Oyoq og’rig’i – nega oyoqlarimiz og’riydi, sabablari
Oyoqlaringiz yengil jarohatlar yoki ortiqcha yuklardan zarar ko’rishi mumkin, ammo bu jiddiy kasallikni ham ko’rsatishi mumkin. Uy sharoitida davolanish yordam berishi mumkin, ammo agar og’riq davom etsa, shifokor bilan maslahatlashing.
Oyoq og’rig’i zerikarli yoki o’tkir bo’lishi mumkin. Agar oyog’ingizda kuchli yoki doimiy og’riqlar bo’lsa, shifokorga murojaat qiling. Har qanday asosiy sharoitlar uchun tezkor tashxis qo’yish va davolanish og’riqning kuchayishiga yo’l qo’ymaydi va uzoq muddatli istiqbolingizni yaxshilaydi.
Oyoq og’rig’ining eng keng tarqalgan sabablaridan ba’zilari shifokorlar samarali davolashi mumkin bo’lgan kichik yoki vaqtinchalik sharoitlardir.
Oyoqlardagi mushak kramplari
Oyoq og’rig’ining asosiy sababi mushaklarning kramplari yoki ko’pincha «charli oti» deb nomlanuvchi spazmdir. Kramp odatda oyoq mushaklari qisqarganda to’satdan, o’tkir og’riqni keltirib chiqaradi. Qattiqlashtiruvchi mushaklar ko’pincha terining ostida ko’rinadigan, qattiq bo’lak hosil qiladi. Atrofda biroz qizarish va shish paydo bo’lishi mumkin.
Mushaklarning charchoqlari va suvsizlanishi, ayniqsa, buzoqlarda oyoq kramplariga olib kelishi mumkin. Ba’zi dorilar, shu jumladan diuretiklar va statinlar ham ba’zi odamlarda oyoq kramplariga olib kelishi mumkin.
Jarohatlar
Oyoq og’rig’i ham ko’pincha shikastlanish belgisidir, masalan:
- Mushaklar kuchlanishi – bu mushak tolalari haddan tashqari cho’zilish natijasida yirtilganda sodir bo’ladigan keng tarqalgan shikastlanishdir. Bu ko’pincha kattaroq mushaklarda, masalan, hamstringlar, buzoqlar yoki quadrisepslarda paydo bo’ladi.
- Tendinit – bu tendonning yallig’lanishi. Tendonlar mushaklarni suyakka birlashtiradigan qalin kordlardir. Ular yallig’langanda, ta’sirlangan bo’g’imning harakatlanishi qiyin bo’lishi mumkin. Tendinit ko’pincha son suyaklari yoki tovon suyagi yaqinidagi tendonlarga ta’sir qiladi.
- Tizza bursitlari tizza bo’g’imlarini o’rab turgan suyuqlik bilan to’ldirilgan qoplar yoki bursa yallig’langanda sodir bo’ladi.
- Shinning shinalari shin suyagining ichki qirrasi yoki tibia bo’ylab og’riq keltiradi. Shikastlanish shin suyagi atrofidagi mushaklar haddan tashqari yuklanish natijasida yirtilganda paydo bo’lishi mumkin.
- Stressli yoriqlar – bu oyoq suyaklaridagi, ayniqsa shin suyagidagi kichik tanaffuslar.
Tibbiy sharoitlar
Ba’zi tibbiy sharoitlar odatda oyoq og’rig’iga olib keladi. Bularga quyidagilar kiradi:
- Ateroskleroz – bu yog ‘va xolesterin to’planishi tufayli tomirlarning torayishi va qotib qolishi. Arteriyalar butun tanangizda kislorodga boy qonni olib yuradigan qon tomirlaridir. To’siq bo’lsa, u tanangizning turli qismlariga qon oqimini kamaytiradi. Agar oyoqdagi to’qimalar etarli darajada kislorod olmasa, bu oyoqlarda, ayniqsa buzoqlarda og’riq paydo bo’lishiga olib kelishi mumkin.
- Chuqur tomir trombozi (DVT) tananing chuqur qismida joylashgan tomirda qon ivishi paydo bo’lganda paydo bo’ladi. Qon quyqasi – bu qattiq holatda bo’lgan qon to’plami. DVT odatda oyoqning pastki qismida uzoq vaqt yotoqda dam olgandan keyin hosil bo’lib, shish va kramp og’rig’iga sabab bo’ladi.
