Ruscha she’rlar to’plami bolalar uchun (2023)
Xushfe’l, qo‘pol, yolg‘inchi, halol, vijdonli, qasoskor, sabrli, shafqatli, to‘g‘ri-so‘z, shafqatsiz.
BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARI LUG‘ATINI FAOLLASHTIRISH USULLARI
Maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga so‘z ma’nosini tushuntirish va boshlang‘ich sinf o‘quvchilari lug‘atini faollashtirish usullari bayon qilingan. В данной статье излагается методика обяснения значений слов учащимся начальных классов и пути активизации словарья младших школьников.
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilari nutqini rivojlantirishning asosiy yo‘nalish-laridan biri so‘z ustida ishlash, ya’ni lug‘at ishidir. Ona tili va o‘qish darslarida bajariladigan lug‘at ishi o‘quvchining so‘z boyligini oshirishda muhim ahamiyat-ga ega. M. R. Lvovning ma’lumot berishicha, IV sinfgacha boshlang‘ich sinf o‘quvchilari o‘zlashtiradigan yangi so‘zlarning yarmi o‘quvchilar lug‘atiga ana shu darslar orqali kiradi. “Lug‘at ishi ‒ o‘qituvchi faoliyatidagi bir lavha emas, balki rus tili kursining barcha bo‘limi bilan bog‘langan tizimli, yaxshi tashkillashtiril-gan, pedagogik jihatdan maqsadga muvofiq tuzilgan ishdir” ‒ deb yozgan edi taniqli metodikachi olim A. V. Tekuchev [9].
Lug‘at ishi bosqichlarini quyidagicha ifodalash mumkin: 1) so‘z ma’nosini tushuntirish, 2) so‘zni faollshtirish, 3) so‘zni nutqda qo‘llash.
O‘quvchilar lug‘atini faollashtirish ‒ ona tili va o‘qish darslarida bajariladigan lug‘at ishining eng muhim yo‘nalishlaridan biridir. Shuning uchun o‘qituvchining vazifasi ‒ o‘quvchi lug‘atidagi nofaol so‘zlarni faol lug‘at zaxirasiga o‘tkazish uchun o‘quvchiga nofaol so‘zlarning birikuvchanligi va qo‘llanish sohasini o‘zlashtishga yordam berishdan iborat. O‘quvchi biror so‘zni o‘z qayta hikoya-lashi, hikoyasi, suhbati, xati, bayoni, inshosida atigi bir marta qo‘llasa ham, bu so‘z faollashgan hisoblanadi. So‘zni o‘zlashtirish uning ma’nosi, birikuvchaligi va qo‘llanish doirasini bilishdan iborat.
O‘quvchiga yangi so‘z ma’nosini tushuntirish, uning so‘zni to‘g‘ri tushunishiga erishish zarur. Buning uchun esa o‘qituvchi so‘z ma’nosini tushuntirish usullarini bilishi va ulardan o‘rinli foydalanishi lozim. M. R. Lvov so‘z ma’nosini tushuntirishning quyidagi usullarini ajratadi: ko‘rgazmali, kontekstual, sinonim keltirish, mantiqiy ta’rif berish, batafsil tavsiflash, antonim keltirish, so‘zning yasalish tarkibini tahlil qilish [7, 17‒24].
“Ona tili” va “O‘qish kitobi” darsliklarida o‘quvchilar uchun tushunarsiz va ularning nutqida nofaol bo‘lgan bir qancha so‘zlar uchraydi. O‘quvchilar lug‘atini faollashtirishda asosan ana shu so‘zlar ustida ishlash zarur.
O‘quvchilar lug‘atini faollashtirish quyidagi asosiy bosqichlardan iborat:
1.So‘z ma’nosini bir yoki bir necha usul yordamida tushuntirish:
a) kontekst yordamida;
b) shu so‘zning ma’nodoshi yordamida;
d) shu so‘zning antonimi yordamida;
e) tavsifiy yo‘l bilan (lug‘atdan foydalanib yoki o‘qituvchning o‘zi mustaqil ravishda).
2.So‘zni o‘qish va yozish (so‘zning to‘g‘ri talaffuzi va imlosi ustida ishlash).
3.So‘zning qo‘llanish namunalari ustida ishlash (tayyor so‘z birikmasi va gaplar ustida ishlash).
O‘qituvchi o‘quvchilarni o‘rganilayotgan so‘zlar qo‘llangan tayyor so‘z birikmalari va gaplar bilan tanishtiradi.Ularning ayrimini aytib turib yozdirish mumkin.
4.So‘zning semantik aloqalari ustida ishlash.
O‘quvchilarni so‘zlarning paradigmatik aloqalarni ajratish va o‘zlashtirishga o‘rgatuvchi mashqlar ular lug‘atining boyishiga yordam beradi. Bunday mashqlar kerakli so‘zni tanlash, jumla mazmunini aniq yetkazish, so‘zning ma’no qirralarini tushunish qobiliyatini shakllantiradi.
5. O‘rganilayotgan so‘zlar ishtirokida mustaqil ravishda so‘z birikmasi va gap tuzdirish.
Boshlang‘ich sinf ona tili va o‘qish kitobida uchraydigan o‘quvcilar uchun tushunarsiz so‘zlar mazmuniy xususiyatiga ko‘ra turlichadir. Shuning uchun bu so‘zlarning ma’nosini tushuntirishda ularning xususiyatiga mos ravishda eng samarali usulni tanlash lozim. Bu o‘rinda bir necha darslikdagi so‘zlar misolida so‘z ma’nosini tushuntirishning samarali usulini tanlash haqidagi fikrlarimizni bayon qilamiz.
Boshlang‘ich sinf “Ona tili” va “O‘qish kitobi” darsliklarida o‘quvchilarga ma’nosi tushunarsiz bo‘lgan so‘zlar ancha uchraydi. Ularning ma’nosini yuqorida ko‘rsatilgan va boshqa usullar bilan tushuntirish mumkin.
1. Darsliklarda uchraydigan quyidagi so‘zlarning ma’nosini rasmini ko‘rsatish yo‘li bilan tushuntirish mumkin: yalpiz, isiriq, kiyiko‘ti, ermon (1,6), kashta (1,7), garmdori, qal’a, fabrika, raketa (1,17), chang‘i (1,19), qur’on (1,19), so‘na (1,19), so‘gal (1,19), sa’va (1,19), to‘ng‘iz (1,19), turna, sholi (1,21), sharshara (1,21), charos(1,22), shabnam (1,22) gumbaz (1,22), marvaridgul (1,77), soda (1,29), sa’va (1,29), olxo‘ri (1,31), husayni (1,38), chang‘i (1,41), konki (1,41), paroxod (1,42), qayin (1,43), zarg‘aldoq (1,46), do‘lana (1,51), tola (1,67), parovoz, teplovoz, elektrovoz, vagon (1,71), tog‘olcha (1,77), metro (1,78), kamalak (1,79), tuman (1,79), mosh (1,80), binafsha (1,80), chuchmoma (1,80), gulsapsar (1,80), norin (1,80), shilpildiq (1,80), qarag‘ay (1,85) karvon (1,87), zangori (1,90), feruza (1,96), pe-shayvon (1,109), na’matak (1,177), qirg‘iy (1,178), olcha (1,137), saroy (6,7), piyma (6, 11), tunuka (6, 12), po‘stin (6, 14), soy (6,16), arpa (6,16), chuchmoma, yalpiz, jag‘jag‘, ismaloq (6,43), turna (6,44), ko‘za (6, 54), pona (6, 60), chinor (6,102), xarita (3,10), minora (3, 13), chayla (3, 22), umrboqi, ko‘kalapish, doniyor ( 3,22), taqa (3,75), tivit, tovus, beqasam (3,90).
