Qizil Kitobga Kiritilgan O Simliklar Ppt

Yer yuzida mazkur oilaga mansub 800 ga yaqin, 0‘zbekistonda esa 18 tur o‘simlik o’sadi.
Qovoqdoshlar oilasiga asosan bir yillik va ko‘p yillik o’tlar kiradi. Ularning poyasi (palagi) o‘rmalab yoki jingalaklar bilan ilashib o‘sadi. Barglari oddiy, ketma-ket o‘mashgan, yaproqlari panjasimon bo’lingan. Gullari to‘g‘ri, ayrim jinsli, hasharotlar yordamida changlanadi.

O’quvchilar hozir sizlarni ru tilidan va ingliz tilidan olgan bilimlaringizni sinaymiz

O’quvchilar hozir sizlarni ru tilidan va ingliz tilidan olgan bilimlaringizni sinaymiz

Oddiy qovoq

Qovoqdoshlarga mansub o‘simliklarning gullari ayrim jinsli bo‘lganligi uchun ularning changchi va urug‘chi gullariga alohida-alohida formula va diagrammalar beriladi. 0‘zbekistonda ko‘plab ekiladigan bu oilaga mansub o‘simliklardan biri oshqovoq (oyim qovoq)dir.

Oshqovoq — qovoq turkumiga mansub bir yillik poliz o‘simligidir. Poyasi silindrsimon, mayin tuklar bilan qoplangan, o’rmalab yoki jingalaklari bilan ilashib o’sadi. Barglari yirik. buyraksimon, yaprog‘i 5—7 ga bo‘lingan. Uning changchi va urug‘chi gullari bittatupda yerishadi. Gullari sariq. Changchili gullari nisbatan yirik bo‘lib, urug‘chili gullardan oldinroq ochiladi. changchilari 5 ta. Urug‘chil gullarida 3 ta tumshuqchali 1 ta urug‘chisi bor.

Oshqovoqning mevasi yirik, soxta meva. Mevaning tashqi qavati qattiq, ichki qavati esa shirador va etdor. Urug‘ida 50% gacha moylar bor.

Qovoqdoshlar oilasiga mansub itqovun ekinlar orasida begona o‘simlik sifatida uchraydi.
Respublikamizda keng miqyosda ekiladigan shirin-shakar handalak, qovun. tarvuzlar hamda bodring turli-tuman shakldagi idish-qovoqlar, qozonyuvg‘ichlar ham qovoqdoshlar oilasiga kiradi. Ulardan turli maqsadlarda foydalaniladi.
Qovoqdoshlarning mevasi — etdor, sersuv, soxta qovoq meva.

Qovoqoshlarga qaysi biri kirmaydi

Ortiqchasini toping

Qozonyung’ich

Qozonyuvg’ich bir yillik o’tsimon o’simlik. Poyasidagi gajaklari yordamida ilashib o’sadi. Gullari sariq mevasi cho’ziq.

Bodring yer bag’irlab o’sadigan o’simlik, gullari ayrim jinsli . Bodringning 30 turi bor.

Tarvuz. Palakli bir yillik , mevasi ko’p urug’li sersuv soxta meva.Unga 7 ta tur kiradi.Afrika va Osiyoning cho’llarida keng tarqalgan.

Qovoq bir yillik o’rmalab o’suvchi o’simlik.Palagi yirik poyasining ichi bo’sh bo’ladi.Qovoqlar Janubiy Amerikadan kelib chiqqan.Bu turkumni 13 turi bor,shundan 3 tasi ekiladi.

Qovun.bir yillik palakli o’simlik, Urug’chi guli changchi guliga nisbatan yirik.Mevasi yirik seret,xushbo’y,suvli va shirin.Qovunning 150dan ortiq turi bo’lib bular: Bargi, Zarmiton,Cho’gari, Aravakash , Bosvoldi, Bo’rikalla , Handalak,Obi novvot,Shakarpalak,Ko’kcha va boshqalar.

Darsni mustahkamlash Venn diagrammasi

Turi turkumi 800

Turi turkumi 11turkum 600 tur

O’zbekistonda 3turkum 4 tur

Guli to’g’ri ikki jinsli

Guli to’g’ri ayrim jinsli

Hayotiy shakli bir va ko’p yillik o’tlar

Hayotiy shakli daraxt buta

Mevasi soxta qovoq meva

Ildizi o’q ildiz

Qizil kitobga kiritilgan turi tabiiy tok

Qizil kitobga kiritilgan turi yo’q

Har bir guruh uchun topishmoqlar beriladi.

Paykalda ko’k to’n kiyib,palaklarim bo’y cho’zar

Meni derlar dumim achchiq qoldiring.(bodring)

2.Ismim kabi … osiltirib qosh-qovoq

Barg ostida yotaman,tomga palak otaman.

Qo’shib yesang shakarga,doridirman jigarga,

Nega uzding bandimni,sog’indingmi mantimni.(oshqovoq)

3.Men polizda,lekin qandman og’izda

Yayrab o’sdim dalada,oftob chiqqan pallada

Suv kelmasa tomirga,yalinaman yomg’irga

Mening faxrim shiramdir,qovun katta onamdir.(Handalak)

Darsni yakunlash: Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni baholash va rag’batlantirish.
Uyga vazifa: Kim ko’p qovun va tarvuz nomini topib kelish.

Qiziqarli malumotlar
Qizil kitobga kiritilgan o simliklar ppt