Qo y jun mahsulotlari: texnologiyasi, ishlab chiqarish usullari, foydali xususiyatlari

Jun va Kevlar aralashmasi korpus zirhida keng qo’llaniladi, bu ularni faqat Kevlarnikiga qaraganda engilroq, arzonroq va ho’l sharoitda samaraliroq qiladi, bu esa ho’llash paytida samaradorligining 20 foizini yo’qotadi. Jun va Kevlar tolasining bir-biriga bog’lanishi qatlamlar sonini kamaytirishga imkon beradi – 28-30 qatlam aralash mato bilan o’q o’tkazmaydigan yelek bitta Kevlarning 36 qatlami kabi o’qga chidamlilik darajasini ta’minlashga qodir.

Kiyim to’qish usullari

1. To’qish xaqida umumiy ma’lumot.

2. To’qish ishlari va shartli belgilari.

3. To’qishda ishlаtilаdigаn materiallar, asbob va moslamalar.

4. To’qish jarayoni

Tаyanch so’z’ va iboralar : Karton o’rash – to’p shaklida o’ralgаn ip. Spiцa – piltakash. Kryuchok – ilmoq. Petlya – ilmoq. Livit – kalava ipning bir bo’lagi.

1. To’qish haqida umumiy ma’lumot . Har bir inson doimo yaratuvchаnlik ishqi bilаn yashaydi. U ilm olish va hunar egallashga harakat qiladi. CHunki bilim va hunar uning doimiy yo’ldoshi va boyligidir. “Hunarli inson aslo xor bo’lmas”, – deydi xalqimiz’. O’z’bek xalqi qadimdаn qo’l hunarmаndchiligi sirlarini chuqur egallab kelgаn. O’z’bek xotin-qiz’lari mohirlik bilаn kashta, jiyak, do’ppi, to’n, so’z’аna, kabilarni tikish bilаn shug’ullаngаnlar. Ular atlas va shoyilar to’qishgаn. Bor xomashyolardаn unumli foydalаnishgаn. Hoz’irgi kunga kelib ayollarimiz’ orasida qo’lda kiyim-kechaklarni to’qish keng rivоjlаnib bormoqda. Qo’lda to’qilgаn kiyim-kechaklar betakror, bejirim bo’lib, ular xar bir inson nigohini o’z’iga tortadi. To’qishni o’rgаnib olgаn xar bir xotin-qiz’ bolalar, ayollar va erkaklar kiyim-kechaklarni, turmushda ishlаtilаdigаn xar xil buyumlarni, hatto gilam va gilamchalarni to’qishi mumkin. To’qish amaliy sаna’tining bir turi bo’lib, u nihоyatda z’avqli va foydalidir. To’qish xotin-qiz’lar uchun juda munosib va oz’oda ishdir. To’qishning boshqa hunarlardаn afz’aliklari juda ko’p. Masalаn to’qilgаn kiyim yaroqsiz’ bo’lib yotmaydi yoki tashlab yuborilmaydi. Uni so’tib qaytatdаn to’qiladi. To’qishni bilgаn odam o’z’iga kerakli narsаni osongina to’qib, to’qigаn sari o’z’iga ishonch va yaratuvchаnlik qobiliyati ortib boradi. To’qish bilаn shug’ullаngаnlar nаfaqat ko’rkam, go’z’al, z’amonaviy kiyim-kechaklarlar yaratadilar, balki asablarini ham, sog’liklarini ham mustaxkamlay-dilar. CHunki to’qish vaqtida insonning fikri-z’ikri to’qish jarayoni bilаn bo’ladi. To’qilgаn narsa yoki kiyim bitgаnda esa kayfiyatlari ko’tarilib, ko’z’lari va qalblari quvonadi.

2. To’qish ishlari va shartli belgilari. Buyumni qo’lda to’qish uchun piltakash yoki ilmoq kerak bo’ladi. Buyumni jun, ip, jun aralashgаn ip, ipak, paxta ip, quyon va echki tivitidаn yigirilgаn ip, xоm ip va xonadorlardаn to’qiladi. Kiyim-kechaklarni bo’sh yigirilgаn ipdаn, dasturxon, salfetka, yoqa, sumka, yoping’ich kabi buyumlarni esa puxta pishirilgаn iplаrdаn to’qiladi. Buyumga shakl berish uchun аndoz’aga muvofiq yoki hisobga yarasha xalqalar soni ko’patiriladi yoki kamaytiriladi, to’qish z’ichligi oshiriladi yoki siyrak to’qiladi. To’qish jarayonida ip tortilib to’qilmasligi uchun uni koptok qilib dumаloq qilib o’rash kerakki, ip koptok o’rtasidаn cho’z’ilmaydigаn bo’lsin. Buning uchun ochiq daftar orasiga, keyin daftarga quvur shaklida o’raladi. Quvirni o’z’ tomonimiz’ga harkatlаntirib, iplarni teskari yo’nalishda qiya o’ramlar shaklida quvurga ulash kerak. Ipning xamasi o’ralib bo’lgach quvur tayyor koptokdаn ipni uchini turgаn tomondаn sug’irib olinadi. To’qish jadvali to’g’ri to’rtburchak shaklida bo’lib, to’qishni o’rgаnish oson va qulay bo’lishi uchun foydalаniladi. Buning uchun har bir xalqаning shartli belgisini bilishi kerak.

I -Oddiy o’ng xalqa. g` Oddiy teskari xalqa. eg`muamo teskari xalqa. ծ g`xamaki (xom) xalqa. Օ Օ g`ko’shirtlgаn xalqa (ishshi ip ortida). ko’shirtlgаn xalqa (ishshi ip oldidаn). g`∆g` Օ 2 o’ngga biriktirilgаn o’ng (old devordаn). 2 biriktirilgаn teskari. 3 biriktirilgаn o’ng. 3 ta biriktirilgаn teskari. 2 shapga biriktirilgаn o’ng (old devordаn). xavoyi xalqa. 3ta xalqa oldi devordаn biriktirilgаn. 3 ta xalqa ort devordаn biriktirilgаn.

3. To’qishda ishlаtilаdigаn materiallar, asbob va moslamalar.

Piltakash bilаn asosаn jun ip ishlatiladi. Oddiy ipdаn esa kamdаn-kam foydaliniladi. Jun navlari ko’p, ulardаn eng yaxshisi tolasi ipakka o’xshash yupqa, uz’un qayishqoq jundir. Аngor, tuya, mаxеr shular jumlasidаndir. Аngor jun – bu аngor quyonni yumshoq, ipak momig’idir. Unga jun, ip, ipak qo’shiladi. Merinos jun – qo’yning mayin, ingichka juni. Tuya junini yumshoq yoki dag’al bo’lishi uning yoshiga bog’liq. Mаxer – bu аngor echkilarning juni bo’lib, uz’un, igichka, pishiq ipaksimon jilvasi bilаn ajralib turadi. Ip, koptok, kalava holda bo’ladi. Livit – kalava ipning bir bo’lagi. Ipni xarid qilayotgаnda uning pishiqliginiginа emas, tiniqligi, tekisligiga va rаngini aynimasligiga, ayniqsa, ahamiyat berish loz’im. Ip nomeri, ipning qalinligi ipning necha qavatliligiga bog’liq.