Ko‘rinib turibdiki, bu so‘zlar aniq, ya’ni ko‘z bilan ko‘riladigan narsalarning nomini bildiradi. Ot va sifat turkumiga mansub so‘zlarning ma’nosini tushun-tirganda narsa tasvirlangan suratni, fe’l turkumiga oid so‘zlarni tushun-tirganda esa sujetli suratni ko‘rsatish lozim.
2. Quyidagi so‘zlarning ma’nosini ularga sinonim keltirish orqali tushun-tirish mumkin. Istiqlol – mustaqillik, nurafshon – yorug‘, muborakbod etmoq – tabriklamoq, samo – osmon, ko‘k, gulshan – gulzor, sabo – shabada, munosabat – bog‘lanish, dorivor – shifobaxsh, yaproq – barg, hadya etmoq – bermoq, sovg‘a qilmoq, tub – tag, ahil – inoq, huvullamoq – bo‘shamoq, javon – shkaf, dastyor – yordamchi, alloma – olimlar, muhlat – vaqt, darg‘azab bo‘lish – g‘azablanish, shu’la – nur, ehtirom – hurmat, badavlat – boy, tazyiq – zug‘um, an’ana – odat, ta’na – dashnom, ta’ziya – aza, ma’lumot – xabar, ma’yuslanmoq – xafa bo‘lmoq, chashma – buloq, choq – payt, arg‘imchoq – ip, darz – yoriq, ranj – qiyinchilik, ganj – boylik, xazina, sust – sekin, bol – asal, tabassum – kulgi, muddat – vaqt, tasalli – yupanch, musaffo – sof, toza, mutolaa – o‘qish, do‘kon – magazin, zoriqmoq – muhtoj bo‘lmoq, noyob – topilmas, undirmoq – o‘stirmoq, mamnun – xursand, gavjum – to‘la, surkash – surtish, ohista – sekin, et – go‘sht, daromad – kirim, xontaxta – stol, xazonrezgilik – barglarning to‘kilishi, ezgulik – yaxshilik, boldoq – zirak, najot – yordam, mo‘‘tadil – o‘rtacha, sarvqomat – tik, chanqagan – suvsiragan, so‘yla – gapir, so‘zla, toblanmoq – chiniqmoq, gazlama – mato, yo‘ldosh – hamroh, choyshab – ko‘rpa, silliq – tekis, intizom – tartib, olam – dunyo, mug‘ombir – ayyor, chaqa – tanga, parranda – qush, istirohat – dam olish, nishon – mo‘ljal, tebranmoq – qimirlamoq, husn – chiroy, sohil – qirg‘oq, pardoz – bezak, chaman – gulzor, parvarish qilmoq – boqmoq, olishmoq – kurashmoq, urishmoq, jajji – kichkina, mitti, mador – quvvat, g‘ubor – chang, dog‘, jussa – gavda, o‘git – nasihat, yumush – ish, jamlamoq – to‘plamoq, lazzat – rohat, jasorat – jasurlik, ulug‘ – buyuk, tortig‘ qilmoq, sovg‘a qilmoq, suyukli – sevimli, boqmoq – qaramoq, maftun bo‘lmoq – mahliyo bo‘lmoq, beg‘ubor – toza, sof, ko‘lanka – soya, ensiz – qisqa, enli – keng, g‘alati – qiziq, hushyor – sezgir, ziyrak, sayyoh – sayohatchi, turist, ilk – birinchi, tashna – suvsiz, chanqoq, hangu-mang – hayron, bezovta – notinch, maysa – o‘t.
Bu usulni qo‘llaganda o‘qituvchi shuni nazarda tutishi kerakki, so‘zlarni sinonim orqali tushuntirish o‘quvchilar har bir izohlovchi sinonimning ma’nosini yaxshi tushungandagina maqsadga yetadi. Shuning uchun so‘zning ma’nosini tushuntirish uchun keltiraligan sinonim sifatida faqatgina bolalar yaxshi tushunadigan umumiste’mol so‘zlarni tanlash kerak.
3. Darsliklardagi o‘ta umumiy, keng tushunchani bildiruvchi so‘zlarning ma’nosini ular nomlaydigan narsalarni sanab keltirish orqali tushuntirish mumkin.
Hasharot bu – qurt, chumoli, ari, qo‘ng‘iz, o‘rgimchak.
Meva – olma, nok, anjir, o‘rik, shaftoli.
Matn – hikoya, she’r, ertak.
Poliz – qovun, tarvuz, handalak.
Ajdod – ota, bobo, buvi, bobokalon.
Avlod – farzand, nevara, evara, chevara.
Texnika – traktor, mashina, kombayn, televizor, dazmol.
4. Darslikdagi ko‘pgina so‘zlarning ma’nosini ularning tarkibiy qismlari – morfemalar orqali aniqlash mumkin. Shu narsa ma’lumki, kattalar ham, o‘quvchilar ham noma’lum so‘zni bo‘lish va ma’lum bo‘lgan o‘zakdosh so‘z bilan mazmuniy aloqa o‘rnatish asosida ochishga harakat qiladi. 3-sinf darsligida quyidagi so‘zlarni so‘z yasalish tarkibi – o‘zak va yasovchi qo‘shimcha orqali tushuntirish mumkin.
Oromgoh – orom – o‘zak, -goh – so‘z yasovchi qo‘shimcha, joy degan ma’noni anglatadi. Demak, bu so‘z orom, dam oladigan joy ma’nosini bildiradi. Xabardor – xabar – o‘zak, -dor – so‘z yasovchi qo‘shimcha, egalik ma’nosini bildiradi. Demak, bu so‘z xabari bor degan ma’noni bildiradi, qalamkash – qalam – o‘zak, kash – so‘z yasovchi qo‘shimcha, tortmoq, chizmoq degan ma’noni bildiradi. Demak, bu so‘z qalam bilan ishlovchi kishini, ya’ni shoir, yozuvchilarni bildiradi. Ma’rifatparvar – ma’rifat – o‘zak, parvar – so‘z yasovchi qo‘shimcha, otdan anglashilgan narsani tarbiyalash, shunga yaxshi munosabat kabi ma’nolarini bildiradi. Demak, bu so‘z ma’rifatni sezuvchi, unga intiluvchi degan ma’noni bildiradi. Da’vogar – da’vo – o‘zak, gar – so‘z yasovchi qo‘shimcha, otdan ishlab chiqaruvchi kasb yoki faoliyat egasini bildiruvchi shaxs oti yasaladi. Demak, bu so‘z da’vo qiluvchi degan ma’noni bildiradi. Ta’sirchan – ta’sir – o‘zak, chan – so‘z yasovchi qo‘shimcha, egalik, ortiqlik ma’nosini bildiradi. Demak, bu so‘z ta’siri bor, kuchli yoki ta’sirga tez uchraydigan degan ma’noni bildiradi. Ma’murchilik – ma’mur – o‘zak, -chilik – so‘z yasovchi qo‘shimcha. Bu so‘zning ma’nosini bilish uchun o‘zakning ma’nosini bilish kerak. Ma’mur so‘zi o‘zbek tilining izohli lug‘atida obod, farovon, to‘kin deb izohlangan. Demak, ma’murchilik so‘zi to‘kinchilik ma’nosini bildiradi. Childirimkash – childirma – o‘zak, -kash – so‘z yasovchi qo‘shimcha, kasb-hunar egasi bo‘lgan shaxs oti yasaydi. Demak, bu so‘z childirma chaluvchi degan ma’nonini bildiradi.
