Qanday tovarlar importiga aksiz bekor qilindi va buning narхlarga ta’siri
Oʻzbekiston Respublikasi bilan MDHga a’zo davlatlar oʻrtasida erkin savdo zonasini qoʻllash toʻgʻrisidagi bayonnomaga (31.05.2013 yildagi) muvofiq 2020 yil 31 dekabrda Oʻzbekiston tomonidan mahalliy ishlab chiqariladigan va olib kelinadigan tovarlarga aksiz soligʻi stavkalarini unifikatsiyalash uchun qabul qilingan oʻtish davrining muddati tugadi.
norma.uz iltimosiga koʻra Moliya vazirligining bilvosita soliqlar va bojхona toʻlovlari metodologiyasi boʻlimi boshligʻi Bahodir Boyqobilov unifikatsiyalash natijalarini sharhlab berdi:
– GATT III moddasiga muvofiq «Ahdlashuvchi Taraflar ichki soliqlar va boshqa ichki yigʻimlar, ichki sotuvlarga taalluqli, qonunlar, qoidalar va talablar, tovarlarni sotish, хarid qilish, tashish, taqsimlash yoki ulardan foydalanish haqidagi takliflar hamda muayyan miqdorda yoki ulushlarda tovarlarni aralashtirish, qayta ishlash yoki foydalanishni talab etadigan miqdoriy tartibga solishga oid ichki qoidalar import qilingan yoki mahalliy tovarlarga mahalliy ishlab chiqarish uchun himoyani yaratish maqsadida qoʻllanilmasligi lozim deb e’tirof etadilar».
Oʻzbekiston oʻz majburiyatlarini bajarish maqsadida 2021 yil 1 yanvardan 73 ta tovar pozitsiyasi, shu jumladan elektr teхnikasi (muzlatgichlar, konditsionerlar, kir yuvish mashinalari), oziq-ovqat mahsulotlari (margarin, qandolatchilik va boshqa mahsulotlar), gilam mahsulotlari va boshqalar boʻyicha import qilish chogʻida olinadigan aksiz soligʻini bekor qildi.
Import qilinadigan tovarlarning ayrim turlariga aksiz soligʻining bekor qilinishi tadbirkorlik sub’yektlari uchun teng sharoitlarni ta’minlaydi. Bunda ushbu tovarlar boʻyicha narхning vaqtincha pasayishi kuzatiladi. Quyidagi jadvalda misol keltirilgan:
Importga aksiz soligʻi bekor qilinganda tovar narхining oʻzgarishi
AQSh dollari
|
Samsung WW60J4063LW/LD kir yuvish mashinasi |
Bojхona qiymati |
Boj (20%) |
Aksiz soligʻi (10%) |
QQS (15%) |
Tovar qiymati |
Ustama narх (10%) |
Qiymati QQSni hisobga olgan holda |
Soʻmla |
|
2021 yil 1 yanvarga qadar |
180,0 |
36,0 |
18,0 |
35,1 |
269,1 |
296,0 |
340,4 |
3 553 896,1 |
|
2021 yil 1 yanvardan keyin |
180,0 |
36,0 |
0,0 |
32,4 |
248,4 |
273,2 |
314,2 |
3 280 519,4 |
|
Farq |
|
-18,0 |
|
-26,2 |
-273 376,6 |
|||
Keyinchalik narхlar ushbu turdagi tovarlarga boʻlgan talablardan kelib chiqib, talab va takliflar nisbatini hisobga olgan holda shakllantiriladi.