4. To’qish jarayoni. Piltakash (spiцa) asosiy to’qish qurolidir. Aylаnma z’аnjirli, aylаnma naychali, to’g’ri shakl, uchi uchli, to’g’ri bir uchli piltakashlar mavjud. Piltakashlar nikеllаngаn po’lat, temir, alyuminiy, plastmassa yoki yog’ochdаn yasalgаn bo’ladi. Eng qulay piltakash po’latdаn yasalgаn 2 uchi uchli va bir uchi uchli spiцalardir. CHunki ular yog’оch yoki plastmassa spiцalar kabi sinib ketmaydi, alyuminiy plitakash kabi ipni, barmoqlarni qoraytirmaydi, temir pilitakashlar kabi ipni tirnamaydi hamda barmoqlarni o’yib og’ritmaydi va qiyshayib to’qishga nоqulay bo’lib qolmaydi. Troschali va naychali piltakashlar kabi uz’ilib ketmaydi va unda xalqalar oson suriladi.Xar bir piltakashni raqami bor. Piltakashning raqami uning diametrini bildiradi. Masalаn: 1 raqamli piltakashning diametri 1 mm, 4 raqamli piltakashning diametri 4mm bo’lаdi.

Ilmoq (kryuchok). Kalta (12-15sm) va (30-45sm) hamda ingichka va yo’g’on (1-6 mm) ilmoqlar bor. Har xil iplarni to’qishda har xil ipning o’z’iga mos ilmoq tаnlаnadi. Ilmoq ipdаn ikki barobar yo’g’on bo’lishi kerak. Ilmoqlar po’lat, alyuminiy, plastmassa, mis va temirdаn аnsalgаn bo’ladi. Sаntimetr tasma – o’lchov olishda, аndoz’a tayorlashda, boshlаng’ich qator halqalarini hisoblab topishda foydalаniladi. To’qish to’g’nog’ichi – bir qism halqalar vaqtincha to’qilmay qoldirilgаnda foydalаniladi. Daz’mol – bа’z’аn to’qilgаn matolarni daz’mollаshdа ishlаtilаdi. Qog’oz’, qalam, daftar – rasm chiz’ish, аndoz’a tayyorlash va хalqalar sonini hisoblab topishda foydalаnadi. Katta va kichik nina, qaychi, oddiy ip – bo’laklarni birlashtirishda, matoga gul, barglar tikishda foydalаniladi.

Ip o’ragich. To’qish jarayoni piltakashga хalqalar olishdаn boshlаnadi, bu boshlаng’ich qator deyiladi. Boshlаng’ich qator хalqalarini olib bo’lingаndаn keyin, navbatdagi, ya’ni bir qatorni to’qish uchun хalqalarning hammasini bitta piltakashda qoldirib, ikkinchi piltakash sug’urib olinadi. Sug’urib olingаn piltakash bilаn to’qish davom ettiriladi.

Mavz’uga oid test savollari:

1.Piltakashning raqami nimаni bildiradi?

A.Ingichkaligi. B.Diametri. V.Yo’g’onligi. G.Uz’unligi. D.Kеngligi.

2. To’qishda ishlаtilаdigаn iplar necha xil bo’ladi?

A. 1 xil. B.3 xil. V. 4 xil. G. 5 xil. D. 2 xil.

3. Ilmoqlar necha turga bo’linadi?

A. 1 xil. B.3 xil. V. 4 xil. G. 5 xil. D. 2 xil.

4.To’qishni o’rgаnish oson va qulay bo’lish uchun nimаni bilish

A.Uz’unlik. B.Хalqa olishni. V.SHartli belgi. E.Kenglikni.

5.Qaysi materialdаn yasalgаn piltakashlardаn foydalаnish qulay?

A.Po’latdаn. B.YOg’оchdаn. V.Аlyuminiydаn. G.Temirdаn.

6. Qaysi hunarda kiyim yaroqsiz’ bo’lmaydi?

A.Tikuvchilikdа. B.Kashtachilikdа. V.To’quvchilikdа.

7. Asablarni tinchlаntiruvchi hunarning nomini ayting?

A.Diz’aynerlik. B.Z’ardo’z’lik. V.Tikuvchilik. G.Sartaroshlik.

1. I. Jabborov «o`zbek xalq etnografiyasi» T-1994-52-82-b.

2. T. Xo`jayev. K.Abdullayev «Ajdodlar qiyofasi» Turkiston gaz. 92.26.IX.

3. M.Rustomov«O`zbekiston etnografiyasi»Tosh;1991I-IV jild.

4. Ostraumov. N.P. Sartu T. 1908.

5. Tolstov. S.P. «qadimiy Xorazm mad. izlab»T. Fan 1957.

6. I. Jabborov «o`zbek xalq etnografiyasi». Tosh.199487-99 б.

U. qaroboyev «o`zbek bayramlari» Т . 1991.

Qo’y jun mahsulotlari: texnologiyasi, ishlab chiqarish usullari, foydali xususiyatlari

Kiyim-kechak yoki to’qilgan uy-ro’zg’or buyumlarini sotib olayotganda, ko’pincha tovarlar ishlab chiqarilgan xom ashyoning tarkibi sizni qiziqtiradi. Yorliqdagi “jun” belgisi materialning tabiiyligi va yuqori sifatini kafolatlaydi. Ushbu maqola jun xususiyatlari va ulardan mato, iplar va ulardan mahsulotlar ishlab chiqarish jarayoni bilan tanishtiradi.

Qo’y junining xususiyatlari

Jun – bu junni qirqishdan olingan to’qimachilik tolasi. Bu millionlab yillar davomida turli xil iqlim sharoitida issiq qonli hayvonlarni himoya qilish uchun hosil bo’lgan va eng ekologik toza, tabiiy ravishda qayta tiklanadigan va to’liq biologik parchalanadigan materiallardan biri bo’lgan murakkab oqsildir.

Mahsulot sifati tolalarning diametri va uzunligi, burmasi, rangi va bog’lanish kuchi bilan belgilanadi. Elyaf qalinligi jun va sifatni belgilaydigan eng muhim xususiyatdir.

Jun tolasi bardoshli va elastikdir – uni 20 ming marta zarar etkazmasdan egish mumkin (paxta 3 ming egilgandan keyin uziladi, ipak – 2 ming). Uning tabiiy burmasi bor, bu avvalgi holatiga qaytishi bilan uni uchdan biriga cho’zishga imkon beradi.

Elyaflar murakkab uyali tuzilishga ega, shuning uchun ular namlik bug’larini o’z vaznining deyarli uchdan bir qismiga osonlikcha singdiradi, ammo suyuqlikni qaytaradi. Elyafning changni yutish xususiyatlari issiq va sovuq havoda qulaylikni ta’minlaydi. Tekshirib ko’rmoq Qo’chqor terisini, qo’y junini qanday davolash kerak: xususiyatlari, bosqichlari, qo’llanilishi Havo salqin va nam bo’lsa, jun namlikni yutadi va terining yonida quruq izolyatsion havo qatlamini ushlab turadi.

Issiq bo’lsa, xuddi shu changni yutish vositasi terni yutadi va teriga yaqin quruq havo issiqligini saqlaydi va tabiiy termoregulyatsiyaning samaraliroq ishlashiga imkon beradi.

Jun paxta va ba’zi sintetik tolalarga qaraganda yuqori haroratda yonadi.

Olovning tarqalishi past, issiqlik kam hosil bo’ladi, yonish harorati past, erimaydi va tomizmaydi, kam zaharli gazlar va tutun chiqaradi.U ko’plab boshqa matolar singari tovushni o’ziga singdiradi.

