To’shakni ho’llash (enurez) nima? Muolajalar qanday?

To’shakni ho’llash bolalik va o’smirlik davrida tez-tez uchraydigan muammo bo’lib, jiddiy psixososial oqibatlarga olib kelishi mumkin. Tibbiy nomi enurez bo’lgan bu holat bola yoki o’smirning siyishini nazorat qila olmaslik va shuning uchun yotoqni ho’llash deb ta’riflanadi. To’shakda namlash bolalar va ularning oilalarining hayot sifatiga sezilarli ta’sir ko’rsatishi va davolanmasa, uzoq muddatli muammolarga olib kelishi mumkin. Ushbu maqolada biz to’shakni ho’llash nima ekanligini, uning umumiy sabablari va davolash usullarini ko’rib chiqamiz.

To’shakda namlashning ta’rifi va turlari

To’shakni ho’llash odatda tungi uyqu paytida paydo bo’ladigan siydikning beixtiyor oqishi deb ta’riflanadi. Enurez ikki asosiy turda uchraydi: birlamchi enurez va ikkilamchi enurez.

• Birlamchi enurez: Birlamchi enurez siydikni nazorat qila olmaydigan holatni anglatadi. Ya’ni, bolada hech qachon tungi siydik ushlab turolmagan.
• Ikkilamchi enurez: Ikkilamchi enurez – ilgari ma’lum vaqt davomida tungi siydik nazora qilgan bolada to’shakni yana namlash holati.

To’shakda namlanish sabablari

To’shakni ho’llashning ko’p sabablari bo’lishi mumkin. Bularga fiziologik, psixologik va ekologik omillar kiradi.

1. Fiziologik omillar: uyqu paytida siydikning me’yordan yuqori bo’lishi, kechasi siydik pufagining kichikligi yoki siydik pufagini nazorat qila olmaslik kabi fiziologik sabablar yotoqda namlanishga olib kelishi mumkin.
2. Psixologik omillar: Stress, tashvish, travma yoki emotsional buzilishlar kabi psixologik omillar ham yotoqda namlanishning asosiy sabablari bo’lishi mumkin.
3. Genetik omillar: Oilada to’shakda namlash bo’lgan bolalarda bu holatni rivojlanish xavfi yuqori, bu irsiy omillarning rolini ko’rsatadi.
4. Gormonal omillar: Antidiuretik gormonning etarli darajada sekretsiyasi yo’qligi yoki tunda siydik konsentratsiyasini oshirish muammosi kabi gormonal omillar ham yotoqda namlanishga olib kelishi mumkin.

Davolash imkoniyatlari

To’shakni ho’llashni davolashda turli xil yondashuvlar mavjud va davolash odatda to’shakni ho’llash sababiga bog’liq. Ba’zi umumiy davolash usullari quyidagilarni o’z ichiga oladi:

• Xulq-atvor terapiyasi: Xulq-atvor terapiyasi bolaning siyish odatlarini yaxshilashga qaratilgan. Ushbu terapiya siydik pufagini tayyorlash, hojatxona odatlarini tartibga solish va suyuqlik iste’molini tartibga solish kabi usullarni o’z ichiga olishi mumkin.
• Dori darmonlar bilan davolash: Antidiuretik preparatlar kechasi siydik miqdorini kamaytirish orqali yotoqda namlashni nazorat qilishga yordam beradi. Ushbu dorilar odatda kechasi qo’llaniladi va kechasi siydik ishlab chiqarishni kamaytirish orqali bolaning yotoqda quruq bo’lishiga yordam beradi.
• Signal terapiyasi: Signal terapiyasi uyqu holatida bolani uyqudan uyg’otadigan signalizatsiya qurilmasidan foydalanishni o’z ichiga oladi. Ushbu qurilma bolaning siyish istagi paydo bo’lganda uyg’onishi va hojatxonaga borishiga imkon beradi. Ushbu terapiya bolaga siydik pufagi nazoratini yaxshilashga yordam beradi.
• Oila terapiyasi: to’shakni ho’llash oilaviy dinamikaga ta’sir qilishi mumkin va oila uchun bu vaziyatni hal qilish muhimdir. Oila terapiyasi oilaga yotoqda namlashni tushunishga yordam beradi va bolani qo’llab-quvvatlaydi.

Xulosa

To’shakda namlash – bu bolalar va ularning oilalarining hayot sifatiga salbiy ta’sir ko’rsatadigan holat. Biroq, to’g’ri davolash usullari bilan yotoqda namlashni nazorat qilish va bolaning hayot sifatini yaxshilash mumkin. Davolash usullari odatda to’shakni ho’llash sababi bilan belgilanadi va multidisipliner yondashuvni talab qilishi mumkin. Bolalar va oilalar to’shakni ho’llash bilan kurashish uchun yordam va ko’rsatma olishlari kerak.