Oila va qoʻshnichilik haqida maqollar toʻplami

Не спрашивай Куданга,
Не проси у соседа дом.

Oila va Qo‘shnichilik haqida sara maqollar to‘plami

Avliyo ham qo’shnisini qo’llar.

Ayolning sarishtasi —
Ro’zg’orning farishtasi.

Ayolning sunbuli — yigitning dili.

Beva xotinga Buxorodan it hurar.

Besh bola ustiga borsang bor,
Kundosh ustiga borma.

Bir kelin oldim, o’tirdim,
Ikki kelin oldim, tik turdim,
Uch kelin oldim, yugurdim.

Bir qizga yetti qo’shni — ota-ona.

Bir qinga ikki pichoq sig’mas,
Bir uyga — ikki xotin.

Biyaning yugurigi yaxshi,
Xotinning — epchili.

Boy amr etmasa,
Bovcha xamir etmas.

Bola suysang — beshikda,
Xotin suysang — to’shakda.

Bolaga tegma, balosi chiqar,
Xotinga tegma, qasosi chiqar.

Bolali uy — bozor,
Bolasiz uy — mozor.

Bolali uy — jannat,
Bolasiz uy — minnat.

Bolali uy — xandon,
Bolasiz uy — zindon.

Bolali uyda gap yotmas.

Bolali uyda janjal bo’lsa ham,
G’urbat bo’lmas.

Bolali uyda sir yotmas.

Bolali uyda o’g’rilik yo’q.

Bolali uyda g’iybat yo’q.

Bolali uyda g’urbat yo’q.

Bosh ikkov bo’lmay,
Mol ikkov bo’lmas.

Boshim ikki — molim ikki.

Bo’z yaktak qichitar,
Yaxshi xotin tinchitar.

Bo’ldiradigan ham xotin,
O’ldiradigan ham xotin.

Bo’ri hamsoyasiga ola qaramas.

Gilam sotsang, qo’shningga sot,
Bir chetida o’zing o’tirasan.

Do’sting ham — ering,
Dushmaning ham — ering.

Er — quyosh yo’ldoshi,
Xotin — umr yo’ldoshi.

Ering qumchalish bo’lsin,
Xotining — g’archalish.

Yomon xotin olganning yovi uyida,
Ikki xotin olganning dovi uyida.

Yomon xotin eriga do’zax qilar.

Yomon xotin o’lsa, keng to’shak qolar,
Yaxshi xotin o’lsa, mehnat-g’am qolar.

Yomon xotin hayitda eridan chiqar.

Yomon xotinning o’ynashi ko’p.

Yomon qo’shni yovdan yomon.

Yon qo’shni — jon qo’shni.

Yog’mas bulut elni aldar,
Yomon xotin — erni.

Jon kuydirmasang, jonona qayda,
Xotin olmasang, qaynona qayda.

Ikki sigir olganning ayroni bor,
Ikki xotin olganning vayroni bor.

Ikki xotin olibsan,
Bir baloga qolibsan.

Ikki xotinlikning qulog’i tinmas,
Eshak minganning — oyog’i.

Inoq oilada beshik bo’shamas.

Itning yovi — devona,
Kelinning yovi — qaynona.

Itning yomoni to’shakdagidan umid qilar.

Yigitning ko’ngli qolsa — o’lguncha,
Xotinning ko’ngli qolsa — tuqquncha.

Katta — kelin uyda,
Kichik kelin — to’yda.

Kelin bilan qaynona — o’t bilan suv.

Kelin bo’yini yashirar,
Tovushini tovdan oshirar.

Kelin bo’ldim — qaynonamga yoqmadim,
Qaynona bo’ldim — kelinimga yoqmadim.

Kelin yomon emas,
Kelin kelgan yer yomon.

Kelin kelag’on bo’ldi,
Ovul kezag’on bo’ldi.

Kelin kelsa uzoqdan,
Arba-arba osh kelar.
Kelin kelsa yaqindan,
Arba-arba so’z kelar.

Kelin kimxob kiyar,
Qaynona qarg’ab kuyar.

Kelin kirgan uyga nur kirar.

Kelin — qaynona supurgisi.

Kelinim bor deb kerilma,
Ish buyursa, erinma.

Kelinim elakli bo’ldi,
Elagi — tilakli bo’ldi.

Kelinimning yig’lagani —
Eshagimning hangragani.

Kelining bitta bo’lsa, o’tirib yeysan,
Ikkita bo’lsa, turib yeysan,
Uchta bo’lsa, yurib yeysan,
To’rtta bo’lsa, yo’rg’alab yeysan.

Kelining yaxshi bo’lsa, berdi xudo,
Kelining yomon bo’lsa, urdi xudo.

Kelining qayerlik bo’lsa,
Mehmoning shu yerlik.

Kelinning tili yo’q
Qaynonaning — imoni.

Kumush xotin kunda — kasal,
Oltin xotin oyda — kasal.

Kunda urush bo’lsin desang, kundosh qil.

Kundosh boshingda — tosh,
ko’zingda — yosh.

