Ona tili» 8-sinflar uchun 8- 8- 36-dars
D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;
8 sinf elektron darsliklar
Халқаро саратонга чалинган болалар куни муносабати билан «Газета.uz» бу хасталикдан даволанаётган болаларнинг ота-оналари билан суҳбатлашди. «Бошида „яхши юрибди-ку“, дея эътибор бермагандим», деб афсусланади улар. Умиди сўнмаган. Айни дамда, бу синов ҳаётга қарашларини ҳам ўзгартирганини тан олади.
14 феврал 18:00
Тарих сохталикларидан холи китоб — «Бобурнома»ни нега ўқимаймиз?
14 феврал 11:21 1
Ўзбекистон барча нефть ва газ конларини Россияга бермаган — энергетика вазири
13 феврал 22:26
«Диққат, диққат, радиоузелдан гапирамиз!». Ўзбекистонда радио фаолияти қандай бошланган?
Бугун, 12:55
Қозоғистон президенти Ўзбекистон билан маҳкумларни алишиш бўйича келишувни маъқуллади
Қасим Жомарт Тоқаев Ўзбекистон билан маҳкумларни алишиш битимини ратификация қилиш тўғрисидаги қарорни имзолади. Ҳозирда Қозоғистонда 486 нафар ўзбекистонлик қамоқда сақланаётгани айтилди. Ўзбекистонда эса 20 нафар қозоғистонлик маҳкум бор.
Бугун, 12:41
«Ўзавтосаноат» раиси Шавкат Умурзоқов автомобилни навбатсиз олиш учун «шапка»ни қонунийлаштиришга қарши эканини маълум қилди. Унинг фикрича, навбатлар муаммосини фақат ишлаб чиқаришни кўпайтириш билан енгиш мумкин. Компания 2023 йилда ярим миллион автомобиль ишлаб чиқаришни режалаштирмоқда.
Бугун, 12:12
Намангандаги цехда содир бўлган портлаш оқибатида 2 киши ҳалок бўлди
Наманган туманидаги чўян қуйиш цехида содир бўлган портлаш оқибатида 2 киши ҳалок бўлди. Яна бир ишчи тан жароҳати олди. Ҳолат бўйича жиноят иши қўзғатилди.
Бугун, 11:59
Марказий Осиё давлатлари вазирлари қишлоқ хўжалиги самарадорлигини оширишни муҳокама қилди
Марказий Осиё мамлакатлари қишлоқ хўжалиги вазирлари соҳа самарадорлигини ошириш, уни модернизация қилиш масалаларини муҳокама қилди. Бунинг учун ҳам ички, ҳам ташқи манбалардан йирик молиявий инвестициялар талаб этилиши айтилди.
Бугун, 10:42
Андижон ва Навоий вилоятларида аҳоли қуёш панеллари ўрнатишга мажбурланаётгани ҳақида хабарлар тарқалди. Ҳокимликлар жараён «фақат тавсия сифатида» ва «ҳеч бир мажбурловларсиз» кечаётганини билдирди. Иқтисодчи Отабек Бакировга кўра, «рационал ҳаракат онгли ва онгсиз равишда обрўсизлантирилмоқда».
Бугун, 10:26
Ўзбекистонда маҳкумларнинг жазони ўташ давридаги меҳнати пенсия тайинлашда ҳисобга олинади
Президент имзоланган қонун билан энди озодликдан маҳрум этишга ҳукм қилинган шахсларнинг жазони ижро этиш муассасаларида бажарадиган ҳар қандай иши, агар ушбу иш бажарилган давр учун жазони ижро этиш муассасаси томонидан ижтимоий солиқ тўланган бўлса, пенсия тайинлашда иш стажига қўшиб ҳисобланади.
Бугун, 10:25
Хоразмнинг икки туманига ҳокимлар тайинланди
Зафар Абдримов Ҳазорасп туманига ҳоким этиб тасдиқланди. Шунингдек, аввал Урганч тумани прокурори бўлган Руслан Жуманиязов Янгибозор туманига ҳоким бўлди.
Бугун, 09:59
Банкларда долларнинг сотиш курси яна кўтарилиб, 11 425 сўмга етди
Тижорат банклари 16 февраль куни аҳолидан 1 АҚШ долларини 11 310 — 11 375 сўмдан сотиб олмоқда, сотиш курси эса аксарият банкларда 11 425 сўм.
Бугун, 09:33
Фарғона водийсида газ «заправка»лари босқичма-босқич очилиши мумкин
Энергетика вазирлиги маҳаллий ҳокимликлар билан келишилган ҳолда ҳафта охиригача водий вилоятларидаги АГТКШлар фаолиятини босқичма-босқич тиклаш чоралари кўрилаётганини маълум қилди.
Бугун, 09:26
Қамчиқ довонида қор кўчди, аввалроқ транспорт ҳаракати тўхтатилганди
«Тошкент-Ўш» йўлининг Қамчиқ довонидан ўтувчи қисмида қор кўчкилари содир бўлди. Ҳозирда йўллар тозаланмоқда, йўловчилар учун иситиш пунктлари ташкил этилди. Фарғона водийсига қўшимча поезд қатнови йўлга қўйилди.
Жаҳон янгиликлари дайжести
Туркия президентининг жаҳон ҳамжамиятига миннатдорчилик билдиргани, АҚШда ҳиндуларнинг ҳукуматни судга бергани, Исроил ва Туркия ўртасида тўғридан-тўғри авиақатновларнинг йўлга қўйилаётгани, Мадридда такси ҳайдовчилари йўлни тўсиб қўйгани ва бошқалар — «Газета.uz»нинг жаҳон янгиликлари дайжестида.
Тошкентда кўп қаватли уй устида «уй» қурилгани аниқланди
Қурилиш вазирлиги Тошкентдаги янги кўп қаватли турар жой биноларидан бирининг томида уй кўринишидаги ноқонуний қурилиш аниқлади. Унинг эгасига жарима солиниб, 15 кун ичида уни бузиш топширилди.
15 февраль куни Ўзбекистонда содир бўлган энг муҳим хабарлар дайжести
«Свет», газни ноқонуний ишлатиш ўғрилик жинояти сифатида белгиланиши, 4 йигит зўрлангани айтилган аёл, Onix машинаси тақдимоти, вақтинча ёпилган «Сирдарё» ва «С.Нажимов» чегара божхона постлари, янги тайинловлар, хотинини ўлдириб, 19 йилга қамалган эркак ва бошқалар — «Газета.uz»нинг кун дайжестида.
Тошкентда орқага юраётган Captiva икки ёшли болани босиб кетди
Тошкентда кўп қаватли уйлар ҳовлисида орқага ҳаракатланаётган Captiva икки ёшли болани босиб кетди. Бола олган тан жароҳатлари туфайли оламдан ўтди.
