O‘zbek tili, 7 sinf, Muxitdinova X. S, 2017

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу O‘zbek tili, 7 sinf, Muxitdinova X.S., 2017 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

все посты 5-sinf Fayllar Bazasi

Assalomu aleykum. Bugun, 14-fevral ,buyuk davlat arbobi, bobomiz, Temuriylar naslidan, Boburiylar saltanati asoschisi Zahiriddin Muhammad Boburning tavallud kuni. Z.M.Bobur 1483-yil 14-fevralda Andijonda tug’iladi. 12 yoshida taxtga chiqadi. 1526-yilda Hindistonda Boburiylar saltanatiga asos soladi.

3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!
Zahiriddin Muhammad Bobur haqida video rolik

Zahiriddin_Muhammad_Bobur_Заҳири.mp4

3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!
#Video_Dars Z.M.Bobur haqida

file

3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!
Aql ila olam yuzini obod qil, Xulq ila olam elini shod qil Alisher Navoiy.
3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!
Odam ersang, demagil odami, Oningkim yo’q xalq g’amidin g’ami Alisher Navoiy.
3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!
Alisher Navoiy hayoti va ijodi.#Alisher_Navoiy_hayoti_va_ijodi.

file

3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!
Alisher Navoiy hayoti va ijodi / Alisher Navoiy haqida maʼlumot #TARIXIY_VIDEOLAR_TV

file

3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!
Alisher Navoiy ,,Sher bilan durroj”

file

3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!
Alisher Navoiy hayoti va ijodi / Alisher Navoiy haqida maʼlumot #TARIXIY_VIDEOLAR_TV

file

~09 февр., 03:04
3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!
Alisher Navoiy hayoti va ijodi.#Alisher_Navoiy_hayoti_va_ijodi.

file

~09 февр., 03:04
3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!
Alisher Navoiy ,,Sher bilan durroj”

file

~09 февр., 03:04
3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!

#Navoiy_haqida Navoiy maqbarasi – Hirot (Afgʻoniston)dagi meʼmoriy yodgorlik. Shahar tashqarisidagi Musallo markazida, Injil arigʻining jan. qirgʻogʻi yaqinida joylashgan gumbazli oddiy bino.

3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!

KUN KISHISI ALISHER NAVOIY (1441-yilning 9-fevralida tug’ilgan, vafoti 1501-yilning 3-yanvari) – ulug’ o’zbek va turkiy xalqlar shoiri, mutafakkiri va davlat arbobi. Sharqda “Nizomaddin” (din va millat nizomi) unvoni bilan ulug’langan.

3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!

ALISHER NAVOIY RUBOIYLAR * * * KO‘Z BIRLA QOSHING YAXSHI Ko‘z birla qoshing yaxshi, qabog‘ing yaxshi, Yuz birla suzing yaxshi, dudog‘ing yaxshi. Eng birla menging yaxshi, saqoqing yaxshi, Bir-bir ne deyin boshtin-ayoging yaxshi.

3.4k 1.6k 48.81%
Скопировано!

Bugun – 9 fevral buyuk bobokalonimiz shoir, mutafakkir, davlat arbobi millatimizning ulug‘ siymosi, o‘zbek tilining asoschisi hazrat Mir-Alisher Navoiy tavallud topgan kun Tarixchi Xondamirning qayd qilishicha, Alisher Navoiy o‘z mablag‘lari hisobidan Hirot va mamlakatning boshqa shaharlarida bir nechta madrasa, 40 ta rabot, 17 ta masjid, 10 ta xonaqoh, 9 ta ko‘prik, shuningdek, 9 ta hammom va yigirmaga yaqin hovuz qurgan va ta’mirlattirgan.

O‘zbek tili, 7 sinf, Muxitdinova X.S., 2017

Учебник по узбекскому языку для 7 класса на узбекском языке.

Фрагмент из книги:
Yozda Oqtosh tog‘ yonbag‘ridagi „Quyoshli“ oromgohida dam oldim. Oromgoh tog‘ bag‘rida, soya-salqinda joylashgan ekan. Tog‘ yonbag‘ridagi archazorlar, sharqirab oqib turgan soy, baland-baland daraxtlar, toza havo bizga juda yoqdi. Har kuni bolalar bilan futbol, voleybol, shaxmat o‘ynadik, qiziqarli kitoblar o‘qidik, sayohatlarga bordik. Oromgohdagi turli to‘garaklarga a’zo bo‘ldik. San’atkorlar, darslik mualliflari, shoir va yozuvchilar bilan uchrashuvlar ham bo‘lib o‘tdi. Dam olish juda maroqli o‘tdi.