Kundosh xotin kunda og’riq.

Kundoshing bo’lsa-bo’lsin,
Kundoshbachchang bo’lmasin.

Kundoshli uyda kunda urush.

Kundoshli uyda to’zim yo’q.

Kundoshlik — ko’ngil g’ashlik.

Kundoshlikka kun tug’mas,
Tug’sa ham, butun tug’mas.

Kundoshning kuli ham kundosh.

Kundoshning kuli ham urishar.

Kundoshning oti qursin,
Saksovulning o’ti qursin.

Ko’cha sevgisi uyni barbod etar.

Ovul aylog’i balan,
Bo’ta taylog’i bilan.

Ovulga aytsang, oshar,
Qo’shniga aytsang, qo’shar.

Ovuldoshimning oti o’zguncha,
Hamsoyamning toyi o’zsin.

Oila tinch — yurt tinch.

Oila — qo’sh ustunli ayvon.

Olis yo’l otni sinar,
Og’ir kun — xotinni.

Olovga tegsang, o’char,
Qo’shningga tegsang, ko’char.

Onalik uyning ori bor,
Otalik uyning — zari.

Onang o’ldi — otang o’ldi.

Oppoq bo’lgan oq uyim,
Osh-noni yo’q qoq uyim.

Ora turding — bera turding.

Ota — aql, ona — idrok.

Ota — bilak, ona — yurak.

Osh o’rniga — ayron,
Kundoshli uy — vayron.

Oshsiz uy bor-u janjalsiz uy yo’q.

Oya kuydi, moya kuydi,
O’rtada hamsoya kuydi.

Oqboshdan o’tin bo’lmas,
O’ynashdan — xotin.

Ro’zg’or ziynati — o’tin,
Uy ziynati — xotin.

Ro’zg’or tushdi boshga,
Qo’l tegmadi oshga.

Ro’zg’or o’lchov bilan,
Boylik tejov bilan.

Ro’zg’or, o’ttiz ikki og’zi bor.

Ro’zg’ori kattaning tashvishi ham katta.

Ro’zg’orning nimasi yo’q — bo’zdan xaltasi.

Sarishtali uy — farishtali uy.

Tuzdagi bilan emas, uydagi bilan bo’l.

Uyga jihoz yarashar,
Xotinga — hbos.

Uying tor bo’lsa,
Dunyoning kengligi bilinmas.

Uylangan — o’g’il-qiziga quvongan.

Uyni uy qilgan erning topishi-yu
Xotinning — ko’rpa ishi.

Ulug’ uyga ne kerak,
Kichik uyga shu kerak.

Umr savdosi — qiyin savdo.

Xotin — bo’yin, er — bosh.

Xotin olsang, o’tin ol,
Bir quchog’in ortiq ol.

Xotin — uy bezakchisi,
Er — uy ko’makchisi.

Xotin — uyning ziynati,
Er — mehnati.

Xotin — uyning chirog’i.

Xotin — umr yo’ldoshi.

Xotin er orqasidan — xotin,
Xonim xon orqasidan — xonim.

Xotin — erga oyina.

Xotin — erning vaziri.

Xotin yaxshi — er yaxshi.

Xotining yaxshi bo’lsa, yoqang oqarar,
Xotining yomon bo’lsa, soqoling oqarar.

Xotining yaxshi bo’lsa, to’yga bormoq ne hojat,
Xotining yomon bo’lsa, azaga bormoq ne hojat.

Xotinli ro’zg’or guldir,
Xotinsiz ro’zg’or cho’ldir.

Xotinning yomoni — umrning egovi.

Xotinning yomoni er qaritar.

Xotinning yomoni — erning zavoli,
Xotinning yaxshisi — erning kamoli.

Xotinning zo’ri — erning sho’ri.

Xotinning otini yetim chiqarar,
Yetimning otini — xotin.

Xotinning chiroyi — erdan.

Xotinning yaxshi-yomoni mehmon kelganda bilinar.

Xotinning qaqildog’i — tegirmonning shaqildog’i.

Xotinsiz uyni ko’r — qaro yerni ko’r.

Chala dovruqqa chol yiqilar,
Xotinni so’ksang, obro’ to’kilar.

Cholimning topganini yayrab yeyman.

O’g’limning topganini ingrab yeyman.

Egovni egov dema, yomon xotinni de.

Er — avra, xotin — astar.

Er vaziri — xotin,
Ro’zg’or og’iri — o’tin.

Er — daladan, xotin — uydan.

Er-xotin urishar,
Esi ketgan bo’lishar.

Er-xotin urishar,
O’rtaga ahmoq tushar.

Er-xotin — qo’sh ho’kiz.
Er-xotin — qo’shqanot.

Er-xotinning urishi — doka ro’molning qurishi.

Er-xotinning urishi — yoz kunining yog’ishi.

Er qayerda bo’lsa, xotin ham shu yerda.

Erdan — sadoqat, xotindan — itoat.

Erdan — xato, xotindan — uzr,
Xotindan — xato, erdan — jazo.