Ўзбекистоннинг газ ва энергия компаниялари парламент олдида ҳисобдор бўлиши керак — депутат
Ўзбекистондаги конларга хорижий компанияларни жалб қилиш ишларига парламентнинг ҳам масъул бўлиши — ҳар қандай эҳтимолий таъсирларнинг олдини олади, деб ҳисоблайди Қонунчилик палатаси депутати Бобур Бекмуродов. «Газ ва энергия компаниялари парламент олдида ҳисобдор бўлиши керак», — деди у.
Хитойнинг CEEC компанияси Ўзбекистоннинг учта ҳудудида умумий қуввати 2 ГВт бўлган қуёш ФЭСларини қуради
Хитойнинг China Energy Engineering Corporation компанияси Қашқадарё, Бухоро ва Самарқанд вилоятларида умумий қуввати 2 ГВт бўлган қуёш фотоэлектр станцияларини қуради. Уларнинг биринчиси шу йил охиригача ишга туширилиши кутилмоқда.
Тошкентдаги ички кийимлар дўконидан моделлар сурати олдириб ташланди
Интернетда Тошкентдаги Milavitsa ички кийимлар дўкони ташқи витринасига жойлаштирилган моделлар суратини танқид қилинган видео тарқалди. Кейинчалик суратлар олиб ташланди. Дўкон раҳбари бу туман ҳокимлигининг илтимосига биноан амалга оширилганини айтди.
Driver’s Village Ўзбекистонга SsangYong автомобилларини етказиб бериш бўйича шартнома имзолади
Компания Ўзбекистонга атмосфера бензинлик двигателлар билан жиҳозланган Rexton премиум рамали йўлтанламас, Musso пикапи, Korando, Torres, XLV ва Tivoli автомобилларини етказиб беради.
ЭНГ КЎП ЎҚИЛГАН ХАБАРЛАР
- Ўзбекистон барча нефть ва газ конларини Россияга бермаган — энергетика вазири(1)
- «Диққат, диққат, радиоузелдан гапирамиз!». Ўзбекистонда радио фаолияти қандай бошланган?
- Ёшлар нима хоҳлайди?
- Қирғизистон чегарачилари Ўзбекистон фуқароларидан пул ундираётгани айтилмоқда(1)
- Тошкентдаги ички кийимлар дўконидан моделлар сурати олдириб ташланди
ВАЛЮТА КУРСЛАРИ (МБ) 16 феврал
| USD | 11 368,98 сўм | 8,88 |
| EUR | 12 194,37 сўм | 30,23 |
| RUB | 152,98 сўм | 0,82 |
Фотолента
МОБИЛ ИЛОВА
Жамият
Намангандаги цехда содир бўлган портлаш оқибатида 2 киши ҳалок бўлди
Наманган туманидаги чўян қуйиш цехида содир бўлган портлаш оқибатида 2 киши ҳалок бўлди. Яна бир ишчи тан жароҳати олди. Ҳолат бўйича жиноят иши қўзғатилди.
Бугун, 12:12
Андижон ва Навоий вилоятларида аҳоли қуёш панеллари ўрнатишга мажбурланаётгани ҳақида хабарлар тарқалди. Ҳокимликлар жараён «фақат тавсия сифатида» ва «ҳеч бир мажбурловларсиз» кечаётганини билдирди. Иқтисодчи Отабек Бакировга кўра, «рационал ҳаракат онгли ва онгсиз равишда обрўсизлантирилмоқда».
Бугун, 10:42
Ўзбекистонда маҳкумларнинг жазони ўташ давридаги меҳнати пенсия тайинлашда ҳисобга олинади
Президент имзоланган қонун билан энди озодликдан маҳрум этишга ҳукм қилинган шахсларнинг жазони ижро этиш муассасаларида бажарадиган ҳар қандай иши, агар ушбу иш бажарилган давр учун жазони ижро этиш муассасаси томонидан ижтимоий солиқ тўланган бўлса, пенсия тайинлашда иш стажига қўшиб ҳисобланади.
Бугун, 10:26
- 16.02 Фарғона водийсида газ «заправка»лари босқичма-босқич очилиши мумкин
- 16.02 Қамчиқ довонида қор кўчди, аввалроқ транспорт ҳаракати тўхтатилганди
- 15.02 Тошкентда кўп қаватли уй устида «уй» қурилгани аниқланди
- 15.02 15 февраль куни Ўзбекистонда содир бўлган энг муҳим хабарлар дайжести
Сиёсат
Қозоғистон президенти Ўзбекистон билан маҳкумларни алишиш бўйича келишувни маъқуллади
Қасим Жомарт Тоқаев Ўзбекистон билан маҳкумларни алишиш битимини ратификация қилиш тўғрисидаги қарорни имзолади. Ҳозирда Қозоғистонда 486 нафар ўзбекистонлик қамоқда сақланаётгани айтилди. Ўзбекистонда эса 20 нафар қозоғистонлик маҳкум бор.
Бугун, 12:55
Хоразмнинг икки туманига ҳокимлар тайинланди
Зафар Абдримов Ҳазорасп туманига ҳоким этиб тасдиқланди. Шунингдек, аввал Урганч тумани прокурори бўлган Руслан Жуманиязов Янгибозор туманига ҳоким бўлди.
Бугун, 10:25
Собиқ АКТ вазири бош вазир котибияти раҳбарига ўринбосар бўлди
Абдурашид Жўрабоев раҳбарлик қилаётган бош вазир котибиятига собиқ ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазири Шухрат Садиков ўринбосар бўлди. 2021 йил ноябрда у Telegram ва бошқа интернет тармоқларининг Ўзбекистондаги фаолияти чеклангани ортидан лавозимидан озод этилганди.
- 14.02 Шавкат Мирзиёев БМТ вакили Наталья Германни қабул қилди
- 14.02 Қорақалпоғистон инвестиция ва ташқи савдо вазири лавозимига Азамат Отеулиев тайинланди
- 14.02 Ўзбекистон барча нефть ва газ конларини Россияга бермаган — энергетика вазири
- 14.02 Сенатор Бахтиёр Сайфуллаев 72 ёшида вафот этди
Иқтисодиёт
«Ўзавтосаноат» раиси Шавкат Умурзоқов автомобилни навбатсиз олиш учун «шапка»ни қонунийлаштиришга қарши эканини маълум қилди. Унинг фикрича, навбатлар муаммосини фақат ишлаб чиқаришни кўпайтириш билан енгиш мумкин. Компания 2023 йилда ярим миллион автомобиль ишлаб чиқаришни режалаштирмоқда.