Yün statik elektr energiyasining ko’payishiga chidamli, chunki mato ichiga tushgan namlik zaryadlarni o’tkazadi, shuning uchun jun matolari uchqun va tanaga yopishib qolish ehtimoli juda kam. Yününning tabiiy ranglari oq, qaymoq, qora, jigarrang, kumush rangga ega, ammo tolalar yaxshi rangga ega.

Ushbu qobiliyat tufayli jun o’zining chiroyli va boy ranglari bilan mashhur. Ba’zida jun “qichitqi” – bu noqulaylik mahsulot tarkibidagi qo’pol tolalar (28 mikrondan ortiq) tufayli yuzaga keladi. Tishlash ta’sirini yo’qotish uchun jun kimyoviy moddalar bilan ishlov berilishi yoki boshqa tolalar bilan aralashtirilishi mumkin.

Davolash xususiyatlari

Jun sog’lom turmush tarzini targ’ib qiladi, teriga yumshoq tegishiga asoslangan terapevtik ta’sirga ega.

• Shuningdek, shifobaxsh xususiyatlarga ega:
• antimikrobiyal va antibakterial xususiyatlar – yoqimsiz hidlarni emiradi va mog’or, zamburug’lar va bakteriyalarning ko’payishini inhibe qiladi, astma xurujlari va nafas olish yo’llari kasalliklari sababi bo’lgan chang oqadilarining ko’payishini qo’llab-quvvatlamaydi;
• tolalar bilan aloqa qon aylanish tizimini rag’batlantiradi, yurak urishini barqarorlashtiradi va yumshoq isitish effekti tufayli mushaklar bo’shashadi, taranglik va stress ta’sirini yumshatadi;
• artrit va fibromiyalgiya og’rig’ini engillashtiradi, bu sog’lom uyquni ta’minlaydi;
• surunkali teri kasalliklari va ekzema uchun nozik merinos jun kiyish tirnash xususiyati keltirib chiqarmaydi va kasallikning rivojlanishini osonlashtiradi;
• ultrabinafsha nurlanishidan tabiiy ravishda yuqori darajadagi himoyaga ega va qulay haroratni yaratish uchun tanani termoregulyatsiyasini ta’minlaydi;
• tolalar tarkibida lanolin mavjud bo’lib, u qo’ylarning yog ‘bezlari tomonidan ishlab chiqariladi, u kosmetik va tibbiy preparatlarda ishlatiladi va revmatizmga, terining kengaygan teshiklariga qarshi samarali bo’lib, butun tanani nafas olishini ta’minlaydi, teri ostidagi qon aylanishini yaxshilaydi va qarish jarayonini sekinlashtiradi.

Muhim!Yaqinda o’tkazilgan tadqiqotlar shuni ko’rsatdiki, jun allergiyasi lanolinli spirtlardan, qo’y junining har bir ipini qoplaydigan himoya mumi qatlamidan kelib chiqadi. Agar lanolinni o’z ichiga olgan kosmetik vositalarga allergik reaktsiyalar mavjud bo’lsa, jun ko’rinishlari bo’ladi.

Ishlab chiqarish, qayta ishlash, saralash

Jun tolasining qo’ylardan engil sanoatgacha bo’lgan yo’li – bu trikotaj iplar va matolarni ishlab chiqarishning bir necha bosqichlarini o’z ichiga olgan texnik jihatdan murakkab va noyob jarayon, ya’ni qirqish, tozalash, saralash, tarash, yigirish, to’qish va tugatish:

1. Sartaroshlik. Qo’ylar yiliga bir marta, odatda bahorda kesiladi. Polar o’rtacha 3-8 kg ni tashkil qiladi.
2. Tasniflash va saralash. Polar tananing turli qismlaridan turli xil sifatli tolalarga ajratiladi. Eng yaxshi sifati qo’ylarning yelkalari va yon tomonlaridan, kiyim uchun, pastroq kaltaklardan, gilam iplari uchun ishlatiladi.
3. Tozalash. Xom jun tarkibida qum, axloqsizlik, yog ‘, ter bor, bu umumiy vaznning 30-70 foizini tashkil qiladi. Ushbu ifloslantiruvchi moddalarni yo’q qilish uchun jun sovun-gidroksidi eritmalarida yuviladi, siqiladi va sochlarini fen bilan quritiladi. Ushbu bosqichda lanolin ajratiladi.
4. Carding. Elyaflar bir qator metall tishlardan o’tkazilib, ularni to’g’rilaydi va parallel iplar hosil qiladi. Bu qisqa tolalarni va qoldiq axloqsizlikni yo’q qiladi.
5. Yigirmoq. Elyaf tolalari bir-biriga o’ralgan bo’lib, ular 3-4 ipdan iborat bo’lishi mumkin. Elyaflar yaxshi yopishqoqlikka ega bo’lganligi sababli, ular osongina birlashtirilishi, cho’zilishi va ipga o’ralishi mumkin, keyin ularni bobinlarga o’raladi. Ip gilam tayyorlash uchun qo’pol bo’lishi mumkin, ingichka iplar taxta uchun, juda nozik iplar to’qilgan yoki to’qilishi mumkin bo’lgan yuqori sifatli kiyimlar uchun. Bog’langan iplar ingichka va silliq, trikotaj iplar esa kattaroq tuzilishga ega.
6. To’quv. Keyin ip matoga to’qiladi.Buni ikki usulda amalga oshirish mumkin: trikotaj mato to’qish dastgohlarida ilmoqlarni birlashtirib olinadi, to’quv matolari to’qima iplarini to’qish iplari bilan to’qish orqali olinadi, ular matoning uzunligini aniqlaydi.
7. Tugatish. Yumshoq va to’qilgan tayyor matolar junni o’ziga xos yumshoqligi va to’qimasini berish uchun bir qator pardozlash ishlarini bajaradi – yuviladi, bug’laydi, issiqlik qisqaradi, dazmollanadi va bo’yaladi. Shundan so’ng mato kiyim-kechak, trikotaj va to’qilgan ichki mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun dizaynerlar va moda dizaynerlarining ishiga tayyor.

Junli chorvachilikdagi yo’nalishlar

Jun qo’ylarning nasl-nasabiga, yoshiga, junini qirqish vaqtiga, boqish va boqish joylariga qarab zichligi, rangi, yorqinligi va boshqa muhim xususiyatlari bilan farq qiladi. Junli qo’ylarni ko’paytirishda olingan tolaning qalinligiga qarab 4 yo’nalish ajratiladi.

Yupqa jun

75-100 mm uzunlikdagi eng ingichka (10-14 um) va ingichka (15-25 um) tolalar yovvoyi qo’ylardan (mufflonlardan), ayrim turdagi qo’pol junli qo’ylarning paltosidan va eski jun tipidagi merinosdan olinadi. Bular Avstraliya (80%), Yangi Zelandiya, Janubiy Afrikadagi va boshqa merinos qo’y zotlari bo’lib, zotlar cho’l va dasht mintaqalariga xosdir.

Bilasizmi?1809 yilda Napoleon tomonidan Ispaniyani bosib olish merinos zotlarini boshqa mamlakatlarga tarqalishiga imkon berdi. Bungacha XVIII asrga qadar merinosni Ispaniya chegaralaridan tashqariga eksport qilish o’lim bilan jazolanadi.

Donasi 16,9 mikrondan kam bo’lgan eng yaxshi Avstraliya va Yangi Zelandiya merinos junlari sanoat uchun sifat ko’rsatkichidir. U elastik va sinishdan va sinishdan oldin 20 ming marta egilishi mumkin.