Ering suydi — eling suydi.

Eringga yoqding — elingga yoqding.

Erni er qiladigan ham xotin,
Qaro yer qiladigan ham xotin.

Erniki — tashdan, xotinniki — ichdan.

Erning yoshi ikki o’ttiz,
Bittasini urdik biz.

Erning otini xotin chiqarar,
Xotinning otini o’tin chiqarar.

Erning topganiga xotinniki qo’r bo’lar.

Er-u xotin urushar,
O’rtaga nodon tushar.

Eshik ko’rgan yurt buzar,
Beshik ko’rgan yurt tuzar.

Eshik ko’rganni emas,
Beshik ko’rganni ol.

Yuguruk otga yol bitmas,
Toq yigitga mol bitmas.

Yangamning sho’rvasini shirin qilgan
Akamning masallig’i.

Yaxshi bo’lsang, noming chiqar,
Yomon bo’lsang — xotining.

Yaxshi kelin — kelin,
Yomon kelin — o’lim.

Yaxshi ko’rsang bolasin,
Izzat qilgin onasin.

Yaxshi otga qamchi ursang,
Chopar avaylab.

Yomon xotin ishin qilar
Hamisha poylab.

Yaxshi ro’zg’or — jannat,
Yomon ro’zg’or — do’zax.

Yaxshi to’n — to’y savlati,
Yaxshi xotin — uy ziynati.

Yaxshi xotin arpa unni kabob qilar,
Yomon xotin bug’doy unni xarob qilar.

Yaxshi xotin belgisi —
Buxori qilar terini,
Mullo qilar erini.

Yomon xotin belgisi —
Shaldiroq qilar terini,
Baqiroq qilar erini.

Yaxshi xotin belgisi — xirom qilar terini,
Yomon xotin belgisi — yerga bukar erini.

Yaxshi xotin — betidan semirar,
Yomon xotin — ketidan.

Yaxshi xotin jun qarz olar,
Yomon xotin un qarz olar.

Yaxshi xotin ishlik bo’lar,
Yomon xotin — tishlik.

Yaxshi xotin yigit nomin ko’tarar,
Yomon xotin yigit nomin yo’qotar.

Yaxshi xotin yo’q narsangni bor etar,
Yomon xotin keng uyingni tor etar.

Yaxshi xotin yo’qni yo’mzab to’ydirar,
Yomon xotin yolg’iz otni so’ydirar.

Yaxshi xotin kelmasdan burun kuldirar,
Yomon xotin o’hnasdan burun o’ldirar.

Yaxshi xotin ko’pga qo’shar,
Yomon xotin ko’pdan chiqarar.

Yaxshi xotin olib bersang yigitga,
Ming kuni bir kun bo’lib o’tar.

Yomon xotin olib bersang yigitga,
Bir kuni ming kun bo’lib o’tar.

Yaxshi xotin — uy bo’stoni,
Yomon xotin — zimistoni.

Yaxshi xotin — uy ziynati,
Yomon xotin — to’y ziynati.

Yaxshi xotin — uyning guli.

Yaxshi xotin — umr boli,
Yomon xotin — jon zavoli.

Yaxshi xotin — xazina.

Yaxshi xotin erini elga bosh qilur,
Yomon xotin erini gado qilur.

Yaxshi xotin erini yashartirar,
Yomon xotin erini tez qaritar.

Yaxshi xotin erta turib charx yigirar,
Yomon xotin erta turib o’choq kavlar.

Yaxshi xotin yuzida oy ko’rinar,
Yomon xotin qovog’idan qor yog’ilar.

Yaxshi xotin — yarim rizq.

Yaxshi xotin — hamisha bahor.

Yaxshi qo’shni — ota-ona,
Yomon qo’shni — boshga balo.

Yaxshi qo’shni uzoq qarindoshdan yaxshi.

Yaxshi qo’shniga yalinguncha,
Yomon uyingni axtar.

Yaxshi hamsoya guldir,
Yomon hamsoya cho’ldir.

Yaxshi hamsoya orasidan
Qisir echkining qili o’tmas.

Yaxshining ketidan qolma,
Yomonning qizini olma.

O’z uyim — o’lan-to’shagim.

O’z uyimning xushligi —
Oyoq-qo’limning bo’shligi.

O’zim hisoblasam, qulunli biya,
Otam bilan hisoblasam, bo’tali biya.

O’zing suyganni olguncha,
O’zingni suyganni ol.

O’zing o’yda bo’lsang ham, o’ying uyingda bo’lsin.

O’nta o’g’lim bo’lguncha, bitta cholim bo’lsin.

O’nqir edi, cho’nqir edi — uyim edi,
Ayiq edi, sayiq edi — erim edi.

O’rgimchak ham o’z uyim deydi.

O’roq tutib otang qolguncha,
O’ymoq tutib enang qolsin.

O’rta yo’lda oting o’lmasin,
O’rta yoshda — xotining.

O’tinning yaxshisi — yantoq,
Xotinning yaxshisi — qalmoq.