Gulchambar – guldan qilingan chambarak.
Sharsimon – shar – o‘zak, -simon – so‘z yasovchi qo‘shimcha, o‘xshash degan ma’noni bildiradi. Demak, bu so‘z sharga o‘xshash degan ma’noni bildiradi.
O‘quvchilarga so‘z yasovchi qo‘shimchaning ma’nosi bir marta tushuntirilsa, shu qo‘shimcha qo‘llangan boshqa so‘zlarning ma’nosini ularning o‘zi aniqlayveradi.
Serqatnov – qatnov – o‘zak, ser – so‘z yasovchi qo‘shimcha, ko‘p degan ma’noni bildiradi. Demak, bu so‘zning ma’nosi qatnoy ko‘p degani.
Serhikmat – hikmati ko‘p, hikmatga boy.
Sohibkor – sohib – o‘zak, -kor – so‘z yasovchi qo‘shimcha, kasb egasi mutaxassislik, mashg‘ulot bilan bog‘liq bo‘lgan shaxs oti yasaydi. Bu so‘z o‘z kasbining ustasi degan ma’noni bildiradi.
Badfe’l – fe’l – o‘zak, bad – so‘z yasovchi qo‘shimcha, yomon degan ma’noni bildiradi. Demak, bu so‘z fe’li yomon degan ma’noni anglatadi.
G‘o‘zapoya – g‘o‘za – o‘zak, poya – so‘z yasovchi qo‘shimcha. Bu so‘z g‘o‘zaning poyasi degan ma’noni bildiradi. Jangovor – jang – o‘zak, ovor – so‘z yasovchi qo‘shimcha. Bu so‘z kurashchan, faol degan ma’noni bildiradi. Mashinasoz – mashina – o‘zak, soz – so‘z yasovchi qo‘shimcha, tuzatuvchi degan ma’noni bildiradi. Demak, bu so‘z mashina tuzatuvchi degan ma’noni bildiradi.
Hazilkash – hazil – o‘zak, kash – so‘z yasovchi qo‘shimcha, qiluvchi degan ma’noni bildiradi. Demak, bu so‘z hazil qiluvchi degan ma’noni bildiradi.
5. Darsliklardagi sinonimi mavjud bo‘lmagan quyidagi so‘zlar ma’nosini o‘quvchilarga tasviriy yo‘l bilan tushuntirish mumkin.
Anjuman – keng ko‘lamli, katta yig‘ilish.
Fuqaro – biror mamlakatning doimiy aholisi.
Ma’vo – turar joy.
Tazyiq – kuch bilan, zo‘rlab o‘tkazilgan ta’sir, siquv.
An’ana – avloddan-avlodga o‘tib boradigan urf-odat.
Ma’rifat – tabiat, jamiyat va inson haqidagi chuqur hamda ezgulikka yo‘naltirilgan bilim.
Qur’on – musulmonlarning Olloh tomonidan Muhammad payg‘ambarga vahiy qilingan (tushirilgan) muqaddas kitobi.
Qit’a – yerning dengiz va okeanlar bilan qurshalgan oltita alohida qismidan har biri.
So‘gal – badanga ko‘pincha qo‘l yoki oyoqda bo‘ladigan qattiq yumaloq o‘simta.
Mo‘jiza – odatdan tashqari kishini hayron qoldiruvchi hodisa yoki ish, narsa.
So‘na – urg‘ochisi hayvonlarning qonini so‘radigan, erkagi o‘t bilan ovqatlanadigan yirik pashsha.
6. Mavhum tushunchani bildiruvchi so‘zlar ma’nosini obrazlar yordamida tushuntirish mumkin. (Bu haqda batafsil qarang: [8].) Bir-ikkita misol keltiramiz.
Adolat so‘zini obrazli ravishda quyidagicha tushuntirish mumkin: «O‘quvchilar, adolat bu odamlarga bir xilda munosabatda bo‘lishdir. Adolat taroziga o‘xshaydi. (O‘qituvchi tarozining rasmini ko‘rsatadi.) Tarozining ikkala pallasiga bir xil yuk qo‘yilsa, uning ikki pallasi teng bo‘ladi. Bir pallasiga og‘irroq yuk qo‘yilsa, tarozining bir pallasi baland, bir pallasi past bo‘ladi. endi hayotdan misol keltiraman. Masalan, bir otaning 2 o‘g‘li bor. Ota bozordan 4 ta olma olib keldi. Ikkala o‘g‘ilga 2 tadan olma bersa, bu adolatdan bo‘ladi. Bir o‘g‘liga bitta, ikkinchi o‘g‘liga uchta olma bersa, bu adolatsizlik bo‘ladi».
Jur’at so‘zini obrazli tarzda quyidagicha tushuntirish mumkin: « O‘ qu v chilar, jur’at – bu xavf-xatar, qiyinchiliklardan hayiqmay qilingan ish. Hayotda ko‘p holda kishiga jur’at kerak bo‘ladi. Masalan, tishingiz og‘rib qolsa, tish shifokoriga borishingiz uchun jur’at kerak. Yoki matematikadan sizga qiyin misol berilgan bo‘lsa, uni yechish uchun ham jur’at kerak. Jur’atni, o‘quvchilar, jarlik ustidan sakrab o‘tayotgan otga o‘xshatish mumkin. Chunki jarlik ustidan sakrab o‘tish uchun katta jur’at, jasorat kerak. O‘quvchilar, hayotda qiyinchiliklardan qo‘rqmay, jur’at bilan ish tutsangiz, ko‘zlagan maqsadingizga erishasiz».
So‘z ma’nosini tushuntirish ‒ hali o‘quvchilar lug‘atini boyitishning birinchi bosqichi xolos. So‘z o‘quvchining “o‘z mulki”ga aylanishi, ya’ni faol lug‘atiga kirishi uchun katta ishni amalga oshirish talab qilinadi. Nutq o‘stirish bo‘yicha tajriba shuni ko‘rsatadiki, bu borada shablon va rejasizlikka yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi. Har bir dars uchun rejalashtiriladigan so‘z ustidagi izchil, puxta, doimiy ish olib borilishi lozim.
