Oyoq og’rishi: nima tufayli yuzaga keladi, davosi, oldini olish uchun tavsiyalar

Oyoq og’rig’i pastki tana oxirlari kasalliklari tufayli kelib chiqadigan alomatlarning birlashmasidir. Ular o’tkir yoki tortuvchi tabiatli og’riq hissi ko’rinishida namoyon bo’ladi. Odatda, bo’g’im, mushaklar yoki qon tomir tizimi kasalliklarida kuzatiladi, shuningdek, jarohatlar oqibatida yoki nevrologik chetlanishlarda yuzaga keladi.

Oyoq og’rig’i sabablari

Oyoq og’rig’ishining eng keng tarqalgan sababi pastki oxirliklarning qon tomir tizimidagi buzilishlardir. Bunga aterosklerotik o’zgarishlar sabab bo’lishi mumkin, bu qon tomirlarining bo’shlig’i torayishiga va mushak to’qimalariga qon oqib kelishining pasayishiga olib keladi. Odatda, oqibatda flebit va venalarning varikoz kengayishi rivojlanadi, bu kasalliklar ham oyoqdagi o’griqlar bilan bog’liq.

Qon aylanishining buzilishi xavfi sigaret chekadigan, gipertonik bemorlar, qandli diabet, insult, miokard infarkti kasalliklari mavjud kishilarda sezilarli darajada oshadi. Kislorod yetishmovchiligi arteriyalarning bloklanishiga olib keladi, bu esa o’z navbatida ko’pincha yurish vaqtida oyoq tortishib qolishi shaklida namoyon bo’ladi.

Oyoq og’rishi nevrologik kasalliklarda ham qayd qilinadi, bu oyoqlarni innervatsiya qiluvchi asab tolalarining yallig’lanish va ta’sirlanishi tufayli yuzaga keladi. Ko’pincha og’riqlar bo’g’imlar yallig’lanishiga sabab bo’ladigan podagra va artrit natijasida kelib chiqadi. Oyoqlarda og’riq sababi umurtqaning pastki qismlari kasalliklari bilan bog’liq bo’lishi mumkin, masalan, umurtqa churrasida ko’pincha oyoqdagi tortuvchi og’riqlar qayd etiladi.

Vena tizimining faoliyati buzilishlari oyoqni ko’targanda og’riq kamayishi bilan tavsiflanadi; Agar arteriyalar bilan bog’liq muammolar bo’lsa, oyoqni cho’zganda og’riq pasayadi. Oyoq uvishishi va sanchishi umurtqa kasalliklari borligini ko’rsatadi.

Oyoqdagi og’riq alomatlari va belgilari

Venoz turg’unlikning rivojlanishi bilan oyoqlarda tortuvchi o’tmas og’riqlar, zo’riqish va og’irlik hissi paydo bo’ladi. Agar jarayon uzoq davom etadigan bo’lsa, u ko’pincha oyoq venalarining varikoz kengayishi bilan yakunlanadi. Og’riq yaqqol seziladi va ko’pincha oyoqning pastki qismida namoyon bo’ladi, shu bilan birga bemorlar uvushish, sanchish his qilishlari mumkin. Odatda, kechga tomon, uzoq vaqt davomida tik turib yoki hatto o’tirgan joyida davomiy zo’riqishlar tufayli sodir bo’ladi.

Og’riq, shuningdek, sauna, hammom yoki issiq vanna qabul qilish paytidagi issiqlik ta’siriga duch kelganda ham yuz berishi mumkin. Ayollarda, bu menstrual siklda gormonal fonning o’zgarishi bilan bog’liq. Tashqi tomondan, varikoz venoz tugunchalarning bo’rtib chiqish va qon tomir yulduzchalari paydo bo’lishi bilan namoyon bo’ladi.

Tromboflebit (qon tomir kasalligi) o’tkir og’riq, yonish hissi, pulsatsiya bilan namoyon bo’ladi. Og’riq uzoq vaqt davom etadi, doimiyligi va boldir mushaklarida sezilishi bilan ajralib turadi. Og’riq darajasi trombozning miqdori va joylashuviga, jarayon qamrab olgan tomirlar soniga bog’liq.

Arteriyalarni shikastlovchi aterosklerotik kasallik tomir devorlarini qalinlashishiga olib keladi, bemorlar boldir mushaklari, barmoqlar, boldirning old qismida qisqa masofalarni bosib o’tganda ham (500 metrgacha) kuchayadigan og’riqdan shikoyat qilishadi. Ba’zan og’riq kechki paytlarda paydo bo’lib, bemorni oyoqlarini pastga osiltirib yotishga majbur qiladi, chunki bunday holatda og’riq biroz pasayadi. Ushbu kasallik uchun o’ziga xos belgi — «sovuq oyoq» — atrof muhitning harorati bilan bog’liq bo’lmagan fantom hissiyotdir.

Odatda umurtqaning pastki qismi kasalliklari, shuningdek, oyoqlarda irradiatsiyalovchi (tarqaluvchi, o’tadigan) og’riq sababchisi hisoblanadi. Ko’pincha bu umurtqalararo disklarning siljishi bilan bog’liq. Xuddi shu toifaga o’tirg’ich nervi yallig’lanishi — ishias ham kiradi, bu holda og’riq o’tirg’ich asabdan pastga qarab tarqaladi.

Keksalik davrida, shuningdek tizimli kasalliklar tufayli, odamda bo’g’imlarning turli patologiyalari rivojlanadi, bu ham oyoq og’rig’ini keltirib chiqaradi. Bemorlar oyoqlari huddi buralib ketayotgandek bo’lishini, shuningdek og’riq ob-havo o’zgarishi bilan bog’liqligini ta’kidlashadi. Agar jarayon o’tkazib yuborilsa, og’riq doimiy va chidab bo’lmas bo’lib qoladi.