O’tinsiz qozon qaynamas,
Xotinsiz uy yayramas.

O’g’limning ilik oshidan
Erimning urgan toshi yaxshi.

O’g’ling ahmoq bo’lsa ham,
Kelining dono bo’lsin.

O’g’ling boqsin, kelining sog’sin.

O’g’ling yomon bo’lsa, keliningdan ko’r,
Qizing yomon bo’lsa, kuyovingdan ko’r.

Qaynona qaynaydi,
Kelin aynaydi.

Qaynona qo’lidan yog’lik cho’zma yegandan
Ona qo’lidan quloq cho’zma yegan yaxshi.

Qaynonaga tosh otsang, tosh olasan,
Qaynonaga osh bersang, osh olasan.

Qaynonam — qaynonam,
Qayin egachimdan qo’rqaman.

Qaynota ham — ota, qaynona ham — ona.

Qalmoq olgan qarimas,
Arg’umoq mingan horimas.

Qiyomat kuni — qo’shnidan.

Qiz olmagan yigit qizdan suluv.

Qizginamning bolasi —
Qandak o’rik donasi.
O’g’ilginamning bolasi —
Hay-hay uning onasi.

Qiziga joni achigan kelinini saqlar.

Qizim senga aytaman,
Kelinim sen eshit.

Qizimning qaynonasi yomon,
O’zimning kelinim yomon.

Qizing bo’y yetsa, qizi yaxshi bilan qo’shni bo’l,
O’g’ling er yetsa, o’g’li yaxshi bilan qo’shni bo’l.

Qozon olsang, qoqib ol,
Xotin olsang, boqib ol.

Qozonda jiz-biz,
Ko’rpada siz-biz.

Qora tutni qoqmang,
Nevarani boqmang.

Qorong’ida qichqirsang,
Hamsoyang tovush berar.

Qudali xotin quyruq yer,
Erli xotin — kaltak.

Qudangdan qarz so’rama.

Qudangdan qo’y so’rama,
Qo’shningdan uy so’rama.

Qurbaqaning tirikligi koi bilan,
Xotinning tirikligi el bilan.

Qo’shni devor tagini kavlasang,
O’zingga darcha ochilar.

Qo’shni keldi — ko’mak keldi,
Et keldi — suyak keldi.

Qo’shni oshi — qo’shniga qarz.

Qo’shni qo’shnidan erta turishni o’rganar.

Qo’shni — qo’shnining bozori.

Qo’shniga qarama, o’ngishiga qara.

Qo’shniga qasd etma, bast et.

Qo’shniga qo’shnining tovug’i ko’rkli ko’rinar.

Qo’shnida pishar,
Bizga ham tushar.

Qo’shnimning bilgani — hammaning bilgani.

Qo’shning yomon bo’lsa, yomonlik kelar,
Qo’shning yaxshi bo’lsa — omonlik.

Qo’shning ko’r bo’lsa, ko’zingni qis.

Qo’shning yaxshi bo’lsa, ko’r qizing ham erga tegar.

Qo’shningga yomonlik sog’inma.

Qo’shningni yanima, kinoya so’z dog’ etar,
Qurbing yetsa ko’maklash, eshigingni bog’ etar.

Qo’shnining minnatli oshidan
Chumchuqning soyasi afzal.

Qo’shnining oshi — totli.

Qo’shnining oshi — g’avg’oning boshi.

Qo’shnining tovug’i g’oz ko’rinar,
Kelinchagi — qiz.

Qo’shnisi yaxshi qarimas.

G’oz achchig’i — qarg’aga,
Qiz achchig’i — yangaga.

Har kim o’z uyida podsho.

Hovli olma, qo’shni ol.

Oila va qoʻshnichilik haqida maqollar toʻplami

Yaxshi xotin yuzida oy koʼrinar,
Yomon xotin qovogʼidan qor yogʼilar.

Cholimning topganini yayrab yeyman.

Boy amr etmasa,
Bovcha xamir etmas.

Ota — aql, ona — idrok.

Hovli olma, qoʼshni ol.

Yaxshi xotin erta turib charx yigirar,
Yomon xotin erta turib oʼchoq kavlar.

Kelinning tili yoʼq
Qaynonaning — imoni.

Erning yoshi ikki oʼttiz,
Bittasini urdik biz.

Xotinning qaqildogʼi — tegirmonning shaqildogʼi.

Erni er qiladigan ham xotin,
Qaro yer qiladigan ham xotin.

Bolali uyda oʼgʼrilik yoʼq.

Qoʼshning yomon boʼlsa, yomonlik kelar,
Qoʼshning yaxshi boʼlsa — omonlik.

Xotinning yomoni — erning zavoli,
Xotinning yaxshisi — erning kamoli.

Yaxshi xotin yoʼq narsangni bor etar,
Yomon xotin keng uyingni tor etar.

Bir qizga yetti qoʼshni — ota-ona.

Yuguruk otga yol bitmas,
Toq yigitga mol bitmas.

