TIJORAT BANKI haqida to’liq ma’lumot oling

TIJORAT BANKI — korxonalar, tashkilotlar, fuqarolarga universal bank xizmatlari (hisobkitob, toʻlov operatsiyalari, qoʻyilmalarni jalb etish, omonatlarni saqlash, ssudalar berish, shuningdek, qimmatli qogʻozlar bozoridagi operatsiyalar) koʻrsatadigan yirik kredit muassasasi. Tijorat banki bank harakatlarini amalga oshirish uchun pul mablaglarini, asosan, qoʻyilmalar (omonatlar), banklararo kreditlar, oʻz aksiya va obligatsiyalarini chiqarish xdgsobiga shakllantiradi. Oʻzbekistonda dastlabki tijorat banklari Rossiya Oʻrta Osiyoni bosib olganidan keyin, 19-a. oxirlarida rus kapitali ishtirokida paydo boʻlgan va 1917-y. dagi Oktyabr toʻntarishiga qadar faoliyat koʻrsatgan. 20-a. ning 90-y. lari boshidan, mustaqillikdan keyin respublikada Tijorat bankilari kayta paydo boʻldi.

Oʻzbekistonda Markaziy bank T. b. faoliyati uchun litsenziya beradi va uning ishini nazorat qiladi. Tijorat bankilari mulkchilikning turli shakllari asosida davlat ishtirokidagi, davlataksiyadorlik, ochiq va yopiq aksiyadorlik jamiyatlari tarzida tashkil etilgan. Respublika hududida 33 ta Tijorat banki, faoliyat koʻrsatadi (2003). Ulardan 2 tasi davlat banki, 3 tasi davlataksiyadorlik Tijorat banki 12 tasi xususiy bank, 4 tasi chet el kapital ishtirokidagi banklar va 1 tasi shoʻba bankdir. Mazkur banklarning respublika hududida faoliyat koʻrsatayotgan 800 dan ortik, filiallari va 690 dan ortiq minibanklari bor. Respublikada 7 chet el Tijorat bankilari, 4 xalqaro moliya tashkilotlarining vakolatxonalari faoliyat koʻrsatadi. Tijorat bankii faoliyati Oʻzbekiston Respublikasining «Banklar va bank faoliyati toʻgʻrisida» (1996, 25apr.) qonuniga muvofiq tartibga solinadi.

Fayzulla Mullajonov.