Pythonda veb ishlab chiqish uchun TOP freymvorklar
Python — ob’ektga yo’naltirilgan, oson talqin qilinadigan va interaktiv dasturlash tili. Uning o’rganish qulayligi va tushunishning soddaligi ko’plab ishlab chiquvchilarni (dasturchi) o’ziga jalb qildi. Bu eng tez rivojlanayotgan tillardan biridir. Dasturlash tilining mashhurlik indeksiga ko’ra, Python dunyodagi eng ko’p ishlatiladigan tillar qatoriga kiradi. Bu shuni anglatadiki, Python dasturchilariga talab tez orada pasaymaydi.
Tilning yetakchi mavqeining yana bir natijasi — unga asoslangan freymvorklarning tobora ommalashib borishi. Dasturchining hayotini osonlashtirish uchun (freymvorklar) ramkalar mavjud. Ular vaqtni tejashga yordam beradi, chunki ular tufayli dasturchi odatiy vazifalarga emas, balki dastur mantig’iga e’tibor qaratadi.
Google, Netflix, Yandex kabi ko’plab zamonaviy texnologiya kompaniyalari veb-ishlab chiqish uchun Python freymvorklarini tanlaydi.
Shulardan biri va eng mashhurlaridan hisoblanadigani bu Django
Django-ning asosiy xususiyatlari:
- o’z ORM ga ega bo’lish (inglizcha Object-Relational Mapping);
- o’rnatilgan admin interfeys (oddiy tilda — boshqaruv paneli);
- shablonlar bilan ishlash imkoniyati;
- formalar bilan ishlash kutubxonasi;
- keshlash va internatsionallashtirish tizimi;
- avtorizatsiya va autentifikatsiya tizimi.
CherryPy
CherryPy mustaqil veb-server sifatida ishlashi yoki boshqa server ilovasi ostida ishlashi mumkin.
CherryPy-ning asosiy xususiyatlari:
- HTTP/1.1 standartiga mos keladigan ishonchli ko’p tarmoqli veb-server;
- bir vaqtning o’zida turli xil HTTP serverlarini (masalan, bir nechta portlarda) ishga tushirish imkoniyati;
- seanslar, keshlash, autentifikatsiya va statik kontent bilan ishlash uchun o’rnatilgan vositalar;
- kuchli konfiguratsiya tizimi;
- o’rnatilgan profillash va testlarni qo’llab-quvvatlash;
- Python 2.7+, 3.5+, PyPy, Jython uchun qo’llab-quvvatlash.
Pyramid
Borgan sari mashhur bo’lib borayotgan Pyramid ramkasi universaldir. U har qanday murakkablik darajasidagi loyihalar uchun ishlatilishi mumkin. U o’zining shaffofligi va vaqt sinovidan o’tgan ishonchliligi tufayli Python dasturchilari orasida yuqori baholarga sazovor bo’ldi. U Mozilla, Yelp, Dropbox va SurveyMonkey kabi texnologiya gigantlari tomonidan qo’llaniladi.
Piramidaning asosiy xususiyatlari:
- bitta faylda kod yozish imkoniyati;
- statik fayllar uchun so’rovlarga xizmat ko’rsatish;
- dasturni to’g’ridan-to’g’ri brauzerda tuzatish uchun asboblar paneli;
- kengaytiriladigan almashtiriladigan andozalar (shablon);
- o’rnatilgan xalqarolashtirish (ko’p tilli dastur);
- HTTP keshlash; o’rnatilgan seansni qo’llab-quvvatlash;
- tranzaktsiyalarni boshqarish, shu jumladan bir vaqtning o’zida bir nechta ma’lumotlar bazalari bilan ishlash;
- moslashuvchan, kengaytiriladigan autentifikatsiya va avtorizatsiya;
- takrorlanuvchi konfiguratsiyani avtomatlashtirish.
Flask ramkasi kichik manbalik kod bazasiga ega, shuning uchun u mikrofreyvork deb ataladi. Lekin bu Djangoga qaraganda kamroq imkoniyatlarga ega degani emas.
Flaskning asosiy xususiyatlari:
- o’rnatilgan ishlab chiqish serveri va tuzatuvchi;
- RESTful so’rovlar tizimi;
- modulli testlashni qo’llab quvvatlashi;
- Jinja2 shablon dvigatelidan foydalanish;
- 100% WSGI 1.0 bilan mos keladi;
- hamjamiyat tomonidan taqdim etilgan ko’plab kengaytmalar.
Tornado
Tornado — kengaytiriladigan asinxron veb-server va C10k muammosini hal qiladigan ramka. Ya’ni, agar to’g’ri sozlangan bo’lsa, u bir vaqtning o’zida 10 000 dan ortiq ulanishlarni boshqarishi mumkin. Bu uni super kiritish-chiqarish samaradorligini talab qiladigan va bir vaqtning o’zida juda ko’p sonli ulanishlarni qo’llab-quvvatlaydigan ilovalarni yaratish uchun ajoyib vositaga aylantiradi.
Tornadoning asosiy xususiyatlari:
- asenxron ish rejimi;
- veb-soketlardan foydalanish;
- uchinchi tomon autentifikatsiya va avtorizatsiya sxemalarini qo’llab-quvvatlash.
FastAPI
FastAPI — bu 2018 yil oxirida tug’ilgan asinxron veb-ramka. U API ilovalarini jadal rivojlantirish uchun mo’ljallangan va standart Python tipidagi ma’lumotlardan foydalanishga asoslangan.
FastAPI ning asosiy xususiyatlari:
- juda yuqori unumdorlik, NodeJS va Go bilan teng;
- Swagger-ga asoslangan o’rnatilgan hujjatlar;
- veb-soketlardan foydalanish;
- ma’lumotlar bazalari bilan oson integratsiya;
- OpenAPI standartlariga asoslangan va ular bilan to’liq mos keladi.
Qaysi birini tanlash kerak?
Python-da veb-ishlab chiqish uchun juda ko’p ramkalar mavjud. Bu yerda men eng mashhur va talabga ega bo’lganlarni to’pladim, ammo ularning har biri o’zining ijobiy va salbiy tomonlariga ega. Muayyan yechimni tanlash dasturchi oldida turgan vazifalarga va shaxsiy imtiyozlarga bog’liq. Har safar tanlangan ramkaning muayyan vazifa talablariga mosligini baholash kerak.
Siz qanday ilovalar va qay turdagi muammolarni hal qilishingizgaq qarab bu ramkalardan birini tanlashingiz mumkin.
Shaxsiy maslahat sifatida sizga shuni ayta olaman;
API uchun — Django REST framework yoki FastAPI
Masshtabli ilovalar uchun — Django
Odatiy va qiyin ilovalar uchun — Flask yoki Django
Ko’p sonli foydalanuvchilarga ega ilovalar uchun — Tornado
Umumiy Dasturlash
Pythonda veb ishlab chiqish uchun TOP freymvorklar