Tish toshini tozalash nima? Qanday amalga oshiriladi?

Tish toshini tozalash — tishlarda to‘planib qolgan blyashka va qotib qolgan tish toshini stomatolog maxsus asboblar yordamida olib tashlaydigan muolajadir.

Tish toshi hosil bo‘lishiga sabab bo‘ladigan blyashkalar vaqt o‘tishi bilan tish sirtida to‘planib, tishlarning chirishiga va turli tish (milk) kasalliklari paydo bo‘lishiga olib kelishi mumkin. Tish toshini tozalash orqali bunday birikmalarni yo‘qotish va umumiy og‘iz sog‘ligini saqlash mumkin.

Tish toshi nega paydo bo‘ladi?

Tish toshi — tish yuzasida to‘planadigan blyashkaning qotib qolishi natijasida hosil bo‘ladigan modda. Blyashka — og‘izda doimiy ravishda yuzaga keladigan yopishqoq qatlam bo‘lib, tarkibida bakteriyalar, oziq-ovqat qoldiqlari va so‘lak mavjud. Agar tishlar muntazam tozalanmasa va ip bilan ishlatilmasa, blyashka vaqt o‘tishi bilan qotib, tish toshiga aylanadi. Tish toshi odatda tishlarning orqa tomonida va oralig‘ida paydo bo‘ladi va ko‘pincha jigarrang ko‘rinishda bo‘ladi.

Tish toshi qanday tozalanadi?

Tish toshini tozalash — stomatologlar tomonidan professional tarzda bajariladigan muolaja. Shifokor jarayon davomida tishlarda to‘plangan toshlarni olib tashlash uchun maxsus asboblardan foydalanadi. Bular orasida ultratovushli qurilmalar, maxsus skeyler (tirnoqchalar) va kichik qo‘l asboblari bor. Stomatologlar tishlarning orqa qismida to‘plangan blyashka va tish toshlarni tozalash uchun maxsus asboblarni ehtiyotkorlik bilan tish oralig‘iga kiritadilar. Shu sababli hosil bo‘lgan tish toshini tozalatish uchun ma’lum muddatlarda stomatologga borib turish kerak.

Tish toshini tozalashning foydalari nimalar?

Tish toshini tozalash, avvalo, og‘iz va tish sog‘lig‘ini asrashda juda foydali. Ushbu muolaja tufayli tish chirishlari va milk kasalliklarining oldini olish mumkin. Tishlar yanada oqroq va yaltiragan ko‘rinishda bo‘lishi mumkin. Odatda bu jarayon og‘riqsiz o‘tadi, biroq milk kasalligi yoki boshqa tish muammolari bo‘lgan odamlarda ba’zan biroz noqulaylik tug‘dirishi mumkin.

Tish toshi hosil bo‘lishini oldini olish yo‘llari nimalar?

Tish toshi hosil bo‘lishining oldini olish uchun muntazam tish yuvish va tish ipidan foydalanish zarur. Bunga qo‘shimcha ravishda, muntazam ravishda stomatolog ko‘rigiga borish ham tish toshi hosil bo‘lishini to‘xtatish va umumiy og‘iz sog‘lig‘i uchun muhimdir. Shifokorlar professional muolajalar bilan birga, blyashka va ish toshlar to‘planishining oldini olish bo‘yicha turli tavsiyalar berishi mumkin. Umuman olganda, oldini olish choralaridan ayrimlari:

• Tish yuvish: Har kuni, muntazam ravishda kuniga 2 marta tish yuvish — tish toshining oldini olishning ajralmas qismi. Tishni yuvishda yumshoq tukli tish cho‘tkasidan foydalanishga e’tibor berish kerak.
• Ftorli tish pastasi: Ftor tish emalini shikastlanishdan himoya qiladi. Ba’zi tish pastalarida qo‘shimcha ravishda triklosan nomli modda ham bo‘lishi mumkin; u tish toshini hosil qiluvchi bakteriyalarga qarshi kurashishda yordam beradi.
• Tish ipidan foydalanish: Tish ipi cho‘tkaga yetib bormaydigan joylarni tozalab, tish toshi va blyashka hosil bo‘lishining oldini olishga yordam beradi.
• Gargara qilish: Tish yuvish va ipdan so‘ng kuniga 1 marta antiseptik og‘iz chayuvchi vosita bilan chayish chuqurroq tozalashni ta’minlaydi; muntazam antiseptik gargara blyashkaga sabab bo‘luvchi bakteriyalarni kamaytiradi.
• Ovqatlanish odatlariga e’tibor: Shakar miqdori yuqori va kraxmalli taomlar bakteriyalar ko‘payishini kuchaytirib, tish toshi hosil bo‘lishini tezlashtirishi mumkin. Bunday mahsulotlar iste’molini cheklash hamda har ovqatdan so‘ng tish yuvish va ko‘p suv ichish tish toshi hosil bo‘lishiga to‘sqinlik qiladi.
• Chekishdan tiyilish: Ayrim tadqiqotlar chekish milk kasalliklarini qo‘zg‘atishi va tish toshi hosil bo‘lishini tezlashtirishini ko‘rsatgan. Shu sababli chekishni tashlash yoki kamaytirish foydali.
• Stomatolog ko‘riklarini e’tiborsiz qoldirmaslik: Muntazam ravishda shifokorga borib, tish toshi nazorat qilinadi va zarur bo‘lsa, tozalanadi. Bu orqali milk kasalliklari yoki boshqa tish muammolarini erta aniqlash va davolash mumkin bo‘ladi.