Qaynona qaynaydi,
Kelin aynaydi.

Osh oʼrniga — ayron,
Kundoshli uy — vayron.

Qiziga joni achigan kelinini saqlar.

Yaxshi xotin — xazina.

Qoʼshnimning bilgani — hammaning bilgani.

Oila tinch — yurt tinch

Oʼrgimchak ham oʼz uyim deydi.

Bolali uy — jannat,
Bolasiz uy — minnat.

Qoʼshnining oshi — gʼavgʼoning boshi.

Qaynonaga tosh otsang, tosh olasan,
Qaynonaga osh bersang, osh olasan.

Qoʼshni qoʼshnidan erta turishni oʼrganar.

Yaxshi xotin jun qarz olar,
Yomon xotin un qarz olar.

Xotining yaxshi boʼlsa, toʼyga bormoq ne hojat,
Xotining yomon boʼlsa, azaga bormoq ne hojat.

Bolali uyda janjal boʼlsa ham,
Gʼurbat boʼlmas.

Xotinsiz uyni koʼr — qaro yerni koʼr.

Yaxshi hamsoya orasidan
Qisir echkining qili oʼtmas.

Boshim ikki — molim ikki.

Oʼrta yoʼlda oting oʼlmasin,
Oʼrta yoshda — xotining.

Xotin yaxshi — er yaxshi.

Ulugʼ uyga ne kerak,
Kichik uyga shu kerak.

Bolali uyda gʼurbat yoʼq.

Uyni uy qilgan erning topishi-yu
Xotinning — koʼrpa ishi.

Yaxshi xotin yigit nomin koʼtarar,
Yomon xotin yigit nomin yoʼqotar.

Yaxshi xotin koʼpga qoʼshar,
Yomon xotin koʼpdan chiqarar.

Kunda urush boʼlsin desang, kundosh qil.

Yaxshi boʼlsang, noming chiqar,
Yomon boʼlsang — xotining.

Yaxshining ketidan qolma,
Yomonning qizini olma.

Ovulga aytsang, oshar,
Qoʼshniga aytsang, qoʼshar.

Roʼzgʼor, oʼttiz ikki ogʼzi bor

Oʼzim hisoblasam, qulunli biya,
Otam bilan hisoblasam, boʼtali biya.

Roʼzgʼori kattaning tashvishi ham katta.

Yomon xotin belgisi —
Shaldiroq qilar terini,
Baqiroq qilar erini.

Bolali uy — xandon,
Bolasiz uy — zindon.

Xotinning yomoni — umrning egovi.

Yomon xotin ishin qilar
Hamisha poylab.

Biyaning yugurigi yaxshi,
Xotinning — epchili.

Oʼgʼlimning topganini ingrab yeyman.

Yaxshi qoʼshni uzoq qarindoshdan yaxshi.

Qizing boʼy yetsa, qizi yaxshi bilan qoʼshni boʼl,
Oʼgʼling er yetsa, oʼgʼli yaxshi bilan qoʼshni boʼl.

Xotin — umr yoʼldoshi.

Yaxshi xotin — yarim rizq.

Yaxshi xotin — uy boʼstoni,
Yomon xotin — zimistoni.

Yaxshi xotin yoʼqni yoʼmzab toʼydirar,
Yomon xotin yolgʼiz otni soʼydirar.

Erning otini xotin chiqarar,
Xotinning otini oʼtin chiqarar.

Ikki sigir olganning ayroni bor,
Ikki xotin olganning vayroni bor.

Erdan — xato, xotindan — uzr,
Xotindan — xato, erdan — jazo.

Yomon xotin olib bersang yigitga,
Bir kuni ming kun boʼlib oʼtar.

Qudangdan qoʼy soʼrama,
Qoʼshningdan uy soʼrama.

Qaynota ham — ota, qaynona ham — ona

Qalmoq olgan qarimas,
Аrgʼumoq mingan horimas.

Yaxshi xotin kelmasdan burun kuldirar,
Yomon xotin oʼhnasdan burun oʼldirar.

Kelinim elakli boʼldi,
Elagi — tilakli boʼldi.

Yomon qoʼshni yovdan yomon.

Oʼnta oʼgʼlim boʼlguncha, bitta cholim boʼlsin.

Oqboshdan oʼtin boʼlmas,
Oʼynashdan — xotin.

Bir qinga ikki pichoq sigʼmas,
Bir uyga — ikki xotin.

Xotin — uyning chirogʼi.

Boʼz yaktak qichitar,
Yaxshi xotin tinchitar.

Kelin kimxob kiyar,
Qaynona qargʼab kuyar.

Oʼnqir edi, choʼnqir edi — uyim edi,
Аyiq edi, sayiq edi — erim edi.

Bosh ikkov boʼlmay,
Mol ikkov boʼlmas.

Oʼgʼling yomon boʼlsa, keliningdan koʼr,
Qizing yomon boʼlsa, kuyovingdan koʼr.

Itning yomoni toʼshakdagidan umid qilar.

Qoʼshnining oshi — totli.