O‘quvchilar uchun tushunarsiz va nofaol so‘zlarni faollashtirishning quyidagi yo‘llari mavjud:
1. Boshlang‘ich sinf “Ona tili” darsliklarida berilgan o‘quvchilar lug‘atini faollashtirishga doir mashqlarni bajartirish.
2. O‘qish darslarida o‘qiganlarini qayta hikoyalash, suhbat, bayon, inshoda yangi va nofaol so‘zlarni qo‘llash.
3. Ona tili va o‘qish darslarida o‘qituvchining o‘zi tomonidan tuzilgan mashq va topshiriqlardan foydalanish.
4. Ona tili darsligidagi mashqlarga qo‘shimcha topshiriqlar ilova qilish.
Biz bu maqolada uchinchi va to‘rtinchi yo‘l haqida so‘z yuritamiz.
Ona tili va o‘qish darslarida o‘quvchilar lug‘atini faollashtirish uchun o‘qituvchining o‘zi tomonidan tuziladigan quyidagi topshiriqlardan foydalanish mumkin:
1. Har bir qatordagi o‘zakdosh so‘zlarni toping.
Qadrli, aziz, qadrdon;
Vafodor, sadoqatli, bevafo;
Mehrli, xushfe’l, mehribon;
Qo‘pol, qo‘rs, qo‘pollik.
O‘zakdosh so‘zlarni ajratib yozing. O‘zagini belgilang. Shu so‘zlardan istagan birini qo‘llab gap tuzing.
2. Sabr, hurmat, e’tibor so‘zlariga o‘zakdosh so‘zlar toping.
Izohli lug‘atdan bu so‘zlarning ma’nosini o‘qing va eslab qoling.
1) Insonni nima uchun hurmat qilish mumkin?
2) Har qanday odam hurmatga loyiqmi?
3. Har bir so‘zning qaysi turkumiga kirishini aniqlang.
Ishonch, ishonmoq, e’tibor, ishonchli, mehmondo‘st, mazax qilmoq, xafa qilmoq, xushfe’l, bag‘ritosh, nafratlanmoq, yaxshi ko‘rmoq, loqayd, hurmat, halol, rost, rostgo‘y, shafqatsiz, insonparvar.
So‘zlarni uch ustunchaga ajratib yozing: ot, sifat, fe’l. Insonning ijobiy xislatlarini ayting. Bag‘ritosh va mehribon so‘zlarining ma’nosini tushuntiring.
4. Berilgan so‘zlarga qarama-qarshi ma’noli so‘zlar topib yozing.
Dono odam ‒ nodon odam ; xushfe’l yigit ‒…; jasur askar ‒…; shirinso‘z bola ‒…; bag‘ritosh odam ‒…; qahrli nigoh ‒…
Foydalanish uchun so‘zlar: badfe’l, mehribon,qo‘rqoq, qo‘pol, mehrli.
5. Berilgan sifatlarning umumiy jihati nimada? Ularning ma’nosida qanday farq bor?
Xushmuomala, shirinso‘z, xushfe’l, nazokatli, odobli, muloyim, kirishimli, dilkash.
6. Lug‘at diktanti.
Birinchi ustunchaga odamlar qanday bo‘lishi kerakligi bildiruvchi, ikkinchi ustunchaga qanday bo‘lmasligi kerakligini bildiruvchi so‘zlarni yozing.
Xushfe’l, qo‘pol, yolg‘inchi, halol, vijdonli, qasoskor, sabrli, shafqatli, to‘g‘ri-so‘z, shafqatsiz.
Shu so‘zlardan uchtasini tanlab gap tuzing.
7.Quyidagi gaplardan to‘g‘ri so‘zining ma’nolarini qiyoslang.
To‘g‘ri odam yolg‘on gapimaydi.Nodirning javobi to‘g‘ri.
Qaysi so‘zlar birinchi gapga, qaysi so‘zlar ikkinchi gapga mos keladi: halol, aniq, insofli, rost.
8.Yumshoq va muloyim so‘zlarini quyida berilgan qaysi otlar bilan bog‘lash mumkin?
Divan, so‘z, odam, mum, kulgi, yostiq, xamir, ko‘rpa, muomala.
9.Qarama-qarshi ma’noli so‘z yozib, ma’nosini izohlang.
shafqatsiz ‒…;
xushmuomala ‒ …;
Boshlang‘ich sinf “Ona tili” darsliklaridagi mashqlarga quyidagi qo‘shimcha topshiriqlarni tavsiya qilamiz:
1. 2-sinf “Ona tili” darsligidagi [4] 25-mashqqa. Inoq, intizom, ilg‘or, ilm, pichan, nihol, koinot so‘zlari ishtirokida so‘z birikmasi tuzing.
Foydalanish uchun so‘zlar: do‘stlar, rioya qilmoq, mamlakat, maktab, o‘rmoq, o‘tqazmoq, cheksiz, olmoq.
Inoq, ilm, nihol, koinot so‘zlariga ma’nodosh so‘zlar toping .
2. 2-sinf “Ona tili” darsligidagi 53-mashqqa. Haykal, hamshira, handalak, hashar, harorat, hoshiya so‘zlari ishtirokida so‘z birikmalari tuzing.
Foydalanish uchun so‘zlar: xushbo‘y, Navoiy, ayol, umumxalq, xona, daftar.
Shu so‘z birikmalaridan uchtasini tanlab gap tuzing.
3. 3-sinf ”Ona tili” darsligidagi [1] 21-mashqqa. Anhor, olxo‘ri, javon, nordon, arqon, poda, beda, sabr so‘zlari ishtirokida so‘z birikmasi tuzing. Foydalanish uchun so‘zlar: katta, kitob, uzun, qora, tezoqar, ko‘m-ko‘k, olma.
Poda so‘zining uyur, gala so‘zlaridan farqini ayting.
4. 3-sinf “Ona tili” darsligidagi 39-mashqqa. An’ana, marifat, e’tirof, ta’na, ta’ziya so‘zlarining ma’nosini lug‘atdan foydalanib izohlang.
Shu so‘zlar ishtirokida so‘z birikmasi tuzing.
An’ana, marifat, ta’na so‘zlariga ma’nodosh so‘zlar toping.
5 . 3-sinf “Ona tili” darsligidagi 40-mashqqa.
Ma’naviyat, ma’rifat, da’vogar, ta’sirchan, ma’murchilik, mas’uliyat, ta’-minot, e’tiqod, ma’yuslanmoq so‘zlarining ma’nosini lug‘atdan foydalanib izohlang. Ta’sirchan, ma’murchilik, ma’suliyat, e’tiqod, ma’yuslanmoq so‘zlariga ma’nodosh so‘zlar toping. Shu so‘zlar ishtirokida bittadan gap tuzing.
Mashqda berilgan mazkur so‘zlar ma’nisini 3-sinf o‘quvchisi bilmaydi. Bu so‘zlar ustida lug‘at ishi o‘tkazilmasa, ular hatto o‘quvchining nofaol lug‘atiga ham kirmay qoladi.