Elyaflar qanchalik nozik bo’lsa, jun yumshoqroq bo’ladi, shuning uchun merinos yünü hashamatli kiyim markalari bilan mashhur. Merinos qo’yi yiliga 4-6 kg gacha jun bera oladi. Qo’ylar katta bo’lganligi sababli qo’ylardan ko’proq narsani beradi. Ushbu miqdordagi xom ashyo 4-5 ta sviter uchun etarli.

Yarim yupqa jun

Bunday xom ashyoni yumshoq va nam iqlimi bo’lgan mintaqalarda etishtiriladigan qo’ylar ishlab chiqaradi – Tsigai zoti, Rossiyada yarim ingichka junli qo’ylarning yangi zotlari, Angliyaning kalta tukli zotlari (Romni Marsh, Linkoln), ingichka junli va qo’pol junli xochlar va ba’zi qo’pol tuklar. O’rtacha tolaning qalinligi 26-40 mm.

Yarim qo’pol

Yarim qo’pol jun (masalan, smushkovy yoki gilamchali) tolalarining qalinligi 41-60 mikronni tashkil qiladi. Xom ashyolarni tog’li hududlarda etishtiriladigan qo’pol sochli va ba’zi uzun sochli zotlardan oladilar.

Uzoq sochli qo’ylar merinodek yumshoq bo’lmagan xom ashyo ishlab chiqaradi, ammo ular uzoq muddatli (20-25 sm gacha) va bardoshlidir, bu esa ip yigirish uchun qulaydir va bunday xomashyodan tayyorlangan mahsulotlar ipak yaltiratadi.

Dag’al sochli

Dag’al jun olinadigan qo’ylar cho’l va yarim cho’l erlarining turlaridan. Go’sht va go’sht va sut zotlari ham qo’pol va yarim qo’pol tola ishlab chiqaradi. Dag’al tolalarning qalinligi 61 mikrondan oshadi. Ular tashqi kiyim, namat yoki gilam uchun ishlatiladi. Ular ko’proq bardoshli va pills (pilling) ga kamroq moyil.

Bilasizmi?Qadimgi yunonlar dubulg’asiga kigiz qo’ygan, Rim legionerlari esa ponksiyon yaralaridan himoya qilish uchun jun kigizli biblardan foydalanganlar.

Ilova: u qaerda va nima uchun ishlatiladi

Insoniyat tomonidan qo’y junidan foydalanish ming yilliklarga borib taqaladi.Ip yigirish, kigiz terish, to’quvchilik eng qadimiy hunarmandchilik sirasiga kiradi. Biz shumerlar foydalangan poyabzal, Misr fir’avnlarining to’qilgan matolari, ko’chmanchi qabilalarning namat uylari kabi narsalarni bilamiz.

Bugungi kunda yunning katta qismi (diametri 11,5-24 mikron) yumshoq mato va trikotaj mato uchun ipga aylantirilmoqda. Qolganlari sviter, paypoq, adyol, gilam, gilam ishlab chiqarishda, izolyatsiya va taxta buyumlar ishlab chiqarishda ishlatiladi.

Jun gilamlari yong’inga chidamli bo’lib, poezd va samolyotlarda xavfsizlik sababli ishlatiladi. Jun o’t o’chiruvchilar, askarlar va yong’in xavfi bo’lgan boshqa kasb egalari uchun kiyimda ishlatiladi.

Yünlü avtoulov kreslolari yoki gilamchalarini ishlatish, odam tuproqli narsaga tegib turganda, statik elektr toki to’planib qolishi natijasida elektr toki urishi xavfini kamaytiradi.

Jun kigiz og’ir uskunalar va stereo karnaylarda hid va shovqinni yutish uchun pianino bolg’alarini qoplaydi. Saunadan bosh kiyimlar va shippaklar ham kigizdan tayyorlanadi.

Bilyard stolida qoplama jun matodan qilingan va zarba kuchini qoplash uchun beysbol to’plari ichiga 200 metr ip o’ralgan.

Jun qayta ishlatilishi mumkin mato tagliklarida ishlatiladi. Jun tolasining tashqi tomoni hidrofobik (suvni qaytaradi), ichki tomoni gigroskopik (suvni tortadi), bu esa yutilishini ta’minlaydi va yuqori qismini quruq holda qoldiradi.

Bundan tashqari, jun material suv o’tkazmaydigan, nafas oladigan va antibakterialdir. Merinos yünü bolalar choyshablari va uxlash sumkalarini ishlab chiqarishda ishlatiladi. Yünlü ichki kiyim, so’nggi tadqiqotlarga ko’ra, terning tirnash xususiyati va döküntüsünün oldini oladi, chunki namlikni boshqa tolalarga qaraganda osonroq qabul qiladi.

Jun va Kevlar aralashmasi korpus zirhida keng qo’llaniladi, bu ularni faqat Kevlarnikiga qaraganda engilroq, arzonroq va ho’l sharoitda samaraliroq qiladi, bu esa ho’llash paytida samaradorligining 20 foizini yo’qotadi. Jun va Kevlar tolasining bir-biriga bog’lanishi qatlamlar sonini kamaytirishga imkon beradi – 28-30 qatlam aralash mato bilan o’q o’tkazmaydigan yelek bitta Kevlarning 36 qatlami kabi o’qga chidamlilik darajasini ta’minlashga qodir.

Hayvon oqsili sifatida jun tuproqni urug’lantirish uchun ishlatilishi mumkin – bu sekin ajralib chiqadigan azot manbai (17%). Umuman olganda, qo’y junlari juda ko’p qirrali bo’lib, turli xil tarkibdagi materiallarni olish uchun boshqa hayvonlar va o’simliklarning tolalari bilan osonlikcha aralashtiriladi.

Qo’y junidan qanday qilib kiyim-kechak tayyorlanadi

Misrda arxeologik qazishmalar natijasida 3400 yil muqaddam tikilgan jun kiyimlar topilgan bo’lib, odamlar qadim zamonlardan beri ularni foydali va qulay deb hisoblashgan.

• Jun kiyimlarining afzalliklari:
• burishmaydi;
• oson tozalanadi va ifloslanishiga qarshi turadi;
• issiqlik va sovuqda qulaylikni ta’minlaydi;
• shaklini saqlab qoladi;
• antistatik xususiyatlarga ega – tanaga “yopishmaydi” va zaryadlarni yig’maydi;
• bardoshli.

Zavod usuli

Kiyim tayyorlashning fabrika usuli texnologik jarayon, maxsus jihozlar, malakali kadrlar, dizaynerlar va modelerlarni o’z ichiga oladi. Bu bizga katta hajmdagi va sifatli mahsulot ishlab chiqarish imkonini beradi.

Zavod ishlab chiqarish bosqichlari:

• modellarni, texnik shartlarni va kesish usullarini tayyorlash;
• materiallar, matolar va aksessuarlar etkazib berish;
• naqshlar, naqshlar yaratish, o’lchamlari bo’yicha saralash;
• namunalarni ko’rib chiqish va ommaviy ishlab chiqarishga tayyorlash;
• ishlab chiqarish va sifat nazorati;
• iste’molchiga etkazib berish.

Manuel usul

Siz xom jun, yigirilgan ip, zig’ir va goblen to’qish, shlyapalar, sauna to’plamlari, poyabzal (shippak va kigiz botinkalar), isinish uchun tibbiy kiyimlar (kamar, tizzadan o’tiradigan joy) ishlab chiqarishda foydalaniladigan namat, qo’lda ishlov berishingiz mumkin. Trikotaj qobiliyati sizga ipdan – kozok, sharf, shlyapa, paypoq, qo’lqop va qo’lqopdan tayyorlangan narsalarni yaratishga imkon beradi.

