Qizil kitobga kiritilgan hayvonlar va o’simliklar

Elektron kutubxona

• Maqolalar
• O‘zbekiston farmatsevtika axborotnomasi
• Badiiy adabiyotlar
• Foydali manbalar

• “Avicenna’s Heritage” tanlovi
• Dorivor oʻsimliklar yetishtiriladigan hududlar

• Yangiliklar
• Matbuot xizmati haqida
• Fotogalereya
• Videogalereya
• Infografika
• OAV vakillarini akkreditasiyadan o’tkazish tartibi
• Davlat mukofotlariga sazovor bo‘lgan soha vakillari

• Farmatsevtika faoliyatini litsenziyalash sohasida qo‘llaniladigan meʼyoriy-huquqiy hujjatlar
• Dori vositalari va tibbiy buyumlarni ishlab chiqarish, tayyorlash va ulgurji realizatsiya qilishda moddiy-texnik baza, shu jumladan asbob-uskunalar, texnik vositalar va xodimlarga bo‘lgan talablar
• Farmatsevtika faoliyati (dori vositalari va tibbiy buyumlarni chakana realizatsiya qilish bundan mustasno) bilan shug‘ullanish huquqini beruvchi litsenziyaga ega bo‘lgan tashkilotlar ro‘yxati
• Statistik ma’lumotlar
• Farmatsevtika faoliyatini (Dori vositalari va tibbiy buyumlarni chakana realizatsiya qilish bundan mustasno) litsenziyalash sxemasi
• Litsenzion nazorat
• Farmatsevtika faoliyatini litsenziyalash bo‘yicha murojaatlar reyestri

• Agentlik tomonidan o‘tkazilgan (ishtirok etilgan) ommaviy tadbirlar haqida ma’lumotlar
• Ijtimoiy ahamiyatga molik ochiq ma’lumotlar
• O’tkazilgan tanlovlar (tendеrlar) va amalga oshirilgan davlat xaridlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar
• O‘zbekiston Respublikasiga import qilingan farmatsevtika mahsulotlari ro‘yxati
• Qonun hujjatlari buzilishi, shu jumladan dori vositalari va tibbiyot buyumlarining narxini shakllantirish tartibi qo‘pol buzilganligi oqibatida lisenziyasi tugatilgan dorixonalar manzillari va qonun buzilishlariga bevosita aloqador xodimlar (provizorlar, farmasevtlar)ning yagona reeestri
• Tan olish yuli bilan ro‘yxaydan o‘tgan dori vositalari
• Retseptsiz beriladigan dori vositalari ro‘yxati
• Davlat ro‘yxatidan o‘tkazmasdan, majburiy sertifikatlash sharti bilan olib kirishga ruxsat beriladigan dori vositalari va tibbiy buyumlar
• Ro’yxatdan o’tgan dori vositalarining qo’llash bo’yicha yo’riqnomasi

• Ishonch telefoni
• Telegram aloqa bot
• Eng ko‘p beriladigan savollar
• Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari bo‘yicha maʼlumot
• Bizning manzil

O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan dorivor o‘simlik turlarining soni yangilanadi