6. 3-sinf “Ona tili” darsligidagi 42-mashqqa. Lu g‘ atdan foydalanib qur’on, qo‘rg‘on, mo‘jiza, da’vat, so‘na, ma’sul, me’mor, qit’a, so‘gal, sa’va, to‘ng‘iz so‘zlarining ma’nosini izohlang.
Shu so‘zlar ishtirokida so‘z birikmasi tuzing. Foydalanish uchun so‘zlar: mustahkam, tabiat, hushyorlik, shaxs, o‘qimoq, bino, olti, g‘adir-budur, mitti, ovlamoq.
7. 3-sinf ”Ona tili” darsligidagi 310-mashqqa. (Mashqda “Mening onam” mavzusida 5-6 gapdan iborat matn yozing” deb topshiriq berilgan.) Matnda quyidagi so‘z va iboralardan foydalaning: oq yuvib, oq taragan, mehribon, istamoq, ko‘maklashmoq, tortiq qilmoq.
8. 3-sinf ”Ona tili” darsligidagi 326-mashqqa. Kezaman so‘ziga ma’nodosh so‘z toping.
9. 4-sinf “Ona tili” darsligidagi [2] 94-mashqqa.Teatr, radio, manfaat, kakao, mutolaa, chavandoz so‘zlarining ma’nosini lug‘atdan foydalanib izohlang.
Bu so‘zlar ishtirokida so‘z birikmasi tuzing. Foydalanish uchun so‘zlar: aktyor, ko‘rmoq, mohir, ichmoq, kitob, eshitmoq.
10. 4-sinf “Ona tili” darsligidagi 103-mashqqa. Jadval, jayron, jurnal, ijozat, tarjimon so‘zla-rining ma’nosini lug‘atdan foydalanib izohlang.
Shu so‘zlar ishtirokida so‘z birikmasi tuzing. Foydalanish uchun so‘zlar: go‘zal, ko‘paytirish, olmoq, “G‘uncha”, mohir.
Jayron va jiyron so‘zlarining farqini ayting.
Foydalanilgan adabiotlar:
1. Fuzailov S., Xudoyberganova M., Yo‘ldosheva Sh. Ona tili 3-sinf uchun darslik. – Toshkent.: «O‘qituvchi», 2014. – 144 b.
2. Ikromova R., G‘ulomova X., Yo‘ldosheva Sh., Shodmonqulova D. Ona tili. 4-sinf uchun darslik. – Toshkent: «O‘qituvchi», 2015. – 192 b.
3. Matchonov S., Shojalilov A., X. G‘ulomova, Sh. Sariyev, Z. Dolimov. O‘qish kitobi. 4-sinf uchun darslik. – Toshkent: “Yangiyo‘l poligraf servis”, 2015. – 240 b.
4. Qosimova K., Fuzailov S., Ne’matova A. Ona tili. 2-sinf uchun darslik. – Toshkent.: «Cho‘lpon», 2014. – 128 b.
5. G‘afforova T., Shodmonov E., G‘ulomova X. Ona tili. 1-sinf uchun darslik. – Toshkent: “Sharq”, 2015. – 112 b.
6. G‘afforova T., Shodmonov E., G‘ulomova X. O‘qish kitobi. 1-sinf uchun darslik. – Toshkent: “Sharq”, 2015. – 112 b.
7. Львов М.Р. Речь младших школьников и пути её развития. ‒ Москва: «Просвещение», 1975. – 176 c.
8. Сафаров Ф. С. Бошланғич синф ўқувчиларига мавҳум тушунчаларни образ воситасида тушунтириш. ‒ “Педагогик маҳорат” журнали. Бухоро, 2013, 2-сон, Б. 50 – 53 .
9. Текучев А. В. Методика преподавания русского языка в средней школе. Москва, 1980. – 224 c .
Ruscha she’rlar to’plami bolalar uchun (2023)
Ushbu sahifada bolalar uchun ruscha she’rlar to’plami jamlangan. Rus tilida sher yodlayotgan bolajonlarga oson bo’lishi uchun qisqa 4 qator sherlar topishga harakat qildik. She’rlar umumiy hisobda 26 mavzularga bo’lingan bo’lib ular bog’cha bolalari va maktab yoshidagi bolalarga ham to’g’ri keladi. Umid qilamizki farzandingizga kerak bo’lgan ruscha she’r albatta topiladi. Marhamat!
Aytgancha, agar birorta she’r tarjimasi bilan kerak bo’lib qolsa mana bu > Google Tarjimon dan foydalaning, biroz kulguli tarjima qilishi mumkin, ammo ma’nosini tushunib olsa bo’ladi.
Hozir esa davraga reklamani chaqiramiz:
Mevalar haqida rus tilida sherlar
«Mevalar haqida ruscha she’r: OLMA»
Яблочко над головою,
Золотое, наливное!
Ты в росе купалось,
Солнцем утиралось!
(Пысин А.)
«Mevalar haqida ruscha she’r: NOK»
Называют меня грушей.
Я скажу, а ты послушай:
Полюбите меня, дети!
Я полезней всех на свете.
(Muallif noma’lum)
«Mevalar haqida ruscha she’r: BANAN»
Жёлтый, сладкий, ароматный,
Он: на цвет и вкус приятный,
А пришёл из жарких стран —
Называется банан!
(Днепровская В.)
«Mevalar haqida ruscha she’r: KIVI»
Чернеют точки-зерна
В зеленом переливе.
Кислит слегка, бесспорно,
Но в целом сладок киви.
(Антонова Татьяна)
«Mevalar haqida ruscha she’r: OLCHA»
Куст красавец, самый пышный,
Называют франта — вишней.
Кладовая сочных ягод,
Будет всем варенья на год!
(Сибирцев В.)
«Mevalar haqida ruscha she’r: APELSIN»
Привет, я сочный апельсин,
Любимый всеми господин.
Найдется соковыжималка?
Мне сока для друзей не жалко!
(Muallif noma’lum)
Tarvuz haqida rus tilida sherlar
«Tarvuz haqida ruscha she’r 1»
Вот какой у нас арбуз —
Замечательный на вкус!
Даже нос и щеки
Все в арбузном соке!
(Александрова З.)
«Tarvuz haqida ruscha she’r 2»
У него отменный вкус,
Имя носит он — арбуз,
А растёт он летом,
Когда много света.
(Ревю И.)
Non haqida rus tilida sherlar
«Non haqida ruscha she’r 1»
Хлеб ржаной, батоны, булки
Не добудешь на прогулке.
Люди хлеб в полях лелеют,
Сил для хлеба не жалеют.
(Muallif noma’lum)
«Non haqida ruscha she’r 2»
Расскажу тебе, дружок,
Про чудесный колосок.
Тот, что зреет на полях —
Попадёт на стол в хлебах.
Сушки, плюшки и батон —
Хлеб приходит в каждый дом…
(Кравченко Е.)
«Non haqida ruscha she’r 3»
Есть такие слова:
«Он всему голова»
Хрустящей корочкой одет
Очень Мягкий белый ХЛЕБ.