Бугун, 12:41
Марказий Осиё давлатлари вазирлари қишлоқ хўжалиги самарадорлигини оширишни муҳокама қилди
Марказий Осиё мамлакатлари қишлоқ хўжалиги вазирлари соҳа самарадорлигини ошириш, уни модернизация қилиш масалаларини муҳокама қилди. Бунинг учун ҳам ички, ҳам ташқи манбалардан йирик молиявий инвестициялар талаб этилиши айтилди.
Бугун, 11:59
Банкларда долларнинг сотиш курси яна кўтарилиб, 11 425 сўмга етди
Тижорат банклари 16 февраль куни аҳолидан 1 АҚШ долларини 11 310 — 11 375 сўмдан сотиб олмоқда, сотиш курси эса аксарият банкларда 11 425 сўм.
Бугун, 09:59
- 15.02 Ўзбекистоннинг газ ва энергия компаниялари парламент олдида ҳисобдор бўлиши керак — депутат
- 15.02 Хитойнинг CEEC компанияси Ўзбекистоннинг учта ҳудудида умумий қуввати 2 ГВт бўлган қуёш ФЭСларини қуради
- 15.02 Банкларда долларнинг сотиш курси 30 сўмга ошди
- 15.02 Электр энергиясига ноқонуний уланиб, давлатга жами 618 млн сўм зарар етказган шахслар аниқланди
Спорт
Қатор давлатлар Ҳиндистон ва Ўзбекистонда бўлиб ўтадиган бокс бўйича жаҳон чемпионатига бойкот эълон қилди
АҚШ, Чехия, Ирландия ва Швеция мамлакатлари Ҳиндистон ва Ўзбекистонда ўтадиган бокс бўйича жаҳон чемпионатига бойкот эълон қилди. Буюк Британия Нью-Деҳлидаги чемпионатда иштирок этмайди. Бундай қарорга Россия ва Беларусь спортчиларининг ўз мамлакат байроқлари остида қатнашиши сабаб бўлди.
Ўзбекистонлик енгил атлетикачилар Осиё чемпионатида 4 та медални қўлга киритди
Қозоғистоннинг Остона шаҳрида ўтказилган енгил атлетика бўйича ёпиқ иншоотлардаги Осиё чемпионатида ўзбекистонлик енгил атлетикачилар 4 та медаль — 2 та олтин, 1 тадан кумуш ҳамда бронзани қўлга киритди.
13 феврал 10:18
Fujairah Open-2023: ўзбекистонлик таэквондочилар 6 та олтин медаль олди
БААда таэквондо бўйича ўтаётган Fujairah Open-2023 мусобақасининг катталар ўртасидаги баҳсларида Ўзбекистон терма жамоаси 9 та медаль олди. Уларнинг 6 таси олтин (илк бор), 2 таси кумуш ва биттаси бронза.
6 феврал 17:26
- 06.02 Ўзбекистонлик дзюдочилар «Катта дубулға» турнирини 2 та бронза медали билан якунлади
- 03.02 Тошкентда аёллар ўртасида қиличбозлик бўйича Жаҳон кубоги босқичи ўтказилади
- 02.02 Голландия чўққилари: Нодирбек Абдусатторов Вейк-ан Зееда ажойиб натижага қандай эришди?
- 30.01 Расман: Элдор Шомуродов «Специя» футбол клубига ўтди
Колумнистлар
Туркиядаги зилзила Ўзбекистон иқтисодиётига қандай таъсир кўрсатиши мумкин?
Туркияда зилзила оқибатида иқтисодий ўсишнинг секинлашиши Ўзбекистон иқтисодиётига ўз таъсирини ўтказмасдан қолмайди. Иқтисодчи ва «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоев Туркияга экспорт ва пул ўтказмалари ҳажмида кутилаётган қисқаришнинг Ўзбекистон ЯИМ ўсишига потенциал таъсирини таҳлил қилади.
11 феврал 08:55
Голландия чўққилари: Нодирбек Абдусатторов Вейк-ан Зееда ажойиб натижага қандай эришди?
Ҳамма Нодирбек Абдусатторовнинг Голландиядаги ўйини ҳақида гапирди: жаҳон чемпиони устидан қозонилган ғалабадан хурсанд бўлишди, мусобақадаги пешқадамликни кузатишди, финалдаги омадсизликни бир бошдан ўтказишди. Шахмат бўйича мураббий Георгий Шванов шахматчимизнинг натижаси ҳақида фикр юритади.
2 феврал 15:20
Ўзбекистон экспортининг Россияга боғлиқлиги ортиб бораётгани — хавфли тенденция
2022 йилда Россия Ўзбекистоннинг экспорт бўйича асосий савдо ҳамкорлари орасида яққол етакчиликни қўлга олди. Иқтисодчи, «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоев Ўзбекистон экспортининг асосий кўрсаткичлари ҳамда Россия томон концентрациялашувининг келиб чиқиш сабаблари тўғрисида фикр юритади.
18 январ 12:00
- 05.12 Ўзбекистонда даромадлар тенгсизлиги: таълим ва тиббиёт соҳаси вакиллари жамиятнинг энг паст даромадли қатлами бўлиб қолмоқда
- 02.12 Ўзбекистонда даромадлар тенгсизлиги: ўртача тошкентлик ўртача фарғоналикдан салкам уч карра бойроқ
- 14.11 ЕХҲТ мамлакатлари элчилари — Марказий Осиёда хавфсизликни мустаҳкамлаш ҳақида
- 08.11 «Қатъий тартиблар мамлакати». Миллий кутубхонамиз аслида қандай бўлиши керак?
Жаҳон
Жаҳон янгиликлари дайжести
Туркия президентининг жаҳон ҳамжамиятига миннатдорчилик билдиргани, АҚШда ҳиндуларнинг ҳукуматни судга бергани, Исроил ва Туркия ўртасида тўғридан-тўғри авиақатновларнинг йўлга қўйилаётгани, Мадридда такси ҳайдовчилари йўлни тўсиб қўйгани ва бошқалар — «Газета.uz»нинг жаҳон янгиликлари дайжестида.
Қатор давлатлар Ҳиндистон ва Ўзбекистонда бўлиб ўтадиган бокс бўйича жаҳон чемпионатига бойкот эълон қилди
АҚШ, Чехия, Ирландия ва Швеция мамлакатлари Ҳиндистон ва Ўзбекистонда ўтадиган бокс бўйича жаҳон чемпионатига бойкот эълон қилди. Буюк Британия Нью-Деҳлидаги чемпионатда иштирок этмайди. Бундай қарорга Россия ва Беларусь спортчиларининг ўз мамлакат байроқлари остида қатнашиши сабаб бўлди.
