Quruq ko‘z sindromi: sabablari, belgilari va davolash usullari

Quruq ko‘z sindromi – ko‘zning yetarli darajada yoki sifatli yosh ajrata olmasligi natijasida yuzaga keladigan noqulaylik holati. Bu kasallik ko‘z yuzasining namlanishini buzadi va noxush alomatlarni keltirib chiqaradi.

Quruq ko‘z sindromi sabablari

Quruq ko‘z sindromi turli omillar sababli paydo bo‘lishi mumkin. Yoshga bog‘liq o‘zgarishlar tufayli yosh o‘tishi bilan ko‘z yoshi ishlab chiqarilishi kamayadi. Ekranga uzoq tikilish, kompyuter, telefon yoki televizor qarshisida uzoq vaqt o‘tirish ko‘zning qurishiga sabab bo‘ladi. Kontakt linzalar uzoq muddat foydalanish natijasida ko‘z yuzasini quruqlashtirishi mumkin. Atrof-muhit omillari ham bunda katta rol o‘ynaydi. Quruq iqlim, shamol, chang va tutun ko‘z yoshlari bug‘lanishini tezlashtiradi. Gormonal o‘zgarishlar, homiladorlik, menopauza yoki gormonal dorilar qabul qilish yosh ajralishiga ta’sir qilishi mumkin. Ba’zi dorilar ta’siri, masalan, allergiyaga qarshi dorilar, antidepressantlar va gipertoniyaga qarshi preparatlar ko‘z qurishiga sabab bo‘lishi mumkin. Ko‘z kasalliklari, yallig‘lanish, infeksiya yoki autoimmun kasalliklar ham quruq ko‘z sindromini keltirib chiqarishi mumkin.

Quruq ko‘z sindromining belgilari

Quruq ko‘z sindromining eng keng tarqalgan belgilari orasida ko‘zda qichishish va achishish, qizarish va charchoq hissi, xuddi ko‘zda qum borligi kabi noqulaylik, yorug‘likka sezgirlik oshishi, ko‘rishning vaqtincha xiralashishi, ko‘z yoshlarining ko‘p ajralishi kabi holatlar uchraydi. Paradoksal ravishda, ko‘z quruqlashganda u o‘zini himoya qilish uchun ko‘proq yosh ajratishi mumkin, bu esa odamga noqulaylik tug‘diradi.

Kimga murojaat qilish kerak

Agar siz quruq ko‘z sindromidan shubhalansangiz, oftalmologga murojaat qilish muhim. Shifokor turli testlar yordamida ko‘z yoshlari miqdori va sifati bilan bog‘liq muammolarni aniqlaydi. Eng ko‘p qo‘llaniladigan testlar orasida Shirmer testi, ya’ni maxsus qog‘oz yordamida ko‘z yoshi ishlab chiqarish darajasini o‘lchash va fluoressein yoki lissamin yashil bo‘yoqlari bilan ko‘z yuzasida shikastlanish borligini aniqlash usuli mavjud.

Quruq ko‘z sindromini davolash

Quruq ko‘z sindromini davolash alomatlarning og‘irligiga qarab farqlanadi. Eng ko‘p tavsiya etiladigan usullardan biri sun’iy yosh tomchilaridan foydalanishdir. Ular ko‘z yuzasini namlashga yordam beradi va noqulaylikni kamaytiradi. Hayot tarzini o‘zgartirish ham muhim rol o‘ynaydi. Ekranga uzoq vaqt tikilib qolmaslik, ko‘z dam olishiga e’tibor berish, xonani namlash va quruq havo ta’siridan saqlanish, kontakt linzalar o‘rniga ko‘zoynaklardan foydalanish yaxshi natijalar beradi. Ba’zan shifokor maxsus dorilar yoki malhamlar tavsiya qilishi mumkin. Yallig‘lanishga qarshi dorilar yoki immunosupressiv tomchilar, masalan, siklosporin uzoq muddatli davolashda qo‘llaniladi. Agar ko‘z yoshining tez bug‘lanishi muammo tug‘dirsa, shifokor maxsus proktlar bilan yosh kanallarini qisman yoki to‘liq yopib qo‘yishi mumkin.

Quruq ko‘z sindromini oldini olish

Quruq ko‘z sindromini oldini olish uchun ba’zi oddiy qoidalarga amal qilish kerak. Kompyuterda ishlaganda har 20 daqiqada ko‘zga dam berish, konditsioner va isitgichlardan uzoqroq bo‘lish yoki namlagich ishlatish, sog‘lom ovqatlanish, ya’ni Omega-3 yog‘ kislotalari va A vitamini qabul qilish, ko‘zlarni chang, tutun va shamoldan himoya qilish quruq ko‘z muammosidan qochishga yordam beradi.

Quruq ko‘z sindromi juda keng tarqalgan va ko‘pchilik duch keladigan muammo bo‘lib, u ko‘zni charchatadi va kundalik hayot sifatini pasaytirishi mumkin. Biroq, to‘g‘ri profilaktika va davolash usullari orqali bu muammoni samarali boshqarish mumkin. Agar sizda quruq ko‘z alomatlari mavjud bo‘lsa, shifokor bilan maslahatlashish eng yaxshi yechim bo‘ladi.