(Малахова А.)
Tabiat haqida rus tilida sherlar
«Tabiat haqida ruscha she’r: Umumiy»
Не то, что мните вы, природа:
Не слепок, не бездушный лик —
В ней есть душа, в ней есть свобода,
В ней есть любовь, в ней есть язык…
(Фёдор Тютчев)
«Tabiat haqida ruscha she’r: QUYOSH»
Солнышко, солнышко,
Выгляни в окошко;
Любят тебя детки,
Детки-малолетки.
(Muallif noma’lum)
«Tabiat haqida ruscha she’r: OY»
Среди безмолвия ночного
Луна так весело глядит,
И луч ее у часового
На ясном кивере горит!
Ах! Погляди ко мне в окошко
И дай мне весть о вышине,
Чтоб я, утешенный немножко,
Увидел счастье хоть во сне.
(Катенин Павел)
«Tabiat haqida ruscha she’r: SHAMOL»
Ветер, ветерок, ветрище,
Ты чего по свету рыщешь?
Лучше улицы мети
Или мельницы крути!
(Яков Аким)
«Tabiat haqida ruscha she’r: BULUT»
Облачко проснулось
С солнечной улыбкой,
В речку окунулось,
Обернулось рыбкой!
Вытянуло ушки —
Вот вам и зайчишка!
А надуло щёчки —
Косолапый мишка!
(Мельник Н.)
Fasllar haqida rus tilida sherlar (bahor, yoz, kuz, qish)
«Fasllar: BAHOR fasli haqida ruscha she’r 1»
Открой глаза и улыбнись —
Весна, весна пришла!
Пусть полной света будет жизнь,
И счастья, и тепла!
(Muallif noma’lum)
«Fasllar: BAHOR fasli haqida ruscha she’r 2»
Весна пришла! Ура-ура!
В сторону отложим все дела.
Пусть она принесет нам счастье,
И любви подарит страстной!
(Muallif noma’lum)
«Fasllar: YOZ fasli haqida ruscha she’r 1»
Лето, лето к нам пришло!
Стало сухо и тепло.
По дорожке прямиком
Ходят ножки босиком.
Кружат пчёлы, вьются птицы,
А Маринка веселится.
(Muallif noma’lum)
«Fasllar: YOZ fasli haqida ruscha she’r 2»
До чего хорош денек!
Веет легкий ветерок.
Солнца летнего лучи
Так приятно горячи!
(Muallif noma’lum)
«Fasllar: KUZ fasli haqida ruscha she’r 1»
Наступила осень,
Пожелтел наш сад.
Листья на берёзе
Золотом горят.
Не слыхать весёлых
Песен соловья.
Улетели птицы
В дальние края.
(А. Ерикеев)
«Fasllar: KUZ fasli haqida ruscha she’r 2»
Если на деревьях
Листья пожелтели,
Если в край далекий
Птицы улетели,
Если небо хмурое,
Если дождик льется,
Это время года
Осенью зовется.
(М. Ходякова)
«Fasllar: QISH fasli haqida ruscha she’r 1»
Как белый пух, снежок летает,
Встречайте зимушку-зиму!
А на ладошке снежок тает,
Уж очень там тепло ему.
(Лидия Огурцова)
«Fasllar: QISH fasli haqida ruscha she’r 2»
Снег ложится на дома:
К нам опять пришла Зима!
Принесла в котомке
Вьюги да позёмки,
Холода, сугробы, лёд
И, конечно, Новый Год!
(Марина Дружинина)
Qorbobo haqida rus tilida sherlar
«Qorbobo haqida ruscha she’r 1»
Шубка, шапка, рукавички.
На носу сидят синички.
Борода и красный нос —
Это Дедушка Мороз!
(Muallif noma’lum)
«Qorbobo haqida ruscha she’r 2»
Скоро, скоро Новый год!
Скоро Дед Мороз придёт.
За плечами ёлочка,
Пушистые иголочки.
Он подарки нам разносит
И стихи читать нас просит.
(Muallif noma’lum)
«Qorbobo haqida ruscha she’r 3»
Здравствуй, Дедушка Мороз!
Ты, наверное, замёрз:
День ходил по городу,
Отморозил бороду…
Нос клади на батарею.
Я сейчас тебя погрею!
(Усачев Андрей)
Qor haqida rus tilida sherlar
«Qor haqida ruscha she’r 1»
Снег бывает разный:
Чистый, невесомый,
Снег бывает грязный —
Липкий и тяжёлый.
Снег летит пушистый,
Мягкий и приятный,
Снег бывает рыхлый,
Снег бывает ватный.
(Второва Т.)
«Qor haqida ruscha she’r 2»
Снег идёт, стоят машины,
Даже шины не шуршат.
В нашем городе сегодня —
Самый снежный, снегопад!
(Muallif noma’lum)
«Qor haqida ruscha she’r 3»
Снег кружится и не тает.
Он откуда прилетает?
Видно с тучки озорной,
Что повисла надо мной!
(Бородянская С.)
Yangi yil haqida rus tilida sherlar
«Yangi yil haqida ruscha she’r 1»
За окном снежинок стая,
Тоже водит хоровод.
Попрощавшись с годом старым,
Мы встречаем Новый год.
(Татьяна Мельникова)
«Yangi yil haqida ruscha she’r 2»
Снова пахнет свежей смолкой,
Мы у елки собрались,
Нарядилась наша елка,
Огоньки на ней зажглись.
Игры, шутки, песни, пляски!
Там и тут мелькают маски…
Ты — медведь, а я — лиса.
Вот какие чудеса!
Вместе встанем в хоровод,
Здравствуй, здравствуй, Новый год!
(Muallif noma’lum)
«Yangi yil haqida ruscha she’r 3»
Зима обходит всю планету,
И бродит сказка с ней по свету,
Под Новый Год заходит в дом
И мы ее сегодня ждем.
Она уже в пути теперь.
И скоро постучится в дверь.
(Muallif noma’lum)
Archa haqida rus tilida sherlar
«Archa haqida ruscha she’r 1»
Что за чудо, чудо-ёлка
Все зелёные иголки,
В бусинках и шариках,
В жёлтеньких фонариках!
(Muallif noma’lum)
«Archa haqida ruscha she’r 2»
Посмотри в дверную щелку —
Ты увидишь нашу елку.
Наша елка высока,
Достает до потолка.
А на ней висят игрушки —
От подставки до макушки.
(Ильина Елена)
«Archa haqida ruscha she’r 3»
Елка наряжается —
Праздник приближается.
Новый год у ворот,
Ребятишек елка ждет.
(Аким Яков)
Hayvonlar haqida rus tilida sherlar
«Hayvonlar haqida ruscha she’r: YO’LBARS»
Тигры — знают все ребята —
Ходят в шубах полосатых.
От хвоста и до ушей
Цвет песка и камышей.
(Muallif noma’lum)
«Hayvonlar haqida ruscha she’r: AYIQ»
По деревьям лазит ловко,
Есть хорошая сноровка,
Может сильно он реветь,
А зовут его… Медведь!