O‘zbekiston Respublikasi hududida hozirda 4400 ga yaqin oliy yovvoyi o‘simlik va 2000 dan ziyod zamburug‘ turlari mavjud. Ular orasida jiddiy muhofazaga muhtoj ko‘plab kamyob endemik va relikt turlar ham bor. Bunday turlarning soni 300 dan ortiq bo‘lib, ular O‘zbekiston florasining 10-12 foizini tashkil etadi. Respublika qo‘riqxonalarida muhofaza qilinayotgan o‘simliklarning umumiy holati nisbatan yaxshi bo‘lishiga qaramay, ko‘plab yovvoyi turlarining tabbiy zaxiralari keskin kamayib ketmoqda. Dunyoga dong‘i ketgan lola va sallagullar, qimmatbaho o‘simlik-yetmak, dorivor o‘simlik bozulbang kabilar keyingi yillarda keskin kamayib ketdi. Bir qancha turlar yo‘qolib ketish holatiga kelib qoldi. Aholining tabiatga noto‘g‘ri munosabati ham o‘simliklarning kamayib ketishiga sabab bo‘lmoqda. Ayniqsa shahar va qishloqlar atrofida qizil lola, sallagul, shirach va shunga o‘xshash nafis gulli o‘simliklar juda kamayib ketgan. Tabiatga, o‘simliklar dunyosiga nisbatan bepisand munosabatda bo‘lishiga chek qo‘yish, tabiat boyliklarini muhofaza qilish va ko‘paytirish hammamizning asosiy burchimizdir. O‘zbekiston musaqillikka erishgach, atrof-muhitni, hayvonot va o‘simliklar dunyosini muhofaza qilishga alohida eʼtibor qaratildi. 1992 yil 9 dekabrda “Tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi, 2004 yil 3 dekabrda “Muhofaza etiladigan tabiy hududlar to‘g‘risida”gi qonunlar, 2016 yil 21 sentyabrda “O‘simlik dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to‘g‘risida”, 2018 yil 16 aprelda esa “O‘rmon haqida”gi qonunlar yangi tahrirda qabul qilindi. Bu qonunlar barcha o‘simlik turlarini saqlab qolish, ularni asrab avaylash va muhofaza qilishda muhim hujjat hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasida Qizil kitob ilk bor 1979 yilda taʼsis etilgan. Mazkur Qizil kitobga nabotot olamining kamyob, yo‘qolib ketishi xavfi ostidagi turlari haqidagi maʼlumotlar kiritilgan. Bundan ko‘zlangan maqsad, jamoatchilik va davlat idoralari eʼtiborini tabiat muhofazasi masalalariga jalb etishdan va turlar genoofondini saqlab qolishga ko‘maklashishdan iborat edi. Qizil kitobning 1984 yilgi nashriga O‘zbekiston florasining yo‘qolib ketish xavfi ostida qolgan 163 ta turi kiritilgan. Bu turlarning taqdiri respublika mutaxassislari, olimlari mutassil shug‘ullanib kelmoqda. O‘tgan yillar mobaynida olib borilgan kuzatishlar ayrim o‘simlik turlarining soni va maydoni ancha kengayganligini ko‘rsatmoqda. Masalan, anzur va Suvorov piyozlari oldingi holatiga kelmagan bo‘lsa-da, maʼlum darajada ko‘paydi. Eng kamyob o‘simliklardan sanalgan Minkvis teziumi turlarining soni 7 tadan 17 tagacha ortdi. Qurama tizmasida kamyob o‘simliklardan hisoblangan Korovin shirachi o‘simligining mavjudligi aniqlandi. Ayni vaqda ayrim o‘simlik turlarining soni keskin qisqarib ketdi. Omonqara o‘simligi, Pskom piyozi, Margarita marmaragi kabilar shular jumlasidandir. Keyingi yillarda olib borilgan izlanishlar o‘lkamiz florasiga mansub yana 138 turdagi o‘simlikni Qizil kitobga kiritish lozimligini ko‘satmoqda. 1998 yil maʼlumotlariga ko‘ra, O‘zbekiston Respublikasining Qizil kitobiga kiritilgan o‘simlik turlarining soni 301 tani tashkil etgan bo‘lsa, yangi nashrdan 48 oilaga mansub 313 tur o‘simlik o‘rin oladi. Qizil kitobga kiritilgan o‘simlik turlariga Tabiatni muhofaza qilish xalqaro uyushmasi tomonidan ishlab chiqilgan tasnifga binoan kamyoblik darajasiga ko‘ra 4 ta maqom (status) beriladi.

1. Yo‘qolgan yoki yo‘qolib ketganligi ehtimoldan yiroq emas. Bir necha yillar davomida tabiatda uchratilmagan, lekin yig‘ib olish qiyin bo‘lgan ayrim joylardagina yoki madaniy sharoitda saqlab qolish ehtimoli mavjud bo‘lgan turlar.

2. Yo‘qolib ketish arafasida turgan. Yo‘qolib ketish xavfi ostida qolgan, saqlab qolinishi uchun maxsus muhofazani talab etadigan turlar.

3. Kamyob. Maʼlum kichik maydonlardagina o‘ziga xos sharoitlarda saqlab qolingan, ammo tez yo‘qolib ketishi mumkin bo‘lgan va jiddiy nazoratni talab etuvchi turlar.

4.Son jihatdan kamayib borayotgan. Soni va tarqalgan maydonlari maʼlum vaqt ichida tabbiy sabablarga ko‘ra yoki inson omili taʼsiri ostida kamayib ketayotgan turlar. Ayni vaqtda, bunday o‘simliklarni har tomonlama nazoratga olish talab etiladi.