Tikish qobiliyati va tikuv mashinasining mavjudligi tayyor jun matodan individual va noyob buyumlar yasashga yordam beradi. O’yinchoqlar, rasmlar, kiyim-kechaklar, poyabzallar, sumkalar kigizlash yo’li bilan tayyorlanadi. Qo’lda ishlatiladigan usul ko’pincha “qo’lda ishlangan” deb nomlanadi va bunday mahsulot juda qadrlanadi.

Kombinatsiyalangan usul

Ijodkorlar uchun tayyor jun mato yoki kiyimni qo’l san’atlari bilan birlashtirishning ko’plab usullari mavjud. Masalan, siz tayyor libosga trikotaj yoqa qo’shishingiz, to’qilgan cho’ntaklarni yoki qo’lda to’qilgan kozokga aplike tikishingiz mumkin. Tayyor trikotaj matodan kiyim yoki ko’ylagi tikilishi mumkin.

Bilasizmi? Ettinchi to’y yilligi jun deb nomlanadi.Ushbu yubileyga eng yaxshi sovg’a junli adyol yoki qo’lda ishlangan adyol bo’ladi.

Qanday mahsulotlar ishlab chiqariladi

Bugungi kunda jun quyidagi mahsulotlarni tayyorlash uchun ishlatiladi:

• matolar (tvid, drape, mato, kigiz, kigiz);
• choyshab, zambil, to’shak qoplamalari, ko’rpa, ko’rpa;
• sharflar, bosh kiyimlar;
• tayt, paypoq, tayt;
• gilamchalar, gilamchalar, gobelenlar;
• qo’lqop, qo’lqop;
• jumpers, sviterlar, kardiganlar;
• shimlar, kostyumlar, paltolar.

Uy sharoitida ishlov berish xususiyatlari

Qo’ychilikning ko’plab sohalarida junni uyda ipga qayta ishlash usuli hanuzgacha saqlanib kelinmoqda. Ushbu jarayon sanoatni qayta ishlashdan farq qilmaydi va oila yoki biznes uchun ko’plab foydali buyumlar va kiyim-kechaklar tayyorlash uchun qimmatli mahorat bo’lishi mumkin.

Qayta ishlash jarayoni ko’p vaqt talab etadi va aylanuvchi g’ildirakni o’zlashtirish bu vazifaning eng qiyin qismi bo’lishi mumkin, ammo amaliyot bilan siz ham uni o’zlashtira olasiz.

Video: qo’y junini qanday yuvish kerak

Xom ashyoni ipga aylantirish uchun bir necha qadam kerak:

1. Qoldiqlarni va kirlarni olib tashlang.
2. Xom ashyoni issiq suv va sovun bilan yuvib tashlang, agar jun yog’li bo’lsa (lanolin ko’p bo’lsa) birinchi yuvishda 1 stakan soda kuli qo’shib yuving. Suvni sovib ketishiga yo’l qo’ymang, aks holda lanolin yana ko’ylagi “ushlaydi”.
3. Qatlamni bir necha marta siqib oling va yuving.
4. Shamollatish uchun sochiq yoki mash ustiga qo’ying va quriting.
5. Uzoq, bir tomonlama tolalarni birlashtiradigan qo’pol cho’tkalar yoki taroqlar bilan paxmoq va taroq (siz uy hayvonlarini tarash uchun moslamalardan foydalanishingiz mumkin).
6. Bo’lish va cho’zish yo’li bilan tolalardan lenta iplarini (pog’onalarni) hosil qiling va ularni bobinlarga o’rang. Trikotaj ignasi bilan junni itarish va tortish uchun teshik bo’lgan qopqoqni ishlatishingiz mumkin – lentalar ingichka bo’lsa, iplar ingichka bo’lib chiqadi.
7. Oxirgi qadam aylanmoqda. Bu erda qo’l aylanadigan g’ildiraklar yoki shpindeldan foydalanish mumkin. Yoki bitta iplar kerakli ipning qalinligiga qarab birlashtiriladi yoki bir nechta ulanadi. Ba’zan, ko’proq kuch uchun paxta tolasi asos bo’lib olinadi.
8. Ip to’qish yoki to’qish bo’lsin, keyingi ishlarga tayyor.

Muhim! Agar yuvish paytida pishirish soda ishlatilsa, siz junni suvda 20 daqiqadan ko’proq ushlab turolmaysiz – bu tolaga zarar etkazishi mumkin.

Qanday qilib o’z qo’lingiz bilan qo’y junidan adyol qilish kerak

Taniqli yirik momiq Karpat qo’ylari junidan qilingan ko’rpalar yog’och dastgohda qo’lda ishlangan maxsus texnologiya yordamida tayyorlanadi.

Magistrlar to’qish texnikasini o’zlashtirish qiyin emas deb ishontiradilar, ammo sizda maxsus jihozlar va ko’nikmalar bo’lishi kerak. Tayyor ipdan foydalanib, adyol to’qishingiz yoki paxta qatlamlari orasiga jun tayoqchasini qo’shib, “snag” tikishingiz mumkin.

Video: yostiq choyshabini o’zingiz

Jun bilan to’ldirilgan choyshablar bir necha usul bilan ham tayyorlanishi mumkin:

1. Yostiqdan yasalgan adyol. Kerakli adyol hajmiga qarab matodan to’rtburchaklar-yostiqlar kesiladi, ular toza va momiq jun bilan to’ldiriladi. Yostiqlar “zigzag” tikuvi bilan oxiridan oxirigacha tikilib, butun tuvali hosil qiladi. Ikkita adyol uchun (220 × 180 sm) sizga 10 × 10 sm o’lchamdagi 396 kvadrat kerak, kesishda siz tikuv uchun nafaqalarni hisobga olishingiz kerak, shuning uchun siz 22 × 12 sm o’lchamdagi 1 yostiq uchun tafsilotlarni kesib tashlashingiz kerak, fabrika choyshablari bitta plomba taxta bilan yasalgan, ba’zida bu sodir bo’ladi notekis. Bu ba’zi joylarda bo’shliqlar paydo bo’lishiga olib keladi. Va bu yostiq choyshabida bo’shliqlar bo’lmaydi.
2. Uzluksiz to’ldirilgan adyol. Bunday adyol uchun mato qoplamasi kelajakdagi mahsulot hajmida tikiladi. Jun dengiz tomoniga yotqizilgan. Qopqoqning bir tomoni plomba qatlami bilan birga o’ralgan va to’liq old tomonga burilgan. Olingan jun “sumka” qo’lda tikilgan. Bunday adyol ko’pincha Kavkazda tayyorlanadi.

Video: DIY jun adyol

Jun va uni qayta ishlash xususiyatlari bilan tanishib chiqqaningizdan so’ng, siz Internetda o’quv videolarini topishingiz va tolaga ip tayyorlash va ijodiy jarayon va mehnat natijalaridan qoniqish hosil qiladigan tayyor mahsulotlar yaratish uchun har qanday texnologiyani o’zlashtirishingiz mumkin.

Trikotaj mato – Knitted fabric

Trikotaj mato a to’qimachilik natijasi to’qish, inter-loop jarayoni iplar yoki ilmoqlarni o’zaro bog’lash. Uning xususiyatlari ajralib turadi to’qilgan mato yanada moslashuvchan va kichikroq bo’laklarga osonlikcha qurilishi mumkin, bu esa paypoq va shlyapalar uchun idealdir.