Tish toshi qaysi holatlarga sabab bo‘lishi mumkin?

Tish toshi hosil bo‘lishi milk kasalliklarining eng muhim sabablaridan biridir. Ko‘p uchraydigan milk muammolar — shish, qizarish, qonash va milk chekinishi. Tish toshiga sabab bo‘luvchi bakteriyalar tish yo‘qotishdan tortib, yurak kasalligi, o‘pka kasalliklari va boshqa jiddiy sog‘liq muammolarigacha olib kelishi mumkin. Umuman, tish toshi quyidagi noxush holatlarga sabab bo‘lishi ehtimol:

• Tish chirishlari: Tish toshi tishlarni qoplab, kislota ishlab chiqaruvchi bakteriyalarning tish emaliga zarar yetkazishiga sharoit yaratadi va bu tish chirishiga olib keladi.
• Milk kasalliklari: Tish toshi tozalanmasa, ko‘payib boradi va turli milk kasalliklarini keltirib chiqaradi. Eng ko‘p uchraydigani — gingivit (milk yallig‘lanishi).
• Tish yo‘qotish: Tish toshi tishlarni ushlab turuvchi suyak to‘qimasiga zarar yetkazib, tishlarning sinuvchanlashishiga yoki ularni olib tashlashga to‘g‘ri keladigan holatlarga sabab bo‘lishi mumkin.
• Og‘iz hidi: Tish toshi bakteriyalar ko‘payishi sabab yomon hid (halitoz)ga olib keladi.
• Tish sezgirligi: Tish toshi tish emaliga zarar yetkazib, sezgirlikni kuchaytirishi mumkin.

Tish toshi kimlarda ko‘proq uchraydi?

Tish toshi har qanday yoshda uchrashi mumkin, biroq ayrim odamlarda boshqalarga nisbatan ko‘proq kuzatiladi. Ko‘proq uchrashi mumkin bo‘lgan holatlar:

• Og‘iz va tish gigiyenasiga yetarli rioya qilinmasligi
• Chekish
• Shirin va kislotali ovqatlanish tarzi
• Tish oralig‘ida bo‘shliqlar yoki notekis (qiyshaygan) tishlar
• Og‘iz qurishi yoki so‘lak ajralishining kamligi
• Ba’zi dori vositalaridan foydalanish

Yuqoridagi omillarga ega bo‘lganlar tish toshi hosil bo‘lishiga ko‘proq moyil bo‘lishi mumkin. Shu bois, bunday kishilarga stomatolog ko‘rigini tez-tez o‘tkazish tavsiya etiladi.

Tish toshini tozalatishning zarari bormi?

Tish toshini tozalash tishlarga zarar yetkazmaydigan muolaja hisoblanadi. Professional tish tozalash orqali ehtimoliy og‘iz va tish sog‘ligi muammolarining oldi olinadi. Tish toshi — tishlarda to‘plangan blyashkaning qotishi natijasida hosil bo‘lgan qattiq modda bo‘lgani uchun oddiy tish yuvish yoki ip bilan uni olib tashlab bo‘lmaydi. Tozalash jarayoni mutaxassis stomatolog tomonidan bajarilgani sababli tish emalining shikastlanishi yoki milkning jarohatlanishi kuzatilmaydi. Biroq muolajadan so‘ng kamdan-kam hollarda milk qonashi yoki tish sezgirligi paydo bo‘lishi mumkin; bu asoratlar qisqa muddat ichida o‘z-o‘zidan yo‘qoladi.

Tez-tez so‘raladigan savollar

• Yashil choy ichish tish toshi hosil bo‘lishining oldini oladimi?
• Tish toshini uy sharoitida tozalash mumkinmi?
• Tish toshi holatida sodali (karbonatli) usullar foyda beradimi?
• Tish toshini qanchalik tez-tez tozalatish kerak?