Қирғизистон чегарачилари Ўзбекистон фуқароларидан пул ундираётгани айтилмоқда
Қирғизистон-Ўзбекистон чегарасидаги «Дўстлик» назорат-ўтказиш пунктида қўшни давлат чегарачилари Ўзбекистон фуқароларидан пул талаб қилмоқда, пули йўқлигини айтганларга нисбатан куч ишлатиш ҳолатлари ҳам қайд этиляпти, деб хабар бермоқда қирғизистонлик журналист Шоҳрух Соипов.
- 15.02 Қозоғистонда болаларга ҳисоб варағи очилиб, 18 ёшга тўлгунича давлат томонидан пул ўтказиб турилади
- 14.02 Жаҳон янгиликлари дайжести
- 14.02 Қирғизистоннинг собиқ президенти Атамбаев қамоқдан озод этилди
- 13.02 Жаҳон янгиликлари дайжести
Zira
Videoretsept: shokolad qo’shilgan suli parchali pechenye
Uy sharoitida tayyorlangan shokolad qo’shilgan suli parchali pechenye biroz qarsillagan, biroz yumshoq va juda mazzali bo’ladi. U ham sut, ham qahva, ham choy bilan…
16 феврал 12:00
Videoretsept: klassik lazanya
Klassik lazanya – butun dunyoda mashhur va barcha sevadigan italyancha taom. Lazanya tayyorlash jarayonida qiyin tuyuladi, ammo bir marta tayyorlab ko’rgandan…
14 феврал 12:00
Videoretsept: karamli rasstegay
Rasstegay – pechda pishirilgan pirojki. Farqli tomoni – ustidagi ochiq teshikcha. Shakli qayiqni eslatadi. Klassik pirojkalardan farqli, chetlari butunlay…
13 феврал 12:00
- 11.02 Videoretsept: kapkeyklar
- 10.02 Videoretsept: «Karbonara» pastasi
- 09.02 Videoretsept: forshmakni nima bilan dasturxonga tortamiz
- 07.02 Videoretsept: shokoladli pankeyklar
- 06.02 Peshtaxtadagi qiziqarli maxsulotlar: IRBE dan «Odessacha forshmak»
- 02.02 Videoretsept: shokolad pastalik keks
- 31.01 Videoretsept: pechda pishirilgan tovuqdan shashlik
Янгиликларимиз
халқ учун.
Саҳифада хато топдингизми?
Ctrl+Enter тугмаларни босинг
Сайтдаги хабарлардан фойдаланиш учун «Газета.uz»нинг ёзма розилиги олиниши шарт.
Электрон ОАВ гувоҳномаси: №0460. Берилган санаси: 2019 йил 13 август
Муассис: «Afisha Media» МЧЖ
Бош муҳаррир: Атаджанов Азамат Юсупбаевич
Манзил: 100007, Тошкент, Паркент кўчаси, 26А
Электрон манзил: info@gazeta.uz
«Ona tili» 8-sinflar uchun 8- 8- 36-dars
a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did, estetik ong, ona tiliga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):
Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi :
– mavjud axborot manbalaridan foydalanib (internet, telefon, kompyuter, elektron pochta), ma’lumotlar topish.
– shaxs sifatida o‘z-o‘zini rivojlantirish, o‘z xatti-harakatini adekvat baholash, halollik, to‘g‘rilik kabi sifatlarga ega bo‘lish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
– o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish;
Milliy va umummadaniy kompetensiya:
– milliy va umuminsoniy qadriyatlarni farqlay olish.
Dars jarayoni
1.Tashkiliy qism 4 minut
2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut
3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut
4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut
5.O’quvchilarni baholash 3 minut
6. Uyga vazifa 2 minut
Tashkiliy qism:
A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;
B) O’quvchilar bilan salomlashish.
C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.
D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;
E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;
Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)
Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar.
Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz – elga e`tiborsiz. ( A. Navoiy )
Foydalaniladigan adabiyotlar:
«Ona tili» 8-sinf uchun darslik. 8-sinf darsligining elektron varianti.
I. Darsning borishi:
a) salomlashish b) sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu:
88-mashq. Matnni diqqat bilan o‘qing. Unga mos mavzu tanlang.
Afv deb kechurmakni aytilur. Bir kishi qilgan kamchiliklarini bo’yniga olub, o’kunub, kechurmakni so’rasa, afv qilmak lozimdur. Chunki afv yaxshi xulqlarning afzali, insoniyatning fazilatidur. Janobi Haq Qur’oni karimda afvni maqtab madh qilmishdur. Olijanob kishilar uzrni qabul qilur. Bir kishi qusur va qabohatini bo`yniga olub uzr aytsa, afv qilur, kechirur. Kattalik va ulug`likning lazzati birovdan o`ch olmakda emas, balki afv qilmakdadur.
Masalan, Ahmad Mahmudga bir yomon ish qilub dilini og`ritdi. Mahmud Ahmaddan o`chini oldi. Bas, Ahmad ila Mahmudning orasidagi yomonlikdagi farq na o`ldi. Holbuki, har ikkisi ham bir-biriga yomonlik qildi. Har ikkisi ham g`amlik va parishon bo’ldi. Bir yomonlik ikki bo`ldi. Agarda Ahmadning qabohatiga Mahmud afv mukofotini bersa, ikkisi ham shod-u masrur o`lur hamda Janobi Haq afv qiluvchilarni suyar. O`zi ham afv, mag`firat qiluvchidir. No`shiravon: “Bir gunohkorni afv qilmakdan qanday lazzat olganimni hech kimga aytmayman”, – demish.
(Abdulla Avloniy, “Turkiy guliston yoxud axloq”)
89mashq. Matndan olgan xulosangizni 2-3 jumlada ifodalang.
59-topshiriq. Quyidagi so‘zlardan matndagi ajratilgan so`zlarning ma’nodoshlarini aniqlang: yaxshi, maqtamoq, xafa, xushnud, kechirmoq, yomonlik, mag‘rur. .
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash
Savol va topshiriqlar.
2. Inson o`z ko`ngil xotirjamligi uchun afv afzalmi yoki o`ch olmoqmi?
3. Gunohkor va kechiruvchining ikkalasi ham qaysi holatda xursand bo`lishi mumkin?
4. No’shiravon afv qilmak haqida nima degan?
5. Yana qanday go`zal fazilatlarni bilasiz?
V. Uyga vazifa
60-topshiriq. Afv, xulq, afzal, madh qilmoq, uzr, qusur, masrur so‘zlaridan tavsiya etiladigan so‘zlar asosida ma’nodoshlik qatori hosil qiling: аxloq, tarbiya, odob, adab, xulq, xulq-atvor, yurish-turish, yaxshi, durust, tuzuk, maqtamoq, olqishlamoq, ko‘kka ko‘tarmoq, ta’rif-tavsif qilmoq, kechirim, ma’zur, nuqson, kamchilik, xato, yetishmovchilik, mast, shodon, xursand.
