Pestitsid nima? turlari, ta’siri va zarari

Pestitsid nima?

Pestitsidlar zararli organizmlarni nazorat qilish uchun ishlatiladigan kimyoviy moddalardir. Pestitsidlar qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishida, uylarda, bog’larda va boshqa sohalarda keng qo’llaniladi. Pestitsidlar hasharotlar, kemiruvchilar, begona o’tlar va boshqa zararli organizmlarni yo’q qilish uchun ishlatiladi.

Pestitsid turlari

Pestitsidlar har xil turdagi bo’lishi mumkin. Pestitsidlarning ba’zi keng tarqalgan turlari:

1. Insektitsidlar: hasharotlarni nazorat qilish uchun ishlatiladi.
2. Gerbitsidlar: begona o’tlarni nazorat qilish uchun ishlatiladi.
3. Fungitsidlar: qo’ziqorinlarni nazorat qilish uchun ishlatiladi.
4. Rodentsidlar: kemiruvchilarni nazorat qilish uchun ishlatiladi.
5. Akaritsidlar: kanalar bilan kurashish uchun ishlatiladi.

Pestitsidlarning ta’siri va zarari

Pestitsidlar zararli organizmlarni nazorat qilish uchun ishlatilganligi sababli, ular atrof-muhit va inson salomatligi uchun ba’zi xavflarni keltirib chiqaradi. Pestitsidlarning ta’siri va zarari:

1. Tuproqning ifloslanishi: pestitsidlar qishloq xo’jaligi erlarida ishlatilganda tuproqning ifloslanishiga olib kelishi mumkin. Bu ifloslanish o’simliklarning qisqarishiga, tuproq sifatining yomonlashishiga va suv resurslarining ifloslanishiga olib kelishi mumkin.
2. Suvning ifloslanishi: pestitsidlar qishloq xo’jaligi erlarida ishlatilganda suvning ifloslanishiga olib kelishi mumkin. Ushbu ifloslanish suv manbalarida baliq va boshqa suv organizmlarining o’limiga olib kelishi mumkin.
3. Inson salomatligi: Pestitsidlar inson salomatligi uchun ba’zi xavflarni keltirib chiqaradi. Pestitsidlarning inson salomatligiga ta’siri saraton, tug’ma nuqsonlar, asab tizimining shikastlanishi va nafas olish muammolarini o’z ichiga oladi.
4. Biologik xilma-xillikning yo’qolishi: pestitsidlardan foydalanish qishloq xo’jaligi erlarida biologik xilma-xillikni kamaytirishi mumkin. Shuning uchun u tabiiy yashash joylarining yo’q qilinishiga olib kelishi mumkin.

Himoya qilish uchun nima qilishimiz kerak?

Pestitsidlarning zararli ta’sirini kamaytirish uchun ba’zi choralar ko’rish mumkin. Quyida ushbu qadamlar bo’yicha ba’zi tavsiyalar mavjud:

1. Organik dehqonchilik: Organik dehqonchilik usullari pestitsidlardan foydalanishni kamaytirish orqali ekologik toza dehqonchilik usulini taklif qiladi. Bunday dehqonchilik usullari tuproq sifatini saqlab qolish uchun tabiiy o’g’itlar va organik pestitsidlardan foydalanadi.
2. Pestitsidlardan to’g’ri foydalanish: pestitsidlardan to’g’ri foydalanish atrof-muhit va inson salomatligi uchun muhimdir. Pestitsidlardan foydalanish bo’yicha ko’rsatmalarga rioya qilish kerak va faqat kerakli miqdorda foydalanish kerak.
3. Shaxsiy himoya vositalaridan foydalanish: pestitsidlar bilan ishlashda shaxsiy himoya vositalaridan foydalanish muhim ahamiyatga ega. Ushbu jihozlar qo’lqop, niqob va ko’zoynakni o’z ichiga olishi mumkin.
4. Pestitsidlarni yo’q qilish: pestitsidlarning chiqarilishi atrof-muhitning ifloslanishi uchun xavf tug’dirishi mumkin. Pestitsid chiqindilari to’g’ri yo’q qilinishi kerak. Shuning uchun chiqindilarni atrof-muhitga zarar etkazmasdan utilizatsiya qilish muhim ahamiyatga ega.

Xulosa qilib aytganda, pestitsidlar zararli organizmlarni nazorat qilish uchun ishlatiladigan kimyoviy moddalardir. Biroq, pestitsidlar atrof-muhit va inson salomatligi uchun ba’zi xavflarni o’z ichiga olganligi sababli, ularni to’g’ri ishlatish va to’g’ri yo’q qilish usullarini qo’llash orqali ularning zararini kamaytirish kerak. Organik dehqonchilik usullari va tabiiy vositalar pestitsidlardan foydalanishni kamaytirish uchun yaxshi alternativa taklif qiladi. Pestitsidlar bilan ishlaydiganlarning xavfsizligini ta’minlash uchun shaxsiy himoya vositalaridan foydalanish muhim ahamiyatga ega.