Qizil kitobning mazkur yangi nashri mutaxassislar, davlat idoralari hamda jamoat tashkilotlari oldiga qo‘riqxonalar va buyurtmaxonalarni kengaytirish, yovvoyi o‘simliklar sotishni taqiqlash, xomashyo uchun yig‘iladigan o‘simliklarni terish uchun litsenziyalar joriy etish kabi bir qancha dolzarb masalalarni qo‘yadi. O‘simliklar dunyosini muhofaza qilish bu jarayonda keng jamoatchilik ishtirok etgan taqdirdagina ijobiy samara beradi. Barcha yakdillik bilan harakat qilsagina, nabotot olamining bebaho boyliklarini saqlab qolishga, ularni asrab-avaylab, munosib ravishda kelgusi avlodlarga qoldirishga erisha olamiz.

Qizil kitobiga kiritilgan Sibir O’simliklar va hayvonlar

u katta va saxiy, chunki Sibir tez-tez, rus jonga deyiladi. Bu erda keng bunday o’ta tuyadi ona tabiat qanday ta’sir haqida o’ylamasdan, uzoq vaqt va odamlar uchun foydalanish xursandmiz o’simlik, hayvonot va minerallar, dunyo xilma-xilligini taqdim etiladi. Ekologlar doimiy sayyoramizdagi turlarining yo’qolib e’tibor.

butun dunyo bo’ylab og’ir ekologik vaziyat, nazoratsiz ishlab chiqarish, qo’pol tog’-kon, o’rmonni va yangi hududlarni rivojlantirish sayyoramizdagi har kuni bir turlari yo’qoladi, deb aslida olib keldi. Afsuski, har doim uning bitmas-tuganmas boylik uchun mashhur bo’lgan Sibir viloyati, hech istisno edi. hayvonlarning noyob bag’ishlangan Qizil kitob bo’limda juda mavjudligi, ko’plab turlari ketdi bildiradi, va boshqalar halokat yoqasida bo’lgan. Ushbu maqolada, AQSh himoyaga muhtoj Sibir Qizil kitobning nima o’simliklar va hayvonlarni ko’rib chiqaylik.

o’simliklar

Sibir bepoyon turli iqlim zonalarida kengaytirish. o’simlik dunyo Lichenification dan, turli xil, bir joyi bor va katta uchun botqoqlikdan qamrab moss taygadan bir qarag’ay o’rmonlari. Lekin, bunday xilma-xillikka qaramay, ayrim turlari yo’qolib bormoqda va allaqachon yo’qolib borayotgan sifatida sanab. Misol uchun, jenshen yoki gortenziya petiolate, yaqinda qadar, u kam emas edi.

bir marta ayiqtovon turigacha, har o’n yil va oilasining vakili endi topish deyarli imkonsiz, chunki Anemone sylvestris botanika tomonidan oldin, dahshat bilan muomala. Emas, balki har bir rangpar, safsar gullar ko’rish imkoniyatiga ega bo’ladi bo’ri Laka. Bu vakillik yagodkovyh endi G’arb va Markaziy Sibir o’rmonlarda juda kam.

Yaqinda ko’z Galanthus nivalis va terlik macranthon ma’qul. Endi, chunki ularning go’zal gullar, ham o’simliklar yo’qolib ketish arafasida bo’lgan.

baliq

Brakonerlik Qizil kitobiga kiritilgan ko’plab hayvonlarni Sibir, katledildiğinin. uning sahifalarida sut emizuvchilarning o’n to’qqiz turi, qushlarning etmish to’rt tur, baliq emas, balki so’z bor. mo’l Sibir daryo edi Sibir bikri va bikri, bir yo’qolib borayotgan turlari bo’lib, va peled qilgan, sazan va sazan endi baliqchi uchun, ayniqsa, muvaffaqiyatli aylangan.

qushlar

Uni yashamoq qushlar katta Shohligi holda Sibir tekisligida cheksiz xarajatlarini tasavvur qilish mumkin emas. Ornitologlar inidan ularning saxiy chegarasiga tanlash qushlar haqida uch yuz turlari bor.