(Чурилов А.)
«Hayvonlar haqida ruscha she’r: SIGIR»
Представить невозможно!
Поверить нелегко!
Жуёт корова сено
А дарит молоко!
(Muallif noma’lum)
«Hayvonlar haqida ruscha she’r: MUSHUK»
Шесть котят есть хотят.
Дай им каши с молоком.
Пусть лакают языком,
Потому что кошки
Не едят из ложки.
(Самуил Маршак)
«Hayvonlar haqida ruscha she’r: KUCHUK»
Во сне напрягаются тёплые лапы,
И ухо чуть-чуть шевелится…
На наших коленях уснула собака:
Ей больше нигде так не спится!
(Muallif noma’lum)
«Hayvonlar haqida ruscha she’r: QUYON»
Раз, два, три, четыре, пять!
Вышел зайчик погулять.
Запер домик на замочек
И пошел в универмаг
Покупать себе платочек,
Лампу, зонтик и гамак.
(Хармс Д.)
Qushlar haqida rus tilida sherlar
«Qushlar haqida ruscha she’r: KABUTAR»
Есть порода — почту носит,
А дворовый пищу просит.
Этих бойких птиц люби!
Символ мира — голуби!
(Талызин Владимир)
«Qushlar haqida ruscha she’r: QARG’A»
Хрипло птенчики кричат,
Клювы их в гнезде торчат,
Скрыла их густая крона,
Проживает здесь ворона.
(Смолин П.)
«Qushlar haqida ruscha she’r: BURGUT»
Без особого усилья,
Широко расправив крылья,
Славу в небе приобрёл,
Над землей парит орёл.
(Сибирцев В.)
«Qushlar haqida ruscha she’r: OQQUSH»
Повелось так с самой древности:
Эти птицы — символ верности.
В отраженье свое глядя,
Вот скользят по водной глади,
Восхищая всех людей,
Двое белых лебедей.
(Muallif noma’lum)
O’zbekiston haqida / vatan haqida rus tilida sherlar
«O’zbekiston / vatan haqida ruscha she’r: Мой солнечный Узбекистан»
Ты белым золотом одета,
Ты вся,как золотой хирман,
Республика тепла и света,
Мой солнечный Узбекистан.
Строкой поэзии высокой
Слагают оду и дастан,
Тебе,жемчужина Востока,
Мой солнечный Узбекистан.
В каком воспеть хвалебном гимне
Твой изобильный дастархан!
Ты в мире всех гостеприимней,
Мой солнечный Узбекистан.
Ты поступью шагаешь твёрдой
В содружество великих стран,
Мой независимый и гордый,
Мой солнечный Узбекистан.
Будь вечно юным и цветущим.
Да сбыться всем твоим мечтам,
Республика с великим будущим,
Мой солнечный Узбекистан!
(Леонид Ветштейн)
«O’zbekiston / vatan haqida ruscha she’r: Ты, родина моя — Узбекистан!»
Умой меня ключевою водой
Росой освежи мне веки.
Будь вечно цветущей и молодой
Водой заполняй свои реки.
Дары плодородия сынам молодым
Даруй, восхваляя земли.
Народ твой извечно богат и любим
Ты помни это и внемли.
Позволь искупаться в лучах,
Звезды под названием «Солнце».
Побегать босой на хлопковых полях
Напиться водой из колодца.
Ты древности таины мне передай,
Мой край золотой, лучезарный
Изобилием, что льется через край
Весельем, танцами и ярмаркой базарной.
Вся нежность Азии и крепкий стан,
Как в танце девушки восточной.
Ты, родина моя — Узбекистан,
Страна хурмы и дыни сочной.
(Динара Баймурзаева)
«O’zbekiston / vatan haqida ruscha she’r: Моя Родина – Узбекистан»
Жемчужина в оправе скал,
Пустынь, степей и рек;
Страна моя – Узбекистан,
С тобою я – навек!
Слезу от радости тайком
Стирает наш земляк,
Завидя, как в краю чужом
Взвивается наш флаг.
Спортсмены золото куют,
Медали на груди,
Как по команде, все встают
Под наш узбекский гимн!
Шурпа, лепёшка, плов, шашлык –
Пусть будут на столе,
И не погаснет ваш тандыр
У дома в махалле.
Здесь уважают мир и труд.
Мы каждый брату – брат.
Карнаи весело поют.
О Родина – рахмат!
(Сергей Волков.)
«Navro’z haqida ruscha she’r 1»
Сегодня Навруз!
Это радость для нас.
Поздравить берусь
Вас в красивейший час.
Весна поспешит
Пусть теплом одарить,
Чтоб счастье творить
И беспечнее жить!
(Muallif noma’lum)
«Navro’z haqida ruscha she’r 2»
Вас с Наврузом поздравляю,
Снова к нам весна идет,
Всем любви, добра и счастья
Я желаю в Новый год.
Смехом, радостью, весельем
Пусть наполнит он дома,
Новой жизни пробуждение
Щедро дарит пусть весна.
(Muallif noma’lum)
«Navro’z haqida ruscha she’r 3»
Мы сегодня собрались,
И Навруз мы дождались!
Пусть плохое всё уйдет,
Счастье новое придет!
Пусть здоровья будет много,
Пусть лежит к любви дорога,
Пусть счастливым будет год,
Пусть удача всех найдет!
Пусть у всех достаток будет,
Любят пусть друг друга люди.
Всех с Наврузом поздравляем,
Много радости желаем!
(Muallif noma’lum)
8-Mart haqida rus tilida sherlar
«8 Mart haqida ruscha she’r 1»
С 8 марта, девочки,
Вас мы поздравляем.
Много счастья, радости
И добра желаем!
Пусть весна и солнышко
Согревают вас,
И мечты сбываются
Все по двести раз!
(Muallif noma’lum)
«8 Mart haqida ruscha she’r 2»
С Международным женским днём!
Пусть будет много счастья в нём,
Красоты, сюрпризов ярких
И комплиментов самых сладких
Пусть сердце верит, любит, ждёт,
И счастье в светлый дом придёт.
По пустякам совсем не огорчаться
И жизнью, в целом, наслаждаться.
(Muallif noma’lum)
«8 Mart haqida ruscha she’r 3»
Вот пришло Восьмое марта,
Распирает счастье грудь,
Подарить мне маме надо
В этот праздник что-нибудь.
Я умоюсь ей в подарок,
Ей в подарок причешусь,
Влезу в пару лучших тапок
И духами надушусь!
(Muallif noma’lum)
«8 Mart haqida ruscha she’r 4»
Сегодня во всем мире праздник –
Международный женский день!
На улице уже весной запахло
И распуститься хочет первая сирень!
Я пожелать тебе хочу удачи,
В учебе первой быть и лучше всех!
Пусть исполняются заветные желанья,
Высот тебе достигнуть без помех!
(Татьяна Мороз)
Tug’ilgan kun haqida rus tilida sherlar
«Tug’ilgan kun haqida ruscha she’r 1»
Я в хорошем настроеньи,
Принимаю поздравленья.
За столом мои друзья —
День рожденья у меня!