Gilam sotsang, qoʼshningga sot,
Bir chetida oʼzing oʼtirasan.

Kundoshlikka kun tugʼmas,
Tugʼsa ham, butun tugʼmas.

Yaxshi xotin — betidan semirar,
Yomon xotin — ketidan.

Kelinim bor deb kerilma,
Ish buyursa, erinma.

Yaxshi xotin erini yashartirar,
Yomon xotin erini tez qaritar.

Kelin boʼyini yashirar,
Tovushini tovdan oshirar.

Er — daladan, xotin — uydan

Yaxshi qoʼshni — ota-ona,
Yomon qoʼshni — boshga balo.

Bolaga tegma, balosi chiqar,
Xotinga tegma, qasosi chiqar.

Qizimning qaynonasi yomon,
Oʼzimning kelinim yomon.

Oya kuydi, moya kuydi,
Oʼrtada hamsoya kuydi.

Yaxshi xotin arpa unni kabob qilar,
Yomon xotin bugʼdoy unni xarob qilar.

Jon kuydirmasang, jonona qayda,
Xotin olmasang, qaynona qayda.

Qiz olmagan yigit qizdan suluv.

Qoʼshnida pishar,
Bizga ham tushar.

Roʼzgʼorning nimasi yoʼq — boʼzdan xaltasi.

Kelin yomon emas,
Kelin kelgan yer yomon.

Er-xotin urishar,
Esi ketgan boʼlishar.

Qoʼshning yaxshi boʼlsa, koʼr qizing ham erga tegar.

Oʼzing oʼyda boʼlsang ham, oʼying uyingda boʼlsin.

Ikki xotin olibsan,
Bir baloga qolibsan.

Kundosh xotin kunda ogʼriq.

Onang oʼldi — otang oʼldi.

Boʼldiradigan ham xotin,
Oʼldiradigan ham xotin.

Olovga tegsang, oʼchar,
Qoʼshningga tegsang, koʼchar.

Yaxshi xotin — uyning guli.

Er-u xotin urushar,
Oʼrtaga nodon tushar.

Yaxshi xotin belgisi —
Buxori qilar terini,
Mullo qilar erini.

Kundoshning kuli ham kundosh

Qoʼshningni yanima, kinoya soʼz dogʼ etar,
Qurbing yetsa koʼmaklash, eshigingni bogʼ etar.

Oshsiz uy bor-u janjalsiz uy yoʼq.

Ovuldoshimning oti oʼzguncha,
Hamsoyamning toyi oʼzsin.

Yaxshi xotin belgisi — xirom qilar terini,
Yomon xotin belgisi — yerga bukar erini.

Qoʼshniga qoʼshnining tovugʼi koʼrkli koʼrinar.

Oʼgʼlimning ilik oshidan
Erimning urgan toshi yaxshi.

Uyga jihoz yarashar,
Xotinga — hbos.

Onalik uyning ori bor,
Otalik uyning — zari.

Inoq oilada beshik boʼshamas.

Qizginamning bolasi —
Qandak oʼrik donasi.
Oʼgʼilginamning bolasi —
Hay-hay uning onasi.

Аyolning sunbuli — yigitning dili.

Uylangan — oʼgʼil-qiziga quvongan.

Yaxshi roʼzgʼor — jannat,
Yomon roʼzgʼor — doʼzax.

Kundoshing boʼlsa-boʼlsin,
Kundoshbachchang boʼlmasin.

Doʼsting ham — ering,
Dushmaning ham — ering.

Koʼcha sevgisi uyni barbod etar.

Ering qumchalish boʼlsin,
Xotining — gʼarchalish.

Erning topganiga xotinniki qoʼr boʼlar.

Yaxshi xotin ishlik boʼlar,
Yomon xotin — tishlik.

Xotin — uy bezakchisi,
Er — uy koʼmakchisi.

Xotin — boʼyin, er — bosh

Er — quyosh yoʼldoshi,
Xotin — umr yoʼldoshi.

Bir kelin oldim, oʼtirdim,
Ikki kelin oldim, tik turdim,
Uch kelin oldim, yugurdim.

Oʼtinsiz qozon qaynamas,
Xotinsiz uy yayramas.

Yomon xotin oʼlsa, keng toʼshak qolar,
Yaxshi xotin oʼlsa, mehnat-gʼam qolar.

Uying tor boʼlsa,
Dunyoning kengligi bilinmas.

Yaxshi xotin erini elga bosh qilur,
Yomon xotin erini gado qilur.

Yaxshi toʼn — toʼy savlati,
Yaxshi xotin — uy ziynati.

Er-xotin urishar,
Oʼrtaga ahmoq tushar.

Oʼz uyim — oʼlan-toʼshagim.

Yaxshi hamsoya guldir,
Yomon hamsoya choʼldir.

Kelin bilan qaynona — oʼt bilan suv.

Qudangdan qarz soʼrama.

Xotinning yomoni er qaritar.

Qorongʼida qichqirsang,
Hamsoyang tovush berar.