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _______________________
«Ona tili» 8-sinflar uchun
8-« » «_____________» 8-« » «_____________»
37-dars KESIM. FE’L KESIM VA OT KESIM
Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did, estetik ong, ona tiliga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):
Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi :
– mavjud axborot manbalaridan foydalanib (internet, telefon, kompyuter, elektron pochta), ma’lumotlar topish.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi :
– shaxs sifatida o‘z-o‘zini rivojlantirish, o‘z xatti-harakatini adekvat baholash, halollik, to‘g‘rilik kabi sifatlarga ega bo‘lish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
– o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish;
Milliy va umummadaniy kompetensiya:
– milliy va umuminsoniy qadriyatlarni farqlay olish.
Dars jarayoni
1.Tashkiliy qism 4 minut
2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut
3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut
4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut
5.O’quvchilarni baholash 3 minut
6. Uyga vazifa 2 minut
Tashkiliy qism:
A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;
B) O’quvchilar bilan salomlashish.
C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.
D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;
E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;
Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)
Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar.
Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz – elga e`tiborsiz. ( A. Navoiy )
Foydalaniladigan adabiyotlar:
«Ona tili» 8-sinf uchun darslik. 8-sinf darsligining elektron varianti.
I. Darsning borishi:
a) salomlashish b) sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual – tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu:
Bilib oling.
Kesim ifodalanishiga ko‘ra fe’l kesim va ot kesimga ajraladi. Fe’l- kesim sof fe’l va ba’zan ravishdosh bilan ifodalanadi: 1. Hasad bilan g‘azab ikki qanot bo‘lib harakatga kelsa, toza va chiroyli hayotlarni xira va kuduratli qilib yuboradi. (Abu Rayhon Beruniy) 2. Ishning boshi – boshlanguncha.
Eslatma: –guncha qo‘shimchasini olgan ravishdoshgina kesim bo‘lib kelishi mumkin.
Fe’ldan boshqa so‘z turkumlari (ot, sifat, son, olmosh, ravish, taqlid so‘z) bilan, shuningdek, fe’lning harakat nomi shakli bilan ifodalangan kesim ot kesim deyiladi:
1) ot bilan: Axloqi zamimalarning eng zararligi hasaddur. (A.Avloniy);
2) sifat bilan: Usti yaltiroq, ichi qaltiroq. (Maqol);
3) son bilan: (Maqol);
4) olmosh bilan: O‘zim har joydaman, ko‘nglim sandadur. (Qo‘shiq);
5) ravish bilan: Savobning eshigi ko`p. (Maqol);
6) modal so‘z bilan: So`zdan so`zning farqi bor, O`ttiz ikki narxi bor. (Maqol);
7) harakat nomi bilan: Burchimiz – a’lo o‘qish.
8) sifatdosh bilan: Yigit kishining uyalgani – o‘lgani, eman daraxtining egilgani – singani. (Maqol)
9) taqlid so‘z bilan: Ko‘chada odam g‘ij-g‘ij.
10) undov so‘z bilan: Endi uning holiga voy.
Fe’l kesim ish-harakatni, ot kesim predmetning turi yoki belgisini ifodalaydi.
90-mashq. Gaplarning kesim bilan bog`liq umumiy belgisini topib, shu belgi asosida yangi gaplar tuzing:
1.Olov o`tinni kuydirib kul qilgani kabi hasad savob amallarni yeb tugatadi. (Hadis) 2.Hasad etgan kishi dun-u dag`aldur, Bu so`z xalq aro eski masaldur. (So`fi Olloyor) 3.Aql ojizlansa, hasad kuchga kiradi. (T.Malik) 4.Odam hamisha yashiradigan, yashirishga urinadigan illat hasaddir. (T.Malik)
91-mashq.“Niyating – yo`ldoshing” mavzusida matn yarating. Matnda fe’l kesimli va ot kesimli gaplar navbat bilan almashib kelishiga erishing.
. IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob
V. Uyga vazifa
35.4-mashq. Fe’l kesimli gaplarni ot kesimli gaplarga almashtirib, ko‘chiring. Almashtirib bo‘lmasa, sababibi tushuntiring.
1.Dunyodagi eng og‘ir yuk hasad yukidir. Chunki hosid butun dunyodagi shod va masrur odamlarning qayg`ularini o’z ustiga yuklab yuradi. (Aristotel) 2. Hasad o`sib-o`sib g`arazga, g`araz fitnaga aylanadi. Fitna esa har qanday razolatning onasidir. (O`.Hoshimov) 3. Olimlar orasidagi hasad jamiyat uchun ofatdir. (T.Malik)
35.1-topshiriq. Berilgan so‘zlardan bаrnо, dаvlаtmаnd, erinchаk, mаg‘lub, surbеt, hаyoli, himоya, mudоfаа, huzur-hаlоvаt so‘zlarining antonimlarini aniqlang: mehnatkash, g‘olib, andishali, uyatsiz, chorasizlik, hujum, azob-uqubut, xunuk, kambag‘al.
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _______________________
«Ona tili» 8-sinflar uchun
8-« » «_____________» 8-« » «_____________»
38-dars MATN VA LUG‘ATLAR BILAN ISHLASH
Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did, estetik ong, ona tiliga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):
Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi :
– mavjud axborot manbalaridan foydalanib (internet, telefon, kompyuter, elektron pochta), ma’lumotlar topish.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi :
– shaxs sifatida o‘z-o‘zini rivojlantirish, o‘z xatti-harakatini adekvat baholash, halollik, to‘g‘rilik kabi sifatlarga ega bo‘lish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
– o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish;
Milliy va umummadaniy kompetensiya:
– milliy va umuminsoniy qadriyatlarni farqlay olish.
Dars jarayoni
1.Tashkiliy qism 4 minut
2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut
3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut
4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut
5.O’quvchilarni baholash 3 minut
6. Uyga vazifa 2 minut
Tashkiliy qism:
A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;
B) O’quvchilar bilan salomlashish.
C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.
D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;
E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;
Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)
Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar.
Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz – elga e`tiborsiz. ( A. Navoiy )
Foydalaniladigan adabiyotlar:
«Ona tili» 8-sinf uchun darslik. 8-sinf darsligining elektron varianti.
I. Darsning borishi:
a) salomlashish b) sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual – tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu:
62-topshiriq. Matnni diqqat bilan o‘qib chiqing. Undagi asosiy fikr ifodalangan uchta gapni aniqlang.
