OKR — ​Objectives and Key Results haqida

Objectives and Key Results (OKR) – bu tashkilotlar, jamoalar va shaxslar uchun mo’ljallangan strategik maqsadlar va ularga erishishning aniq ko’rsatkichlarini belgilashga yordam beruvchi boshqaruv tizimi. OKR dasturi muvaffaqiyatli tashkilotlar tomonidan qo’llanilib, ularning strategik maqsadlariga erishishda katta rol o’ynaydi.

OKR tizimining tarixi

OKR tizimi 1970-yillarda Intel kompaniyasida Andy Grove tomonidan ishlab chiqilgan va qo’llanila boshlangan. Grove bu tizimni kompaniyaning rivojlanishiga katta hissa qo’shganini ta’kidlagan. Keyinchalik, Google kompaniyasi bu tizimni qabul qilib, uning ommalashishiga sabab bo’ldi. Bugungi kunda OKR tizimi ko’plab yirik va kichik tashkilotlarda muvaffaqiyatli qo’llanilmoqda.

OKR tizimining asosiy xususiyatlari

Objectives (Maqsadlar)

Objectives – bu aniq, o’lchanadigan va ilhomlantiruvchi maqsadlar bo’lib, ular tashkilot yoki jamoaning umumiy yo’nalishini belgilaydi. Maqsadlar quyidagi xususiyatlarga ega bo’lishi kerak:

• Aniq: Maqsadlar ravshan va tushunarli bo’lishi kerak.
• Ilhomlantiruvchi: Maqsadlar jamoani motivatsiya qilishi va yuqori natijalarga erishishga undashi kerak.
• Qo’lga kiritiladigan: Maqsadlar realistik bo’lishi va ularga erishish mumkin bo’lishi kerak.

Key results (asosiy natijalar)

Key Results – bu maqsadlarga erishishni o’lchaydigan aniq va miqdoriy natijalar. Har bir maqsad uchun odatda 3-5 asosiy natijalar belgilanadi. Asosiy natijalar quyidagi xususiyatlarga ega bo’lishi kerak:

• O’lchanadigan: Natijalar aniq raqamlar yoki ko’rsatkichlar orqali o’lchanishi kerak.
• Aniq: Natijalar maqsadlarga erishishni aniq ifodalashi kerak.
• Vaqt bilan cheklangan: Natijalar ma’lum bir muddat ichida qo’lga kiritilishi kerak.

OKR tizimini qo’llash

OKR tizimi tashkilotlar va jamoalar uchun quyidagi usullarda qo’llaniladi:

1. Maqsadlarni Belgilash: Tashkilot, jamoa yoki shaxs uchun aniq va ilhomlantiruvchi maqsadlar belgilanadi.
2. Asosiy Natijalarni Aniqlash: Har bir maqsad uchun aniq va o’lchanadigan asosiy natijalar belgilanadi.
3. Ijro va Kuzatuv: OKRlar doimiy ravishda kuzatilib, amalga oshirilishi jarayonida baholanadi.
4. Baholash va Takrorlash: OKRlar davriylik bilan (odatda choraklik yoki yillik) baholanadi va kerak bo’lsa, yangilanadi.

OKR tizimining foydalari

OKR tizimi tashkilotlar va jamoalarga bir qator foydalar taqdim etadi:

• Strategik Yo’nalishni Belgilash: OKRlar tashkilotning umumiy yo’nalishini aniqlashga yordam beradi.
• Jamoani Motivatsiya Qilish: Aniq va ilhomlantiruvchi maqsadlar jamoani motivatsiya qiladi va ularni birlashtiradi.
• Natijalarni O’lchash: OKRlar natijalarni aniq o’lchash va baholash imkonini beradi.
• Muvofiqlashtirish: OKRlar jamoalar o’rtasida hamkorlikni kuchaytiradi va umumiy maqsadlarga erishishni osonlashtiradi.

OKR tizimining misoli

Quyida IT kompaniyasi uchun OKR misolini ko’rib chiqamiz:

Objective: Mahsulot sifatini oshirish.

• Key Result 1: Mijozlar qoniqish darajasini 90% ga yetkazish.
• Key Result 2: Har chorakda kamida 2 ta muhim xatoni tuzatish.
• Key Result 3: Yangi funksiyalarni qo’shish tezligini 30% ga oshirish.

Xulosa

OKR tizimi tashkilotlar, jamoalar va shaxslar uchun strategik maqsadlarni belgilash va ularga erishishni o’lchashda kuchli vosita hisoblanadi. OKRlar aniq, ilhomlantiruvchi va o’lchanadigan bo’lishi orqali tashkilotning umumiy muvaffaqiyatiga hissa qo’shadi. OKR tizimi orqali strategik rejalashtirish va amalga oshirish jarayonlarini yanada samarali qilish mumkin.