Yog‘da kuyish, Yog‘da kuyishi qanday davolanadi?

Yog‘da kuyishi turli darajadagi og‘irlikda uchrashi mumkin bo‘lgan kuyish turi hisoblanadi. Shuning uchun kuyishdan keyin qanday yo‘l tutish va qanday davolash kerakligi kuyishning darajasiga qarab o‘zgaradi. Turli sabablar tufayli yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan kuyish — inson salomatligiga jiddiy xavf tug‘diradigan darajada xavfli va og‘ir bo‘lishi mumkin. Eng og‘ir va shoshilinch aralashuv talab qiladigan kuyish turlaridan biri bo‘lgan yog‘da kuyishi ko‘pincha sovuq kompress bilan tezkor yordam ko‘rsatishni talab qiladi va albatta mutaxassis shifokorga murojaat qilish zarur bo‘ladi. Yog‘ kuyishidan so‘ng kuygan joyni toza tutish va infeksiyalardan himoyalash juda muhim. To‘g‘ri davolash bilan iz qoldirmasdan tuzalishi mumkin bo‘lgan yog‘da kuyishi odatda kuchli og‘riq bilan namoyon bo‘lgani uchun birinchi yordam yanada muhim ahamiyat kasb etadi.

Yog‘da kuyishining belgilari qanday?

Sovuq kompress va to‘g‘ri birinchi yordam — “yog‘da kuyishda nima qilish kerak?” degan savolga beriladigan javoblardan biridir. Bu bosqichda eng muhim omil — yog‘da kuyishining og‘irlik darajasidir. Ayniqsa, qizigan yog‘da teriga bevosita tegib ketgan holatlarda to‘g‘ri birinchi yordam ko‘rsatish juda muhim. Aks holda iz qolishi ehtimoli yuqori bo‘ladi. Shuningdek, yog‘da kuyishi yuz berganini ko‘rsatadigan ayrim muhim alomatlar mavjud.

Bular jumlasidan:

• Kuygan joydan butun tanaga tarqaladigan og‘riq va achishish hissi,
• Kuygan soha va uning atrofida kuchli qizarish,
• Og‘ir kuyishlarda kuygan joyda pufak (suyuqlik to‘planishi) paydo bo‘lishi.

Agar shunday belgilar bo‘lsa, uy sharoitida birinchi yordamni ko‘rsatish kerak; alomatlar davom etsa, shoshilinch yordam uchun albatta eng yaqin tibbiyot muassasasiga murojaat qiling. Kuyish xavfli ekanini ko‘rsatadigan belgilar quyidagilardan iborat bo‘lishi mumkin:

• Agar kuyish uyda aralashib bo‘lmaydigan darajada katta maydonni qamrab olsa,
• Ikkinchi yoki uchinchi darajali kuyish sifatida tasniflansa,
• Yuz, qo‘l, oyoq yoki jinsiy a’zolar sohasi kuyishdan zararlangan bo‘lsa,
• Kuyishdan keyin kuchli og‘riq, yuqori isitma va qusish kabi jiddiy alomatlar rivojlansa, albatta tibbiyot muassasasiga murojaat qilish kerak.

Yog‘da kuyishining sabablari

Jiddiy sog‘liq muammosi deb baholanadigan va to‘g‘ri yordam ko‘rsatilmasa, yanada katta muammolarga olib kelishi mumkin bo‘lgan yog‘da kuyishi turli og‘irlik darajalarida yuz beradi.

Yog‘da kuyishining sabablari qatoriga quyidagilar kiradi:

• Yuqori haroratda qizdirilgan yog‘ning tanaga sachrashi,
• Yog‘ni qizdirish paytida ehtiyotsizlik yoki shoshqaloqlik natijasida yog‘ning teriga bevosita tegib ketishi,
• Qozondan toshib chiqqan yog‘ning teriga tegishi,
• Noto‘g‘ri ishlatilgan yog‘ yoki yog‘ga tushgan suv tomchilari sabab yuzaga keladigan “portlash” (chilpishlab sachrash)lar.

Ko‘p jihatdan xavfli bo‘lgan yog‘da kuyishi — albatta oldini olish kerak bo‘lgan holat. Agar yog‘ bilan ishlashingizga to‘g‘ri kelsa, zarur ehtiyot choralarini ko‘rishingiz shart. Aks holda yuzaga keladigan yog‘ kuyishi ham og‘riqli, ham uzoq davolanish jarayonini talab qiladigan muammolarni keltirib chiqarishi mumkin.

Yog‘da kuyishi qanday davolanadi?

Turli darajada bo‘lishi mumkin bo‘lgan yog‘da kuyishi, kuyishning og‘irligiga qarab, uzoq tiklanish davriga ega bo‘lishi mumkin. Qizigan yog‘ tasodifiy holat natijasida teriga tegib ketgandan keyingi tuzalish jarayoni kuyish darajasi va dastlabki yordam qanday ko‘rsatilganiga bog‘liq ravishda o‘zgaradi.

Agar yengil darajada kuyish yuz bersa va kuyishdan keyingi yordam to‘g‘ri bajarilsa, tuzalish jarayoni tez kechadi. Biroq og‘ir kuyishlarda va birinchi yordam to‘g‘ri ko‘rsatilmagan holatlarda doimiy iz paydo bo‘lishi va tuzalish jarayoni cho‘zilishi mumkin.

