Til haqida sherlar
Til haqida sherlar. 21 oktabr til bayrami. Til — bu insonning fikr va his-tuyg’ularini ifodalash, muloqot qilish, bilimlarni uzatish va madaniy merosni saqlashda muhim rol o’ynaydigan vositadir. Har bir til o’ziga xos grammatik tizimga, leksikaga va fonetikaga ega bo’lib, ularning har biri o’z xalqining tarixini, urf-odatlarini va dunyoqarashini aks ettiradi. Tillarni o’rganish va saqlash — bu faqat komunikatsiya vositasini emas, balki insoniyatning madaniy merosini qadrlash va rivojlantirish demakdir. Til orqali biz o’tmishdan o’rganamiz, hozirgi zamon bilan aloqada bo’lamiz va kelajak uchun rejalashtiramiz. Tilning boyligi va xilma-xilligi insoniyatning tafakkur qobiliyatini va ijodiy imkoniyatlarini kengaytiradi. Qisqasi, til — bu insoniyatning rivojlanishi, o’zaro anglashuvi va madaniyatni saqlashda ajralmas qismdir. Til haqida sher marhamat. Garchi zug‘um qilganlarni yoqtirmadim, Kimlar uchun biz edik bir badaviylar, Kimdir mayda millat bo‘ldi, kimdir katta, Sen bo‘lmasang nima bizga sillik she’rlar, Bir qarasam har shevangda ming jilolar Til — qahramonlik, ilm va san’at, Har bir tovushda, har bir ifodada, Uning boyligi, rang-barangligi, Alla bo’lib qulog’imga kirgan tilim, Bobur mirzo sog’inchida yig’ladingmu, Til — bu insonning ilk so‘zi, Bir oz tasavvur, bir oz sevgi, Bir-birimizni tushunish, sevish, Notiq dedi: «Taqdir shul, Bu gap chiqdi qayerdan!» Kim darg‘azab, Kim hayron, «Va’zingni qo‘y, birodar, — Qo‘lida tabarruk jom, Ehtirosli, otashdil, Neruda, Lorka turdi, Fuzuliy yondi: — Ozar, Bo‘lsin deb san’at, tillar, Beqadr bo‘lsa, nahot, «Faust» yondi gurillab, Bu sado yangrar hamon, Tiling bilan nazar salayotgan, Tilar orqali insonga dunyo ochiladi, Dunyo tillarining rang-barangligi, Til orqali bizning orzu-havaslar, Ming yillarkim bulbul kalomi, Ona tilim, sen borsan, shaksiz, Kelib ketdi necha dunyolar, Belanchaging uzra Koshg‘ariy, Samarqanddan Bobur ketarkan, Mashrabmas, sen osilding dorga, Ammo dushman o‘ldirgan botir, Kechib olov, kirib daryoga, Ona tilim, omon bo‘l mangu, https://talimuchun.uz/sherlar/til-haqida-sherlar
Til haqida sherlar
DO`STLARGA ULASHING:
Ona Tilim
She’r yozdimu bo‘lak ishni qotirmadim.
Tilim turib o‘z tilimda gapirmadim,
Bir eslasam eziladi bag‘ri-dilim,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim.
O‘zbekni qon qaqshatganni uzbek siylar,
Holimizni qon kuzatdi Yassaviylar,
Topganimiz handalakdek tilim-tilim,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim.
Katta millat — Afandisi yo‘kdir hatto,
Biz piyoda, biz boqqanlar yurdi otda,
Zulm o‘tsa faqat sendan o‘tdi zulm,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim.
Bu dunyoda tili yo‘kda dil yo‘q derlar,
Bahoing-ku berib ketgan Alisherlar,
Yuragimning to‘ridagi so‘lmas gulim,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim.
Har novdangda, har mevangda ming jilolar.
Qodiriylar, Cho‘lponlar-u, Abdullolar,
Sening qaytgan kuning men tug‘ilgan yilim,
Ona tilim, ey muqaddas Ona tilim.Tilning Qadri
Har bir so‘zda yuksak ma’no bor.
Qalbning eng chuqur joyidan chiqib,
Dilga, yurakka, xayolga singar.
Bir dunyo hikmat yotadi go‘yo.
Til orqali biz qadriyatlarni saqlaymiz,
Yurtimizni, tariximizni yangilaymiz.
Kuchli qurol, tinchlikka sabab.
Har bir so‘z, har bir yozuvda,
Yurakdan yurakka o‘tar izlar.Ona Tilim
G’azal bo’lib sabog’imga inggan tilim.
