Yovvoyi ari chaqishi sodir bo‘lganda nima qilish kerak?

Yovvoyi ari chaqishi, ayniqsa yoz oylarida tez-tez uchraydigan holatdir. Bog‘larda, hovlilarda yoki tabiat qo‘ynida sayr qilayotganda bu kichik jonzotlarga duch kelish juda ehtimolga yaqin. Bunday vaziyatlarda birinchi yordamni bilish va nimalar qilish kerakligini oldindan o‘rganib qo‘yish juda muhimdir.

Yovvoyi ari chaqishi nima?

Yovvoyi ari chaqishi — bu yovvoyi ari o‘zini himoya qilish maqsadida iynasini teringizga sanchishi va tanaga zahar yuborishi holatidir. Bunday chaqish natijasida organizmning javob reaktsiyasiga qarab yengil yoki og‘ir alomatlar paydo bo‘lishi mumkin.

Aksariyat odamlar uchun bu chaqishlar faqat qisqa muddatli og‘riq va yengil shish bilan kechadi, ammo ba’zi odamlarda bundan ancha jiddiy reaktsiyalar kuzatilishi mumkin.

Yovvoyi arilar odatda o‘zlarini xavf ostida deb his qilganda chaqishadi. Shu sababli arilar bo‘lgan hududlarda ehtiyot bo‘lish va ularni bezovta qilmaslik juda muhimdir. Yovvoyi ari chaqishidan so‘ng paydo bo‘ladigan reaktsiyalar insonning immun tizimi hamda arining yuborgan zahar miqdoriga qarab turlicha bo‘lishi mumkin.

Chaqishdan keyin tezda birinchi yordam ko‘rsatish og‘riqni kamaytirishga hamda ehtimoliy allergik reaktsiyalar oldini olishga yordam beradi. Yovvoyi ari chaqishi holatida nimalar qilish kerakligini bilish bunday vaziyatga tushib qolganda sizga katta ustunlik beradi.

Yovvoyi ari chaqishida zaharlanish belgilari qanday?

Yovvoyi ari chaqishiga bog‘liq zaharlanish belgilari odatda chaqishdan keyin bir necha daqiqa ichida paydo bo‘ladi. Zahar organizmga tarqalgani sari bu alomatlar kuchayishi va turli darajada namoyon bo‘lishi mumkin.

Yovvoyi ari chaqishidan keyin uchrashi mumkin bo‘lgan alomatlar quyidagilardir:

Terida qizarish va shish:
Chaqilgan joyda tezda qizarish va shish paydo bo‘ladi. Bu belgilar odatda zaharning teri osti to‘qimalariga tarqalishi natijasida yuzaga keladi va ko‘pincha bir necha soat ichida o‘z-o‘zidan kamayadi.

Kuchli og‘riq:
Yovvoyi ari chaqishidan keyin seziladigan og‘riq odatda qisqa muddatli bo‘lsa-da, juda kuchli bo‘lishi mumkin. Og‘riq asosan chaqilgan joyda to‘planadi, ba’zan esa atrofga tarqalishi mumkin.

Qichishish va achishish hissi:
Chaqishdan so‘ng terida qichishish va achishish hissi tez-tez uchraydi. Bu holat zaharning terida yuzaga keltirgan tirnash xususiyati natijasidir va odatda bir necha soat ichida sustlashadi.

Bosh aylanishi va ko‘ngil aynishi:
Nisbatan og‘irroq zaharlanish belgilari orasida bosh aylanishi va ko‘ngil aynishi ham bo‘lishi mumkin. Bu alomatlar zaharning butun tana bo‘ylab tarqalishi natijasida paydo bo‘ladi va odamning umumiy holatini yomonlashtiradi.

Nafas qisishi:
Yovvoyi ari chaqishi bilan bog‘liq allergiya belgilaridan biri — nafas qisishidir. Bu ayniqsa allergik moyilligi bo‘lgan odamlarda uchraydi va zudlik bilan tibbiy aralashuvni talab qiladi.

Yurak urish tezlashishi:
Zahar ta’siri ostida yurak urish tezlashishi mumkin. Bu organizmning zaharga bo‘lgan javob reaktsiyalaridan biri bo‘lib, e’tiborli bo‘lishi kerak bo‘lgan alomatdir.

Kuchli allergik reaksiya (anafilaksi):
Anafilaksi — hayot uchun xavf tug‘dirishi mumkin bo‘lgan juda og‘ir allergik reaktsiyadir. Bunday holatda butun tanada kuchli qichishish, til va tomoqda shish, nafas olishda qiyinchilik kabi belgilar kuzatiladi va zudlik bilan shoshilinch tibbiy yordam talab etiladi.

Yovvoyi ari chaqishida shishga qarshi nima yaxshi yordam beradi?

“Yovvoyi ari chaqishida paydo bo‘lgan shishga qarshi nima yaxshi ta’sir qiladi?” degan savol chaqishdan keyin yuzaga keladigan noqulaylikni kamaytirish nuqtai nazaridan juda muhimdir.

Birinchi qadam sifatida chaqilgan joyni sovuq suv bilan yuvish, so‘ngra esa sovuq kompress qo‘yish tavsiya etiladi. Sovuq kompress shishning kamayishiga va og‘riqning yengillashishiga yordam beradi. Buning uchun muzli paket yoki sovuq suvga ho‘llangan sochiqdan foydalanish mumkin.

