Xlamidiya nima? Semptomlar va davolash usullari

Xlamidiya — jinsiy yo‘l orqali yuqadigan eng keng tarqalgan infeksiyalardan biri bo‘lib, «Chlamydia trachomatis» bakteriyasi sabab bo‘ladi. Bu infeksiya erkaklar va ayollarda jinsiy organlarga ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Xlamidiya odatda belgilarsiz kechadi va o‘z vaqtida davolanmasa, jiddiy asoratlar keltirib chiqarishi mumkin.

Xlamidiyaning turlari va sabablari

Xlamidiya turli toifadagi kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin:

1. Jinsiy xlamidiya: Bu turli jinsiy aloqalar (vaginal, anal, og’iz orqali) orqali yuqadigan infektsiyadir.
2. Ko‘z xlamidiyasi (traxoma): Infektsiyaning bu turi ko‘z bilan bog‘liq muammolarga olib kelishi mumkin va to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqa yoki ifloslangan narsalar orqali yuqishi mumkin.
3. Neonatal xlamidiya: Bu onadan bolaga yuqishi mumkin bo‘lgan infeksiya turi bo‘lib, yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda kon’yunktivit va pnevmoniya kabi muammolarga olib kelishi mumkin.

Xlamidiyaning asosiy sabablari

• Himoyalanmagan jinsiy aloqalar (vaginal, anal, yoki og‘zaki).
• Infektsiyalangan partner bilan jinsiy aloqa qilish.
• Ko‘z xlamidiyasi to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqa yoki ifloslangan narsalar bilan aloqa orqali yuqishi mumkin.

Xlamidiyaning simptomlari

Xlamidiya ko‘pincha belgilarsiz o‘tadi, bu esa uni aniqlash va davolashni murakkablashtiradi. Ammo ayrim hollarda quyidagi simptomlar kuzatilishi mumkin:

Ayollarda:

• Vaginal ajralmalar (yog‘li yoki yiringli).
• Siydik chiqarishda og‘riq va noqulaylik.
• Qorin pastida yoki belda og‘riq.
• Jinsiy aloqa vaqtida og‘riq yoki qon ketishi.
• Hayz davrida o‘zgarishlar.

Erkaklarda:

• Siydik chiqarishda og‘riq yoki achishish.
• A’zodan rangsiz yoki yiringli ajralmalar.
• Moyakda shish yoki og‘riq.
• Anusda og‘riq yoki ajralmalar (agar anal aloqada bo‘lgan bo‘lsa).

Asoratlar

Agar xlamidiya davolanmasa, u quyidagi jiddiy asoratlarga olib kelishi mumkin:

• Ayollarda: Bachadon naychalarining infeksiyalanishi, tuxumdon kistalari, bepushtlik, homiladorlik paytida xavf va homiladorlikning tashqarida bo‘lishi.
• Erkaklarda: Moyak infeksiyalari, bepushtlik, og‘ir holatlarda esa prostatit.

Xlamidiyani tashxislash

Xlamidiyani tashxislash uchun bir necha laboratoriya tahlillari amalga oshirilishi mumkin:

1. PCR (polimeraza zanjirli reaktsiya): Ushbu tahlil xlamidiyaning genetik materialini aniqlash uchun ishlatiladi.
2. Antijen testi: Bakteriyaga qarshi antijenlar mavjudligini aniqlash uchun.

Xlamidiyani davolash usullari

Xlamidiya bakterial infektsiya bo’lgani uchun u antibiotiklar bilan davolanadi. Odatda bitta doz yoki bir haftalik antibiotikli davolanish xlamidiya infeksiyasini butunlay yo’q qiladi. Eng ko’p ishlatiladigan antibiotiklar azitromitsin va doksisiklindir.

Davolash paytida e’tiborga olish kerak bo’lgan narsalar:
Davolash paytida va tugaganidan keyin etti kun davomida jinsiy aloqadan qochish kerak.
Jinsiy sheriklar ham davolanishi kerak. Aks holda, infeksiya yana tarqalishi mumkin.
Xlamidiyani davolash tugallangan bo’lsa ham, har doim qayta infeksiya xavfi mavjud. Shuning uchun muntazam tekshiruv va profilaktika usullari muhimdir.

Oldini olish choralari

Xlamidiyani oldini olish uchun quyidagi choralarga rioya qilish lozim:

• Himoyalangan jinsiy aloqa qilish (prezervativ ishlatish).
• Jinsiy partnyorlarning sog‘lig‘i haqida bilib olish.
• Muntazam ravishda tibbiy ko‘rikdan o‘tish.
• Jinsiy partnyorlarning o‘zaro ishonchli bo‘lishini ta’minlash.

Xulosa

Xlamidiya — bu jiddiy va tez tarqaladigan infeksiya. Uni aniqlash qiyin bo‘lishi mumkinligi sababli, muntazam tibbiy ko‘rikdan o‘tish va xavfsiz jinsiy aloqa qilish juda muhimdir. O‘z vaqtida davolanmagan xlamidiya jiddiy asoratlarga olib kelishi mumkin, shu sababli kasallikning dastlabki belgilari paydo bo‘lganida darhol shifokor bilan maslahatlashish kerak.