Gullab-yashnab ko’z-ko’z etding jamolingni,
Dilim yayrar ko’rib yuksak kamolingni.
Amir Temur ag’yorlarin tig’ladingmu?
Ona tilim, boqiy tilim, jon tilim,
Yillar osha yashnab turgan xon tilim.
Seni asrab-ardoqlayin shirin so’zlab,
Xazinangga yo’l axtargum durlar izlab.
Ona tilim, go’zal tilim, jon tilim,
Har lutfida bir siri bor xon tilim.Birinchi So‘z
Yangi dunyoning eshigi,
Ushbu so‘zlar bilan dunyoni tanib,
Yangi umid va orzularni qurgan.
Har bir so‘zning mohiyatini anglash.
Tildan topamiz bizni bog‘laydigan,
Qalbimizni o‘zaro to‘ldiradigan.
Muloqot qilish, til orqali bo‘ladi.
Har bir so‘zda yashirin, cheksiz olam,
Minglab his-tuyg‘ular voqea bo‘ladi.Ona Tilim O’lmaydi – Til Haqida Sherlar.
Bu jahoniy iroda.
Tillar yo‘qolur butkul,
Bir til qolur dunyoda».
Navoiy bilan Pushkin,
Turib keldi qabrdan.
Chiqib keldilar qator:
Dante, Shiller va Bayron,
Firdavsiy, Balzak, Tagor.
Sen aytganing bo‘lmaydi».
Barcha dedi barobar:
«Ona tilim o‘lmaydi».
Go‘zal forsiy haqida,
Ruboiy aytdi Xayyom.
Beranje so‘rdi nolon:
— Nahotki, farangi til
Yo‘qolgusi bir zamon!
Servantesning yoniga:
— Kim qasd etib tig‘ urdi,
Ona tilim joniga!
Tili guldek so‘lmaydi.
Barcha dedi barobar:
«Ona tilimo‘lmaydi».
Asrlarcha qildik jang,
Armon qildik ming yillar.
Tillardagi tarovat!
Yo‘qoldi bu kun, hayhot,
Qabrlarda halovat!
«Xamsa» o‘tga tutashdi.
Bir sado jahon bo‘ylab
Taraldi, tog‘lar oshdi.
Sira ado bo‘lmaydi.
Olam aytar: Hech qachon,
Ona tilim o‘lmaydi!Tilning Boshqaruvi
Yurakdagi hislar ifodalanadi.
Har bir so‘zning qayg‘usi, quvonchi,
Ko‘zlaring orqali qolgan izlar.
Yurakdagi sirlarni so‘zlar ifodalaydi.
Shu so‘zlar yordamida biz bir-birimizni tushunamiz,
Sog‘inch, sevgini, do‘stlikni ifodalaymiz.Dunyo Tillari
Xalqni tanitadi, ularni birlashtiradi.
Har bir til o‘ziga xos tarix, madaniyat,
Bir butun dunyoning rangin mozaykasi.
Hikmatlar, qadriyatlar ko‘rsatiladi.
Har bir so‘zning mohiyati chuqur,
Dunyo tillari bizni o‘zaro bog‘laydi.Ona Tilim
O‘zgarmaydi, yaxlit hamisha.
Ammo sho‘rlik to‘tining holi,
O‘zgalarga taqlid hamisha.
Bulbul kuyin she’rga solaman.
Sen yo‘qolgan kuning, shubhasiz,
Men ham to‘ti bo‘lib qolaman!Ona Tilim – Til Haqida Sherlar
Kuldi hayot, yig‘ladi o‘lim.
Sen deb qurbon bo‘ldi bobolar,
Ular ketdi, sen qolding, tilim.
Kuylab o‘tdi qadim navoni.
Va navqiron yaproqlaringga,
Dil qonini berdi Navoiy.
Dilda bo‘g‘ib hasrat sasini,
Olib ketdi ona yurtidan,
Turkiy tilim, birgina seni.
Nodiramas, sensan so‘yilgan,
Hoziqningmas, sening, ey tilim,
Boshing ayru, ko‘zing o‘yilgan.
Tirilgandek yana qasosga,
Mangu borsan va mangu qodir,
To‘ldirmoqqa yerni ovozga.
Farzandlaring to‘kkan har qonni,
Shimirding sen o‘xshab giyohga.
Sen borsan-ki men ham o‘lmayman,
Tildan qolsam, seni Oybekday,
Men ko‘zlarim bilan so‘ylayman.
Til haqida she’rlar.