Yana bir samarali usul — chaqilgan joyga karbonatli suv (karbonat/osh sodasi aralashmasi) surtishdir. Buning uchun bir oz karbonatni suv bilan aralashtirib, hosil bo‘lgan qorishmani teriga surtasiz. Bu shish va qichishishni kamaytirishi mumkin. Xuddi shuningdek, sirka ham o‘xshash ta’sir ko‘rsatib, shishni yengillashtirishi mumkin.

Agar shish va og‘riq davom etsa, dorixonalarda sotiladigan antigistamin (antihistaminik) kremlar yoki losonlardan foydalanish mumkin. Bunday vositalar allergik reaktsiyalarni va shishni kamaytirib, qichishishni yengillashtiradi. Biroq ularni ishlatishdan oldin albatta tibbiyot xodimiga yoki shifokorga murojaat qilish muhimdir.

Yovvoyi ari chaqishi qanday o‘tib ketadi?

“Yovvoyi ari chaqishi qanday o‘tib ketadi?” degan savol bu holatga duch kelgan ko‘plab odamlarni qiziqtiradi.

Quyida yovvoyi ari chaqishidan so‘ng qo‘llash mumkin bo‘lgan ba’zi usullar keltirilgan:

Sovuq kompress:
Chaqilgan joyga sovuq kompress qo‘yish og‘riq va shishni kamaytiradi. Buning uchun sovuq suvga botirilgan latta yoki muz paketidan foydalanishingiz mumkin. Sovuq ta’sirida tomirlar torayadi, bu esa shishning kamayishiga yordam beradi.

Karbonatli suv:
Karbonatli suv (karbonat/osh sodasi aralashmasi) yovvoyi ari chaqishidan keyin paydo bo‘ladigan qichishish va shishishni yengillashtiradi. Bir choy qoshiq karbonatni suv bilan aralashtiring, hosil bo‘lgan pastani chaqilgan joyga surting va biroz vaqt ushlab turing.

Sirka:
Sirka, yovvoyi ari chaqishidan keyin terida paydo bo‘lgan tirnash xususiyati va shishni yengillashtiradi. Paxta bo‘lagi yordamida sirkani chaqilgan joyga surish orqali ma’lum darajada yengillik sezish mumkin. Sirka terining pH muvozanatini biroz tartibga keltirib, tiklanish jarayonini tezlashtirishga yordam beradi.

Antigistamin (antihistaminik) kremlar:
Dorixonalarda mavjud antigistamin kremlar yovvoyi ari chaqishi natijasida yuzaga kelgan allergik reaktsiyalarni va shishni kamaytiradi. Bunday kremlarni ishlatishdan oldin shifokor bilan maslahatlashish muhimdir.

Og‘riq qoldiruvchi dorilar:
Kuchli og‘riq bo‘lganda shifokor tavsiyasi bilan og‘riq qoldiruvchi dori vositalarini qabul qilish mumkin. Bunday dorilar og‘riqni yengillashtirib, tiklanish jarayonini nisbatan qulayroq o‘tishiga yordam beradi.

Yovvoyi ari chaqishi odatda bir necha kun ichida o‘z-o‘zidan o‘tib ketadi. Biroq yuqorida sanab o‘tilgan usullar bu davrni ancha yengilroq o‘tkazishga yordam beradi. Agar shish va og‘riq bir necha kun davomida pasaymasa yoki allergik reaktsiya belgilari paydo bo‘lsa, albatta tibbiy ko‘rikdan o‘tish lozim.

Ko‘p beriladigan savollar

Yovvoyi ari chaqishi bolalarda ko‘proq xavflimi?
Bolalar kattalarga qaraganda sezgirroq bo‘lishlari mumkin, shuning uchun yovvoyi ari chaqishi ular uchun nisbatan jiddiyroq oqibatlarga olib kelishi ehtimoli bor. Shu sababli bolada chaqish holati kuzatilsa, imkon qadar tez tibbiy yordamga murojaat qilish kerak.

Yovvoyi ari chaqishiga qarshi uy sharoitida qo‘llash mumkin bo‘lgan tabiiy usullar nimalar?
Uyda qo‘llash mumkin bo‘lgan ba’zi tabiiy usullar qatoriga sovuq kompress, karbonatli suv va sirka kiradi. Bu usullar shish va og‘riqni bir oz bo‘lsa ham yengillashtirishda yordam berishi mumkin.

Yovvoyi ari chaqishidan keyin qachon shifokorga borish kerak?
Nafas qisishi, butun tanada tarqalgan qichishish, til va tomoqda shish kabi jiddiy allergik reaktsiya belgilari bo‘lsa, darhol shoshilinch tibbiy yordam chaqirish kerak. Shuningdek, shish va og‘riq bir necha kun ichida o‘tib ketmasa, shifokorga murojaat qilish tavsiya etiladi.

Yovvoyi ari chaqishini oldini olish uchun nimalar qilish mumkin?
Yovvoyi arilar bo‘lgan hududlarda ehtiyotkor bo‘lish, juda yorqin rangli kiyimlardan saqlanish, ochiq holda ovqat qoldirmaslik chaqishni oldini olishda yordam beradi.

Yovvoyi ari chaqishidan keyin chandiq qoladimi?
Odatda yovvoyi ari chaqishidan keyin iz yoki chandiq qolmaydi. Biroq terisi juda sezgir bo‘lgan odamlarda ba’zan yengil izlar qolishi mumkin. Tiklanish davrida terini namlab turish va ortiqcha tirnashdan asrash iz qolish xavfini kamaytiradi.