Nazmda ham asl anga ma’ni durur,
Bo`lsun aning surati har ne durur.
Nazmki ma’ni anga marg`ub emas,
Ahli maoniy qoshida xo`b emas.
Nazmki ham surat erur xush anga,
Zimnida ma’ni dog`i dilkash anga.
Yo Rab, ani xalq dilafro`zi et,
Xasta Navoiyg`a dog`i ro`zi et.
63-topshiriq. Berilgan mavzulardan matn uchun mosini tanlang: “Surat va ma’ni”, “Zohir va botin”, “So‘zсhi holin boqma…”.
64mashq.Matndagi ajratilgan so‘zlarning ma’nodoshlari qatorini davom ettiring.
. IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob
V. Uyga vazifa
92-mashq. “Suratga emas, siyratga boq” mavzusidagi “Eng ravon nutq” bahsiga tayyorlaning va unda ishtirok eting.
65-topshiriq. jo‘yali, kеrik, siyrat, jаvrаqi, mаg‘rib, nоtоb so‘zlarining ma’nolarini aniqlab, lug‘at daftaringizga ko‘chiring va eslab qoling: 1) orasi ochilgan; teshiklari katta; 2) yoqimsiz gaplarni ko‘p gapiradigan; 3) tobi qochgan, kasallangan; 4) kunbotish tomon, g‘arb; 5) o‘rinli, muvofiq; 6) odamning ichki olami, ruhiy dunyosi.
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari:
«Ona tili» 8-sinflar uchun
8-« » «_____________» 8-« » «_____________»
39-dars SODDA KESIM VA MURAKKAB KESIM
Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did, estetik ong, ona tiliga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):
Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi :
– mavjud axborot manbalaridan foydalanib (internet, telefon, kompyuter, elektron pochta), ma’lumotlar topish.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi :
– shaxs sifatida o‘z-o‘zini rivojlantirish, o‘z xatti-harakatini adekvat baholash, halollik, to‘g‘rilik kabi sifatlarga ega bo‘lish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
– o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish;
Milliy va umummadaniy kompetensiya:
– milliy va umuminsoniy qadriyatlarni farqlay olish.
Dars jarayoni
1.Tashkiliy qism 4 minut
2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut
3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut
4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut
5.O’quvchilarni baholash 3 minut
6. Uyga vazifa 2 minut
Tashkiliy qism:
A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;
B) O’quvchilar bilan salomlashish.
C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.
D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;
E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;
Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)
Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar.
Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz – elga e`tiborsiz. ( A. Navoiy )
Foydalaniladigan adabiyotlar:
«Ona tili» 8-sinf uchun darslik. 8-sinf darsligining elektron varianti.
I. Darsning borishi:
a) salomlashish b) sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual – tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu:
66-mashq. Gaplarni ko‘chiring. Kesimlarini aniqlab, ikki guruhga ajrating:
1) bir so‘z bilan ifodalangan kesimlar;
2) birdan ortiq so‘zdan iborat kesimlar.
1.Haqiqat shunchalar achchiqki, odatda, ziravor sifatida xizmat qiladi. (Vladislav Gjechik) 2.Yolg`on yondirar, haqiqat qondirar. (Maqol) 3. Rostlik – do`stlik, Yolg`onchilik – ko`rgulik. (Maqol) 4.Yolg`on ko`pincha ikkiyuzlamachilikdan emas, befarqlikdan kelib chiqadi. (Andre Morua) 5. Ishda to`g`rilik birovning nafsiga, moliga xiyonat qilmoq, so`zda to`g`rilik har vaqt rost so`zlamaklikdur. (A.Avloniy) 6.Haqiqatdan qo`rqqan odam yolg`onning panasiga berkinadi. (O`.Hoshimov)Bilib oling.
Kesimlar tuzilishiga ko‘ra ikki xil bo‘ladi: sodda kesim va murakkab kesim. Bir so‘z bilan ifodalangan kesim sodda kesimdir: Paxta va tilladan yurt bezanadi. Rost gapir. (O`.Hoshimov). Haqiqat achchiq.
Birdan ortiq so‘zdan iborat kesim murakkab kesim deyiladi: 1.O‘zbekiston – kelajagi buyuk davlat. 2.Sadafdan inju, ilondan zahar hosil bo`ldug`i kabi rostlikdan foyda, xiyonatdan zarar hosil bo`lur. (A.Avloniy) 3.To‘y – bahor kelganda. 4.Hamma gap – mening yo‘qligimda.
Yordamchi so‘zlar (ko‘makchi fe’l, bog‘lama, nisbiy so‘z va b.lar) ham murakkab kesimni shakllantiradi
67-topshiriq. Ilmiy ma’lumotni quyidagi sxemaga joylashtiring.
93-mashq. Berilgan sodda kesimli gaplarni murakkab kesimli, murakkab kesimli gaplarni sodda kesimli gaplarga aylantiring.
1.Rostlik ila xiyonat ikkisi jam’ kelmas. (A.Avloniy) 2.Rostgo`ylikda xavf-u xatar ko`rsanglar ham, rost so`zlanglar. (Hadisi sharif) 3.Yolg`on uzoqqa ketsa ham, Haqiqat quvib yetar. (Maqol) 4.O`zida biroz haqiqati bo‘lgan chalkashliklar − eng xavflilari. (Adam Smit) 5.Oxir-oqibat yolg`on nima o`zi? − Niqoblangan haqiqat.
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob
1. Kesim tuzilishiga ko`ra qanday turlarga bo`linadi?
2. Sodda kesim nima?
3. Murakkab kesim deb nimaga aytiladi?
4. Sodda va murakkab kesimni shakllantiruvchi vositalarni sanang
V. Uyga vazifa
94-mashq.“Haqiqatning chirog‘i” sarlavhasiga mos maqol va matallardan topib, ularning qo‘llanish o‘rinlari haqida matn yarating.
68-topshiriq. “Qush nomlari” mavzusidagi “Kim topqir?” bahsiga tayyorlaning.
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari:
«Ona tili» 8-sinflar uchun
8-« » «_____________» 8-« » «_____________»
40-dars BOG‘LAMALAR
Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did, estetik ong, ona tiliga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):
Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi :
– mavjud axborot manbalaridan foydalanib (internet, telefon, kompyuter, elektron pochta), ma’lumotlar topish.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi :
– shaxs sifatida o‘z-o‘zini rivojlantirish, o‘z xatti-harakatini adekvat baholash, halollik, to‘g‘rilik kabi sifatlarga ega bo‘lish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
– o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish;
Milliy va umummadaniy kompetensiya:
– milliy va umuminsoniy qadriyatlarni farqlay olish.
