Tarix 8 sinf

XVI asrda jahondagi yirik davlatlar tomonidan dunyoni boiib olish boshlangan davrda Rossiya Qozon, Astraxan, Sibir xonlikarini zabt etdi. Natijada Rossiya va o‘zbek xonliklari bir-biriga bevosita qo‘shni bo‘lib qoldi. Bu holat ularning o‘zaro muno- sabatlarini yanada rivojlantirishga imkoniyat yaratdi. Markaziy Osiyoning savdo-hunarmandchilik doiralari o‘z mahsulotlarini, ayniqsa, ipak, paxtadan to‘qilgan matolami talab qilayotgan Rossiya bilan savdo-tijorat munosabatlarini rivojlantirishdan g‘oyat manfaatdor edi.

8 sinf o’zbekiston tarixi

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA`LIM VAZIRLIGI Buxoro viloyati Xalq ta`limi boshqarmasi Kogon shaxar Xalq ta`limi bo’limi 5 -umumiy o`rta ta`lim maktabi tarix fani o’qituvchisi Raxmatov Ramshod ning ochiq dars

FAN: O’ZBEKISTON TARIXI

8 -SINF

O‘ZBEK XONLIKLARI VA ROSSIYA IMPERIYASI MUNOSABATLARI

Darsning shiori :

“ Aytib ber – men unutaman, ko’rsat – tushunaman Bu narsani o’zim bajarishim uchun sharoit yarat – va men o’rganaman ”.

Ta’limiy maqsad – o‘quvchilarga O‘rta Osiyo va Rossiya xalqlari o‘rtasidagi munosabatlar, savdo aloqalari uzoq zamonlardan beri davom etib kelayotganligi va buni o‘ziga xos xususiyatlari haqida ma’lumot berish;

Tarbiyaviy maqsad – o’quvchilarga tarixni zamon bilan bog’lash ko‘nikmasini hosil qilish;

Rivojlantiruvchi maqsad – o‘quvchilarni millatlararo totuvlik, bag‘rikenglik ruhida tarbiyalash .

MUSTAQIL ISH

MUSTAHKAMLASH

“ Marra tomon olg‘a” ,

“ Tushunchalar asosida matn tuzish ”,

“ To’g’ri top”

Noan’anaviy, yangi bilim beruvchi dars

a) og`zaki, yozma

b) ko`rgazmali, amaliy

d) texnikaviy

• b) ko`rgazmali, amaliyd) texnikaviy
• b) ko`rgazmali, amaliyd) texnikaviy

Marra tomon olg‘a ,

Tushunchalar asosida matn tuzish,

Mavzuga oid rasmlari.

Tarixiy xarita, ko’rgazmalar, darslik,

xarita, rasmlar, axborotlar, vatman qog‘oz

televizor, videoproyektor, kompyuter.

KUTILADIGAN NATIJALAR:

O`qituvchi uchun :

Berilgan vaqt ichida mavzu mazmunini izchil yoritilishida o`quvchilarni yo`naltira olish.

O`quvchi uchun :

Mustaqil fikr yuritish ko`nikmasini hosil qilish, o`quvchilarda novatorlik mahoratini shakllantirish, ajdodlarga nisbatan hurmat hissini uyg`otish

Sinfda guruhlarning joylashuvi

DARSNING BORISHI.

Tashkiliy qism

O‘tgan mavzuni takrorlash

Yangi mavzu bayoni

8 daqiqa

Yangi mavzuni mustahkamlash

Dars yakuni va uyga vazifa berish

Buxor xonligi

Qo’qon xonligi

Fanlararo bog`liqligi:

geografiya, matematika, din tarixi,

Xiva xonligi

Guruhlarning nomi:

Lets check your knowledge

Darsning oltin qoidalari

(ko`chma doskada yoziladi)

O`zgalar fikrini tinglay olish va munosabat bildirish .

Tartib – intizom .

Adolat – ahillik

rioya qilish

Raqobat – rostgo’ylik

II. Uyga vazifani takrorlash .

“ Marra tomon olg‘a” degan usul bo‘yicha savollardan tashkil topgan o‘yinlarni amalga oshir iladi. O’tgan mavzu bo‘yicha o‘quvchilar tomonidan uyda tuzib kelingan bir guruhning savollari boshqa guruhga beriladi. Bilim cho‘q q ilarini zabt etish uchun marra sari olg‘a!

Savollar

• XVI asrda safaviylar qaysi davlatda hukmron edilar ?
• Pekinda Xitoy – Qo’qon shartnomasi imzolangan yil ?
• Movorounnahr,Eron va Hindiston yo’nalishida o’ziga xos darvozani o’tagan hudud ?
• Boburiy hukmdor Akbarshoh bilan 4 marotaba elchilik munosabatlarini olib borgan shayboniy hukmdor kim ?
• Mustaqil Afg’oniston davlati qachon tashkil topdi ?
• 1773 – 1793 – yillarda hukmronlik qilgan Afg’oniston hukdori ?