(Н. Хилтон)
«Tug’ilgan kun haqida ruscha she’r 2»
День рожденья — самый лучший,
Самый радостный денёк,
Для проказ счастливый случай
И для шалостей предлог.
Фрукты, сладости, варенье,
Весь в свечах огромный торт!
В этот день без угощенья
Не останется никто!
Принимаю поздравленья
От друзей и от родных,
И к себе на день рожденья
Приглашаю в гости их.
(А. Гольцева)
«Tug’ilgan kun haqida ruscha she’r 3»
Сегодня лучший день в году,
И в этом нет сомненья!
Пусть чудеса, как в сказке, ждут
Тебя в твой День рожденья!
(Muallif noma’lum)
Oila haqida ruscha sherlar
«Oila haqida ruscha she’r 1»
Крепка бывает та семья,
Где нет владений буквы «Я»,
Где правит только слово «Мы»,
Где есть совместные мечты!
(Muallif noma’lum)
«Oila haqida ruscha she’r 2»
Бабушка и дедушка,
Мамочка и папочка,
Две сестренки старшие
И котенок-лапочка.
И еще, конечно, я.
Очень дружная семья!
(Muallif noma’lum)
«Oila haqida ruscha she’r 3»
Мама с папою – под ручку,
А со мной идёт – за ручку,
На руках у папы брат,
Сам он топать маловат.
А прохожие проходят, А прохожие – глядят
И про нас они, похоже, Меж собою говорят:
– Сразу видно, что семья!
Папа, мама, брат и я!
(Олег Бундур)
Ona / onalar haqida ruscha sherlar
«Ona haqida ruscha she’r 1»
Из цветной бумаги вырежу кусочек,
Из него я сделаю маленький цветочек.
Мамочке подарок приготовлю я
Самая хорошая мама у меня!
(Muallif noma’lum)
«Ona haqida ruscha she’r 2»
На свете
Добрых слов
Живёт немало,
Но всех добрее
И нежней одно –
Из двух слогов
Простое слово «ма-ма»,
И нету слов,
Роднее, чем оно!
(Muallif noma’lum)
«Ona haqida ruscha she’r 3»
Много мам на белом свете,
Всей душой их любят дети.
Только мама есть одна,
Всех дороже мне она.
Кто она? Отвечу я:
Это мамочка моя!
(Muallif noma’lum)
«Ona haqida ruscha she’r 4»
Ничего милее нет
Маминой улыбки –
Словно вспыхнет солнца свет,
Мрак развеет зыбкий!
Словно хвостиком блеснёт,
Золотая рыбка –
Радость сердцу принесёт
Мамина улыбка!
(Muallif noma’lum)
Ota / otalar haqida rus tilida sherlar
«Ota haqida ruscha she’r 1»
В воскресенье на прогулку
Вместе с папой я хожу.
Чтобы он не потерялся
За руку его держу.
(Muallif noma’lum)
«Ota haqida ruscha she’r 2»
Папочка, папуля,
Как тебя люблю я!
Как я рад, когда вдвоем
Мы с тобой гулять идем.
И как жаль тебя опять
На работу отпускать.
(Muallif noma’lum)
«Ota haqida ruscha she’r 3»
Папа, я тебя люблю,
Счастья пожелать хочу,
Чтоб сбылись мечты и
Был здоровым ты!
(Muallif noma’lum)
«Ota haqida ruscha she’r 4»
Знаете, как дружно
Мы с папочкой живем!
Вместе играем, вместе поем,
Вместе смеемся, вместе гуляем,
Вместе веселые сказки читаем!
(Muallif noma’lum)
Buvi / buvilar haqida rus tilida sherlar
«Buvi haqida ruscha she’r 1»
Я бабуленьку родную
Очень крепко поцелую,
Ведь бабуленька моя
Очень-очень добрая.
(Muallif noma’lum)
«Buvi haqida ruscha she’r 2»
Бабушка родная,
Милая моя,
Больше всех на свете
Я люблю тебя.
По твоим морщинкам
Проведу рукой…
В целом свете нету
Бабушки такой.
Никогда не буду
Огорчать тебя.
Только будь здоровой,
Бабушка моя.
(Muallif noma’lum)
«Buvi haqida ruscha she’r 3»
Бабушка, как бабочка,
Целый день летает:
То меняет лампочку,
То носок латает,
Над цветами вьётся
И не знает скуки.
Если ей взгрустнётся,
То утешат внуки!
(Наталья Волкова)
Do’stlik haqida rus tilida sherlar
«Do’stlik haqida ruscha she’r 1»
Дружит с солнцем ветерок,
А роса – с травою.
Дружит с бабочкой цветок,
Дружим мы с тобою.
Всё с друзьями пополам
Поделить мы рады!
Только ссориться друзьям
Никогда не надо!
(Юрий Энтин)
«Do’stlik haqida ruscha she’r 2»
Друзей мы любим. Без друзей нельзя!
Ведь ближе всех людей они — друзья!
Друг — это тот, кто хорошо Вас знает,
Но все равно, Вас любит, обожает!
(Ханин Борис)
«Do’stlik haqida ruscha she’r 3»
Дружба очень нам нужна —
В жизни нашей так важна:
Коль случится что-то вдруг —
К нам придёт на помощь друг!
(Талызин Владимир)
Rus tili 2 sinf darslik
#rustili #studentplus #рустили #словарьузбекчарусча #рустилиниурганиш #русскийдляиностранцев #русчакушик .
Rus tili 47 kun ichida. 1-kun. Dastlabki ot va bog`lovchilarni kiritish. рус тилини урганамиз
Просмотров 373 тыс. 5 лет назад
Новый проект для изучения иностранных языков использует комбинацию текста, изображений и звука, с тем чтобы .
2-dars. ROD (JINS). RUS TILI GRAMMATIKASI. Uzrustili
Просмотров 259 тыс. 6 лет назад
UZRUSTILI. 1-dars. ruclips.net/video/N8aDF8rZ7Qw/видео.html 1-dars lug`at ruclips.net/video/Ijfg6nqKijc/видео.html Noldan boshlab rus tili grammatikasi.
1000 Русский узбекский словарь 4 урок
Просмотров 246 тыс. 3 года назад
. abdulhamid 1 rus tilida, don 1 rus tilida, tezlik 1 rus tilida, rus tili 2 dars, rus tili 20 daqiqada, rus tili 2 sinf, rus tili 2 sinf darslik , rus .
2-sinf o’quvchisi O’qituvchisini sharmanda qildi
Просмотров 147 тыс. 2 года назад
2-sinf o’quvchisi O’qituvchisini sharmanda qildi Biznu kuzatib boring! Kanalga obuna bo’lishni unutmang #sharmanda .
2 sinf Maktabim | 2 синф Мактабим #karaoke
Просмотров 88 тыс. Год назад
MAKTABIM I. Muslimov she’ri F. Nazarov musiqasi #Ona kabi mehribon, Ilm-fanlarga makon. Yayrab o’qiyman har on, Qadrdonim .
Qiziqarli malumotlar
Ruscha she’rlar to’plami bolalar uchun (2023)