Dars jarayoni
1.Tashkiliy qism 4 minut
2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut
3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut
4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut
5.O’quvchilarni baholash 3 minut
6. Uyga vazifa 2 minut
Tashkiliy qism:
A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;
B) O’quvchilar bilan salomlashish.
C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.
D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;
E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;
Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)
Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar.
Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz – elga e`tiborsiz. ( A. Navoiy )
Foydalaniladigan adabiyotlar:
«Ona tili» 8-sinf uchun darslik. 8-sinf darsligining elektron varianti.
I. Darsning borishi:
a) salomlashish b) sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual – tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu:
95-mashq. 1. Berilgan gaplarni ikki guruhga ajrating:
1) murakkab kesimli gaplar;
2) sodda kesimli gaplar.
1. Yuzni yerga qaratish bundan ortiq bo’ladimi? (O`.Hoshimov) 2. Uning esiga haligi mish-mishlar tushib, yuragi bigiz sanchganday og`ridi. 3. Yurtimizda alanga porlar sevmoq uchun sevilmoq uchun. (Qo`shiqdan) 4. Kumush Otabek nomini eshitgach, sekingina ko`tarilib qo`ydi. (A.Qodiriy) 5. Erkalatgach onasi taltayadi bolasi. (Maqol) 6. Biroq arava yaqinroq kelganda poxol shlyapasini bostirib olgan semiz odamni ilg’adim-u hammasini angladim. (O`.Hoshimov) 7. Otasi kelavermagach bolalarning dod-voyi eshitila boshladi. 8. Sevmoq uyat emasdir, Har kimda bor bu savdo… (Maqol) 9. Chekishning zarari haqida qanchagapirilmasin, bu dahshatli og`uga qarshi kurash sust ketmoqda. (Gazetadan) 10. Ming yillarkim bulbul kalomi o`zgarmaydi – yaxlit hamisha. (A.Oripov)
Bilib oling.
Оt кesim tarkibida kelib uni ega bilan bog‘lovchi so‘z bog‘lama deyiladi. edi, ekan, emish, bo‘lmoq, hisoblanmoq, sanalmoq, kerak, zarur, darkor, lozim kabi so‘zlar bog‘lama vazifasida qo‘llanadi.
96-mashq. Qatorning bog‘lama bilan bog‘liq umumiy xususiyatini aniqlab, “ortiqcha” uchinchi gaplarni toping:
1) 1.Istamay mutolaa qilayotgan talaba – qanotsiz qush. (Sa’diy Sheroziy) 2. Bilimsiz kishilarning ko‘ngli xurofotga moyil bo‘ladi. (Abu Rayhon Beruniy) 3.Bilim daraxtdir, amal esa uning mevasi. (Husayn Voiz Koshifiy)
2) 1.Tiriklik – ilm bilan, rohat ma’rifatda bo‘lur. 2. lazzat – Xudoning zikrida. (Abu Yazid Bastomiy) 3. Podshohlar odamlarga hokim bo‘lsalar, olimlar podshohlar ustidan hokimdir. (Abul Asvad)
3) 1.Ilm insoniyat gavharidir. (Mirzo Bedil) 2.Oz-oz o‘rganib dono bo‘lur, qatra-qatra yig‘ilib daryo bo‘lur. (A.Navoiy) 3. Ilm sarvat (boylik) dan ustundir. (Ali ibn Abu Tolib)
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob
1. Bog`lama deb nimaga aytiladi?
2. Murakkab kesimni shakllantiruvchi vositalarni sanang.
3. Qaysi bog`lamalar o`zi shakllantirayotgan kesimga qo`shib yoziladi?
V. Uyga vazifa
69-topshiriq. Gaplardagi mantiqiy(noto`g`ri qo`llangan) va uslubiy(noo`rin qo`llangan) xatoliklarni toping hamda tuzatib ko‘chiring.
Namuna: Bejizga bu yerga kelmagan – Bejiz bu yerga kelmagan.
1. Olib kelingan kitoblar o‘n beshtadan ko‘proq edi. 2. Bir masalada ikkalasi talashib qolishdi. 3. Bog‘imizdagi keksa nokni kesishga majbur bo‘ldik. 4. Qoidani buzish ta’qib qilinadi.
70-topshiriq. Imlo lug‘atidan holvafurush, huvullamoq, irigatsiya, ta’magir, memor so‘zlarini tekshiring va, xatolari bo‘lsa, tuzatib, lug‘at daftaringizga ko‘chiring.
Namuna: poyafzal – poyabzal
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari:
«Ona tili» 8-sinflar uchun
8-« » «_____________» 8-« » «_____________»
41-dars MATN VA LUG‘ATLAR BILAN ISHLASH
Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did, estetik ong, ona tiliga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):
Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi :
– mavjud axborot manbalaridan foydalanib (internet, telefon, kompyuter, elektron pochta), ma’lumotlar topish.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi :
– shaxs sifatida o‘z-o‘zini rivojlantirish, o‘z xatti-harakatini adekvat baholash, halollik, to‘g‘rilik kabi sifatlarga ega bo‘lish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
– o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish;
Milliy va umummadaniy kompetensiya:
– milliy va umuminsoniy qadriyatlarni farqlay olish.
Dars jarayoni
1.Tashkiliy qism 4 minut
2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut
3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut
4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut
5.O’quvchilarni baholash 3 minut
6. Uyga vazifa 2 minut
Tashkiliy qism:
A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;
B) O’quvchilar bilan salomlashish.
C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.
D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;
E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;
Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)
Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar.
Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz – elga e`tiborsiz. ( A. Navoiy )
Foydalaniladigan adabiyotlar:
«Ona tili» 8-sinf uchun darslik. 8-sinf darsligining elektron varianti.
I. Darsning borishi:
a) salomlashish b) sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual – tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu:
71--topshiriq. Matnni diqqat bilan o`qing. Talaffuzi va yozilishi bugungi me’yordan farqlanuvchi so`z va qo`shimchalarni belgilang.
Do’stlaringiz bilan baham:
Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling
8-sinf geografiyadan test savollari
1.O`zbekiston qaysi davlatlarga tabiiy gaz eksport qiladi?
A.Qozoqiston va Qirg`izistonga
B.Qirg`iziston, Tojikiston , Rossiya, Ozorbayjon
C.Qozog`iston,Qirg`iziston va Rossiya
D.Turkmaniston va Qirg`izistonga
2.Ishlab chiqarishning yirik korxonalarda to`planishiga ishlab chiqarishning …….
3.Yoqilg`i sanoatining yirik korxonalari,asosan,qayerda joylashgan?
