Turkiyadan nima olib kelish kerak
Yana bir holatda Toshkent shahar bojxona boshqarmasining «Chuqursoy texnik idora» chegara bojxona posti xodimlari Respublika transport prokuraturasi xodimlari bilan hamkorlikda fuqaro M.Ismatov (maqoladagi barcha ism-shariflar o‘zgartirilgan) nomiga Xitoydan kelgan konteynerlarni bojxona ko‘rigidan o‘tkazish chog‘ida, yuk kuzatuv hujjatlarida ko‘rsatilgan umumiy qiymati 6690 AQSh dollariga teng «Ishlab chiqarish dastgohlari» bilan birga hujjatlarda ko‘rsatilmagan 3500 dona kosmetika va parfyumeriya tovarlari, 1650 dona cho‘g‘lanma elektrlampalar, 108 tonna shirinliklar hamda xo‘jalik tovarlari borligi ma’lum bo‘ldi. Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, ushbu aniqlangan tovarlarning narxi salkam 920 mln so‘mni tashkil etadi. Konteynerni bojxona ko‘rigidan o‘tkazish vaqtida aniqlangan elektr cho‘g‘lanma lampochkalarining quvvati 500 Vt. bo‘lib, Vazirlar Mahkamasining «Energiyani tejaydigan lampalar mahalliy ishlab chiqarilishini kengaytirish chora-tadbirlari to‘g‘risida» 2015 yil 20 oktabrdagi 299-son qarori talablariga binoan 2017 yilning 1 yanvaridan boshlab bu turdagi mahsulotlarni realizatsiya qilish taqiqlangan.
Turkiyadan kiyim olib kelish
Toshkent shahar bosh boshqarmasi «Boshpochtampt» tashqi iqtisodiy faoliyat bojxona posti xodimlari Turkiyadan yuborilgan pochta jo‘natmalaridagi ma’lumotlarni tahlil qilish davomida ularni shubhalantirgan jihatni fosh qilishdi.
Toshkent shahar bojxona boshqarmasi axborot xizmati xabar berishicha, jami og‘irligi 1120 kilogrammdan ortiq bo‘lgan ushbu jo‘natmalar 55 kishi nomiga yuborilgan bo‘lsada, jo‘natmalardagi manzil va bog‘lanish uchun telefon raqamlar aynan bir xil bo‘lib chiqqan.
Jo‘natmalarni qabul qiluvchi aslida bitta shaxs bo‘lib, bojxona xodimlarini chalg‘itish maqsadida turli ism-shariflardan foydalanilgani ma’lum bo‘lgan.
Shu tariqa, qonunbuzarlar pochta jo‘natmalari orqali qiymati 150 mln so‘mlik 3 ming donaga yaqin turli xildagi kiyim-kechaklarni olib kirishga urinishgan.
Yana bir holatda Toshkent shahar bojxona boshqarmasining «Chuqursoy texnik idora» chegara bojxona posti xodimlari Respublika transport prokuraturasi xodimlari bilan hamkorlikda fuqaro M.Ismatov (maqoladagi barcha ism-shariflar o‘zgartirilgan) nomiga Xitoydan kelgan konteynerlarni bojxona ko‘rigidan o‘tkazish chog‘ida, yuk kuzatuv hujjatlarida ko‘rsatilgan umumiy qiymati 6690 AQSh dollariga teng «Ishlab chiqarish dastgohlari» bilan birga hujjatlarda ko‘rsatilmagan 3500 dona kosmetika va parfyumeriya tovarlari, 1650 dona cho‘g‘lanma elektrlampalar, 108 tonna shirinliklar hamda xo‘jalik tovarlari borligi ma’lum bo‘ldi. Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, ushbu aniqlangan tovarlarning narxi salkam 920 mln so‘mni tashkil etadi. Konteynerni bojxona ko‘rigidan o‘tkazish vaqtida aniqlangan elektr cho‘g‘lanma lampochkalarining quvvati 500 Vt. bo‘lib, Vazirlar Mahkamasining «Energiyani tejaydigan lampalar mahalliy ishlab chiqarilishini kengaytirish chora-tadbirlari to‘g‘risida» 2015 yil 20 oktabrdagi 299-son qarori talablariga binoan 2017 yilning 1 yanvaridan boshlab bu turdagi mahsulotlarni realizatsiya qilish taqiqlangan.
Hozirda mazkur holatlar yuzasidan bojxona tekshiruvlari va surishtiruv jarayonlari davom ettirilmoqda.
Turkiyadan nima olib kelish kerak?
