Ureaplazmoz nima? uning sababi va davolash haqida malumot

Ureaplazmoz — bu yuqumli kasallik bo’lib, u ureaplazma — jinsiy a’zolar va siydik tizimida yashovchi bakteriyalar tomonidan kelib chiqadi. Ayollar va erkaklardagi ureaplazmozni venerologlar davolaydilar, chunki ko’pincha u jinsiy yo’l bilan yuqadi.

Ureaplazmoz sabablari

Ureaplazma — ilgari mikoplazma deb tasniflangan, ammo keyinchalik alohida tur sifatida ajratilgan bakteriyalar turi, chunki ular mochevinani parchalashga qodir. Ushbu qo’zg’atuvchining ikki turi mavjud — Ureaplasma parvum va Ureaplasma urealyticum.

Mikroorganizm — patogen deb tasniflanadi. Bu shuni anglatadiki, u sog’lom odamlarda patologiya belgilarisiz uchraydi, ammo bir qator holatlarda (masalan, tanadagi himoya kuchlarining zaiflashishi) u qo’zg’alib, ma’lum bir kasallikning rivojlanishiga sabab bo’lishi mumkin.

Ureaplazmoz yuqish yo’llari:

Bolalar — tug’ruq paytida kasallikni onadan yuqtiradi. Ureaplazmalar yangi tug’ilgan chaqaloqlarda tashqi jinsiy a’zolar (asosan qizlarda), shuningdek nazofarenks bo’shlig’ida aniqlanadi;

Kattalar — jinsiy aloqa paytida kasallikni yuqtiradi (jinsiy, og’iz, anal).

Himoyalanmagan jinsiy aloqa ureaplazmozning eng keng tarqalgan sababidir.

Qo’zg’atuvchi yangi tug’ilgan qizlarning uchdan bir qismida tashqi jinsiy organlarda uchraydi, o’g’il bolalar kamroq yuqtirishadi. Tug’ruq paytida onalari tomonidan kasallikni yuqtirilgan bolalar ko’pincha o’z-o’zini davolash orqali qo’zg’atuvchidan xalos bo’lishadi. Shu sababli, maktab yoshida bolalarning atigi 5-22% kasallangan bo’ladi. Jinsiy jihatdan yetuk holatlarda, jinsiy aloqa tufayli kasallanish ko’payadi. Shunday qilib, barcha ayollarning taxminan 50% ureaplazma tashuvchisi hisoblanadi. Erkaklar kamroq ta’sirlanishadi.

Ureaplazmoz alomatlari

Erkak va ayollarda ureaplazmoz belgilari ureaplazma qaysi organlarga ta’sir qilishiga bog’liq. Uning bir nechta varianti mavjud:

• uretrit bilan (uretraning shilliq qavatining yallig’lanishi) — kesishli og’riq va siydik chiqarish kanalida kuyish, siyishning buzilishi;
• sistit bilan (siydik pufagining shilliq qavatining yallig’lanishi) — siyish qiyinlashishi, siyish paytida og’riq, siydik pufagining to’liq bo’shatilmasligi, qorinning pastki qismida og’riq;
• erkaklarda epididimit bilan (epididimning yallig’lanishi) — moyaklardagi og’riq, jinsiy funksiyalar buzilishi;
• ayollarda endoservitsit bilan (bachadon bo’yni va bachadon bo’yni kanalining shilliq qavatining yallig’lanishi) — qorinning pastki qismida dam olish paytida va jinsiy aloqada og’riq, shilimshiqning rangsiz yoki sarg’ish qinidan ajralishi;
• ayollarda adneksit bilan (tuxumdonlar va naychalarning yallig’lanishi) — qorinning pastki qismida og’riq, qindan oqim kelishi, tuxumdonlar-hayz davrining buzilishi.