Mirzo Ulug‘bekning ustozi.
Rivoyat qilishlaricha, Mirzo Ulug‘bek bolalik paytida Amir Temur Rumdan chaqirib keltirgan bir donishmanddan saboq olgan. Donishmandning bir odati bo‘lib, saboq berish vaqtida boshini engashtirib, yerga qarab o‘tirar ekan. Agar shogirdi biror jumlani yanglish o‘qisa, unga qarab qo‘yar ekan.

Bir kuni Mirzo Ulug‘bek kitob o‘qiyotgan edi. U: „Uddasidan chiqmagan narsangizni nega va’da qilasiz?“ degan jumlani o‘qigach, ustozi unga bir qarab qo‘yibdi. Mirzo Ulug‘bek: „Ehti mol, yanglish o‘qigan bo‘lsam kerak“, deb jumlani diqqat bilan qaytadan o‘qibdi. Ammo ustozi bu gal ham boshini ko‘tarib, unga qarab qo‘yibdi.

MUNDARIJA.
1-2-mavzu. Poytaxtim — faxrim.
3-4-mavzu. Mahallam.
5-7-mavzu. Ustozlar.
8-10-mavzu. Til bilgan — el biladi.
11-13-mavzu. Insoniy fazilatlar.
14-16-mavzu. O‘zbekiston tog‘lari.
17-19-mavzu. Shifobaxsh o‘simliklar.
20-22-mavzu. Vatanga sadoqat.
23-24-mavzu. Vatan sarhadlari.
25-27-mavzu. Alisher Navoiy.
28-29-mavzu. Adabiyot muzeyida.
30-32-mavzu. Ona — ulug‘ zot.
33-35-mavzu. Milliy urf-odatlarimiz.
36-38-mavzu. Amir Temur.
39-40-mavzu. Suv — hayot manbayi.
41-43-mavzu. O‘zbekistonning suv havzalari.
44-46-mavzu. Sport — salomatlik garovi.
47-49-mavzu. Mening orzularim.
O‘zbekcha-turkmancha lug‘at.

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу O‘zbek tili, 7 sinf, Muxitdinova X.S., 2017 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать файл № 1 – pdf
Скачать файл № 2 – pdf
Скачать файл № 3 – pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу

Hayvon organizmining tuzilishi, hayvonlarni klassifikatsiya qilish

Hayvon organizmi ham o’simliklar singari hujayralardan tashkil topgan. Hujayralar hujayra membranasi (po’sti), uning ichidagi sitoplazmada joylashgan vakuolalar, boshqa organoidlar va yadrodan iborat. Hayvon va o’simlik hujayralarining kimyoviy tarkibi ham o’zaro o’xshash bo’ladi. Shu bilan birga hayvonlar hujayrasi po’sti yupqa bo’lishi, yashil rang beruvchi xloroplastlar bo’lmasligi bilan o’simliklardan farq qiladi. Hay vonlar fotosintez qilolmaydi; o’simliklar hosil qila digan organik moddalar bilan oziqlanadi. Bir hujayralilar orasida o’simlik singari fotosintez qilish xususiyatiga ega bo’lgan turlari ham bor.

Ko’pchilik hayvonlarning maxsus harakatlanish organlari bo’ladi, lekin o’troq yashovchi va ko’pchilik parazit hayvonlar harakat qilmaydi. O’simliklar orasida esa xlamidomonada xivchinlar yordamida faol harakatlanishini bilasiz.

Hayvon hujayrasi va to’qimalari

Ko’p hujayrali hayvonlar organizmi har xil tuzilgan va turli vazifani bajaradigan hujayralardan iborat. Hujayralar yumaloq, kubsimon, duksimon, yulduzsimon, kið rikli va boshqa shaklda bo’lishi mumkun (2-rasm). Bir-biriga o’x shash tuzilgan va bir xil vazifani bajaradigan hujayralar to’qimalarni, to’qimalar organlarni hosil qiladi. Bir hujayrali va tuban ko’p hujayrali hayvonlar organizmida to’qimalar va organlar rivojlanmagan.

Hayvon organizmi epiteliy, biriktiruvchi, muskul va nerv to’qimalaridan tashkil topgan. Epiteliy zich joylashgan yassi kubsimon yoki silindrsimon hujayralardan iborat. Epiteliy organizmni noqulay sharoitdan himoya qiladi hamda uning faoliyatini boshqaradigan moddalar ishlab chiqaradi. Teri sirti va ichak devorining ichki yuzasi epiteliy bilan qoplangan.