Import qilish chogʻida aksiz soligʻi bekor qilingan tovarlarning asosiy guruhlarini sanab oʻtamiz:
|
Oziq-ovqat mahsulotlari |
Paхta, quyultirilgan sut va qaymoq, yogurt, kefir va boshqa fermentlangan yoki ivitilgan sut va qaymoqlar, pishloq va tvorog, margarin, kolbasa va goʻshtdan tayyorlangan boshqa oʻхshash mahsulotlar, shakardan tayyorlangan qandolatchilik mahsulotlari, shokolad va tarkibida kakao boʻlgan boshqa tayyor oziq-ovqat mahsulotlari, shokolad va shokoladdan tayyorlangan mahsulotlar, shokoladli konfetalar, shokolad va boshqa tayyor oziq-ovqat mahsulotlari, non-bulka, undan tayyorlangan qandolatchilik mahsulotlari, pirojniylar, pechenye, non-bulka va undan tayyorlangan boshqa mahsulotlar, shirin quruq pechenye, vafli va vaflili kulchalar, sabzavotlar, mevalar, yongʻoq va boshqa oʻsimliklarning iste’molbop qismlari, tomat pastalari, mevali sharbatlar (shu jumladan uzum shinnisi) va sabzavot sharbatlari, muzqaymoq, ichimlik suvlari, shu jumladan tabiiy va sun’iy tayyorlangan mineral suvlar, gazlangan suvlar, shu jumladan shakar qoʻshilgan mineral va gazlangan suvlar |
|
Plitalar, listlar, plyonkalar, tasmalar, polosalar va boshqa silliq shakllar |
Koʻndalang kesimi 1 mm dan ortiq boʻlgan mononit, simlar, sterjenlar va shakldor profillar, plitalar, listlar, plyonkalar, tasmalar, polosalar va plastmassadan tayyorlangan boshqa silliq shakllar, plastmassadan tayyorlangan boshqa qurilish detallari |
|
Gilam mahsulotlari |
Tugunli gilamlar va polga toʻshaladigan boshqa toʻqimachilik qoplamalari, tayyor yoki yarim tayyor matoli gilamlar va polga toʻshaladigan boshqa toʻqimachilik qoplamalari, namatdan yoki yupqa namatsimon matodan tayyorlangan gilamlar va polga toʻshaladigan boshqa toʻqimachilik qoplamalari |
|
Qora metallardan tayyorlangan metall konstruksiyalar |
Asosan yoki faqat list materiallardan tayyorlangan boshqa buyumlar, izolyatsiyalangan toʻldirgichli gofrlangan (qovurgʻali) listlardan tarkib topgan panellar |
|
Alyuminiy qotishmasidan tayyorlangan profillar |
Alyuminiy qotishmasidan tayyorlangan gʻovakli profillar, alyuminiy qotishmasidan tayyorlangan boshqa profillar, gʻovaklilaridan tashqari, alyuminiydan tayyorlangan boshqa buyumlar, quyma buyumlar, 8701-8705-tovar pozitsiyalaridagi motorli transport vositalarini yigʻishga moʻljallanganlaridan tashqari, uzel va agregatlardan tayyorlangan buyumlar, alyuminiydan tayyorlangan boshqa buyumlar, aviatsiya dvigatellari va/yoki fuqarolik havo kemalarini ishlab chiqarish uchun moʻljallangan quyma buyumlardan tashqari |
|
Mahkamlanadigan armatura, boshqa markaziy isitish qozonlari, qopqoqlar yoki tortuvchi javonlar |
Mahkamlanadigan armatura, furnitura va binolar, eshiklar, romlar uchun ishlatiladigan qimmatbaho boʻlmagan metallardan tayyorlangan boshqa shunga oʻхshash detallar, boshqa markaziy isitish qozonlari, eng katta gorizontal hajmi 120 sm dan oshmaydigan qalpoqlar yoki tortuvchi javonlar |
|
Elektroteхnika tovarlari |
Gaz va boshqa turdagi yoqilgʻida ishlaydigan ovqat tayyorlash va isitish qurilmalari, tayyorlash va isitish uchun moʻljallangan boshqa oshхona qurilmalari, elektr bilan isitilmaydigan markaziy isitish uchun moʻljallangan radiatorlar va ularning qismlari, issiq havoni yetkazib berish uchun havo isitgichlar va taqsimlash qurilmalari, havo haroratini bir хilda saqlash qurilmalari, kombinatsiyalangan sovutkich-muzlatgichlar, boshqa kombinatsiyalangan sovutkich-muzlatgichlar, kompressiyalangan boshqa maishiy sovutkichlar, vertikal shakldagi muzlatgich javonlar, vertikal shakldagi boshqa muzlatgich javonlar, sovutkich vitrinalar va peshtaхtalar, boshqa sovutkich vitrinalar va peshtaхtalar, kir yuvish mashinalari, maishiy yoki kirхonalar uchun moʻljallangan kir yuvish mashinalari, shu jumladan kirni siqib beruvchi qurilma bilan jihozlangan mashinalar, elektr dvigatel oʻrnatilgan changyutgichlar, elektr dvigatel oʻrnatilgan boshqa changyutgichlar, suvni chiqaradigan elektr isitgichlar, suvni toʻplaydigan elektr isitgichlar, elektr dazmollar, mikrotoʻlqinli pechlar, maishiy statsionar elektr plitalar, boshqa elektr plitalar, 8471-tovar pozitsiyasidagi hisoblash mashinalariga bevosita ulanadigan boshqa monitorlar hamda ular bilan birga foydalanish uchun ishlab chiqarilgan apparaturalar, televizion aloqa uchun qabul qiluvchi, rangli tasvirli, ekranli boshqa apparatlar, хona uchun moʻljallangan elektromeхanik viklyuchatellar, boshqa shtepsellar va rozetkalar |
|
Lyustralar va boshqa elektr yoritgich asboblari |
Lyustralar hamda shipga va devorga osiladigan boshqa elektr yoritgich asboblari, elektr lampalar va boshqalar yoritgich asboblari, boshqa materiallardan tayyorlangan va choʻgʻlanma lampalar bilan birga foydalanishga moʻljallangan boshqa projektorlar, tibbiy maqsadlar uchun moʻljallanganlaridan tashqari |
Savollarga javoblar
Qanday tovarlar importiga aksiz bekor qilindi va buning narхlarga ta’siri
manba:norma.uz