog‘in, bog‘ aro bargi xazon ko‘rsang.
Biri butun varaqturu payvandlar biri.
Har nekim ondin yomonroq yo‘q, budur ondin yomon.
Manga chog‘irni keturmangki, achchig‘im keladur.
Yerga bosh qo‘yg‘ay xazon yafrog‘i yanglig‘ sarg‘arib.
Boburi gumrahni emdi kim bu yo‘lg‘a ko‘ndurur?
Gul g‘unchasidur go‘yo, bizlarga ochilmaydur.
Chog‘ir firoqi qildi halok meni, oh chog‘ir!
Visolinga base mushtoqmen, zinhor kelgaysen!
Yaxshidur yaxshi kishi, hargiz yomonliq ko‘rmasun!
Ki, sening uchun tilarmen barcha dunyo xushlug‘in.
Aning uchunki, vafosiz g‘azol ko‘runasen.
Yor qadri muncha ham dushvor ekandur bilmadim.
Agarchi ranj chektim, jong‘a yettim.
Agarchi sen unutgung meni, seni men unutmasmen!
Oqar suvning firoqidin ko‘zumdin har dam oqar su(v).
Adam yo‘lini tutay zarra menda g‘am bo‘lsa.
Ollida tufrog‘ bo‘lub, evrulsam oning boshig‘a!
To bilingay vasl qadri, hajr ham xushdur, axiy.
Yaxshilig‘ ko‘z tutgonim asru yomon ermish, netay?
Ne kun bo‘lg‘ay meni dilxastani ul yor sog‘ing‘ay.
Jahondinkim, desun, billoh, kerakmas manga jon onsiz!
Suhbatingg‘a asru ko‘p mushtoqdurmen bot kel.
Xush ul kishiki, zamonlarni yaxshi o‘tkordi.
Unutmog‘il yana bu nomurod Boburni.
Tanim xurramlig‘i, jonim sururi.
Xosa bu mavsumda Boron yozisiyu Gulbahor.
Necha jonima mening jafo qilur?
Qoshi hajri qomatimni yo qilur.
May xumori boshta cho‘xtur, tut chog‘ir soqi(y) manga
Sarvni mavzun desa, bo‘yicha yo‘qtur.
Bisyor yomon boradur, ul yor xato qiladur.
Turmoqqa ne davlat muyassar.
Rahiqi muravvaq, rafiqi suxanvar.
Men kibi olamda bo‘lur xoru zor.
Keling uch-uch, iki-iki, bir-bir.
Sochingga banda bog‘ ichra sunbul otlig‘.
Yangi jon, toza jahone toptuq.
O‘zung ichib, manta quy, ko‘tar navo tuzub chang.
Dedim otini elga, fosh qildim ittifoqin ham.
Ne ajab, ar aylasa meningcha shaydoni ham.
G‘arib turki sitamgarg‘a mubtalo o‘ldum.
Muyassar bo‘lmasa vasl, bosh olibon ketayin.
Ber qaz, oq ar o‘lsa yuz ming qofila.
Shukr qil, may no‘sh qilsang gar gulandome bila.
Qamar aning muqirri, quyosh aning qayoshi.
Chopqay, talog‘ay, mute’yu munqod etgay.
Eram gulzori xadingning misoli.
Vahki, bu poyoni yo‘q tun qildi sargardon meni.
Bu dargohda yo‘qtur kishining kuchi.
Mening holimdin ul gulga xabar qil.
Yana mundoq degil ul dilsitong‘a:
Olib ko‘nglumni, ko‘zdin meni solding.
Tariqi yorlig‘ mundoq bo‘lurmu?
Bu yanglig‘ rah,msiz ham bilmas erdim.
Rafiqu yoru hamdamdin kechibmen.
Vale, bordur senga mendin farog‘at.
Yona bilmon nega nomahram etting.
Vale, ul suv kibi mendin nihondur.
Jafo oyinini haddin oshurmoq?
Kishi yuz so‘z bila ko‘ngulni olur.
Mening ko‘nglumni bir so‘z birla qo‘ydung.
Bu so‘zlar birla xor etma o‘zungni.
Ul oyg‘a so‘zning aslidin xabar qil.
Bu yanglig‘ odatingdin qaytmassen.
Bosh olib o‘zga bir sori ketarmen.
Bu xatdin ortuq o‘lur pechu tobim».
Eshit bu so‘zumni, dog‘i bilgil!
Quyun kibi evrulub boshig‘a.
Yuz ming alamu firoq birla.
Bu xidmatni o‘zungga farz et:
Sha’ningda kelibtur oyati husn!
Men ishq faqiri dodxohi!
Ey jonu jahon, fitonu faryod!
Oyrildi hushu qaror mendin.
Ko‘nglumdadurur, vale, xayoling.
Zikrim budurur — so‘zung eshitsam!
Yod ettim alarni kecha-kunduz.
Qoshing g‘amidan egildi qaddim.
Ko‘zung havasida xastadurmen.
Ikki ko‘zum ichra oq tushti.
Og‘zing g‘amidinki, tangdilmen,
O‘lmay yururam, ne sangdilmen!
Rahm aylaki, qolmadi majolim.
Hayron boqibon yuzungga tursam.
Surtub anga har zamon ko‘zumni.
Sarvingni o‘zumga moyil etsam.
Gah og‘zima ul labingni olsam.
Gah og‘zingg‘a tilimni solsam.
Ko‘nglum tilagancha ishrat etsam.
O‘lsam dog‘i qolmas erdi armon.
Yoding bila hollar qilurmen.
Sen meni qilursen o‘zgacha yod.
Yaxshi so‘z birla yod qilmay.
Yuz qahr bila xitob etarsen.
Sharmanda bo‘larsen oxir, ey do‘st!
Ey yor, sen aylama tasavvur-
Kim, ko‘nglini o‘zga qildi Bobur.
Yuz tig‘i jafo boshimg‘a kelsa.
Boshimda dag‘i o‘shal havodur!
Dardim ulu zor hol o‘shaldur!
Bu so‘zda guvoh erur Xudoyim.
Gah shukru gahi shikoyat ettim.
Emdi sendin budur umidim:
Bu tavr itob qilmag‘aysen!
Olg‘on nazaringni solg‘asen bot.
Dedim sanga, emdi sen bilursen.
Xushluq bila to qiyomat o‘lg‘il!
Davlat sanga muyetadom bo‘lsun!
Zahiriddin Muhammad Bobur. She’riyatidan namunalar