Oyoqlarda o’tmas og’riqni shuningdek yassioyoqlik keltirib chiqarishi mumkin, u pastki oxirliklarning sezilarli o’g’irligi, yurish paytida tez charchash, doimiy toliqish bilan birga kechadi. Nevralgiya (periferik asab tizimi faoliyatining buzilish) asab oxirlari bo’ylab o’tkir to’lqinli og’riq bilan birga kechadi. Nevralgik xurujlar odatda og’riq namoyon bo’lishining to’liq bo’lmasligi bilan navbatma-navbat keladi va og’riqsiz davr bir necha soniya, daqiqa va hatto soatlab davom etishi mumkin. Eng kuchli og’riqlar mushak to’qimalarining o’tkir yallig’lanishi, ayniqsa, miozitda qayd qilinadi.

Juda xavfli va o’ta jiddiy asoratlarga olib keladigan osteomielit kabi yuqumli kasalliklar, oyoq suyaklarida o’tkir, uzoq muddatli og’riqqa sabab bo’ladi.

Oyoqni urib olish yoki boshqa jarohatlari, yakka tartibda yoki boshqa omillar bilan birgalikda, ko’pincha oyoq og’rig’ining sababchisi bo’ladi. Asosan oyoqlarni urib olish ko’p qayd qilinadi, jarohat o’rnida shish va gematoma hosil bo’ladi. Og’riqning tabiati shikastlangan joy, uning jiddiyligi darajasi va zarar maydoni bilan belgilanadi.

Og’riq oyoq suyaklaridagi sinishlarga ham hamroh bo’ladi. Og’riqning kuchlilik darajasi sinish xususiyatlari, joylashuviga bog’liq. Oyoq sinishida har qanday harakat qilishda og’riqning kuchayishi, jarohat sohasining sishishi va bo’rtib qolishi kuzatiladi. Jarohatlangan oyoqda harakat odatda cheklangan bo’ladi, teri osti qon ketishi kuzatiladi.

Yaqqol sinishlarda oyoq notabiiy holatga keladi yoki bo’g’imlar mavjud bo’lmagan joylarda patologik harakatga ega bo’ladi. Suyak bo’laklarining xarakterli krepitatsiyasi aniqlanadi, ochiq sinishlarda singan bo’laklar vizual aniqlanadi, qon ketishi va travmatik shok qo’shiladi. Agar jarohat nerv yoki qon tomiriga ta’sir qilsa, oyoqda qon aylanishi buzilishi belgilari aniqlanadi, nevrologik kasalliklar rivojlanadi.

Oyoq og’rishini tashxislash

Oyoq og’riqlari birlamchi alomat emas, u aynan qanday kasallik tufayli kelib chiqganligini aniqlash uchun ma’lum klinik va instrumental tadqiqotlar o’tkazish kerak. Bemor hayotiga tahdid soluvchi tromboflebit, tromboz, qon o’tishining buzilishi, onkologiya singari kabi kasalliklarni istisno qilish birlamchi ahamiyatga ega.

Tashxis usullari sifatida tos va oyoqlarning rentgenografiyasi, MRT va kompyuter tomografiyasi tavsiya etiladi.

Oyoq og’rig’ini davolash

Oyoqlardagi doimiy, chidab bo’lmas og’riqlar faqatgina shifokor tomonidan bajariladigan anesteziya blokadasi orqali to’xtatilishi mumkin. Bundan tashqari, shifokor ko’rsatmasiga binoan tabletka yoki inyektsiyalar shaklida analgetiklar buyuriladi. Simptomatik davosi muayyan dozalarda nosteroid yallig’lanishga qarshi preparatlarni qo’llashni o’z ichiga oladi. Shuningdek isituvchi va chalg’ituvchi ta’sirga ega ushbu vositalarni o’z ichiga olgan maxsus gellar yoki malhamlarni qo’llash mumkin.

Kasalxonada va mutaxassisning nazorati ostida mushaklarning reflektor spazmini yengillash uchun miorelaksantlar buyuriladi. Shuningdek B guruhi vitamini kuchaytirilgan vitamin-mineral kompleks bilan davolanadi. Zararlangan sohadagi qon aylanishini yaxshilash uchun periferik qon ta’minotini yaxshilanadigan preparatlar belgilanadi.

Oyoqlarda og’riqni yo’qotish uchun manual terapiya, tibbiy gimnastika va fizioterapiya qo’llaniladi, bular ko’pincha oyoq og’rig’iga davo bo’ladi.

Oyoqlar og’rig’ini oldini olish

Oyoq og’rig’i paydo bo’lishining oldini olish bir nechta omillarni o’z ichiga oladi. Birinchidan, turmush tarzi yurak-tomir kasalliklari rivojlanishining oldini olishga qaratilgan bo’lishi kerak. Muntazam jismoniy faollik oyoqlarda qon ta’minotini normallashtirishga yordam beradi. Qorin va bel mushaklarini mustahkamlash oyoqlardagi umurtqa kasalliklar tufayli yuzaga keladigan og’riqni kamaytiradi.

O’tirg’ich nervlarni ta’sirlantirmaslik uchun qattiq yuzalarda o’tirmaslikka harakat qiling, kerak bo’lsa maxsus yumshoq bolishchalarni qo’llashingiz mumkin. Huddi shu sabablarga ko’ra, kamarni qattiq (qisib) tortmang va tor shim kiyish ham tavsiya etilmaydi.