Ering suydi — eling suydi.

Kelin kelagʼon boʼldi,
Ovul kezagʼon boʼldi.

Qudali xotin quyruq yer,
Erli xotin — kaltak.

Xotin — erga oyina.

Yaxshi kelin — kelin,
Yomon kelin — oʼlim.

Oʼroq tutib otang qolguncha,
Oʼymoq tutib enang qolsin.

Xotinning zoʼri — erning shoʼri

Bolali uyda gʼiybat yoʼq.

Roʼzgʼor ziynati — oʼtin,
Uy ziynati — xotin.

Besh bola ustiga borsang bor,
Kundosh ustiga borma.

Qoʼshni — qoʼshnining bozori.

Yangamning shoʼrvasini shirin qilgan
Аkamning masalligʼi.

Xotinning otini yetim chiqarar,
Yetimning otini — xotin.

Xotinning chiroyi — erdan.

Yon qoʼshni — jon qoʼshni.

Qoʼshni devor tagini kavlasang,
Oʼzingga darcha ochilar.

Yomon xotin eriga doʼzax qilar.

Bola suysang — beshikda,
Xotin suysang — toʼshakda.

Yaxshi xotin — uy ziynati,
Yomon xotin — toʼy ziynati.

Olis yoʼl otni sinar,
Ogʼir kun — xotinni.

Gʼoz achchigʼi — qargʼaga,
Qiz achchigʼi — yangaga.

Kundoshli uyda kunda urush.

Qaynona qoʼlidan yogʼlik choʼzma yegandan
Ona qoʼlidan quloq choʼzma yegan yaxshi.

Bolali uy — bozor,
Bolasiz uy — mozor.

Oʼgʼling boqsin, kelining sogʼsin.

Kumush xotin kunda — kasal,
Oltin xotin oyda — kasal.

Kelining yaxshi boʼlsa, berdi xudo,
Kelining yomon boʼlsa, urdi xudo.

Qaynonam — qaynonam,
Qayin egachimdan qoʼrqaman.

Oila — qoʼsh ustunli ayvon

Kelin kirgan uyga nur kirar.

Umr savdosi — qiyin savdo.

Erniki — tashdan, xotinniki — ichdan.

Xotinning yaxshi-yomoni mehmon kelganda bilinar.

Beva xotinga Buxorodan it hurar.

Yaxshi xotin — umr boli,
Yomon xotin — jon zavoli.

Qoʼshnining minnatli oshidan
Chumchuqning soyasi afzal.

Qoʼshnining tovugʼi gʼoz koʼrinar,
Kelinchagi — qiz.

Er qaerda boʼlsa, xotin ham shu yerda.

Kundoshning oti qursin,
Saksovulning oʼti qursin.

Xotinli roʼzgʼor guldir,
Xotinsiz roʼzgʼor choʼldir.

Roʼzgʼor oʼlchov bilan,
Boylik tejov bilan.

Qoʼshniga qasd etma, bast et.

Yogʼmas bulut elni aldar,
Yomon xotin — erni.

Yomon xotin olganning yovi uyida,
Ikki xotin olganning dovi uyida.

Xotining yaxshi boʼlsa, yoqang oqarar,
Xotining yomon boʼlsa, soqoling oqarar.

Ikki xotinlikning qulogʼi tinmas,
Eshak minganning — oyogʼi.

Ora turding — bera turding.

Kundoshning kuli ham urishar.

Xotin — erning vaziri

Bolali uyda gap yotmas.

Er — avra, xotin — astar.

Qozonda jiz-biz,
Koʼrpada siz-biz.

Yaxshi koʼrsang bolasin,
Izzat qilgin onasin.

Eshik koʼrgan yurt buzar,
Beshik koʼrgan yurt tuzar.

Kundoshlik — koʼngil gʼashlik.

Har kim oʼz uyida podsho.

Egovni egov dema, yomon xotinni de.

Yomon xotin hayitda eridan chiqar.

Chala dovruqqa chol yiqilar,
Xotinni soʼksang, obroʼ toʼkilar.

Bolali uyda sir yotmas.

Qizim senga aytaman,
Kelinim sen eshit.

Oʼgʼling ahmoq boʼlsa ham,
Kelining dono boʼlsin.

Tuzdagi bilan emas, uydagi bilan boʼl.

Sarishtali uy — farishtali uy.

Oʼtinning yaxshisi — yantoq,
Xotinning yaxshisi — qalmoq.

Katta — kelin uyda,
Kichik kelin — toʼyda.

Yigitning koʼngli qolsa — oʼlguncha,
Xotinning koʼngli qolsa — tuqquncha.

Xotin er orqasidan — xotin,
Xonim xon orqasidan — xonim.

Kelin kelsa uzoqdan,
Аrba-arba osh kelar.
Kelin kelsa yaqindan,
Аrba-arba soʼz kelar.

Kelin — qaynona supurgisi

Qoʼshni keldi — koʼmak keldi,
Et keldi — suyak keldi.

Xotin olsang, oʼtin ol,
Bir quchogʼin ortiq ol.