Turkiya dunyoning turli burchaklaridan sayohatchilarni jalb qiladi va bu ajablanarli emas, chunki Sharqning noyob ranglari bilan tanishish va qulay narxlarda va hujjatlarni rasmiylashtirishda hech qanday muammosiz hech qanday noyob imkoniyat yo’q. Lekin bu erda to’plangan bavullar, ekskursiyalar tanlangan, mehmonxona rezervasyonu, hech narsa unutilmaydi? Albatta ular unutdilar. Siz hali Turkiyadan nima olib kelishini bilmagansiz.
Turkiyadan sovg’alar estetik bo’lishi mumkin va juda amaliy bo’lishi mumkin. Agar Sharqning rangidan uzoq vaqt davomida bahramand bo’lsangiz, quyidagi mahsulotlarga e’tibor bering:
- Turk shirinliklari ajralmas mashhurlikka ega, faqatgina paketli mahsulotlarni xarid qilmang. Tovuqlarni og’irlik bilan sotib olish va ularni vakuum to’plamiga joylashtirishni so’rang, shunda ular yo’lda yomonlashmaydi. Va Turkiyada juda mashhur bo’lgan pushti murabbo jarasini unutmang;
- Do’stlaringizga haqiqiy choy marosimini tashkil qilib sayohatingiz haqida aytib bering. Bu choy to’plamini, turkcha choynakni va bo’yalgan sochiqli an’anaviy lolalarni talab qiladi. Va, albatta, choy. Riza Chichek kabi haqiqiy turk choyi supermarketlarda muammosiz xarid qilish mumkin. Va eslatma uchun, sayyohlar orasida ommabop olma choyi milliy deb hisoblanmaydi;
- qarag’ay asal – mashhurligi Turkiyaning chegaralarini ancha uzoqlashtirgan boshqa noyob mahsulot;
- Turk qahvaxonlari juda yoqimli narxlarda sifatli ichimliklar bilan juda xursand bo’lishadi. Haqiqiy turkcha jezzva hali ham ko’p yillar davomida ushbu ichimlikni biluvchilarni iltimos qiladi;
- Ziravorlar va ziravorlar sizning xonangizni ajoyib aromatlar bilan to’ldiradi va oshxona lazzatlanishiga yoqimli xilma-xillikni beradi;
- zaytun yog’iga asoslangan tabiiy qo’lda tayyorlangan kosmetika – ayollar uchun ajoyib sovg’a, ular, albatta, noyob xususiyatlarga ega. To’g’ri, tijorat ko’rinishi shubha tug’dirishi mumkin, ammo sifati yoqimli ajablantiradi;
- An’anaviy turkcha esdalik – kalori va tamaki. Aytgancha, agar kalori mo’ljallangan maqsadda ishlatilishi rejalashtirilgan bo’lsa, uni yodgorlik do’konida emas, balki do’konda xarid qilish kerak. Xotin-qizlar kalori nafaqat rangli ichki detallarga mos keladi;
- oltindan bezak buyumlari jozibali narx bilan pora berib turadi, lekin mahsulotga namunalar ko’pincha haddan ziyod haddan ziyod ko’pligini esdan chiqarmaslik kerak. Mahsulot juda qimmat bo’lsa va konsalting uchun hech qanday joy yo’q bo’lsa, sotib olishga shoshilmang, chunki Turkiyadagi oltin taqinchoqlarni tanlash juda katta;
- arzon, amaliy, sifatli va rangli turk to’qimachilik turistlar orasida katta talabga ega, shuning uchun tezda o’tishga shoshilmang. Ehtimol, yaqinroq ko’ring va o’zingiz uchun ajoyib narsa toping.
Turkiyadan qaysi sovg’alar olib kelinadi?
Amaliy mahsulotlar – bu, albatta, yaxshidir, lekin qanday yaxshi sayohat unutilmas narxiga tushadi? Har qanday bozorda turli-tuman suvenirlar bilan hisoblagichlar topa olasiz, shuning uchun bu masala bo’yicha tanlov yo’q. Tez-tez Turkiyadan qaysi sovg’alar va esdalik sovg’alari olinadi? Ular diqqatga sazovor joylar, qo’lda ishlangan keramika mahsulotlari, to’qimachilik magnitlari an’anaviy kashtado’zlik, tangalar bilan ro’molcha, ta’qib va yog’och mahsulotlari bilan jihozlangan. Ko’k ko’zlar, aniklar, bijuteriya mahsulotlari, tulaflar ham talabga ega. Zaytun sovuni, gulli suv, limonli odekolon, qisqa muddatli, ammo sayohatning juda yoqimli eslatmasi bo’ladi. Turkiyadagi yodgorliklarning miqdori asosan sotiladigan joyga bog’liq. Tajribali sayyohlar xalq hunarmandchiligi bozorlariga suvenirlarga borishni tavsiya qiladi.