Mundarija

• 1 To’quv va to’qish uchun to’qilgan mato
• 2 Trikotaj matolarning tuzilishi
  • 2.1 Kurslar va sharob
  • 2.2 Trikotaj va tikuv naqshlari
  • 2.3 O’ng va chap o’ralgan tikuvlar
  • 2.4 Matolar orasidagi qirralar va birikmalar
  • 2.5 Kabellar, ko’payish va dantel
  • 2.6 Bezaklar va qo’shimchalar
  • 3.1 To’qimalar
  • 3.2 Rang
  • 3.3 Trikotaj matolarning tarkibi

  To’quv va to’qish uchun to’qilgan mato

  Trikotaj matoning ikkita asosiy turi mavjud: to’qilgan va trikotaj mato. [1] Trikotaj va milanese kabi trikotaj matolar yugurishga chidamli bo’lib, odatda ishlatiladi ichki kiyim.

  Trikotajdan to’qilgan matolarni tayyorlash osonroq va keng tarqalgan. Kesilganida, ular ta’mirlanmagan taqdirda ochiladi (ishlaydi).

  To’qimachilik matolari yugurishga chidamli va nisbatan oson tikiladi. Raschel dantel – bu eng keng tarqalgan dastgoh dantelidir – bu trikotaj mato, lekin asosan uchta yoki to’rtta novda bo’lgan odatiy mashinalarga qaraganda ko’proq (12+) chiziqlardan foydalaniladi. (14+)

  Trikotaj matolarning tuzilishi

  Kurslar va sharob

  To’qimachilik uchun keng tarqalgan mato stokkinetning tuzilishi. Qizil qizil yo’l uni belgilaydi albatta, mato orqali ipning yo’li. Eng yuqori oq tsikllar xavfsiz emas va “faol”, ammo ular osilgan qizil halqalarni mahkamlaydi. O’z navbatida, qizil halqalar ularning ostidagi oq ilmoqlarni mahkamlaydi, bu esa ularning ostidagi ilmoqlarni va boshqalarni mustahkamlaydi.

  Qizil va oq naqshli tikuvlarning o’zgaruvchan tarozilari. Balandagi har bir tikuv yuqorisidan to’xtatib qo’yilgan.

  To’qimachilikda iplar har doim tekis bo’lib, parallel ravishda uzunlamasına (burama iplar) yoki o’zaro faoliyat (to’quv iplari) bo’ylab harakatlanadi. Aksincha, trikotaj matolarda iplar meandratsiya yo’liga boradi (a albatta), ipning o’rtacha yo’lidan yuqorida va pastda nosimmetrik ravishda nosimmetrik tsikllarni (bights deb ham ataladi) hosil qiladi. Ushbu meandrli ilmoqlar turli yo’nalishlarda osongina cho’zilishi mumkin, bu to’qilgan matolarga to’qilgan matolarga qaraganda ancha elastiklik beradi. Ip va naqshli naqshga qarab, trikotaj kiyimlar 500% gacha cho’zilishi mumkin. Shu sababli, paypoq va paypoq kabi egiluvchanning harakatiga javoban elastik yoki cho’zilishi kerak bo’lgan kiyimlar uchun to’qish ishlab chiqarilgan deb hisoblashadi. Taqqoslash uchun, to’qilgan kiyimlar asosan bog’langan va to’qilgan to’qima o’rtasida diagonal joylashgan bir-biriga bog’liq bo’lgan juft yo’nalish bo’ylab cho’zilib ketadi, shu bilan birga juftlikning boshqa yo’nalishida qisqaradi (cho’zilib va ​​qisqaradi). tarafkashlik) kabi cho’ziluvchan materiallardan to’qilmagan bo’lsa, juda elastik emas spandeks. Trikotaj kiyimlar ko’pincha to’qilgan kiyimlarga qaraganda ko’proq mos keladi, chunki ularning elastikligi tanani chizig’iga yaqinroq kontur qilishiga imkon beradi; aksincha, egrilik ko’pgina to’qilgan kiyimlarga faqat tikilgan dartlar, alevlar, gussets va gores bilan kiritilgan bo’lib, ularning tikuvlari to’qilgan matoning elastikligini yanada pasaytiradi. Qo’shimcha egrilik paypoqning tovonida bo’lgani kabi, tikuvsiz trikotaj kiyimlarga kiritilishi mumkin; dartlar, mash’alalar va boshqalar ta’sirini olish mumkin qisqa qatorlar yoki tomonidan ortib bormoqda yoki kamayish tikuvlar soni. To’qimachilikda ishlatiladigan ip odatda to’qishda ishlatiladigan ipga qaraganda ancha nozikroq bo’lib, u to’qilgan matoga to’qilgan matodan kattaroq va kam pardani berishi mumkin.

  Agar ular mustahkamlanmagan bo’lsa, ularning iplari tortilganda trikotaj kursining halqalari bekor qilinadi; bu sifatida tanilgan yirtmoq, echish trikotaj yoki kulgili, qurbaqa qilish (chunki siz uni “yirtib tashlaysiz”, bu qurbaqaning xirillashiga o’xshaydi: “qovurg’a”). [2] Tikishni mahkamlash uchun u orqali kamida bitta yangi tsikl o’tkaziladi. Garchi yangi tikuv o’zi ta’minlanmagan bo’lsa ham (“faol” yoki “jonli”), undan to’xtatilgan tikuvni ushlab turadi. Har bir tikuv keyingisiga osib qo’yilgan tikuvlar ketma-ketligi deyiladi vale. [3] Trikotaj matoning dastlabki tikuvlarini mustahkamlash uchun usul quyish ishlatilgan; oxirgi tikuvlarni vale bilan mahkamlash uchun usulidan foydalaniladi majburiy / tashlab qo’yilgan. Trikotaj paytida faol tikuvlar alohida kancalardan (to’qish mashinalarida) yoki qo’lda to’qishda naqshli igna yoki ramkadan mexanik ravishda mahkamlanadi.

  Iplarni to’qishning asosiy namunasi. Parallel iplar mato bo’ylab uzunlik bo’ylab zigzag qiladi, har bir halqa oldingi qatordan qo’shni ipning halqasini mahkamlaydi.

  Trikotaj va tikuv naqshlari

  Shuningdek qarang: Trikotaj tikuvlarning ro’yxati

  Turli xil tikuv va tikuv kombinatsiyalari trikotaj matoning xususiyatlariga ta’sir qiladi. Shaxsiy tikuvlar boshqacha ko’rinishga ega; trikotaj tikuvlar “V” ga vertikal ravishda, “purl” tikuvlar esa mato bo’ylab to’lqinli gorizontal chiziqqa o’xshaydi. Naqsh va rasmlarni “” kabi tikuv yordamida trikotaj matolarda ranglar yordamida yaratish mumkin.piksel “; ammo, bunday piksellar to’rtburchaklar shaklida emas, balki to’rtburchaklar shaklida bo’ladi. Shaxsiy tikuvlar yoki tikuvlar qatori yangi ipga ko’proq ip tortish orqali balandroq bo’lishi mumkin (an cho’zilgan tikuv ) uchun asos bo’lgan notekis to’qish: uzun bo’yli tikuvlar qatori bir yoki bir nechta qisqa tikuvlar bilan almashtirib, qiziqarli vizual effektga ega bo’lishi mumkin. Qisqa va baland choklar ham bir qatorda o’zgarib, baliqqa o’xshash oval naqsh hosil qilishi mumkin.