- Artrit – bo’g’imlarning yallig’lanishi. Vaziyat zararlangan hududda shish, og’riq va qizarish paydo bo’lishiga olib kelishi mumkin. Ko’pincha tizzalar va sonlardagi bo’g’imlarga ta’sir qiladi.
- Podagra – artritning bir shakli bo’lib, u organizmda siydik kislotasi ko’p bo’lganda paydo bo’lishi mumkin. Odatda oyoqlarda va oyoqlarning pastki qismida og’riq, shish va qizarish paydo bo’ladi.
- Varikoz tomirlari – klapanlarning qobiliyatsizligi tufayli tomirlar qon bilan to’lib ketganda hosil bo’ladigan tugunli va kengaygan tomirlar. Ular odatda shishgan yoki ko’tarilgan ko’rinadi va og’riqli bo’lishi mumkin. Ular ko’pincha buzoqlarda va to’piqlarda paydo bo’ladi.
- Oyoqning suyagi yoki to’qimalarida infektsiya ta’sirlangan hududda shish, qizarish yoki og’riqni keltirib chiqarishi mumkin.
- Oyoqdagi nervlarning shikastlanishi uyqusizlik, og’riq yoki karıncalanmaga olib kelishi mumkin. Ko’pincha qandli diabet natijasida oyoqlarda va oyoqlarning pastki qismida paydo bo’ladi.
Oyoq og’rig’ining boshqa sabablari
Quyidagi holatlar va jarohatlar ham oyoq og’rig’iga olib kelishi mumkin, ammo ular kamroq tarqalgan sabablardir:
- Sirg’angan (churrasi) disk umurtqali hayvonlar orasidagi kauchuk disklardan biri joyidan chiqib ketganda paydo bo’ladi. Disk umurtqa pog’onasidagi nervlarni siqib chiqarishi mumkin. Bu umurtqa pog’onasidan qo’llar va oyoqlaringizga o’tadigan og’riqni keltirib chiqarishi mumkin.
- Osgud-Schlatter kasalligi tizza qopqog’ini shin suyagi bilan bog’laydigan tendon taranglashganda paydo bo’ladi. U tibia xaftaga suyagiga yopishgan joyda tortadi. Bu tizzadan pastda og’riqli shish paydo bo’lishiga olib keladi, natijada tizza atrofida noziklik va shish paydo bo’ladi. Bu, birinchi navbatda, balog’at yoshidagi o’sish sur’atlarini boshdan kechirayotgan o’smirlarda uchraydi.
- Legg-Calve-Perthes kasalligi kalça qo’shimchasining to’pi uchun qon ta’minoti uzilishi tufayli yuzaga keladi. Qon ta’minotining etishmasligi suyakka jiddiy zarar etkazadi va uni doimiy ravishda deformatsiya qilishi mumkin. Bu anomaliyalar ko’pincha og’riqlarga olib keladi, ayniqsa son, son yoki tizza atrofida. Bu, birinchi navbatda, o’smirlik davrida sodir bo’ladi.
- Kapital femoral epifizning sirpanishi – son bo’g’imining to’pi son suyagidan ajralishi, son og’rig’iga sabab bo’ladi. Kasallik faqat bolalarda, ayniqsa ortiqcha vaznga ega bo’lganlarda uchraydi.
- Saratonsiz yoki yaxshi xulqli o’smalar son yoki boldir suyagida ham rivojlanishi mumkin.
- Kattaroq oyoq suyaklarida, masalan, son yoki shin suyagida malign yoki saratonli suyak o’smalari paydo bo’lishi mumkin.
Uyda oyoq og’rig’ini davolash
Odatda oyoq og’rig’ini uyda davolashingiz mumkin, agar bu kramplar yoki kichik jarohatlar tufayli bo’lsa. Oyoq og’rig’i mushaklarning kramplari, charchoq yoki ortiqcha yuk tufayli bo’lsa, quyidagi uyda davolanish usullarini sinab ko’ring:
- Oyoqlaringizga iloji boricha dam bering va oyog’ingizni ostiga yostiq qo’yib yotish.
- Oyog’ingiz tuzalayotganida noqulaylikni yengillashtirish uchun aspirin yoki ibuprofen kabi retseptsiz og’riq qoldiruvchi vositalarni oling.