“Yog‘da kuyishiga nima foyda qiladi?” savoliga eng mos javobni davolashni olib borayotgan shifokor bera oladi. Yengil kechadigan yog‘da kuyishlari uyda sovuq kompress kabi usullar bilan yengillashtirilishi mumkin. Bunday holatlarda ko‘pincha kuyish vaqt o‘tishi bilan o‘z-o‘zidan tuzaladi. Ammo kuchayib boradigan va insonning hayot sifatiga salbiy ta’sir qiladigan kuyishlarda albatta eng yaqin tibbiyot muassasasiga murojaat qilib, mutaxassis shifokorlardan yordam olish kerak.

Shuningdek, yog‘da kuyishini davolash jarayonida oqsil (protein), mineral va vitaminlarga boy mahsulotlarni iste’mol qilishga harakat qiling. Bu oziq moddalar kuygan joyda shikastlangan to‘qimaning tiklanishiga yordam beradi.

Bundan tashqari, teri yangilanish jarayoniga kirgani uchun ko‘proq suvga ehtiyoj sezadi. Shuning uchun kundalik suv iste’molini ham oshirishga e’tibor bering.

Davolanish davrida chekish va alkogol kabi zararli odatlarni imkon qadar kamaytirish yoki butunlay tark etishga harakat qiling. Shifokor tavsiya qilgan dori va kremlarni muntazam qo‘llang, agar shifokor ma’qul ko‘rsa, belgilangan muddat davomida bog‘lam (pansuman) qilishni va kuygan joyni toza tutishni davom ettiring.

Yog‘da kuyishini davolash qanday bo‘ladi?

“Yog‘da kuyishiga nima foyda qiladi?” savoliga turli javoblar berish mumkin. Buning eng muhim sababi — yog‘da kuyishi turli og‘irlik darajalarida yuz berishidir.

Yog‘da kuyishini davolashda qo‘llanishi mumkin bo‘lgan ayrim usullar:

• Qizigan yog‘da teriga tegib ketgan holatlarda kuygan joyni 15–20 daqiqa davomida sovuq suv ostida tutish kerak. Shu tariqa sovuq suv kuyishning tananing boshqa qismlariga “tarqalishi”ning oldini olib, og‘riqning kamayishiga yordam beradi.
• Kuyish og‘ir bo‘lsa, birinchi yordam tarkibida albatta bog‘lam (pansuman) bo‘lishi kerak. Bog‘lam yordamida kuygan joyning gigiyenasi ta’minlanib, infeksiya xavfi kamayadi. Shu bilan birga kuygan joyning havo olishini ham ta’minlash zarur.
• Kuyishning tuzalish jarayonini qo‘llab-quvvatlash uchun shifokor tavsiya etgan kuyishga qarshi malhamlar yoki kremlar ishlatiladi. Terining namlik muvozanatini saqlash va tiklanishni tezlatishga xizmat qiladigan bu kremlar izlarning kamayishiga ham yordam berishi mumkin.
• Agar kuyish yengil darajada bo‘lsa, shifokor tavsiyasiga ko‘ra og‘riq qoldiruvchi yoki yallig‘lanishga qarshi dori vositalarini qabul qilishingiz mumkin. Kuygan joydagi og‘riqni kamaytirish va yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan yallig‘lanishning oldini olishga xizmat qiladigan bu dorilar faqat shifokor tomonidan retsept bilan buyurilishi mumkin.
• Ayniqsa og‘ir kuyishlarda kuygan joyni muntazam tozalash va bog‘lam qilish shart. Bog‘lam infeksiya xavfini minimallashtirib, tuzalish jarayonini tezlashtirishga xizmat qiladi.

Ushbu usul va davolashlar “yog‘da kuyishiga nima foyda qiladi?” savoliga beriladigan javoblar qatoriga kiradi. Biroq har bir insondagi kuyish holati boshqasidan farq qiladi. Sizning holatingizga eng mos yechimni faqat davolashingizni olib borayotgan shifokor belgilaydi.

Tez-tez so‘raladigan savollar

Yog‘da kuyish uyda bo’lganida nima qilish kerka?

Yog‘ kuyishi yuz bergan zahoti birinchi yordamni to‘g‘ri ko‘rsatish juda muhim. Shu bois uyda biror ish qilayotganda nihoyatda ehtiyot bo‘lish kerak. Qizigan yog‘da teringizga tegishi bilan darhol o‘sha joyni sovuq suv bilan chaying. Taxminan 10–15 daqiqa davomida sovuq suv tutishni davom ettirishingiz mumkin. Shu tariqa kuyishning terida keltirgan shikastlanishini kamaytirish va og‘riqni yengillashtirish mumkin.

Yog‘da kuyishidan iz qoladimi?

Yog‘da kuyishi iz qoldirishi eng ehtimolli kuyish turlaridan biridir. Iz qolmasligi uchun albatta to‘g‘ri birinchi yordam ko‘rsatish zarur. Buning uchun sovuq suv qo‘llash mumkin. Agar noto‘g‘ri muolaja qilinsa, iz qolish ehtimoli yanada ortadi. Sovuq suv bilan dastlabki yordamdan so‘ng davolanish jarayoni uchun eng yaqin tibbiyot muassasasiga murojaat qilib yordam olishingiz kerak.

Yog‘da kuyishidan iz qolmasligi uchun nima qilish kerak?

Qizigan yog‘ teriga tegishi natijasida paydo bo‘ladigan yog‘da kuyishi keyin kuchli og‘riq keltirib chiqaradigan va ko‘pincha iz qoldiradigan muammolar sirasiga kiradi. Yog‘da kuyishidan so‘ng iz qolmasligi uchun birinchi yordam juda muhim.

Kuyishdan so‘ng terini sovuq suv ta’sirida ushlash kerak. Sovuq kompress iz qolishining oldini olishi mumkin. Ammo shifokor nazoratisiz, bilmasdan dori yoki malham ishlatish iz qolishiga olib kelishi mumkin.