  Tikmalar matoning fizik xususiyatlariga ham ta’sir qiladi. Stokkinet tikuvi silliq hosil qiladi uxlash. Aran naqshli naqshlari issiqlikni saqlab qolish uchun katta hajmli mato yaratish uchun ishlatiladi.

  Ikki asosiy mato turini aks ettiruvchi qizil ipning ikkita kursi. Pastki qizil yo’nalish uning ostidagi oq qatorga to’qilgan va o’zi keyingi qatorda to’qilgan; bu ishlab chiqaradi stokkinet tikish. Yuqori qizil yo’l quyidagi qatorga tozalanadi va keyin to’qilgan, mos keladi garter tikish.

  Yiqilgan tikuv yoki o’tkazib yuborilgan tikuv – bu tuzatish uchun qo’shimcha tsikl yaratadigan keng tarqalgan xato.

  Eng oddiy trikotaj mato naqshida barcha tikuvlar trikotaj yoki purl; bu garter tikish sifatida tanilgan. Bir-birining o’rnini bosuvchi naqshli tikuv va purl tikuvlari stokkinet naqshlari / paypoq tikishlari sifatida tanilgan. Vertikal chiziqlar (qovurg’a ) trikotaj va purl tikuvlarining o’zgaruvchan tarozilariga ega bo’lish orqali mumkin. Masalan, 2×2 qovurg’a keng tarqalgan tanlov bo’lib, unda ikkita taroqli tikuvdan keyin ikkita taroqli tikuv va h.k. gorizontal chiziqlar (payvandlash ) o’zgarishi bilan ham mumkin qatorlar trikotaj va purl choklar. Shaxmat taxtasi naqshlari (savat to’quv ) ham mumkin, ularning eng kichigi ma’lum mox tikish: tikuvlar har bir devorda va har bir qatorda trikotaj va purl o’rtasida o’zgarib turadi.

  Trikotaj va purl tikuvlari soni bir xil bo’lmagan matolar, masalan, stoketka / paypoq tikish, burish xususiyatiga ega; aksincha, trikotaj va purl tikuvlari nosimmetrik tarzda joylashtirilgan (qovurg’a, garter tikuvi yoki urug ‘/ mox tikish kabi) tekis yotib, yaxshi o’raladi. Uelsdagi purl tikuvlar orqaga chekinish tendentsiyasiga ega, trikotaj tikuvlar esa oldinga siljishga moyil. Shunday qilib, qovurg’adagi purl vallari ko’rinmas bo’lib qoladi, chunki qo’shni naqshli vallar oldinga chiqadi. Aksincha, purl tikuvlari qatorlari naqshli tikuvlar qatoriga nisbatan bo’rttirma tizma hosil qiladi. Bu asosdir soya to’qish, unda turli yo’nalishlarga qaraganda trikotaj matoning ko’rinishi o’zgaradi. [4]

  O’ng tarafdagi tikuvlar o’ng, chap tomonidagi tikuvlar esa chap o’ralgan.

  O’ng va chap o’ralgan tikuvlar

  Shuningdek qarang: Yalang’och tikuv (to’qish)

  Ikkala turdagi naqshli naqshlar ingichka, ammo qiziqarli vizual to’qimalarni beradi va matoni ichkariga tortib, uni qattiqroq qiladi. Yalang’och tikuv – bu nozik metall simlardan zargarlik buyumlarini to’qishning keng tarqalgan usuli.

  Ning tasviri entrelak. Moviy va oq tuslar bir-biriga parallel, lekin ikkalasi ham qora va tilla tusli perpendikulyar, o’xshash savat to’qish.

  Matolar orasidagi qirralar va birikmalar

  Trikotaj matoning dastlabki va oxirgi qirralari tashlab qo’yilgan va bog’langan / tashlangan qirralar. Yon qirralarning nomi sifatida tanilgan zarbalar; so’z “o’z-o’zidan qirralar” dan kelib chiqadi, ya’ni tikuvlarni boshqa hech narsa bilan ta’minlash kerak emas. Turli xil elastik va bezak xususiyatlariga ega bo’lgan ko’p qirrali turlar ishlab chiqilgan.

  Tugma teshiklari, cho’ntaklar yoki bezak uchun trikotaj mato ichida qirralarning bog’lanishi / quyilishi va qayta quyilishi (gorizontal) yoki qirralarning har ikki tomonidagi matolarni alohida to’qish orqali kiritiladi.

  Ikki trikotaj mato kashtachilik asosida birlashtirilishi mumkin payvandlash usullari, ko’pincha Kitchener tikuvi. Trikotaj matoning har qanday qirralaridan yangi vallarni boshlash mumkin; bu sifatida tanilgan tikuvlarni yig’ish va uchun asosdir entrelak, shunda shaxmat shaxmat tartibida bir-biriga perpendikulyar ravishda harakat qiladi.

  Ning tasviri kabel orqali to’qish. Markaziy to’qish 2×2 dan hosil bo’ladi qovurg’a unda fon purl tikuvlardan hosil bo’ladi va kabellar har ikkala naqshli tikuvning tarozisidir. Tikmalarning trikotaj tartibini o’zgartirib, qirg’oqlarni kesib o’tishga erishish mumkin.

  Kabellar, ko’payish va dantel

  Shuningdek qarang: Trikotaj tikuvlarning ro’yxati

  Trikotaj vallar kesib o’tganda, simi hosil bo’ladi. Kabel naqshlari matoni bir-biriga tortib, uni zichroq va kamroq elastik qiladi; [5] Aran sviterlari trikotaj kabelning keng tarqalgan shakli. [6] O’zboshimchalik bilan murakkab naqshli naqshlarni bajarish mumkin kabel orqali to’qish.

  Yilda dantelli to’qish, matoga kichik, barqaror teshiklar yasash orqali naqsh hosil bo’ladi.

  Dantelli to’qish tikuvlarning o’zi bilan emas, balki naqshli mato teshiklari yordamida naqsh va rasmlar yasashdan iborat. [7] Dantelli to’qishda katta va ko’p teshiklar uni juda elastik qiladi; masalan, ba’zi Shetland “to’y uzuklari” sharflari shu qadar nozikki, ularni to’y uzuklari orqali chizish mumkin.

  Kattalashgan va kamayganlarni birlashtirib, to’qish usulida ham, vertikaldan uzoqlashib, moyil moyillikni yo’naltirish mumkin. Bu uchun asos ortiqcha oro bermay to’qish, va vizual effekt uchun ishlatilishi mumkin, moyli rasmda cho’tka zarbasi yo’nalishiga o’xshash.

  Bezaklar va qo’shimchalar

  Trikotaj matoga tashqi ko’rinishi yoki matoning kiyinishini yaxshilash uchun har xil nuqtaga o’xshash bezaklar qo’shilishi mumkin. Bunga misollar har xil turlarini o’z ichiga oladi toshlar, payetlar va boncuklar. Uzoq halqalarni ham chizish va mahkamlash mumkin, ular matoga “shaggy” to’qimalarni hosil qiladi; bu sifatida tanilgan to’quv to’qish. Trikotaj mato yuzasida qo’shimcha naqshlar qilish mumkin kashtachilik; agar kashtado’zlik to’qishga o’xshash bo’lsa, uni ko’pincha Shveytsariya darning deb atashadi. Qurbaqalar va tugmachalar kabi kiyimlar uchun turli xil yopilishlarni kiritish mumkin; odatda tugmachaning teshiklari kiyimga to’qilgan, aksincha kesilgan.