Lokalizatsiyadan qat’iy nazar, ureaplazmalar qo’zg’atadigan yallig’lanish jarayonining rivojlanishida quyidagilar kuzatiladi:

• tana haroratining ko’tarilishi;
• umumiy zaiflik, sustlik;
• mehnat qobiliyatining yomonlashuvi — ham jismoniy, ham intellektual.

Homilador ayollarda ureaplazmozda quyidagilar kuzatilishi mumkin:

• homila membranalarining erta nobud bo’lishi;
• rivojlanish davrida homilaning muzlashi;
• homiladorlikning o’z-o’zidan uzilishi (tushish, erta tug’ilish).

Agar ayolga homiladorlik paytida ureaplazma tashxisi qo’yilgan bo’lsa, tug’ruq paytida bolani yuqtirishdan himoya qilish uchun darhol davolanish kursidan o’tish kerak.

Ureaplazmalarning ayollardagi bepushtlikdagi ishtiroki o’rganilmoqda. Organizmni tozalash va ureaplazmani yo’q qilishdan so’ng, ko’plab ayollar homilador bo’la oladi.

Ba’zi hollarda ureaplazmoz bilan boshqa organlar va to’qimalar ta’sir qiladi. Hammasidan ko’proq:

• biriktiruvchi to’qimalar ta’sirlanadi;
• buyrak toshlari hosil bo’ladi;
• miya pardalari yallig’lanadi (meningit rivojlanadi);
• o’pka to’qimalari ta’sirlanadi.

Diagnostika

Ureaplazmozning o’ziga xos belgilari bo’lmaganligi sababli, shikoyatlar asosida tashxis qo’yish qiyin. Ushbu kasallik tashxisi qo’shimcha tadqiqot usullariga asoslangan. Ureaplazmozni tashxislashning eng ma’lumotli usullari quyidagilardir:

• bakteriologik tekshirish (bakposev) — biologik sekretsiyalarni ozuqaviy muhitga sepish, koloniyalarning ko’payishini kutish, ular tomonidan patogenni aniqlash;
• PCR diagnostikasi — polimeraza zanjiri reaksiyasini o’rganish usuli. Ureaplazmozning DNK diagnostikasi (PCR) uni aniqlashning eng ilg’or usullaridan biridir. Bu biologik materialdagi DNKni o’rganishga asoslangan;
• IFA — immunoferment analizi;
• PIF — to’g’ridan-to’g’ri immunoflyuressensiya.

Patologik jarayonni aniqlash uchun instrumental diagnostika usullari ham qo’llaniladi:

gisteroskopiya — gisteroskop yordamida bachadon bo’yni va bachadon bo’shlig’ini tekshirish;

ureteroskopiya — siydik yo’lini ureteroskop yordamida tekshirish

Ureaplazmozni davolash

Ureaplazmani aniqlash davolash uchun ko’rsatma emas. Davolash faqat yuqoridagi patologiyalar — uretrit, endoservitsit va boshqalarning klinik belgilari mavjud bo’lganda buyuriladi. Shuni esda tutish kerakki, kasalliklarning qo’zg’atuvchilari nafaqat ureaplazma, balki boshqa patogen turlari ham bo’lishi mumkin.

Ureaplazmozni qanday davolash mumkin? Uning davolanishi quyidagi muolajalarga asoslangan:

• antibiotiklar. Bir nechta antibiotiklar bilan kombinatsiyalangan terapiya qo’llaniladi;
• immunokorektorlar;
• fizioterapiya usullari;
• tashqi jinsiy a’zolar, qin, bachadon bo’yni, bolada terining va shilliq pardalarni tozalash.

Ureaplazmoz oldini olish

Ureaplazmozning oldini olish asoslari:

• tasodifiy jinsiy aloqa uchun prezervativlardan foydalanish, ideal holda, bunday aloqani rad etish;
• shaxsiy gigiena tamoyillariga qat’iy rioya qilish;
• tug’ruq paytida bolaga yuqtirishni oldini olish uchun onani o’z vaqtida davolash.

manba: dobrobut.com