Muz yordami
Oyog’ingizning shikastlangan joyiga kuniga kamida to’rt marta muz qo’llang. Og’riq paydo bo’lgandan keyingi dastlabki kunlarda buni tez-tez qilishingiz mumkin. Siz muzni bir vaqtning o’zida 15 daqiqaga qoldirishingiz mumkin.
Issiq vanna qabul qiling va oyoqlaringizni cho’zing
Issiq vanna qabul qiling, so’ngra mushaklaringizni muloyimlik bilan cho’zing. Agar oyog’ingizning pastki qismida og’riq bo’lsa, o’tirgan yoki tik turganingizda barmoqlaringizni ko’rsatib, to’g’rilashga harakat qiling. Agar oyog’ingizning yuqori qismida og’riq bo’lsa, egilib, barmoqlaringizga teginishga harakat qiling.
Buni yerga o’tirganingizda yoki tik turganingizda qilishingiz mumkin. Har bir pozitsiyani besh dan 10 soniya ushlab turing. Agar og’riq kuchayib ketsa, cho’zishni to’xtating.
Oyoq og’rig’i haqida qachon shifokorga murojaat qilish kerak
Ba’zida, oyoq og’rig’i kuzatilganda, qachon shifokorga yoki tez yordamga murojat qilishda, bir qarorga kelish qiyin bo’lishi mumkin. Agar sizda quyidagi holatlar mavjud bo’lsa, shifokorga murojat qiling:
- ikkala oyoqning shishishi
- noqulaylik tug’diradigan varikoz tomirlari
- yurish paytida og’riq
- oyoq og’rig’i kuchayib borishi yoki bir necha kundan ortiq davom etishi
Quyidagilardan biri yuzaga kelsa, darhol kasalxonaga boring:
- Sizda isitma bor.
- Sizning oyog’ingizda chuqur kesilgan.
- Oyoqda qizarish va tegilganda issiqlikni sezish.
- Oyog’ingiz oqarib ketgan vategilganda sovuqlikni his qilish.
- Siz nafas olishda qiynalayapsiz va ikkala oyog’ingiz shishib ketgan.
- Siz yura olmaysiz yoki oyog’ingizga og’irlik qila olmaysiz.
- Sizda qirsillash shovqini bilan birga sodir bo’lgan oyoq jarohati bor.
Bir qator jiddiy sharoitlar va jarohatlar oyoq og’rig’iga olib kelishi mumkin. Hech qachon o’tib ketmaydigan yoki boshqa alomatlar bilan birga keladigan oyoq og’rig’ini e’tiborsiz qoldirmang. Bunday qilish xavfli bo’lishi mumkin. Oyog’ingizning og’rig’idan xavotirda bo’lsangiz, shifokoringizga murojaat qiling.
Oyoq og’rig’ining oldini olish
Jismoniy faollik tufayli oyoq og’rig’ini oldini olish uchun mashq qilishdan oldin va keyin mushaklaringizni cho’zish uchun doimo vaqt ajratishingiz kerak. Oyoq mushaklari va tendonlarining shikastlanishini oldini olish uchun banan va tovuq kabi kaliyga boy ovqatlarni iste’mol qilish ham foydalidir.
Quyidagi amallarni bajarib, oyoqlarda nervlarning shikastlanishiga olib kelishi mumkin bo’lgan kasalliklarning oldini olishingiz mumkin:
- Haftada besh kun, kuniga 30 daqiqa mashq qiling.
- Sog’lom vaznni saqlang.
- Chekishdan saqlaning.
- Xolesterin va qon bosimingizni kuzatib boring va ularni nazorat ostida ushlab turish uchun choralar ko’ring.
- Agar siz ayol bo’lsangiz, kuniga bir marta spirtli ichimliklarni iste’mol qilishni cheklang, agar siz erkak bo’lsangiz, kuniga ikki marta iching.
Oyog’ingizdagi og’riqning o’ziga xos sababini oldini olishning boshqa usullari haqida shifokor bilan maslahatlashing!
Ushbu kasallik bo’yicha konsultatsiya bera olmaymiz va mazkur kasallik bilan og’rigan bemorlarni klinikamiz davolamaydi. Maqola faqatgina ma’lumot sifatida joylangan.
Salomatlik sirlari
Oyoq og’rig’i – nega oyoqlarimiz og’riydi, sabablari