4.Mamlakatimizda aniqlangan gaz zaxiralari qancha?
A.3 tirrilion kubometr C.2 tirrilion kubometr
B.6 tirrilon kubometr D.4 tirrilion kubometr
5.O’zbekiston MDH davlatlari ichida gaz qazib chiqarish bo’yicha nechanchi o’rinda turadi?
- A) Rossiya, Ozarbayjondan keyin uchinchi
- B) Rossiyadan keyin ikkinchi
- C) Rossiya, Ozarbayjon ,Turkmanistondan keyin to’rtinchi
- D) Rossiya, Turkmanistondan keyin uchinchi
- Respublikamizda eng katta quvvatga ega bo’lgan IES aniqlang?
- A) Angren IESi
- B) Toshkent IESi
- C) Sirdaryo IESi
- D) Taxiatosh IESi
- Mamlakatimizda ishlab chiqqariladigan elektr energiyasining katta qismi qaysi viloyatlarga to’g’ri keladi?
- A) Toshkent, Andijon,Farg’ona, Qoraqalpog’iston
- B) Andijon, Farg’ona, Qoraqalpog’iston, Navoiy
- C) Farg’ona Qoraqalpog’iston, qashqadaryo, Sirdaryo
- D) Toshkent, Sirdaryo, Navoiy, Qoraqalpog’iston
- Respublikada yalpi sanoat hajmida kimyo va neft sanoatining salmog’i necha foizni tashkil etadi?
- A) 8%ni
- B) 12%ni
- C) 4%ni
- D) 6%ni
- O’zbekistonda yiliga qancha neft qazib olinadi?
- A) 5-6 mln. tonna
- B) 7-8 tonna
- C) 9-10 mln. tonna
D) 2-3 mln. tonna - Kimyo sanoatining yirik korxonasi mamlakatimizning qaysi shahrida joylashgan?
- A) Angrenda
- B) Chirchiqda
- C) Bekobodda
- D) Muborakda
- Respublikamizda yuqori sifatli ammofos ishlab chiqaruvchi zavod qaysi shaharda barpo etilgan?
- A) Olmaliq
- B) Chirchiq
- C) Toshkent
- D) Yangiyo’l
- Respublikamizda birinchi metllurgiya korxonasi qachon va qayerda barpo etilgan?
- A) 1946-yil Bekobodda
- B) 1948-yil Qarshida
- C) 1952-yil Urganchda
- D) 1950-yil Boyovudda
- olmaliqdagi tog’-metallurgiya kombinati nima eritishga ixtisoslashgan?
- A) Volfram
- B) Rux
- C) Qalay
- D) Mis
- O’zbekistondagi elektrotexnika sanoatining yirik markazini aniqlang?
- A) Andijon
- B) Toshkent
- C) Chirchiq
- D) Namangan
- Berilgan variantlardan og’ir metallarga taalluqlisini aniqlang?
- A) Aluminiy, magniy, titan
- B) Mis, qalay, qo’rg’oshin, nikel, rux
- C) Volfram, titan, mis, molibden
- D) Oltin, kumush, platina
- Respublikamizda ishchi kuchlarining necha foizi qishloq xo’jaligida band?
- A) 12,8%
- B) 26,6%
- C) 33,5%
- D) 27,9%
- Intensiv qishloq xo’jaligi deb nimaga aytiladi?
- A) Yalpi qishloq xo’jaligi mahsuloti hajmi maydon birligida agrotexnik vositalardan ko’proq foydalanish hisobiga oshsa
- B) Qishloq xo’jaligi mahsulotining hajmi chorva mollarining mahsuldor zotlarini yaratish hisobiga oshsa
- C) qishloq xo’jaligining rivojlanishi sarf qilingan mehnatning miqdoriga belgilansa
- D) Qishloq xo’jaligining rivojlanishi mehnatning sifatiga mashina va o’g’itlardan foydalanish darajasiga qarab belgilansa
- Eksvensiv qishloq xo’jaligi deb nimaga aytiladi?
- A) Yalpi qishloq xo’jaligi mahsuloti hajmi maydon birligida agrotexnik vositalrdan ko’proq foydalanish hisobiga oshsa
- B) qishloq xo’jaligi mahsulotining hajmi chorva mollarining mahsuldor zotlarini yaratish hisobiga oshsa
- C) qishloq xo’jaligi mahsulotlarini yetishtirish, ekin maydonlarini kengaytirish va chorva mollari soni oshirish hisobiga ko’paysa
- D) Qishloq xo’jaligi rivojlanishi mehnatning sifatiga, mashina va o’g’itlardan foydalanish darajasiga qarab belgilansa
- Respublikamizda sholi yetishtirishda yetakchi viloyatlar qaysilar?
- A) Xorazm, Qoraqalpog’iston, Jizzax
- B) Farg’ona, Toshkent ,Namangan
- C) Xorazm,Qoraqalpog’iston, Farg’ona, Toshkent
- D) Farg’ona,Toshkent, Qshqadryo, Xorazm
- Tog’-yaylov chorvachiligi qaysi viloyatlarda keng tarqalgan?
- A) Surxandaryo, Samarqand, toshkent
- B) samarqand, Toshkent, Buxoro
- C) Toshkent, Buxoro, Farg’ona, Surxandaryo
- D) Buxoro, Xorazm, Samarqand
- Respublikamizda yagona tamaki yetishtiradigan tumanni belgilang?
- A) Denov
- B) Urgut
- C) Parkent
- D) Ishtixon
- bog’dorchilik va uzumchilikning asosiy rayonlari qaysi zonada joylashgan?
- A) Tog’ va cho’l zonasida
- B) Sug’oriladigan yerlar va cho’l zonasida
C) Tog’oldi va tog’ zonasida - D) Dasht va cho’l zonalarida
- O’zbekiston jahonda paxta yeuishtirish bo’yicha nechanchi o’rinda turadi?
- A) Xitoy, Misr va Hindistondan keyin 4-o’rinda
- B) AQSh, Meksika, Xitoydan keyin 4-o’rinda
- C) AQSH, Turkiya, Ozarbayjondan keyin 4-o’rinda
- D) Xitoy, AQSH va Hindistondan keyin 4- o’rinda
- Respublikamizda eng ko’p kartoshka yetishtiriladigan vilyatni aniqlang:
- A) Toshkent
- B) Buxoro
- C) Samarqand
- D) Farg’ona
- Kanop yetishtirishda va uni qayta ishlashda yetakchi viloyat:
- A) Samarqand
- B) Toshkent
- C) Jizzax
- D) Surxandaryo
Qiziqarli malumotlar
Ona tili» 8-sinflar uchun 8- 8- 36-dars