• Eron
• 1832 – yil
• Xuroson
• Abdullaxon II
• 1747 – yil
• Temurshoh

II. YANGI MAVZU BAYONI

• Savdo aloqalari
• XVII asrda elchilik munosabatlari
• Rossiya imperiyasi tazyiqining kuchayishi

XI-XII-asrda-Markaziy-osiyo

Yangi mavzu bayoni

XVI asrda jahondagi yirik davlatlar tomonidan dunyoni boiib olish boshlangan davrda Rossiya Qozon, Astraxan, Sibir xonlikarini zabt etdi. Natijada Rossiya va o‘zbek xonliklari bir-biriga bevosita qo‘shni bo‘lib qoldi. Bu holat ularning o‘zaro muno- sabatlarini yanada rivojlantirishga imkoniyat yaratdi. Markaziy Osiyoning savdo-hunarmandchilik doiralari o‘z mahsulotlarini, ayniqsa, ipak, paxtadan to‘qilgan matolami talab qilayotgan Rossiya bilan savdo-tijorat munosabatlarini rivojlantirishdan g‘oyat manfaatdor edi.

1619-yilda Imomqulixonning elchisi XVII asrda elchihk Odambiy Moskvaga boradi va Mixail Romanov qabulida bo‘ladi. Podsho Odambiy bilan birgalikda Buxoroga Ivan Xoxlov boshchiligida elchilarni yuboradi. I. Xoxlovni Imomqulixon qabul qiladi, rus podshosi iltimosiga binoan o‘z saroyidagi 23 nafar ms asirlarini ozod qiladi. I. Xoxlov 1620— 1622-yillarda Buxoro xonligining ichki va tashqi siyosati haqida qimmatli ma’lumotlar to‘playdi. U qimmatli sovg‘alar bilan Moskvaga kuzatiladi. Yozma manbalarga ko‘ra, XVI—XVII asrlarda Buxoro va Xiva xonliklariga Rossiyadan 12 marta elchilar kelishgan. 1583 — 1600-yillarda Moskvada 5 marta Buxoro elchilari, 2 marta Xiva elchilari bo‘lish- gan. Bu misollar Markaziy Osiyo va Rossiya o‘rtasida savdo- diplomatik aloqalarning ancha faollashganligidan guvohlik beradi.

Yangi mavzu bayoni

XVIIasrdan boshlab Rossiya imperiyasming o’zbek xonliklari bilan bo‘lgan munosabatlarida tazyiq o‘tka- zish ustunlik qila boshladi. Bu Rossiya imperiyasining siyosatida Markaziy Osiyo xonliklarini savdo-sotiqda kamsitish, ularning tabiiy boyliklariga ko‘z olaytirish, strategik maqsadlarni ro‘yobga chiqarish kayfiyatining kuchaygan- ligida yaqqol namoyon bo‘la boshladi.Pyotr I Buxoro va Xiva xonliklarini siyosiy jihatdan Rossiyaga teng davlatlar emas, deb hisoblab, ularga tazyiq o‘tkaza boshladi. Bunga xonliklardagi ichki siyosiy ahvol ham qulay sharoit yaratib bergan edi. Masalan, Xiva xoni Shohniyoz 1700 yilda Pyotr I huzuriga yashirincha elcln yuborib, Xivani Rossiya tobeligiga qabul qilishni so‘ragan. 1709-yili toj-u taxt vorisl Muhammad ham shunday qilgan edi, Pyotr I Xiva xoniga jo‘natgan yorlig’ida shunday gaplar yozilgan edi: „Shohonii muruwat ko‘rsatib, xonning qo‘l ostidayl jamiki narsalari bilan birga, abadiy tobeligimizga olamiz“.

“ Tog’ri top” usuli. Bunda har bir guruhdan bir ishtirokchi chiqadi. Uning qo’liga mutafakkirlardan birining surati va savollar yozilgan bo’ladi, jamoadoshlariga rasmni ko’rsatmay savollarni o’qiydi. Guruh a’zolari uni topishlari kerak.

IV Mustahkamlash

Tarix 8 sinf

Eng yangi tarix. 1939-1988. 11-sinf (1990, V.Furayev tahriri ostida)

.pdf O‘zbekiston tarixi. 11-sinf PDF 31 Jan 2020

O‘zbekiston tarixi. 11-sinf (1998, N.Jo’rayev, T.Fayzullayev, Q.Usmonov)

.pdf O’zbekiston tarixi. 1917-1993 yillar. 9-sinf PDF 31 Jan 2020

O’zbekiston tarixi. 1917-1993 yillar. 9-sinf (1994, R.Rajabova, R.Karimov, K.Oqilov, A.Ibragimova, I.Alimov, F.Ishoqov)

.pdf O’zbekiston xalqlari tarixi. 8-9-sinf PDF 31 Jan 2020

O’zbekiston xalqlari tarixi. 8-9-sinf (1993, M.Ishoqova, V.Kostetskiy)

.pdf O‘zbekiston tarixi. 8-sinf 1996 PDF 31 Jan 2020

O‘zbekiston tarixi. 8-sinf (1996, H.Bobobekov, J.Rahimov, H.Sodiqov)

.djvu Jahon tarixi. 9-sinf Document 31 Jan 2020

Jahon tarixi. 9-sinf (2010, M.Lafasov, U.Jo’rayev, E.Xoliqov, D.Qodirova)

.djvu O‘zbekiston tarixi. 9-sinf Document 31 Jan 2020

O‘zbekiston tarixi. 9-sinf (2010, S.Tillaboyev, A.Zamonov)