Roʼzgʼor tushdi boshga,
Qoʼl tegmadi oshga.

Qiyomat kuni — qoʼshnidan.

Oʼzing suyganni olguncha,
Oʼzingni suyganni ol.

Er vaziri — xotin,
Roʼzgʼor ogʼiri — oʼtin.

Er-xotinning urishi — doka roʼmolning qurishi.

Yaxshi xotin — hamisha bahor.

Xotin — uyning ziynati,
Er — mehnati.

Eshik koʼrganni emas,
Beshik koʼrganni ol.

Qoʼshnisi yaxshi qarimas.

Qozon olsang, qoqib ol,
Xotin olsang, boqib ol.

Qoʼshning koʼr boʼlsa, koʼzingni qis.

Itning yovi — devona,
Kelinning yovi — qaynona.

Oʼz uyimning xushligi —
Oyoq-qoʼlimning boʼshligi.

Kundoshli uyda toʼzim yoʼq.

Er-xotin — qoʼsh hoʼkiz.
Er-xotin — qoʼshqanot.

Yaxshi xotin olib bersang yigitga,
Ming kuni bir kun boʼlib oʼtar.

Kelining bitta boʼlsa, oʼtirib yeysan,
Ikkita boʼlsa, turib yeysan,
Uchta boʼlsa, yurib yeysan,
Toʼrtta boʼlsa, yoʼrgʼalab yeysan.

Yomon xotinning oʼynashi koʼp.

Erdan — sadoqat, xotindan — itoat

Qurbaqaning tirikligi koi bilan,
Xotinning tirikligi el bilan.

Qoʼshningga yomonlik sogʼinma.

Yaxshi qoʼshniga yalinguncha,
Yomon uyingni axtar.

Boʼri hamsoyasiga ola qaramas.

Er-xotinning urishi — yoz kunining yogʼishi.

Qoʼshni oshi — qoʼshniga qarz.

Qora tutni qoqmang,
Nevarani boqmang.

Kelinimning yigʼlagani —
Eshagimning hangragani.

Kelining qaerlik boʼlsa,
Mehmoning shu yerlik.

Ovul aylogʼi balan,
Boʼta taylogʼi bilan.

Oppoq boʼlgan oq uyim,
Osh-noni yoʼq qoq uyim.

Ota — bilak, ona — yurak.

Kelin boʼldim — qaynonamga yoqmadim,
Qaynona boʼldim — kelinimga yoqmadim.

Kundosh boshingda — tosh,
koʼzingda — yosh.

Sizni ushbu maqola ham qiziqtirishi mumkin

Qo’shnilar va qo’shnichilik haqida maqollar

Gilam sotsang, qo’shningga sot,
Bir chetida o’zing o’tirasan.

Yomon qo’shni yovdan yomon.

Yon qo’shni — jon qo’shni.

Ovulga aytsang, oshar,
Qo’shniga aytsang, qo’shar.

Olovga tegsang, o’char,
Qo’shningga tegsang, ko’char.

Yaxshi qo’shni — ota-ona,
Yomon qo’shni — boshga balo.

Yaxshi qo’shni uzoq qarindoshdan yaxshi.

Yaxshi qo’shniga yalinguncha,
Yomon uyingni axtar.

Yaxshi hamsoya guldir,
Yomon hamsoya cho’ldir.

Yaxshi hamsoya orasidan
Qisir echkining qili o’tmas.

Qorong’ida qichqirsang,
Hamsoyang tovush berar.

Qudangdan qo’y so’rama,
Qo’shningdan uy so’rama.

Qo’shni devor tagini kavlasang,
O’zingga darcha ochilar.

Qo’shni keldi — ko’mak keldi,
Et keldi — suyak keldi.

Qo’shni oshi — qo’shniga qarz.

Qo’shni qo’shnidan erta turishni o’rganar.

Qo’shni — qo’shnining bozori.

Qo’shniga qarama, o’ngishiga qara.

Qo’shniga qasd etma, bast et.

Qo’shniga qo’shnining tovug’i ko’rkli ko’rinar.

Qo’shnida pishar,
Bizga ham tushar.

Qo’shnimning bilgani — hammaning bilgani.

Qo’shning yomon bo’lsa, yomonlik kelar,
Qo’shning yaxshi bo’lsa — omonlik.

Qo’shning ko’r bo’lsa, ko’zingni qis.

Qo’shning yaxshi bo’lsa, ko’r qizing ham erga tegar.

Qo’shningga yomonlik sog’inma.

Qo’shningni yanima, kinoya so’z dog’ etar,
Qurbing yetsa ko’maklash, eshigingni bog’ etar.

Qo’shnining minnatli oshidan
Chumchuqning soyasi afzal.

Qo’shnining oshi — totli.

Qo’shnining oshi — g’avg’oning boshi.

Qo’shnining tovug’i g’oz ko’rinar,
Kelinchagi — qiz.

Qo’shnisi yaxshi qarimas.

Hovli olma, qo’shni ol.