Biriktiruvchi to’qima alohida hujayralar va organlar oralig’ini to’ldirib turadi. Bu to’qimaning suyuq (qon), tig’iz (suyak, tog’ay) va g’ovak (parenxima) xillari mavjud. Biriktiruvchi to’qima organlarni o’zaro bog’lash (pay), kislorod va oziq moddalarni tashish (qon), zaxira oziq moddalar to’plash (paren xima), tayanch (suyak, tog’ay) vazifasini bajaradi.

2-rasm. Hayvon hujayralari: 1 – nerv hujayrasi; 2, 3, 4 – epiteliy hujayralari; 5 – biriktiruvchi to‘qima hujayrasi; 6 – tuxum hujayrasi; 7 – muskul hujayrasi

Muskul to’qimasi qisqarish xususiyatiga ega bo’lgan muskul tolalardan iborat. Muskullar harakatlanish vazifasini bajaradi.

Nerv to’qimasi yulduzsimon nerv hujayralari va ular orasidagi oraliq moddadan iborat. Bosh miya, orqa miya va ulardan tarqaladigan nerv tolalari nerv to’qimasi hisoblanadi. Nerv to’qimasi tashqi muhitdan va ichki organlardan keladigan ta’sirni qabul qilish, o’tkazish va ularga javob berish vazifasini bajaradi.

Organlar va organlar sistemasi

Organizmda to’qimalar organlarni hosil qiladi. Har bir organ bir necha xil to’qimalardan tashkil topgan bo’lib, o’ziga xos vazifani bajarishga moslashgan bo’ladi. Masalan, hayvonlar ichagi biriktiruvchi, nerv, muskul, epiteliy to’qimalaridan tashkil topgan bo’lib, ovqat hazm qilish vazifa sini bajaradi. Organizmda o’zaro bog’langan va o’xshash vazifani bajaradigan organlar birgalikda organlar sistemasini hosil qiladi. Masalan, og’iz bo’shlig’i, halqum, qizilo’ngach, oshqozon, ichak birgalikda hazm qilish sistemasini hosil qiladi. Hayvonlar organizmida hazm qilish, harakatlanish, ayirish, nafas olish, jinsiy, nerv, sezgi organlari sistemasi mavjud.

Hayvonlarni klassifikatsiya qilish

O’zaro o’xshashligi va qon-qarindoshligiga binoan hayvonlar bir necha sistematik guruhlarga ajratiladi. Hayvonlarni bu tarzda guruhlash klassifikatsiya deyiladi. O’simliklar singari hayvonlarda ham eng kichik sistematik birlik tur hisoblanadi. Bir turga mansub hayvonlarning tuzilishi va yashash sharoiti o’xshash bo’ladi.

O’zaro yaqin turlar urug’ga, urug’lar oilaga, oilalar turkumga, turkumlar sinfga, sinflar esa tiðga birlashtiriladi. Barcha tiplar birgalikda hayvonot olamini tashkil qiladi. Bundan tashqari, hayvonot olami hujayraviy tuzilishiga binoan bir hujayralilar va ko’p hujayralilarga; umurtqa pog’onasining rivojlanganligiga qarab umurtqasizlar va umurtqalilar (xordalilar)ga ajratiladi. Umurtqasizlar 20 dan ortiq, umurtqalilar esa faqat bitta tiðdan iborat.

Tana haroratining qanday bo’lishiga binoan barcha hayvonlar sovuq qonlilar va issiq qonlilarga ajratiladi. Sovuq qonlilarning tana harorati tashqi muhit harorati ta’sirida o’zgarib turadi. Ularga barcha umurtqasiz hayvonlar va хordalilar tipining baliqlar, suvda ham quruqlikda yashovchilar hamda sudralib yuruvchilar sinflari kiritiladi.

Issiqqonlilarning tana harorati doimiy, ya’ni tashqi muhit ta’siriga bog’liq bo’lmaydi. Ularga хordalilar tipining qushlar va sutemizuvchilar sinflari kiritiladi.

Sistematik guruhlar lotin tilida nomlanadi. Turlar ikki nom (urug’ va tur nomi), turdan yuqori guruhlar esa bitta nom bilan ataladi. Hayvonlarni klassifikatsiya qilish bilan sistematika fani shug’ullanadi.

• Hayvonlar bilan o’simliklar o’rtasida qanday o’xshashlik bor?
• Hayvon organizmi qanday to’qimalardan iborat?
• Epiteliy to’qimasi qanday hujayralardan iborat?
• Biriktiruvchi to’qimaning qanday xillari bor?
• Muskul to’qimasi qanday tuzilgan?
• Nerv to’qimasi qanday tuzilgan?
• Hayvon organizmida qanday organlar sistemasi mavjud?

• ТЕГИ
• Zoologiya 7-sinf