Agar siz hali ham Turkiyadan nimani olib kelishni bilmasangiz, unda yurish izidan jasorat bilan to’xtab qoling, chunki u aslida rivojlangan original madaniyatga ega bo’lgan mamlakat va siz o’zingizning istagingiz uchun g’ayrioddiy sovg’a topasiz.
Turkiyadan tovarlarni noqonuniy olib o`tishga uringan ayolga hukm o`qildi
Bugun mamlakatimizning iqtisodiy taraqqiyoti uchun o`z xissasini qo`shishga intilayotgan tadbirkorlarimiz ko`plab topiladi. Tadbirkorlikka keng imkon berilib, turli imtiyozlar amaliyotgan tatbiq etilayotgani ishbilarmonlar safini ko`paytirmoqda. Lekin inson qaysi sohada mehnat qilmasin, u jamiyatning ma`naviy-madaniy taraqqiyotini ham o`ylashi lozim. Buninguchun hech bo`lmaganda qadamni o`ylab bosmoq kerak.
Jinoyat ishlari bo`yicha Sirg`ali tuman sudida ko`rilgan jinoyat ishi misolida shu fikrlar xayolimizdan o`tdi. Yoqutxon (ismlar o`zgartirilgan) jinoiy yo`l bilan moddiy daromad orttirish maqsad qilib olgan ekan. Buning uchun u tadbirkorlik faoliyati bilan shug`ullanuvchi shaxslarning buyurtmasiga asosan, ularga tegishli turli tovar-moddiy boyliklar va zargarlik buyumlarini muayyan haq evaziga Turkiyadan mamlakatimizga olib kelib, “yo`lovchi bojxona deklarasiyasi”dan aldov yo`li bilan foydalanishni qoyillatmoqchi bo`ldi. Ayyorligini qarangki, u tovarlarni bojxona nazoratidan yashirib o`tishni uddalaydi.
Jinoyat tafsilotlari umumlashtirib aytadigan bo`lsak, Yoqutxon Turkiyaning Istanbul shahriga borib, tadbirkor ayollarning 10 nafaridan buyurtma oladi. Kelishuvga ko`ra, Yoqutxon ularga tegishli bo`lgan umumiy vazni 300 kilogrammdan ortiq bo`lgan turli kiyim-kechak, oyoq kiyim va sumkalardan iborat tovarlarni har bir km.ini 6-8 AQSh dollaridan Turkiyadan O`zbekistonga tashib berishni va`da qiladi. Shundan so`ng, u tovarlarni tijorat maqsadlari uchun mo`ljallangan ko`rinishida bo`lmasligi uchun mahsulotlarning seriyalarini buzib, 15 ta chemodan va sumkaga joylashtiradi. Yana boshqa buyurtmaga ko`ra, 9 ta o`ramdan iborat umumiy vazni 557,61 gramm miqdordagi tilla va kumush zargarlik buyumlarining har bir o`ramini 40 AQSh dollaridan Turkiyadan O`zbekistonga tashib berishni zimmasiga oladi.
Osongina daromad topish ortidan quvgan ayol TurkiyadanO`zbekistonga parvoz qilib, yo`l-yo`lakay o`zidagi tovar va zargarlik buyumlarini “Toshkent” aeroportida bojxona nazoratidan xavfsiz o`tkazishni ta`minlash maqsadida yo`lovchilardan biriga taxminiy vazni 65 gramm bo`lgan bitta o`ramdagi tilla zargarlik buyumlarini beradi. O`zi uchib kelgan samolyotdagi yana ikki nafar yo`lovchiga taxminiy vazni 65 grammdan bo`lgan 4 ta o`ramdagi zargarlik buyumlarni bojxonadan o`tkazib berishda ko`maklashni iltimos qiladi.
Ishi yurishayotganligidan quvongan ayol samolyotda uchib kelayotgan vaqtda “yo`lovchi bojxona deklarasiyasi”ni to`ldirib, unda nomlari va miqdori jihatidan haqiqatda mavjud tovarlarga nisbatan to`g`ri kelmaydigan noto`g`ri ma`lumotlarni kiritib qo`yadi.Lekin “Buzoqning yugurgani somonxonagacha” deganlaridek, ayolning nayranglari huquq-tartibot xolimlari tomonidan fosh bo`ldi.
Ayol JKning 182-moddasi 2-qismi “a” bandida bilan 5 yil ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlandi. JKning 72-moddasiga asosan tayinlangan jazo shartli hisoblanib, 1 yil sinov muddati belgilandi.
Sherzod YuLDAShEV, jinoyat ishlari bo`yicha Sirg`ali tuman sudi sudyasi
Qiziqarli malumotlar
Turkiyadan nima olib kelish kerak