o’sha olimlar hali hayron mutaxassislar qoldirib, Sayyoramizning bu yerda noyob turlari suruviga Sibir bir Makka aylandi. joylashtirish uchun emas, balki eng yaxshi joyda – viloyati o’xshaydi qattiq tabiati. Shunday bo’lsa-da, qushlar, ularning uylariga qaytishga minglab kilometr sayohat. deb, bu voqea nima uchun ko’p nazariyalar mavjud. Ulardan birida Sibir iliq edi va joy vechnotsvetuschim qachon qushlar xulq vaqt genetik xotira tufayli bo’ladi. Qushlar ba’zan eng ajablanarli va chamasi noo’rin joylarda o’z uyalarini qilish. Misol uchun, isib-raqqosa zamin Sincap go’shalariga yilda hayotga moslashtirish uchun, va Remez bir hovuzga yuzasida borish qiyin joylarda filiallari eng cho’zilgan uchlari o’z makoniga quradi. Qirg’oq Qaldirg’ochlar haqiqiy quruvchilarni deb atash mumkin: ular daryoning qoyalargacha ustida yashash o’zlarini jihozlash, uzunligi bir metrga qadar o’z teshiklarni quturgan.

Lekin tentakqush uyalarini qurishdan haqida g’amxo’rlik va erga bevosita tuxum yotardi emas. Ular yomon daraxt daraxtini tomiri tanlash, ularning yoshlar uchun bir uyda bo’lib, Lyuk, ichi bo’sh: majnuntol Baştankara o’ziga xosligini inkor qilmang. Afsuski, ko’p qushlar va Sibir hayvonlar hamisha soni bir necha bo’lar aholisi bo’lgan qirilish, ayniqsa, yirtqichlar, yoqasida bo’lgan. Eng yirik sayyora biri katta xavf sifatida kulrang boyqush keltirilgan boyo’g’li. Bunday peregrine Falcon, Merlen yoki Saker kabi yirtqich boshqa qushlar, shuningdek, himoya qilish kerak.

Hayvonlar Sibir

Sibir hayvon dunyo gapirganda, bu mintaqada boy mo’ynali hayvonlar, turli emas, balki so’z qiyin emas: tulki, shimol tulkisi, rakun, ayyor, Beaver, samur, norka, ayyor, nutriya, muskrat, suvsar va boshqalar.

Bu hayvonlar hamisha ov asoslar vakolatlarini faxri bo’lgan. O’rinbosarlar, zaxiralari, ovchilik asoslar va xo’jalik naslchilik mo’ynali hayvonlar tabiatning nozik muvozanatni saqlab qolish uchun harakat qilmoqda.

Brakonerlik haqiqiy ofat bo’lib, endi Qizil kitobiga kiritilgan Sibir ko’p mo’ynali hayvonlarni himoya qilish, talab qildi. Bu hayvonlar, masalan, Tuvan kunduz va Barguzin sable o’z ichiga oladi. Endi bu hayvonlar zaxiralari o’z aholisi tiklash. Ov asos va yirtqich aholisi tomosha, masalan, bo’ri bir ortiqcha o’sish kichik himoyalangan hayvonlar uchun tahdid bo’lishi mumkin.

Va Sibir yashashlaridan hayvonlar? bilanoq, odamlar jigarrang oyi, bo’ri, silovsin, rosomaxa, qizil kiyik, bug’u, Elk, yovvoyi to’ng’iz, qor qo’y, kiyik, bug’u, mushk kiyik, Baykal muhr, Beaver, quyon va Olmaxon eslayman, bu masala keyin. kichik, lekin kam bo’lmagan qiziqarli hayvonlar haqida unutmang. Xo’sh, barcha ko’pincha odamlar uylariga yaqin topish mumkin mol, Gophers va sichqon, dalasichqonlar, bilaman. Kamdan kam odamlar Alpine Sibir Vole, uzoq-kuyruklu zamin sincap, Lemming ko’rgan.

hayvonlarga qanday Sibir Qizil kitob ma’lum? uning sahifalarida siz kichkina yerqazar va nodir ko’rish mumkin Daurian kirpi. Bu sut emizuvchilarning soni juda kam bo’lgan.