  Dekorativ buyumlar alohida-alohida to’qilgan bo’lishi mumkin va keyin ularni biriktirish mumkin aplikatsiya. Masalan, gulning har xil rangdagi barglari va barglari alohida to’qilib, biriktirilib, yakuniy rasm hosil qilinadi. Alohida trikotaj naychalar kompleks hosil qilish uchun trikotaj matoga qo’llanilishi mumkin Keltlar tugunlari va to’qish qiyin bo’lgan boshqa naqshlar.

  Trikotajsiz iplar iliqlik uchun trikotaj matolarga ishlov berilishi mumkin tafting va “to’quvchilik “(” divan “deb ham ataladi).

  Matolarning xususiyatlari

  To’qimachilik uchun eng oddiy mato – stokkinet tikuvining sxemasi

  The topologiya trikotaj mato nisbatan murakkab. Aksincha to’qilgan iplar odatda gorizontal va vertikal ravishda o’tadigan matolar, to’qilgan iplar chapdagi diagrammadagi qizil ipda bo’lgani kabi, uning qatori bo’ylab ilmoqli yo’l bo’ylab yurib, bitta qatorning halqalari hammasi ilmoqlardan tortib olingan uning ostidagi qator.

  Naqshning biron bir joyida bitta tekis ip yo’qligi sababli, trikotaj mato har tomonga cho’zilishi mumkin. Ushbu egiluvchanlik faqat bo’ylab cho’zilgan to’qilgan matolarda mavjud emas, ammo barchasi mavjud emas tarafkashlik. Ko’plab zamonaviy cho’zinchoq kiyimlar, hatto ular elastik sintetik materiallarga tayanib turadigan bo’lsa ham, trikotaj naqshlari orqali ularning kamida bir qismiga erishadilar.

  Old qismning yaqinlashishi stokkinet tikish

  Orqa tomonning yaqinlashishi stokkinet tikish, shuningdek, xuddi shunday ko’rinish teskari stokkinet tikish

  Asosiy trikotaj mato (diagrammada bo’lgani kabi va odatda a deb nomlanadi paypoq yoki stokkinet naqsh) aniq belgiga ega “o’ng tomon” va “noto’g’ri tomon”. O’ng tomonda, ilmoqlarning ko’rinadigan qismlari ikki qatorni bir-biriga bog’laydigan vertikal bo’lib, ular V shakllar. Noto’g’ri tomondan, ilmoqlarning uchlari ikkala tepasi va pastki qismi ko’rinib turadi, bu ba’zan ancha pastroq to’qima hosil qiladi teskari stokkinet. (“Noto’g’ri tomon” bo’lishiga qaramay, teskari stoketin tez-tez o’ziga xos naqsh sifatida ishlatiladi.) Chunki qatorlarni ushlab turadigan ipning hammasi old tomonda, va yonma-yon tikilgan ipning hammasi orqaga, stokkinet mato yuqoridan va pastdan oldinga, chapdan va o’ngdan orqa tomonga burish kuchli tendentsiyasiga ega.

  Tikmalar har ikki tomondan ham ishlov berilishi mumkin va odatdagi naqshli tikuvlarni “noto’g’ri tomon” tikuvlari bilan aralashtirish orqali turli xil naqshlar yaratiladi. purl tikuvlari yoki ustunlarda (qovurg’a ), qatorlar (garter, payvandlash ) yoki undan murakkab naqshlar. Har bir mato har xil xususiyatlarga ega: a garter tikish ancha vertikal cho’zishga ega, ammo qovurg’a gorizontal ravishda ancha cho’zilgan. Ularning old tomoni tufayli simmetriya, bu ikkita matoning kichkina burmasi bor, hatto ularni cho’zish xususiyatlari istalmagan bo’lsa ham, ularni qirralar kabi mashhur qiladi.

  Trikotaj va purl tikuvlarning turli xil kombinatsiyalari yanada takomillashtirilgan texnikalar bilan bir qatorda, matodan juda zichgacha, yuqori cho’ziluvchanlikdan nisbatan qattiqgacha, tekisdan qattiq o’ralgangacha va hokazolarda o’zgaruvchan qat’iylikdagi matolarni hosil qiladi.

  Trikotajning yaqinlashishi

  To’qimalar

  Trikotaj kiyim uchun eng keng tarqalgan to’qimalar tekis stokkinet tikuv – ko’rinib turibdiki, juda kichik bo’lsa ham, mashinada ishlab chiqarilgan paypoqlarda va Futbolkalar – u aylana shaklida to’qilgan tikishdan boshqa narsa bo’lmagan va bir qatorda to’qilgan va to’qilgan qatorlar singari tekis ishlangan. Boshqa oddiy to’qimalarni, shu jumladan trikotaj va purl tikuvlardan boshqa hech narsa qilish mumkin emas garter tikish, qovurg’a va mox va urug ‘choklari. “Slip stitch” ni qo’shish (bu erda ilmoq bir ignadan ikkinchisiga o’tqaziladi) to’qimalarning keng doirasini, shu jumladan tovon va zig’ir tikuvlarini hamda bir qator murakkab naqshlarni yaratishga imkon beradi.

  Yaqin-atrof qovurg’a

  To’qimachilikning yanada rivojlangan usullari, hayratlanarli darajada murakkab to’qimalarni yaratadi. Birgalikni birlashtirish ortadi, natijada olingan matodan turli xil teshiklarni hosil qilishi mumkin kamayadi yaratish uchun kalit trikotaj dantel, o’xshash juda ochiq mato dantel. Yordamida ochiq vertikal chiziqlar yaratilishi mumkin tikuvchilik bilan to’qish texnika. Bir qatordan ikkinchisiga tikish tartibini o’zgartirish, odatda simi ignasi yordamida yoki tikuv ushlagichi, kalitidir kabel orqali to’qish, cheksiz turli xil kabellar, asal qoliplari, arqonlar va boshqalarni ishlab chiqarish Aran sviter naqsh solish. Entrelac kichik kvadratchalar to’qish orqali boy shaxmat to’qimasini hosil qiladi, terish ularning yon qirralari va buyumni davom ettirish uchun ko’proq kvadratchalar to’qish.

  Fair Orol trikotaj naqshlar yaratish uchun ikki yoki undan ortiq rangli iplardan foydalanadi va qalin va unchalik egiluvchan matoni hosil qiladi.

  Kiyimning tashqi ko’rinishiga ham ta’sir qiladi vazn yigirilgan tolaning qalinligini tavsiflovchi ipning. Ip qanchalik qalinroq bo’lsa, shuncha ko’rinadigan va ko’rinadigan tikuvlar bo’ladi; ip qanchalik ingichka bo’lsa, to’qima shunchalik nozik bo’ladi.

  Rang

  Ko’plab naqshli loyihalar hech qachon bitta ipdan ko’proq foydalanmaydi, lekin bir nechta ranglarda ishlashning ko’plab usullari mavjud. Ba’zi iplar ham bo’yalgan rang-barang (rangni tasodifiy ravishda har bir nechta tikishda o’zgartirish) yoki o’z-o’zini chizish (har bir necha qatorni o’zgartirish). Keyinchalik murakkab texnikalar katta rang maydonlariga imkon beradi (intarsiya, masalan), band bo’lgan kichik rangdagi naqshlar (masalan Fair Orol ), yoki ikkalasi (ikki marta to’qish va tikilgan rang, masalan).

  Trikotaj matolarning tarkibi

  Trikotaj matolarda ishlatiladigan eng keng tarqalgan tolalar paxta va elastanli yoki viskozisiz, ular bitta formali konstruktsiyaga moyil bo’lib, aksariyat futbolka uslubida ishlatiladi.