Qaerda xavf ostida turlari vakillarini saqlab qolish uchun?

o’simlik va hayvonot dunyosi himoyasi edi va, insoniyatga solayotgan eng katta muammolardan biri bo’lib qolmoqda qilgan asrlar, va atrof-muhit uchun hushsiz isrof uchun. yangi hududlar va tabiiy resurslardan o’zlashtirish, odamlar shunday yo’qolib ketish xavfidan ba’zi fosh, tanish yashash joyidan hayvonlarni ko’chirmoq.

asrab-avaylash katta ahamiyat Sibir tabiat qo’riqxonalar va milliy bog’lar o’ynaydi. Buryatiya Respublikasi uch mehroblar va ikki milliy bog’lar bor. Bu Sharqiy Sibirda joylashgan tiniq suvlari bilan, Baykal ko’li haqida eslatib holda, Sibir viloyati tabiati haqida gapirish mumkin emas. Nodir fauna uning qirg’oqlariga yashovchi va uning atrofidagi hududlarda, 1916 yilda Rossiya imperiyasi Barguzin Natur rezerv tashkil qilish organlariga so’ramay. Uning hududi, sutemizuvchi hayvonlar, to’rt sudralib, amfibiya o’ttiz to’qqiz turlari va qushlarning ikki yuz oltmish turlari taqdim etadi. zaxira Jahon tabiiy merosi bir murakkab biosfera Baykal ko’li bir poligon va qismi qismidir. ko’l janubiy qirg’oq 1969 yilda yaratilgan yana bir zahirasi, joylashgan va Baykal nomlanadi to’g’risida. Bu, shuningdek, Sibir hayvonlar yashaydi. U erda siz sut emizuvchilarning 49 turlari, uch ko’kda, ikki qumursqalar va qushlarning 272 turlari ko’rish mumkin.

Dzherginsky zaxira

1992 yilda u Buryatiya Respublikasi shimolida joylashgan o’z faoliyatini Dzherginsky qo’riqxonasi, boshladi. Natijada uning xodimlari va olimlar ish ko’p sa’y-harakatlari orqali qaysi sut emizuvchilarning qirq uch turi, qushlarning bir yuz sakson to’rt tur, to’rt sudralib yuruvchilar, uch qumursqalar nozil. saqlash bo’yicha ishlar amalga oshirilmoqda , milliy bog’lar Transbaikal Tunkinsky, Pribaikalskiy, Shor, Alkhanay.

G’arbiy Sibir Hayvonlar

G’arbiy Sibir boshqa nima hayvonlar yo’qolib ketish xavfi ostida etiladi? Endi biz o’rganish.

Bu joylarda sovuq iqlim osonlik qimmat juni bilan o’tkazilgan va yirtqichlar – tulki. kiyimlardan yirtqich hayvonlarni barqaror tundrada, keng hududida ellik etti ming teshik bor. Fox chorvalari juda juda ham ehtiyotkorlik bilan asos ovchilik, o’yin hayvonlar hisoblanadi. hayvon terilari nafaqat ichki bozor uchun ishlatiladi, lekin, shuningdek, umumiy mo’yna eksport etmish besh foizini tashkil etadi etiladi.

faqat janubida yashayotgan boshqa hayvonlar

janubga bor stoats, Weasels kabi hayvonlar Sibir va hatto wolverine tez-tez borib, parrandachilik eb-joy hisob-kitoblarni ko’rib sevganlar. Avvalroq G’arbiy Sibir, yovvoyi kiyik yurishadi keng podalar endi ularning soni juda kamaygan va faqat yigirma besh ming shaxslar hisoblanadi. deb suvsar, shuningdek, bir baliqchi hayvon ignabargli va aralash o’rmonlar yashaydi. Uning ishlab chiqarish Xanti-Mansi avtonom tumani va Tomsk viloyatida yirik iqtisodiy tarkibiy qismi hisoblanadi. Shuning uchun, noqonuniy baliq ovlash samur va qimmatbaho mo’ynaga bilan boshqa hayvonlar qonun tomonidan jazolanadi.

xulosa

Bu yerda siz ma’lum o’simliklar va hayvonlar Sibir aylangan. Bu yer davlat tejash va muhofaza qilish ehtiyojlarini faqat turlari xavf ostida emas, balki. Brakonerlar va kambag’al atrof-muhit sharoitlari – bu jiddiy tahdid, lekin sekin tabiat sog’ayib ruxsat bo’lmasdan, ayiqlar bevosita yumurtlamaya zilday qiziqarli va catch tonna uchun o’ldirish qanday qarash odamlar ham yomon e’tiborsizlikka.